تحولات

دسترسی آزاد مقاله

1 - تحلیلی بر نقش اقتصاد نفتی در تحولات فضایی شهرها (مطالعه موردی: بندر ماهشهر)
آرش قاسم پور آزاده اربابی سبزواری ناصر عبادتی فاطمه ادیبی سعدی نژاد مریم رستم پیشه

نفت به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمدی کشور، نقش قابل ‌توجهی بر تحولات فضایی شهرها داشته است. بندر ماهشهر هم به‌عنوان یکی از شهرهای استان خوزستان از این قاعده مستثنی نیست. از این‌ رو به دلیل نزدیکی به معادن نفت و گاز تحت تأثیر این صنعت (صنعت نفت) قرار گرفته است. گسترش کا چکیده کامل

نفت به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمدی کشور، نقش قابل ‌توجهی بر تحولات فضایی شهرها داشته است. بندر ماهشهر هم به‌عنوان یکی از شهرهای استان خوزستان از این قاعده مستثنی نیست. از این‌ رو به دلیل نزدیکی به معادن نفت و گاز تحت تأثیر این صنعت (صنعت نفت) قرار گرفته است. گسترش کالبدی- فضایی بندر ماهشهر در مدتی کوتاه متأثر از استقرار حجم عظیمی از صنایع و پتروشیمی ها، سبب افزایش مهاجرپذیری و گسترش ساخت‌وسازهای بی سابقه ای گردید. لذا مسئله اساسی پژوهش حاضر: تحلیلی بر نقش اقتصاد نفتی در تحولات فضایی بندر ماهشهر می باشد. با توجه نقش قابل توجه نفت در تحولات فضایی شهرها، این پژوهش با هدف ارزیابی روند تحولات فضایی بندر ماهشهر در ادوار مختلف انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف گذاری كاربردي است. در اين پژوهش با توجه به مطالعات طرح‌های جامع و تفصیلی، عکس‌های هوایی موجود و استفاده از نرم افزار هایGoogle Earth و Arc/Gis10.8 به ارزیابی روند تحولات فضایی بندر ماهشهر طی سال های 1309 تا 1401 پرداخته شد. یافته ها حاکی از آن است که نفت، نقش قابل ‌توجهی بر تحولات فضایی بندر ماهشهر داشته است و بیشترین فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی در این شهر به دلیل وابستگی به صنعت نفت صورت گرفته است. بنابراین، سود و زیانی که از فعالیت این صنعت به دست می‌آید، نقش مهمی در تحولات فضایی این شهر داشته است. نتایج این پژوهش نشان داد تا سال 1309 روند تحولات فضایی بندر ماهشهر شامل بخش ماهشهر قدیم و بخش ناحیه صنعتی بوده است و این شهر طی سال‌های 1364 تا 1386 با بیشترین روند تحولات فضایی در محدوده طرح تفصیلی با مساحتی برابر 04/731 هکتار و در خارج از محدوده طرح تفصیلی با مساحتی برابر 16/686 هکتار در شمال غرب، جنوب، غرب و جنوب غرب همراه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - آینده‌نگاری اثرات اجرای انتقال آب رودخانه سیروان (طرح سامانه گرمسیری) بر تحولات مکانی – فضایی شهرستان مهران
حمید جلالیان فرهاد عزیزپور حسین مهدی زاده جواد علی‌بیگی

زمینه: امروزه با توجه به تغییرات شتابان محیطی و عــدم اطمینان حاصل از آن، "آینده‌نگاری" به‌عنوان یک راهبرد در راستای مدیریت جامع آب قابل تأمل است. هدف: این مقاله به بحث در خصوص آینده‌نگاری تحولات مکانی فضایی اجرای پروژه انتقال آب از رودخانه سیروان به شهرستان مهران (طرح چکیده کامل

زمینه: امروزه با توجه به تغییرات شتابان محیطی و عــدم اطمینان حاصل از آن، "آینده‌نگاری" به‌عنوان یک راهبرد در راستای مدیریت جامع آب قابل تأمل است. هدف: این مقاله به بحث در خصوص آینده‌نگاری تحولات مکانی فضایی اجرای پروژه انتقال آب از رودخانه سیروان به شهرستان مهران (طرح سامانۀ گرمسیری) در افق سال 1408 می‌پردازد. روش: چارچوب نظری این تحقیق، بر اساس روش‌های جدید علم آینده&lrm;پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش‌های دلفی، تحلیل ساختاری و سناریونگاری بهره گرفته شده است. یافته‌ها: داده‌هـای ایـن تحقیق شامل 13 عامل موثر از میان 30 عامل اولیه با روش دلفی و نرم افزار میک‌مک استخراج شد. سپس بر اساس روش سناریونویسی، 52 وضعیت ممکـن و محتمل در آینده شهرستان تعریف گردید و با تشـکیل مـاتریس 52×52 بـا اسـتفاده از نرم‌افزار سـناریو‌ویـزارد، نهایتاً 1 سناریوی بسیار مطلوب، 11 سناریوی مطلوب، 2 سناریوی بینابین و ادامه وضع موجود، 8 سناریوی در آستانه بحران و یک سناریوی بحرانی یعنی در مجموع 23 سناریوی باورکردنی استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه‌گیری: سناریوهای احتمالی اگرچه امیدهای فراوانی به وقوع شرایط مطلـوب در شهرسـتان را نشان می‌دهند ولی از طرف دیگر وقوع شرایط بحرانی را دور از انتظار نمی‌دانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تاثیر توسعه صنعت نفت و گاز بر تحولات فرهنگی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی و پالایشگاه نفت آبادان
مهدی پورعلی جمال الدین طبیبی علی اکبر رضایی

منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی عسلویه و پالایشگاه نفت آبادان از جمله مناطقی هستند که فرآیند صنعتی شدن و پیشرفت؛ زمینه تحولات را در عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... فراهم آورده است. با وجود تاثیر فزاینده صنعت نفت و گاز به عنوان سرمایه‌های ملی کشور بر وضعیت اقت چکیده کامل

منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی عسلویه و پالایشگاه نفت آبادان از جمله مناطقی هستند که فرآیند صنعتی شدن و پیشرفت؛ زمینه تحولات را در عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و... فراهم آورده است. با وجود تاثیر فزاینده صنعت نفت و گاز به عنوان سرمایه‌های ملی کشور بر وضعیت اقتصادی، توجه به تاثیر این صنایع در حوزه فرهنگ ‌و ابعاد آن نیز نباید نادیده گرفته ‌شود. در واقع، آنچه در توسعه‌ی صنعتی اتفاق می‌افتد، تغییر فرهنگ، ارزش های آن و ابعاد مرتبط با آن نیز در اثر آن دچار تغییر می‌شوند. در این راستا، پژوهش حاضر دیدگاهی چند بعدی و کل‌‌نگر به مبحث تحولات فرهنگی اتخاذ کرده است و هدف کلی پژوهش تبیین تاثیر توسعه صنعت نفت و گاز بر تحولات فرهنگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افراد 60- 15ساله شهرعسلویه و آبادان ‌که در سال 1395 ساکن هستند را تشکیل می‌دهد. روش پژوهش؛اکتشافی‌، توصیفی، همبستگی و از روش‌های آماری استباطی و غیر استباطی مانند‌: انحراف معیار ، میانگین، ضریب همبستگی پیرسون و نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بر اثر در هم آمیختگی صنعت و سنت در منطقه عسلویه و آبادان شاهد نوعی گسست و تعارض فرهنگی بوده ایم که بر اثر توسعه صنعت نفت و گاز در منطقه عسلویه و آبادان تغییرات گسترده ای در ارزش های فرهنگی ،اعتقادات مذهبی ، فرهنگ خانوادگی ، الگوی ازدواج و عناصر مادی ایجاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - مالیات و هزینه های ولایات در دوره قاجاریه: کتابچه دستورالعمل جمع و خرج بسطام و شاهرود (1294-1295ه)
محمد علی کاظم بیگی سید مصطفی حسینی

در دوره قاجاریه، اقتصاد و جامعه سنتی در ناحیه بسطام و شاهرود تحت تأثیر عوامل محلی وبیرونی دستخوش تحولات چشمگیری شد. پژوهش حاضر به بازخوانی کتابچه دستورالعمل جمع و1295 ه.) و نیز تحلیل اطلاعات و آمار آن اختصاص دارد تا بر بخشی - خرجِ بسطام و شاهرود ( 1294از تحولات محلی شاه چکیده کامل

در دوره قاجاریه، اقتصاد و جامعه سنتی در ناحیه بسطام و شاهرود تحت تأثیر عوامل محلی وبیرونی دستخوش تحولات چشمگیری شد. پژوهش حاضر به بازخوانی کتابچه دستورالعمل جمع و1295 ه.) و نیز تحلیل اطلاعات و آمار آن اختصاص دارد تا بر بخشی - خرجِ بسطام و شاهرود ( 1294از تحولات محلی شاهرود در دوره مذکور پرتوی افکند. این پژوهش نشان می دهد که در عهدقاجاریه، به موازات تحول اقتصاد محلی (تجارت و کشاورزی)، عایدات حکومت مرکزی از ناحیهشاهرود در حالی افزایش م ییافت که از یک سوی بار عمده مالیات بر دوش روستائیان بود، و ازسوی دیگر چیزی از این افزایش درآمد به خزانه مرکزی نم یرسید، زیرا مخارج و هزین ههای محلیبیش از عایدات مالیاتی آن بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مدیریت و سازماندهی در مطبوعات ایران
نزهت اکبری

مدیریت یکی از مهمترین کوششهای انسانی است و همه مدیران در هر رده و سازمانی وظیفه ی بنیادی طراحی و پایا نگه داشتنمحیطی را به عهده دارند که افراد در آن از راه همکاری و به گونه ای گروهی بتوانند ماموریتها و هدفهای برگزیده ای را به اجرادرآورند، مدیریت در سازمان های مطبوعاتی ن چکیده کامل

مدیریت یکی از مهمترین کوششهای انسانی است و همه مدیران در هر رده و سازمانی وظیفه ی بنیادی طراحی و پایا نگه داشتنمحیطی را به عهده دارند که افراد در آن از راه همکاری و به گونه ای گروهی بتوانند ماموریتها و هدفهای برگزیده ای را به اجرادرآورند، مدیریت در سازمان های مطبوعاتی نیز دارای همین خصوصیات است، مدیران مطبوعاتی مانند مدیران دیگر سازمان ها باید بهاصول و پایه های مدیریت علمی اشنا بوده و بدانند که آنچه می تواند محیط سازمان را به سمت و سوی استانداردهای مطلوب بیش ببردشناخت درست و علمی از مدیریت است. تیلور و ویژگی های مدیریت علمی را در سه فاکتور خلاصه کرده است.-1 ایجاد علم واحد برای انجام هر جزء کار-2 گزینش علمی کارکنان و آموزش و تربیت آنان-3 همکاری صمیمانه مدیر با کارکنانمدیران در مرکز یک پنج ضلعی قرار گرفته اند که شاخه های آن عبارتند از : مشتریان، سازمان، خود فرد، افراد و گروه های کاری، کار(ماموریت)یک مدیر موفق، باید توجه لازم را به تمام موارد مذکور داشته و مدیریت صحیح را بر آن ها اعمال کند، منابع انسانی سازمان (افرادگروه های کاری) یکی از با ارزش ترین مقوله های این 5 ضلعی برای مدیران مطبوعاتی محسوب می شوند بنابراین مدیران اینسازمان ها بایستی با به کار بستن دانش و اطلاعات مدیریتی خود پیامدهای دلخواه و محصول کار (خبر ) مناسب را با ایجاد نوعیمدیریت اقتضایی بر این سازمان ها ایجاد نمایند.مدیریت سازمان های مطبوعاتی در حوزه ی مدیریت فرهنگی جای می گیرد و مدیران فرهنگی نیز مانند سایر مدیران باید راهکارهایموفقیت در مدیریت انسانی را شناخته و از آن بهره کافی ببرند در ضمن آنکه آنها باید بدانند در حوزه ی مدیریت منابع انسانی مدیریتافراد صاحب نظر در امور فرهنگی و بعضا سیاسی اجتماعی را به عهده دارند، افرادی که دارای اندیشه و افکار جدید و قابل طرح درسازمان برای پیشبرد اهداف سازمانی خویش هستند، مسلما مدیریت بر این افراد اگربه شکل مدیریت مشارکتی باشد می تواند بهترینراهکار برای رساندن سازمان به اهدافش تلقی شود، در مدیریت مشارکتی اعضا در تصمیماتی که در سازمان اتخاذ می شود صاحبنفوذند، استفاده از کمیسیون، جلسه، شورا بحث و مذاکرات گروهی، صندوق پیشنهادات، نظر خواهی و مراجعه به افکار و عقایدعمومی از جمله مکانیسم ها و تدابیری است که می تواند دراین نوع مدیریت به کار گرفته شود.گروهی به علت عواملی همچون سبک بالای مدیریت مشارکتی این نوع مدیریت را تقبیح کرده اند ولی به نظر می رسد با به کارگیرینظریه اقتضا اینکه یک مدیر توانا تشخیص دهد تا چه زمانی و تا چه حدی می تواند مشارکت را تشویق و به کار برد بهترین راهکارموجود است.متاسفانه بر اساس آنچه از تحقیقات و پژوهش های مختلف به دست آمده از لحاظ تاریخی، کار رسانه ای در ایران صرفا کار سیاسیتلقی شده و به عنوان یک کار حرفه ای بدان توجه نشده است چنانچه این مسئله شامل انو اعی از مطبوعات مثل مطبوعات ورزشی،علمی و... که هیچ ارتباط معناداری با مسائل سیاسی نیز ندارند مشهود است. مدیران مطبوعاتی، با به کارگیری مطبوعات به عنوان٣٠ \ مطالعات رسانهایسال هشتم/ شماره بیستم /بهار 1392وسیله ای در جهت انتقال ایده ها و افکار سیاسی خود اصول مدیریت یک سازمان فرهنگی و حرفه ای را به فراموشی سپرده و صرفا بهتبلیغ و توزیع عقاید سیاسی خود در سازمان می پردازند، آنچه آنها بدان به عنوان خبر می پردازند نه هیچ ارتباطی به علاقه عمومی نه بهعمل و نه حتی به هیجان (اصول مهم خبر) دارد، مدیران مطبوعاتی با استفاده از رانتهای اقتصادی با بهانه های مختلف نسبت به اهدافسیاسی قدرت برتر حالت جانبدارانه گرفته و وظیفه اصلی خود را که انتقال اخبار صحیح، شفاف و جامع است به فراموشی سپرده اند،بر اساس تحقیق میدانی که در بین سه روز نامه مبدا از تهران که 10 سال متوالی فعالیت داشته اند انجام گرفته است ، اکثر خبرنگارانشرایط موجود در مطبوعات ایران را از وضعیت مطلوب مطبوعات موفق دور دانسته اند آنها با پاسخهای خود مطبوعات ایران و کار درآن را صرفا سیاسی دانسته اند و نه حرفه ای همچنین عنوان کرده اند که در وضعیت موجود مدیران و سردبیران و تعصبات و نظراتشخصی خود را بر عدم تعریف وقایع ارجح دانسته اند، انها با دادن نمرات پایین به مدیریت مطبوعاتی حال حاضر ایران مهمترینمشکل مدیران مطبوعاتی را عدم اطلاع و آگاهی از مدیریت و سازماندهی علمی دانسته اند و جناحی و حزبی عمل کردن مطبوعاتمستقل را تقبیح کرده اند، خبرنگاران پاسخگو مدیریت مشارکتی را به علت اینکه کارکنان مطبوعات دارای تخصص و تجربه بالا درزمینه کار خود هستند بهترین نوع مدیریت دانسته و ادعا داشته اند که این نوع مدیریت را برای موسسات خویش می سپردند، نتایج اینتحقیقات بیانگر ان بوده است که انقلاب اسلامی تاثیر مثبتی بر نوع مدیریت مطبوعات نداشته و حتی دروازه بانی را بیشتر کرده است،حتی تحولات سیاسی جریان اصلاحات نیز جوحاکم بر مدیریت مطبوعاتی را در کشور تغییر نداده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در دوران قاجار
بهنام قلیچ خانی ایرج اعتصام سید مصطفی مختاباد امرئی

معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژ چکیده کامل

معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در عهد قاجار پرداخته است و در پی آن است که چیستی این تحولات را در فن ساختمان و کیفیات معماری پیگیری نموده و تاثیرپذیری احتمالی تحولات معماری این خانه ها را از تحولات بیرونی نمایان ساخته است. روش تحقیق تفسیری-تاریخی بوده و به شواهد و مستنداتی از بناها و خارج از آنها استناد شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تحولات معماری این خانه ها عمدتا در گرایش به برونگرایی و افزایش ارتباط با محیط رخ داده است و این تحولات با سبک زندگی، فضای اجتماعی و همچنین سلائق روزگار پیوستگی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - ریشه یابی و شناخت عوامل دگرگون ساز روح معماری گذشته ایران در گذر زمان، اصالت گذشته، تازگی اکنون
مازیار آصفی الناز ایمانی

با گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از این‌رو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجت چکیده کامل

با گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از این‌رو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و ویژگی های معماری دوران تحول تاکنون، شاخص های ایجاد این تغییرات بی‌سابقه در روح معماری گذشته ایران شناسایی شده تا با نظرسنجی از افراد متخصص و آزمون داده های پرسشنامه ها با نرم افزارSPSS، چگونگی تأثیر آنها در معماری معاصر ایران بررسی گردد. نتیجه تحقیق آن است که معماری معاصر ایران به جای پاسخگویی به شرایط متغیر جامعه معاصر، در گستردگی امکانات و نگرش‌های جهانی غرق شده و حاصل چیزی جز تقلید، ساده‌اندیشی کودکانه و پراکندگی محض در شهرهای ایران نیست. جهت دستیابی به والایی در معماری معاصر باید دانش، توانایی و سطح فرهنگی تک تک عناصر جامعه معاصر نیز افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تعادل اقتصادی قراردادهای بین‏المللی در پرتو مذاکره مجدد با تأکید بر قراردادهای نفتی
ادهم حق گزار علی رستمی &rlm;فر نجادعلی الماسی

10.30495/jlap.2023.22351

ویژگی های خاص قراردادهای نفتی اقتضاء می کند که این قراردادها همواره از ثبات و تعادل اقتصادی برخوردار باشند. برهم خوردن تعادل اقتصادی در این قراردادها هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ حقوقی نتایج زیانباری به همراه خواهد داشت. به طور رایج ذینفعان حوزه نفت ترجیح می دهند که چکیده کامل

ویژگی های خاص قراردادهای نفتی اقتضاء می کند که این قراردادها همواره از ثبات و تعادل اقتصادی برخوردار باشند. برهم خوردن تعادل اقتصادی در این قراردادها هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ حقوقی نتایج زیانباری به همراه خواهد داشت. به طور رایج ذینفعان حوزه نفت ترجیح می دهند که با استفاده از شرط مذاکره مجدد از برهم خوردن تعادل اقتصادی این قراردادها جلوگیری نمایند. گاهی نیز با وجود عدم پیش بینی این شرط، یکی از طرفین که اصولاً سرمایه گذار است تقاضای مذاکره مجدد و در نتایج برقراری تعادل اقتصادی مطرح خواهد کرد (هر چند که این تقاضا الزاماً به معنای حصول توافق و نتیجه مؤثر نخواهد بود) و طرف دیگر نیز حق طرح چنین درخواستی را خواهد داشت ولی در هر حال طرفین باید با حُسن نیّت تلاش خود را جهت رسیدن به نتیجه مطلوب بکار گیرند اما صرف عدم حصول نتیجه مجوزی برای مطالبه یا جبران خسارت طرف مقابل نخواهد بود. پرسش این است که مذاکره مجدد چگونه می تواند موجب برقراری یا تأثیر تعادل اقتصادی در قراردادهای نفتی گردد؟ به عبارتی تغییر بنیادین اوضاع و احوال اقتصادی در قراردادهای نفتی چگونه با شرط مذاکره مجدد قابل رفع می باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که با از بین رفتن سودآوری پروژه های نفتی قراردادها دچار تغییر بنیادین شده و برای حفظ ثبات قرارداد و استمرار پروژه، چاره ای جز توسل به مذاکره مجدد جهت برقراری تعادل اقتصادی باقی نخواهد ماند؛ در هر حال مذاکره مجدد نیازمند حُسن نیّت طرفین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - بررسی اثر تحولات جمعیتی کشور بر پایداری مالی سازمان تامین اجتماعی با رویکرد خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی
بایرام پاکروان مریم خوشنویس

پدیده کاهش جمعیت و سالمندی آن نه تنها متغیرهای اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه منجر به افزایش مخارج و ناپایداری مالی در صندوق های بازنشستگی می گردد. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر تحولات جمعیتی بر شاخص پایداری مالی در سازمان تامین اجتماعی ایران پرداخته است. چکیده کامل

پدیده کاهش جمعیت و سالمندی آن نه تنها متغیرهای اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه منجر به افزایش مخارج و ناپایداری مالی در صندوق های بازنشستگی می گردد. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر تحولات جمعیتی بر شاخص پایداری مالی در سازمان تامین اجتماعی ایران پرداخته است. برای نیل به اهداف پژوهش، اطلاعات آماری مربوط به متغیرهای پژوهش طی دوره زمانی 2017-1980 از سایت های سازمان ملل متحد و سازمان تامین اجتماعی ایران گردآوری شد. سپس الگوی پژوهش با استفاده از روش اقتصادسنجی خودرگرسیون با وقفه های توزیعی (ARDL) برآورد گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر های اندازه جمعیت و شاخص نسبت پشتیبانی سازمان تاثیر مثبت بر پایداری مالی سازمان در دوره کوتاه مدت و بلندمدت دارند. همچنین تاثیر متغیرهای امید به زندگی و وابستگی جمعیت بر شاخص پایداری مالی سازمان در دوره کوتاه مدت و بلند مدت منفی می باشد. این پژوهش، از یک طرف دنبال نمودن سیاست های افزایش جمعیت در کشور توسط نهاد های ذیربط و از سوی دیگر انجام اصلاحات پارامتریک و سیستماتیک در سازمان بازنشستگی تامین اجتماعی را راهکار پایداری مالی در شرایط بروز پدیده سالخوردگی جمعیت پیشنهاد می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تحلیل تولید اجتماعی فضا در اقتصاد سیاسی نفت؛ مطالعه مروری
جواد ایمانی شاملو مجتبی رفیعیان

10.30495/jisds.2023.75578.11965

فضا از اساسی ترین اجزا سکونتگاه های شهری است که تحولات پیچیده آن به عنوان چالشی دائمی موردتوجه علوم شهری می باشد، به گونه ای که کنترل و هدایت تحولات رخ داده در آن عمدتاً دشوار بوده و این موضوع با پیچیده تر شدن مسائل اجتماعی در دهه های اخیر و چندوجهی شدن پدیده های شهری، چکیده کامل

فضا از اساسی ترین اجزا سکونتگاه های شهری است که تحولات پیچیده آن به عنوان چالشی دائمی موردتوجه علوم شهری می باشد، به گونه ای که کنترل و هدایت تحولات رخ داده در آن عمدتاً دشوار بوده و این موضوع با پیچیده تر شدن مسائل اجتماعی در دهه های اخیر و چندوجهی شدن پدیده های شهری، پررنگ تر شده است، فرآیندی که نیاز به تقویت رویکردهای قبلی و مجهز شدن آن ها به ابزارهای مضاعف از جنس ارزشی و هنجاری را نمایان ساخته و بستر تحول مفهومی رویکردهای موجود در عرصه فضا و برنامه ریزی را مهیا کرده است. از جمله توجه به تحولات فضایی از منظر رویکردهای سیاسی. درواقع شهرها و به ویژه کلان شهرها به واسطه تمرکز عوامل قدرت و ثروت، نقش بی بدیلی در تحولات دنیای معاصر دارند، به گونه ای که شهرها به واسطه تمرکز سرمایه - به ویژه در قالب سرمایه ثابت- به عنوان منبع مهمی برای جریان سود محسوب می شوند که این جریان از طریق نیروهای سیاسی و عمدتاً به نفع گروه های سرمایه دار محقق می شود؛ لذا بدیهی است کلان شهرهای تحت نظام نفتی با توجه به ویژگی های سیاسی خاص، اسلوب و ساختار فضایی - عملکردی متناظر وضعیت اقتصادی و سیاسی خود را تولید می کنند، بنابراین اکتشاف الگوی مناسبات اجتماعی- شهری در اقتصاد نفتی هدف این پژوهش است. به این منظور با بهره گیری از رویکرد انتقادی به تحلیل اسناد تاریخی موجود در حوزه اجتماعی-فضایی پرداخته شده است. نتایج این مطالعه نشانگر شکل گیری روابط نابرابر اجتماعی و مناسبات سوداگرانه اجتماعی در بستر نظام رانتی - نفتی رشد می کند و این نابرابری ها در ادامه و با گذر از صافی فضا، خود رادر کالبد و ساختار شهری نیز نمایان می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - جهانی شدن و تحولات ساختاری در جامعه روستایی
منصور وثوقی علی ایمانی علی کاظمی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی نوگرایی خانواده های ایرانی (تحقیقی در شهر تهران)
سید رضا معینی عالیه شکربیگی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - تحولات ژئومورفولوژیکی دلتای پل رود شرق گیلان (از کواترنر تا امروز)
جلیل الدین سرور بهمن رمضانی

دلتا یکی از اشکال تراکمی آبرفتهای رودخا نه ای است که در پایاب زهکش اصلی و در نزدیکی ساحل تشکیل می گردد. شیب مناسب ،خاک حاصلخیز، دسترسی به منابع آب و وسعت قابل توجه دلتا ی پل رود زمینه مناسبی را برای فعالیت های انسانی فراهم نموده که ممکن است در نتیجه ی تحول دلتا ناشی از چکیده کامل

