• فهرست مقالات بجنورد

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - رابطه بین اخلاق سازمانی با نهادینه سازی رفتارشهروندی سازمانی
        محمد قنبری فریبا باقری باغان ولی تیمورزاده
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اخلاق سازمانی با نهادینه سازی رفتارشهروندی سازمانی دربین معلمان متوسطه آموزش وپرورش بجنورد می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تشکیل داده اند. حجم نمونه مطابق با جدول مورگان، 147 نفر برآورد گر چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین اخلاق سازمانی با نهادینه سازی رفتارشهروندی سازمانی دربین معلمان متوسطه آموزش وپرورش بجنورد می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه معلمان مقطع متوسطه آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تشکیل داده اند. حجم نمونه مطابق با جدول مورگان، 147 نفر برآورد گردید و به شیوه نمونه گیری تصادفی - طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها برای متغیر اخلاق سازمانی از پرسشنامه برین و همکاران(2002) و از پرسشنامه دیکنسون و همکاران (2009)، جهت سنجش رفتار شهروندی سازمانی استفاده شده که قبلاً روایی و پایایی هر دو پرسشنامه مورد تایید قرار گرفته است. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از شاخص ضریب همبستگی برای بررسی روابط بین فرضیات تحقیق و آزمون اختلاف میانگین جهت بررسی نقش مولفه های اخلاق سازمانی و همچنین برای رتبه بندی این مولفه ها از آزمون فریدمن و به کمک نرم افزار تجزیه و تحلیل آماری نسخه18استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، بین اخلاق سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. و از سوی دیگر بین هریک از ابعاد رفتار اخلاقی با رفتار شهروندی سازمانی نیز رابطه مثبت و معنادار وجود داشته که نقش مولفه فرهنگ اخلاق کارایی مدار به نسبت سایر مولفه ها بیشترین و نقش مولفه فرهنگ اخلاقی ابزاری دارای کمترین رتبه می باشد.. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی عوامل مؤثر در رشد شهری با استفاده از مدل F’ANP (مطالعه موردی: شهر بجنورد)
        هاله حسین پور اسفندیار زبردست حمید ماجدی
        وقوع رشد شهری و پیامدهایش بسیار گسترده است، در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظری، مولفه های موثر بر رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل موثر بر رشد شهر بجنورد مورد استفاده قرار گیرد. سپس به کمکGIS و توابع مربوطه لایه های قابل سنجش به صورت کمی ا چکیده کامل
        وقوع رشد شهری و پیامدهایش بسیار گسترده است، در این راستا، با مروری بر مفاهیم نظری، مولفه های موثر بر رشد شهری تدوین شد، تا به عنوان چارچوب مناسب برای بررسی عوامل موثر بر رشد شهر بجنورد مورد استفاده قرار گیرد. سپس به کمکGIS و توابع مربوطه لایه های قابل سنجش به صورت کمی ارزش گذاری شد. که می توان ازمهمترین این عوامل، تراکم جمعیت، تراکم راهها و ... اشاره داشت. در ادامه از میان روش های مختلف، با توجه به اینکه روش F’ANP به دلیل استفاده از قابلیت های تحلیل عاملی در تبدیل موضوع به ابعاد مشخص و معین کردن رابطه بین ابعاد و شاخص ها، کلیه قابلیت های روش تحلیل عاملی را حفظ می نماید. نتایج بررسی نشان داد که تمایل به خانه های تک خانواری و زمین بزرگ مقیاس، تراکم راهها، تراکم خالص جمعیت و ... به ترتیب مهمترین عوامل موثر در رشد شهر بجنورد بوده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی رابطه عجین شدن با شغل با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بجنورد
        مرضیه لنگری محبوبه سلیمانپور عمران بهرنگ اسماعیلی شاد
        مقدمه: یکی از عوامل موثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، عجین شدن کارکنان با شغل است؛ افرادی که با شغل خود عجین می‌شوند، از شغل خود رضایت بیشتری داشته و نسبت به سازمان خود تعهد بالایی ابراز می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه عجین شدن با کار و رفتار شهروندی سازمانی ک چکیده کامل
        مقدمه: یکی از عوامل موثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی، عجین شدن کارکنان با شغل است؛ افرادی که با شغل خود عجین می‌شوند، از شغل خود رضایت بیشتری داشته و نسبت به سازمان خود تعهد بالایی ابراز می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه عجین شدن با کار و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بجنورد می‌باشد. روش پژوهش: از لحاظ هدف، کاربردی و به روش توصیفی و از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری، کلیه کارکنان دانشکده‌های علوم پزشکی بجنورد به تعداد 120 نفر بود که 90 نفر بر اساس جدول مورگان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، برای رفتار شهروندی سازمانی، پرسشنامه اورگان و برای سنجش عجین شدن با کار پرسشنامه کنجر و لداهل می‌باشد. پایایی به کمک ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه‌ها به ترتیب مقادیر 71/0 و 71/0 بدست آمد. داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی روابط بین فرضیات و رگرسیون به کمک نرم افزار spss 20تحلیل گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین ابعاد عجین شدن با کار (مشارکت کارکنان، تعهد سازمانی و درگیری شغلی) با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان علوم پزشکی بجنورد رابطه مثبت وجود دارد. ضریب همبستگی 433/0 بیانگر همبستگی مستقیم نسبتا قوی متغیرها می‌باشد. نتیجه‌گیری: عجین شدن شغلی رابطه معناداری با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارد بر این اساس مدیران با طراحی مناسب ابعاد ساختاری و محتوایی سازمان،زمینه عجین شدن بیشتر کارکنان با شغل خود را فراهم آورند تا رفتارهای شهروندی سازمانی بیشتر بروز نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی مکان تصفیه خانه فاضلاب شهر بجنورد و انتخاب مکان بهینه
        عاطفه صداقتی حمید طالب خواه
        هدف پژوهش ارزیابی مکان تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد براساس شاخص‌ها و حریم‌های مناسب درمکان‌یابی تصفیه‌خانه فاضلاب است. 15 لایه اطلاعاتی مشتمل بر 8 شاخص موثر بر مکان و 7 حریم اصلی، در نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفت. به منظور شناسایی وزن‌های مربوط به هر شاخص، پرسشنام چکیده کامل
        هدف پژوهش ارزیابی مکان تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد براساس شاخص‌ها و حریم‌های مناسب درمکان‌یابی تصفیه‌خانه فاضلاب است. 15 لایه اطلاعاتی مشتمل بر 8 شاخص موثر بر مکان و 7 حریم اصلی، در نرم افزار GIS مورد پردازش قرار گرفت. به منظور شناسایی وزن‌های مربوط به هر شاخص، پرسشنامه محقق‌ساخت در بین 25 کارشناس علوم مرتبط توزیع شد. سپس با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری سلسله‌مراتبی AHP وزن نهایی هر شاخص محاسبه شد. در گام نهایی با تلفیق وزن‌ها و لایه‌های اطلاعاتی در نرم افزار GIS و حذف نواحی دارای محدودیت، مکان تصفیه‌خانه فاضلاب شهر بجنورد مورد ارزیابی قرار گرفت. طبق یافته‌ها، متغیرهای "شیب" و "اختلاف ارتفاع نسبت به شهر" بیشترین تاثیر را در مکان استقرار تصفیه‌خانه داشته‌اند. همچنین مکان فعلی تصفیه‌خانه فاضلاب شهر در پهنه نامناسب قرارگرفت. در خاتمه، سه گزینه پیشنهادی باتوجه به شاخص‌ها و حرائم تدوین شده، برای احداث تصفیه‌خانه فاضلاب شهر‌بجنورد به کمک مدل SAW از مجموعه روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه، مورد بررسی قرار گرفت که آلترناتیو1، با قرارگیری در حوزه سنگشناسی آهک‌رسی آرژلیتی با میان‌لایه شیل، حاوی آمونیت، اکینوپد و اربیتولینای فراوان به لحاظ وضعیت اکثر شاخص‌ها و حریم‌های مورد بررسی، مناسب‌تر از سایر گزینه‌ها شناسائی شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی و کاهش جزایر حرارتی در شهرها: پیشنهادهایی برای تلفیق راهکارها (نمونه موردی: شهر بجنورد)
