آینده‌نگاری اثرات اجرای انتقال آب رودخانه سیروان (طرح سامانه گرمسیری) بر تحولات مکانی – فضایی شهرستان مهران

محورهای موضوعی : آینده پژوهی

حمید جلالیان ¹ , فرهاد عزیزپور ² , حسین مهدی زاده ³ , جواد علی‌بیگی ⁴

1 - دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران
3 - استادیار گروه کارآفرینی و توسعه روستایی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
4 - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران(مسئول مکاتبات)

تاریخ دریافت : 1396/08/23 تاریخ پذیرش : 1397/02/03 تاریخ انتشار : 1397/02/01

کلید واژه: سناریونویسی, سامانه گرمسیری, آینده‌نگاری, شهرستان مهران, تحولات مکانی- فضایی,

چکیده مقاله :

زمینه: امروزه با توجه به تغییرات شتابان محیطی و عــدم اطمینان حاصل از آن، "آینده‌نگاری" به‌عنوان یک راهبرد در راستای مدیریت جامع آب قابل تأمل است. هدف: این مقاله به بحث در خصوص آینده‌نگاری تحولات مکانی فضایی اجرای پروژه انتقال آب از رودخانه سیروان به شهرستان مهران (طرح سامانۀ گرمسیری) در افق سال 1408 می‌پردازد. روش: چارچوب نظری این تحقیق، بر اساس روش‌های جدید علم آینده‎پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش‌های دلفی، تحلیل ساختاری و سناریونگاری بهره گرفته شده است. یافته‌ها: داده‌هـای ایـن تحقیق شامل 13 عامل موثر از میان 30 عامل اولیه با روش دلفی و نرم افزار میک‌مک استخراج شد. سپس بر اساس روش سناریونویسی، 52 وضعیت ممکـن و محتمل در آینده شهرستان تعریف گردید و با تشـکیل مـاتریس 52×52 بـا اسـتفاده از نرم‌افزار سـناریو‌ویـزارد، نهایتاً 1 سناریوی بسیار مطلوب، 11 سناریوی مطلوب، 2 سناریوی بینابین و ادامه وضع موجود، 8 سناریوی در آستانه بحران و یک سناریوی بحرانی یعنی در مجموع 23 سناریوی باورکردنی استخراج و مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه‌گیری: سناریوهای احتمالی اگرچه امیدهای فراوانی به وقوع شرایط مطلـوب در شهرسـتان را نشان می‌دهند ولی از طرف دیگر وقوع شرایط بحرانی را دور از انتظار نمی‌دانند.

چکیده انگلیسی:

Background: Nowdays, regarding to rapid environmental changes and uncertainties due to it, “Foresight” is considered as a strategy for Future research can be considered as one of these strategies for water comprehensive management Objective: This article discusses about the Foresight of locational-spatial changes due to implementation of the project from the Sirvan River to dried regions in the county of Mehran (Arid Areas Project) on the horizon of 2029.Methods: The theoretical framework of this research is based on new approaches to prospective, analytical, and exploratory science, which is carried out using a combination of quantitative and qualitative models. Due to the nature of this research, have been used of Delphi methods, structural analysis and scenario analysis findings: The data of this research includes 13 effective factors that were extracted from among 30 primary factors using Delphi method and Mick McAware software.Then, based on the idea of scenario planning, there were defined 52 possible and probable situations in the future of the county for the above factors and with the formation of a 52×52 matrix using the Scenario Wizard software, Finally extracted and analyzed 1 very desirable scenario, 11 desirable scenarios, 2 midway scenarios and continuation of the Continue current current situation, 8 scenarios on the eve of the crisis and 1 critical scenario that is in total of 23 believable scenarios. Conclusion: Possible scenarios, although they show high hopes for favorable conditions in the county, but on the other hand, do not consider the occurrence of critical situations as unexpected.