دلتا یکی از اشکال تراکمی آبرفتهای رودخا نه ای است که در پایاب زهکش اصلی و در نزدیکی ساحل تشکیل می گردد. شیب مناسب ،خاک حاصلخیز، دسترسی به منابع آب و وسعت قابل توجه دلتا ی پل رود زمینه مناسبی را برای فعالیت های انسانی فراهم نموده که ممکن است در نتیجه ی تحول دلتا ناشی از تغییرمسیر رود اصلی و سایر شبکه آبهای آن، وسعت دلتا کم یا زیاد شود . پیامد این تحول می تواند بر زندگی ساکنان آن تأثیرات مثبت یا منفی بر جای گذارد . با تکیه بر اهمیت موضوعوطبق پژوهشهای بعمل آمده، این دلتا در زون البرز واقع شده و رخدادهای زمین شناسی آن در تکامل و تغییرات دلتا مؤثر بوده و در دوران کواترنری تحت تأثیر دوره های یخچالی و بین یخچالی قرار داشته و در دوره هولوسن مسیر تکاملی خود را پیموده، بطوریکه در حال حاضر این دلتا از دو شیب توپوگرافی ساحل و جلگه در پایاب حوضه پل رود تشکیل شده است. شیب متوسط دلتااز 1% کمتر و دارای اقلیم از نوع بسیار مرطوب می باشد به گونه ای که در فصل بهار از حد اکثر رسوبدهی (39/54 درصد) ودر فصل تابستان از میزان حداقلی آن (14/9 درصد) بر خوردار است، این تحقیق بر اساس عکس های هوایی وتصاویر ماهواره ای در سه دوره زمانی (1346 ،1373، 1385) و پیمایش زمینی،نقشه های توپوگرافی و منابع کتابخانه ای با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفت . نتایج تحقیقات نشان داد که این دلتا از نوع پیشرونده است و تحت تأثیر فرایند های رودخانه ای گذشته و امروزی، همچنین نفوذ و عملکرد امواج در عهد حاضر شکل گرفته است. بنابر این می توان آن را در ردیف دلتا های امروزی بشمار آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تحولات دینی در اروپای سده شانزدهم و مشابه آنها در اسلام معاصر
بهروز حدادی

تحولات دینی در جوامع مختلف به دلیل اشتراک در پار های مبانی و اصول، شباه تها وهمسانی های متعددی دارد، گر چه نمیتوان آنها را در همة وجوه با یکدیگر مشابه دانست . در اینمقاله، تحولات دینی در اروپای قرن شانزدهم با تحولات مشابه در جهان معاصر اسلام، که از قضاهر دو در دوره زمان چکیده کامل

تحولات دینی در جوامع مختلف به دلیل اشتراک در پار های مبانی و اصول، شباه تها وهمسانی های متعددی دارد، گر چه نمیتوان آنها را در همة وجوه با یکدیگر مشابه دانست . در اینمقاله، تحولات دینی در اروپای قرن شانزدهم با تحولات مشابه در جهان معاصر اسلام، که از قضاهر دو در دوره زمانی یکصدوپنجاه سالهای رخ داده است، مقایسه می شود که از مهمترین آنهامی توان توجه به گوهر و روح دین، نزاع بر سر موضوع مرجعیت دینی و جایگاه سنت، نابگرایی ومخالفت نسبی با اندیشههای فلسفی و متجددانه، و محور بودن آخرت و رستگاری آن جهانی اشارهکرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی
عباس احمدی نرجس سادات حسینی نصرابادی صادق بوستانی علی صادقی

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت چکیده کامل

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت گرفته است. مفهوم ایران در نیمه اول قرن سوم قبل از میلاد در نتیجه تبلیغات ساسانیان به وجود آمده است. با توجه به سنگ نوشته های داریوش اول و توالی و ترتیب تنظیم نام سرزمین هایی که قلمرو گسترده هخامنشی را تشکیل می دادند، می توان بیان کرد که در متون منظوم و منثور فارسی اعم از ادبی و تاریخی و جغرافیایی، از نیمه قرن چهارم به بعد، همواره از واژۀ ایران یاد شده است. همچنین، در کتاب های ممالک عربی و مکاتبات آن ها نیز به واژه ایران و مترادف آن اشاره شده است. در این مقاله که از نوع بنیادی است، با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی، سعی شده است تا سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی بررسی شود و یک دیدگاه واحد و جامع در این خصوص ایجاد شود. ضرورت پژوهش حاضر از آنروست که معمولاً درایران تنها به بررسی تاریخی مکانهای جغرافیایی پرداخته شده است و بررسی نقاط عطف تاریخی وعوامل تأثیرگذار بر تحولات نام ایران ونیزتقسیم بندی جغرافیایی سرزمین بر اساس تغییرات بنیادین حاصل از فعالیت و عملکرد اقوام مغفول، مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه
محمدحسین حاجیلو روح اله حسین وند شکری زهرا قاسم اقدمی قره تپه

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت د چکیده کامل

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت داشتن منافع مختلف به‌ویژه امنیتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی تلاش کرده است تا حد امکان با حمایت های سیاسی و بعضاً نظامی از سقوط دولت بشار اسد و افتادن حاکمیت سوریه به دست معارضان تحت حمایت محور غربی- عربی جلوگیری کند. بنابراین، نقش‌آفرینی روسیه در سوریه عمدتاً باهدف رقابت ژئوپولیتیکی با ایالات‌متحده آمریکا؛ توازن قدرت منطقه‌ای با ایلات متحده امریکا؛ گسترش حوزه نفوذ و قلمرو ژئوپولیتیکی خود در منطقه غرب آسیا، حفظ سوریه به‌عنوان آخرین پایگاه خود در منطقه غرب آسیا، جلوگیری از به قدرت رسیدن گروه‌های افراطی و تروریستی در سوریه، حمایت همه‌جانبه از مردم و نظام فعلی سوریه و جلوگیری از سقوط نظام سوریه بوده است. از این رو در پژوهش حاضر ابعاد مختلف نقش‌آفرینی و راهبردهای روسیه در قبال بحران سوریه با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی موردبررسی و ارزیابی قرارگرفته است تا مدلی قابل‌قبول از رفتار روسیه دراین‌باره ارائه شود. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه است. سؤال پژوهش این است که دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه چگونه است؟ این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی انجام‌شده و داده های موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای، اسنادی و الکترونیک گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - پیامدهای امنیتی تحولات ژئوپولیتیکی کشور سوریه برقدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلوئی

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادها چکیده کامل

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادهایی است که علاوه بر مسائل منطقه‌ای، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که وضعیت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده و هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در ساختار سیاسی این کشور، قدرت منطقه‌ای ایران را بشدت تحت تاثیر قرارداده است. لذا از آنجا که کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. این امرموجب شده تا تضعیف سوریه و سرنگونی بشار اسد، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و می‌کوشد تأثیرات متغیر مستقل یعنی تحولات ژئوپولیتیکی سوریه را بر امنیت منطقه‌ای ایران به منزله متغیر وابسته به بحث و بررسی گذارد. هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه‌ای ایران در پرتو تحولات سوریه می‌باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هر یک از سناریوهای پسا بحران مرتبط با تحولات ژئوپولتیکی کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر امنیت ملی و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بر خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - نقش تحولات مسکن بر کیفیت محیطی مناطق روستایی با تاکید بر مؤلفه سرزندگی (مطالعه موردی: بخش سنگر شهرستان رشت)
حمید زیران محمد باسط قرشی مینا آباد تیمور آمار حاجی شیرکیا عیسی پور رمضان

چکیده سیاست‌گذاری مربوط به مسکن در تمامی کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که بدون در نظر گرفتن تحولات و مؤلفه‌های آن، که قرار است سازنده و محمل آسایش روانی انسان باشد ممکن است در اثر فشار محیط نتواند این نیازها را برآورده سازد. پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به چکیده کامل

چکیده سیاست‌گذاری مربوط به مسکن در تمامی کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که بدون در نظر گرفتن تحولات و مؤلفه‌های آن، که قرار است سازنده و محمل آسایش روانی انسان باشد ممکن است در اثر فشار محیط نتواند این نیازها را برآورده سازد. پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به این سؤال است که تحولات مسکن چه تاثیری بر شاخص‌های کیفیت محیطی با تاکید بر مؤلفه سرزندگی در بخش سنگر شهرستان رشت می گذارد؟ و این شاخص‌ها در محدوده مطالعاتی از منظر ذهنی ساکنان چگونه تحلیل می‌شوند؟ برای رسیدن به این مهم، از روش توصیفی- تحلیلی و نرم‌افزار Spss در تحلیل داده‌ها استفاده شده و با به‌کارگیری آزمونهای آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون T یک‌طرفه و زوجی، به ارزیابی هرکدام شاخص‌ها پرداخته شده است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 344 پرسشنامه در روستاهای مورد مطالعه توزیع گردیده است. این پرسش‌نامه‌ها تأثیرپذیری کیفیت محیط را در مقابل تحولات مسکن از طریق مؤلفه سرزندگی مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که شاخص امنیت مساکن روستایی بیش از پیش بر مولفه سرزندگی در محیط مناطق روستایی ارجحت یافته تا جایی که روستاییان گویه های مرتبط با متغیر ایمنی را بیش از گویه های دیگر در تحولات مسکن مدنظر قرار می‌دهند و از دید روستاییان، امتیاز مؤلفه سرزندگی محیط روستا در طراحی مسکن روستایی در سطح متوسط ارزیابی‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - بررسی مسائل مدیریتی حریم کلان‌شهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی
نعمت الله انوری سید جمال الدین دریاباری

چکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیل‌ها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده می‌شود چکیده کامل

چکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیل‌ها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده می‌شود اما در کشورهای درحال توسعه، نوع نگاه به اراضی پیرامون، نگاهی احیاکننده نبوده و این نواحی به علت تغییر کاربری اراضی کشاورزی، گسترش افقی شهر، افزایش تراکم جمعیت، ساخت‌وسازهای بی‌رویه، تخریب محیط‌زیست و ...، تبدیل به کانون‌های بحرانی برای شهر شده است. یکی از مسائلی که در رابطه با اثرات کالبدی– فضایی مادر شهر تهران مورد توجه بوده و بازشناسی آن در اولویت می‌باشد، دگرگونی روستاها، دهستان‌ها و شهرهای موجود در حریم شهر در پیوند با تحولات فضایی تهران است. هدف از این پژوهش بررسی مسائل مدیریتی حریم کلان‌شهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی می‌باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- تحلیلی می‌باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته‌شده است جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران عالی سازمان‌های وابسته به شهرداری تهران می‌باشد و با توجه به گستردگی جامعه آماری و میسر نبودن امکان اجرای تحقیق بر روی کل جامعه، از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شده است و اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره تحلیل شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - تحلیلی بر روند تحولات جمعیت شهری استان اصفهان در سه دهه‌ی 1365 تا 1385
سید رامین غفاری حمید بحیرایی کبرا گرجی

چکیده شهرها و روند شهرنشینی در ایران در دهه های اخیر تحولات عظیمی راپشت سر گذاسته است. به گونه‌ای که طی سه دهه‌ ی اخیر تعداد و جمعیت شهر ها وتوسعه ی فضایی آنها ابعاد بی‌سابقه ای یافته. استان اصفهان نیز به عنوان یکی از بزرگترین استان های کشور از این تحولات دور نمانده ا چکیده کامل

چکیده شهرها و روند شهرنشینی در ایران در دهه های اخیر تحولات عظیمی راپشت سر گذاسته است. به گونه‌ای که طی سه دهه‌ ی اخیر تعداد و جمعیت شهر ها وتوسعه ی فضایی آنها ابعاد بی‌سابقه ای یافته. استان اصفهان نیز به عنوان یکی از بزرگترین استان های کشور از این تحولات دور نمانده است، استان مذکور به دلیل موقعیت ویژه ی جغرافیایی در فلات مرکزی، استقرار در پهنه‌ای پایکوهی و گسترش در امتداد زاینده رود از دیرباز از جاذبه‌های طبیعی به منظور استقرار اولیه ی جمعیت برخوردار بوده است. پژوهش حاضر در پی بررسی روند تحولات جمعیتی استان اصفهان طی سه دهه‌ی1365، 1375و1385 است. روش تحقیق اسنادی، تحلیلی و توصفی است که از نرم‌افزارهایEXCEL ٍ، SPSS، GIS به منظور ارائه نتایج و دستیابی به اهداف تحقیق استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که روندتحولات جمعیت شهری در اصفهان به تنهایی ناشی از افزایش طبیعی آن نیست بلکه عوامل اقتصادی، سیاسی واجتماعی بر رشد شتابان جمعیت و تحولات آن در طی سه دهه ی مذبور تأثیرگذار بوده است. پراکنش مکانی نا متعادل و نامتناسب خدمات، تاسیسات و صنایع نه تنها باعث نوسانات شدید جمعیتی در سطح استان گردیده است بلکه ناهماهنگی و نابرابری‌های ناحیه ای راسبب شده است. چالشی جدی که باید با دیدی اصولی و نظام‌وار در راستای ساماندهی و مدیریت خردمندانه ی آن گام برداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - تحلیل عوامل و فرایندهای محلی در تحولات فضایی شهر بجنورد طی سال‌های 1345 تا 1395
محمد سلیمانی مهرنجانی نفیسه مرصوصی اسدالله دیوسالار جعفر شهاب الملک فرد

چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است چکیده کامل

چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است. ماهیت عوامل و فرآیندهای مؤثر در دگرگونی‌های شهر بجنورد ایجاب می‌کند که گسترش آن در فاصلۀ سال‌های مورد بحث(1345 تا 1395) شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر پایۀ این ایده انجام شده که "با اینکه نقش عوامل و فرایندهای عام مؤثر در تحولات شهری در ایران انکاناپذیر است، لیکن تحولات فضایی شهرها به طور خاص عمدتاً بازتاب نیروها و مقتضیات محلی بوده است". با توجه به ماهیت مسئله و اینکه قلمرو تحقیق کل شهر بجنورد بوده، تحقیق از نوع پس کاوی و به شیوۀ فراتحلیل و براساس داده‌های رسمی و ثانویه انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که عوامل محلی خاص بجنورد از جمله: انتخاب شهر به عنوان مرکز سیاسی- اداری استان خراسان شمالی، مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت، افزایش محدودۀ طرح جامع مصوب، واگذاری اراضی دولتی، تفاوت قیمت اراضی در بخش‌های مختلف شهر، سیاست‌ ایجاد مسکن مهر، ادغام کانون‌های روستایی و سکونتگاه‌های حاشیه نشین (غیررسمی) در پیکرۀ شهر، فرسودگی هستۀ درونی شهر و کاهش جمعیت بخش مرکزی به نفع بافت های پیرامونی و...، تحولات این شهر را رقم زده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - تحولات اخیر منطقه خاورمیانه و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
عباس مکرمی محمد ستوده ارانی

برقراری امنیت ملی و حفظ کشور از تهدیدهای خارجی، از مهمترین اهداف سیاست خارجی کشورها از جمله ایران اسلامی بوده و امنیت کشور ضمن اینکه متاثر از ساختارها و فرایندهای داخلی است، در ارتباط مستقیم با عوامل محیط مجاور و محیط منطقه‌ای است و لذا شناخت محیط منطقه‌ای و تحولات آن، چکیده کامل

برقراری امنیت ملی و حفظ کشور از تهدیدهای خارجی، از مهمترین اهداف سیاست خارجی کشورها از جمله ایران اسلامی بوده و امنیت کشور ضمن اینکه متاثر از ساختارها و فرایندهای داخلی است، در ارتباط مستقیم با عوامل محیط مجاور و محیط منطقه‌ای است و لذا شناخت محیط منطقه‌ای و تحولات آن، می‌تواند گام مهمی در تقویت و حفظ امنیت کشور محسوب شود. در این مقاله در پاسخ به این سوال اصلی که مهمترین عامل تاثیرگذار منطقه‌ای بر امنیت ملی کشور چیست؟ سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با الهام از دیدگاه‌های دیوید ای. لیک و پاتریک ام. مورگان، در خصوص نظم‌های منطقه‌ای، ابتدا مهمترین عوامل ایجاد تغییر در نظم خاورمیانه بیان شده و سپس با بررسی تحولات اخیر خاورمیانه، راهبرد تقویت و حفظ امنیت ایران، تبیین گردیده و این فرضیه بررسی شود که تحول در ساختار قدرت منطقه‌ای و تلاش برای شکل‌دهی به نظم نوین منطقه‌ای، بیشترین تاثیر را بر محیط امنیتی ایران داشته و با استفاده از راهبرد دیپلماسی دفاعی، می‌توان تهدیدات امنیتی کشور را کنترل و به سطح مناسبی از امنیت منطقه‌ای و ملی دست یافت. بدین منظور اعتمادسازی، تنش‌زدایی و انجام مذاکرات و ایجاد روابط میان ارتش‌ها، به وسیله دیپلمات‌های نظامی، از اولویت بالایی جهت ایجاد نظم و امنیت درون منطقه‌ای و تامین امنیت ملی کشور برخوردار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - بررسی آخرین تحولات ساختاری و محتوایی غزل از سال 1370 تا 90 3
مهدی زارعی

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - بررسی خوانش پست‌مدرنیسم از تحولات دانش با تأکید بر دیدگاه لیوتار و الزامات آن برای عناصر برنامۀ درسی
هادی قادریانی ایراندخت فیاض مصطفی قادری اکبر رهنما

10.30486/jsre.2022.1941712.2002

مقاله حاضر با هدف پاسخ به این سؤال که نگرش نسبت به دانش چه الزاماتی را برای عناصر برنامۀ درسی به دنبال خواهد داشت؟ به بررسی تحولات علم از دیدگاه پست‌مدرنیسم با تأکید بر دیدگاه لیوتار پرداخته است. روش: این مطالعه از نوع گفتمان انتقادی، رویکرد کیفی است که با روش مرور نظام چکیده کامل

مقاله حاضر با هدف پاسخ به این سؤال که نگرش نسبت به دانش چه الزاماتی را برای عناصر برنامۀ درسی به دنبال خواهد داشت؟ به بررسی تحولات علم از دیدگاه پست‌مدرنیسم با تأکید بر دیدگاه لیوتار پرداخته است. روش: این مطالعه از نوع گفتمان انتقادی، رویکرد کیفی است که با روش مرور نظام‌مند صورت پذیرفت. جامعۀ آماری تمام مقالات مربوط به پست‌مدرنیسم و برنامۀ درسی بود که با نمونه‌گیری هدفمند و با کلمات کلیدی فارسی و انگلیسی از سال 1383 تا1397 انتخاب شد. یافته‌ها نشان داده‌اند که به گمان لیوتار، دانش علمی، داعیۀ آزادی، رهایی و پیشرفت را داشت؛ اما در عمل با بسط فناورانه، از آرمان‌های فوق فاصله گرفت و با تقلیل وجوه متفاوت آن به وجه کمّی، وجه ادبی و زیبایی‌شناسانۀ آن مورد غفلت قرار گرفت. الزامات این نگاه به دانش برای عناصر برنامۀ درسی، به نتایجی از قبیل توجه به آموزش ‌و پرورش انتقادی و تردید در پذیرش محتوای آموزشی به ‌عنوان غیر تاریخی، خنثی، جدا از ارزش و قدرت، توجه به تکثر و عدم تمرکز در آموزش ‌و پرورش و نگاه به برنامۀ درسی به ‌عنوان قراردادی بین بازیگران آموزشی و مقابله با بازاری شدن دانش رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - سیری در تحولات اجتماعی آیین سماع و موسیقی عرفانی ایران با توجه به نگاره‌های اسلامی
فخرالدین محمدیان سید رسول موسوی حاجی عابد تقوی

هنر موسیقی در دوره اسلامی همواره متأثر از اندیشه‌های اسلامی و شرایط اجتماعی و فرهنگی دوره‌های مختلف بوده است. جامعه تصوف با ساختار اعتقادی و اجتماعی، در پیوندی معنادار و عمیق با هنر موسیقی، تجلی پیدا کرد. آیین سماع و موسیقی عرفانی در جامعه تصوف، به دلیل نگرش‌ها و شرایط چکیده کامل

هنر موسیقی در دوره اسلامی همواره متأثر از اندیشه‌های اسلامی و شرایط اجتماعی و فرهنگی دوره‌های مختلف بوده است. جامعه تصوف با ساختار اعتقادی و اجتماعی، در پیوندی معنادار و عمیق با هنر موسیقی، تجلی پیدا کرد. آیین سماع و موسیقی عرفانی در جامعه تصوف، به دلیل نگرش‌ها و شرایط سیاسی و اجتماعی گوناگون به صورت یکنواخت پیش نرفت. این پژوهش در نظر دارد با مطالعه نگاره‌های عرفانی به چگونگی جایگاه اجتماعی جامعه تصوف و ارتباط آن با سیر تحول موسیقی عرفانی و آیین سماع در سده‌های میانی تا دوران اسلامی متأخر، بپردازد. پژوهش حاضر با رویکرد تاریخی و توصیفی- تحلیلی انجام شد و یافته‌اندوزی داده‌ها به روش کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. نتایج مطالعات بیانگر این مهم است که دیدگاه جامعه نسبت به آیین سماع و موسیقی عرفانی اغلب متأثر از چگونگی ساختار سیاسی و مواضع حاکمیت نسبت به اندیشه‌های عرفانی و تصوف بوده است؛ به نحوی که در سده‌ی پنجم تا اواسط سده نهم هـ.ق، جایگاه اجتماعی ممتاز تصوف، دلیل رونق سماع و موسیقی عرفانی می‌شود اما در سده‌های دهم و یازدهم هـ.ق با توجه به شکل گیری ساختار سیاسی آن دوره، این روند تنزل پیدا می‌کند. به نحوی که در دوره‌های بعد نیز نتوانست به دوران طلایی و حیات اجتماعی پیشین خود باز‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - کارکردها و تحولات بلاغی عنصر «رنگ» در گذر از سبک‌های شعر فارسی
ثریا آذربراء ثورالله نوروزی داودخانی محمدرضا شاد منامن رضا مصطفوی سبزواری

تحلیل و تشخیص عناصر سبکی جز با جزئی‌نگری در بسامد خروج از نرم زبان حاصل نمی‌شود. این جزیی‌نگری نیازمند بررسی جزئیات ادبی، زبانی و فکری یک متن ادبی است. عنصر رنگ یکی از مواردی است که کیفیت استفادة بلاغی و معنایی آن در سبک‌ها و دوره‌های مختلف ادبی متغیر و متفاوت است و با چکیده کامل

تحلیل و تشخیص عناصر سبکی جز با جزئی‌نگری در بسامد خروج از نرم زبان حاصل نمی‌شود. این جزیی‌نگری نیازمند بررسی جزئیات ادبی، زبانی و فکری یک متن ادبی است. عنصر رنگ یکی از مواردی است که کیفیت استفادة بلاغی و معنایی آن در سبک‌ها و دوره‌های مختلف ادبی متغیر و متفاوت است و با بررسی کارکردها و تحولات بلاغی این عنصرِ تصویرساز می‌توان دگردیسی سبکی را نشان داد. ازآنجایی‌که دگردیسی‌های سبکی جز با در نظر گرفتن پیکره‌ای وسیع چندان دقیق و ممکن نیست، لذا با در نظر گرفتن پنج سبک شعر فارسی و از هر سبک سه شاعر برجسته، به موضوع مذکور پرداخته‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که در سبک خراسانی ترکیبات وصفی حاصل از رنگ‌ها در امور حسی و اغلب با عناصر طبیعت است. شگردهای غالب در این سبک استفاده از تشبیه و استعاره و کنایه است. در سبک بینابین بسامد ترکیبات انتزاعی بیشتر و کارکردهای کنایی، تمثیلی و نمادین، در حوزة عرفان و مسائل اجتماعی (با ظهور سنایی) بیشتر است. در سبک آذربایجانی صنایع بدیعی و بیانی به اوج خود می‌رسد و رنگ ازرق دستمایة آفرینش ایهام، استعاره و کنایه با بسامد بالا می‌گردد. در این سبک، هفت‌پیکر جایگاهی ویژه دارد چون از نمادگرایی اسطوره‌ (در رنگ‌ها) نیز استفاده می‌کند. در سبک عراقی نیز اغلب ترکیبات حسی نیز برای تبیین مفاهیم ذهنی به کار می‌روند. ایهام، استعاره و نماد از شگردهای غالب در کاربرد رنگ‌هاست. در سبک هندی ترکیبات عینی بیشتر است و در میان شگردهای بلاغی، اسلوب معادله، تشبیه و حسن تعلیل بسامد بیشتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - سیر تحولات دکترین امنیت انسانی در مقابله با جرایم سازمان یافته در نظام حقوق بین الملل
حامد خانى احد باقرزاده سید محمد حسینی حسین شریفی طراز کوهی

چکیده: دکترین امنیت انسانی که نخستین‌بار در اعلامیه چهارم آزادی روزولت به گوش جهانیان رسید، در سال 1994 در قالب گزارش توسعه انسانی برنامه عمران ملل متحد(UNDP) رسمیت یافت. دکترین مذکور که دارای مولفه‌های هفت‌گانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، غذایی، زیست‌محیطی، شخصی و بهداشتی چکیده کامل