        عاطفه صداقتی حمید طالب خواه
        توسعه شتابان جوامع انسانی آن ها را با مشکلات زیادی از جمله مسایل زیست محیطی مواجه نموده است. یکی از این مشکلات زیست محیطی، پدیده جزایر حرارتی شهری به معنای افزایش دمای نقاط شهری نسبت به پیرامونشان می باشد. این پدیده مشکلات زیادی از قبیل گرمازدگی، کاهش کیفیت منابع آب، ا چکیده کامل
        توسعه شتابان جوامع انسانی آن ها را با مشکلات زیادی از جمله مسایل زیست محیطی مواجه نموده است. یکی از این مشکلات زیست محیطی، پدیده جزایر حرارتی شهری به معنای افزایش دمای نقاط شهری نسبت به پیرامونشان می باشد. این پدیده مشکلات زیادی از قبیل گرمازدگی، کاهش کیفیت منابع آب، افزایش آلودگی هوا و مصرف انرژی و .... را برای شهرها و ساکنانشان به وجود آورده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی با روش توصیفی برپایه فن پیمایشی انجام شده است. هدف از پژوهش، بررسی وجود پدیده جزایر حرارتی در شهر بجنورد و ارایه پیشنهادهایی برای کاربست راهکارهای منطبق با توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی بوده است. بدین ترتیب در گام نخست بر پایه تحلیل اطلاعات مربوط به دما بین سال های 1382 تا 1394، در داخل و پیرامون شهر، سعی در اثبات پدیده جزایر حرارتی در شهر بجنورد شده است. از آنجا که علت اصلی ایجاد جزایر حرارتی شهری تغییر در پوشش زمین در نقاط شهری و نحوه ساخت و ساز بشر می باشد و با توجه به این که الگوی توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی (TOD) در پی برقراری تعادل بین نظام کاربری زمین با نحوه استفاده از زمین و حمل و نقل عمومی است، به نظر می رسد بتوان با تعدیل راهکارهای اجرای توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی، در راستای کاهش اثرات جزایر حرارتی شهری گام برداشت. یافته ها نشان می دهند که در شهر بجنورد پدیده جزایر حرارتی وجود دارد. پیشنهاد تحقیق کاربست راهکارهای الگویTOD در راستای کاهش اثرات جزایر حرارتی در شهرها (شهر بجنورد) است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارائه راهکار هایی در جهت افزایش امنیت در محله های مسکونی از طریق طراحی محیطی (نمونه موردی محله های حاشیه ای شهر بجنورد)
        مهسا ضمیری آزاده شریفی نوغابی
        زمینه و هدف: امنیت یکی از عوامل مطلوبیت فضای شهری است. پژوهش ها نشان می دهد که عوامل اجتماعی و اقتصادی به تنهایی تاثیر گذار بر امنیت نیستند. بلکه طرح فیزیکی فضا و طراحی گرافیکی و عناصر بصری به کار رفته در فضا نیز می تواند نقش بسیاری در ارتکاب یا عدم ارتکاب جرائم داشته ب چکیده کامل
        زمینه و هدف: امنیت یکی از عوامل مطلوبیت فضای شهری است. پژوهش ها نشان می دهد که عوامل اجتماعی و اقتصادی به تنهایی تاثیر گذار بر امنیت نیستند. بلکه طرح فیزیکی فضا و طراحی گرافیکی و عناصر بصری به کار رفته در فضا نیز می تواند نقش بسیاری در ارتکاب یا عدم ارتکاب جرائم داشته باشد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل محیطی تاثیر گذار بر وقوع جرم در محله ها و در مرحله بعد ارائه راهکار هایی در جهت افزایش امنیت آن ها می باشد. روش بررسی: پنج محله از شهر بجنورد انتخاب شده اند که در بافت حاشیه ای شهر قرار دارند. در ابتدا اطلاعات مورد نیاز به کمک روش های توصیفی جمع آوری شده و سپس به کمک روش های تحلیلی آماری همبستگی و رگرسیون لاجیت مورد ارزیابی قرار گرفته اند. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان می دهد توجه به مناظر خیابانی و طراحی محیطی و بهره گیری از اصول گرافیک محیطی منجر به افزایش تمایل به حضور در فضاهای شهری و افزایش نظارت عمومی و در نتیجه کاهش تمایل به انجام اعمال مجرمانه می شود. همچنین افزایش فضاهای سبز در محله ها و ارتقا کیفیت آنها می تواند تمایل به فعالیت های اجتماعی را افزایش داده و در نتیجه فرصت برای وقوع جرم را کاهش دهد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نقش محیط در میزان امنیت محیطی، پیشنهاد می شود در طراحی شهری به نحوه طراحی فضاهای عمومی و استفاده از پتانسیل های گرافیک محیط توجه ویژه ای صورت گیرد تا از این طریق بتوان احتمال وقوع جرم را کاهش داده و احساس امنیت در محله ها را افزایش داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
        مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویا
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کامل
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تحلیل وضعیّت شهر بجنورد براساس شاخص‌های جامعه هوشمند
        عقیل عباسی مهدی وطن پرست عزت اله مافی
        سکونتگاه‌های شهری، به واسطه گسترش کالبدی و افزایش جمعیّت، با مسائل پیچیده‌ای مواجه هستند. در واقع با گسترش شهرها و زیاد شدن مشکلات زندگی شهری، انتظارات مردم از مسئولین برای ایجاد امکانات رفاهی بیشتر شده و به همین دلیل ساخت شهرهوشمند از ضروریّات است. شهر بجنورد نیز همچون چکیده کامل
        سکونتگاه‌های شهری، به واسطه گسترش کالبدی و افزایش جمعیّت، با مسائل پیچیده‌ای مواجه هستند. در واقع با گسترش شهرها و زیاد شدن مشکلات زندگی شهری، انتظارات مردم از مسئولین برای ایجاد امکانات رفاهی بیشتر شده و به همین دلیل ساخت شهرهوشمند از ضروریّات است. شهر بجنورد نیز همچون بسیاری از شهرهای ایران، با استانداردها و شاخص‌های جامعه هوشمند اختلاف زیادی دارد. در این راستا، هدف اصلی از انجام این پژوهش تحلیل وضعیّت شهر بجنورد براساس شاخص‌های شهر هوشمند است. روش انجام پژوهش توصیفی ـ تحلیلی می باشد. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در این پژوهش هفت شاخص اصلی و 74 زیرشاخص در رابطه با جامعه هوشمند مورد مطالعه قرار گرفت. برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی، آزمون تی، تحلیل دو بعدی استفاده شد. نتایج نشان داد شاخص تکثّر اجتماعی و قومی بالاترین نمره میانگین یعنی نمره 87/3 را کسب نمود و وضعیّت بهتری نسبت به سایر شاخص ها دارد.نتایج رتبه بندی و تبیین ضریب اهمیّت شاخص‌ها نشان داد که، از دیدگاه کارشناسان، شاخص جهان شهرگرایی (F) با ضریب 218/0 نسبت به سایر شاخص ها در تحقق جامعه هوشمند از اهمیّت بیشتری برخوردار است. نتایج تحلیل دو بعدی در شهر بجنورد نشان داد که دو شاخص خلاقیت و جهان شهرگرایی از اهمیّت بالایی برخوردار بوده و از نظر مردم بومی وضعیت مناسبی ندارند. از این رو در شهر بجنورد برای توسعه جامعه هوشمند در گام های اولیّه باید وضعیت این دو شاخص را بهبود بخشید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیل عوامل و فرایندهای محلی در تحولات فضایی شهر بجنورد طی سال‌های 1345 تا 1395
        محمد سلیمانی مهرنجانی نفیسه مرصوصی اسدالله دیوسالار جعفر شهاب الملک فرد
        چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است چکیده کامل
        چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است. ماهیت عوامل و فرآیندهای مؤثر در دگرگونی‌های شهر بجنورد ایجاب می‌کند که گسترش آن در فاصلۀ سال‌های مورد بحث(1345 تا 1395) شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر پایۀ این ایده انجام شده که "با اینکه نقش عوامل و فرایندهای عام مؤثر در تحولات شهری در ایران انکاناپذیر است، لیکن تحولات فضایی شهرها به طور خاص عمدتاً بازتاب نیروها و مقتضیات محلی بوده است". با توجه به ماهیت مسئله و اینکه قلمرو تحقیق کل شهر بجنورد بوده، تحقیق از نوع پس کاوی و به شیوۀ فراتحلیل و براساس داده‌های رسمی و ثانویه انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که عوامل محلی خاص بجنورد از جمله: انتخاب شهر به عنوان مرکز سیاسی- اداری استان خراسان شمالی، مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت، افزایش محدودۀ طرح جامع مصوب، واگذاری اراضی دولتی، تفاوت قیمت اراضی در بخش‌های مختلف شهر، سیاست‌ ایجاد مسکن مهر، ادغام کانون‌های روستایی و سکونتگاه‌های حاشیه نشین (غیررسمی) در پیکرۀ شهر، فرسودگی هستۀ درونی شهر و کاهش جمعیت بخش مرکزی به نفع بافت های پیرامونی و...، تحولات این شهر را رقم زده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
        مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویا
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کامل
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - مقایسه ابر نقاط و تصاویر رنگی پهپاد در برآورد مساحت تاج تک‌درختان در جنگل‌های دست‌کاشت کاج تهران (Pinus eldarica)
        علی حسینقلی زاده یوسف عرفانی فرد سید کاظم علوی پناه هومن لطیفی یاسر جویباری مقدم
        کاربرد داده های پهپاد در اندازه‌گیری ویژگی‌های کمی تک‌درختان ازجمله مساحت تاج به سرعت در حال توسعه است. هرچند کارایی انواع داده‌های قابل جمع‌آوری توسط پهپادها در این زمینه کمتر مورد مقایسه قرار گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه تصاویر رنگی و ابر نقاط پهپاد در چکیده کامل
        کاربرد داده های پهپاد در اندازه‌گیری ویژگی‌های کمی تک‌درختان ازجمله مساحت تاج به سرعت در حال توسعه است. هرچند کارایی انواع داده‌های قابل جمع‌آوری توسط پهپادها در این زمینه کمتر مورد مقایسه قرار گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه تصاویر رنگی و ابر نقاط پهپاد در برآورد مساحت تاج تک‌درختان کاج در یک جنگل دست‌کاشت در پارک پردیسان استان خراسان شمالی انجام شد. هر دو داده برای برآورد مساحت تاج 324 درخت کاج با قطعه‌بندی تصویر RGB و قطعه بندی ابر نقاط با الگوریتمMarker-Controlled Watershed تحلیل شدند. نتایج نشان داد مساحت تاج برآوردی روی ابر نقاط از صحت و دقت بیشتری نسبت به تصاویر رنگی (به ترتیب ضریب همبستگی 95/0 و 81/0، ضریب تعیین 97/0 و 59/0، مقایسه جفتی با 97/0 = P و 05/0 > P) برخوردار بود. علاوه بر این، مساحت تاج درختان کاج با تاج بزرگ (> 18 مترمربع) با صحت بیشتری نسبت به درختان با تاج متوسط و کوچک روی ابر نقاط پهپاد برآورد شده است. به‌طورکلی، می‌توان نتیجه گرفت در برآورد مساحت تاج درختان کاج تهران در جنگل دست‌کاشت مورد مطالعه، قطعه‌بندی ابر نقاط حاصل از داده‌های پهپاد از کارایی بیشتری نسبت به قطعه‌بندی تصاویر رنگی برخوردار بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - پایدار روستایی راهکاری برای جلوگیری از مهاجرت و حاشیه‌نشینی (مطالعه موردی روستای اسفیدان در شهرستان بحنورد)
        احمد ادیب ناصر عبادتی معصومه سهرابی
        روستای اسفیدان در شهرستان بجنورد دارای ظرفیت گردشگری، کشاورزی و فرهنگی بوده و متأسفانه کمتر به این موارد توجه شده است. در راستای سیاست‌های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، برنامه‌ریزی‌های جدی برای رونق زندگی و توسعه پایدار روستا انجام شده است که می‌تواند زمینه‌ساز مهاجرت معکوس چکیده کامل
        روستای اسفیدان در شهرستان بجنورد دارای ظرفیت گردشگری، کشاورزی و فرهنگی بوده و متأسفانه کمتر به این موارد توجه شده است. در راستای سیاست‌های بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، برنامه‌ریزی‌های جدی برای رونق زندگی و توسعه پایدار روستا انجام شده است که می‌تواند زمینه‌ساز مهاجرت معکوس به روستا باشد. با توجه به بافت پله کانی روستای اسفیدان، شیروانی‌های دارای پتانسیل سنگ افتان هستند و هر گونه عملیات جابجایی، لق‌گیری و تثبیت سنگ را دشوار ساخته است. برای تحقق این امر، باید عملیاتی به شرح زیر انجام گیرد. جابجایی 6 واحد دارای پتانسیل بیشترین خطر سقوط سنگ افتان به محل جدید، ممنوعیت ساخت و ساز آتی در پای کوه و شرق کوچه کمربندی مطابق نقشه ارائه شده ، مهار و لق‌گیری سنگ‌های دارای پتانسیل رها شدن مجاور جاده ورودی روستا متناسب با وضعیت هر محدوده انجام شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - توسعه پایدارشهری با تاکید بر مخاطرات و محدودیت های ژئومورفولوژیکی طبیعی شهر مطالعه موردی :شهر بجنورد
        ابوالفضل جنتی سراب ابراهیم مقیمی محمدرضا ثروتی
        تعیین جهات مناسب برای توسعه شهری از جمله دغدغه های برنامه ریزان شهری بوده است. ژئومورفولوژیست‌ها نیز یکی از راهکارها دخالت خود در برنامه‌ریزی شهری را تعیین جهات توسعه شهر بر اساس یافته‌های ژئومورفولوژیک می‌دانند. توسعه فیزیکی شهرها در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض چکیده کامل
        تعیین جهات مناسب برای توسعه شهری از جمله دغدغه های برنامه ریزان شهری بوده است. ژئومورفولوژیست‌ها نیز یکی از راهکارها دخالت خود در برنامه‌ریزی شهری را تعیین جهات توسعه شهر بر اساس یافته‌های ژئومورفولوژیک می‌دانند. توسعه فیزیکی شهرها در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. توسعه شهرها در مناطق نیمه کوهستانی مانند بجنورد به دلیل محدودیت های ژئومورفولوژیکی و ناپایداری دامنه ها از حساسیت بالائی برخوردار است.این مخاطرات به دلیل غیر منتظره ی خود، در بیشتر موارد خسارت جانی ومالی بسیاری بر جای می گذارد. زلزله مخاطرات محیطی می باشدکه وقوع آنها باعث تلفات وخسارت های زیادی می شود زلزله ها با توجه به(دوره بازگشت) احتمال وقوع آنها وجود دارد. از این رو تشخیص مناطق مستعد زلزله وزمین لغزش، برای به کارگیری روش های پیشگیری یا مقابله با ناپایداری مناطق به منظور کاهش خطر و ریسک حاصل از آنها، بسیار اهمیت دارد. هدف از این مطالعه،مکان یابی شهرها با تاکید بر محدودیت های ژئومورفولوژیکی است. به این منظور، ابتدا از میان مهم ترین عوامل مؤثر برزلزله 6عامل مقدار شیب، جهت شیب، جنس مصالح زمین شناسی، فاصله از گسل، شتاب زمین لرزه و میزان بارندگی که تهیه داده های شان برای همه شهرستان و شهر بجنورد امکان پذیر بود، بر پایه قضاوت مهندسی در محیط GISکلاسه بندی شدند. وسپس نقشه پهنه بندی خطر احتمال زلزله در محیط GISتهیه شد. بنابراین نقشه خطر زمین وزلزله به طراحان و مهندسان در جهت انتخاب مکان یابی مناسب برای اجرای طرح های توسعه پایدار شهری کمک بزرگی می کند که مکان یابی مناسب برای اجرای توسعه پایدار بدون در نظر گرفتن محدودیت ها و برنامه ریزی و مدیریت آن ممکن نخواهد بود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که این استان بیشترین تهدید را از لحاظ محدودیت های ژئومورفولوژیکی زلزله را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی شاخص های اجتماعی طرح مسکن مهر در شهر بجنورد
        مجتبی رفیعیان ابراهیم زحمتکش پروین ده ده زاده