چکیده: دکترین امنیت انسانی که نخستین‌بار در اعلامیه چهارم آزادی روزولت به گوش جهانیان رسید، در سال 1994 در قالب گزارش توسعه انسانی برنامه عمران ملل متحد(UNDP) رسمیت یافت. دکترین مذکور که دارای مولفه‌های هفت‌گانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، غذایی، زیست‌محیطی، شخصی و بهداشتی می باشد، در گزارش برنامه توسعه ملل متحد مذکور؛ امنیت انسانی را به صورت‌ شرایط و وضعیتی تعریف می‌کند که در آن مردم از قید و بندها و فشارهای روحی و روانی که توسعه انسانی را محاصر و در بند کشیده است، رها گردند. امـنیت انـسانی همچنین به معنی محافظت از‌ مردم‌ در بـرابر تـهدیدهای شدید و گـسترده و اسـتفاده از فـرایندهایی است که توانایی آنـها را‌ افزایش‌ می‌ دهد. امنیت انسانی مکمل امنیت ملی و تقویت کننده حقوق بـشر و تـوسعه‌ انسانی‌ است. با ترکیب مـفاهیم آزادی از نـیاز و آزادی از تـرس، بـر‌ فـردمحور‌ بودن امنیت انـسانی و لزوم پاسـخ گسترده و همه جانبه (توسط افراد، دولت ها و سازمان های دولتی‌ و غیردولتی‌ منطقه‌ ای و جهانی ) به تهدیدهای نوین تـأکید کـرده است.علاوه بر این اسناد بین المللی مختلف دیگر و رویه ی بعضی از دولت ها به حمایت از اجرایی نمودن چنین رویکردی حتی در مقابل جرایم سازمان یافته بوده است. موضوع های مذکور موجب شده ،که در مقاله حاضر به پاسخ این پرسش ها بپردازیم که سیر تحولات مفهوم دکترین مذکور با توجه با ضرورت مقابله با جرایم سازمان یافته به چه کیفیتی بوده است؟ دیگر پرسش مطرح در مقاله این است که با وجود تحولات تاریخی مختلف، مجموعه قوانین و اسناد بین المللی حاکم بر دکترین امنیت انسانی چه‌ قواعد و ضوابط مفید و مثمرثمری در مقابله با جرایم سازمان یافته دارند؟ به نظر می رسد سیر تحولات دکترین مذکور به نحوی پیشرفت داشته که بپذیریم؛ از طریق مؤلفه های هفت گانه مذکور می توان در مقابل غالب جرایم سازمان یافته مقابله نمود، لکن همکاری دولت ها و سازمان فراملی از جمله شرایط حتمی تحقق نظریه ی فوق الذکر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - زن و تحولات سیاسی از قرن 7 تا پایان دوره پهلوی
بیتا بابایی راد شبنم حاتم پور

جامعه معاصر ایران، جامعه ای در حال گذر است. ویژگی دوران گذار بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی های کرداری و اندیشهای است. ساختارهای سیاسی به همراه ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان بخشی از جامعه در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی است. در این میان چکیده کامل

جامعه معاصر ایران، جامعه ای در حال گذر است. ویژگی دوران گذار بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی های کرداری و اندیشهای است. ساختارهای سیاسی به همراه ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان بخشی از جامعه در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی است. در این میان وضعیت زن ایرانی به جبر یا اشتیاق دچار تغییرات کیفی شده است اما در عرصه تحولات سیاسی در مقایسه با وضعیت زنان در جهان غرب، جایگاهی شایسته نداشته است. علت دور افتادگی زنان از تحولات سیاسی و میزان نقشی که در تحولات می توانند داشته باشند ریشه در باورها و ساختارهای دیرینه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در قرون گذشته دارد. لذا مقاله حاضر قصد دارد مسئلة زن (جنسیت) را همچون بسیاری از پدیده های انسانی اجتماعی در قالب یک نظام فرهنگی خاص و در دوره های خاص یک جامعه بررسی کند.در این پژوهش تاریخی، با استفاده از اسناد و مدارک تاریخی باقی مانده از گذشته، نقش زن در جریانات و تحولات سیاسی از قرن هفتم تا دوران پهلوی مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - بررسی حضور اجتماعی زنان و سیرتحول پوشش در نگاره های عصر صفوی
عابد تقوی سیده مونا موسوی

پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی و استفاده از منابع مکتوب تاریخی و مقایسه تطبیقی با نگاره های عصر صفوی، به نقش وجایگاه اجتماعی زنان در عصر صفوی با تاکید بر سیر تحول پوشش آنان پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پوشش زنان عصر صفوی، بخشی چکیده کامل

پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی و تحلیل تاریخی و استفاده از منابع مکتوب تاریخی و مقایسه تطبیقی با نگاره های عصر صفوی، به نقش وجایگاه اجتماعی زنان در عصر صفوی با تاکید بر سیر تحول پوشش آنان پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پوشش زنان عصر صفوی، بخشی از هویت طبقه اجتماعی متعلق به آن محسوب می شده است که بر اساس سلایق شاه در قالب یک هنجار تعریف شده بر پوشش زنان دربار اعمال می شد. این در حالی است که زنان دیگر طبقات جامعه، براساس آموزه های دینی و باورهای قومی از پوشش های گوناگون استفاده می کردند و به نسبت زنان دربار از آزادی عمل در انتخاب پوشش برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - بازنمائی نقش زنان در سینما (سیاست گذاری های فرهنگی در سینمای قبل و پس از انقلاب اسلامی)
لنا عبدالخانی محمد نصرآبادی

بررسی رابطه فرهنگ، ارزش ، اخلاق و هنر که از دل زندگی روزمره برخاسته است در عصر زندگی مدرن با چالش جدی مواجه شده است . سینما به عنوان ابزاری منحصر به فرد برای بیان و سامان بخشی مسایل زندگی علاقه رهایی بخش و انتقادی خود را در راستای کشف قواعد اخلاقی ایجاد نموده و بر آنست چکیده کامل

بررسی رابطه فرهنگ، ارزش ، اخلاق و هنر که از دل زندگی روزمره برخاسته است در عصر زندگی مدرن با چالش جدی مواجه شده است . سینما به عنوان ابزاری منحصر به فرد برای بیان و سامان بخشی مسایل زندگی علاقه رهایی بخش و انتقادی خود را در راستای کشف قواعد اخلاقی ایجاد نموده و بر آنست که از زندگی ابهام زدایی و با انتقاد به زبانی هنری آنها را بازنمایی کند . با مقایسة فیلم‌های سینمایی قبل و بعد از انقلاب اسلامی درمی‌یابیم که مضامین و محتوای اصلی بیشتر فیلم‌های بعد از این تاریخ در ارتباط با موضوعات زنان متفاوت گردیده است. سؤالی که این پژوهش درصدد پاسخ دادن به آن است این است که با توجه به تضاد در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های فرهنگی در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی حضور زن ، در سینمای این دو دوره دارای چه تفاوت‌هایی در مضامین و محتوا بوده است . چهارچوب نظری مورد استفاده در این مقاله نظریه انتقادی در جامعه شناسی هنر است. این نظریه مبتنی بر فرضیه بازتاب است که هنر را آیینة جامعه و منعکس کننده ویژگی های آن می داند. روش تحقیق اسنادی و توصیفی است . فرضیه پژوهش این است که "تفاوت معناداری بین بازنمایی زن در سینمای قبل و بعد از انقلاب اسلامی در مضامین و محتواوجود دارد". مطالعات نشان داده که بازنمایی زن در دو دورة مورد بررسی تغییرات و تحولات چشمگیری داشته است. و این تغییرات در موارد مختلفی چون: میزان حضور زنان در فیلم‌ها، کیفیت مشاغل، نوع پوشش، مهارت‌های فردی، مضامین دیالوگ‌ها، میزان تحصیلات، اعتقادات، زبان، مکانیسم حل مشکلات شخصی و خانوادگی و غیره بوده است. نتیجه کلی اینکه تغییر در سیاست گذاری های فرهنگی در سینمای ایران باعث شکل‌گیری گونة متفاوتی از بازنمایی زن در فیلم‌های پس از انقلاب اسلامی شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بررسی تحولات بخش مسکن ایران در یک قرن اخیر
رستم صابری فر

تحولات شکلی، کارکردی و اقتصادی بخش مسکن در طی صد سال اخیر به حدی بوده‌است که تمام ارکان زندگی ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده و همیشه برای متخصصان و حتی مردم عادی این سوال اساسی مطرح بوده که این تحولات تابع چه عواملی است؟ به همین منظور، این بررسی در پی آن بود تا این تحو چکیده کامل

تحولات شکلی، کارکردی و اقتصادی بخش مسکن در طی صد سال اخیر به حدی بوده‌است که تمام ارکان زندگی ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده و همیشه برای متخصصان و حتی مردم عادی این سوال اساسی مطرح بوده که این تحولات تابع چه عواملی است؟ به همین منظور، این بررسی در پی آن بود تا این تحولات را با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی در قالب رویکردهای اسنادی، مورد بررسی قرار دهد. داده‌های مورد نیاز با استفاده از سرشماری‌های عمومی، بانک مرکزی و سایر نهادهای رسمی گردآوری و با استفاده از ارزیابی سیاستهای کلی، برنامه‌های پنج ساله و تحولات سیاسی و اجتماعی تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌ها نشان داد که در یک قرن ‌گذشته، بخش مسکن در ایران چه از نظر تغییرات در مصالح مصرفی و تکنولوژی ساخت و چه از نظر تنوع و تعداد و همچنین نوع کارکرد و جایگاهش در سبد اقتصادی خانوارها، بشدت دگرگون شده و دولتها نه تنها در مدیریت این تحولات موفقیت چندانی به دست نیاورده، بلکه به جای بهره‌گیری از برنامه های جامع، از سیاستهای واکنشی و دفعی بهره برده و مشکلات موجود را پیچیده‌تر ساخته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - جریان‌شناسی گفتمان‌های هویتی؛ با تأکید منازعات معنایی و تحوّلات اجتماعی در ایران
ویدا یاقوتی مجید توسلی رکن‌آبادی علی اشرف نظری

خارج شدن یک گفتمان از نظم گفتمانی خود و ورود آن به نظم گفتمانی سیاسی، به واسطه تحریک شدن آن توسط یکی از گفتمان‌های فعال در نظم گفتمانی سیاسی صورت می‌پذیرد. منظور از تحریک شدن، آن است که این گفتمانِ غیرفعال، در نظم گفتمانی سیاسی در رابطه-ای غیریت‌سازانه با گفتمانِ حاکم ق چکیده کامل

خارج شدن یک گفتمان از نظم گفتمانی خود و ورود آن به نظم گفتمانی سیاسی، به واسطه تحریک شدن آن توسط یکی از گفتمان‌های فعال در نظم گفتمانی سیاسی صورت می‌پذیرد. منظور از تحریک شدن، آن است که این گفتمانِ غیرفعال، در نظم گفتمانی سیاسی در رابطه-ای غیریت‌سازانه با گفتمانِ حاکم قرار می‌گیرد و گفتمانِ حاکم سعی می‌کند با طردِ آن، هویت پیدا کند. از فردای انقلاب مشروطه تا امروز روایت‌های مختلف و متضادی از تحول مفهوم هویت ارائه می‌شود، در این میان، شاهد گسترش گروه‌های هویت‌پایه در قالب کنش‌گران و کارگزاران منفرد (سوژه کنشگر)، انجمن‌ها، فرقه‌ها، نحله‌ها و اشکال مختلف ملی‌گرایی و احساس تعلق مذهبی، فرهنگی، قومی و سیاسی هستیم. در این پژوهش رویکرد و درکی از سیاست در قالبِ الگوی تحول گفتمانی ارائه می‌شود که بنا بر آن، تحولات جامعه‌شناسی و نظم‌های جدید در جامعه و آزادکردنِ توانایی‌های سوژه که از طریق تأسیس هویت‌های ازپیش‌معیّن و روابط اجتماعی کاملاً عینی که سرکوب شده‌اند. امکان ظهور می‌یابد. : متأثّر از اهمّیت یافتنِ ایده‌های محوری در زمینۀ تحقّقِ حقوق فردی و مدنی، و نیز محوریت‌یابیِ اندیشه‌های نو و انتقادی در خصوصِ آزادی و حق انتخابِ شهروندان، شاهد افزایش بیش از پیشِ عطفِ نظر به فردیّت‌یابی شهروندان و سوژگی [فردی] آن‌ها می‌باشیم . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - تحلیل مفهومی انگاره حق به شهر با تأکید بر تحولات فضایی شهر تهران
مصطفی خزایی مریم ابهری محسن مظفری

رشد سریع و گسترده شهر و شهرنشینی در طول چند دهه گذشته، منجر به بروز فقر، شکاف طبقاتی، حاشیه‌نشینی، فروش تراکم و ناپایداری کالبدی، تخریب زیست‌محیطی، نابرابری‌های اجتماعی و شکاف جنسیتی در بین شهروندان کلان‌شهرهای جهان سوم من‌جمله تهران شده است. طبق اسناد و مطالعات صورت گر چکیده کامل

رشد سریع و گسترده شهر و شهرنشینی در طول چند دهه گذشته، منجر به بروز فقر، شکاف طبقاتی، حاشیه‌نشینی، فروش تراکم و ناپایداری کالبدی، تخریب زیست‌محیطی، نابرابری‌های اجتماعی و شکاف جنسیتی در بین شهروندان کلان‌شهرهای جهان سوم من‌جمله تهران شده است. طبق اسناد و مطالعات صورت گرفته ریشه این نابسامانی در شهر و نظام شهری، جریان سرمایه‌داری و لیبرالیستی مدیریت و اداره شهرها است. درواقع نظام سرمایه‌داری در راستای تحقق اهداف و آرمان‌های خود فضای شهری را در خدمت گرفته است و به بی‌رحمانه‌ترین شکل ممکن در راستای استفاده از این فضای عمومی (که متعلق به همه شهروندان است) برای حصول منافع عده کمی از شهروندان (سرمایه‌داران و زمین خوران) تلاش می‌کند. مفهوم و انگاره حق به شهر که توسط اندیشمندان چپ به‌ویژه لفور و هاروی مطرح و توسعه‌یافته است، به دنبال تبیین وضعیت کنونی شهر با نقد این جریان غالب و شناسایی عوامل و ریشه‌های این روند است. این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی به مطالعه متون علمی مربوط به این مفهوم پرداخته است، درصدد تحلیل و بررسی تحولات فضایی شهر تهران در چارچوب این مفهوم می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در طول چند دهه گذشته اکثر پروژه‌های کلان و چشمگیر شهری در تهران، از ساخت‌وسازهای تجاری کناره خیابان های اصلی گرفته تا پروژه ایران مال و پل صدر و... همگی به‌نوعی منافع شهر و شهروندان تهرانی را قربانی منافع اقلیتی زیاده خواه و بانفوذ کرده که این اتفاق شوم در سایه رویکردهای غلط ناآگاهانه و بعضاً عامدانه مدیریت شهری صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - تحولات ساختاری –کارکردی مسکن سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر اشترینان
بیژن رحمانی مجید سعیدی راد مهسا جلالی

گسترش شهرگرایی و خزش شهری در دهه‌های اخیر بسیاری از سکونتگاه‌های روستایی را که در پیرامون و حریم شهرها قرارگرفته‌اند با چالش مواجه ساخته است. یکی از این چالش‌ها تحولات ساختاری و به‌تبع آن تحول در کارکرد مسکن این تیپ از سکونتگاه‌های روستایی که در حاشیه شهرها به‌خصوص شهره چکیده کامل

گسترش شهرگرایی و خزش شهری در دهه‌های اخیر بسیاری از سکونتگاه‌های روستایی را که در پیرامون و حریم شهرها قرارگرفته‌اند با چالش مواجه ساخته است. یکی از این چالش‌ها تحولات ساختاری و به‌تبع آن تحول در کارکرد مسکن این تیپ از سکونتگاه‌های روستایی که در حاشیه شهرها به‌خصوص شهرهای متوسط و بزرگ هستند می‌باشد به دلیل اینکه در مباحث مربوط به برنامه‌ریزی فضایی و جغرافیایی هر ساختاری کارکرد ویژه خود را می‌طلبد. بنابراین درچنین شرایطی به دلیل گسترش و پیشروی کالبد شهر، روستای پیرامونی در خطر استحاله و فرورفتن در بافت و کالبد شهر قرار دارد و همچنین متأثر از تحولات اقتصادی و اجتماعی و نیروهای بیرونی کالبد درونی روستا به خصوص مسکن، در معرض فروپاشی و از هم گسیختگی ساختاری – کارکردی قرار گرفته است. به‌طورکلی در این پژوهش برای بررسی تحولات ساختاری-کارکردی مسکن سکونتگاه‌های روستایی پیرامون شهر اشترینان و بعد مسئله شناسی با روش پژوهش توصیفی – تحلیلی، تأثیرگذاری 4 عامل و نیروی، 1- محیطی –اکولوژیک 2-اجتماعی –فرهنگی 3- اقتصادی 4-نهادی- سیاسی در اجزای مسکن روستایی مورد تبیین قرارگرفته شده است و از شاخص‌هایی مانند تغییر در مساحت مسکن،معماری بومی مسکن،کیفیت بناهای مسکونی،طرح نمای مسکن،فرایند مجوز ساخت‌وساز و غیره استفاده گردیده است . این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و روش بررسی آن توصیفی -تحلیلی می باشد.جامعه آماری پژوهش شامل 41 روستا با7740 خانوار در بخش اشترینان شهرستان بروجرد می باشد.از این تعداد 20 درصد روستاها به عنوان نمونه تعیین شدند و سپس حجم نمونه خانوار بر اساس فرمول کوکران تعیین شد که 134 خانوار را شامل می شودو به همین تعداد نیز پرسش نامه توزیع گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - ساختارهای سیاسی‌، اجتماعی و فرهنگی ارمنستان در دوران اشکانیان ارمنستان
محمد ملکی

بررسی تاریخ ارمنستان در دوره حضور اشکانیان در ارمنستان و استقرار و استمرار دولت آنان، تحولاتی در حوزه‌های مختلف سیاسی‌، اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورد که، اثرات آن در برخی از حوزه‌ها، سالها پس از سقوط آنان و حتی تا عصر کنونی تداوم یافت. از آن میان، نقش اشکانی چکیده کامل

بررسی تاریخ ارمنستان در دوره حضور اشکانیان در ارمنستان و استقرار و استمرار دولت آنان، تحولاتی در حوزه‌های مختلف سیاسی‌، اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورد که، اثرات آن در برخی از حوزه‌ها، سالها پس از سقوط آنان و حتی تا عصر کنونی تداوم یافت. از آن میان، نقش اشکانیان در ایجاد یک نظام اجتماعی ناخاراری، از طریق سازماندهی دودمان‌های اشرافی آن دیار و به‌کارگیری آنان در سلسله مراتب ساختار قدرت سیاسی حاکم در ارمنستان و تثبیت و دوام آن حتی پس از سقوط این خاندان، انکارناپذیر است. شدت و ضعف آنان در ساختار قدرت ارمنستان، در این دوران، بستگی تنگاتنگی با موقعیت پادشاه و شرایط مکانی و زمانی داشت که ارمنستان از آن بهره می‌برد. تأثیر اشکانیان در ساختار سیاسی و سلسله مراتب اداری و حتی طبقات اجتماعی ارمنستان در این دوران تا حدی متأثر از پیشینه تاریخی و فرهنگی ارمنستان، به دلیل حضور طولانی مدت خاندان‌های ایرانی حاکم بر این سرزمین، بود و اشکانیان ارمنستان با آگاهی از این حقیقت مهم، توانستند تحولات مهمی به‌خصوص در حوزه اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - بررسی نقش و جایگاه راه عتبات در تحولات دینی و اجتماعی کرمانشاهان در عصر قاجار
قباد رده محمدقربان کیانی سید محمد شیخ احمدی سجاد دادفر

10.30495/hstr.2023.1976592.1821

با روی کار آمدن قاجاریه و با توجه به گرایشات مذهبی آنها، عتبات عالیات و مسائل مرتبط با آن از جمله زائران جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. بر این اساس حاکمان کرمانشاه نیز با تبعیت از سیاستهای دولت مرکزی در تهران، بخش مهمی از اقدامات حکومت داری خود در این ولایت را به راه عتبات عا چکیده کامل

با روی کار آمدن قاجاریه و با توجه به گرایشات مذهبی آنها، عتبات عالیات و مسائل مرتبط با آن از جمله زائران جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. بر این اساس حاکمان کرمانشاه نیز با تبعیت از سیاستهای دولت مرکزی در تهران، بخش مهمی از اقدامات حکومت داری خود در این ولایت را به راه عتبات عالیات و زائران و مسائل مرتبط با آن اختصاص دادند.این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر توصیف و تحلیل است به این پرسش پاسخ دهد که راه عتبات عالیات چه نقش و جایگاهی در تحولات اجتماعی و دینی کرمانشاه دارد؟ و چگونه منجر به تغییرات مهمی در اوضاع اجتماعی و دینی این شهر گشت؟یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که با توجه به اهتمام شاهان قاجار قاجار و حاکمان کرمانشاه در زمینه ایجاد امنیت در راه عتبات و تمهیداتی همچون ایجاد مساجد و تکایا و کاروانسراها جهت رفاه حال زائران موجبات گسترش زائران در این جغرافیا گشت و با توجه به اینکه عالمان دینی، تاجران و شاهزادگان در کنار مردم عادی از افراد مهم از زائران بودند، تعاملات و مراودات حسنه میان آنها و حاکمان و مردم کرمانشاه موجب سکونت دائمی برخی از آنها شد و شکل گیری طبقه متنفذ روحانیت و تجار از همان زمان صورت گرفت و پیامدهای این اتفاق موجب تحولات اجتماعی و دینی مهمی در کرمانشاه گشت که می توان به تقویت گفتمان و مذهب شیعه در تقابل با سایر ادیان و اقلیتهای دینی و نیز گرایشات مشروطه خواهی در آن اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - قهستان
محمد مهرآئین

برخی از مناطق گستره ایران زمین به لحاظ اثر گذاری بر تحولات تاریخ و جغرافیای طبیعی و سیاسی ایران ، در مطالعات تاریخی جایگاه ویژه ای دارند. منطقه موسوم به قُهستان یا ایالت کوهستان قدیم که در دوران اسلامی به قاینات و اکنون به نام استان خراسان جنوبی اشتهار یافته ، یکی از ای چکیده کامل

برخی از مناطق گستره ایران زمین به لحاظ اثر گذاری بر تحولات تاریخ و جغرافیای طبیعی و سیاسی ایران ، در مطالعات تاریخی جایگاه ویژه ای دارند. منطقه موسوم به قُهستان یا ایالت کوهستان قدیم که در دوران اسلامی به قاینات و اکنون به نام استان خراسان جنوبی اشتهار یافته ، یکی از این نواحی مهم ایران زمین است. وضعیت سوق الجیشی و خصوصیت سرزمینی قهستان به لحاظ ارتباط با نواحی جنوب و شرق ایران و حضور اقوام گوناگون، باعث شده تا این اقلیم پهناور، جلوه گاه عناصری باشد که نقش آفرین رویدادهای مهم تاریخ خراسان و ایران تلقی می شوند. این پژوهش بر سر آن است تا به شیوه رائج تحقیقات علوم انسانی و بر پایه مطالعات اسنادی و نظری ، به سیر جغرافیای تاریخی قهستان پرداخته، و به زوایای ناشناخته تاریخ این سرزمین اشارتی ولو مختصر داشته باشد. آن چه از مجموع یافته های تحقیق درک می شود، آن است که ناحیه قهستان به دلایلی چون: پیوستگی جغرافیائی با خراسان بزرگ، تبادلات اقتصادی و فرهنگی بین منطقه ای، ویژگی های قومی و سیاسی و..، از جایگاه و حساسیت ویژه ای در روند تحولات تاریخی ایران بهره مند بوده و پی آمد بخشی از تحولات تاریخ ایران عهد اسلامی را متحمل شده است . چنان که امروزه هم به عنوان ناحیه ای استراتژیک و برخوردار از توانمندی های متعدد، با مسائل مهاجرت اجتماعی، چالش های سیاسی و تنش های قومی روبرو است و توجه بیشتر کارگزاران دولت را به خود می طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - نقش و جایگاه قبیله مذحج در تحولات علمی و فرهنگی
فهیمه نصراللهی

10.30495/hstr.2023.1966578.1787

بررسی نقش قبایل عرب در رویدادهای علمی و فرهنگی جهان اسلام، از موضوعات مهم تاریخ اسلام است. در این پژوهش به مطالعه نقش این قبیله در رویدادهای تاریخی، جناح‌های سیاسی، جریان‌های فکری و عقیدتی و دستاوردهای فرهنگی جامعه اسلامی در دو قرن نخست این هجری پرداخته شده و زمینه ها، چکیده کامل

بررسی نقش قبایل عرب در رویدادهای علمی و فرهنگی جهان اسلام، از موضوعات مهم تاریخ اسلام است. در این پژوهش به مطالعه نقش این قبیله در رویدادهای تاریخی، جناح‌های سیاسی، جریان‌های فکری و عقیدتی و دستاوردهای فرهنگی جامعه اسلامی در دو قرن نخست این هجری پرداخته شده و زمینه ها، اسباب و آثار این مقوله مورد تحلیل قرار گرفته است. قبیله مذحج در زمان حیات رسول خدا صلی الله مسلمان شدند و گرایش آن‌ها به اسلام بی ارتباط با سوابق فرهنگی و مذهبی این قبیله در آستانه ورود به اسلام، تحولات داخلی جامعه اسلامی و تاثیرپذیری از مناطق مفتوحه نبوده است. این قبیله به دلیل برخورداری از طوایف متعدد، پراکندگی در قلمرو وسیع اسلامی و تمایلات و تعصبات قومی و محلی مذهبی و سیاسی رویکردهای متفاوتی نسبت به تحولات مهم تاریخ اسلام داشتند. به دلیل ماهیت این پژوهش، منابع تحقیق کتابخانه ای و اسنادی است و شیوه به کار رفته در آن جستجو مطالعه و تحلیل داده ها است. بر اساس این منابع اصیل و معتبر مورد استفاده قرار گرفته است نیز ضرورت روش تحقیق علمی ایجاد می‌کند که از تحقیقات نوین برای رسیدن به تحلیل بیش‌تر استفاده شود و شیوه بیان مطالب مبتنی بر توسعه و تحلیل تاریخی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - روابط اسماعیلیان قهستان با حکومت های همجوار از قرن 5 تا 8 هجری
محمد حسن آردم

از سرزمین قهستان در تاریخ به عنوان دروازه خراسان و خزانه کرمان یاد شده است. علت این مسئله به دلیل قرار گرفتن بر سر راههای تجاری، ازجنوب شرقی به شمال شرقی و مرکز ایران بود. لیکن رخداد تاثیرگذار در تاریخ ایران فتح قلعه ی الموت به سال 483 ق توسط حسن صباح بود، که قاضی حسین چکیده کامل

از سرزمین قهستان در تاریخ به عنوان دروازه خراسان و خزانه کرمان یاد شده است. علت این مسئله به دلیل قرار گرفتن بر سر راههای تجاری، ازجنوب شرقی به شمال شرقی و مرکز ایران بود. لیکن رخداد تاثیرگذار در تاریخ ایران فتح قلعه ی الموت به سال 483 ق توسط حسن صباح بود، که قاضی حسین قاینی را به سال 483 ق به عنوان داعی به قهستان اعزام نمود؛ و به زودی قاین، طبس، تون، خور، زوزن و اطراف آن به تصرف اسماعیلیان درآمد. اگرچه ملکشاه سلجوقی در لشکرکشی به الموت و قهستان به تحریک خواجه نظام الملک توسی ناموفق بود، اما مرگ نا به هنگام ملکشاه به سال 485 ق موجب تقویت قوای حسن صباح و تصرف نواحی همجوار گردید. در 17رمضان 559 ق حسن دوم با یک عمل انقلابی ندای قیامت سر داد و با گذشت دو ماه، مشابه این اقدام در قلعه مومن آباد قهستان جشنی برپا شد. اسماعیلیان با حضور گسترده در شهرها و دهات قهستان به مذهب خود جنبه ی ملی دادند و علیه ظلم و جور متحد شدند. با حمله ی مغول به ایران قهستان زیر سم ستوران آنان در هم کوبیده شد و سرانجام ناصرالدین عبدالرحیم ابن ابی منصور، حاکم قهستان در سال 653ق تسلیم هولاکو خان گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - نقش شیعیان در تحولات سیاسی کشمیر (1288-735 هـ.ق)
احمدرضا بهنیافر

کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه های مهم نقش آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمی چکیده کامل

کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه های مهم نقش آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمین از نیمه قرن هشتم هجری قمری بود. از این جهت هدف پژوهش حاضر آن است که با استفاده از روش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل نقش شیعیان را در تحولات سیاسی کشمیر از سال 735 تا 1288 هجری قمری در دوره حکومت شاهمیری ها، چک ها و گورکانیان مشخص نماید. یافته های اصلی پژوهش آن است که حاکمیت شیعیان در فاصله زمانی مذکور باعث کاهش بحران سیاسی در کشمیر، توسعه فرهنگ شیعی و ایرانیزه شدن این سرزمین به خصوص با ترویج زبان و ادب فارسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - تأثیر گفتمان ملی‌گرایی بر تحولات اجتماعی و فرهنگی دوره پهلوی اول
محمدعلی علی‌زاده علی‌محمد طرفداری

دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی‌های باستانی ایران، یک مقطع دوران‌ساز و مؤثر در شکل‌دهی بنیان‌های فکری ایران نوین ب چکیده کامل

دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی‌های باستانی ایران، یک مقطع دوران‌ساز و مؤثر در شکل‌دهی بنیان‌های فکری ایران نوین به شمار می‌رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدئولوژی‌های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت در فضای سیاسی و فرهنگی ایران تثبیت شده بود، از یک نقش محوری در تحولات فکری عصر پهلوی اول برخوردار شد. از سوی دیگر، ناامنی و ناکارآمدی گسترده بعد از دوران مشروطه، موجب گرایش هر چه بیش‌تر روشنفکران و رجال سیاسی آن عهد به سوی ملی‌گرایی و مظاهر اصلی آن همچون دولت ملی برای ایجاد ثبات و امنیت و توسعه در ایران شد. در چنین فضایی رضاخان پا به عرصه قدرت سیاسی گذاشت و توانست با در دست گرفتن اقتدار نظامی و ایجاد ثبات و امنیت نسبی در کشور، وجهه خوبی برای خود به دست آورد و سپس، با اتخاذ ایدئولوژی ناسیونالیسم تلاش کرد تا ضمن رسیدن به مقام سلطنت ایران، برای حکومت خود مشروعیت سیاسی استواری فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - بررسی نقش و جایگاه رجال و مشاهیر خراسان شمالی در ارتقاء فرهنگ و تمدن ایران
یوسف متولی حقیقی

خراسان شمالی خاستگاه مردان و زنان بزرگی در عرصه های مختلف علمی، دینی، سیاسی و فرهنگی بوده که هر کدام در روزگار خود، تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران و منطقه را تحت تأثیر شخصیت و افکار خود قرار داده اند. این شخصیت ها که در فرهنگ نامه های فارسی از آنان تحت عنوان رجال و مشاهیر یا چکیده کامل

خراسان شمالی خاستگاه مردان و زنان بزرگی در عرصه های مختلف علمی، دینی، سیاسی و فرهنگی بوده که هر کدام در روزگار خود، تاریخ، تمدن و فرهنگ ایران و منطقه را تحت تأثیر شخصیت و افکار خود قرار داده اند. این شخصیت ها که در فرهنگ نامه های فارسی از آنان تحت عنوان رجال و مشاهیر یاد می شود بزرگان و نامورانی بوده اند که در روزگار خویش و حتی در روزگاران پس از خویش و به دلایل مختلف از شهرت و موقعیت ویژه و ممتازی برخوردار بوده اند. بازبینی، بازسازی و بازخوانی میزان این تأثیرگذاری و جلوگیری از به فراموشی سپرده شدن دستاوردهای علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی رجال و مشاهیر ضرورتی انکارناپذیر برای استفاده ی نسل امروز و فردا از هزاران تجربه ی تلخ و شیرین این شخصیت ها است که با کوشش های خود بر روند توسعه فرهنگی و تمدنی جامعه خود اثرگذار بوده اند. خراسان شمالی به رغم غنای تاریخی، تمدنی و فرهنگی، در زمینه ی تاریخ مکتوب بسیار کم بضاعت است و آن چنان که شایسته و در خور آن است به تاریخ، تمدن و بازشناسی و واگویی شرح حال و تأثیرات شخصیت های اثرگذار آن در عرصه های مختلف، پرداخته نشده است. مقاله حاضر کوششی هر چند خُرد، برای پرداختن به نقش و جایگاه این مردمان در ارتقای فرهنگ و تمدن ایران در روزگاران گوناگون است. در این نوشتار نخست به نقش مشاهیر خراسان شمالی در تحولات مختلف جامعه ی ایران اشاره شده وسپس ابعاد شخصیتی چند از آنان مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - تصوف و تشیع از واگرایی تا همگرایی
ناصر جدیدی

حد فاصل قرن هفتم تا دهم هجری یکی از دوره‌های تعیین کننده و سرنوشت ساز در حیات سیاسی و اجتماعی تصوف و تشیع به شمار می‌رود. دگرگونی‌های سیاسی، اجتماعی و اعتقادی که در پی سقوط خلافت عباسی جهان اسلام را فرا گرفت در حیات سیاسی و اجتماعی تصوف و تشیع نیز- به عنوان دو جریان پای چکیده کامل

حد فاصل قرن هفتم تا دهم هجری یکی از دوره‌های تعیین کننده و سرنوشت ساز در حیات سیاسی و اجتماعی تصوف و تشیع به شمار می‌رود. دگرگونی‌های سیاسی، اجتماعی و اعتقادی که در پی سقوط خلافت عباسی جهان اسلام را فرا گرفت در حیات سیاسی و اجتماعی تصوف و تشیع نیز- به عنوان دو جریان پایا و دیر پا- موثر بود. در حد فاصل نابودی خلافت عباسی در بغداد تا روی کار آمدن پادشاهی مرشد- شاهان صفوی، تصوف و تشیع زمینه‌های رونق بیشتر و کارکردهای موثرتری پیدا کردند و در کنار کارکردهای سیاسی، دستاوردهای فرهنگی قابل توجهی را به دست دادند. از این جهت، کارکردهای سیاسی این دو جریان نیز برپایه مبانی فکری و مبادی معرفتی پیش ساخته‌ای انجام گرفت که جایگاه آن‌ها را از مقبولیت بیشتری برخوردار ساخت. دستور کار مقاله حاضر این است که با بررسی زمینه‌های همگرایی این دو جریان فکری- مذهبی به این سوال اساسی پاسخ دهد که: مبادی معرفتی مشترک و تلاش برای کسب قدرت، در همگرایی میان تشیع و تصوف چه تاثیری داشته است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - اوضاع مطبوعات زنان در سال 1331ش
محمد کلهر مریم حاجی باقر نجار

پژوهش راجع به مشارکت های سیاسی- اجتماعی زنان در ایران جزو پژوهش های بدیع و در حال دشوار محسوب می شود. بیش ترین این مشارکت ها در عرصه نگارش و مطبوعات تجلی یافته است. این مقاله بر آن است تا با بررسی معدودی 12 نشریه زنان در سال 1331ش به رویکرد زنان در سال دوم نخست وزیری د چکیده کامل

پژوهش راجع به مشارکت های سیاسی- اجتماعی زنان در ایران جزو پژوهش های بدیع و در حال دشوار محسوب می شود. بیش ترین این مشارکت ها در عرصه نگارش و مطبوعات تجلی یافته است. این مقاله بر آن است تا با بررسی معدودی 12 نشریه زنان در سال 1331ش به رویکرد زنان در سال دوم نخست وزیری دکتر مصدق بپردازد. تا مشخص شود که تحولات سیاسی- اجتماعی و رویدادهای این سال از جمله قیام 30 تیر و ماجرای 9 اسفند تا چه حدی به دنیای زنان و مطبوعات ایشان راه یافته است. در این پژوهش از روش توصیفی- آماری استفاده شده است. از این رو مجموع دستاوردهای این مقاله در یک جدول و تحلیل آماری آن ارائه خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - تاثیرات گفتمان وهابی و اخوانی بر تحولات لیبی بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱9
صادق دانشور عباس صالحی نجف آبادی قاسم ترابی

گفتمان اخوان المسلمین به مثابه مهمترین و ریشه دارترین جنبش سلفیِ اصلاح طلب در جهان اهل سنت به شمار می رود؛ ریشه در نهضت احیای اسلامی معاصر به رهبری سید جمال الدین اسدآبادی دارد. این گفتمان توسط حسن البنا سال ۱۹28م در مصر تاسیس شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی ه چکیده کامل

گفتمان اخوان المسلمین به مثابه مهمترین و ریشه دارترین جنبش سلفیِ اصلاح طلب در جهان اهل سنت به شمار می رود؛ ریشه در نهضت احیای اسلامی معاصر به رهبری سید جمال الدین اسدآبادی دارد. این گفتمان توسط حسن البنا سال ۱۹28م در مصر تاسیس شد و هم اکنون در بسیاری از کشورهای اسلامی همانند ترکیه و قطر از نفوذ و تاثیرگذاری بالایی برخوردار می باشد. در تقابل با گفتمان اخوانی،‌ می بایست به گفتمان وهابیت اشاره کرد، که با قرائت سلفی و بنیادگرانه از اسلام در عربستان سعودی سر برآورده و تلاش می‌کند، با بهره گیری از دلارهای نفتی و مراکز مهم اسلامی همانند مکه ،مدینه رهبری جهان اسلام را به دست گیرد. پژوهش حاضر با هدف تبیین تاثیر گفتمان اخوان المسلمین به نمایندگی ترکیه و گفتمان وهابیت سعودی بر تحولات کشور لیبی طی سال‌های 2010 تا 2019،روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش تاریخی – تحلیلی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - جهانی شدن و تحولات جمعیتی خانواده ایرانی
سیده زهرا میر محمد رضائی باقر ساروخانی حسن سرایی

جهانی شدن پدیده‌ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می‌تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. از آنجاییکه شناخت جهانی شدن و تاثیرات آن می تواند در بهره گیری از فرصت های مثبت و برخورد مناسب با چالش ها موثر چکیده کامل

جهانی شدن پدیده‌ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می‌تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. از آنجاییکه شناخت جهانی شدن و تاثیرات آن می تواند در بهره گیری از فرصت های مثبت و برخورد مناسب با چالش ها موثر باشد لازم است نقش متغیرهای جمعیت شناختی به عنوان ساخت عینی در شکل گیری ساخت های ذهنی در جامعه و نهاد خانواده مهم تلقی شود. این مطالعه با هدف شناسایی تاثیر تغییر پذیر ترین ابعاد جمعیتی خانواده ایرانی در مواجه با جهانی شدن و دستیابی به درک جامع از تغییرات جمعیتی خانواده تدوین شده است. بر همین اساس با استفاده از روش اسنادی و تحلیل ثانویه آماری به بررسی تحولات خانواده و نقش جهانی شدن در این تحولات پرداختیم. یافته ها بیانگر این است که اگر چه در اکثر کشورهای جهان تغییراتی در خانواده بوقوع پیوسته است که بیانگر تغییر خانواده ها با شرایط اقتصادی و محیطی در سراسر جهان است و خانواده ایرانی متاثر از جهانی شدن در ابعاد جمعیتی تحولات بسیاری را تجربه کرده است، عوامل محلی را نیز نباید از نظر دور داشت زیرا شاهد مقاومت فرهنگ‌های محلی و خانواده‌های ایرانی در برابر برخی تغییرات در برابر فشار جهانی شدن هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - جامعه شناسی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو
قاسم گل حسینی منیژه کاظمی شهرزاد ساسان پور داود ابراهیم پور

10.30495/jss.2023.1985135.1556

هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل جامعه شناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو بود. در این مقاله سئوالات پژوهشی زیر مورد بررسی قرار گرفته است: تحولات سیاسی سلسله قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو چگونه قابل تحلیل است؟ نقش چکیده کامل

هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل جامعه شناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو بود. در این مقاله سئوالات پژوهشی زیر مورد بررسی قرار گرفته است: تحولات سیاسی سلسله قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو چگونه قابل تحلیل است؟ نقش نخبگان در ایجاد تحولات دوره قاجاریه چه بود؟ روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، کیفی به شیوه اسنادی و کتابخانه ای و ابزار جمع آوری داده ها، فیش و یادداشت برداری بود. پارتو گردش نخبگان در تاریخ جوامع را عاملی ضروری و طبیعی در جهت پیشرفت معرفی می نماید. تحلیل جامعه شناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار نشان داد، عدم وجود گردش نخبگان در جامعة دورة قاجار که موجب عدم تعادل نظام سیاسی و پاسخ مناسب به تحولات سیاسی و اجتماعی شد، علاوه بر این ‌که ناکارآمدی نخبگان رسمی را به اثبات رساند، راه را برای ورود نخبگان جدید در حوزة سیاسی بست. با سقوط حکومت تزار در روسیه، حکومت قاجار نیز که متکی بر ساختار سیاسی ملوک الطوایفی بود، دچار از هم پاشیدگی اجتماعی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - تاثیر اندیشمندان بزرگ روحانی در تحولات سیاسی اجتماعی ایران میان دو انقلاب (از سال 1285 ه.ش تا 1357 ه.ش)
صمد عابدینی صمد رسول‌زاده امیر خوشحال

هدف ما از این نوشته آن است که جایگاه نخبگان بزرگ روحانی درهفتاد ساله مشروطه چه به صورت رسمی و چه بصورت غیر رسمی را که دارای ماهیت، تاریخی ـ تطبیقی بوده با استفاده از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و از طریق مطالعه متون، منابع و اسناد مختلف، چه نوشتاری و چه غیر چکیده کامل

هدف ما از این نوشته آن است که جایگاه نخبگان بزرگ روحانی درهفتاد ساله مشروطه چه به صورت رسمی و چه بصورت غیر رسمی را که دارای ماهیت، تاریخی ـ تطبیقی بوده با استفاده از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و از طریق مطالعه متون، منابع و اسناد مختلف، چه نوشتاری و چه غیر نوشتاری با مراجعه به منابع دست اول و دوم بررسی؛ و روشن سازیم که این نخبگان چه تاثیری بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران این دوران داشته اند و نقش قدرت حاکم در این تاثیرات چگونه بوده است؟ درسیر تحولات اجتماعی جامعه ما چون جامعه ما استبداد زده و عقب افتاده و ایلیاتی بودکه درآن شاه با محارمش همه کاره بودند و مردم نیز بی سواد و توده ای و نخبگان آن نیز متاثر از این دو؛ اما پادشاهان قاجار برای کسب مشروعیت سیاسی نیازمند جلب نظرمساعد علمای مذهبی و روحانیون که بعد از صفویان به یکی از گروه های بسیار متنفذ اجتماعی تبدیل شده بودند، نیاز داشتند. زیرا قدرت سیاسی تنها با جلب حمایت و تایید گرفتن از روحانیون مشروعیت سیاسی را کسب می کرد، و با وجود انقلاب بر علیه این کارکردها به علت فقدان حکومت نیرومند مرکزی، نبود ارتش دائمی، و ... نتوانستند تحولات ساختاری اساسی و عمیق در ایران ایجاد کنند، و در دوره پهلوی ها هم کسب مشروعیت سیاسی از روحانیون کاملاً منتفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - تﻀﺎد و ﻫﻤﮑﺎری در رواﺑﻂ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺳﺮد (م1989-2008)
صمد قائم پناه

نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این سئوال است که چرا روابط ایران و ترکیه همیشه توأم با تضاد و همکاری بوده است و هیچ وقت روابط دو کشور عمیق، گرم و روند تکاملی را نداشته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در شکل گیری الگوی همکاری و تضاد در روابط دو کشور در مقطع زمانی مورد ن چکیده کامل

نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این سئوال است که چرا روابط ایران و ترکیه همیشه توأم با تضاد و همکاری بوده است و هیچ وقت روابط دو کشور عمیق، گرم و روند تکاملی را نداشته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در شکل گیری الگوی همکاری و تضاد در روابط دو کشور در مقطع زمانی مورد نظر (2008-1989م) سه عامل ایدئولوژی، وقوع جنگ عراق علیه ایران و پیامدهای تغییر و تحولات ژئوپولتیکی منطقه‌ای و بین‌المللی بیشترین نقش را داشته‌اند و این نکته‌ای است که در این نوشتار به‌طور مفصل به آن پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - محمد بن سلمان و دیدگاه های مختلف پیرامون اهداف و چشم اندازهای تحولات در عربستان سعودی
پریسا خراسانی اسمعیلی بهناز اژدری مجید معصومی

انتخاب محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان سعودی یکی از اساسی ترین تحولاتی است که در ساختار سیاسی عربستان سعودی رخ داده است. اهمیت بن سلمان در ساختار حکومتی عربستان سعودی از این روست که او مجموعه ای از تغییر و تحولات جدید را در کادر رهبری عربستان سعودی ایجاد و با طراح چکیده کامل

انتخاب محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد عربستان سعودی یکی از اساسی ترین تحولاتی است که در ساختار سیاسی عربستان سعودی رخ داده است. اهمیت بن سلمان در ساختار حکومتی عربستان سعودی از این روست که او مجموعه ای از تغییر و تحولات جدید را در کادر رهبری عربستان سعودی ایجاد و با طراحی چشم انداز 2030 تلاش نموده است که عربستان را در مسیر انتقالی و مدرنیزاسیون قرار دهد. از زمانی که بن سلمان تغییرات جدیدی را در سیستم حکومتی عربستان ایجاد کرده و طرح ها و چشم اندازهای خود را مطرح نموده است دیدگاه ها و نگرش های متفاوتی پیرامون ماهیت و چرایی این تغییرات ایجاد شده است. هدف این مقاله توصیفی - تحلیلی بررسی نگرش ها و دیدگاه های مختلف در این زمینه است. در واقع این پژوهش تلاش دارد که نگرش هایی که در مورد ماهیت تحولات بن سلمان وجود دارد را مطرح و آن ها را تشریح نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - وضعیت سیاسی اجتماعی نیشابور در دوره قاجار
محسن مدیرشانه چی علی زارعی

تاریخ و تحولات سیاسی و اجتماعی هر کشور در بستر جغرافیا، دین، فرهنگ و اقتصاد آن کشور شکل می‌گیرد. قاجاریه یا قاجاریان نام دودمانی است که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار است. وی تهران را به عنوان پایت چکیده کامل

تاریخ و تحولات سیاسی و اجتماعی هر کشور در بستر جغرافیا، دین، فرهنگ و اقتصاد آن کشور شکل می‌گیرد. قاجاریه یا قاجاریان نام دودمانی است که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار است. وی تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد و آخرین پادشاه قاجار، احمدشاه قاجار بود که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و رضا شاه پهلوی جای او را گرفت. نیشابور در این دوره تحولات و وضعیت نابسامانی داشت که در این مقاله سعی شده بر اساس اسناد، مدارک و منابع مکتوب و همچنین سفرنامه‌های تاریخی، وقایع و تحولات مرتبط با آن بررسی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - سیر تحولات سلسله مراتب شهری در استان خوزستان طی دهه‌های(85-1335)
امیر بسطامی نیا مسعود صفائی پور سعید ملکی یوسف تازش کورش امیدی پور

در چند دهه گذشته شهرها با سرعت هر چه بیش تر گسترش یافته اند و خود را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکار مطرح نموده اند. در این میان کلان شهرهای ملی و منطقه ای با تمرکز شدید امکانات و زیرساخت ها در خود، به قطب های اصلی جاذب جمعیت تبدیل شده اند. بی توجهی به نظام شهری و نحو چکیده کامل

در چند دهه گذشته شهرها با سرعت هر چه بیش تر گسترش یافته اند و خود را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکار مطرح نموده اند. در این میان کلان شهرهای ملی و منطقه ای با تمرکز شدید امکانات و زیرساخت ها در خود، به قطب های اصلی جاذب جمعیت تبدیل شده اند. بی توجهی به نظام شهری و نحوه پراکندگی مراکز شهری همزمان با رشد افسار گسیخته شهرنشینی باعث عدم تعادل و از هم گسیختگی در نظام شهری کشور شده است. روند رو به رشد شهرنشینی، مهاجرت های روستا – شهری و تحولات اقتصادی – اجتماعی باعث به وجود آمدن الگوی نامتوازن شبکه شهری شده است. این امر باعث به وجود آمدن پدیده نخست شهری و عدم تعادل در نظام فضایی شهرها شده است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت سیستم شهری استان خوزستان با استفاده از شاخص های نخست شهری، مدل حد اختلاف طبقه ای، منحنی لورنز و ضریب آنتروپی است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق از نوع کمی – تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم تعادل در شیب خط رگرسیون در نظام سلسله مراتب شهری استان خوزستان می باشد. این عدم تعادل در سال های 65 و 85 از بقیه دوره ها بیش تر و در سال 75 کمتر می باشد. وضعیت نخست شهری در استان خوزستان از سال 35 تا 55 در حال کاهش می باشد و تا این سال حاکمیت نخست شهری در استان وجود ندارد. اما در سال 65، نخست شهری در استان به علت مسائل ناشی از جنگ به شدت افزایش می یابد. نخست شهری در سال 75 اندکی کاهش یافته ولی در سال 85 دوباره افزایش می یابد. محاسبات ضریب آنتروپی، بیانگر افزایش میزان تمرکز در استان خوزستان در طی سالهای 35 تا 85 است. بطوری که ضریب آنتروپی از 0.747 در سال 35 به 0.692 در سال 85 می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی جایگاه طبقه متوسط در ایران بعد از انقلاب اسلامی
علی اکبر امیدی حمیدرضا سعیدی نژاد ادریس بهشتی نیا

طبقه بندی اجتماعی نوع ویژه ای از تفکیک اجتماعی است که در آن سلسله مراتب و موقعیت های اجتماعی اهمیت دارد. اصطلاح طبقه با ظهور کارل مارکس معنای ویژه ای یافت و به یکی از مفاهیم بنیادی در علوم اجتماعی معاصر تبدیل شد. در ایران و بعد از انقلاب اسلامی ، به دنبال تغییر در عرصه چکیده کامل

طبقه بندی اجتماعی نوع ویژه ای از تفکیک اجتماعی است که در آن سلسله مراتب و موقعیت های اجتماعی اهمیت دارد. اصطلاح طبقه با ظهور کارل مارکس معنای ویژه ای یافت و به یکی از مفاهیم بنیادی در علوم اجتماعی معاصر تبدیل شد. در ایران و بعد از انقلاب اسلامی ، به دنبال تغییر در عرصه های اصلی جامعه (سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی) در حوزه طبقات نیز برخی تغییرات رخ دااد. هدف این مقاله تبیین جایگاه طبقه متوسط در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا سال 1392 است. در بین گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط به عنوان یک طبقه تاثیرگذار در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم مورد توجه قرار داشته است. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و مستند به ارائه آمار و اطلاعات مراجع رسمی است. فضا و ساخت سیاسی حاکم بر جامعه یکی از موضوعات سیاسی در نقش آفرینی طبقات است.تحلیل وضعیت طبقه متوسط بعد از انقلاب در دولت های مختلف نشان می دهد که طبقه متوسط به عنوان اصلی ترین طبقه در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران شناخته می شود،که با استفاده از مولفه هایی چون طبقه همراهی با ایدئولوژی نظام ، تلاش برای گذار به دموکراسی در ایران، تقویت مشارکت سیاسی، تقویت روابط با گروه ها و احزاب ذی نفوذ در عرصه سیاسی و تقویت فرهنگ سیاسی توانسته است نقش مهمی را در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - بررسی تحولات اجتماعی «جبال» در دوره ی آل بویه
جواد نظریان ابوالفضل رضوی محمد سپهری

آل بویه، سلسله ای ایرانی نژاد و شیعی مذهب،منسوب به ابوشجاع بودندکه میان سال های 322-488ه.ق بر بخش بزرگی از عراق(عجم و عرب)،جزیره،شام و بخش های مختلفی ایران از جمله جبال حکومت کردند. منطقه جبال از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده چکیده کامل

آل بویه، سلسله ای ایرانی نژاد و شیعی مذهب،منسوب به ابوشجاع بودندکه میان سال های 322-488ه.ق بر بخش بزرگی از عراق(عجم و عرب)،جزیره،شام و بخش های مختلفی ایران از جمله جبال حکومت کردند. منطقه جبال از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. این منطقه در قرن چهارم ه.ق در دوره حاکمیت شاخه ای از آل بویه، در عرصه تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نمود ویژه ای یافت.سوال محوری پژوهش حاضر آن است که اوضاع اجتماعی منطقه جبال در دوره حکمرانی آل بویه چگونه بوده است؟ فرضیه مطرح شده این است که در سایه آرامش نسبی که حکومت آل بویه فراهم نموده بود زمینه هایی برای رونق اجتماعی فراهم آمد. با این حال نابرابری های اجتماعی همچنان بر این منطقه حاکم بود. بر اساس یافته های این پژوهش، که به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه انجام شده، این منطقه درواقع دربردارنده نوعی جمع اضداد یا حتی پارادوکس تاریخی در درون خود است. چرا که علیرغم اینکه این منطقه از لحاظ سیاسی در این قرن از ثبات چندانی برخوردار نیست به لحاظ اجتماعی سنت های دیرینه تاریخ ایران در این منطقه پابرجا بوده است. از سوی دیگر، رویکرد مسالمت آمیز شیعیان در تعاملات اجتماعی با دیگر مذاهب و فرقه های ساکن جبال، این امکان را به آنها داد که فرصـت ظهـور و فعالیـت داشـته باشند؛ و از دیگر سو نیز نقش حکومت آل بویـه و حمایـت هـای ایـن دولـت از شیعیان، عامل مهم دیگری در این پیشرفت بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - کیفر و تحوّل آن در بستر تاریخِ آموزه های کیفری
مهسا شیروی