        مسکن از نیازهای اولیه انسان بشمار می آید و دولتها اقدامات و برنامه ریزی جامعی برای تامین مسکن طبقات کم درآمد انجام داده اند. در کشور ما، دولت سیاست احداث مسکن مهر را در پیش گرفته است. شاخص های اجتماعی مسکن از مهم ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف این پژوهش ب چکیده کامل
        مسکن از نیازهای اولیه انسان بشمار می آید و دولتها اقدامات و برنامه ریزی جامعی برای تامین مسکن طبقات کم درآمد انجام داده اند. در کشور ما، دولت سیاست احداث مسکن مهر را در پیش گرفته است. شاخص های اجتماعی مسکن از مهم ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف این پژوهش بررسی شاخص های اجتماعی طرح مسکن مهر در شهر بجنورد می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است. جامعه آماری ساکنان مسکن مهر شهربجنورد به تعداد 383 خانوار و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار spss و شاخص رضایتمندی هال، ین وتن استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد طرح مسکن مهر در بهبود شاخص های اجتماعی و تامین مسکن اقشار کم درآمد شهر بجنورد موفق نبودهاست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - تحلیلی بر ضرورت ساماندهی و استقرار کارگاههای مزاحم شهری (مطالعه موردی:کوی معلم و ساربان محله شهربجنورد)
        منیژه محمدی
        بارشد شتابان شهرنشینی از زمان وقوع انقلاب صنعتی در نیمه قرن هیجدهم،انواع مزاحمتها و آلودگی های ناشی از استقرار پاره ای از واحدهای تولیدی،صنعتی و خدماتی در داخل شهرها مطرح گردید. به گونه ای که امروزه بسیاری از برنامه ریزان و مسئولان مدیریت شهری آن را از معضلات جدی فراروی چکیده کامل
        بارشد شتابان شهرنشینی از زمان وقوع انقلاب صنعتی در نیمه قرن هیجدهم،انواع مزاحمتها و آلودگی های ناشی از استقرار پاره ای از واحدهای تولیدی،صنعتی و خدماتی در داخل شهرها مطرح گردید. به گونه ای که امروزه بسیاری از برنامه ریزان و مسئولان مدیریت شهری آن را از معضلات جدی فراروی توسعه شهری تلقی می کنند. از این رو نظریه پردازان علوم برنامه ریزی و اقتصاد شهری تاکید ویژه ای بر حرکت هدفمند، در راستای استقرار و توسعه صنایع، در شهرها را دارند. امروزه ساماندهی شهری در مقابله با روند نابهنجار توسعه شهری،ضروری و اجتناب ناپذیر تلقی می شود.از این رو پژوهش حاضر باهدف ضرورت ساماندهی صنایع و کارگاههای مزاحم شهری تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و در راستای دستیابی به اهداف و فرضیات مطرح در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و میدانی از طریق تنظیم پرسشنامه گردآوری و به منظور آزمون فرضیات از روش های آماری آزمون کای اسکوئر ناپارامتریک، آزمون مان- وایتنی، تحلیل همبستگی (اسپیرمن، کای اسکوئر) با استفاده از نرم افزارspss به تحلیل و پردازش داده ها پرداخته شده است.یافته های پژوهش بیانگر این است که کارگاهها و صنایع شهری در کاهش میزان رفاه و آسایش شهروندان و همچنین افزایش آلودگی های محیط شهری تاثیر گذار می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - مدل ارتقاء سطح عملکرد شغلی معلمان بر اساس عدالت آموزشی
        حسین روشان حسن شهرکی پور فریده دوکانه ای فرد
        آموزش به‌عنوان رکن ترقی و پیشرفت هر کشوری محسوب می‌شود و معلم در این ساختار نقش اساسی دارد و از همین روست که ارتقاء عملکرد معلمان موضوعی حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای ارتقاء سطح عملکرد شغلی معلمان بر اساس عدالت آموزشی اجرا شده است. این پژوهش به از رو چکیده کامل
        آموزش به‌عنوان رکن ترقی و پیشرفت هر کشوری محسوب می‌شود و معلم در این ساختار نقش اساسی دارد و از همین روست که ارتقاء عملکرد معلمان موضوعی حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای ارتقاء سطح عملکرد شغلی معلمان بر اساس عدالت آموزشی اجرا شده است. این پژوهش به از روش آمیخته کمی و کیفی اجرا شده ‌است؛ در بخش کیفی به روش تئوری داده بنیاد و با استفاده از نظرات 14 نفر از خبرگان علمی و اجرایی در حوزه مدیریت آموزشی و کارشناسان خبره آموزش ابتدائی، مؤلفه و شاخص‌های مدل شناسایی و مدل فرضی پژوهش ترسیم گردیده است. بخش کمی به روش توصیفی اجرا شده و به‌صورت پیمایشی و با استفاده یک پرسش‌نامه محقق ساخته، داده‌های مورد نیاز از بین 200 نفر از معلمان دوره ابتدائی شهر بجنورد به‌عنوان جامعه آماری جمع‌آوری و با استفاده از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عدالت آموزشی بر عملکرد شغلی معلمان تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد و مدل به دست آماده یک مدل با برازش و درجه تناسب مورد قبول می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسی چند سند تاریخی از تجارت زنان و دختران در عهد قاجاریه در شمال خراسان
        بیژن پروان مقصودعلی صادقی
        در تاریخ معاصر ایران و در عصر قاجارها یکی از پدیده هایی که امنیت روانی جامعه ی ایران و مردم آن را به گونه ای جدی تهدید و آرامش را از آنان سلب کرد، موضوع خرید و فروش زنان طبقات فرودست؛ درنتیجه ی ناتوانی از پرداخت مالیات, فقر مفرط بود, ناامنی و در سایه ی بی تفاوتی و گاه م چکیده کامل
        در تاریخ معاصر ایران و در عصر قاجارها یکی از پدیده هایی که امنیت روانی جامعه ی ایران و مردم آن را به گونه ای جدی تهدید و آرامش را از آنان سلب کرد، موضوع خرید و فروش زنان طبقات فرودست؛ درنتیجه ی ناتوانی از پرداخت مالیات, فقر مفرط بود, ناامنی و در سایه ی بی تفاوتی و گاه مشارکت دولت بود . عوامل مختلفی در این موضوع تاثیر گذار بود و به گسترش آن کمک می کرد. به نظر می رسد سهم دولت در این جریان بیش از سایر عوامل موثر بوده است؛ زیرا ماموران اداری و حکام و کارگزاران بیش از سایرین در این مبادلات غیر انسانی سهیم هستند. بررسی و ارائه ی توضیح پیرامون 3 سند تاریخی با موضوع زن و دخترفروشی، در بخشی از شمال خراسان بحث ما در این مقاله خواهد بود. این اوراق؛ جزء اسناد وزارت خارجه ی کشورمان و مربوط به دوره ی قاجاریه است، که برای نخستین بار مطرح می شود. بی قانونی و فقدان حقوق شهروندی در ایران عصر قاجار از بررسی موردی این اسناد بیشتر آشکار می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - واکاوی واقعه تاریخی نردین و چرایی قتل عام خوانین گوکلان
        ستاربردی فجوری رجبعلی وثوقی مطلق امید سپهری راد
        چکیده:روابط‌ترکمن‌ها‌ با ‌دولت مرکزی ایران در‌‌‌عصر قاجار‌دارای نوساناتی بوده است. از وقایعی که موجب درگیری بین ترکمن ها و دولت مرکزی شده، واقعه تاریخی نردین است. این واقعه از مهمترین رویدادهای تاریخی ترکمن ها ست که در اواخر‌دوره قاجاریه در زمان سلطنت احمد شاه قاجار به چکیده کامل
        چکیده:روابط‌ترکمن‌ها‌ با ‌دولت مرکزی ایران در‌‌‌عصر قاجار‌دارای نوساناتی بوده است. از وقایعی که موجب درگیری بین ترکمن ها و دولت مرکزی شده، واقعه تاریخی نردین است. این واقعه از مهمترین رویدادهای تاریخی ترکمن ها ست که در اواخر‌دوره قاجاریه در زمان سلطنت احمد شاه قاجار به وقوع پیوست. این واقعه تاریخی در حالی رخ داد که محمد علی شاه مخلوع در اقدام نافرجام خود برای قدرت یابی با کمک ایلات و عشایر، علی الخصوص ترکمن ها و حضور در گمش تپه تلاش هایش با شکست روبرو شد. در چنین اوضاع و احوالی که قدرت مرکزی تضعیف شده و هرج و مرج در مملکت بیداد می کرد، قحطی و زمستان سخت سال 1289ش. ترکمن ها را در متن مشکلات قرار داد و در نهایت به واقعه نردین و قتل عام خوانین گوکلان ترکمن ختم شد.سوال اصلی تحقیق چرایی و چگونگی قتل عام خوانین گوکلان می باشد؟ که مقاله در صدد پاسخگویی به آن با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر توصیف و تحقیق می باشد. یافته های تحقیق نیز حاکی از آن است وقوع قحطی و گرسنگی و نبود آذوقه عامل اصلی وقوع بحران بود و سوء مدیریت حکام استرآباد، نردین و بجنورد نیز شرایط را مضاعف نموده است.کلید واژگان: ترکمن، واقعه نردین، گوکلان، قاجار، بجنورد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی چند سند تاریخی از تجارت زنان و دختران در عهد قاجاریه در شمال خراسان