چکیده: مطالعه کیفر نشان می دهد که تاریخی به درازای زندگی بشر دارد. با جستاری‌ کوتاه‌ در انواع‌ سیاستها و راهبردهای‌ برگرفته‌ برای‌ مبارزه‌ با بزهکاری‌ و ابزار واکنش‌ نسبت‌ به‌ بزهکاران‌، می‌توان‌ به‌ تأثیر مبانی‌ و الگوهای‌ نظری‌ به‌ عنوان‌ منابع‌ الهام‌بخش‌ سیاستگذ چکیده کامل

چکیده: مطالعه کیفر نشان می دهد که تاریخی به درازای زندگی بشر دارد. با جستاری‌ کوتاه‌ در انواع‌ سیاستها و راهبردهای‌ برگرفته‌ برای‌ مبارزه‌ با بزهکاری‌ و ابزار واکنش‌ نسبت‌ به‌ بزهکاران‌، می‌توان‌ به‌ تأثیر مبانی‌ و الگوهای‌ نظری‌ به‌ عنوان‌ منابع‌ الهام‌بخش‌ سیاستگذاران‌ جنایی‌ (یا کیفری‌) پی‌ برد. مجازات و کیفر دادن مجرمان در طول قرون و اعصار مختلف از جهت هدف دچار تحولاتی شده است به نحوی که در هر عصر و دوره ای ، از هدف های خاصی پیروی کرده است . با وجود پویایی‌ مستمر اندیشه‌های‌ جزایی‌ که‌ منجر به‌ ظهورمکاتبی در دوره های مختلف شده است . در گذشته هدف از کیفر صرفا سزادادن، ارعاب و طرد مجرمان بود. برای زمان طولانی، تنبیهات بدنی تنها نوعِ مجازات به حساب می آمد و محکوم را به عنوان یک موجود انسانی مورد ملاحظه و توجه قرار نمی داد. با گذشت زمان مجازات ها دستخوش تغییر و تحول عمیق و دامنه دار قرار گرفتند . نگاه انسانی به مجرم سبب گردید تا مجازات ها درحد امکان و در هر زمانی که میسر باشد، برای بازگشت دوباره بزهکار به اجتماع و عدم تکرار اعمال ضد اجتماعی بزهکاران بکار گرفته شوند . بدین ترتیب هدف باز پروری با هدف باز اجتماعی کردن بزهکاران به اِعمال سیاست ملایمت و بخشش منتهی شد که نهاد های کیفری ای مانند: عفو، آزادی مشروط، آزادی زود هنگام، تعویق صدور حکم مجازات ، تعلیق مجازات از نتایج آن است.بنابراین در نوشتار حاضر برآنیم تا مقوله ی مهم و اساسی روند تحولات تاریخی کیفر را از منظر مکاتب مهم جرم شناسی همچون کلاسیک، نئوکلاسیک، تحققّى و دفاع اجتماعى مورد تدقیق و بررسی قرار دهیم. واژگان کلیدی : کیفر ، اهداف کیفر ، تحولات تاریخی کیفر ، مکاتب جرم شناسی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - تحلیلی بر مساعی آقا محمد خان در هویت بخشی به تهران
دکتر محمد کلهر علی بهادری

چکیده: آنچه تهران روزگار آقا محمدخان و روزگار پس از آن را، از تاریخ گذشته اش متمایـز میکند، صرفاً تحولات اسمیآن نیست. تهران تا قبل از عهد آقا محمدخان تنها یک نام جغرافیایی نه چندان مهم و معروف در پهنه فلات ایران بوده است. اما با گزینشی که مؤسس سلسله قاجارها در انتخا چکیده کامل

چکیده: آنچه تهران روزگار آقا محمدخان و روزگار پس از آن را، از تاریخ گذشته اش متمایـز میکند، صرفاً تحولات اسمیآن نیست. تهران تا قبل از عهد آقا محمدخان تنها یک نام جغرافیایی نه چندان مهم و معروف در پهنه فلات ایران بوده است. اما با گزینشی که مؤسس سلسله قاجارها در انتخاب تهران به عنوان پایتخت پادشاهی خود به عملآورد، آغازگر تحولی شد که قریب به دویست سال حیات تاریخی و سیاسی ایران معاصر از آن متأثر بوده است. این پژوهش برآن است تاحسب استنادات واستنتاج داده های تاریخی،هویت یابی تهران به عنوان پایتخت ونقش ویژه آقا محمدخان به عنوان بنیانگذار و آغازگر این جریان را مورد بررسی و توجه قرار دهد. برابر آنچه در منابع تاریخی آمده و به اشتهار رسیده، بعضی از شهرهای ایران که سابقه یک دوره تختگاهی و پایتختی پادشاهی یا سلسله ای را داشته اند با نام آن شخص پیوند ویژه ای پیدا کرده اند، به طوری که نام هر یک، نام دیگری را به ذهن متبادر می کند و به آن هویت مکمل می بخشد. بر این اساس هویت تختگاهی تهران با نام و یاد آقا محمدخان عجین شده است و هریک از این دو نام به همان سیاق از نظر هویتی، مکمل و متمم یکدیگرند. یافته های این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی بوده و با روش شناسی استنباطی و استفاده از ابزار کتابخانه ای صورت پذیرفته است. واژگان کلیدی: تهران، آقا محمدخان، تحولات، هویت تاریخی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - رویکرد انتقادی روزنامه های فارسی زبان مصر به وضعیت اقتصادی ایران در عصر ناصری و مظفری
دکترغلامحسین زرگری ستار زارعی

چکیده مطبوعات به عنوان یکی از ارکان اطلاع رسانی و یکی از موثرترین رسانه های گروهی نقش تعیین کننده ای در تحولات سیاسی ،اجتماعی کشورها دارا می باشند .در تاریخ معاصر کشور ما نیز مطبو عات از جایگاه برجسته ای برخوردارند و مطالعه تحولات مربوط به تاریخ معاصر کشور بدون در نظ چکیده کامل

چکیده مطبوعات به عنوان یکی از ارکان اطلاع رسانی و یکی از موثرترین رسانه های گروهی نقش تعیین کننده ای در تحولات سیاسی ،اجتماعی کشورها دارا می باشند .در تاریخ معاصر کشور ما نیز مطبو عات از جایگاه برجسته ای برخوردارند و مطالعه تحولات مربوط به تاریخ معاصر کشور بدون در نظر گرفتن نقش مطبوعات ناقص خواهد بود . از جمله وقایعی که مطبوعات در ترویج مبانی و ویژگی های آن نقش فعالی داشتند اصلاحات اقتصادی دوره ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه و تآثیر آن در انقلاب مشروطیت است. برخی روزنامه ها به دلیل اختناق در خارجازایران منتشر می گردیدند و به صورت مخفی وارد ایران می شدند. این نشریات همانند حکمت ثریا پرورش چهره نما کمال قانون ،اختر ......نقش مهمی در بیداری ایرانیان داخل و خارج کشور داشتند.در این نشریات اوضاع نابسامان اقتصادی و اجتماعی ایران مورد بحث و بررسی فرار می گرفت و نویسندگان آنها به ریشه یابی دردها و ضعف های جامعه همت می گماشتند .این پژوهش در نظر دارد روزنامه های فارسی زبان چاپ مصر و تأثیر آن ها در تحولات ایران را از نگاه اقتصادی بررسی نماید. واژگان کلیدی: روزنامه های فارسی زبان ، اقتصاد ی، اجتماعی ، مصر ،تحولات پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - روابط سیاسی ایران و روسیه در عصرناصرالدین شاه
دکترامیر تیمور رفیعی فاطمه(نعیمه) حسین خراسانی

چکیده تحولات سیاسی سالهای اغازین قرن نوزهم در اروپا و واکنش روس ها در برابر این تحولات اغاز دوره ای جدید در مناسبات سیاسی ایران با روسیه بود. روسها با تحمیل دو معاهده گلستان و ترکمانچای در اوایل قرن نوزدهم زمینه نفوذ و سلطههمه چانبه را بر ایران از دست رفت. بلکه به د چکیده کامل

چکیده تحولات سیاسی سالهای اغازین قرن نوزهم در اروپا و واکنش روس ها در برابر این تحولات اغاز دوره ای جدید در مناسبات سیاسی ایران با روسیه بود. روسها با تحمیل دو معاهده گلستان و ترکمانچای در اوایل قرن نوزدهم زمینه نفوذ و سلطههمه چانبه را بر ایران از دست رفت. بلکه به دنبا ان ضعف و تحولی در سیاست داخلی خارجی پیش امد که میدان به دست روس و انگلیس افتاد. با استفاده از این شرایط بود که در نیمه دوم قرن نوزدهم معاهده اخال را بر ایران تحمیل نموده و اخرین مرحله از توسعه طلبی ارضی خود را به اجرا گذاشتند. در نیمه دوم قرن نوزدهم کشورهای استعماری روسیه و انگلیس روش تازه ای اتخاذ کردند و برای استثمار و استعمار طریقه تازه ای پیش گرفتند و این طریقه جدید عبارت بود از روی کار امدن عد های از دست نشاندگان خود و گرفتن یک سلسله امتیازات اقتصادی لذا دادن رشوه برای پیشرفت منظورهای سیاسی تسلط بی چون و چرای روس ها در دوره ناصری و استفاده بیش از حد انان از منابع مالی و اقتصادی ایران برای تسلط بر سرزمین هم جوار و راه های نفوذ انان در این دوره از مهمترین مباحثی است که در این مقاله مورد توجه قرار است. لذا هدف از این مقاله بررسی سیاست های روسیه و ایران در دوره ناصرالدین شاه می باشد. بنابراین سعی شده است با جمع اوری و رجوع به اسناد و برخی از مکاتبات سیاسی بررسی و سپس به تحلیل و تجزیه روابط سیاسی بپردازد. واژگان کلیدی: تحولات قاجار، ایران، روسیه، ناصرالدین شاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - تحولّات اقتصادی (ارضی) دوره ی آق قویونلو ( 908-857ق).
رضا طاهرخانی محمد سپهری

به رغم اهمیت تحولات سیاسی و فرهنگی ایران در دوره فرمانروایی آق قویونلوها در نیمه دوم سده9ق، تحولات اقتصادی این دوره نیز حائز اهمیت بسیار است. سیاست های اقتصادی این دوره عمدتاً بر پایةنظام زمینداری و دامپروری بنا شده بود. اوزون حسن بنیانگذار این سلسله، قانون نامه ای تدوی چکیده کامل

به رغم اهمیت تحولات سیاسی و فرهنگی ایران در دوره فرمانروایی آق قویونلوها در نیمه دوم سده9ق، تحولات اقتصادی این دوره نیز حائز اهمیت بسیار است. سیاست های اقتصادی این دوره عمدتاً بر پایةنظام زمینداری و دامپروری بنا شده بود. اوزون حسن بنیانگذار این سلسله، قانون نامه ای تدوین کرد که درنوع خود کم نظیر بود؛ بیشتر مطالب این قانون نامه در خصوص میزان و نوع مالیاتی است که کشاورزان ودامپروران کوچ نشین به دولت پرداخت می کردند. اوزون حسن توانست مالیات اراضی را که در سراسرمملکت گرفته می شد یکسان کند و قانون نامه ای را برای تعیین تکلیف شکایت مردم، مرافعات آنان، تعیینتعزیر و جرایم و جز آن نوشت و به سراسر قلمرو خود فرستاد تا بدان عمل کنند. او با این کار بازنگری درمالیات بندی اراضی و اصلاح مباحث مالیاتی را خواستار شد. تا از فشار فزایندة مالیاتی بر تودة مردم بکاهد.برخی دیگر از سلاطین آق قویونلو نیز به پیروی از اوزون حسن اقداماتی را در جهت رفع مظالم مالیاتی،حذف مالیات های غیر اسلامی و پیشگیری از هرج و مرج در مالیات گیری انجام دادند. به ویژه سلطانیعقوب که بیشتر اهتمامش را در جهت اصلاحات در حوزة سیورغال ها معطوف داشت. اما رستم بیگ با خطبطلانی بر اصلاحات انجام شده در گذشته، بار دیگر واگذاری در امر سیورغال ها 4را افزایش داد به گونه ایکه هیچ یک از سلاطین آق قویونلو تا آن زمان به اندازة او سیورغال واگذار نکرده بودند. احمد پادشاه نیزتحت تأثیر عثمانی ها، اصلاحاتی را در جهت حذف مالیات های غیر شرعی و کاهش نفوذ زمینداران انجامداد. حال پرسش اصلی این پژوهش آن است: تحولات اقتصادی دورة آق قویونلو کدامند؟ به نظر می رسداین پژوهش توانسته، تحولات و اصلاحات اقتصادی دورة آق قویونلو را تبیین کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - بررسی تحوّلات واکی واژه های زبان کردی( گویش کلهری) در گذر تاریخ نسبت به زبان پهلوی‌
فرهاد پروانه مهدی احمدی خواه لیدا شمشیری

10.30495/irll.2020.675321

ایل کلهر، یکی از بزرگ‌ترین ایل‌های بومی ایران است و گویش کلهری نیز یکی از گویش های آن - از شاخهٔ زبان های شمال غربی- به شمار می‌آید. از مطالعۀ واژه‌های موجود و مستعمل در این گویش(گویش کلهری) چنان برمی‌آید که این واژه‌ها از چنان قدمتی برخوردارند که پیشینهٔ آن‌ها به زبا چکیده کامل

ایل کلهر، یکی از بزرگ‌ترین ایل‌های بومی ایران است و گویش کلهری نیز یکی از گویش های آن - از شاخهٔ زبان های شمال غربی- به شمار می‌آید. از مطالعۀ واژه‌های موجود و مستعمل در این گویش(گویش کلهری) چنان برمی‌آید که این واژه‌ها از چنان قدمتی برخوردارند که پیشینهٔ آن‌ها به زبان فارسی میانهٔ پهلوی می‌رسد. پاره‌ای از این واژه‌ها در گذر زمان بدون تغییر باقی مانده و پاره‌ای نیز تحت تأثیر دگرگونی‌های زبانی، دچار تحولات واکی شده‌اند. این مقاله برآن است تا با استفاده از دو شیوهٔ کتابخانه‌ای و میدانی و با رویکرد تحلیلی – توصیفی به بررسی تطبیقی شکل، ساختار و همچنین تحولات واژه‌های حاضر در گویش کلهری نسبت به شکل پهلوی آن‌ها بپردازد. نمونۀ مورد مطالعه در این پژوهش، گویش کلهری شهرستان‌های گیلان‌غرب و ایوان غرب است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بخشی از واژه‌ها از لحاظ شکل(لفظ) و معنا عیناً از زبان پهلوی به گویش کردی کلهری انتقال یافته اند و بخشی دیگر نیز در شکل عیناً انتقال یافته‌اند ولی معنای آن ها دستخوش تغییر شده است و بخشی نیز واژه‌هایی هستند که در آن ها تحولات واکی(فرایند کاهش، فرایند افزایش، فرایند تبدیل و فرایند واکی دوگانه) روی داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - تحولات و دگرگونی‌های شعر قوم بختیاری پس از مشروطیت
علی آسمند جونقانی

10.30495/irll.2020.675290

قوم بختیاری با تاریخ و فرهنگ و ادبیات خاص خود یکی از اقوام ایرانی در بخش مرکزی زاگرس میانی است. شناخت ادبیات و گویش این قوم برای آگاهی از آداب ‌و رسوم، عناصر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و دینی این قوم - از جنبه‌های مختلف - و به لحاظ ویژگی‌های سبکی دارای اهمیت است.پژوهش حاضر چکیده کامل

قوم بختیاری با تاریخ و فرهنگ و ادبیات خاص خود یکی از اقوام ایرانی در بخش مرکزی زاگرس میانی است. شناخت ادبیات و گویش این قوم برای آگاهی از آداب ‌و رسوم، عناصر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و دینی این قوم - از جنبه‌های مختلف - و به لحاظ ویژگی‌های سبکی دارای اهمیت است.پژوهش حاضر با هدف تبیین تحولات و عوامل تأثیرگذار بر شعر بختیاری انجام ‌شده است. با توجه به اهمیت ادبیات این قوم، در این پژوهش با مطالعۀ آثار موجودِ شاعران شاخص، شعر بختیاری از آغاز تاکنون با توجه به سیر تکاملی بررسی شده است، سپس با ملاحظۀ سیر تاریخی، دگرگونی‌های بعد از مشروطیت شناسایی و با ذکر نمونه‌ها تحلیل گردیده و ویژگی‌ها و عوامل تقسیم‌بندی آن‌ها نقد و بررسی شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته و در پایان هر دوره نمونه‌هایی عینی از اشعار بختیاری ارائه گردیده است. نتیجۀ پژوهش حاکی از آن است که اشعار بختیاری پس از دورۀ مشروطه به گویش بختیاری سروده شده است در حالی که قبل از آن، نمونه‌ای از شعر مکتوب به این گویش دیده نمی‌شود. تاریخ ادبی قوم بختیاری در عین روانی و سادگی که خود موجب جذابیت و دلنشینی آن شده، پس از دورۀ مشروطیت تحت تأثیر عوامل مختلف، هم در قالب و هم در مضمون، دچار تحول و دگرگونی اساسی شده است و تنوع موضوعات، بیانگر متغیرها و مؤلفه‌های گستردۀ فرهنگی در این قوم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - راهبرد خاورمیانه‌ای اوباما؛ از واگذاری مسؤولیت تا همراهی محدود
فرزاد محمدزاده ابراهیمی محمدرضا ملکی سید جواد امام جمعه زاده

چکیده از راهبرد خاورمیانه‌ای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و به‌زعم برخی فاقد چشم‌انداز راهبردی عنوان‌شده است. بررسی راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقع‌گرایی نوکلاسیک نه‌تنها این دیدگاه را تأیید نمی‌کند؛ بلکه مبین این نکته اس چکیده کامل

چکیده از راهبرد خاورمیانه‌ای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و به‌زعم برخی فاقد چشم‌انداز راهبردی عنوان‌شده است. بررسی راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقع‌گرایی نوکلاسیک نه‌تنها این دیدگاه را تأیید نمی‌کند؛ بلکه مبین این نکته است که اوباما از آغاز، راهبرد منسجم و روشنی را در قبال خاورمیانه درپیش گرفته و بر همین اساس نیز توانسته‌است اقدامات درخور‌توجهی را در راستای ارتقای امنیت ملی امریکا انجام دهد. از این‌رو، پاسخ به این سؤال مهم است که اوباما در قبال خاورمیانه چه راهبردی را اتخاذ و بر اساس آن، چه روندی را طی کرده است؟ پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی، نشان‌می‌دهد راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده در دوره اوباما با واگذاری مسؤولیت به متحدان منطقه‌ای خود در قالب موازنه از راه دور آغاز شده و باگذشت زمان به سمت تقبل محدود مسؤولیت حرکت کرده است. با توجه به نزدیکی اصول سیاست خارجی دولت اوباما به نظریه واقع‌گرایی، ازنظر نویسندگان مقاله، این نظریه می‌تواند تبیین مناسب‌تری از سیاست خارجی ایالات‌متحده در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما ارائه دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - مطالعه تطبیقی تأثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقه‌گرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه
محمدجواد فتحی الهام رسولی ثانی آبادی میلاد خسروی نژاد

چکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المل چکیده کامل

چکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المللی خود بیفزایند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه ای به لحاظ شرایط خاص آنها در خاورمیانه، همواره به دنبال افزایش نقش منطقه ای خود بوده اند. تحولاتی که از سال 2011 در سوریه و سپس در کشور عراق از سال 2013 آغاز شد، تأثیرات زیادی بر منطقه گرایی دو کشور برجای گذاشته است. براین اساس، سؤال پژوهش حاضر این است که تحولات سوریه و عراق چه تأثیری بر منطقه‌گرایی ایران و ترکیه داشته است؟ فرضیه نیز بدین گونه است که تحولات منطقه با توجه به فراهم آوردن فرصت ها و چالش های مشترک منطقه ای، نگاه ژئوپلتیک ایران و ترکیه را تقویت کرده است. شایان ذکر است که با استفاده از تز مجموعه های امنیتی منطقه ای مکتب کپنهاک، چالش ها و فرصت هایی در قالب سه مؤلفه وابستگی متقابل امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی و همبستگی های فرهنگی و نژادی ایجاد شده است. براساس یافته های پژوهش، فرصت های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی و چالش های امنیتی و اقتصادی، موجب تقویت سیاست منطقه گرایی ایران و ترکیه پس از تحولات منطقه شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای ـ اسنادی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - روابط منطقه ای ایران و ترکیه پس از تحولات سوریه (2017-2010)
علیرضا گلچین پور مهناز گودرزی

10.30495/pir.2022.1965704.3547

ایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدر چکیده کامل

ایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدرت منطقه ای تحت تاثیر قرار داده و در آن تغییر ایجاد نماید. بنابراین این سوال اصلی مطرح می شود که تحولات سوریه چه تاثیری بر روابط منطقه ای ایران و ترکیه در راستای تبدیل شدن به قدرت منطقه ای ایجاد نموده است؟ در این مقاله سعی می شود در چارچوب نظریه موازنه قدرت منطقه ای و با استفاده از روش های توصیفی – تحلیلی ابعاد موضوع و سوال فوق بررسی و تجزیه و تحلیل گردد. ﯾﺎﻓﺘﻪهای ﭘﮋوهش ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽ دهد ﺗﺤﻮﻻت جهان ﻋﺮب به ویژه تحولات سوریه ﺑﺎعث ﺗﺸﺪﯾﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ، در قالب شکلﮔﯿﺮی اﺗﺤﺎدها و اﺋﺘﻼف های ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ گردید که در یک سوی آن روﺳﯿﻪ، اﯾﺮان، ﻋﺮاق و ﺳﻮرﯾﻪ و در ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی، ﻗﻄﺮ و ﮔﺮوه های ﺳﻠﻔﯽ ﻗﺮار داشت. همچنین ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﻪ در اﯾـﻦ ﻣﺴـﯿﺮ ﻣﻮﺟـﺐ ارﺗﻘﺎی ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺗﺮﮐﯿﻪ ﺷﺪ. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - تاثیر تحولات فناورانه و بحران‏های منطقه‏ای بر سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا
ابراهیم متقی

سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا تابعی از قابلیتهای فناورانه و همچنین توانمندی نیروی انسانی آن کشور است. اگر نظام بین الملل در شرایط آشوب زدگی قرار داشته باشد، بحرانهای امنیتی می تواند عامل مکمل ابزارهای فناورانه باشد. در این مقاله تلاش می شود تا رفتار راهبردی آمریکا برا چکیده کامل

سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا تابعی از قابلیتهای فناورانه و همچنین توانمندی نیروی انسانی آن کشور است. اگر نظام بین الملل در شرایط آشوب زدگی قرار داشته باشد، بحرانهای امنیتی می تواند عامل مکمل ابزارهای فناورانه باشد. در این مقاله تلاش می شود تا رفتار راهبردی آمریکا براساس مؤلفه هایی مانند فناوری در حوزه دفاع استراتژیک بررسی شود. موضوع سپر دفاع موشکی اولین بار در اوایل دهه 1980 مطرح شد. رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا بر این اعتقاد بود که باید در برخورد با اتحاد شوروی به بازدارندگی مطلق دست یافت. این امر به مفهوم بهره گیری از ابزار و فناوری هایی بود که زمینه مقابله با تهدیدات استراتژیک اتحاد شوروی علیه اروپا، آمریکا و جهان غرب را فراهم می آورد. براساس چنین رویکردی زمینه برای تبیین ابتکار دفاع استراتژیک فراهم شد. جورج شولتز وزیر امور خارجه آمریکا (88-1983) را می توان در زمره اصلی ترین کارگزاران چنین رهیافتی دانست. برنامه ریزی دفاعی آمریکا در دهه 1990 زمانی که گروههای محافظه کار به تدریج موقعیت خود را در ساختار قدرت آمریکا تثبیت نمودند؛ زمینه برای بازسازی و اعاده طرحهای دفاعی دوران جنگ سرد به وجود آمد. این افراد اعتقاد داشتند که قدرت نظامی در زمره ابزار غیرقابل چشم پوشی در سیاست بین المللی محسوب می شود. رویکرد قدرت محور بار دیگر بر ادراک و نگرش راهبردی آمریکا تاثیر به جا گذاشت. پرسش اصلی مقاله این است که چرا اهداف راهبردی آمریکا در زمینه چتر دفاع موشکی تداوم یافته است؟ فرضیه پژوهش بر این امر تاکید دارد که برنامه ریزان (استراتژیست های) محافظه کار، برنامه های دفاعی خود را در جهت مقابله با تهدیدات بین المللی تنظیم نمودند، از سوی دیگر، نسبت به ایران دیدگاه بدبینانه ای ابراز داشته و آن را عامل بی ثباتی در حوزه سیاست بین المللی می دانستند. به این ترتیب، برنامه ریزی دفاعی آمریکا ماهیت دو شاخه ای پیدا نمود. از یک سو، در نقطه مقابل اهداف امنیتی و استراتژیک ایران قرار داشت و از سوی دیگر در برابر نشانه های قدرت یابی مجدد روسیه نقش بازدارنده را ایفا می کرد. در این شرایط بار دیگر موضوع سپر دفاع موشکی در دستور کار برنامه ریزان راهبردی آمریکا قرار گرفت. طرح جدید با عنوان دفاع موشکی ملی مورد توجه قرار گرفت. این امر نشان می دهد که اهداف راهبردی آمریکا ثابت باقی مانده اما مخاطبان آن تغییر یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - بررسی تاثیر تاریخی ارتش مصر بر سیاست داخلی (با تاکید بر دوره 2013-2011)
محمد رضا حاتمی

ارتش و نقش آن در تحولات سیاسی یکی از مجاری مهم فهم رفتار سیاسی یک کشور است. در مصر از زمان به قدرت رسیدن افسران آزاد در سال 1952، پیوسته نظامیان بر این کشور حکومت کرده اند. ارتش به عنوان یک نهاد قدرتمند که علاوه برقدرت نظامی به منابع اقتصادی عمده ای در جامعه مصرتسلط دار چکیده کامل

ارتش و نقش آن در تحولات سیاسی یکی از مجاری مهم فهم رفتار سیاسی یک کشور است. در مصر از زمان به قدرت رسیدن افسران آزاد در سال 1952، پیوسته نظامیان بر این کشور حکومت کرده اند. ارتش به عنوان یک نهاد قدرتمند که علاوه برقدرت نظامی به منابع اقتصادی عمده ای در جامعه مصرتسلط دارد،اینک در راس حکومت قرارگرفته ونقش مهمی را درصحنه سیاسی مصر ایفا می کند. دراین راستااین پژوهش با طرح این سوال که ارتش مصر در بستر تاریخی این کشور، چه تاثیری بر سیاست داخلی کشور مصرداشته است، به این نتیجه رسیده است که ارتش از سال 1952 تاپس از وقوع تحولات اخیر در این کشور، علیرغم داشتن رفتارهای متفاوت و نقشهای متنوع، نهادی قدرتمند در سیاست داخلی کشور مصر بوده است. بنابراین، در این پژوهش به بررسی نقش ارتش این کشور در معادلات داخلی و بازتاب نقش یافتن نظامیان در سیاست داخلی آن کشور خواهیم پرداخت؛ همچنین با بررسی تحولات مصر و با عنایت بر تحولات اخیر، نتیجه گیری مقاله ارائه می شود. روش مورد استفاده در این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - تطور تاریخی الگوهای امنیت پژوهی؛ از گفتمان سنتی تا فرامدرن
محمد مهدی مظاهری محمدرضا اقار برست

با بررسی مطالعات امنیتی در می یابیم که رویکرد هایی که در امنیت پژوهی وجود داشته با تحولات تاریخی هماهنگ بوده است. بدین معنی که در هر دوره ی تاریخی، امنیت و امنیت پژوهی با دیگر دوره ها متفاوت بوده است. اما سؤالی که در این بین مطرح می شود این است که آیا تغییراتی که در امن چکیده کامل

با بررسی مطالعات امنیتی در می یابیم که رویکرد هایی که در امنیت پژوهی وجود داشته با تحولات تاریخی هماهنگ بوده است. بدین معنی که در هر دوره ی تاریخی، امنیت و امنیت پژوهی با دیگر دوره ها متفاوت بوده است. اما سؤالی که در این بین مطرح می شود این است که آیا تغییراتی که در امنیت پژوهی در دوره های مختلف اتفاق می افتاده، صرفاً تغییراتی سطحی و معلول تغییر سلایق پژوهشگران بوده یا تغییر فضای فکری حاصل از تغییر گفتمان ها عامل این تغییرات بوده است؟ به نظر می رسد گفتمان ها در هر دوره درونمایه ای خاص را در خود جای می دادند که این درونمایه بر امنیت پژوهی در آن مقاطع تاثیر گذار بوده است. به عبارت دیگر فضای فکری در هر دوره دچار تغییر می شده است. در گفتمان سنتی به تبع درونمایه ی خاص آن گفتمان توجه به اصل بقا و موجودیت مورد توجه قرار گرفت. در گفتمان فراسنتی که با رشد ابزارهای نبرد همراه بود، توانایی های نظامی امنیت پژوهی را مورد تاثیر قرار داد. در گفتمان مدرن به تبع رشد اقتصادی و فناوری توانمندی های اقتصادی و فنی، مطالعات امنیتی را تحت الشعاع قرار داد و در نهایت در گفتمان فرا مدرن با شدت گرفتن جهانی شدن و تبلور نظریات نهادگرایانه، ایفای نقش در نظم جهانی سرلوحه ی مطالعات امنیتی قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - دیپلماسی عمومی آمریکا در قبال تحولات مصر (دوره بعد از مبارک تا برکناری مرسی)
غلامرضا کریمی حسینعلی توتی سید محمدرضا موسوی

وقوع موج اخیر تحولات خاورمیانه، جایگاه نوینی به بحث نرم افزارگرایی و دیپلماسی عمومی در سیاست منطقه ای ایالات متحده بخشید و بر اساس آن، مهندسی ساختاری کشور مصر در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در دستور کار راهبردپردازان آمریکایی قرار گرفت. پژوهش حاضر با طرح این چکیده کامل

وقوع موج اخیر تحولات خاورمیانه، جایگاه نوینی به بحث نرم افزارگرایی و دیپلماسی عمومی در سیاست منطقه ای ایالات متحده بخشید و بر اساس آن، مهندسی ساختاری کشور مصر در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در دستور کار راهبردپردازان آمریکایی قرار گرفت. پژوهش حاضر با طرح این سوال که دیپلماسی عمومی آمریکا بعد از وقوع تحولات انقلابی در قبال مصر از برکناری مبارک تا محمد مرسی چگونه بوده است؟ به این پاسخ رسیده است که با وقوع تحولات اخیر در مصر و چالش در دستگاه دیپلماسی ایالات متحده، این کشور در ابتدا به دنبال آن بود تا با بهره گیری از دیپلماسی عمومی، بتواند افکار عمومی مردم مصر را نسبت به خود بهبود بخشد و حسنی مبارک را در جایگاه خویش حفظ نماید؛ اما با سرنگونی مبارک، آمریکا به تلاش کرد از طریق دیپلماسی عمومی، آینده مصر را به سمتی پیش ببرد تا بتواند تسلط خود را بر گروههای هم پیمان آمریکا و همچنین گروههای خنثی در این کشور ادامه دهد. در مقطع بعد از برکناری مرسی نیز آمریکا برای مدیریت بحران بیداری اسلامی مردم مصر، مهندسی افکار عمومی را در دستور کار خود قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - واکاوی سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه
محمد رضا فرجی

چکیده پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق تحولاتی در ساختار نظام بین‌الملل به وقوع پیوست و ساختار دوقطبی جای خود را به ساختار تک‌قطبی به رهبری ایالات‌متحده آمریکا داد. در کنار این تحول ساختاری، رشد و پیشرفت علم و فناوری نیز به تحول و تکثر در بازیگران نظام بین‌الملل و تنوع چکیده کامل

چکیده پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق تحولاتی در ساختار نظام بین‌الملل به وقوع پیوست و ساختار دوقطبی جای خود را به ساختار تک‌قطبی به رهبری ایالات‌متحده آمریکا داد. در کنار این تحول ساختاری، رشد و پیشرفت علم و فناوری نیز به تحول و تکثر در بازیگران نظام بین‌الملل و تنوع در موضوع‌های بین‌المللی منجر شد. مجموعه‌ این تحولات سبب پیدایش و تکوین سازمان‌های بین‌المللی و افزایش نقش آن‌ها در عرصه‌ روابط بین‌الملل شد. از دهه 90 به بعد شاهد رشد و افزایش سازمان‌های بین‌المللی جهانی و منطقه‌ای در نظام بین‌الملل هستیم. افزایش سازمان‌های منطقه‌ای از اهمیت نقش مناطق و همگرایی منطقه‌ای در سال‌های اخیر حکایت دارد. یکی از این سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه را بررسی و تبیین می‌کند. ماحصل جستار حاضر اشاره دارد که سازمان با هدف حفظ صلح و ثبات در منطقه‌ دریای سیاه و برقراری روابط مسالمت‌آمیز میان کشورهای عضو ایجاد شد و کشورهای عضو سازمان خواهان پیوستن به اتحادیه‌ اروپا هستند و این سازمان را به‌عنوان یک باشگاه آماده‌سازی برای عضویت در اتحادیه‌ اروپا فرض می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - سیاست خارجی ترکیه و تحولات سوریه و تاثیر آن بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
علی فاطمی نسب امین چگینی

سوریه از مهمترین کشورهای همسایه ترکیه به شمار می آید .و دو کشور از موقعیت ژئواستراتژیکی بسیار مهمی در منطقه برخوردارند . با وجودی که طی دهه گذشته در چارچوب سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه فصل جدیدی از روابط ، در ابعاد مختلف، میان دو کشور سوریه و ترکیه ایجاد گردید ، اما چکیده کامل

سوریه از مهمترین کشورهای همسایه ترکیه به شمار می آید .و دو کشور از موقعیت ژئواستراتژیکی بسیار مهمی در منطقه برخوردارند . با وجودی که طی دهه گذشته در چارچوب سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه فصل جدیدی از روابط ، در ابعاد مختلف، میان دو کشور سوریه و ترکیه ایجاد گردید ، اما طی ماه های گذشته روابط دو کشور در سایه روند تحولات داخلی سوریه قرار گرفته است . از همان آغاز شروع اعتراضات مخالفان حکومت بشار اسد، دولت ترکیه سعی داشته تا به نوعی نقش میانجی گرانه را ایفا کند. با ادامه روند اعتراضات در سوریه ،سیاست میانجی گرانه دولت ترکیه به سمت فشار دیپلماتیک بر دولت بشار اسد به منظور انجام اصلاحات دموکراتیک و توجه به خواسته های معترضان گرایش پیدا کرده و نوعی لحن آمرانه یافته است . ترکیه و سوریه تا به حال در روابط دو جانبه خود دچار مشکلاتی بوده اند که در این میان سه اختلاف اصلی بیشتر به چشم می خورد . نخستین اختلاف ترکیه و سوریه در مورد استان هاتای است که در تصرف ترکیه است و دومین اختلاف بر سر نحوه تقسیم و بهره برداری از آب های مشترک میان ترکیه و سوریه و سومین و مهمترین اختلاف ترکیه مربوط به مساله کردها می باشد. با تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه و سیاست خارجی ترکیه مبنی بر چند جانبه گرایی و چند بعدی بودن ،روابط ترکیه از تعامل به سمت تعارض پیش رفته است به گونه ای که این امر در نا امن کردن سوریه نقش بسزایی داشته و به تبع آن بر امنیت سیاسی ایران نیز تاثیر منفی گذاشته است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته و به دنبال بررسی جایگاه ترکیه در تحولات سوریه و تاثیر آن بر امنیت سیاسی کشور ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - بررسی جامعه شناختی بازار شهر و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر کارکرد بازار در سه دهه‌ی اخیر 80-60 (مطالعه ی موردی: بازار قیصریه اصفهان
محمدعلی چیت ساز محمد همایون سپهر امیر مسعود امیر مظاهری

در تمامی نقاط دنیا بازار، مفهومی کلیدی بوده و تمامی گفتمان‌های روزمره و واقعیت‌های سیاسی را تحت الشعاع خود قرار داده است. به بازار به عنوان یک واقعیت اجتماعی و اقتصادی پیچیده و موضوعی جامعه‌شناختی نگریسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مطالعه‌ی جامعه‌شناختی بازار و چکیده کامل

در تمامی نقاط دنیا بازار، مفهومی کلیدی بوده و تمامی گفتمان‌های روزمره و واقعیت‌های سیاسی را تحت الشعاع خود قرار داده است. به بازار به عنوان یک واقعیت اجتماعی و اقتصادی پیچیده و موضوعی جامعه‌شناختی نگریسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و مطالعه‌ی جامعه‌شناختی بازار و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر کارکرد بازاریان در سه دهه‌ی اخیر 80-60 (مطالعه‌ی موردی بازار قیصریه اصفهان) انجام شده است. این مقاله از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خُرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش تحقیق در این پژوهش روش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش و ابزار جمع‌آوری داده‌های پرسشنامه، اسناد و مدارک تاریخی و مصاحبه است. جامعه‌ی آماری، بازاریان بازار قیصریه‌ی اصفهان و راسته‌های منتهی به آن است و حجم نمونه 384 نفر است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تحولات اجتماعی بر کارکرد فرهنگی با ضریب معناداری zبرابر 924 /21 و بر کارکرد سیاسی بازار قیصریه‌ی اصفهان با ضریب معناداریz برابر026/81 تأثیر مثبت دارد و همچنین تحولات فرهنگی بر کارکرد اقتصادی با ضریب معناداریz برابر149/2 و بر کارکرد اجتماعی با ضریب z برابر832/31 و بر کارکرد فرهنگی بازار با ضریب 792/12تأثیر مثبتی دارد همچنین تحولات اقتصادی بر کارکرد اقتصادی بازار با ضریب z برابر07/68 و بر کارکرد اجتماعی با ضریب 058/6 تأثیر مثبتی دارند اما تحولات اجتماعی بر کارکرد اقتصادی و اجتماعی تأثیر نداشته و نیز بین تحولات فرهنگی و کارکرد سیاسی و تحولات اقتصادی و کارکرد فرهنگی و سیاسی بازار قیصریه تأثیری مشاهده نگردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی
عباس احمدی نرجس سادات حسینی نصرابادی صادق بوستانی علی صادقی

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت چکیده کامل

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت گرفته است. مفهوم ایران در نیمه اول قرن سوم قبل از میلاد در نتیجه تبلیغات ساسانیان به وجود آمده است. با توجه به سنگ نوشته های داریوش اول و توالی و ترتیب تنظیم نام سرزمین هایی که قلمرو گسترده هخامنشی را تشکیل می دادند، می توان بیان کرد که در متون منظوم و منثور فارسی اعم از ادبی و تاریخی و جغرافیایی، از نیمه قرن چهارم به بعد، همواره از واژۀ ایران یاد شده است. همچنین، در کتاب های ممالک عربی و مکاتبات آن ها نیز به واژه ایران و مترادف آن اشاره شده است. در این مقاله که از نوع بنیادی است، با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی، سعی شده است تا سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی بررسی شود و یک دیدگاه واحد و جامع در این خصوص ایجاد شود. ضرورت پژوهش حاضر از آنروست که معمولاً درایران تنها به بررسی تاریخی مکانهای جغرافیایی پرداخته شده است و بررسی نقاط عطف تاریخی وعوامل تأثیرگذار بر تحولات نام ایران ونیزتقسیم بندی جغرافیایی سرزمین بر اساس تغییرات بنیادین حاصل از فعالیت و عملکرد اقوام مغفول، مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه
محمدحسین حاجیلو روح اله حسین وند شکری زهرا قاسم اقدمی قره تپه

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت د چکیده کامل

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت داشتن منافع مختلف به‌ویژه امنیتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی تلاش کرده است تا حد امکان با حمایت های سیاسی و بعضاً نظامی از سقوط دولت بشار اسد و افتادن حاکمیت سوریه به دست معارضان تحت حمایت محور غربی- عربی جلوگیری کند. بنابراین، نقش‌آفرینی روسیه در سوریه عمدتاً باهدف رقابت ژئوپولیتیکی با ایالات‌متحده آمریکا؛ توازن قدرت منطقه‌ای با ایلات متحده امریکا؛ گسترش حوزه نفوذ و قلمرو ژئوپولیتیکی خود در منطقه غرب آسیا، حفظ سوریه به‌عنوان آخرین پایگاه خود در منطقه غرب آسیا، جلوگیری از به قدرت رسیدن گروه‌های افراطی و تروریستی در سوریه، حمایت همه‌جانبه از مردم و نظام فعلی سوریه و جلوگیری از سقوط نظام سوریه بوده است. از این رو در پژوهش حاضر ابعاد مختلف نقش‌آفرینی و راهبردهای روسیه در قبال بحران سوریه با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی موردبررسی و ارزیابی قرارگرفته است تا مدلی قابل‌قبول از رفتار روسیه دراین‌باره ارائه شود. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه است. سؤال پژوهش این است که دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه چگونه است؟ این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی انجام‌شده و داده های موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای، اسنادی و الکترونیک گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - پیامدهای امنیتی تحولات ژئوپولیتیکی کشور سوریه برقدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلوئی

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادها چکیده کامل

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادهایی است که علاوه بر مسائل منطقه‌ای، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که وضعیت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده و هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در ساختار سیاسی این کشور، قدرت منطقه‌ای ایران را بشدت تحت تاثیر قرارداده است. لذا از آنجا که کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. این امرموجب شده تا تضعیف سوریه و سرنگونی بشار اسد، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و می‌کوشد تأثیرات متغیر مستقل یعنی تحولات ژئوپولیتیکی سوریه را بر امنیت منطقه‌ای ایران به منزله متغیر وابسته به بحث و بررسی گذارد. هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه‌ای ایران در پرتو تحولات سوریه می‌باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هر یک از سناریوهای پسا بحران مرتبط با تحولات ژئوپولتیکی کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر امنیت ملی و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بر خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - نقش تحولات مسکن بر کیفیت محیطی مناطق روستایی با تاکید بر مؤلفه سرزندگی (مطالعه موردی: بخش سنگر شهرستان رشت)
حمید زیران محمد باسط قرشی مینا آباد تیمور آمار حاجی شیرکیا عیسی پور رمضان

چکیده سیاست‌گذاری مربوط به مسکن در تمامی کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که بدون در نظر گرفتن تحولات و مؤلفه‌های آن، که قرار است سازنده و محمل آسایش روانی انسان باشد ممکن است در اثر فشار محیط نتواند این نیازها را برآورده سازد. پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به چکیده کامل

چکیده سیاست‌گذاری مربوط به مسکن در تمامی کشورها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا جایی که بدون در نظر گرفتن تحولات و مؤلفه‌های آن، که قرار است سازنده و محمل آسایش روانی انسان باشد ممکن است در اثر فشار محیط نتواند این نیازها را برآورده سازد. پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به این سؤال است که تحولات مسکن چه تاثیری بر شاخص‌های کیفیت محیطی با تاکید بر مؤلفه سرزندگی در بخش سنگر شهرستان رشت می گذارد؟ و این شاخص‌ها در محدوده مطالعاتی از منظر ذهنی ساکنان چگونه تحلیل می‌شوند؟ برای رسیدن به این مهم، از روش توصیفی- تحلیلی و نرم‌افزار Spss در تحلیل داده‌ها استفاده شده و با به‌کارگیری آزمونهای آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون T یک‌طرفه و زوجی، به ارزیابی هرکدام شاخص‌ها پرداخته شده است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 344 پرسشنامه در روستاهای مورد مطالعه توزیع گردیده است. این پرسش‌نامه‌ها تأثیرپذیری کیفیت محیط را در مقابل تحولات مسکن از طریق مؤلفه سرزندگی مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که شاخص امنیت مساکن روستایی بیش از پیش بر مولفه سرزندگی در محیط مناطق روستایی ارجحت یافته تا جایی که روستاییان گویه های مرتبط با متغیر ایمنی را بیش از گویه های دیگر در تحولات مسکن مدنظر قرار می‌دهند و از دید روستاییان، امتیاز مؤلفه سرزندگی محیط روستا در طراحی مسکن روستایی در سطح متوسط ارزیابی‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - بررسی مسائل مدیریتی حریم کلان‌شهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی
نعمت الله انوری سید جمال الدین دریاباری

چکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیل‌ها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده می‌شود چکیده کامل

چکیده بررسی تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که شهرها برای ادامه حیات خود نیازمند اراضی اطراف خود هستند. این نیاز در کشورهای توسعه یافته به نحو مطلوب مدیریت و ساماندهی شده است، به طوری که از پتانسیل‌ها موجود در این روستاها برای جذب توریست و کسب درآمد نیز استفاده می‌شود اما در کشورهای درحال توسعه، نوع نگاه به اراضی پیرامون، نگاهی احیاکننده نبوده و این نواحی به علت تغییر کاربری اراضی کشاورزی، گسترش افقی شهر، افزایش تراکم جمعیت، ساخت‌وسازهای بی‌رویه، تخریب محیط‌زیست و ...، تبدیل به کانون‌های بحرانی برای شهر شده است. یکی از مسائلی که در رابطه با اثرات کالبدی– فضایی مادر شهر تهران مورد توجه بوده و بازشناسی آن در اولویت می‌باشد، دگرگونی روستاها، دهستان‌ها و شهرهای موجود در حریم شهر در پیوند با تحولات فضایی تهران است. هدف از این پژوهش بررسی مسائل مدیریتی حریم کلان‌شهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی می‌باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- تحلیلی می‌باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته‌شده است جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران عالی سازمان‌های وابسته به شهرداری تهران می‌باشد و با توجه به گستردگی جامعه آماری و میسر نبودن امکان اجرای تحقیق بر روی کل جامعه، از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده شده است و اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش دلفی و تکنیک روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره تحلیل شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - تحلیلی بر روند تحولات جمعیت شهری استان اصفهان در سه دهه‌ی 1365 تا 1385
سید رامین غفاری حمید بحیرایی کبرا گرجی

چکیده شهرها و روند شهرنشینی در ایران در دهه های اخیر تحولات عظیمی راپشت سر گذاسته است. به گونه‌ای که طی سه دهه‌ ی اخیر تعداد و جمعیت شهر ها وتوسعه ی فضایی آنها ابعاد بی‌سابقه ای یافته. استان اصفهان نیز به عنوان یکی از بزرگترین استان های کشور از این تحولات دور نمانده ا چکیده کامل

چکیده شهرها و روند شهرنشینی در ایران در دهه های اخیر تحولات عظیمی راپشت سر گذاسته است. به گونه‌ای که طی سه دهه‌ ی اخیر تعداد و جمعیت شهر ها وتوسعه ی فضایی آنها ابعاد بی‌سابقه ای یافته. استان اصفهان نیز به عنوان یکی از بزرگترین استان های کشور از این تحولات دور نمانده است، استان مذکور به دلیل موقعیت ویژه ی جغرافیایی در فلات مرکزی، استقرار در پهنه‌ای پایکوهی و گسترش در امتداد زاینده رود از دیرباز از جاذبه‌های طبیعی به منظور استقرار اولیه ی جمعیت برخوردار بوده است. پژوهش حاضر در پی بررسی روند تحولات جمعیتی استان اصفهان طی سه دهه‌ی1365، 1375و1385 است. روش تحقیق اسنادی، تحلیلی و توصفی است که از نرم‌افزارهایEXCEL ٍ، SPSS، GIS به منظور ارائه نتایج و دستیابی به اهداف تحقیق استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که روندتحولات جمعیت شهری در اصفهان به تنهایی ناشی از افزایش طبیعی آن نیست بلکه عوامل اقتصادی، سیاسی واجتماعی بر رشد شتابان جمعیت و تحولات آن در طی سه دهه ی مذبور تأثیرگذار بوده است. پراکنش مکانی نا متعادل و نامتناسب خدمات، تاسیسات و صنایع نه تنها باعث نوسانات شدید جمعیتی در سطح استان گردیده است بلکه ناهماهنگی و نابرابری‌های ناحیه ای راسبب شده است. چالشی جدی که باید با دیدی اصولی و نظام‌وار در راستای ساماندهی و مدیریت خردمندانه ی آن گام برداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - تحلیل عوامل و فرایندهای محلی در تحولات فضایی شهر بجنورد طی سال‌های 1345 تا 1395
محمد سلیمانی مهرنجانی نفیسه مرصوصی اسدالله دیوسالار جعفر شهاب الملک فرد

چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است چکیده کامل

چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است. ماهیت عوامل و فرآیندهای مؤثر در دگرگونی‌های شهر بجنورد ایجاب می‌کند که گسترش آن در فاصلۀ سال‌های مورد بحث(1345 تا 1395) شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر پایۀ این ایده انجام شده که "با اینکه نقش عوامل و فرایندهای عام مؤثر در تحولات شهری در ایران انکاناپذیر است، لیکن تحولات فضایی شهرها به طور خاص عمدتاً بازتاب نیروها و مقتضیات محلی بوده است". با توجه به ماهیت مسئله و اینکه قلمرو تحقیق کل شهر بجنورد بوده، تحقیق از نوع پس کاوی و به شیوۀ فراتحلیل و براساس داده‌های رسمی و ثانویه انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که عوامل محلی خاص بجنورد از جمله: انتخاب شهر به عنوان مرکز سیاسی- اداری استان خراسان شمالی، مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت، افزایش محدودۀ طرح جامع مصوب، واگذاری اراضی دولتی، تفاوت قیمت اراضی در بخش‌های مختلف شهر، سیاست‌ ایجاد مسکن مهر، ادغام کانون‌های روستایی و سکونتگاه‌های حاشیه نشین (غیررسمی) در پیکرۀ شهر، فرسودگی هستۀ درونی شهر و کاهش جمعیت بخش مرکزی به نفع بافت های پیرامونی و...، تحولات این شهر را رقم زده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - جایگاه پدیده‌ی خزش شهری در تحولات مکانی-فضایی سکونتگاه‌های حریم شهر تهران (نمونه‌ی موردی : شهرستان اسلامشهر)
مسعود قانعی فرد علیرضا استعلاجی مجید کریم پور ریحان

10.30495/uf.2023.1977870.1084

گسترش سریع شهری همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های مکانی-فضایی در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران محسوب می‌شود و این مسئله آسیب‌هایی جدی بر فضای ملی، منطقه‌ای و شهری در کشور ایران به همراه داشته است. شهرستان اسلامشهر از جمله محدوده‌های اطراف کلانشهر تهران می چکیده کامل