        مقصود علی صادقی بی‍ژن پروان
        در تاریخ معاصر ایران و در عصر قاجارها یکی از پدیده هایی که امنیت روانی جامعه ی ایران و مردم آن را به گونه ای جدی تهدید و آرامش را از آنان سلب کرد، موضوع خرید و فروش زنان طبقات فرودست؛ درنتیجه ی ناتوانی از پرداخت مالیات، فقر مفرط بود، ناامنی و در سایه ی بی تفاوتی و گاه م چکیده کامل
        در تاریخ معاصر ایران و در عصر قاجارها یکی از پدیده هایی که امنیت روانی جامعه ی ایران و مردم آن را به گونه ای جدی تهدید و آرامش را از آنان سلب کرد، موضوع خرید و فروش زنان طبقات فرودست؛ درنتیجه ی ناتوانی از پرداخت مالیات، فقر مفرط بود، ناامنی و در سایه ی بی تفاوتی و گاه مشارکت دولت بود. عوامل مختلفی در این موضوع تاثیر گذار بود و به گسترش آن کمک می کرد. به نظر می رسد سهم دولت در این جریان بیش از سایر عوامل موثر بوده است؛ زیرا ماموران اداری و حکام و کارگزاران بیش از سایرین در این مبادلات غیر انسانی سهیم هستند. بررسی و ارائه ی توضیح پیرامون 3 سند تاریخی با موضوع زن و دخترفروشی، در بخشی از شمال خراسان بحث ما در این مقاله خواهد بود. این اوراق؛ جزء اسناد وزارت خارجه ی کشورمان و مربوط به دوره ی قاجاریه است، که برای نخستین بار مطرح می شود. بی قانونی و فقدان حقوق شهروندی در ایران عصر قاجار از بررسی موردی این اسناد بیشتر آشکار می شود. شمال خراسان نمونه کوچکی از وجود رفتاری نامناسب در نقاط مختلف جامعه ایران بود که شاید بتوان آن را نوعی تجارت انسان در قرون جدید نامید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - آشکار‌سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده‌های سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت بجنورد)
        جواد فارسی مریم یوسفی
        زمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید‌ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشار‌های ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می‌رسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی م چکیده کامل
        زمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید‌ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشار‌های ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می‌رسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی میسر می‌گردد. هدف از این پژوهش آشکارسازی تغیرات کاربری اراضی دشت بجنورد به روش آشکارسازی پس از طبقه‌بندی در دو بازه زمانی قبل و بعد از معرفی شهر بجنورد به عنوان مرکز استان خراسان شمالی بوده است. در این پژوهش از الگوریتم روش حداکثر احتمال جهت طبقه بندی تصاویر سنجندهTM ماهواره لندست5 در سال‌های 1377 و 1385 همچنین از تصاویر لندست 8 در سال 1392 استفاده گردید. منطقه مورد مطالعه به 5 کلاس کاربری شامل اراضی شهری و انسان ساخت، اراضی تحت کشت دیم، کشاورزی آبی و باغات و اراضی رها شده و آیش طبقه بندی گردید. نتایج بیانگر تغییرات گسترده‌ای در منطقه مورد مطالعه بوده است. اراضی دیم و مراتع روندی کاهشی را در بازه زمانی مورد مطالعه داشته است. اراضی کشاورزی آبی و باغات نیز تا سال 1385 روند کاهشی و در بازه زمانی بعدی تا سال 1392روند افزایشی داشته است. اراضی شهری و انسان ساخت نیز از 70/17 درصد کل منطقه در سال 1377 به 2/30 درصد در سال 1385 و 48/36 درصد در سال 1392 افزایش یافته است. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و شهر نشینی نتایج حاصل از این پژوهش، اطلاعات ضروری را جهت اخذ تصمیمات اساسی درتدوین سیاست‌های مدیریتی برای برنامه ریزان و مدیران منطقه‌ای جهت پایداری و ارزیابی منابع طبیعی را فراهم می‌نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - تحلیلی بر شکل و روند توسعه فضایی و کالبدی شهر بجنورد در دهه 1380 (با استفاده از آنتروپی شانون، ضریب موران و ضریب گری)
        محمدرضا ضمیری مهین نسترن حمیده محمدزاده تیتکانلو
        بی‌تردید برنامه‌های کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینه‌های اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیک چکیده کامل
        بی‌تردید برنامه‌های کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینه‌های اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیکی، سایر جنبه‌های شهرها در برنامه‌ریزی شهری لحاظ گردد. برنامه‌ریزی فضایی علاوه بر کالبد، به نحوه ی توزیع جمعیت، فعالیت و کاربری‌ها در سطح شهر نیز اهمیت می دهد. یکی از بحث‌های جدید درباره ی توسعه ی فضایی شهرها دستیابی به کمیت‌هایی است که بتواند پراکندگی را از فشردگی مشخص سازد. زیرا در کنار عدم تعریف دقیق و کاملی از پراکندگی که مورد توافق و اجماع باشد، شناخت علمی و ارزیابی قابل اتکا از وضعیت توسعه ی فضایی و کالبدی شهرها بدون در اختیار داشتن کمیت‌هایی که قابل بررسی و اندازه‌گیری باشند، غیرممکن می‌نماید و به قضاوت‌های شخصی و برداشت‌های کلی و سلیقه‌ای پژوهشگران متکی خواهد بود. این پژوهش از نوع تحلیلی – توصیفی بوده و در آن ضرایب موران و گری و همچنین آنتروپی شانون معرفی شده و به منظور ارزیابی و شناخت وضعیت توسعه فضایی شهر بجنورد و پراکنش فضایی کاربری‌ها در سطح شهر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتایج این آزمون‌ها نشان می دهد که این مدل و ضرایب به خوبی می‌توانند وضعیت و روند توسعه فضایی و کالبدی شهرها را تبیین کرده و آن را به صورت کمی قابل بررسی و ارزیابی سازند. چنانکه با به کارگیری این روش ‌ها نشان داده می شود که شهر بجنورد در میانه دهه 1380 خورشیدی رشدی به نسبت متمرکز داشته و در آستانه تجربه پدیده پراکندگی شهری به ویژه در بافت حاشیه‌ای خود می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
        مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویا
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کامل
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - تحلیل عوامل و فرایندهای محلی در تحولات فضایی شهر بجنورد طی سال‌های 1345 تا 1395
        محمد سلیمانی مهرنجانی نفیسه مرصوصی اسدالله دیوسالار جعفر شهاب الملک فرد
        چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است چکیده کامل
        چکیده شهر بجنورد از سال های اوایل دهۀ پنجاه، رشد شتابان خود را آغاز نموده و دگرگونی های همه جانبه‌های را از سرگذرانده است که شناخت ماهیت، ابعاد و آثار آن واجد اهمیت است. درباره منشأ، روند و پیامدهای این تحولات و توضیح عوامل خاص و عام مؤثر بر آن، بررسی‌هایی انجام شده است. ماهیت عوامل و فرآیندهای مؤثر در دگرگونی‌های شهر بجنورد ایجاب می‌کند که گسترش آن در فاصلۀ سال‌های مورد بحث(1345 تا 1395) شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر پایۀ این ایده انجام شده که "با اینکه نقش عوامل و فرایندهای عام مؤثر در تحولات شهری در ایران انکاناپذیر است، لیکن تحولات فضایی شهرها به طور خاص عمدتاً بازتاب نیروها و مقتضیات محلی بوده است". با توجه به ماهیت مسئله و اینکه قلمرو تحقیق کل شهر بجنورد بوده، تحقیق از نوع پس کاوی و به شیوۀ فراتحلیل و براساس داده‌های رسمی و ثانویه انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که عوامل محلی خاص بجنورد از جمله: انتخاب شهر به عنوان مرکز سیاسی- اداری استان خراسان شمالی، مهاجرپذیری و رشد سریع جمعیت، افزایش محدودۀ طرح جامع مصوب، واگذاری اراضی دولتی، تفاوت قیمت اراضی در بخش‌های مختلف شهر، سیاست‌ ایجاد مسکن مهر، ادغام کانون‌های روستایی و سکونتگاه‌های حاشیه نشین (غیررسمی) در پیکرۀ شهر، فرسودگی هستۀ درونی شهر و کاهش جمعیت بخش مرکزی به نفع بافت های پیرامونی و...، تحولات این شهر را رقم زده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - کندوکاوی تحلیلی بر نقش فرهنگ در طراحی کالبدمعماری (نمونه موردی خراسان شمالی شهرستان بجنورد)
        مجتبی امامی فرامرز حسن پور حسین مهرپویا
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از چکیده کامل
        در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عوامل فرهنگی اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی پرداخته شده است. سوال اصلی پژوهش این است که کدام عوامل فرهنگی در اقوام کرمانج و ترکمن در شکل گیری معماری سکونت گاه های شهرستان بجنورد از استان خراسان شمالی تاثیرگذار می باشند؟ کدام عوامل فرهنگی در این اقوام بیشترین تاثیر را به ترتیب اولویت در عناصر کالبدی و فضایی منازل در این دو قوم و در این خطه دارد؟ این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی نظری و از جهت روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ترکیبی(ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ، ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ) می باشد. نمونه موردی عناصر کالبدی و فضایی خانه ها شامل ورودی، مهمان خانه، اتاق نشیمن ، مطبخ و ایوان با یکدیگر مقایسه شده و یافته ها نشان می دهد که در خانه های قدیمی اقوام کرمانج نقش محرمیت و ویژگی های جنسیتی در تفکیک پذیری فضاها و مرز بندی ها نمود بیشتری نسبت به خانه های اقوام ترکمن دارد. ویژگی هایی همچون محرمیت ، نقش های جنسیتی، ساختار روابط در خانواده و روابط اجتماعی و شیوه معیشت از جمله ویژگی های فرهنگی هستند که در شکل گیری کالبد سکونت گاه ها در اقوام کرمانج و ترکمن نقش بسزایی داشته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - بررسی تاثیر قابلیت دیجیتال بر عملکرد صادرات شرکت با نقش میانجی اکتشاف، بهره برداری، چابکی زنجیره تامین ، چابکی عملیاتی و چابکی بازاریابی
        مرضیه جهان دیده حسینعلی بهرام زاده
        نقش قابلیت‌های دیجیتال در تجارت الکترونیک و توانایی آن در بهبود عملکرد سازمان‌های صنعتی موردتوجه جدی محققان کسب‌وکار قرارگرفته است. از طرفی امروزه، تقویت صادرات غیرنفتی یکی از اهداف راهبردی کشور است که توجه ویژه به آن، رشد اقتصادی و افزایش اشتغال را به همراه دارد. چکیده کامل
        نقش قابلیت‌های دیجیتال در تجارت الکترونیک و توانایی آن در بهبود عملکرد سازمان‌های صنعتی موردتوجه جدی محققان کسب‌وکار قرارگرفته است. از طرفی امروزه، تقویت صادرات غیرنفتی یکی از اهداف راهبردی کشور است که توجه ویژه به آن، رشد اقتصادی و افزایش اشتغال را به همراه دارد. از سوی دیگر یکی از راه‌های مهم و تأثیرگذار بر افزایش صادرات, بهبود عملکرد صادراتی بنگاه‌های تجاری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر قابلیت دیجیتال بر عملکرد صادرات شرکت با نقش میانجی اکتشاف، بهره‌برداری، چابکی زنجیره تأمین، چابکی عملیاتی و چابکی بازاریابی در شرکت سیمان بجنورد بود. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی و جامعه آماری آن، کلیه کارکنان شرکت سیمان بجنورد به تعداد 405 نفر بودند؛ که طبق جدول کرجسی و مورگان تعداد 196 نفر به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از پرسشنامه برگرفته از تحقیق ساپوترا و همکاران جهت سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. جهت تجزیه‌وتحلیل، آزمون فرضیات تحقیق از روش مدل ساختاری با نرم‌افزار PLS نسخه 3 استفاده گردید. نتایج آزمون فرضیات پژوهش نشان داد قابلیت دیجیتال بر عملکرد صادرات شرکت با نقش میانجی اکتشاف، بهره‌برداری، چابکی زنجیره تأمین، چابکی عملیاتی و چابکی بازاریابی تأثیر معناداری داشت؛ ازاین‌رو با افزایش میزان قابلیت‌های دیجیتال، عملکرد صادرات سیمان بهبود پیداکرده که در این میان اکتشاف، بهره‌برداری مناسب و چابکی نقش اثرگذاری داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - شناسایی نیروهای پیشران اثرگذار بر تحقق زیست پذیری شهری (مطالعه موردی : بخش مرکزی شهر بجنورد)
        فروغ خزاعی نژاد
        مقدمه: تا پیش از این هرگز بشر تا این میزان با انباشتی از بحران های متعدد در شهرها مواجه نبوده است. از این رو توجه ویژه به شهرها به طور عام و مفهوم زیست پذیری شهری به طور خاص در جهان و ایران لازم به نظر می رسد.هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیروهای پیشران اثرگذار بر زیست چکیده کامل
        مقدمه: تا پیش از این هرگز بشر تا این میزان با انباشتی از بحران های متعدد در شهرها مواجه نبوده است. از این رو توجه ویژه به شهرها به طور عام و مفهوم زیست پذیری شهری به طور خاص در جهان و ایران لازم به نظر می رسد.هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیروهای پیشران اثرگذار بر زیست پذیری شهری تدوین شده است.روش‌شناسی تحقیق: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، ترکیبی است. جهت گرداوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه متخصصین) بهره گرفته شده است. در رابطه با شناسایی پیشران های تاثیرگذار ، 20 نفر از متخصص در زیست پذیری شهری به عنوان نمونه انتخاب شدند. شاخص های مورد بررسی در این تحقیق شش بعد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، خدماتی و زیرساختی، مدیریت شهری و تاریخی در قالب 24 متغیر مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل تاثیر متقابل در نرم افزار Micmac انجام شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: در این تحقیق بخش مرکزی شهر بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است.یافته ها: بر اساس بررسی های پژوهش، متغیرهای امکانات حمل و نقل، دسترسی مطلوب، نشانه ها و نمادهای تاریخی، درآمد مکفی ساکنان، حفظ نشانه ها و نمادهای تاریخی، مدیریت بافت های فرسوده و تنوع فرصت های شغلی دارای بیشترین تاثیرگذاری و کمترین وابستگی هستند. از این رو مورد توجه قرار دادن پیشران های زیست پذیری و مطالعه و بررسی های تکمیلی در این مهم ، نقش به سزایی در بهبود و ارتقای زیست پذیری شهری در وضع حاضر شهر و بهبود عملکرد و شرایط زیست بخش مرکزی شهر بجنورد نه تنها در زمان حاضر بلکه در آینده نیز خواهد داشت.نتایج: با توجه به نتایج بدست آمده در زمینه پیشران های زیست پذیری بخش مرکزی شهر بجنورد، سرمایه گذاری و مطالعه و تحقیق در امکانات حمل و نقل عمومی و بهبود عملکرد پیاده راه های شهری می تواند نقش بسزایی در ارتقای زیست پذیری این بخش داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - واکاوی مؤلفه‌های کلیدی درتوسعه شهری باتأکید بررویکردجامعه هوشمند (مطالعه موردی: شهر بجنورد)
        عقیل عباسی مهدی وطن پرست عزت الله مافی
        مقدمه: سکونتگاه‌های شهری به واسطۀ گسترش کالبدی وافزایش جمعیّت، با مسائل پیچیده‌ای مواجه هستند. در واقع با گسترش شهرها و زیادشدن مشکلات زندگی شهری، انتظارات مردم از مسئولین برای ایجادامکانات رفاهی بیشتر شده و به همین دلیل ساخت شهرهوشمند ضروری است.هدف: هدف اصلی ازانجام ای چکیده کامل
        مقدمه: سکونتگاه‌های شهری به واسطۀ گسترش کالبدی وافزایش جمعیّت، با مسائل پیچیده‌ای مواجه هستند. در واقع با گسترش شهرها و زیادشدن مشکلات زندگی شهری، انتظارات مردم از مسئولین برای ایجادامکانات رفاهی بیشتر شده و به همین دلیل ساخت شهرهوشمند ضروری است.هدف: هدف اصلی ازانجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه های کلیدی در توسعه شهر بجنورد با رویکرد شهر هوشمند است.روش شناسی: روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و برای گردآوری اطلاعات از ابزارپرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان شهر بجنورد هستند.در این پژوهش، 7 شاخص اصلی و 74 زیرشاخص در رابطه با جامعه هوشمند، مورد مطالعه قرار گرفته است. برای تحلیل اطلاعات ازآزمون t و تحلیل عاملی- تأییدی استفاده گردیده است.قلمروجغرافیایی پژوهش: بجنورد یکی از مهمترین شهرهای استان خراسان شمالی و نیز مرکز استان، همچون بسیاری از شهرهای ایران، با استانداردها و شاخص‌های جامعۀ هوشمند اختلاف زیادی دارد.یافته ها: برونداد آزمون t نشان داد که از مجموع 74 شاخص مورد مطالعه، 62 درصد در سطح پایین تر از حد نرمال و متوسط قرار دارند. 10 درصد از شاخص های جامعه هوشمند از دیدگاه شهروندان در سطح متوسط و 28 درصدنیز در سطح بالاتر از حد نرمال و متوسط هستند. براساس تحلیل عاملی-تأییدی، 28 زیرشاخص تأثیرگذار و کلیدی در توسعۀ هوشمند شهر بجنورد، شناسایی شد.نتایج: بررسی مقایسه‌ای واریانس تبیینی توسط عوامل هفت گانه دراین پژوهش نشان می‌دهدکه عوامل مشارکت در زندگی عمومی، تکثّر اجتماعی و قومی وخلاقیّت، به ترتیب دارای بیشترین واریانس،در تبیین ِعواملِ توسعۀ شهرِ هوشمند بجنورد هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - بررسی نظری و تجربی شاخص‌‌های عدالت در سلامت شهری (مطالعه موردی: شهر بجنورد)
        محمد احمدی حسین حاتمی نژاد احمد پوراحمد کرامت اله زیاری سعید زنگنه شهرکی
        برنامه ریزی سلامت شهری، فرآیندی آگاهانه برای تأمین سلامت و تندرستی کامل جسمی، روانی و اجتماعی همه ساکنین شهر از طریق تعیین سیاست‌های سلامت محور، نظام مناسب برنامه‌ریزی سلامت شهری، بهبود تعیین‌کننده‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط فیزیکی شهر است. هدف اصلی برنامه‌ریزی سلامت ش چکیده کامل
        برنامه ریزی سلامت شهری، فرآیندی آگاهانه برای تأمین سلامت و تندرستی کامل جسمی، روانی و اجتماعی همه ساکنین شهر از طریق تعیین سیاست‌های سلامت محور، نظام مناسب برنامه‌ریزی سلامت شهری، بهبود تعیین‌کننده‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط فیزیکی شهر است. هدف اصلی برنامه‌ریزی سلامت شهری دستیابی عادلانه همه ساکنین به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین دستیابی عادلانه به تعیین‌کننده‌های سلامت شهری می‌باشد. در‌این پژوهش به طور نظری و تجربی، عدالت در سلامت شهری، ابعاد، متغیرها و شاخص‌های آن بررسی گردید. پژوهش حاضر از جمله پژوهش‌های کاربردی-توسعه‌ای (از نظر هدف)، توصیفی-تحلیلی (از نظر ماهیت و روش انجام) و کمی (از نظر روش‌ گردآوری و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها) می‌باشد. این پژوهش دو هدف اصلی را دنبال می‌کند: 1- شناخت جامع ابعاد، متغیرها و شاخص‌های عدالت در سلامت شهری و 2- آزمون تجربی این شاخص‌ها در شهر بجنورد. برای گردآوری اطلاعات مربوط به هدف اول، از روش کتابخانه‌ای و برای گردآوری اطلاعات مربوط به هدف دوم، از روش کتابخانه‌ای و پیمایشی استفاده شد. تجزیه و تحلیل و نمایش داده‌ها نیز با مدل‌های AHP، Electre و نرم‌افزار Arc map انجام شده است. طبق نتایج نظری، شاخص‌های عدالت در سلامت شهری به دو گروه شاخص‌های تعیین‌کننده و شاخص‌های پیامد تقسیم شدند، هر یک ازین دو گروه دارای ابعاد، متغیرها و شاخص‌هایی هستند که در متن مقاله آورده شده است. طبق نتایج تجربی، شاخص‌های تعیین‌کننده عدالت در سلامت شهری در محله‌های مختلف شهر بجنورد دارای تفاوت بسیار زیاد هستند. به عبارت دیگر، افراد در محله‌های مختلف شهر بجنورد دسترسی ناعادلانه‌ای به تعیین‌کننده‌های سلامت شهری دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - امکان سنجی بلندمرتبه سازی در شهر بجنورد
        حسن پارسی پور
        مقدمه: سرعت شهرنشینی در جهان به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه در دهه‌های اخیر، شهرها را با چالش‌های ناپایداری محیط شهری روبرو ساخته است و این مسئله مشکلاتی مثل ترافیک، مصرف انرژی بیشتر، آلودگی محیطی بالاتر، بی‌هویتی و انزوای اجتماعی را به دنبال داشته است بنابراین باید در چکیده کامل
        مقدمه: سرعت شهرنشینی در جهان به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه در دهه‌های اخیر، شهرها را با چالش‌های ناپایداری محیط شهری روبرو ساخته است و این مسئله مشکلاتی مثل ترافیک، مصرف انرژی بیشتر، آلودگی محیطی بالاتر، بی‌هویتی و انزوای اجتماعی را به دنبال داشته است بنابراین باید در رویکردهای برنامه‌ریزی شهری، تجدیدنظر کرده و به دنبال مدل‌های بهینه بازآفرینی در محیط‌های شهری بود.هدف پژوهش: این مقاله باهدف تبیین الگوی توسعه میان افزا و رویکرد بلندمرتبه‌سازی شهری، به دنبال راهکارهای نوین و بهینه ساماندهی ساختارهای کالبدی شهر در شهرهای متوسط مقیاس کشور می‌باشد.روش‌شناسی تحقیق: روش پژوهش، انجام مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و پرسشگری با روش تحقیق کاربردی و یافتن پاسخ به این سؤال است که آیا بلندمرتبه‌سازی می‌تواند راهکار مناسبی برای توسعه درون‌زای شهری در شهر بجنورد به‌عنوان یک شهر میانه اندام باشد؟قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو پژوهش، شهر بجنورد مرکز استان خراسان شمالی در شمال شرق کشور با 3200 هکتار مساحت و حدود 250 هزار نفر جمعیت می‌باشد.یافته‌ها و بحث: یافته‌های تحقیق در بافت‌های سه‌گانه مرکزی، میانی و جدید شهر نشان می‌دهد روند گسترش شهر بجنورد طی 20 سال گذشته، با خزش شهری مواجه بوده به‌گونه‌ای که هرساله حدود 70 هکتار بر مساحت شهر افزوده‌شده درصورتی‌که فضای موجود شهر ، ظرفیت توسعه درون‌زا و تراکم سازی با رعایت استانداردهای شهرسازی را دارد.نتایج : با بررسی سه شاخص تراکم جمعیت، قیمت زمین و کشش شبکه معابر شهری و نتایج حاصله از پرسشنامه‌های تکمیلی از مدیران شهری مشخص می‌شود که در برخی نواحی بافت‌های غیر مرکزی شهر، ظرفیت بلندمرتبه‌سازی تا شش طبقه برای جلوگیری از گسترش بی‌رویه شهر وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با تاکید بر اراضی انسان ساخت (مطالعه موردی:حوضه آبریز دشت بجنورد)
        احمد حسین زاده عبدالرضا کاشکی رضا جاویدی صباغیان مختار کرمی
        مقدمه: شناخت تغییرات زمانی و مکانی کاربری اراضی برای تصمیم گیرندگان و برنامه ریزانی که درگیر مسائل توسعه پایدار شهری و محیطی اهمیت زیادی دارد. به این دلیل که بخش بزرگی از این تغییرات ناشی از فعالیتهای انسانی خصوصاً شهرنشینی در نواحی کمتر توسعه یافته می باشد.هدف پژوهش: د چکیده کامل
        مقدمه: شناخت تغییرات زمانی و مکانی کاربری اراضی برای تصمیم گیرندگان و برنامه ریزانی که درگیر مسائل توسعه پایدار شهری و محیطی اهمیت زیادی دارد. به این دلیل که بخش بزرگی از این تغییرات ناشی از فعالیتهای انسانی خصوصاً شهرنشینی در نواحی کمتر توسعه یافته می باشد.هدف پژوهش: در این مطالعه هدف بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه آبریز بجنورد طی دوره 1380 تا 1398 بر اساس تصاویر لندست 5 و 8 می باشد.روش شناسی تحقیق: در این مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 7، 8 و مدل Ca-Markov در نرم افزار EDRISI TerrSet اقدام به شبیه سازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی حوضه آبریز بجنورد صورت گرفته است. در ابتدا انجام تصحیحات اتمسفری و هندسی در نرم‌افزار ENVI5/3 بر روی تصاویر صورت گرفته و سپس نقشه پیش بینی تغییرات کاربری اراضی برای سال 1418 تولید شده است.قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه حوزه آبریز دشت بجنورد است که در ناحیه ای به مساحتی بیش از 1200 کیلومترمربع در قسمت جنوبی شهرستان بجنورد در مرکز استان خراسان شمالی در شمال شرق ایران قرار گرفته است. متوسط بارش سالانه منطقه حدود 251 میلیمتر و میانگین دما نیز 13.6 درجه سانتیگراد می باشد.یافته ها و بحث: نتایج نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه اراضی مسکونی و انسان ساخت با افزایش بیش از 5 هزار هکتار طی دوره مورد مطالعه بیشترین تغییرات را داشته اند همچنین نتایج حاکی از آن است که سهم اراضی بایر افزایش یافته است و از نظر موقعیت مکانی بیشترین تغییرات صورت گرفته در مجاورت شهر بجنورد صورت گرفته است.نتایج: آشکار سازی تغییرات کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه نشان از این موضوع دارد که کاربری مسکونی به دلیل مهاجرت جمعیت تغییرات زیادی در منطقه مورد مطالعه داشته و در آینده نیز خواهد داشت و این بیانگر این واقعیت است که از یک طرف مشکلات اجتماعی ناشی از پدیده حاشیه نشینی را به دنبال دارد و از طرف دیگر تعرض به مسیلها و آبراهه ها و همچنین افزایش سطوح غیر قابل نفوذ ناشی از توسعه، شهر و روستاهای مجاور را بیشتر در معرض مشکلاتی همچون سیلاب قرار می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - بررسی تعامل مدرنیته وفرهنگ بومی ایران در معماری دوران قاجار موردکاوی: عمارت جاجرمی ها و عمارت مفخم شهر بجنورد
        محسن سنگ برگان ابراهیم رایگانی
        دوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوه‌های اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تأثیر قابل توجهی داشته است. بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی، محل آمد و شد نمایندگان کشور های مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تأ چکیده کامل
        دوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوه‌های اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تأثیر قابل توجهی داشته است. بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی، محل آمد و شد نمایندگان کشور های مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تأثیر زیادی از فرهنگ اروپایی وفرنگی را پذیرا بود. در مقاله پیش رو به شیوه توصیف تحلیل تاریخی داده های حاصل از مطالعات استنادی و میدانی در زمینه تأثیر شیوه‌های فرنگی و سنتی بر بناهای ساخته شده در روزگار قاجاریه مورد واکاوی قرار گرفته است . به این ترتیب دوبنای هم دوره به نام بنای عمارت مفخم که به دستور حاکم وقت شهر ساخته شده و بنای عمارت جاجرمی ها که به دست یکی از تجار معروف شهر بنا شده ، به شیوه مقایسه عناصر و تزئینات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. نتیجه آنکه باتوجه به ارتباط وسیع حاکم شهر با دربار و دولت های خارجی (به ویژه اروپایی ها)؛ تأثیر گرایش به شیوه‌های اروپایی بر بناهای ساخته شده توسط وی؛ هم در تزئینات و هم در طرح کلی مشهود است. در مقابل، بنای همزمان حسینیه جاجرمی ها هیچ نشانه ای از معماری اروپایی در طرح کلی بنا و در تزئینات ملاحظه نمی شود و ساختار کلی بنا برگرفته از معماری ایرانی – اسلامی مناطق مرکزی ایران است که حاکی از تأثیر معماری منطقه زادگاه بانی (شهر گرمسیر جاجرم ) بوده است. به این ترتیب تمایل به اروپای گرایی و معماری اروپایی در شهر بجنورد در اواخر دوره قاجار محدود به بناهای احداث شده توسط حاکم شهر و در نتیجه ارتباط وسیع وی با نمایندگان کشور های اروپایی و دربار بود و این ارتباط علاوه بر نمودهای معمارانه در منابع نوشتاری این دوره از جمله سفرنامه سیاحان اروپایی و همچنین در سفرنامه های ناصرالدین شاه قاجار نیز قابل بازیابی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - بررسی سرمایه اجتماعی بین گروهی ودرون گروهی قومی شهر بجنورد و عوامل  موثر بر آن
        مهناز امیر پور ابراهیم صالح آبادی علی برات پور
         پژوهش به منظور (( بررسی سرمایه اجتماعی بین گروهی ودرون گروهی قومی شهر بجنورد و عوامل موثر برآن درسال 90_89 )) انجام گرفته است.
         پژوهش به منظور (( بررسی سرمایه اجتماعی بین گروهی ودرون گروهی قومی شهر بجنورد و عوامل موثر برآن درسال 90_89 )) انجام گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - برنامه‌ریزی و طراحی مرکز فرهنگی و موزه مردم‌شناسی بجنورد با تأکید بر تنوع فرهنگی
        الهه  قربانزاده محمدعلی  طبرسا
        مراکز فرهنگی و موز‌ه‌های مردم‌شناسی، میراث مصنوعات فیزیکی و ویژگی‌های ناملموس یک گروه یا جامعه است که از نسل‌های گذشته به ارث رسیده، در زمان حال نگهداری می‌شود و به نفع نسل‌های آینده اعطا می‌شود. برای اینکه یک کشور، شهر و جامعه یا مردم خود را از سایر مردم منطقه متمایز ک چکیده کامل
        مراکز فرهنگی و موز‌ه‌های مردم‌شناسی، میراث مصنوعات فیزیکی و ویژگی‌های ناملموس یک گروه یا جامعه است که از نسل‌های گذشته به ارث رسیده، در زمان حال نگهداری می‌شود و به نفع نسل‌های آینده اعطا می‌شود. برای اینکه یک کشور، شهر و جامعه یا مردم خود را از سایر مردم منطقه متمایز کند، این میراث فرهنگی را به عنوان موضوعی در پروژه‌های معماری نمادین برای ایجاد حس مکان و مکان‌یابی شهرهای خود بر روی نقشه فرهنگی به کار می‌گیرند. هدف طراحی مقاله حاضر بررسی چگونگی تاثیر فرهنگ بر معماری و بالعکس؛ و از اهداف پژوهشی می‌توان به ایجاد بعد تقویت روحی مشارکت‌پذیری افراد در فضاهای جمعی و یادآوری روابط گرم گذشته در میان مردم و نمایش هویت بخش فرهنگ کهن در جهت افزایش جاذبه گردشگری و تقویت اقتصاد گردشگری نمایش نقاط قوت فرهنگ‌های مختلف در جامعه‌هایی با چند خرده فرهنگ اشاره کرد. پژوهش حاضر، براساس هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز پژوهش به شیوه‌ اسنادی- کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری شده است. و برای نمایش گرافیکی داده‌ها و نتایج تجزیه و تحلیل و طراحی از نرم‌افزارهای 3D MAX ،SPSS وAUTO CAD استفاده شده است. در طراحی فضاهای عمومی شهر بجنورد، به‌ویژه موزه مردم شناسی و مرکز فرهنگی، اصول بنیادی را باید در نظر گرفت که منجر به ارتقای هویت شهر و افزایش حس تعلق شهروندان و خودباوری آنها خواهد شد. در واقع، محیط ساخته شده باید موجب هویت‌زایی و افزایش تعلق و اعتماد به نفس شهروندان گردد. با توجه به نتایج پژوهش، در طراحی مرکز مردم‌شناسی و موزه شهر بجنورد عواملی چون معماری بومی، هویت بخشی، فرهنگی، روحیه مشارکت‌پذیری، حس مکان، زیرساخت‌ها، در طراحی فضاهای عمومی به ترتیب بیشترین تأثیر را در ارتقای هویت و افزایش حس تعلق شهروندان دارند. پرونده مقاله