گسترش سریع شهری همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین پدیده‌های مکانی-فضایی در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران محسوب می‌شود و این مسئله آسیب‌هایی جدی بر فضای ملی، منطقه‌ای و شهری در کشور ایران به همراه داشته است. شهرستان اسلامشهر از جمله محدوده‌های اطراف کلانشهر تهران می‌باشد که در دهه‌های اخیر به دلیل ارزانی زمین و مسکن، وجود پتانسیل‌های بالقوه و موقعیت منطقه‌ای خویش، همواره مورد توجه مهاجران قرار گرفته است و امروزه پدیده‌ی خزش شهری در آن مشکلات متعددی را در جنبه‌های مختلف ایجاد کرده است. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، کاربردی و اکتشافی به نقش پدیده‌ی خزش شهری در تحولات مکانی-فضایی سکونتگاه‌های حریم کلانشهر تهران (مطالعه موردی: شهرستان اسلامشهر و حوزه‌ی نفوذ) پرداخته است. جامعه‌ی آماری تحقیق حاضر را کلیه‌ی صاحب‌نظران حوزه‌های خزش شهری تشکیل می‌دهند. حجم نمونه‌ی 50 نفر تخمین زده شده و در راستای تحلیل یافته‌های تحقیق از نرم‌افزارهای SPSS-Excel و Lisrer به منظور کدگذاری و تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه‌ها استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می&lrm;دهد عوامل محیطی-کالبدی، اقتصادی-اجتماعی و مدیریتی از مهم‌ترین عوامل موثر بر خزش شهری شهرستان اسلامشهر بوده است. در عین حال خزش در تحولات مکانی شهرستان اسلامشهر تاثیرگذار نبوده اما بر جنبه‌های تحولات فضایی شهرستان اسلامشهر تاثیر گذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - تبیین نقش سیاستگذاری های حمایتی زراعی در تحولات اقتصـادی روستاهـای شهرستان ماسال بعد از انقلاب اسلامی
محمد شیرزاد وزمتر تیمور آمار نصرالله مولائی هشجین محمدصادق اللهیاری

تدوین سیاست‌گذاری‌های اصولی از جمله مسائل مهم کشاورزی است که با توجه به جمعیت روستایی کشور و تخصصی شدن تولیدات کشـاورزی در شکوفایی اقتصاد و توسعه کشـاورزی نقش به‌سزایی دارد. پژوهش حاضر در صـدد بررسی نقش سیاست-گذاری‌های حمایتی زراعی در تحـولات اقتصادی روستاهای شهرستان ما چکیده کامل

تدوین سیاست‌گذاری‌های اصولی از جمله مسائل مهم کشاورزی است که با توجه به جمعیت روستایی کشور و تخصصی شدن تولیدات کشـاورزی در شکوفایی اقتصاد و توسعه کشـاورزی نقش به‌سزایی دارد. پژوهش حاضر در صـدد بررسی نقش سیاست-گذاری‌های حمایتی زراعی در تحـولات اقتصادی روستاهای شهرستان ماسال بعد از انقلاب اسلامی و ارائه راهکارهایی برای بهبـود وضعیت این سیاست‌گذاری‌های در شهرستان ماسال، تحولات و حفظ کاربری زمین، آشنایی کشاورزان با روش‌های جدید کشـاورزی، افزایش میزان تولید در واحد سطح و در نتیجه افزایش درآمد، کاهش هزینه‌ها و ارتقای سطـح زندگی آن‌ها می‌باشد. شهـرستان ماسال دارای پتانسیل‌های زیادی در زمینه فعالیت‌های زراعی می‌باشد. اما متأسفانه در برنامه‌های توسعه و سیاست-گذاری‌های اقتصادی به بخش کشاورزی این شهرستان بسیار کم توجهی شده و در نتیجه کشاورزان بخصوص روستاییان کشاورز با مشکلات جدی روبرو می‌باشند که ضرورت توجه به بخش کشاورزی در برنامه‌های توسعـه و ضرورت جهت‌گیری اهداف طرح‌های پژوهشی را به این بخش ایجـاب می‌کنـد. روش بررسی در این پژوهش مبتنی بر رویکـرد توصیفی - تحلیلی می‌باشـد. جهت بررسی وضعیت سیاست‌گذاری‌های حمایتی زراعی از عواملی مانند: عامل موقعیت، سطـح اجـرا، فاصله و دوری یا نزدیکی به مراکـز بازاری استفـاده شـده اسـت. نتایج حاصـل از این پژوهش بیـانگر این است که اعمـال سیاست‌گذاری‌های حمایتی زراعی باعث حفظ 18/52 درصد کاربری اراضی زراعی، افزایش 2 برابری سطح کشت دوم نسبت به سال 1380، افزایش درآمد و کاهش 25 درصدی هزینه‌ها در روستاهای شهرستان ماسال شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - تحلیل نقش اعیان‌سازی بافت فرسوده شهری بر تحولات هویتی ساکنان محلات قدیمی با رویکرد آینده پژوهی (موردی: بافت فرسوده شهر زنجان)
سجاد خانمرادی مریم معینی فر وحید بیگدلی راد

اعیان سازی ابنیه های فرسوده بدون توجه به ساختار هویتی و فرهنگی-تاریخی محلات، یکی از مهمترین اقدامات نوسازی و بازسازی است. که منجر به تحولات عمیق کالبدی، هویتی بواسطه جابه جایی ساکنان محلی و تغییرات فرهنگی و اجتماعی می گردد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی چکیده کامل

اعیان سازی ابنیه های فرسوده بدون توجه به ساختار هویتی و فرهنگی-تاریخی محلات، یکی از مهمترین اقدامات نوسازی و بازسازی است. که منجر به تحولات عمیق کالبدی، هویتی بواسطه جابه جایی ساکنان محلی و تغییرات فرهنگی و اجتماعی می گردد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی نحوه تغییر شاخص های هویتی بواسطه اعیان سازی و پیش بینی روند این تغییرات در آینده بافت فرسوده و قدیمی شهر زنجان است. گردآوری اطلاعات با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری شامل ساکنین بافت فرسوده شهر زنجان است. با نمونه گیری کوکران 384 نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی، آزمون نیکوئی برازش و رویکرد ساختار متقابل شبکه به کمک نرم افزار SPSS و MIC MAC استفاده گردید.نتایج پژوهش نشان داد که، براساس آزمون تحلیل عاملی شاخص های وضعیت کاربری معابر با ضریب 733/0 ؛ سرانه کاربری خدماتی با 887/0 ؛ و احترام به قانون با 761/0 بیشترین تغییرات را بواسطه اعیان سازی داشته اند و با حفظ روند فعلی، متغیرهای امنیت؛ کاربری های ناسازگار و مزاحم؛ تعهد پذیری؛ سیمای ساختمان ها؛ وضعیت کاربری معابر؛ سرزندگی؛ سرانه کاربری خدماتی؛ مساحت مسکن؛ استحکام مسکن؛ تناسب هزینه و درآمد؛ و تناسب مسکن با نیاز ساکنین، بیشترین تغییر و تحولات را در آینده بواسطه اعیان سازی خواهند داشت. در این رابطه، برای بهبود هویت محلات بافت فرسوده، ارتقاء سطح درآمد، اشتغال زایی، افزایش تعهد پذیری، توجه به معماری بومی و استحکام ساختمان، جلب اقشار متوسط و مرفه شهر به سکونت در محله بافت فرسوده ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - اثرگذاری جریان های فضایی روستایی ـ شهری بر تحولات فضایی سکونتگاه های پیراشهری (مورد مطالعه: شهرستان دماوند)
ناصر شفیعی ثابت فاطمه زنگنه

چکیده مقدمه: کم توجهی به جریان‌های دوسویه روستایی ـ شهری بویژه در کشورهایی درحال توسعه همچون ایران در درون نواحی و مناطق جغرافیایی موجب بروز بی‌توازنی و شکاف ژرف در تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی و شهری در ابعاد اجتماعی ـ اقتصادی، محیطی ـ اکولوژیک، و کالبدی ـ زیربنای چکیده کامل

چکیده مقدمه: کم توجهی به جریان‌های دوسویه روستایی ـ شهری بویژه در کشورهایی درحال توسعه همچون ایران در درون نواحی و مناطق جغرافیایی موجب بروز بی‌توازنی و شکاف ژرف در تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی و شهری در ابعاد اجتماعی ـ اقتصادی، محیطی ـ اکولوژیک، و کالبدی ـ زیربنایی خواهد شد. هدف پژوهش : هدف از مطالعه حاضر، بررسی و واکاوی اثرگذاری جریان های فضایی روستایی – شهری بر تحولات فضایی سکونتگاه های پیراشهری است.روش شناسی تحقیق : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نگاه روش روش توصیفی- تحلیلی است. جمع‌آوری اطلاعات به دو شیوه کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفتهاست. بعلاوه، برای جمع‌آوری داده‌های میدانی در ارتباط با شاخص‌ها، گویه‌‌ها و سنجه‌های مؤلفه اثرگذار متغیر مستقل (جریان های روستایی- شهری) و متغیرهای اثرپذیر (تحولات فضایی سکونتگاه های پیراشهری) از روش پیمایش میدانی استفاده‌ شد. جامعه آماری پژوهش 83 روستای شهرستان دماوند برمبنای سرشماری سال 1395 مرکز آمار ایران است. با توجه به همگنی ناحیه مورد مطالعه، امکانات و محدودیت تحقیق در گام اول، با استفاده از روش نمونه‌گیری احتمالی و تصادفی ساده تعداد 29 روستا به عنوان نمونه تصادفی براساس قضیه حد مرکزی انتخاب شدند. در گام دوم، برای برآورد حجم نمونه از فرمول محاسبه حجم نمونه کوکران بهره گرفته شد. قلمروجغرافیایی پژوهش: مطالعه حاضر که در زمینه جریان های دوسویه روستایی ـ شهری می‌باشد،که در شهرستان دماوند انجام شده یافته ها و بحث :یافته های این پژوهش نشان داد جریان های روستایی- شهری در سکونتگاه‌های روستایی ناحیه مورد مطالعه با تحول ابعاد و اندازه جمعیت روستاها، کاربری زمین، مسکن، و سرمایه گذاری روستاها در تحولات فضایی سکونتگاه های پیراشهری اثرگذار است. نتایج : پیوندهای روستایی ـ شهری از ظرفیت های اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی ـ زیربنایی برخوردار است که باعث ایجاد جریان های فضایی همچون جریان کالاو خدمات ، مردم ، فناوری و اطلاعات ، سرمایه، پسماند بین شهر و روستا شود .در مجموع میان جریان های فضایی همچون جریان مردم، کالا، خدمات، سرمایه گذاری، و اطلاعات بر ابعاد تحولات فضایی سکونتگاه های روستایی رابطه مثبت و معنی داری مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - تحلیل اثرات طرح های توسعه شهری در تحولات ساختاری-کارکردی فضای شهری( مطالعه موردی: منطقه 3 شهر زنجان)
جلیل خطیبی رحیم سرور بختیار عزت پناه

مقدمه: ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان، هدف مشترک اغلب طرح‌های توسعه شهری است. با اینحال، اجرای نامناسب طرح‌های توسعه موجب نابسامانی و آشفتگی در بافت کالبدی به لحاظ ساختاری و کارکردی و به‌ویژه بی‌استفاده ماندن بخش وسیعی از اراضی دا چکیده کامل

مقدمه: ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان، هدف مشترک اغلب طرح‌های توسعه شهری است. با اینحال، اجرای نامناسب طرح‌های توسعه موجب نابسامانی و آشفتگی در بافت کالبدی به لحاظ ساختاری و کارکردی و به‌ویژه بی‌استفاده ماندن بخش وسیعی از اراضی داخل محدوده، و عارض منفی گسترش افقی شهرها شده است.هدف: هدف از این پژوهش تحلیل اثرات طرح های توسعه شهری در تحولات ساختاری-کارکردی فضای شهری در منطقه 3 شهر زنجان می باشد.روش‌شناسی تحقیق: این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی برای دستیابی به اهداف تحقیق، به گردآوری داده ها با روش مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای پرداخت. جامعه آماری شامل ساکنین منطقه 3 شهر زنجان است که با روش نمونه گیری کوکران، 384 نفر انتخاب شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون پروبیت، آزمون تک نمونه ای t، آزمون رگرسیون خطی چندگانه و مدل تودیم با کمک نرم افزارهای SPSS، Excel و GIS استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، منطقه 3 شهر زنجان می باشد.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، طبق آزمون رگرسیون، میزان ارتباط و همبستگی تحولات ساختاری-کارکردی با طرح‌های توسعه شهری 908/0 است. و اجرای طرح‌های توسعه شهری طبق آماره R2 حدود 82 درصد از تحولات ساختاری-کارکردی شهر زنجان را تبیین می کند. در نهایت، تلفیق شاخص‌های کمّی و کیفی با مدل تودیم نشان داد که اجرای طرح‌های توسعه شهری در ناحیه "شهرک قدس، کوچه مشکی، خیابان صفا" با بالاترین ضریب (1) مطلوب و رضایت بخش بوده و در "میدان پایین" با ضریب (001/0) ضعیف و نامطلوب بوده است.نتایج: یافته‌های تحقیق نشان داد که برخی کاربری‌ها کمتر از حد انتظار و برخی نیز بیشتر از ظرفیت شهر توزیع شده و حد مطلوب رعایت نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - تحلیل اثرگذاری تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن روستایی مورد مطالعه: روستای کندوان
سهیلا باختر الناز ابی زاده

گسترش و نفوذ رسانه‌ها به مناطق روستایی و تکنولوژی‌های نوین، در کنار بسیاری از عوامل دیگر از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی در مناطق روستایی را تحت تأثیر قرار داده است و این تغییرات، فضای کالبدی مناطق روستایی، به ویژه مسکن روستایی را دچار تحولات نموده اس چکیده کامل

گسترش و نفوذ رسانه‌ها به مناطق روستایی و تکنولوژی‌های نوین، در کنار بسیاری از عوامل دیگر از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سبک زندگی در مناطق روستایی را تحت تأثیر قرار داده است و این تغییرات، فضای کالبدی مناطق روستایی، به ویژه مسکن روستایی را دچار تحولات نموده است. با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر در راستای بررسی تغییرات سبک زندگی بر الگوی مسکن در روستای کندوان انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری 151 سرپرست خانوار روستایی است که به صورت تمام شماری انجام شد. جهت تحلیل موضوع در بخش تغییرات سبک زندگی از 3 شاخص در قالب50 نماگر و در بخش الگوی مسکن از 4 شاخص در قالب 24 نماگر بر اساس مطالعات سایر پژوهشگران به صورت تلفیقی بهره گرفته شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان و صاحب‌نظران این حیطه مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی تعداد 30 پرسشنامه به صورت پیش آزمون در منطقه توزیع گردید و ضریب پایایی برای کل پرسشنامه 95/0 بدست آمد. نتایج حاصل از یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بین سبک زندگی و الگوی مسکن رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. نتایج یافته‌ها بر اساس ضریب رگرسیون بیانگر این است که متغیر سبک زندگی، 932/0 از کل واریانس الگوی مسکن را تبیین می‌کند و به هر میزان سبک زندگی دچار تغییرات بیشتری گردد، الگوی مسکن در مناطق روستایی دچار تغییرات بیشتری می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - تأثیر تحولات کالبدی-فضایی سکونتگاه‌های روستایی پیرامون کلان‌شهر مشهد بر کیفیت زندگی روستاییان
مهدی جوانشیری علی اکبر عنابستانی حمداله سجاسی قیداری

روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد می‌باشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. چکیده کامل

روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و نوع آن ازنظر هدف، بنیادی است. برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌شده است. جامعه نمونه 28 روستای بالای 20 خانوار در مجموعه شهری مشهد می‌باشد که از طبقات مختلف جمعیتی و فواصل متفاوت با شهر مشهد انتخاب شدند. از مجموع 20083 خانوار در نقاط روستایی نمونه، با فرمول کوکران، حجم نمونه 377 خانوار به‌دست‌آمده این افراد با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای آزمودن مدل مفهومی پژوهش و بررسی تأثیر تحولات کالبدی-فضایی بر کیفیت زندگی از تکنیک حداقل مربعات جزئی و از نرم‌افزار Smart PLS، استفاده گردید. با توجه نتایج، ضرایب t بین متغیرهای اصلی پژوهش، بالای 58/2 بوده یعنی رابطه معنادار و مستقیم است؛ بدین ترتیب تحولات کالبدی- فضایی سکونتگاه‌های روستایی بر کیفیت زندگی روستاییان تأثیر مثبت و معناداری دارد که مقدار R2 نشان می‌دهد 4/96 درصد کیفیت زندگی با تحولات کالبدی- فضایی تبیین شده و تحولات فضایی با ضریب 97/0، تأثیر بیشتری بر کیفیت زندگی روستاییان داشته است. نتایج تحلیل فضایی با استفاده از مدل GWR مشخص نمود که ضریب تأثیر تحولات کالبدی- فضایی بر کیفیت زندگی روستایی در روستاهای شرقی ازجمله شرشر، سالارآباد، حسین‌آباد گزیند، شورک صبوری به حداکثر خود میرسد و درمجموع حدود 84/30 درصد روستاها و 74/34 درصد جمعیت روستایی منطقه موردمطالعه در پهنه تأثیرگذاری 928/0 تا 943/0 قرار دارند که 11 روستای نمونه نیز در این پهنه قرارگرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - تحولات فضایی روستاهای پیرامون شهر با تأکید بر تعامل روستا - شهری (مورد : روستاهای پیرامون شهر نورآباد ممسنی)
رحمت الله منشی زاده مظفر صادقی

آشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونت گاه های روستایی، مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند، اما همه آنها به نوعی متأثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی(شهر و روستا) با یکدیگر می باشند. بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات فضایی سکونتگاه های چکیده کامل

آشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونت گاه های روستایی، مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند، اما همه آنها به نوعی متأثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی(شهر و روستا) با یکدیگر می باشند. بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات فضایی سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر نورآباد ممسنی، کمیت وکیفیت تغییرات، علل و عوامل بوجود آورنده و به طور کلی تأثیرگذاری های حاصل از تعامل با شهر نورآباد بر روند تحولات فضایی این سکونتگاه های روستایی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون می باشد.جمعیت پذیری و تغییرات معیشتی این روستاها به همراه رشد سریع شهر نورآباد طی سه دهه اخیر سبب شده است که، سکونتگاه های روستایی واقع در حاشیه و پیرامون شهر در معرض تحولات فضایی وسیعی قرار گیرند. به نحوی که برخی از روستاهای پیرامونی در معرض خطر استحاله و فرو رفتن در بافت و کالبد شهر قرار گرفته اند و دگرگونی های فضایی و ساختاری زیادی به خود دیده اند و یا این که پاره ای از این روستاها به دلیل به دلیل برخورداری از شرایط دیگر، به نحو متفاوتی دچار تحول گردیده اند که از مهمترین موارد آن می توان تغییرات در قیمت اراضی، تغییر در الگوی مسکن، تغییرات زیست محیطی، تحولات اجتماعی و تغییر در عملکردهای این سکونتگاه ها را نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - واکاوی نسل‌بندی محتوایی موزه‌ها، روایتی از تجسم مادی تا گفتمان معنایی
مونا کدخدا

پدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است. نگاه متفاوت موزه‌ها و تفکر مجموعه‌ای است که مجموعه‌سازی و هویت موضوعی را در موزه پدید می‌آورد. بر همین اساس نوع نگرش به اثر و مجموعه و معناها چکیده کامل

پدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است. نگاه متفاوت موزه‌ها و تفکر مجموعه‌ای است که مجموعه‌سازی و هویت موضوعی را در موزه پدید می‌آورد. بر همین اساس نوع نگرش به اثر و مجموعه و معناهایی که برای آن ساخته، پرداخته و انتقال داده می‌شود، باعث شکل‌گیری سیری از تغییرات در موزه‌ها شدهاست. در این پژوهش به‌منظور دستیابی به هدف در این پژوهش، با استفاده از راهبرد کیفی و روش تحلیل و استنتاج ترکیبی، از مطالعات نظری انگاره‌هایی پیشران در نسل‌بندی سه‌گانۀ موزه‌ها به استخراج شده است. به دلیل کیفی بودن این زیرشاخصه‌ها و با استناد به ارزش بالاتر مفاهیم معنایی در مقایسه با مؤلفه‌های بصری و کالبدی با بهره‌گیری از روش منطق فازی و نیز در نظر گرفتن ضریب اثر وزنی برای مؤلفه‌ها، نمونه‌های منتخب از سه نسل موزه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته شده‌اند. نتایج پژوهش نشان‌دهنده این است که در دوران معاصر علاوه بر انگاره‌های ساختاری، انگاره‌های ادراکی‌ـ‌معنایی شاخص کیفی نسل‌‌بندی موزه‌ها را به سمت و سویی دیگر هدایت می‌کند. در این سیر تحول محتوایی، شیوۀ بازگویی در موزه‌ای شدن یک پدیده، از گفتمان یک‌سویۀ تاریخی به سمت دوسویۀ اجتماعی و در موزه‌های نوین به‌صورت گفتمان ذهنی از نوع تبادل آگاهی انجام می‌گیرد. گفتمان نسل نوین از نوع روایتگری موزه است که معانی تازه‌ای بر متن اثر می‌افزاید و چرخۀ خوانش را باز می‌گذارد. بدین‌ترتیب با تأویل‌های مخاطبان متعدد صحن موزه تکرار می‌شود و روایت آن به اتمام نمی‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - واکاوی نسل‌بندی محتوایی موزه‌ها، روایتی از تجسم مادی تا گفتمان معنایی
مونا کدخدا علیرضا عینی فر حمیدرضا موسوی

پدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در اکثر کشورهای دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است و فرهنگ آن تقریباً به اکثر مناطق دنیا گسترش پیداکرده است. یکی از مفاهیم کلیدی که مبنای موزه‌ها را شکل داده است ذات و شأن یک اثر است چکیده کامل

پدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در اکثر کشورهای دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است و فرهنگ آن تقریباً به اکثر مناطق دنیا گسترش پیداکرده است. یکی از مفاهیم کلیدی که مبنای موزه‌ها را شکل داده است ذات و شأن یک اثر است که در هر موزه به شکلی متفاوت در نظر گرفته‌شده است. نگاه متفاوت موزه‌ها و تفکر مجموعه‌ای است که مجموعه‌سازی و هویت موضوعی را در موزه پدید می‌آورد. بر همین اساس نوع نگرش به اثر و مجموعه و معناهایی که برای آن ساخته، پرداخته و انتقال داده می‌شود، باعث شکل‌گیری سیری از تغییرات در موزه‌ها شده و نسل‌بندی آن‌ها را به دنبال داشته است. انگاره‌های تأثیرگذار بر تفکیک موزه‌ها و نسل‌بندی آن‌ها در بستر تاریخ چگونه شکل گرفته است؟با واکاوی عوامل مؤثر در چرایی و چگونگی تفاوت‌های پدیدار شده در هر نسل از موزه‌ها، چگونه می‌توان به یک صورت‌بندی محتوایی از نسل‌های مختلف موزه‌ها از ابتدای شکل‌گیری تا زمان معاصر دست یافت؟این پژوهش بر آن است که به بررسی روند تکاملی نسل‌بندی موزه‌ها در بستری تاریخی بپردازد. در این راستا از طریق واکاوی وجوه ماهوی، ساختاری و معنایی در این دسته از بناها به بررسی و نگرش وجوه ارزشی اشیاء می‌پردازد.نتایج پژوهش نشان‌دهنده این موضوع است که در دوران معاصر علاوه بر انگاره‌های ساختاری که در برپایی فیزیک موزه مؤثر است، انگاره‌های ادراکی‌ـ‌معنایی شاخص کیفی نسل‌‌بندی موزه‌ها را به سمت و سویی دیگر هدایت می‌کند. در این سیر تحول محتوایی، شیوۀ بازگویی در موزه‌ای شدن یک پدیده، از گفتمان یک‌سویۀ تاریخی به سمت دوسویۀ اجتماعی و در موزه‌های نوین به‌صورت گفتمان ذهنی از نوع تبادل آگاهی انجام می‌گیرد. گفتمان نسل نوین از نوع روایتگری موزه است که معانی تازه‌ای بر متن اثر می‌افزاید و چرخۀ خوانش را باز می‌گذارد. بدین‌ترتیب با تأویل‌های مخاطبان متعدد صحن موزه تکرار می‌شود و روایت آن به اتمام نمی‌رسد. اما باید توجه داشت که سرعت پیشرفت و هماهنگی با این تحولات در ایران، هنوز با ضرباهنگ تحولات جهانی همسویی چشمگیری ندارد و تا حصول به معنای واقعی تحول در مفهوم موزه و موزه‌داری، راه بسیار زیادی پیش روی طراحان، معماران، موزه‌داران وسایر متولیان موزه‌داری در ایران قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - میشائیل اشتاسبرگ، نقد و بررسی معیارهای او در تحولات آیین-های پاکی در مزدیسنا
راضیه فرهی علیرضا ابراهیم زهرا حسینی حمید فرزانه گشتاسپ

چکیده دگرگونی‌هایی که مدرنیته در سبک زندگی ایجاد نموده، شیوة اجرای بسیاری از آیین‌های دینی را نیز تحت تاثیر قرار داده و دچار تحول نموده است. میشائیل اشتاسبرگ به عنوان یک دین‌پژوه پدیدارشناس، الگویی برای تحولات احکام آیینی در میان زرتشتیان معاصر را در دایره المعارف ایران چکیده کامل

چکیده دگرگونی‌هایی که مدرنیته در سبک زندگی ایجاد نموده، شیوة اجرای بسیاری از آیین‌های دینی را نیز تحت تاثیر قرار داده و دچار تحول نموده است. میشائیل اشتاسبرگ به عنوان یک دین‌پژوه پدیدارشناس، الگویی برای تحولات احکام آیینی در میان زرتشتیان معاصر را در دایره المعارف ایرانیکا تعریف کرده که مبتنی بر موازینی چون: حذف، جایگزینی، فروکاهش، اصلاح و ابداع احکام است. تحقیق حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می‌دهد که القاء بعضی الگوهای اشتاسبرگ بر تحولات جدید در آیین‌های معاصر زرتشتی، تا اندازه‌ای ناکارآمد بوده و این الگوها لزوما همة جوانب تحولات را نشان نمی‌دهند. برای نمونه، ایشان معتقد است که مواردی از احکام مربوط به پاکی و پاک‌سازی آب، به مرور زمان حذف شده‌اند، در حالی که به نظر می‌رسد انواعی از جایگزینی و حتی تحکیم احکام قبلی نیز روی داده است. در مورد پاک‌سازی چوب نیز به جز تداوم پاره‌ای از آیین‌های قبلی، شاهد مواردی از جایگزینی هستیم. البته در اموری همچون: آیین برشنوم، اشتاسبرگ به درستی نظر داده و ابعاد گوناگون تحولات را در قالب‌هایی چون: حذف، فروکاهش و اصلاح طبقه‌بندی کرده است.کلیدواژه‌ها: آیین‌های زرتشتی، ، تحولات آیینی اشتاسبرگ. ، آیین پاکی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - رهیافتی تفسیرگرایانه بر عناصرِ حساسِ معرفت شناختی در بررسی تحولاتِ توسعه ای ایران
بهروز آقازاده حسین ابوالحسن تنهایی عالیه شکربیگی

امرِ تبیین در علم و پژوهش های علمی جایگاه محوری دارد که با استناد به رهنمون تخیل جامعه شناختیِ نظری، در منطقه یِ َA معرفت شناختی و با توجه به مفروضاتِ مسلّمِ پارادایمی صورت می گیرد. یکی از سطوح مهم در بررسی تحولاتِ توسعه ای که در پژوهش هایِ اجتماعی و فرهنگی ایران مورد غ چکیده کامل

امرِ تبیین در علم و پژوهش های علمی جایگاه محوری دارد که با استناد به رهنمون تخیل جامعه شناختیِ نظری، در منطقه یِ َA معرفت شناختی و با توجه به مفروضاتِ مسلّمِ پارادایمی صورت می گیرد. یکی از سطوح مهم در بررسی تحولاتِ توسعه ای که در پژوهش هایِ اجتماعی و فرهنگی ایران مورد غفلت قرار گرفته، سطوح معرفت شناختیِ اجتماعی است که گامهایِ فرایندِ پژوهشی در راستای آن پیکربندی شده است. از میان تفکیکِ محقق ساخته یِ مسائل تحولاتِ توسعه ای ایران به دو سطوح نظری و پراگماتیستی، در پژوهشِ حاضر با استفاده از روش اسنادی، مفهومی و منطقی، و از طریق تکنیکِ تحلیل عنصری به سطوح نظریِ آن پرداخته شده است. بر اساسِ نتایج بدست آمده؛ یکی از گام های مهم در سطوح نظری عبارت است از تفکیکِ عنصریِ مولفه ها و عناصرِ حساسِ پژوهشی. با اتکا به مطالعاتِ اکتشافی سه سنخ از عناصر مهم در مطالعاتِ معرفت شناختیِ تحولاتِ توسعه ای شناسایی شدند که عبارت است از: عناصرِ حساسِ پارادایمی، عناصر حساسِ معرفت شناختی و عناصر حساسِ تاریخی. از آنجا که پژوهش نیازمندِ همسنجی بود، ضرورت داشت که عناصر مفهوم سازی شده دارای ویژگی عام و فرامکتبی باشند. بنابراین در ترسیمِ مدل مفهومی و پارادایمیِ پژوهش، با رجوع به ریشه یِ معناییِ مفاهیم به جای ریشه یِ مکتبی و پارادایمیِ آنها، عناصرِ اومانیته، سکولاریته، لیبرالیته، راسیونالیته و ایندیویدوآلیته، با اتکا به استناداتِ لازم، به عنوان عناصرِ حساسِ معرفت شناختیِ پژوهش مورد مفهوم سازی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - روابط غرب - روسیه در سایه تحولات اوکراین 2014
عباسعلی زنده بودی شهروز ابراهیمی مهناز گودرزی

چکیده حدود سه سال پیش ویکتور یانوکویچ رئیس جمهوری اوکراین به دنبال اعتراضات گسترده ضددولتی از این کشور فرار کرد. متعاقب این تحولات که در جریان آن رئیس جمهوری مورد حمایت کرملین برکنار شد، روسیه به مداخله نظامی در شرق اوکراین مبادرت و پس از انجام همه پرسی شبه جزیره کریمه چکیده کامل

چکیده حدود سه سال پیش ویکتور یانوکویچ رئیس جمهوری اوکراین به دنبال اعتراضات گسترده ضددولتی از این کشور فرار کرد. متعاقب این تحولات که در جریان آن رئیس جمهوری مورد حمایت کرملین برکنار شد، روسیه به مداخله نظامی در شرق اوکراین مبادرت و پس از انجام همه پرسی شبه جزیره کریمه را به این کشور ضمیمه کرد. تحولات اوکراین (2014) که منجر به وقوع بحران شبه جزیره کریمه شد چشم‌انداز ژئوپلیتیک اوراسیای پساشوروی را تغییر، امنیت منطقه‌ای را تحت‌الشعاع و چالشی اساسی در روابط آمریکا-روسیه ایجاد کرد. ازاین‌رو پاسخ به این ﺳﺆال حائز اهمیت است که تحولات اوکراین چه ﺗﺄثیری را بر روابط روسیه و غرب داشته است؟ ایالات متحده و اتحادیه اروپا با اعمال تحریم‌هایی بر روسیه به اقدامات این کشور واکنش نشان دادند به‌ طوری‌که به اعتقاد برخی تحلیلگران بحران کریمه به بزرگترین بحران بین روسیه و غرب پس از جنگ سرد تبدیل شده است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری ازروش توصیفی- تحلیلی تلاش می‌کند ﺗﺄثیرات تحولات اوکراین را بر روابط غرب و روسیه مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - بررسی جامعه شناختی تغییرات فرهنگی در مناطق لک نشین
علی رضائیان منصور وثوقی

جوامع سنتی که درچند قرن گذشته تحت تاثیر فرایند مدرنیزاسیون قرار گرفته اند حالتی بینابین یافته که برخی انها را جوامع در حال گذر یادرحال توسعه نام نهاده اند. فرایند مدرنیزاسیون چنان گسترش یافته که عملا تمام مرزهای فرهنگی، جغرافیائی، قومی، ملی وایدئولوژیکی رادرنوردیده است چکیده کامل

جوامع سنتی که درچند قرن گذشته تحت تاثیر فرایند مدرنیزاسیون قرار گرفته اند حالتی بینابین یافته که برخی انها را جوامع در حال گذر یادرحال توسعه نام نهاده اند. فرایند مدرنیزاسیون چنان گسترش یافته که عملا تمام مرزهای فرهنگی، جغرافیائی، قومی، ملی وایدئولوژیکی رادرنوردیده است وهمه فرهنگها را تحت تاثیرقرارداده وهیچ فرهنگی ازگرداب مدرنیته درامان نمانده است. مناطق لک نشین استان لرستان با ویژگیهای مختص خویش جامعه ای سنتی بوده که تحت تاثیر مولفه های مدرنیسم به جامعه ای در حال گذر تبدیل شده است. ونتیجه آن تحولاتی بوده که در عرصه ارزش ها و هنجارها شکل گرفته و معضلاتی که عمومیت یافته و به زندگی مردم رسوخ کرده است.پشتوانه تئوریک تحقیق نظریه دگرگونی فرهنگی رونالد اینگلهارت بوده وجامعه آماری تحقیق شامل مردان وزنان بالای 15سال ساکن در استان لرستان(مناطق لک نشین) می باشد که حجم نمونه ای به تعداد 384نفراز سه شهر نورآباد، کوهدشت والشترانتخاب شده است. پرسش نامه مهمترین ابزار گردآوری اطلاعات بوده ونتایج به دست آمده نشان می دهد که به زبان اینگلهارتی جامعه لکستان در دوره کمیابی به سر می برد، بنابراین مهمترین اولویت های ارزشی افراد ارزش های مادی هستند وافراد هنوز به سطح ارزش های فرا مادی نرسیده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - نقش نخبگان فکری و سیاسی در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران بین دو انقلاب(از سال 1285 تا 1357 ش) و نقش توده‌ها در آن
صمد عابدینی امیر خوشحال

هدف ما از نگارش این مقاله آن است که با استفاده از روش تاریخی‌ ـ تطبیقی روشن سازیم که نخبگان ابزاری و فکری چه تأثیری بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران این دوران داشته و توده‌ها در کجای این تاًثیرات بوده‌اند. در سیر تحولات اجتماعی جامعه ما با وجود حکومت استبدادی و ایلیاتی چکیده کامل

هدف ما از نگارش این مقاله آن است که با استفاده از روش تاریخی‌ ـ تطبیقی روشن سازیم که نخبگان ابزاری و فکری چه تأثیری بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران این دوران داشته و توده‌ها در کجای این تاًثیرات بوده‌اند. در سیر تحولات اجتماعی جامعه ما با وجود حکومت استبدادی و ایلیاتی و عقب‌افتاده، نخبگان با نثار جان خود سبب تحولات عدیده‌ای در وضع موجود ایران شدند از جمله این تحولات عبارت بود از: پیدایش قانون و اداره جامعه بر حسب آن، تفکیک کردن قوا از همدیگر و آشنایی ملت با مفاهیمی چون آزادی، دموکراسی، پارلمانتاریسم، مساوات، و. . . جریان‌های غالب در طول 150 سال گذشته ایران، تجددگرایی، دینی و ناسیونالیسم ایرانی بوده است و برای تحقق آن گاه به جریان ملی و سنتی و گاه به جریان سلطنت و حکومت و گاه به جریان استعمار و گاه به جریان اسلامی روی می‌آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در قومیت
مهدی قدیمی ایوب مردانی سیداحمد مرتضوی عیدی‌ محمد سواری فرزاد مردانی

در این تحقیق به بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در قومیت در محدوده جغرافیایی شهرستان ایذه پرداخته شده است. فرض اصلی این است که بین اقوام کرد، ترک، عرب، لر و بلوچ ساکن در قلمرو جغرافیایی این پژوهش در زمینه‌ی رفتارهای باروری تفاوت معنی وجود ندارد. روش این پژوهش چکیده کامل

در این تحقیق به بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در قومیت در محدوده جغرافیایی شهرستان ایذه پرداخته شده است. فرض اصلی این است که بین اقوام کرد، ترک، عرب، لر و بلوچ ساکن در قلمرو جغرافیایی این پژوهش در زمینه‌ی رفتارهای باروری تفاوت معنی وجود ندارد. روش این پژوهش روش کیفی است و برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه محقق ساخته باز پاسخ استفاده شده است.جمعیت آماری پژوهش حاضر زنان لر،عرب،کرد، ترک و بلوچ 20 تا40 ساله‌ی متأهل ساکن در شهرستان ایذه در سال 1388 است. نمونه‌ی آماری 40 نفر است که به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند.درباره‌ی آمار جمعیتی قومیت‌های مختلف ساکن در شهرستان ایذه اطلاعات دقیقی در دست نیست. اما آنچه مسلـم است اکثر قریب اتفاق مـردم شهرستان ایذه از قـوم لر(لر بــزرگ) هستند و قومیت‌های عرب، تـرک، کرد و بلوچ به ترتیب در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. قبل ذکر تعداد افراد قوم بلوچ در شهرستان مذکور بسیار محدود هستند. به طور خلاصه نتایج این تحقیق نشان داده که در حال حاضر نگرش و رفتار باروری در همه گروه‌های قومی به هم نزدیک شده است و تفاوت قابل توجهی در نگرش و رفتار در زمینه‌ی باروری زنان قوم‌های مختلف وجود ندارد به عبارتی، تحقیق حاضر همگرایی رفتارهای باروری در جامعه مورد مطالعه را تأیید می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - بررسی وضعیت شاخص های اجتماعی و کالبدی کیفیت زندگی شهری منطقه 3 اردبیل
صاحبعلی رام دیبکلو حسن ستاری ساربانقلی مهسا فرامرزی اصل رسول درس خوان

10.30495/jscc.2021.690269

منطقه 3 اردبیل از مناطق مهم مهاجرت پذیر شهر اردبیل می باشد. بر اساس نظر کارشناسان شهری، مهاجرت یکی از عوامل اصلی و مهم در تغییر و تحولات کیفیت زندگی شهر به شمار می رود. این مقاله وضعیت و سطح کیفیت زندگی شهروندان منطقه 3 اردبیل را بر اساس شاخص های تاثیر گذار مورد بررسی ق چکیده کامل

منطقه 3 اردبیل از مناطق مهم مهاجرت پذیر شهر اردبیل می باشد. بر اساس نظر کارشناسان شهری، مهاجرت یکی از عوامل اصلی و مهم در تغییر و تحولات کیفیت زندگی شهر به شمار می رود. این مقاله وضعیت و سطح کیفیت زندگی شهروندان منطقه 3 اردبیل را بر اساس شاخص های تاثیر گذار مورد بررسی قرار داده است. هدف مطالعه حاضر، سنجش شاخص های کیفیت زندگی شهری بویژه در زیر شاخص های اجتماعی در محلات 10 گانه منطقه 3 شهر اردبیل می باشد. روش شناسی این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز با استفاده از پیمایش (پرسشنامه) از اهالی جمع آوری شده است. بر همین اساس جامعه آماری تحقیق حاضر را ساکنان منطقه 3 اردبیل تشکیل می دهند که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران 395 نفر به عنوان جامعه نمونه تحقیق انتخاب شده و متناسب با جمعیت محلات این منطقه، پرسشنامه ها به صورت تصادفی طبقه بندی شده توزیع و تکمیل گردیده است. میزان پایایی پرسشنامه نیز از طریق آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شده که نشان از سطح بالای اطمینان ابزار تحقیق می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss از آزمون های T تک نمونه ای، همبستگی پیرسون استفاده شده و منجر به این نتیجه شده؛ کیفیت زندگی شهری منطقه 3 اردبیل از نظر ابعاد کالبدی و اجتماعی در سطح مطلوبی قرار ندارد و با توجه به وضعیت موجود نیاز به توجه و اهتمام بیش تری از طرف مسئولین شهری در خصوص ارتقاء شاخص های مذکور این منطقه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - گونه‌ریخت‌شناسی ساختار اجتماعی فرهنگی معماری خانه‌های قاجار محله نوبر تبریز
سارا پورمختار محمدرضا پاکدل فرد حسن ستاری ساربانقلی

10.30495/jscc.2023.1989678.2113

بافت تاریخی در شهرهای ایران گنجینه‌هایی غنی هستند که تفحص در ابعاد گوناگون آن بر پایه تحلیل‌های علمی بوده و می‌تواند جوانب‌ نهفته‌شان را آشکار سازد. یکی از این بعدهای مورد کاوش، خانه‌های تاریخی هستند. در دوره‌های تاریخی مختلف، خانه‌ها به عنوان مهم‌ترین مقیاس سکونت در شه چکیده کامل

بافت تاریخی در شهرهای ایران گنجینه‌هایی غنی هستند که تفحص در ابعاد گوناگون آن بر پایه تحلیل‌های علمی بوده و می‌تواند جوانب‌ نهفته‌شان را آشکار سازد. یکی از این بعدهای مورد کاوش، خانه‌های تاریخی هستند. در دوره‌های تاریخی مختلف، خانه‌ها به عنوان مهم‌ترین مقیاس سکونت در شهرها هستند. همچنین پیش از آنکه یک واحد کالبدی باشند، واحدی اجتماعی فرهنگی و تاریخی بوده‌اند که کالبدی متأثر از این خصیصه را به خود گرفته‌اند. در این پژوهش از بعد اجتماعی فرهنگی به گونه‌ریخت‌شناسی کالبد معماری خانه‌های قاجار محله نوبر تبریز پرداخته شده است. روش پژوهش، تفسیری تاریخی و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای، اسنادی و متون تاریخی و براساس تحلیل محتوا است. معماری قاجار خانه‌ها پس از بررسی تغییرات ساختاری جامعه از دو بعد ساختار فرهنگی و ساختار اجتماعی در عناصر فضایی ورودی، حیاط و فضاهای داخلی و دسترسی‌ها در کالبد معماری نمونه‌ها مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از چگونگی ایجاد ساختار مشخص معماری بر اساس شاخصه‌های چون نظام فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و اعتقادات مذهبی که به موجب آنها ساختاری واحد از بعد کالبدی و عملکردی خانه‌های قاجاری محله نوبر تبریز شکل گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - تأثیرات انقلاب‌های صنعتی بر نظام مدیریت آموزشی در مدارس
سید معصومه احمدی عباس پورحسین گیلاکجانی

جهان تاکنون سه انقلاب صنعتی را پشت سر گذاشته و شواهد نشان می دهند در عمل از دروازه های انقلاب صنعتی چهارم نیز عبور کرده است. سه انقلاب صنعتی قبل، برای نظام های آموزشی و پرورشی و به طور خاص در شرایط مدرسه ای، دستاوردی بنیادی نداشته اند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات انقلا چکیده کامل

جهان تاکنون سه انقلاب صنعتی را پشت سر گذاشته و شواهد نشان می دهند در عمل از دروازه های انقلاب صنعتی چهارم نیز عبور کرده است. سه انقلاب صنعتی قبل، برای نظام های آموزشی و پرورشی و به طور خاص در شرایط مدرسه ای، دستاوردی بنیادی نداشته اند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیرات انقلاب های صنعتی بر حیطه مدیریت آموزشی و یادگیری است. مطالعه کیفی حاضر به روش کتابخانه ای انجام شده است. برای انجام این پژوهش، مقالات، اسناد و پژوهش های منتشر شده و مرتبط با موضوع مدیریت آموزشی در آینده با استفاده از کلیدواژه های انقلاب صنعتی چهارم، مدیریت آموزشی، مدارس آینده، فناوری آموزشی و متاورس و نیز ترجمه انگلیسی این کلیدواژه ها در پایگاه های اطلاعاتی معتبر از جمله SID ،Google Scholar، Magiran و پرتابل جامع علوم انسانی مورد جستجو قرارگرفت. یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که انقلاب صنعتی چهارم عمیق ترین و وسیع ترین تحول را در ادارة نظام های آموزشی و پرورشی رقم خواهد زد. در این دوران، مدارس باید خدمات مبتنی بر فناوری را با منابع انسانی که قابلیت های خوبی در فناوری دارند، پیاده سازی کنند. کاربرد فناوری های جدید در سیستم آموزش و پرورش، امید کارآیی کلاس ها را افزایش می دهد. لازم است با فراهم آوردن هماهنگی های لازم و تمهیدات کافی در این رابطه، زمینه بهره مندی نظام آموزشی از مزایای این گونه فناوری های نوین را ایجاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - نقش جهت‌گیری بلند مدت و کوتاه مدت دانشجویان دانشگاه آزاد اردبیل در موفقیت یادگیری الکترونیکی
زهرا نجفی زنگیر توران سلیمانی زهره مجد

پژوهش حاضر، باهدف بررسی نقش جهت گیری بلند مدتو کوتاه مدت دانشجویان در یادگیری الکترونیکی انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اردبیل، در سال تحصیلی 1401-1400می باشد. چکیده کامل

پژوهش حاضر، باهدف بررسی نقش جهت گیری بلند مدتو کوتاه مدت دانشجویان در یادگیری الکترونیکی انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اردبیل، در سال تحصیلی 1401-1400می باشد. بر اساس جدول مورگان تعداد 367 نفربا استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SPSS و نرم افزارSmart pls برای بررسی مسائل مربوط به روایی و پایایی متغیرها و روابط علّی بین آنها و قدرت تبیین استفاده شد. ابزار جمع آوری داده پرسشنامه استاندارد، 33 سؤال بسته پاسخ با طیف لیکرت بود. روایی پرسشنامه بر اساس نظرخبرگان مورد سنجش قرارگرفت و پایایی پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد که کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات، کیفیت خدمات بر رضایت کاربر تأثیر معناداری دارد. همچنین رضایت کاربرمزایای استفاده از سیستم تأثیر معناداری داشت و جهت گیری های بلند مدت و کوتاه مدت بر مزایای استفاده از سیستم تأثیرگذار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - تأثیر تحولات سیاسی بر نقاشی معاصر ایران با تأکید بر آموزه های سیاسی انقلاب اسلامی
شهناز علی پوری مرالو سهیلا دیزگلی

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر نقاشی معاصر ایران صورت گرفت. هنر به عنوان بخشی از زندگی بشر همواره دست‌خوش تغییر و تحولات بوده است. تغییر و تحولی که در بستر خود بر عوامل بیرونی مؤثر بوده و از همین عوامل تأثیر پذیرفته البته به نظر می‌رسد بیشتر این عوامل ب چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر نقاشی معاصر ایران صورت گرفت. هنر به عنوان بخشی از زندگی بشر همواره دست‌خوش تغییر و تحولات بوده است. تغییر و تحولی که در بستر خود بر عوامل بیرونی مؤثر بوده و از همین عوامل تأثیر پذیرفته البته به نظر می‌رسد بیشتر این عوامل بیرونی بوده‌اند که بر دوش هنر و هنرمند سنگینی کرده و از ابزار برانگیختگی او محسوب می‌شوند. این پژوهش تلاشی است جهت بازشناسی عوامل مختلف تأثیرگذار که منشاء آن سیاست به معنی کلی در بستر تاریخ ایران معاصر و نقاط خاص زمانی که باعث خلق حرکت‌های هنری شده است. با توجه با یافته های مطالعه حاضر می توان چنین گفت که آن چه در طول تاریخ هنر بیشتر مورد توجه این وادی بوده عوامل اجتماعی است و این عوامل اجتماعی بیشتر بر گرفته از تحولات سیاسی است و سیاست مداران به عنوان محورهای اصلی جامعه بازیگران این صحنه هستند. بنابراین انقلاب اسلامی با تاثیر توام عوامل ذکر شده نقاشی معاصر ایران را تحت تاثیر قرار داده است. همانطور که نمود این تاثیر در آثار خلق شده کاملا پیداست. نقطه اوج و عطف اثر گذاری انقلاب اسلامی را بر روی نقاشی معاصر میتوان جنگ تحمیلی دانست که تمام آثار و نقاشی های ایجاد شده رنگ و بوی اهداف انقلاب را داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - نقش تحولات داخلی یمن در رقابت‌های منطقه ای ایران و عربستان در سال‌های ٢۰٢۰-٢۰۱۰
نرجس عربشاهی بهناز اژدری

رقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنش‌ها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آن‌ها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تض چکیده کامل

رقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنش‌ها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آن‌ها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تضاد بوده است. تحولات داخلی یمن پس از بهار عربی، و نقش پدرخواندگی عربستان برای این کشور به دلیل موقعیت استراتژیک یمن باعث شد تا عربستان سیاست خصمانه در پیش گیرد. متهم نمودن ایران به حمایت از انصارالله یمن، این کشور بحران زده را به میدان رقابت ایران و عربستان تبدیل کرد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحولات داخلی یمن چه نقشی در رقابت‌های سیاسی منطقه‌ای ایران و عربستان دارد؟ فرضیه تحقیق در پاسخ به سؤال این است که تحولات داخلی یمن موجب جهت‌گیری سیاست خارجی تهاجمی عربستان نسبت به ایران شده است. هدف پژوهش بررسی نقش حوثی‌ها در رقابت ایران و عربستان است و روش گردآوری داده‌ها نیز استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و اینترنتی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عربستان با توجه به چالش‌های پیش رو در منطقه، تغییری سیستماتیک تحت عنوان "دکترین سلمان" در سیاست خارجی خود ایجاد کرده است. رقابت ایران و عربستان در میدان یمن در قالب نظریه امنیت منطقه‌ای بری بوزان به عنوان چارچوب نظری تحلیل می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - بررسی نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی تا دوران صفویی
تورج قدیمی منیره کاظمی راشد معصومه قره داغی منیژه صدری

پژوهش حاضر درصدد بررسی نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی تا دوران صفویی است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع، به بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی تشیع و نقش آنها در تحولات تا دوران صفویی خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تاریخی چکیده کامل

پژوهش حاضر درصدد بررسی نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی تا دوران صفویی است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع، به بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی تشیع و نقش آنها در تحولات تا دوران صفویی خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تاریخی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه ای می باشد یافته های این پژوهش حاکی از آن است که: اولا؛ تشیع و گرایش به آن در تاریخ ایران یک پدیده&lrm;ی تدریجی و در بستر تاریخی بود، اگرچه رسمیت آن در دوره‌ی صفویه به صورت دفعی رخ داد اما نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی آهسته و آرام از همان قرن اول هجری بوده است ثانیا؛ شرایط مذهبی عصر حاکمیت مغولها بر ایران که تعصب خاص مذهبی نداشتند موجب پیوند جریان تصوف و تشیع شده و صفویان و مریدان این خاندان، این پیوند را پذیرفته، به شیعیانی متعصب تبدیل و به مذهب شیعه توسط شاه اسماعیل در ایران رسمیت بخشیدند. ثالثا؛ نقش تشیع در دوره صفوی هم در زمینه سیاسی و هم در زمینه‌های علمی و فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی، از جایگاه مهم و تثبیت شده و موثری برخوردار شده است که این موضوع سبب شده تا تشیع از یک مجموعه آموزه&lrm;های عبادی و فقهی و البته در انزوا، خارج و به عنوان ایدئولوژی حاکم بر جامعه، پذیرفته شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - جامعه شناسی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو
قاسم گل حسینی منیژه کاظمی شهرزاد ساسان پور داود ابراهیم پور

هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل جامعهشناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو بود. در این مقاله سئوالات پژوهشی زیر مورد بررسی قرار گرفته است: تحولات سیاسی سلسله قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو چگونه قابل تحلیل است؟ نقش چکیده کامل

هدف اصلی مطالعه حاضر، تحلیل جامعهشناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو بود. در این مقاله سئوالات پژوهشی زیر مورد بررسی قرار گرفته است: تحولات سیاسی سلسله قاجار از دیدگاه نظریه گردش نخبگان ویلفردو پارتو چگونه قابل تحلیل است؟ نقش نخبگان در ایجاد تحولات دوره قاجاریه چه بود؟ روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از - کیفی به شیوه اسنادی و کتابخانهای و ابزار جمعآوری دادهها، فیش و یادداشت ، نظر گردآوری دادهها برداری بود. پارتو گردش نخبگان در تاریخ جوامع را عاملی ضروری و طبیعی در جهت پیشرفت معرفی مینماید. تحلیل جامعهشناختی سیاسی تحولات سیاسی حکومت قاجار نشان داد، عدم وجود گردش نخبگان در جامعة دورة قاجار که موجب عدم تعادل نظام سیاسی و پاسخ مناسب به تحولات سیاسی و اجتماعی شد، علاوه بر این که ناکارآمدی نخبگان رسمی را به اثبات رساند، راه را برای ورود نخبگان جدید در حوزة سیاسی بست. با سقوط حکومت تزار در روسیه، حکومت قاجار نیز که متکی بر ساختار سیاسی ملوكالطوایفی بود، دچار از هم پاشیدگی اجتماعی گردید. پرونده مقاله

فهرست مقالات تحولات

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی