• فهرس المقالات مورفولوژیکی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - ارزیابی پارامترهای ژئومورفولوژیکی در توسعه فیزیکی شهر گرگان
        سمیه عمادالدین فخرالدین نامجو
        بسیاری از شهرهای ایران از نظر روند توسعه فیزیکی با محدودیت‌های ژئومورفولوژیکی مواجه هستند. شهر گرگان نیز با توجه به قرار گرفتن در منطقه شمال کشور ایران، نمی تواند به صورت گسترده توسعه یابد چرا که با محدودیت‌های فیزیکی توسعه شهری مانند وجود زمین های کشاورزی مرغوب، جنگل ه أکثر
        بسیاری از شهرهای ایران از نظر روند توسعه فیزیکی با محدودیت‌های ژئومورفولوژیکی مواجه هستند. شهر گرگان نیز با توجه به قرار گرفتن در منطقه شمال کشور ایران، نمی تواند به صورت گسترده توسعه یابد چرا که با محدودیت‌های فیزیکی توسعه شهری مانند وجود زمین های کشاورزی مرغوب، جنگل ها، رودخانه ها و وجود تپه‌های موجود در حاشیه شهر در روند توسعه شهری مواجه است. هدف از این تحقیق دستیابی به متغیرهای موثر در توسعه فیزیکی شهر و دستیابی به الگویی که توسعه‌ی آتی شهر گرگان را با کمترین خسارات به محیط طبیعی مکانیابی نماید، می باشد. نتایج نشان می دهد شهر گرگان با توجه به وضع موجود از جنوب به جنگل و از سایر قسمت ها توسط زمین های کشاورزی محدود شده است. برای توسعه فیزیکی شهر دو گزینه پیش رو دارد: 1-توسعه درون شهری که با تخصیص تراکم ساختمانی بیشتر به ساختمان‌های شهری امکان پذیر است. 2-توسعه برون شهری اراضی که مساعد توسعه فیزیکی شهر باشد. بنابراین با توجه به مدل‌ها مناسبترین مکان جهت توسعه و گسترش آتی شهر گرگان قسمت های شرق و غرب گرگان می باشد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی اثر بسترهای مختلف کشت بر برخی صفات مورفولوژیکی گل ژربرا رقم( Rosalin)
        الهام مطلبی قنبر رسائی
        امروزه از مواد آلی و معدنی مختلفی به عنوان بستر کشت استفاده می شود. هریک از این مواد دارای ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشند. به طور کلی این مواد باید از ظرفیت نگهداری آب، تهویه کافی، زهکش مناسب و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا برخوردار بوده و همچنین نباید هیچگونه تاثیر سوء و أکثر
        امروزه از مواد آلی و معدنی مختلفی به عنوان بستر کشت استفاده می شود. هریک از این مواد دارای ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشند. به طور کلی این مواد باید از ظرفیت نگهداری آب، تهویه کافی، زهکش مناسب و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا برخوردار بوده و همچنین نباید هیچگونه تاثیر سوء و مضری برای گیاه داشته باشند. به منظور بررسی قابلیت جایگزینی بستر کشت کوکوپیت و پرلیت با بسترهای کشت جدید و ارزان قیمت حاصل از ضایعات موادآلی و ترکیبات معدنی در پرورش گیاه شاخه بریده ژربرا رقم رزالین ، پژوهشی بر اساس طرح آماری بلوک کاملا تصادفی با 7 تیمار و ٣ تکرار صورت گرفت. تیمارهای بکار رفته شامل کوکوپیت50%+پرلیت50%(شاهد)، کوکوپیت50%+خاکبرگ50%، پرلیت50%+خاکبرگ50%، پرلیت50%+ورمی‌کمپوست50%، خاک باغچه35%+پرلیت15%+کوکوپیت50%، خاک باغچه 35%+پرلیت15%+خاک برگ50% و خاک باغچه35%+پرلیت15%+ورمی‌کمپوست50% بود. صفات اندازه گیری شده عبارت بودند از: ماندگاری گل روی بوته، قطر ساقه، ارتفاع ساقه، سطح برگ، تعداد گل و تعداد برگ. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان تعداد برگ و گل، ارتفاع و قطر ساقه در بستر کشت (کوکوپیت50%+خاک برگ50%)و بیشترین میزان سطح برگ در بستر کشت (پرلیت 50%+ورمی‌کمپوست50%) مشاهده شد. بطور‌کلی نتایج این تحقیق دلالت بر آن داشت که بسترهای کشت (کوکوپیت50%+خاک برگ50%) و (پرلیت 50%+ورمی‌کمپوست50%) را می‌توان برای کشت ژربرا رقم( Rosalin) معرفی کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهچه‌‌‌های چهار رقم زودرس و دیررس سیب‌‌‌زمینی در شرایط درون شیشه‌‌‌ای
        فرح فراهانی ملیحه طالبی طاهر برزگر
        هدف: با توجه به اهمیت سیب‌‌‌زمینی در اقتصاد و تغذیه انسان، نیاز به تولید بذرهای سالم از طریق کشت بافت جهت بالا بردن کیفیت غده و در نهایت حفظ عملکرد محصول، محسوس می‌باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهچه‌‌‌های چهار رقم زودرس و أکثر
        هدف: با توجه به اهمیت سیب‌‌‌زمینی در اقتصاد و تغذیه انسان، نیاز به تولید بذرهای سالم از طریق کشت بافت جهت بالا بردن کیفیت غده و در نهایت حفظ عملکرد محصول، محسوس می‌باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهچه‌‌‌های چهار رقم زودرس و دیررس سیب‌‌‌زمینی در شرایط درون شیشه‌‌‌ای است.مواد و روش‌‌ها: چهار رقم تجاری سیب‌‌‌زمینی به صورت ریز نمونه‌های تک‌گره، در محیط کشت MS فاقد هرگونه مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی، کشت داده شد. گیاهچه‌ها پس از 5 هفته رشد کردند. گیاهچه‌ها از نظر صفات مورفولوژیکی (تعداد گیاهچه‌‌‌های تولید شده از یک گیاهچه، طول ساقه، تعداد انشعابات، گره، ریشه و ریزغده) و همچنین صفات بیوشیمیایی (محتوای کلروفیل a، b، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فعالیت آنزیم کاتالاز و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز) مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته‌‌ها: در صفات مورفولوژیکی، رقم دیررس ساتینا، تعداد گیاهچه و طول ساقه، و رقم زودرس سانته، تعداد ریشه بیشتری را نسبت به سایر ارقام نشان دادند. در بررسی صفات بیوشیمیایی، رقم دیررس آگریا از نظر مقدار رنگیزه‌ها و آنزیم کاتالاز، نسبت به سایر ارقام برتر بود.نتیجه‌گیری: در شرایط رویشی یکسان، ارقام مختلف در صفات رویشی و بیوشیمیایی پتانسیل متفاوتی دارند. الگوی رشد ژنوتیپ‌های مختلف با سنتز مواد غذایی و سطوح متفاوت هورمون‌های داخلی و توازن مابین آنها تعیین می‌شوند و در نتیجه پاسخ‌های گوناگونی نسبت به شرایط محیط کشت می‌دهند.مطالعه حاضر نشان داد که در شرایط رویشی یکسان، ارقام زودرس ساتینا از نظر صفات رویشی و آگریا از نظر مقدار رنگیزه‌ها می‌‌‌توانند برای کشت‌های انبوه انتخاب شوند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - شناسائی و ارزیابی مناطق مستعد ژئوتوریسم با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: محدوده قله دماوند درحوضه آبخیزهراز)
        کوردوان هدایتی پور قربان وهاب زاده سید رمضان موسوی
        پیشینه و هدفقله آتشفشانی دماوند، با دارا بودن مناظر بدیع و پدیده های ژئومورفولوژیکی مختص به خود، تنوع حیات وحش، پوشش گیاهی، و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، یکی از مهمترین اماکن گردشگری استان مازندران به شمار می آید. بنابراین حفاظت از این ذخایر بی نظیر مخصوصاً پدیده ها أکثر
        پیشینه و هدفقله آتشفشانی دماوند، با دارا بودن مناظر بدیع و پدیده های ژئومورفولوژیکی مختص به خود، تنوع حیات وحش، پوشش گیاهی، و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، یکی از مهمترین اماکن گردشگری استان مازندران به شمار می آید. بنابراین حفاظت از این ذخایر بی نظیر مخصوصاً پدیده های زمین شناسی که حاصل میلیون ها سال تغییر و تحولات کره زمین در این منطقه است، بسیار ضروری است. برنامه ریزی جامع ملی و بین المللی بر اساس اصول توسعه پایدار، برای تداوم این میراث جهانی ضروری است. با بهره گیری از ابزار های ارزشمندی همچون سامانه اطلاعات جغرافیایی، می توان به منظور توسعه پایدار در منطقه به شناسایی مناطق مستعد توسعه ژئو توریسم پرداخت و سپس ارزیابی و مدیریت بهینه را بکار گرفت. علاوه بر ارزش های علمی، ژئومورفوسایت ها دارای ارزش های حفاظتی، فرهنگی، زیبایی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری می باشند. جهت مدیریت جامع حوضه های آبخیز، در نظر گرفتن همه جنبه های طبیعی و انسانی مؤثر در زمین گردشگری، جهت پتانسیل یابی الزامی است. در این مطالعه جهت تعیین پتانسیل مناطق مستعد ژئوتوریسم، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد.مواد و روش ها قله دماوند با ارتفاع 5672 متر، در شمال ایران واقع شده است. بلندترین قله در ایران و خاورمیانه، همچنین بلندترین قله آتشفشانی نیمه فعال آسیا می باشد. دماوند یک کوه آتشفشانی مطبق و نیمه فعال است که عمدتاً در دوران چهارم زمین شناسی موسوم به دوران کواترنری و دوره هولوسین تشکیل شده است. از دیدگاه تقسیمات کشوری، در شهرستان آمل استان مازندران قرار دارد. ارتفاع آن از سـطح دریا 5672 متر، متوسـط بارندگـی سـالانه 540 میلی متـر و به طـور عمـده به صـورت برف اسـت. اقلیم این بخش از حوضه براساس روش کوپن، اقلیم نیمه مرطوب و مطابق روش آمبرژه، نیمه مرطوب سرد است. جهت تعیین شاخص های مؤثر در پتانسیل یابی مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم، مطالعه معیارها به دو دسته معیارهای مؤثر و موانع محدود کننده توسعه، تقسیم بندی شده است. لایه های موانع توسعه شامل؛ حریم رودخانه ها و حریم جاده های اصلی، حریم جاده های فرعی و حریم جاده های بین روستایی است. لایه های مؤثر مورد مطالعه به همراه وزن نسبی حاصل از تحلیل پرسشنامه، جهت رویهم اندازی لایه ها با وزن مختص به هر لایه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تکمیل پرسشنامه توسط مخاطبان، جهت تعیین وزن نسبی، لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تشکیل گردید. در این مطالعه با استفاده از ابزار سامانه اطلاعات جغرافیایی همچنین روش تحلیل سلسله مراتبی وزن دهی معیارهای مؤثر مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم در شعاع 20 کیلومتری قله دماوند انجام گرفت.نتایج و بحث نرخ ناسازگاری مقایسه معیارها کمتر از 0.1 است، بنابراین نیازی به تجدید نظر در قضاوت ها وجود ندارد. با توجه به نتایج نهایی به دست آمده از روی هم اندازی لایه های مؤثر در توسعه ژئوتوریسم توسط تابع رویهم گذاری وزنی Weighted Overlay در نرم افزار GIS، گستره محدوده مورد مطالعه با وسعت 1256 کیلومتر مربع، پس از کسر محدوده های موانع، به پنج طبقه بسیارنامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و بسیار مناسب طبقه بندی شد. نتایج نشان داد مناطق در5 طبقه بسیار نامناسب (1.34 درصد) نامناسب (19.11 درصد) متوسط (56.44 درصد) مناسب (20.94 درصد) و بسیار مناسب (2.16 درصد) طبقه بندی گردید. در مرحله بعد پس از بازدید میدانی40 گزینه شناسایی گردید و از نظر اهمیت پتانسیل توسعه در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی تعداد 40 گزینه نشان می دهد که به ترتیب 25، 40 و 35 درصد گزینه ها دارای پتانسیل بسیار مناسب، مناسب و متوسط می باشند. نتایج نشان می دهد بیشتر مناطق مستعد در شرق و جنوب شرقی قله دماوند قرار دارند. این امر می تواند از تراکم امکانات مختلف اعم از روستا، شهر، جاده و رودخانه ها و غیره ناشی شود. مناطقی با جاذبه بالا بیشتر در شمال، مرکز تا جنوب شرقی منطقه حفاظت شده قرار دارند که دارای پوشش گیاهی و جنگلی، منابع آبی و ارزش های بالای ژئومورفولوژیکی هستند و مناطقی با جاذبه پایین، بیشتر در جنوب و غرب محدوده قرار دارند. بیشتر وسعت محدوده دارای پتانسیل متوسط به بالا است که این امر بیانگر پتانسیل خوب محدوده است.نتیجه گیری یکی از دلایل اصلی عدم یکپارچگی در شناخت و تعیین مناطق دارای پتانسیل های ژئوتوریسم، نبود معیار و شاخص های علمی جامع و مدون است. از آنجا که ژئوتوریسم، به عنوان یکی از زیرشاخه های گردشگری، روشی برای تبیین مفاهیم مختلف زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی است، از آن به عنوان یک صنعت در جهت ساخت و توسعه زمین شناسی اقتصادی می توان بهره برد. در این مطالعه جهت تعیین مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم با دیدگاه توسعه پایدار منطقه، معیار های مورد مطالعه با توجه به موجود بودن اطلاعات آنها استفاده گردید. این لایه ها شامل؛ زمین شناسی، فاصله از رودخانه ها، شهر، آبادی، جاده ها، ارتفاع منطقه، شیب و جهت شیب، بارندگی و دما به عنوان نقشه های مؤثر و نقشه های حریم جاده ها و رودخانه ها به عنوان لایه محدودیت در نظر گرفته شد. در مطالعات مختلف با توجه به موجود بودن اطلاعات هر لایه در منطقه مورد مطالعه و با توجه به هدف مورد مطالعه، لایه معیارهای مؤثر و موانع متفاوت است. پس از بازدید میدانی از منطقه و شناسایی 40 گزینه، نتایج حاصل از همپوشانی گزینه های شناسایی شده با نقشه نهایی پتانسیل محدوده نشان داد به ترتیب 35 درصد گزینه ها در مناطق با پتانسیل بسیار مناسب، 40 درصد گزینه ها در مناطق با پتانسیل مناسب و 25 درصد گزینه ها دارای پتانسیل متوسط توسعه می باشند. این روش جهت بهره برداری از منابع طبیعی و تهیه نقشه های رفاهی گردشگری نیز مورد استفاده می باشد و می تواند یک مرحله اساسی جهت توسعه پایدار مناطق مستعد انواع گردشگری با اهداف مختلف را فراهم نماید.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.1.2 تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی تنوع مورفولوژیکی-زراعی برخی از ارقام گوجه فرنگی در شهرستان خاش
        منصور سلجوقیان پور محمد رسولی
        گوجه فرنگی دارای واریته های بسیار زیادی است که از نظر رشد گیاه، کیفیت و شکل میوه و دیگر صفات با یکدیگر متفاوتند. به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی-زراعی برخی از ارقام گوجه فرنگی در منطقه خاش، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و ده رقم شامل اورابانا، رد کلود أکثر
        گوجه فرنگی دارای واریته های بسیار زیادی است که از نظر رشد گیاه، کیفیت و شکل میوه و دیگر صفات با یکدیگر متفاوتند. به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی-زراعی برخی از ارقام گوجه فرنگی در منطقه خاش، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و ده رقم شامل اورابانا، رد کلود، رد تاپ، روت جرز، وسترن رد، سانسید، ریو گراند اس، دلبا، تی وی و پتو پراید در شهرستان خاش اجرا شد. در پایان آزمایش صفاتی همچون تعداد میوه در هر بوته، متوسط وزن میوه، قطر میوه، عملکرد نهایی، بیوماس، شاخص برداشت، حجم آب میوه، وزن خشک میوه، مواد جامد محلول کل، اسیدیته و ویتامین ث به عنوان صفات مورفولوژیکی زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. در پایان آزمایش و پس از تجزیه‌های متعدد مشخص شد که ارقام هیبرید تی‌وی و دلبا و رقم اورابانا دارای بیشترین عملکرد محصول بوده و مناسب کشت در منطقه خاش می‌باشند. همچنین تجزیه کلاستر داده‌ها نیز نشان داد که 3 رقم در گروه A، 5 رقم در گروه B و دو رقم در گروه C جای گرفتند. این گروه‌بندی نشان داد که تنوع ژنتیکی از الگوی معنی‌داری پیروی می‌کند چرا که ارقامی با عملکرد بهتر و نزدیک به هم در گروه‌های مشابه قرار گرفتند. در نتایج به دست آمده از رگرسیون گام به گام صفت تعداد میوه در بوته، اولین صفتی بود که وارد مدل رگرسیونی شد و صفات بعدی به ترتیب عبارت از وزن میوه و قطر میوه بودند که وارد مدل رگرسیونی شدند و سایر تغییرات عملکرد را توجیه نمودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - ارزیابی تنوع ژنتیکی بعضی از ارقام کلزا (Brassica napus L.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی-زراعی و مولکولی RAPD
        منصور سلجوقیان پور سید مهدی جوادزاده محسن محسنی
        به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در أکثر
        به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در پایان فصل رشد گیاهان، صفاتی همچون صفات ارتفاع گیاه، وزن تر بوته, وزن خشک بوته، مقدار عملکرد و درصد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1٪ دارند. همچنین بین صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت به‌طوری که با افزایش هر متغیر، متغیر دیگر نیز افزایش می‌یابد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژیکی-زراعی ارقام کلزا را در چهار گروه اصلی و تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی ارقام کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. ارقام قرار گرفته در هر گروه دارای مشابهت ژنومی بیشتر و ارقام قرار‌ گرفته در گروه‌های مختلف دارای اختلافات بیشتر ژنتیکی هستند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی داده‌های مولکولی دو مولفه اول نتوانستند همه اطلاعات به دست آمده را در برگیرند لذا این اطلاعات نشان‌دهنده پراکنش گسترده این نشانگرها روی ژنوم کلزا می‌باشند و می‌توانند سطح وسیعی از آن را پوشش دهند .نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تنوع مشاهده شده در ارقام و براساس نتایج گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها می توان ژنوتیپ‌هایی از گروه‌هایی که با همدیگر فاصله ژنتیکی زیادتری دارند را انتخاب و از آنها جهت اهداف اصلاحی خاص استفاده نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تاثیر واحد‌های ژئومورفولوژیکی و ویژگی‌های آن بر عیار اقتصادی محصول بادام درختی(نمونه موردی: منطقه بهارستان سبزوار)
        ابراهیم تقوی مقدم محمد علی زنگنه اسدی ابراهیم امیری
        منطقه بهارستان سبزوار در دامنه جنوبی ارتفاعات کوه میش سبزوار واقع شده و از کانون های تولید بادام و انگور درشهرستان سبزوار است. عدم اطلاع از وضعیت ژئومورفولوژیکی واحد های این منطقه و تاثیر آن در بهره وری محصولات باغی می تواند باعث فرسایش خاک، کاهش تولید وتبعات جبران ناپذ أکثر
        منطقه بهارستان سبزوار در دامنه جنوبی ارتفاعات کوه میش سبزوار واقع شده و از کانون های تولید بادام و انگور درشهرستان سبزوار است. عدم اطلاع از وضعیت ژئومورفولوژیکی واحد های این منطقه و تاثیر آن در بهره وری محصولات باغی می تواند باعث فرسایش خاک، کاهش تولید وتبعات جبران ناپذیر اقتصادی و اجتماعی در این ناحیه را موجب گردد. این پژوهش از نوع تجربی و آزمایشگاهی با هدف ارزیابی رابطه لندفرم های ژئومورفولوژیکی با عیار اقتصادی مغز بادام انجام شد. در این تحقیق ابتدا Geodatabase اطلاعاتی تحقیق با استفاده نقشه های زمین شناسی، توپوگرافی و مدل رقومی ارتفاعی(DEM) از منطقه در نرم افزار Arc MAP نسخه 5/10 ساخته و منطقه مورد مطالعه تعیین و نقشه زمین شناسی و لندفرم های منطقه تولید شد سپس با استفاده از دستگاه موقعیت یاب (GPS) در هر لندفرم نمونه هایی تعیین و طی بازدید از منطقه از محصول بادام و نوع خاک منطقه نمونه برداری شد و با انتقال به آزمایشگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبق یافته های تحقیق نمونه های4، 2 و 10بالاترین عیار اقتصادی را دارند که منطبق بر نواحی با بافت لومی و سیلت- لومی هستند این نمونه در قسمت های حاصلخیز کوه های کم ارتفاع جنوبی منطقه و در پایین دست مخروطه افکنه های منطقه قرار دارند جایی که خاک تکامل یافته با بافت مناسب و هوادهی عالی و دسترسی به آب مورد نیاز فراهم است در مقابل اندازه بادام در نواحی بالادست مخروطه افکنه ها به خصوص حوالی روستا های گرزگ و خوشمردان، ریزتر و دارای پوست زرد تر نسبت به مناطق پایین دست می باشند. لذا پیشنهاد می شود هر گونه عملیات کشت و توسعه بادام در مناطق پایین دست مخروطه افکنه های منطقه صورت گرفته و با توجه به کمبود آب از روش های سنتی ومدرن آبرسانی و آبیاری استفاده شود. همچنین ازگونه های اصلاح شده و پر بازده برای افزایش راندمان بهره برده و برای جلوگیری از سرمازدگی ارقام با گل دهی دیرس و یا تغییر هورمون داده شده کشت شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تحلیل و پهنه بندی ناپایداری های ژئومورفولوژیکی ناشی از زلزله ازگله (21 آبان 1396 ،Mw=7.3) در استانهای ایلام و کرمانشاه
        فتح الله نادری صمد فتوحی حسین نگارش مرضیه خلیلی
        هدف اصلی این پژوهش مطالعه ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زلزله ازگله در استان کرمانشاه و ایلام با استفاده از مطالعات میدانی و تصاویر ماهواره ای و پهنه بندی آنها می باشد. منطقه تحت تأثیر این زلزله بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری های ژئومورفولوژیکی است. دلا أکثر
        هدف اصلی این پژوهش مطالعه ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زلزله ازگله در استان کرمانشاه و ایلام با استفاده از مطالعات میدانی و تصاویر ماهواره ای و پهنه بندی آنها می باشد. منطقه تحت تأثیر این زلزله بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری های ژئومورفولوژیکی است. دلایل آن، وجود چین خوردگی های جوان زاگرس همراه با عملکرد گسل های قطع کننده آنهاست که خردشدگی های شدیدی را درمنطقه ایجاد کرده اند. برای انجام این تحقیق ابتدا ناپایداری های ژئومورفولوژیکی شاخصی که در تشدید خسارات ناشی از زلزله مؤثر بوده اند مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی اقدام به تعیین موقعیت آنها گردید. این ناپایداری ها شامل زمین لغزش ها، ریزش ها و بهمن های سنگی، جریان ها، گسیختگی های تاج تپه ها و فرونشست زمین می باشند. با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه (MADM) منطقه مورد مطالعه از لحاظ ناپایداری ها پهنه بندی گردید. نتایج پهنه بندی نشان داد که دو طبقه خطر خیلی زیاد و طبقه خطر زیاد مجموعاً با مساحتی بالغ بر 6558 کیلومتر مربع یعنی بیش از 28 درصد از منطقه مطالعاتی را به خود اختصاص داده اند و از بین عوامل مؤثر در وقوع ناپایداری ها، عوامل سن زمین شناسی، فاصله از گسل و شیب بترتیب با 23/0، 22/0 و 15/0 امتیاز بیشترین تأثیر در ایجاد ناپایداری های منطقه را دارا هستند. انطباق نقشه پهنه بندی ناپایداری ها با نقشه توزیع ناپایداری های بیانگر انطباق بیشتر ناپایداری ها از جمله زمین لغزش ها، ریزش های سنگی و فرونشست ها با طبقات خطر بالا می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تعیین مهم‌ترین‌ صفات تعیین کننده عملکرد ارقام مختلف برنج در شرایط نرمال و تنش خشکی
        محمدرضا کریم حسین صبوری محمدعلی ابراهیمی سمیه سنچولی
        به‌منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر ‌نظر دانشگاه گنبدک أکثر
        به‌منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر ‌نظر دانشگاه گنبدکاووس) مورد مطالعه قرار‌گرفت. آبیاری مزرعه آزمایشی در هر دو محیط غرقاب و تنش، تا مرحله پنجه‌دهی ارقام به‌طور یکسان به‌ صورت غرقاب انجام‌شد، سپس برای ایجاد تنش، آبیاری از 40 روز پس از نشاء (مرحله حداکثر پنجه‌زنی) به فاصله هر 25 روز تا پایان فصل زراعی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان‌داد که تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از‌ نظر کلیه صفات مورد مطالعه در دو شرایط مطالعه وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط نرمال و تنش متعلق به ژنوتیپ‌های lR83752-B-B-12-3 و سپیدرود بود. وزن خوشه (**85/0) در شرایط بدون تنش (غرقاب) و حجم ریشه (**98/0) در شرایط تنش خشکی، بالاترین همبستگی مثبت و معنی-داری‌ را با عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در شرایط بدون تنش، تعداد خوشه و در شرایط تنش خشکی، تعداد دانه پر خوشه دارای بالاترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه داشتند. در گروه‌بندی ارقام بر اساس تجزیه کلاستر با استفاده از روش ward، ارقام در شرایط نرمال و تنش در سه گروه قرار گرفتند. نتایج تجزیه کلاستر نشان‌داد که ارقامIR83752-B-B-12-3 ، Pegaso و سپیدرود که دارای حجم، وزن تر و وزن خشک ریشه بیشتری نسبت به ارقام دیگر بودند در گروه متحمل به خشکی قرار گرفتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - اثر آبیاری با پساب کارخانه خمیرمایه بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد باقلا ( Vicia faba)
        لیلی گلچین سعید زهتاب سلماسی جلیل شفق کلوانق
        به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. أکثر
        به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل دفعات آبیاری در 3 سطح (I1= یک بار آبیاری با پساب با درصد تعیین شده، I2 = دو بار آبیاری با پساب با درصد تعین شده، I3=آبیاری در کل دوره رشد با پساب با درصد تعیین شده) و غلظت پساب در 6 سطح (A= شاهد، آبیاری با آب معمولی، P15 = 15% پساب + 85% آب آبیاری، P30= 30% پساب + 70 % آب آبیاری، P45= 45 % پساب + 55% آب آبیاری، P60 = 60% پساب + 40% آب آبیاری و P =پساب خالص) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده اثر دفعات آبیاری بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی دار بود. اثر درصد پساب بر وزن هزار دانه معنی دار شد. اثر متقابل دفعات آبیاری و درصد پساب برای وزن خشگ برگ معنی دار شد. ارزیابی تیمارهای مختلف نشان داد که اثر پساب تا غلظت 45 درصد باعث افزایش در صفات مورد مطالعه شد. به نظر می رسد آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه به صورت کنترل شده، با نسبت های معین و در دفعات کم می تواند در بهبود عملکرد توده محلی باقلای قراملک تبریز در منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در جیرفت
        پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنش
        در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه أکثر
        در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله ی اجرا رسید که در آن عامل عمودی خشکی (کم آبیاری) شامل سه سطح: آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید (تنش ملایم)، آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید (تنش متوسط) و آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر تنش خشکی یا کم آبیاری بر روی کلیه صفات به جز طول میانگره و تعداد ساقه در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر کود دامی هم بر روی کلیه صفات مورفولوژیکی به جز طول میانگره در سطح آماری 5% و 1% معنی دار بودند. با افزایش تنش خشکی وزن تر پیکر رویشی، وزن خشک پیکر رویشی، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی 4956 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش ملایم با مصرف 40 تن کود دامی به دست آمد. وزن خشک پیکر رویشی بیشترین همبستگی را با وزن تر پیکر رویشی (0.996=r)، تعداد ساقه در گیاه (0.849=r)، ارتفاع گیاه (0.684=r)، وزن خشک ساقه (0.969=r) و وزن خشک برگ (0.974=r) داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - ارزیابی نسبی جنبش‌های نوزمین‌ساخت فعال در طاقدیس کته‌پیفک؛ ایوان‌غرب، ایلام
        رضا منصوری صمد فتوحی
        تحلیل‌های ژئومورفیکی از جبهه‌های کوهستانی، طاقدیس‌ها و مناطق چین‌خورده می‌توانند درک درست و ارزش‌مندی در مورد تاریخ زمین‌ساختی هر منطقه‌ای ارائه دهند. بنابراین، چنین مطالعاتی غالباً در مقیاس منطقه‌ای و با استفاده از تحلیل‌های ریخت‌زمین‌ساختی برای تعیین مناطق دارای فعالی أکثر
        تحلیل‌های ژئومورفیکی از جبهه‌های کوهستانی، طاقدیس‌ها و مناطق چین‌خورده می‌توانند درک درست و ارزش‌مندی در مورد تاریخ زمین‌ساختی هر منطقه‌ای ارائه دهند. بنابراین، چنین مطالعاتی غالباً در مقیاس منطقه‌ای و با استفاده از تحلیل‌های ریخت‌زمین‌ساختی برای تعیین مناطق دارای فعالیت‌های زمین‌ساختی بالا انجام می‌شوند. طاقدیس کته‌پیفک در شمال‌خاوری شهرستان ایوان‌غرب، شمال استان ایلام واقع‌شده و بخشی از زون زاگرس چین‌خورده به‌شمار می‌آید. در این پژوهش با هدف ارزیابی جنبش‌های نوزمین‌ساخت فعال در طاقدیس کته‌پیفک، از هفت شاخص ژئومورفیک ازجمله نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (VF)، درصد بخش‌های بریده‌نشده جبهه کوهستان (EU)، درصد بخش‌های بریده‌شده جبهه کوهستان (FD)، پیچ‌وخم جبهه چین (FFS)، تقارن چین (FSI)، نسبت جهت (AR) و شاخص فعالیت نسبی زمین‌ساخت (Iat) استفاده شده است. ویژگی‌های مورفومتری طاقدیس کته‌پیفک با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی مشخص شد. همچنین، داده‌های ساختاری، زمین‌ساخت و سنگ‌شناسی موردنیاز با استفاده از نقشه زمین‌شناسی 1:100,000 برگ 5257 به‌دست آمدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مقادیر بالای شاخص‌های FFS, EU, AR و مقادیر پایین شاخص‌های FD, VF, FSI گویای جوان و نامتقارن بودن این طاقدیس، تداوم نیروهای نوزمین‌ساختی و فرسایش کم‌تر در آن است. همچنین، برپایه شاخص Iat مشخص شد که این طاقدیس در کلاس 3 قرار دارد. شواهد میدانی موجود در منطقه موردمطالعه همچون دره‌های باریک (V شکل)، پرتگاه‌های مستقیم، پرشیب و گسلی و نیز یال‌های نامتقارن تداوم فعالیت‌های زمین‌ساختی در این طاقدیس را تایید می‌نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - اثر تنش شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی و شاخص‌های رشدی پنج رقم سویا (Glycin max L)
        گودرز باقری فرد عبدالمجید رضایی امین اله باقری فرد شهرام محمدی عباس باقری
        در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصا أکثر
        در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در گیاهانی که تنها در معرض کلرید سدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت کلریدسدیم، پارامترهای جوانه‌زنی و رشدی کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین سرعت و درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و محور زیر لپه در رقم‌ هاک و کمترین آن‌ها در رقم L17 مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک ریشه‌چه در رقم زان و بیشترین وزن‌تر و خشک محور زیر لپه در ارقام ویلیامز و L17 مشاهده شد. بیشترین ارتفاع، تعداد گره و سطح برگ مربوط به رقم ویلیامز و L17 و کمترین مربوط به‌هاکبود. بیشترین و کمترین فاصله میان گره مربوط به ویلیامز و زان به‌ترتیب می‌باشد. بیشترین و کمترین شاخه جانبی در هر بوته مربوط به رقم سنچوری و L17 به‌ترتیب بود. در بین ارقام رقم زان بالاترین تعداد کل برگ و ارقام سنچوری و ویلیامز کمترین تعداد برگ را به خوا د ختصاص دادند. در کل رقم L17در آزمایش گلخانه و رقم‌ هاک در آزمایش جوانه‌زنی نسبت به دیگر ارقام تحمل به شوری بهتری نشان دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - پیامدهای ژئومورفولوژیکی دامنه‌ای متأثر از زمین‌لرزه سال 1396سرپل ذهاب-ازگله
        امجد ملکی علی عبدالملکی
        زمین‌لرزه‌ها به‌عنوان یکی از مخاطرات طبیعی مخرب و درعین‌حال ناگهانی‌ترین نیروی طبیعی به شمار می‌رود که درنتیجه شکست و تغییر مکان سنگ‌های زیر سطح زمین ایجاد می‌گردد. به دنبال وقوع زمین‌لرزه‌ها بسیاری از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای محیطی به وقوع می‌پیوندد که موجب ای أکثر
        زمین‌لرزه‌ها به‌عنوان یکی از مخاطرات طبیعی مخرب و درعین‌حال ناگهانی‌ترین نیروی طبیعی به شمار می‌رود که درنتیجه شکست و تغییر مکان سنگ‌های زیر سطح زمین ایجاد می‌گردد. به دنبال وقوع زمین‌لرزه‌ها بسیاری از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای محیطی به وقوع می‌پیوندد که موجب ایجاد خسارت زیادی به نواحی مستعد می‌گردد. منطقه مورد تحقیق باالقوه بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری‌های ژئومورفولوژیکی است. در اثر زمین لرزه ازگله و سرپل ذهاب ناپایداری های ژئومورفولوژیکی فراوانی در مناطق تحت پوشش ایجاد شده است. وقوع زمین‌لرزه‌ها و تکان‌های ناشی از آن، وجود ساختمان زمین‌شناسی شکننده با لایه‌بندی سخت و سست، شیب زیاد و سابقه وقوع ناپایداری درگذشته از عوامل تشدیدکننده ایجادوفعال شدن فرآیندهای ژئومورفولوژیک در منطقه شده است. قرار گرفتن لایه‌های سخت آهک آسماری بر روی لایه‌های سست مارن و شیل پابده با خاصیت خمیری شدن متاثراز لرزش های ناشی از زمین‌لرزه از عوامل ذاتی واصلی وقوع زمین‌لغزش‌های بزرگ همچون زمین‌لغزش قورچی باشی- مله کبود و پهنه‌های لغزشی بزرگ در شمال فلات دالاهو است. وقوع جریان واریزه‌ای، نشست زمین و گسترش جانبی، بهمن‌های سنگی و سایر ناپایداری‌های دامنه‌ای در منطقه موردمطالعه از دیگر فرآیندهای ژئومورفولوژیک ناشی از زمین‌لرزه 21 آبان 1396 است که درنتیجه نزدیکی به کانون سطحی زمین‌لرزه،رخدادهای لغزش‌های قدیمی، توپوگرافی منطقه و شرایط سخت کوهستانی شرایط مساعدی را برای تشدید لغزش و سایر فرایندها و پیامدهای ژئومورفولوژیکی ایجاد کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تاثیر نوسانات سریع سطح تراز آب دریای خزر بر سواحل جزیره‌سدی میانکاله
        محمدرضا ثروتی رضا منصوری منیژه قهرودی تالی
        هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مس أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مستندات کمی موجود از تغییرات خطوط‌ساحلی در ارتباط با متغیرهای طبیعی و انسانی، هشت‌گونه واکنش ژئومورفولوژیکی شامل: 1) حرکت‌جانبی 2) پیشروی 3) تعادل‌پویا 4) پسروی 5) باریک‌شدن درجا 6) غلطیدن به‌سوی خشکی 7) فروپاشی و 8) ناپایداری‌چرخشی برای طبقه‌بندی کرانه‌های جزایر سدی مشخص شده‌اند. پایش موقعیت خطوط‌ساحلی دریک مقیاس فضایی 10 تا 100 کیلومتری در درازمدت (دهه‌ای و سده‌ای)، مبنا و پایه‌ای علمی بسیار ارزنده‌ای برای مستندسازی روابط فرایندها و واکنش‌های ژئومورفولوژیکی آنها را ایجاد می‌کند که مورفودینامیک‌های ساحلی منطقه‌ای را شکل داده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که از هشت مدل ژئومورفولوژیکی مک‌برید و همکاران، شش مدل حرکت‌جانبی، پیشروی، پسروی، باریک‌شدن درجا، فروپاشی و ناپایداری‌چرخشی در منطقه میانکاله یافت می‌شوند. نتایج حاکی از آن هستند که مدل‌های پیشروی و پسروی به‌ترتیب طی دوره‌های پیشروی و پسروی تراز دریا در منطقه شکل می‌گیرند. مدل‌های باریک‌شدن درجا و فروپاشی همزمان با افزایش تراز دریا و مدل ناپایداری‌چرخشی نیز در مواقع کاهش سطح‌تراز در منطقه ظاهر می‌شوند. مدل حرکت‌جانبی نیز طی دوره‌های پیشروی و پسروی نمود یافته‌است. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند تراز دریا طی دوره 1396-1214 شش مرحله پیشروی- پسروی را تجربه نموده‌است. بررسی تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های آماری نوسانات تراز دریا نشان می‌دهند تراز دریا از سال 1374 تاکنون وارد مرحله پسروی شده و حدود 5/1 متر کاهش یافته‌است. نرخ پسروی و کاهش سطح‌تراز بین سال‌های 1396-1374 حدود 8/6 سانتیمتر در سال محاسبه گردید. علیرغم اینکه به‌نظر می‌رسد درمقیاس بزرگ، میزان افزایش تراز نسبی آب دریا درراستای کرانه‌های جزیره‌سدی میانکاله، یکی از مهم‌ترین عوامل کنترل‌کننده وقوع انواع واکنش‌های ژئومورفیک است؛ بااین‌حال، عرضه رسوب نیز تأثیر قابل‌توجهی بر واکنش‌های خط‌ساحلی دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تعیین جهات مناسب توسعه شهری بر اساس مناطق ممنوعه ژئومورفولوژیکی (مطالعه موردی: شهرستان فارسان)
        امیر صفاری حمید گنجائیان مژده فریدونی کردستانی زهرا حیدری
        توسعه شهری بدون در نظر گرفتن ویژگی های ژئومورفولوژی منجر به مخاطرات محیطی و تهدید برای جوامع انسانی می‌شود. با توجه به اینکه شهرستان فارسان از نظر ژئومورفولوژیکی با محدودیت های زیادی مواجه است، هدف از تحقیق حاضر این است تا با اعمال مناطق ممنوعه توسعه شهری، مناطق مستعد ت أکثر
        توسعه شهری بدون در نظر گرفتن ویژگی های ژئومورفولوژی منجر به مخاطرات محیطی و تهدید برای جوامع انسانی می‌شود. با توجه به اینکه شهرستان فارسان از نظر ژئومورفولوژیکی با محدودیت های زیادی مواجه است، هدف از تحقیق حاضر این است تا با اعمال مناطق ممنوعه توسعه شهری، مناطق مستعد توسعه سکونتگاه های شهرستان فارسان شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر مبنای روش های نرم افزای، کتابخانه ای و تحلیلی استوار است. در این تحقیق از 8 پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین شناسی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه و فاصله از نقاط شهری برای ارزیابی تناسب زمین استفاده شده است. همچنین به‌منظور تجزیه ‌و تحلیل داده ها و مکان گزینی مناطق مستعد جهت اهداف مورد نظر از روش مناطق ممنوعه و مدل های منطق فازی و AHP استفاده شده است. روش کار به‌گونه‌ای است که پس از تهیه لایه های اطلاعاتی، مناطق ممنوعه جهت اهداف توسعه شهری شناسایی شده و سپس با استفاده از مدل AHP وزن نهایی هر کدام از لایه های اطلاعاتی بدست آمده است. سپس در محیط GIS با استفاده از منطق فازی لایه های اطلاعاتی بر اساس وزن های بدست آمده و همچنین اعمال مناطق ممنوعه با هم تلفیق شده اند. روش بکارگرفته شده در تحقیق حاضر سبب شده تا مناطقی که جهت اهداف توسعه شهری مناسب نیستند جزء مناطق ممنوعه قرار گیرند. نتایج تحقیق بیانگر این است که بخش زیادی از وسعت شهرستان فارسان در مناطقی قرار دارند که حداقل از نظر یکی از معیارهای مورد نظر تناسب لازم را برای اهداف توسعه شهری ندارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - ارزیابی روش های تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه (ANP) در بررسی برخی از عوامل هیدروژئوموفولوژیکی موثر در تامین آب و جایگزینی سکونتگاهها (مطالعه موردی : دشت میاندوآب)
        داود مختاری سمیه معزز
        ایران کشوری است که در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است . پراکنش نامناسب بارندگی و تبخیر زیاد از خصوصیات اصلی این مناطق است بیشتر آب ناشی از بارندگی از طریق تبخیر از دسترس ساکنان آن ها خارج می شود.در منطقه مورد مطالعه هم علاوه بر این موارد انتقال آب از رودخانه های أکثر
        ایران کشوری است که در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است . پراکنش نامناسب بارندگی و تبخیر زیاد از خصوصیات اصلی این مناطق است بیشتر آب ناشی از بارندگی از طریق تبخیر از دسترس ساکنان آن ها خارج می شود.در منطقه مورد مطالعه هم علاوه بر این موارد انتقال آب از رودخانه های واقع در منطقه و تشدید این امر در سالهای اخیر و همچنین افزایش جمعیت شهری در سالهای اخیر در منطقه و روند رو به تزاید شدید ساخت وساز وزیر ساخت رفتن بیشتر زمینهای مرغوب منطقه، انجام این پژوهش ضروری می نمود.بدین منظور در این مطالعه، روش های تحلیل سلسله مراتبی (AHP)و تحلیل شبکه ( ANP )مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفت. جهت انجام این پژوهش از تصویر TM، 2011 ماهواره لندست استفاده شد. فاکتورهای موثر ( شیب، لیتولوژی، کاربری زمین، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، بارندگی، طبقات ارتفاعی و پوشش گیاهی )در محیطGISآماده شدند و نقشه های مکانیابی سکونتگاهها در روش های فوق تولید شد. تفسیرضرایب نشان دادکه، فاصله از رودخانه، بارندگی و طبقات ارتفاعی نقش مهمیدر این زمینه دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - تحلیل عوامل ژئومورفوکلیمایی در آفرینش باد محلی منجیل
        نسرین نیک‌اندیش هدیه اکبری قمصری
        باد منجیل یکی از مهم‌ترین بادهای محلی است که از شهرت جهانی برخوردار بوده ومنجیل به شهر توربین‌های بادی ایران معروف است. پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل به وجود آورنده، تشدیدکننده و استمرار دهنده این پدیده، با استفاده از روش اسنادی-تحلیلی منطبق بر شواهد میدانی صورت گرفته أکثر
        باد منجیل یکی از مهم‌ترین بادهای محلی است که از شهرت جهانی برخوردار بوده ومنجیل به شهر توربین‌های بادی ایران معروف است. پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل به وجود آورنده، تشدیدکننده و استمرار دهنده این پدیده، با استفاده از روش اسنادی-تحلیلی منطبق بر شواهد میدانی صورت گرفته است. قلمرو مکانی مورد مطالعه در مختصات جغرافیایی 48 تا 51 درجه طول شرقی و 34 تا 38 درجه عرض شمالی گسترده شده است. از داده‌های روزانه دما، رطوبت، فشار و باد ایستگاه‌های سینوپتیک بندرانزلی، رشت، منجیل و قزوین در پایه زمانی 1993-2014 و داده‌های ارتفاع رقومی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد تضادهای اقلیمی میان محدوده شمالی (بندر انزلی، رشت)، محدوده کوهستانی (منجیل، رودبار)، محدوده دشت قزوین و مناطق کم ارتفاع با برقراری شیب انرژی به‌عنوان عامل محرک باد منجیل ایفای نقش می‌کنند. این تضادها تحت شرایط زمین و الگوهای همدید ایجاد گردیده و با همراهی چیدمان مؤلفه‌های ژئومورفولوژیکی دریای خزر-دلتای سفید رود-کلوز سفیدرود -دشت قزوین، به‌عنوان عامل مسبب بستر ایجاد باد منجیل؛سبب آفرینش یکی از شدیدترین بادهای ایران و جهان در منجیل می‌گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - بررسی وضعیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول (در زاگرس چین‌خورده) با به‌کارگیری شاخص‌های مورفوتکتونیکی و شواهد ژئومورفولوژیکی
        رضا منصوری زهرا سربازی
        در این پژوهش از شاخص‌های مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از این‌گونه شاخص‌ها در بررسی‌های مربوط به تکتونیک‌های فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، به‌طوری‌که با استفاده از آنها می‌توان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را م أکثر
        در این پژوهش از شاخص‌های مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از این‌گونه شاخص‌ها در بررسی‌های مربوط به تکتونیک‌های فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، به‌طوری‌که با استفاده از آنها می‌توان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را مشخص نمود. استفاده از این شاخص‌ها پیش‌تر به‌عنوان ابزاری گران‌بها و سودمند در مناطق فعال تکتونیکی در نواحی گوناگون آزمایش‌شده و کارایی آنها به اثبات رسیده است. طاقدیس بانکول با مساحت 02/496 کیلومتر مربع در راستای عرض جغرافیایی ´´10 ´41 °33 تا ´´48 ´07 °34 و در راستای طول جغرافیایی ´´08 ´56 °45 تا ´´56 ´29 °46 در شمال‌شرقی شهرستان ایوان‌غرب واقع شده است. سازندهای اصلی تشکیل‌دهنده این طاقدیس شامل سازند: آسماری، پابده، گورپی، بختیاری و گچساران می‌باشند. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان فعالیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول با استفاده از شاخص‌های مورفوتکتونیکی (SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU) می‌باشد. ابزارهای‌ فیزیکی و مفهومی مورد استفاده در این‌ پژوهش شامل نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه، تصاویر ماهواره‌ای، سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی می‌باشند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که طاقدیس بانکول دارای وضعیت تکتونیکی فعالی است؛ به‌طوری‌که این طاقدیس برپایه مقادیر شاخص‌های SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU در کلاس یک فعالیت قرار می‌گیرد. همچنین، این یافته‌ها گویای تداوم حرکات نئوتکتونیک و بالاآمدگی در طاقدیس بانکول می‌باشند که با شواهد ژئومورفولوژیکی موجود در منطقه مورد پژوهش همچون وجود پرتگاه‌های گسلی خطی و مستقیم، اشکال مثلثی شکل، دره‌های ژرف و V شکل، بریدگی کم جبهه طاقدیس و عدم تشکیل کوهپایه مطابقت می‌کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - ارزیابی خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه و تعیین برخی از خصوصیات کمی و مقدار موادمعدنی در گیاه داروئی گل آرونه (Hymenocarter longiflorus Benth) دربوم سازگان مرتعی استان خراسان جنوبی
        سیده محبوبه میرمیران رضا یاری مجید دشتی عباسعلی ناظران
        گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها در زمینه سلامت، تجارت و فناوری مطرح هستند. شناخت علمی و همه جانبه عناصر و اجزاء اکوسیتم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آن‌ها امری ضروری محسوب می‌شود. به این منظور خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه، أکثر
        گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها در زمینه سلامت، تجارت و فناوری مطرح هستند. شناخت علمی و همه جانبه عناصر و اجزاء اکوسیتم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آن‌ها امری ضروری محسوب می‌شود. به این منظور خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه، خصوصیات ریخت‌شناسی و میزان برخی از مواد معدنی گیاه داروئی گل آرونه در بوم‌سازگان مرتعی خراسان جنوبی در دو رویشگاه دره امرودکان فردوس و دره سبز سرایان مورد بررسی قرار گرفت. بدین صورت که در منطقه معرف هر رویشگاه تعداد 3 ترانسکت و در طول هر ترانسکت 10 پلات 3 مترمربعی مستقر گردید. در هر پلات پارامترهای پوشش شامل تعداد پایه، درصد تاج پوشش گونه‌های گیاهی، درصد گونه گل آرونه، قطر بزرگ و کوچک، ارتفاع متوسط و برخی ترکیبات معدنی موجود در اندام‌های هوایی گیاه اندازه‌گیری شد. همچنین خصوصیات اقلیمی و توپوگرافی هر رویشگاه و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که جهت هر دو رویشگاه رو به شمال بوده و دره امرودکان از ارتفاع و متوسط بارندگی سالیانه بیشتری در مقایسه با سبزرود برخوردار بود. خاک هردو منطقه در محدوده اسیدی بوده و بافت خاک در رویشگاه دره امرودکان از نوع لوم و در رویشگاه سبزرود شنی-لومی بود. درصد پوشش کل گونه‌ها، درصد پوشش گونه گل آرونه، متوسط ارتفاع و وزن تر و خشک قسمت سرشاخه‌های گلدار گونه مورد نظر به‌دلیل شرایط اکولوژیکی مناسب‌تر و وجود خاک حاصل‌خیزتر در رویشگاه دره امرودکان به ترتیب 17، 43، 12، 43 و 62 درصد بیشتر از رویشگاه سبزرود سرایان بود. همچنین بین مواد معدنی موجود در اندام دارویی گل آرونه در دو رویشگاه اختلاف معنی‌داری وجود داشت و مواد معدنی موجود در سرشاخه‌‌های گلدار این گونه در رویشگاه دره امرودکان از رویشگاه سبزرود بیشتر بود. به‌طورکلی نتایج نشان دهنده تاثیرپذیری خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گونه از رویشگاه است. با توجه به ارزش دارویی، دارا بودن مواد معدنی و همچنین مقاومت بالای این گیاه به شرایط مختلف محیطی استفاده از آن در کمربند فضای سبز شهری توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - ارزیابی تحمل به شرایط غرقابی نهال های دوساله ون (Fraxinus excelsior L.)
        قاسم علی پاراد مسعود طبری کوچکسرایی علی خدادوست سید احسان ساداتی نبی عزیزی
        هدف این تحقیق بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و موفولوژیکی نهال‌های دو ساله ون (Fraxinus excelsior L.) به شرایط غرقابی بود. بدین منظور نهال‌های ون در طرحی کاملا تصادفی به مدت 102 روز تحت تاثیر تیمار غرقابی دائم، غرقاب موقت (غرقاب به‌مدت 60 روز و به دنبال آن 42 روز زهکشی) و ش أکثر
        هدف این تحقیق بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و موفولوژیکی نهال‌های دو ساله ون (Fraxinus excelsior L.) به شرایط غرقابی بود. بدین منظور نهال‌های ون در طرحی کاملا تصادفی به مدت 102 روز تحت تاثیر تیمار غرقابی دائم، غرقاب موقت (غرقاب به‌مدت 60 روز و به دنبال آن 42 روز زهکشی) و شاهد قرار گرفتند. نتایج نشان داد در پایان دوره، اگرچه کلیه نهال‌ها در هر سه شرایط آزمایش زنده ماندند اما در محیط‌های غرقابی، کاهش تدریجی هدایت روزنه‌ای، تعرق و نرخ فتوسنتز در طول تنش مشاهده شد. این در حالی است که پس از حذف عامل تنش (شرایط غرقاب موقت)، نهال‌ها توانستند تا حد زیادی فعالیت‌های فیزیولوژیکی خود را احیا کنند. رویش قطری نهال‌ها در تیمار غرقابی موقت افزایش یافت اما مقادیر رویش ارتفاعی، طول ریشه، سطح برگ و وزن خشک اندام‌های مختلف نهال‌ها در هر دو محیط غرقابی روند نزولی را طی نمود. به‌‌طورکلی، می‌توان اظهار داشت که نهال‌‌های دوساله ون پاسخ مناسبی نسبت به تنش غرقابی تا روز 60ام داده و بعد از 42 روز زهکشی، مشخصه‌های فیزیولوژیکی آنها بازیابی شد. از این تحقیق می‌توان استنتاج کرد که در شمال کشور، در مناطقی که در معرض سیلاب‌های دوره‌ای قرار دارند بتوان از نهال ون با اهداف احیاء اراضی و تولید چوب استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - اثر آلودگی هوای شهر تهران بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برگ چنار (Platanus orientalis L.)
        سیده مهدخت مداح
        درخت چنار یکی از درختان مهم در فضای سبز شهر تهران است که در سال‌های اخیر تحت تاثیر آلودگی شدید هوای تهران دچار خزان زود هنگام شده است. در پژوهش حاضر به‌منظور مشخص شدن علت این پدیده صفاتی نظیر سطح برگ وزن خشک، هدایت روزنه، مقاومت روزنه، رطوبت نسبی برگ، غلظت نسبی کلروفیل، أکثر
        درخت چنار یکی از درختان مهم در فضای سبز شهر تهران است که در سال‌های اخیر تحت تاثیر آلودگی شدید هوای تهران دچار خزان زود هنگام شده است. در پژوهش حاضر به‌منظور مشخص شدن علت این پدیده صفاتی نظیر سطح برگ وزن خشک، هدایت روزنه، مقاومت روزنه، رطوبت نسبی برگ، غلظت نسبی کلروفیل، مقادیر عناصر کلسیم، منیزیوم، سرب و کادمیوم مورد سنجش قرار گرفت. برگ درختان چنار در اواخر بهار از سه منطقه شهر تهران با مقادیر متفاوت آلودگی هوا، پارک صدرا (منطقه پاک)، پارک المهدی (منطقه آلوده 1) و پارک اوستا (منطقه آلوده 2) جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد آلودگی هوا موجب کاهش معنی‌دار سطح برگ و افزایش هدایت روزنه در منطقه آلوده پارک المهدی گردید. همچنین بیشترین مقدار منیزیم و سرب در برگ‌های چنار منطقه آلوده ی پارک اوستا مشاهده شد. بیشترین مقدار کادمیوم نیز به برگهای پارک صدرا تعلق داشت. در مورد سایر صفات نیز اختلاف معنی‌داری بین مناطق مختلف مشاهده نشد. با توجه به نتایج کسب شده در تحقیق حاضر به نظر می‌رسد درخت چنار توان جذب فلزات سنگین را دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - بررسی ویژگی‌های فتوسنتزی و فیتوشیمیایی برخی از اکوتیپ‌های بنفشه معطر (Viola odorata L.) در استان‌های مازندران و گلستان
        حسین مرادی مهدی حدادی نژاد علیرضا یاوری مهدی محمدی ازنی سید مریم موسوی سیدمحمدامین حسینی
        به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و أکثر
        به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و صفات ریخت شناسی از جمله طول و عرض برگ، طول دم برگ و طول ریشه ارزیابی گردید. در بررسی صفات فیتوشیمیایی ژنوتیپ های مناطق ساری و کسوت دارای بالاترین میزان کلروفیل b و کلروفیل کل بوده و اکوتیب ساری از بالاترین میزان فلاونوئید بر خوردار بودند. از نظر میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی، دو اکوتیپ ساری و وری، با غلظت مهار 60 درصد رادیکال های آزاد بالاترین مقدار را نشان دادند. اکوتیب های مناطق زنگلاب، آق چشمه، تنگه چهل چای با ارتفاع از سطح دریای کمتر نسبت به مناطق دیگر مورد مطالعه، بالاترین میزان فنل کل را به میزان 25 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک را نشان دادند. نتایج حاصل از ارزیابی ریخت شناسی نشان داد، بیشترین اندازه طول برگ را اکوتیب های وری، ساری و کسوت نشان دادند و اکوتیب های ازنی و وری بیشترین اندازه طول ریشه را دارا بودند. همچنین، اکوتیپ های وری، کسوت، چهل چای و زنگلاب بالاترین میزان طول دم برگ و اکوتیپ چهل چای بالاترین تعداد برگ را نشان دادند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا میزان طول برگ، عرض برگ، طول دم برگ، تعداد برگ، فلاونوئید برگ و فنل برگ گیاه بنفشه معطر کاهش می یابد. به‌طورکلی اکوتیب های ساری، وری وکسوت در استان مازندران در اکثر ویژگی های عملکردی دارای ژنوتیب های برتر جهت کارهای اصلاحی در آینده می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - ارزیابی و مقایسه ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.)در تحمل به تنش خشکی
        زهرا توحیدی حمید سبحانیان امین باقی زاده
        گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین به‌عنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی می‌باشد. أکثر
        گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین به‌عنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی می‌باشد. تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط تنش خشکی می‌تواند منجر به کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم‌آب شود. درپژوهش حاضر به مطالعه پاسخ‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.) بومی جنوب‌ شرقی ایران در شرایط تنش خشکی خواهیم پرداخت. لذا به این منظور یک آزمایش گلخانه‌ای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای رطوبتی 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. نتایج حاصل از داده‌ها نشان داد صفات مورفولوژیکی مورد بررسی شامل طول ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی درسطح پنج درصد با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. همچنین تنش خشکی موجب افزایش طول ریشه، محتوای پرولین و ترکیبات فنلی، کاهش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل‌کل و محتوای پروتئین گردید. بالاترین مقاومت به تنش را اکوتیپ های مناطق سرچشمه و کوهپایه و کمترین مقاوت را گیاهان مناطق شهداد و عنبرآباد نشان دادند. نتایج حاصل از پژوهش مورد نظر حاکی از مقاومت نسبی این گیاه به تنش خشکی می‌باشد. لذا گیاه دارویی بسیار مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و کم آب ایران می باشد. از بین اکوتیپ های بررسی شده گیاهان منطقه سرچشمه و کوهپایه به شرایط تنش خشکی 40 درصد پاسخ مطلوبتری دادند و با اطمینان بیشتری می توان کشت این اکوتیپ ها را در مناطق تحت تنش توصیه کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - بررسی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد گیاه گندم (Triticm aestivum L.) با استفاده از منابع تامین نیتروژن و روی و برهمکنش این عناصر
        محمدعلی رضایی حسین عجم نوروزی مهرعلی محمود جانلو حسن مدرس زاده
        بررسی کاربرد مغذی‌ها و توازن مطلوب میان عناصر و غلظت ترکیبات قابل جذب مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی و کشاورزی قرار دارد. در این پژوهش اثر منابع تامین نیتروژن در چهار سطح شامل: 100 درصد اوره، نانوکود کلات ازت، کود بیولوژیک پانارومیکس و 50 درصد اوره + 50 درصد کود بیولوژی أکثر
        بررسی کاربرد مغذی‌ها و توازن مطلوب میان عناصر و غلظت ترکیبات قابل جذب مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی و کشاورزی قرار دارد. در این پژوهش اثر منابع تامین نیتروژن در چهار سطح شامل: 100 درصد اوره، نانوکود کلات ازت، کود بیولوژیک پانارومیکس و 50 درصد اوره + 50 درصد کود بیولوژیک پانارومیکس و منابع تامین روی در 3 سطح: عدم مصرف روی، سولفات روی و نانوکود کلات روی و اثرات متقابل منابع تامین این دو عنصر بر فیزیولوژی و عملکرد گیاه گندم (Triticum aestivum L.) بررسی شد. این تحقیق با روش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و 12 تیمار در مزرعه شخصی واقع در شمال شهر جلین واقع در 3 کیلومتری شرق گرگان، در سال زراعی 97-96 انجام شد. نتایج نشان داد صفات مورد بررسی تحت تاثیر منابع تامین نیتروژن و اثر متقابل منابع تامین این دو عنصر قرار گرفت، اما از نظر منابع تامین روی اختلاف معنی‌داری نداشتند. در تیمارهای منابع تامین نیتروژن، بیشترین میزان سطح و تعداد برگ، ارتفاع گیاه، کلروفیل b و مجموع کلروفیل (a+b)، نیترات ردوکتاز و عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه مربوط به تیمارهای 100 درصد اوره و 50 درصد اوره +50 درصد کود بیولوژیک بود. در تیمارهای اثر متقابل، بیشترین میزان پرولین در تیمار 100 درصد کود بیولوژیک + نانوکلات روی مشاهده شد و در تیمارهایی که با افزایش میزان پرولین همراه بود، افزایشی در میزان قندهای محلول و گلایسین بتائین صورت نگرفت. بالاترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز و مقدار کلروفیل a و کلروفیل (a+b) و نیز بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار 100 درصد اوره + سولفات روی مشاهده گردید. نتایج نشان داد عملکرد بالای گندم در این تیمار تابعی از رفتار فیزیولوژیکی گیاه بوده و نشان دهنده برهم‌کنش مثبت بین عنصر نیتروژن و روی می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - غربال ژنوتیپهای مختلف نیشکر (Saccharum ssp L.) مقاوم به سرما با استفاده از شاخص‌های مورفولوژی و بیوشیمیایی
        محمود فولادوند آسا ابراهیمی مهدی رهایی وحید شریعتی جونی
        نیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه أکثر
        نیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه اصلاح نبات نیشکر، پس از وقوع سرمای ᴏC2/1 زیر صفر در دیماه 1394، تعداد 454 رقم نیشکر با استفاده از شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، در یکی از مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات نیشکر خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول با استفاده از شاخص های مورفولوژی، ارقام متحمل و حساس در برابر سرما انتخاب شدند. در مرحله دوم در سال 1395، پس از تنش سرما، شاخصهای بیوشیمیایی از قبیل پرولین( Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA )، در ارقام متحمل(منتخب مرحله اول)، افزایش بیشتری پیدا کرد و بر اساس نتایج دو مرحله، دو رقم BR00-01 وTUC66-107 به‌ترتیب به‌عنوان متحمل ترین و حساسترین رقم نسبت به سرما شناسایی شدند. نتایج بررسی واکنش مورفولوژی و بیوشیمیایی ارقام نیشکر به تنش سرما نشان داد که ارقامی که طبق شاخص های مورفولوژیکی، میزان تحمل بیشتری به تنش سرما دارند، همین ارقام در مرحله بررسی بیوشیمیایی نیز از نظر میزان پرولین (Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA) در سطح بالاتری نسبت به ارقام حساس قرار دارند. همچنین همبستگی بالایی بین صفات مورفولوژیکی و شاخص های بیوشیمیایی از نظر میزان تحمل و مقاومت به سرما وجود داشت. بنابراین، با استفاده از اندازه گیری شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، می توان پیش از انجام بررسی مولکولی و بدون صرف هزینه های زیاد، نوع واکنش ارقام نیشکر به تنش سرما را بررسی نمود و در هنگام غربال کلون های نیشکر در مراحل مختلف اصلاحی، با اندازه گیری مقدار شاخص های مورفولوژی و بیوشیمیایی نیشکر در هنگام تنش سرما، نسبت به غربال و انتخاب کلون های برتر اقدام نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - بررسی‌ خصوصیات فیتوشیمیایی اندام های گیاه تنگرس طی مراحل مختلف فنولوژیکی
        اکرم طالقانی صغری محمودی مجید مکبراصفهانی
        گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اند أکثر
        گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اندام های مختلف میوه، برگ، پوست و ریشه این گیاه بر اساس شرایط اقلیمی و فنولوژیکی مختلف گیاهان در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، تیر، مرداد و مهر جمع آوری و با روش خیساندن در حلال متانول 80 درصد عصاره گیری شدند. محتوای ترکیبات فنولی کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و فنولیک اسید کل عصاره ها به روش اسپکتروفتومتری و فعالیت ضد رادیکالی عصاره ها با آزمون مهار رادیکال های DPPH در ماه های مختلف اندازه گیری شد. نتایج در سطح احتمال 05/0 درصد معنادار هستند. حداکثر ترکیبات فنولی (02/1±66/583 میکروگرم گالیک اسید/گرم گیاه خشک)، آنتوسیانین (019/0± 062/9 میلی گرم/ لیتر) و فنولیک اسید (52/1±87/53 میکروگرم کافئیک اسید/گرم گیاه خشک) در اندام میوه و در ماه مهر و حداکثر ترکیبات فلاونوئیدی (77/1±48/514 میلی‌گرم کوئرستین/ گرم گیاه خشک) در اندام برگ و در ماه فروردین به دست آمد. عصاره میوه ها دارای بیشترین خواص آنتی اکسیدانی با مقدار ۵۰IC، ۲۴/۰ ± ۵۲/۷ میکروگرم بر میلی لیتر در ماه مهر بودند، پس از آن برگ ها با ۲۹/۰±۱۸/۸ میکروگرم بر میلی‌لیتر در ماه فروردین، ریشه با 29/0±50/13 میکروگرم در میلی لیتر در ماه فروردین و پوست درخت با 37/0±79/14میکروگرم در میلی لیتر در ماه اردیبهشت به ترتیب قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که کیفیت و کمیت محتوی مواد موثره اندام های مختلف تنگرس تحت شرایط تغییرات فصلی متفاوت است و می توان از این نتایج برای استخراج حداکثر ترکیبات به منظور آنالیزهای بعدی و همچنین استفاده در صنایع مختلف دارویی و غذایی بهره برد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - تغییرات میزان پرولین، روابط آبی و سازگاری مورفولوژیکی دو واریته سویا (پرشینگ و DPX) تحت تنش آبی
        حسن مدرس زاده محمدعلی رضایی مه لقا قربانلی
        تنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله ‌در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش‌ آبی بر روی روابط آبی‌، أکثر
        تنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله ‌در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش‌ آبی بر روی روابط آبی‌، مقدار پرولین و ویژگی‌های مورفولوژیکی دو رقم سویا شامل پرشینگ و DPX بود. بدین منظور آزمایشی در شرایط گلدانی انجام گرفت و تیمارهای آبی 80 (غرقابی)، 60، 40 و 20 درصد (خشکی) ظرفیت اشباع آب خاک بر روی آنها اعمال گردید. نتایج مطالعات اختلاف معنی‌داری را در سنجش‌های مورد بررسی در دو رقم سویا نشان داد. در هر دو رقم کاهش میزان آبیاری موجب کاهش ارتفاع گیا ه و طول ریشه گردید و در تیمار غرقابی نیز با افزایش چشمگیر ریشه‌های نابجا همراه بوده است. در رقم پرشینگ کاهش میزان آبیاری منجر به کاهش در میزان نسبی آب (RWC) گردید، اما در رقم DPX پائین‌ترین میزان RWC در تیمار 40 درصد مشاهده گردید. از دست دادن آب برگ (LWL) در همه تیمارها در رقم پرشینگ بالاتر از تیمارهای مشابه در رقم DPX بود. بیشترین میزان پرولین برگ و ریشه مربوط به تیمارهائی بود که دارای RWC پائینتری بوده که این میزان در دو رقم پرشینگ و DPX به ترتیب در تیمارهای 20 و 40 درصد مشاهده گردید. در هر دو رقم ،میزان اسید آمینه پرولین در برگ‌ها بیشتراز ریشه مشاهده گردید. نتایج مشخص نمود که در هر دو رقم، برگ بیشتر از ریشه تحت تأثیر استرس آبی قرار گرفته و رقم پرشینگ حساسیت بیشتری را در مقادیر پائین ‌ترآبی از خود نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - تاثیر چرا بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گونه‌های Stachys lavandulifolia Vahl. وStachys turcomanica Trautva. در استان خراسان شمالی
        مرضیه نیستانی مه لقا قربانلی علی ستاریان
        چرای دام یکی از راه‌های بهره‌وری از اراضی است و از جمله عوامل محیطی محسوب می‌شود که اکوسیستم‌ها و رشد گیاهان را تحت تاثیر قرارداده و سبب تغییرات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در گیاهان می‌شود. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات چرای دام بر صفات مورفولوژیکی و همچنین میزان قندها أکثر
        چرای دام یکی از راه‌های بهره‌وری از اراضی است و از جمله عوامل محیطی محسوب می‌شود که اکوسیستم‌ها و رشد گیاهان را تحت تاثیر قرارداده و سبب تغییرات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در گیاهان می‌شود. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات چرای دام بر صفات مورفولوژیکی و همچنین میزان قندهای محلول و فعالیت آنتی‌اکسیدانی، دو گونهStachys lavandulifolia‌وStachys turcomanica از چراگاه و منطقه قرق شده سیساب واقع در 35 کیلومتری بجنورد در استان خراسان شمالی انتخاب گردید. دو منطقه به لحاظ ویژگی‌های فیزیکی همچون موقعیت جغرافیایی، میزان بارندگی‌، ارتفاع و pH خاک یکسان بوده و توسط سیمی فلزی از یکدیگر جدا شده بودند. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد تنش چرا بر روی تراکم کرک‌، ویژگی‌های برگ (طول برگ، عرض در 2/1، 3/1 و 3/2 طول برگ و سطح برگ)‌، اندازه و شکل دانه گرده اثر معنی‌داری نداشت در حالی که میزان قندهای محلول و فعالیت ترکیبات آنتی اکسیدانی در منطقه چراگاه افزایش معنی‌داری یافتند. با توجه به نتایج حاصل از تحقیق حاضر به نظر می‌رسد افزایش قند‌های محلول و ترکیبات آنتی اکسیدانی بدلیل جبران خسارت وارده و بیانگر پلاستیسیتی بالا در این گونه‌ها است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - بررسی و مقایسه صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه داروئیpulegium L. Mentha در رویشگاه‌های مختلف طبیعی و زراعی استان گیلان
        عزیزاله خیری زهرا بهارمست محسن ثانی خانی علی سلیمانی
        گیاه داروئی پونه معطر (pulegium L. Mentha) متعلق به تیره نعنا، گیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی است که به علت سنتز ﻣﺎده ﻣﺆﺛﺮه ﭘﻮﻟﮕﻮن با اثر ضدﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و آنتی‌اکسیدان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دارویی ﻗﺮار می گیرد. این تحقیق با هدف بررسی صفات مورفولوژیکی و تنوع فیتوشیمیایی اسانس أکثر
        گیاه داروئی پونه معطر (pulegium L. Mentha) متعلق به تیره نعنا، گیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی است که به علت سنتز ﻣﺎده ﻣﺆﺛﺮه ﭘﻮﻟﮕﻮن با اثر ضدﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و آنتی‌اکسیدان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دارویی ﻗﺮار می گیرد. این تحقیق با هدف بررسی صفات مورفولوژیکی و تنوع فیتوشیمیایی اسانس توده های مختلف پونه معطر جمع آوری شده از سه رویشگاه طبیعی: ضیابر، ماسال و آبکنار در مرحله گلدهی در استان گیلان و همچنین کشت ریزوم نمونه‌های رویشگاهی در همان سال در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام پذیرفت. ریزوم جمعیت های فوق در بهار 1396 جمع آوری و به مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان جهت کشت و مطالعه انتقال یافت و در تابستان همان سال ، همزمان سرشاخه های گلدار توده ها از مزرعه و نواحی مورد مطالعه جمع آوری گردید. استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر، تقطیر با آب و آنالیز اسانس ها با استفاده از دستگاه Gc و GC-MS شناسایی گردید. نتایج نشان داد، جمعیت های این گونه در رویشگاه طبیعی از لحاظ صفات مورفولوژیکی از جمله طول برگ، ارتفاع بوته و تعداد میانگره از برتری ببیشتری برخوردار بودند. بیشترین میزان درصد اسانس و پولگون در جمعیت کشت شده (4/54 درصد) و کمترین میزان آن در توده آبکنار (19/40 درصد) مشاهده شد. که یکی از دلایل آن می تواند کاهش میزان بارندگی، افزایش ارتفاع از سطح دریا و همچنین تفاوت در طول و عرض جغرافیایی باشد. پولگون و کامفندر منطقه ضیابر، به‌ترتیب با 17/49 و 84/11 درصد بالاترین میزان ترکیبات اسانسی بودند، در منطقه ماسال، پولگون با 47/49 و گاماترپینن 24/14 درصد و در منطقه آبکنار پولگون با 19/40 و گاماترپینن با 56/11 درصد بیشترین میزان ترکیبات اسانسی بودند. بالا بودن میزان این ترکیبات در جمعیت های مورد بررسی نشان‌دهنده کیفیت بالای اسانس در این گیاه دارویی ا ست. با توجه به اینکه هرچه ترکیبات موجود در اسانس کمتر و درصد آنها بیشتر باشد جداسازی ترکیبات جهت مصارف تجاری و دارویی آسان تر است جمعیت های کشت شده از این گونه با داشتن تعداد ترکیبات کمتر اما درصد بالای ترکیبات اصلی نسبت به سایر جمعیت‌های پونه برتری و پتانسیل بیشتری برای برنامه های اصلاحی و اهلی سازی دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - ارزﯾﺎﺑﯽ ومقایسه ﺗﻨﻮع ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﻓﯿﺘﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ اﺳﺎﻧﺲ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ Stachys lavandulifolia Vahl. در اﺳﺘﺎن ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺰرﻋﻪ
        مریم کشاورزی محمد باقر رضایی سید مهدی میری
        در این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.)، بذرهای شش جمعیت گیاه از پنج استان آذربایجان غربی (دمرجی و قره زاغ)، البرز (گچسر)، قزوین (الموت)، اصفهان (تنگه صیاد) و لرستان (نورآباد دلفان) از بانک ژن گیاهان أکثر
        در این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.)، بذرهای شش جمعیت گیاه از پنج استان آذربایجان غربی (دمرجی و قره زاغ)، البرز (گچسر)، قزوین (الموت)، اصفهان (تنگه صیاد) و لرستان (نورآباد دلفان) از بانک ژن گیاهان دارویی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تهیه شدند سرشاخه‌های هوایی نمونه‌های گیاه در مرحله قبل از گل‌دهی در تیر ماه سال 1392 از مزرعه پژوهشی واقع در استان البرز برداشت گردید. اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و شناسایی ترکیبات متشکله اسانس‌ها با استفاده از دستگاه GC و GC/MS ارزیابی گردید. بررسی نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری در صفات ارتفاع بوته، قطر یقه، قطر ساقه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول/ عرض برگ، تعداد برگ در بوته و وزن تر و خشک نشان داد. بیشترین ارتفاع بوته (9/103 میلی‌متر)، قطر ساقه (6/3 میلی‌متر) و تعداد برگ در بوته (19) به جمعیت استان البرز (گچسر) تعلق داشت. براساس نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، جمعیت‌های مورد مطالعه به 2 گروه مجزا تقسیم شدند.تجزیه به مولفه‌هانشان داد 3 مولفه در مجموع بیش از 6/89 درصد از تغییرات مربوط به صفات اصلی را توجیه نمودند که صفات قطر ساقه، تعداد برگ در بوته و وزن تر و خشک، از صفات تشکیل دهنده مولفه اول بودند. کمترین (015/0 درصد) و بیشترین (049/0 درصد) بازده اسانس به جمعیت‌های الموت و گچسر و قره زاغ تعلق داشت. ترکیب‌های: گاما-ترپینن، بتا- پینن، آلفا-پینن، ژرماکرن–دی و بی-سیکلو ژرماکرن در اسانس همه رویشگا‌ه‌ها غالب بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی جمعیت‌های مختلف گونه‌های Nepeta nuda و Nepeta crassifolia در رویشگاه‌های استان‌های‌ اردبیل و آذربایجان شرقی
        رسول نریمانی محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی دانیال شکوهی
        جنس نپتا (Nepeta L.) متعلق تیره نعناعیان (Lamiaceae)، حاوی گونه‌های مختلف یک‌ ساله و چندساله می‌باشد که در نقاط مختلف آسیا، اروپا و شمال آفریقا یافت می‌شوند. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی 6 جمعیت متعلق به دو گونه Nepeta nuda أکثر
        جنس نپتا (Nepeta L.) متعلق تیره نعناعیان (Lamiaceae)، حاوی گونه‌های مختلف یک‌ ساله و چندساله می‌باشد که در نقاط مختلف آسیا، اروپا و شمال آفریقا یافت می‌شوند. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی 6 جمعیت متعلق به دو گونه Nepeta nuda و Nepeta crassifolia در تابستان 1394 در دو استان اردبیل و آذربایجان شرقی انجام شد. نمونه‌برداری در زمان گلدهی صورت گرفت. صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، طول و عرض برگ، تعداد گره، طول گل‌آذین، طول میانگره و طول شاخه فرعی بود. عصاره متانولی به روش خیساندن، میزان فنل با روش فولین - سیکالتو و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها با استفاده از ظرفیت مهار رادیکال های DPPH انجام پذیرفت. آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و مقایسه‌ میانگین داده ها‌ با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد در گونه Nepeta crassifoliaجمعیت 1 (رضی) به لحاظ صفات مورفولوژیکی بر دیگر جمعیت های این گونه برتری داشت. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی با (96/74 درصد) و فنل کل (88/9 میلی‌گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن‌تر) در بین جمعیت های این گونه به‌ترتیب مربوط به گل و برگ جمعیت 3 (گردنه حیران) بود. همچنین در مورد گونه Nepeta nuda بیشترین ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، تعداد گره مربوط به جمعیت 6 (مشکین شهر) و بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی و میزان فنل کل در برگ و گل این‌ گونه به‌ترتیب در جمعیت های 5 (هریس) و 4 (مشکین- هریس) مشاهده گردید. به‌طورکلی در بین دو گونه بیشترین فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در جمعیت 3 (گردنه حیران) متعلق به گونه Nepeta crassifolia بود. به نظر می رسد ارتفاع از سطح دریا تاثیر به سزایی در افزایش محتوای فنلی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی جمعیت ها داشت. جمعیت های 1 و 6 از هر دو گونه گیاهی از نظر صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی، مطلوب بوده به‌طوری‌که دربرنامه های اصلاحی و اهلی کردن، این جمعیت‌ها می توانند مورد توجه قرارگیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - ارزیابی و مقایسه ویژگیهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی 14 اکوتیپ از گیاه دارویی (.Ziziphus jujuba Mill) در ایران
        سکینه کهنسال واجارگاه رضا برادران سید غلامرضا موسوی مجید تولیت ابوالحسنی داراب یزدانی
        عناب Zizyphus jujuba Mill از تیره Rhamnaceae، دارای خواص دارویی ملین، تصفیه کننده خون و آرام کننده اعصاب است. تحقیق، به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید اکوتیپ های گیاه دارویی عناب جهت دست یابی به اکوتیپ برتر به اجرا در آمد. 14 اکوتیپ عنا أکثر
        عناب Zizyphus jujuba Mill از تیره Rhamnaceae، دارای خواص دارویی ملین، تصفیه کننده خون و آرام کننده اعصاب است. تحقیق، به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید اکوتیپ های گیاه دارویی عناب جهت دست یابی به اکوتیپ برتر به اجرا در آمد. 14 اکوتیپ عناب از کلکسیون جهاد دانشگاهی واحد خراسان جنوبی، که از مناطق مختلف گردآوری گردیده، در بهار 1396 گل و برگ در مرحله تمام گل، و میوه در مرحله رسیدن کامل جمع آوری گردیدند. ترکیبات فنلی و تانن کل با روش ماکار و میزان فلاونوئید کل با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گرفت. گروه بندی اکوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی از طریق تجزیه خوشه ای و همبستگی صفات کمی نیز به روش پیرسون انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد فلاونویید با طول و عرض میوه و نسبت آنها همبستگی مثبت معنی داری داشت. عملکرد فنل نیز با طول و عرض میوه و عملکرد تانن با فنل همبستگی مثبت معنی داری نشان داد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک شامل طول و عرض برگ، نسبت آنها، طول و قطر میوه و نسبت آنها و وزن هزاردانه ژرم پلاسم متنوعی از گیاه عناب در ایران نشان دادند. از نظر صفات مورفولوژیک اکوتیپ هسته درشت دارای حداکثر ماده موثره بود. اکوتیپ های از نظر فیتوشیمیایی نیز اختلاف معنی دار آماری نشان دادند. بر اساس تجزیه خوشه ای، 14 اکوتیپ در 2 گروه جداگانه قرار گرفتند. ارزیابی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی بین اکوتیپ ها تنوع بالایی نشان دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - تغییر در خصوصیات ریختی، محتوای فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی جمعیت‌های مختلف سه گونه از جنس جاشیر (Prangos spp.) جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد
        پیمان آذرکیش محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی فاطمه خاکدان
        جنس جاشیر (Prangos Lindl.) متعلق به تیره چتریان است و 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات گوارشی مورد استفاده است. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل کل و فعالیت آ أکثر
        جنس جاشیر (Prangos Lindl.) متعلق به تیره چتریان است و 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات گوارشی مورد استفاده است. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی 18 جمعیت متعلق به سه گونه Prangos acaulis،Prangos platychloena و Prangos ferulacea در بهار و تابستان 1397 در دو استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. برای بررسی صفات مورفولوژیکی در زمان گلدهی از هر رویشگاه، تعداد 10 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 15 صفت کمی و 39 صفت کیفی برای هر جمعیت بررسی شد. میزان فنل کل با روش فولین-سیکالتو و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی با استفاده از ظرفیت مهار رادیکال‌های DPPH ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنوع زیادی در بین جمعیت ها وجود دارد. تجزیه خوشه ای جمعیت های مورد مطالعه را به سه گروه مجزا تقسیم کرد. در گونه Prangos acaulis جمعیت شماره 14 آن به لحاظ صفات مورفولوژیکی بر دیگرجمعیت های این گونه برتری داشت. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی (05/93 درصد) و فنل کل (84/8 میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) در بین جمعیت های این گونه به‌ترتیب مربوط به جمعیت های 14 و 8 بود و همچنین در گونه Prangos platychloena بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل به‌ترتیب در جمعیت های شماره 7 به میزان (72/95 درصد) و 15 (25/10 میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) مشاهده شد. به‌طورکلی در بین سه گونه بیشترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در جمعیت 18 متعلق به گونه Prangos ferulacea گزارش گردید. جمعیت های 5، 6، 7 و 8 از استان فارس، 11 و 13 از استان‌های کهگیلویه و بویراحمد از هر سه گونه گیاهی از نظر صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی، مطلوب بوده به‌طوری که می‌تواند در برنامه های اصلاحی و اهلی کردن این جمعیت‌ها مورد توجه قرارگیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - بررسی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Satureja hortensis L.
        علی قادری علی نوعی خدیجه احمدی حسین صبوری فرد
        مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) یکی از گیاهان ارزشمند دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.بود. مطالعه حا أکثر
        مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) یکی از گیاهان ارزشمند دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.بود. مطالعه حاضر به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهر گلمکان در سال 98-1397 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک تیوباسیلوس (0 (شاهد)، 5 و 12 کیلوگرم در هر هکتار) و کود شیمیایی (0 (شاهد)، 35 و 70 کیلوگرم در هر هکتار) بودند. اسانس گیاه از برگ های مرزه در مرحله گلدهی توسط دستگاه کلونجر استخراج و سپس ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس توسط GC-MS مورد تجزیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که همه صفات مورفولوژیکی گیاه و هم چنین کیفیت و کمیت مواد مؤثره اسانس تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار گرفتند. به طوری‌که کاربرد تلفیقی کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی منجر به افزایش صفات مورد بررسی نسبت به شاهدگردید. بیشترین ارتفاع بوته (8/48 سانتی متر)، وزن خشک برگ (7/9 گرم) و دانسیته اسانس (67/3 درصد) در استفاده توأم کود تیوباسیلوس و کود شیمیایی بدست آمد. دو ترکیب اصلی اسانس مرزه شامل: کارواکرول (10/62 درصد) و گاما-ترپینن (04/19 درصد) بیشترین، افزایش را در ترکیب تیماری 12 کیلوگرم در هکتار کود تیوباسیلوس و 70 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی (NPK) نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که استفاده از ترکیب تیماری کود تیوباسیلوس و کود شیمیایی می‌تواند ویژگی های مورفولوژیکی، کمیت و کیفیت اسانس مرزه را نیز افزایش دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - اثر تنش شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی و شاخص‌های رشدی پنج رقم سویا (Glycin max L)
        گودرز باقری فرد عبدالمجید رضایی امین اله باقری فرد شهرام محمدی عباس باقری
        در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصا أکثر
        در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در گیاهانی که تنها در معرض کلرید سدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت کلریدسدیم، پارامترهای جوانه‌زنی و رشدی کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین سرعت و درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و محور زیر لپه در رقم‌ هاک و کمترین آن‌ها در رقم L17 مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک ریشه‌چه در رقم زان و بیشترین وزن‌تر و خشک محور زیر لپه در ارقام ویلیامز و L17 مشاهده شد. بیشترین ارتفاع، تعداد گره و سطح برگ مربوط به رقم ویلیامز و L17 و کمترین مربوط به‌هاکبود. بیشترین و کمترین فاصله میان گره مربوط به ویلیامز و زان به‌ترتیب می‌باشد. بیشترین و کمترین شاخه جانبی در هر بوته مربوط به رقم سنچوری و L17 به‌ترتیب بود. در بین ارقام رقم زان بالاترین تعداد کل برگ و ارقام سنچوری و ویلیامز کمترین تعداد برگ را به خوا د ختصاص دادند. در کل رقم L17در آزمایش گلخانه و رقم‌ هاک در آزمایش جوانه‌زنی نسبت به دیگر ارقام تحمل به شوری بهتری نشان دادند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - تاثیر نور ماوراء بنفش بر تولید رنگدانه و خصوصیات مورفولوژیکی قارچ موناسکوس پورپورئوس
        آسیه پهلوانی نژاد مهشید جهادی نفیسه سادات نقوی محمد علی ضیاء
        توجه مصرف‌کنندگان مواد غذایی به استفاده از مواد و افزودنی‌های طبیعی، اهیت نیاز به پژوهش‌های در زمینه تولید رنگدانه‌های طبیعی به‌ویژه رنگدانه‌های میکروبی را دو چندان نموده است. از این‌رو در این مطالعه، سوسپانسیون اسپوری موناسکوس پورپورئوس با استفاده از نور ماوراء بنفش در أکثر
        توجه مصرف‌کنندگان مواد غذایی به استفاده از مواد و افزودنی‌های طبیعی، اهیت نیاز به پژوهش‌های در زمینه تولید رنگدانه‌های طبیعی به‌ویژه رنگدانه‌های میکروبی را دو چندان نموده است. از این‌رو در این مطالعه، سوسپانسیون اسپوری موناسکوس پورپورئوس با استفاده از نور ماوراء بنفش در زمان‌های ( 20،30 ،45 ،60 ثانیه) و فواصل (20 ،30 ،35 سانتی‌متر) به صورت تصادفی تیمار گردید. سپس تعداد شش کلنی مشکوک برای بررسی ویژگی مورفولوژیکی انتخاب شد و پس از آن تولید رنگدانه و رشد زیست‌توده‌ی آن‌ها در حالت مایع مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد نور ماوراء بنفش موجب ایجاد تغییر مورفولوژیکی در قارچ موناسکوس پورپورئوس شد. تولید رنگدانه در نمونه‌های تیمارشده نسبت به سویه وحشی به‌طور معناداری افزایش یافت (p تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - تحلیلی بر نقش عوامل طبیعی اثرگذار در توسعه آینده شهر اهواز
        محمد ابراهیم عفیفی مهناز عامری مرضیه موغلی
        مقدمه: امروزه رشد جمعیت و گسترش فیزیکی در شهرهای ایران به خصوص شهر اهواز روندی رو به افزایش دارد. الگوی گسترش شهری در شهر اهواز نیز به تبع جریان سریع شهرنشینی در ایران در چندین سال گذشته تحت تأثیر روند شهرنشینی، گسترش جمعیت و افزایش مهاجرت به سمت و سویی جدید رفته به گون أکثر
        مقدمه: امروزه رشد جمعیت و گسترش فیزیکی در شهرهای ایران به خصوص شهر اهواز روندی رو به افزایش دارد. الگوی گسترش شهری در شهر اهواز نیز به تبع جریان سریع شهرنشینی در ایران در چندین سال گذشته تحت تأثیر روند شهرنشینی، گسترش جمعیت و افزایش مهاجرت به سمت و سویی جدید رفته به گونه‌ای که طرح جامع نتوانسته است الگویی مناسب برای گسترش این شهر ارائه دهد. بنابراین یکی از مهم ترین مسائلی که در برابر توسعه این شهر قرار دارد، مکان توسعه آتی آن است و در این راستا پارامترهای طبیعی از عوامل اصلی و تعیین کننده جهات توسعه‌ی فیزیکی شهر اهواز محسوب می‌شوند.هدف: هدف این پژوهش، تحلیل نقش عوامل طبیعی اثرگذار در توسعه آینده شهر اهواز و ارائه مکان مناسب با توجه به این عوامل جهت توسعه آتی این شهر است..روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظـر هـدف کـاربردی و از لحاظ روش شناسی، توصیفی- تحلیلی است. قلمرو پژوهش حاضر نیز شهر اهواز است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از نرم افزار GIS به بررسی وضعیت توسعه کالبدی شهر اهواز پرداخته شده، سپس جهات گسترش شهر از دید عوامل ژئومورفولوژیکی و طبیعی در محیط ARC GIS با استفاده FUZZY OVERLAY و عملگر GAMMA مورد بررسی قرار گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر اهواز می‌باشد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که در برنامه ریزی برای توسعه شهر اهواز قابلیت و مخاطرات طبیعی نادیده گرفته شده‌اند و توسعه فیزیکی این شهر بدون توجه به محدودیت‌های ژئومورفولوژی به وقوع پیوسته است. نتایج: بر اساس نقشه نهایی وضعیت مناطق مستعد توسعه از لحاظ ژئوموفولوژیکی، بخش قابل توجهی از قسمت شمالی شهر اهواز در وضعیت نامناسب، در غرب وضعیت بیشتر نامناسب، در شرق وضعیت متوسط و در جنوب نیز وضعیت مناسب را نشان می‌دهد. بنابراین مناطق جنوبی شهر اهواز برای توسعه آتی این شهر مناسب‌تر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - Identification of <i>Phomopsis</i> Species on Some Ornamental and Forest Plants in Iran on the Basis of the Morphological and Molecular Characteristics
        Surena Bavand Savadkuhi Safarali Mahdian Valiollah Babaeizad Mohammadali Tajik Ghanbari
        Phomopsis is a genus of imperfect plant pathogenic fungus whose hosts comprise several species in different regions of the world, such as grapes, soybean, acacia, hollyhock, velvetleaf, and several other plants. In this study, samples were collected from hollyhock, velv أکثر
        Phomopsis is a genus of imperfect plant pathogenic fungus whose hosts comprise several species in different regions of the world, such as grapes, soybean, acacia, hollyhock, velvetleaf, and several other plants. In this study, samples were collected from hollyhock, velvetleaf, purple bauhinia, and acacia plants suspected to be infected with Phomopsis fungi. They were, then, cultured and subjected to the separation and purification steps, and morphological characteristics of the derived isolates were determined. Among the isolates, five representatives (P1 to P5) were selected from Mazandaran province and their DNAs were extracted. The TEF and ITS regions of DNAs were amplified and sequenced. The ITS (4 and 5) region from ribosomal DNA and a part of the TEF gene were amplified and sequenced. The nucleotide sequence of the isolates was compared with the corresponding sequences available in the GeneBank, and the phylogenetic tree of the isolates was constructed. Results showed that the sequence of the isolates P1, P2, and P4 had the highest similarity with Phomopsis malvacearum species. The sequence of the isolate P3 was very similar to Phomopsis loropetali, and the sequence of the isolate P5 was very similar to Phomopsis theicola. The average size of pycnidia produced on three culture media, i.e. CDA, CMA, and PDA, was measured 16 days after incubation at 20-25&deg;C. Sizes were 256 &times; 85 &mu;m in acacia, 230 &times; 68 &mu;m in velvetleaf, 230 &times; 69 &mu;m in hollyhock and 193 &times; 47 &mu;m in purple bauhinia isolates. Morphological and molecular features of the identified species were matched. The species identified here are reported from Iran for the first time. Symptoms of Phomopsis infection varied with host and identified species. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - Evaluation of Genetic Diversity of Some Damask Rose (<i>Rosa damascena</i> Mill.) Genotypes of Kurdistan Province Using Morphological Traits
        Fardin Nasri Arsalan Fadakar Bayzid Yousefi Bahman Zahedi
        This study was conducted to assessthegenetic variety of 12 damask rosegenotypes of Kurdistan using morphological traits in Zaleh Research Farm affiliated to Kurdistan Province Agriculture Research Center. The experiment was carried out as a randomized complete block des أکثر
        This study was conducted to assessthegenetic variety of 12 damask rosegenotypes of Kurdistan using morphological traits in Zaleh Research Farm affiliated to Kurdistan Province Agriculture Research Center. The experiment was carried out as a randomized complete block design with three replications and each replication included three stocks in each genotype. Results of analysis of variance showed significant differences among the studied genotypes at the probability level of 1%. Results of mean comparison showed a wide variety for studied traits in different genotypes. Relationship between traits showed that the number of flowers, plant height, average width, average length, average number of leaves, mean flower diameter, and petal to flower weight ratio per stem had positive and significant correlation at 1% probability level. Based on cluster analysis, 12 genotypes of damask rose were divided into four distinct groups according to different traits. Thus, according the results, genotypes Kurdistan 3 and Kurdistan 2 can be introduced as superior genotypes. Kurdistan 3 had high yield in flower per hectare and the number of flowers in per bush, and Kurdistan 2 had the highest flower diameter. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - بررسی ارتباط بین عوامل ژئومورفولوژیکی با توزیع فضایی جمعیت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
        صمد شادفر
        بررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) أکثر
        بررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) در قالب رفتار های اجتماعی- فرهنگی تأثیر بسزایی درتخریب منابع و بروز فرسایش و رسوب دارد. در این تحقیق روستاهای واقع در دهستان سخت سر از شهرستان رامسر جهت انجام تحقیق انتخاب گردید. در ابتدا تعدادی از عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر توزیع جمعیت مانند شیب، ارتفاع، گسلها، بارش و کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مطالعات میدانی مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد روستا و میزان جمعیت هر یک از آنها از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران(1385) استخراج گردید. در مرحله بعد به بررسی ارتباط بین هر یک از عوامل موثر بر توزیع جمعیت با تعداد جمعیت پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حدود 81/ 75 درصد جمعیت در طبقه ارتفاعی کمتر از 1000 متر زندگی می کنند. در طبقات ارتفاعی بیش از 2000 متر جمعیتی زندگی نمی کنند. حدود 76 درصد جمعیت در شیب کمتر از 40 درصد و تقریبا تمامی جمعیت در کاربری های کشاورزی و جنگل و در طبقات بارش بیش از 900 میلیمتر استقرار یافته اند. از سوی دیگر نتایج نشان داد که روستاهای واقع در اطراف گسلها با جمعیتی بالغ بر 1568 نفر (حدود 77 درصد) عمدتاً درروی خط گسل و یا درشعاع حداکثر سه کیلومتری آن قرارگرفته اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - ایجاد جهش یافته‌های متحمل به شوری از طریق پرتوتابی اشعه گاما در رقم 033 سویا [Glycine max (L.) Merr.] در شرایط گلخانه
        میعاد کیا نادعلی بابائیان جلودار بابائیان جلودار نادعلی باقری
        به منظور بررسی تحمل به شوری 38 ژنوتیپ به دست آمده از پرتوتابی دزهای جذبی 80، 160، 240، 320 و 400 گری اشعه‌ی گاما در رقم 033 سویا (نسل M2)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، همراه با تیمار شوری با سه سطح30، 60 و 90 میلی‌مول کلرید سدیم در سه تکرار أکثر
        به منظور بررسی تحمل به شوری 38 ژنوتیپ به دست آمده از پرتوتابی دزهای جذبی 80، 160، 240، 320 و 400 گری اشعه‌ی گاما در رقم 033 سویا (نسل M2)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، همراه با تیمار شوری با سه سطح30، 60 و 90 میلی‌مول کلرید سدیم در سه تکرار انجام شد. این آزمایش در محیط کشت شنی گلخانه در سال 1387 انجام گرفت. پس از 60 روز اعمال تیمار شوری، صفات طول ساقه، طول ریشه، تعداد گره ریشه، وزن تر گیاه، وزن خشک قسمت‌های هوایی گیاه، وزن خشک ریشه و توده‌ی زنده‌ی گیاه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده‌ی وجود اختلاف معنی دار بین سطوح شوری، ژنوتیپ‌ها و اثر متقابل برای تمام صفات مورد مطالعه می‌باشد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری، کاهش معنی‌داری در تمام صفات ایجاد شد. دز 320 گری اشعه‌ی گاما، بیشترین اختلاف معنی‌دار را بین ژنوتیپ‌ها در صفات مختلف ایجاد کرد. از بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه 13 ژنوتیپ به دست آمده از دز های مختلف اشعه‌ی گاما افزایش معنی‌داری را در اکثر صفات مورد بررسی نسبت به رقم شاهد دارا بودند. این ژنوتیپ‌ها پس از ارزیابی‌های دقیق‌تر در سال‌های آینده می‌توانند به عنوان لاین‌های امیدبخش جهت دستیابی به ارقام متحمل، مورد توجه قرار گیرند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        43 - تاثیر تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توت فرنگی در تولید ارگانیک (در شرایط منطقه هشتگرد)
        سید مرتضی زاهدی زینب ناظمی زینب هوشمند پناه
        به منظور بررسی تاثیر تاریخ کشت و بوته بر خصوصیات مورفولوژیکی، کیفی و عملکرد توت فرنگی، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در منطقه هشتگرد استان البرز انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت یک أکثر
        به منظور بررسی تاثیر تاریخ کشت و بوته بر خصوصیات مورفولوژیکی، کیفی و عملکرد توت فرنگی، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در منطقه هشتگرد استان البرز انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت یک اسفند، 20 اسفند و 20 فروردین و فاکتور فرعی شامل سه فاصله کشت بوته 20، 30 و 40 سانتی متر بود (توت فرنگی رقم کاماروزا). نتایج نشان داد که بهترین تاریخ کشت، 20 اسفند ماه با عملکرد 67/148 گرم در بوته در مقایسه با 20 فروردین ماه بود که باعث افزایش بیش از 30 درصد در عملکرد گردید ؛ علاوه براین این تاریخ بالاترین میزان ویتامین ث، آنتوسیانین، میزان مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتر، شاخص طعم و سفتی بافت را دارا بود. از لحاظ تراکم نیز افزایش تراکم از 20 به 40 بوته در متر مربع سبب افزایش تقریبا 25 درصدی عملکرد گردید. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد 20 اسفند بهترین تاریخ کشت و فاصله بوته 40 سانتی متر مناسب‌ترین فاصله بوته جهت حصول عملکرد اقتصادی مناسب بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        44 - Investigating the effect of low irrigation and nitrogen on vegetative structure and morphological characteristics of henna ecotypes in Jiroft region
        حسن سرحدی زهرا مختاری
        In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Lo أکثر
        In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Low irrigation stress is the main factor (100%, 75% and 50% of the plant's water requirement), nitrogen is the secondary factor (including 50, 100 and 150 kg). Net nitrogen per hectare was investigated at three levels and sub-factors (including Bami, Bushehri and Rudbari) and the results of analysis of variance showed that all three factors had a significant effect on leaf weight, total, dry leaf weight and total dry weight at a statistical level of 1%. With Paying attention to the results of this research and the importance of using drought-resistant varieties and ecotypes using 150 nitrogen per hectare, 9.77 and 2.37 tons, respectively, were determined. Optimum management of fertilizer consumption in order to preserve the environment and increase the effective substance of henna plant cultivated in Bami ecotype under drought stress of 75% water requirement and consumption of 100 kg of nitrogen per hectare and without stress using henna leaf of Bari ecotype with consumption of 150 kg of nitrogen per hectare It is recommended in the same area and conditions. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        45 - Investigating the effect of low irrigation and nitrogen on vegetative structure and morphological characteristics of henna ecotypes in Jiroft region
        حسن سرحدی زهرا مختاری
        In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Lo أکثر
        In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Low irrigation stress is the main factor (100%, 75% and 50% of the plant''s water requirement), nitrogen is the secondary factor (including 50, 100 and 150 kg). Net nitrogen per hectare was investigated at three levels and sub-factors (including Bami, Bushehri and Rudbari) and the results of analysis of variance showed that all three factors had a significant effect on leaf weight, total, dry leaf weight and total dry weight at a statistical level of 1%. With Paying attention to the results of this research and the importance of using drought-resistant varieties and ecotypes using 150 nitrogen per hectare, 9.77 and 2.37 tons, respectively, were determined. Optimum management of fertilizer consumption in order to preserve the environment and increase the effective substance of henna plant cultivated in Bami ecotype under drought stress of 75% water requirement and consumption of 100 kg of nitrogen per hectare and without stress using henna leaf of Bari ecotype with consumption of 150 kg of nitrogen per hectare It is recommended in the same area and conditions. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        46 - تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه زنیان(Trachyspermum ammi)
        امین باقی زاده ملیحه افروشته براتعلی فاخری
        به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زنیان به تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن‌گلایکول در مراحل جوانه‌زنی و رشد رویشی دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول واکنش جوانه‌زنی بذرهای زنیان به سطوح مختلف تنش خشکی شامل پتانسیل‌های اسمزی ، أکثر
        به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زنیان به تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن‌گلایکول در مراحل جوانه‌زنی و رشد رویشی دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول واکنش جوانه‌زنی بذرهای زنیان به سطوح مختلف تنش خشکی شامل پتانسیل‌های اسمزی ، صفر )شاهد(، 5/1- ،2- ، 5/2- و 3- بار که با استفاده از PEG6000 تهیه شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دوم مشابه آزمایش اول بود، با این تفاوت که در این آزمایش صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه زنیان که در سطوح مختلف تنش خشکی قرار گرفته بودند، مورد مطالعه و تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مشاهدات نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی‌داری ( p≤0/01) برخصوصیات جوانه‌زنی شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه و وزن خشک ریشه‌چه داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش تنش خشکی تمامی صفات فوق کاهش یافتند. صفات مورفولوژیکی مانند سطح برگ، وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه تحت تاثیر خشکی کاهش یافتند. همچنین تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر میزان پرولین و قندهای محلول بخش هوایی و ریشه داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش تنش، میزان پرولین و قندهای محلول بخش هوایی و ریشه افزایش یافت.( p≤0/ 01) نتایج نشان داد پارامتر های جوانه زنی تحت تاثیر تنش خشکی کاهش می یابند. گیاه زنیان برای تحمل تنش خشکی عکس العمل های متفاوتی از جمله کاهش صفاتی چون سطح برگ و وزن خشک و تر اندامهای هوایی و ریشه و افزایش صفاتی مانند میزان پرولین و قند های محلول را نشان می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        47 - بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی در بعضی از ژنوتیپ های گیاه دارویی صبر زرد در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی
        منصور سلجوقیان پور سید مهدی جوادزاده احمد ابراهیمی
        به منظور بررسی و مطالعه دقیق ژرم پلاسم این صبرزرد و به منظور تمایز و تعیین روابط بین ژنوتیپ ها، تعداد 33 جمعیت مختلف گیاه آلوئه که 31 جمعیت بومی و 2 جمعیت تجاری بودند جمع آوری شده و پس از شستشو و استریل، ریزنمونه های انتهایی بالای ساقه را جدا نموده و درون محیط کشت MS ج أکثر
        به منظور بررسی و مطالعه دقیق ژرم پلاسم این صبرزرد و به منظور تمایز و تعیین روابط بین ژنوتیپ ها، تعداد 33 جمعیت مختلف گیاه آلوئه که 31 جمعیت بومی و 2 جمعیت تجاری بودند جمع آوری شده و پس از شستشو و استریل، ریزنمونه های انتهایی بالای ساقه را جدا نموده و درون محیط کشت MS جامد به اضافه 5/0 میلی گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی گرم در لیتر BA کشت شدند. پس از سه تا پنج واکشت به همان محیط کشت گیاهچه های حاصل را تکثیر و سپس در گلخانه کشت شدند طرح آزمایشی مورد استفاده طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار بود. بعد از گذشت شش ماه 18 صفت مختلف مورفولوژیکی اندازه گیری و تجزیه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1٪ بین ژنوتیپ ها وجود داشت. آزمون مقایسات میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن بر روی ژنوتیپ ها برای صفات مختلف مورفولوژیکی انجام شد که بیشترین مقدار برای اکثر صفات مورد مطالعه مربوط به ژنوتیپ 29 بود که این امر حاکی از پتانسیل بالای این ژنوتیپ برای انجام مطالعات بیشتر و تکمیلی است. همچنین نتایج مقایسات اورتوگونال بین ژنوتیپ های وحشی یا بومی در یک گروه و ژنوتیپ های شاهد در گروهی دیگر نشان داد که بین این ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه، اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد ارزیابی به سه گروه دسته بندی شدند. مهمترین مشخصه این گروهبندی قرار گرفتن ژنوتیپ های شاهد به همراه چند ژنوتیپ بومی مانند ژنوتیپ شماره 29 در یک گروه بود بنابراین قرار گرفتن این ژنوتیپ به همراه چند ژنوتیپ بومی دیگر در کنار ژنوتیپ های شاهد در یک گروه نشان دهنده پتانسیل بالای این ژنوتیپ ها می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        48 - مطالعه کارایی مصرف نیتروژن آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات زراعی ذرت علوفه‌ای (Zea mayze L.)
        علی خماری هانی ناظران رضا صدرآبادی حقیقی
        جهت بررسی و ارزیابی اثرات نیتروژن آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات زراعی ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی اجرا شد. اثرات 9 تیمار کودی شامل سه نوع کود آلی کمپوست (16 و 32 تن در هکتار)، گاوی (24 و أکثر
        جهت بررسی و ارزیابی اثرات نیتروژن آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات زراعی ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی اجرا شد. اثرات 9 تیمار کودی شامل سه نوع کود آلی کمپوست (16 و 32 تن در هکتار)، گاوی (24 و 48 تن در هکتار)، مرغی (5/9 و 19 تن در هکتار)، کود شیمیایی اوره به میزان 225 و 450 کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف کود (شاهد) به‌عنوان کرت‌های اصلی و دو رقم ذرت علوفه‌ای (زودرس سینگل کراس فجر و دیررس 704) در کرت‌های فرعی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مطالعه شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌های آزمایش اختلاف معنی‌داری را بین تیمارها در صفات قطر بلال، طول بلال، ارتفاع بلال و طول تاسل در سطح 5% و برای صفات فاصله زمانی بین ظهور دانه گرده و رشته‌های ابریشمی (ASI)، (تعداد روز از کاشت تا گرده‌افشانی (ظهور تاسل) و تعداد کل برگ بوته در سطح یک درصد نشان داد. نتایج مقایسه میانگین با روش چند دامنه‌ای دانکن نشان داد که حداکثر عملکرد علوفه (بیوماس تر و بیوماس خشک) متعلق به تیمار کمپوست 32 تن در هکتار به‌ترتیب با متوسط عملکرد 41/70 و 84/52 تن در هکتار وکم‌ترین عملکرد علوفه (بیوماس تر و بیوماس خشک) متعلق به تیمار شاهد به‌ترتیب 16/49 و 15/39 تن در هکتار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        49 - بررسی اثر محلول پاشی کیتوزان بر عملکرد و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)
        اعظم نعیمی فر لیلا پور حسینی محمد نبی ایلکایی روما کلهر منفرد
        محرکهای زیستی میتوانند نقش مهمی بر افزایش اسانس گیاهان دارویی، از طریق اثرات مثبت بر رشدو مواد مؤثره اعمال نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر محلولپاشی کیتوزان به عنوان یک محرکزیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه ) (Melissa officinalisپرداخته شد. این تحقیقدر س أکثر
        محرکهای زیستی میتوانند نقش مهمی بر افزایش اسانس گیاهان دارویی، از طریق اثرات مثبت بر رشدو مواد مؤثره اعمال نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر محلولپاشی کیتوزان به عنوان یک محرکزیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه ) (Melissa officinalisپرداخته شد. این تحقیقدر سال 1397در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایششامل: کیتوزان در 4سطح، صفر (شاهد،) 1/5 ،1 ،0/5و 2گرم در لیتر بود. نتایج حاصله بیانگر آن استکه اثرات کیتوزان بر صفات مورفولوژیکی شامل طول ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، قطر ساقه اصلی،طول ریشه اصلی، وزن خشک ساقه و ریشه و همچنین کلروفیل ،aکلروفیل bمعنیدار بود. حداکثرصفات مذکور در تیمار 1/5گرم در لیتر کیتوزان حاصل شد. حداکثر درصد اسانس در تیمار 2گرم درلیتر و حداکثر درصد ژرانیول و ژرانیال در غلظت 1گرم در لیتر حاصل شد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        50 - واکنش عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی تعدادی از ژنوتیپ‌های ماش (Vigna radiate L.) به تنش خشکی
        مجید رفیعی شیروان محمدرضا اصغری پور
        تنش خشکی یکی از مهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان نظیر ایران می باشد. در این بررسی که در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد، پاسخ عملکرد و خصوصیات مورفولژیک 8 ژنوتیپ ماش شامل Jalagon 17، Kopergaon، D45-6، Ilag S6A، MD 15-2، أکثر
        تنش خشکی یکی از مهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان نظیر ایران می باشد. در این بررسی که در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد، پاسخ عملکرد و خصوصیات مورفولژیک 8 ژنوتیپ ماش شامل Jalagon 17، Kopergaon، D45-6، Ilag S6A، MD 15-2، MY-17، Berken و Kiloga تحت تأثیر 5 سطح خشکی (3/0-، 3-، 6-، 9- و 12- بار) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. اعمال تنش خشکی پس از مرحله گیاهچه متناسب با سطوح پتانسیل خشکی که با استفاده از منحنی رطوبتی خاک اعمال شده بود، انجام شد. در این مطالعه ارتفاع گیاه، طول و تعداد شاخه های جانبی، تعداد برگ، تعداد گل و وزن غلاف درطول دوره رشد گیاه اندازه گیری گردید. تمام پارامترهای ذکر شده در مراحل اولیه تنش بین ژنوتیپ ها تفاوت معنی داری از خود نشان دادند. با گذشت زمان اثرات خشکی بروز کرد و این پارامترها در پایان فصل رشد بین سطوح خشکی نیز تفاوت معنی دار داشتند. برتری سطح بدون تنش (3/0- بار) در طول فصل رشد در مورد این پارامترها همواره برقرار بود. از آن جا که تعداد گل تعیین کننده تعداد دانه و در نتیجه عملکرد می باشد به نظر می رسد پارامتر مطلوبی در ارزیابی ژنوتیپ های متحمل به شرایط تنش باشد. اکثر پارامترهای اندازه گیری شده در پایان فصل رشد نیز بین سطوح خشکی،‌ ژنوتیپ ها و اثرات متقابل آن ها تفاوت معنی داری نشان نداد. در مورد همه پارامترهای اندازه گیری شده در پایان فصل یک روند نزولی در راستای افزایش پتانسیل منفی مشاهده شد. برتری سطح بدون تنش خشکی 3/0- بار در این پارامترها نیز مشاهده شد. با توجه به نتایج آزمایش می توان گفت که بهترین محدوده‌ تنش خشکی برای ارزیابی ژنوتیپ ها برای تحمل به تنش پتانسیل 3- تا 6- بار بود. در تنش های شدیدتر خشکی، وزن غلاف، دانه و شاخص برداشت به حداقل رسید. بین ژنوتیپ ها نیز در این مرحله تنوع زیادی مشاهده شد. اما ژنوتیپ های MY-17، Berken وKiloga در میان سایر ژنوتیپ ها از شاخص های رشدی بالاتری برخوردار بودند. بعضی از ژنوتیپ ها هم مثل D45-6، Ilag S6A و MD 15-2 به شرایط تنش پاسخ بهتری نشان دادند و در این شرایط شاخص های رشدی آن ها کمتر تحت تأثیر تنش قرار گرفت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        51 - بررسی اثر تنظیم ‏کننده‎های رشد گیاهی بر صفات مورفولوژیکی و اسانس گل نرگس (Narcissus tazetta L.)
        فاطمه نخعی احمد خلیلی محمد علی ناصری پرویز آبرومند
        گل نرگس (Narcissus tazetta L.) نه تنها به&lrm;عنوان گل بریده و گیاه زینتی شناخته می&lrm;شود، بلکه ارزش بالایی در صنعت عطر سازی دارد. در این آزمایش تأثیر چهار نوع تنظیم&lrm;کننده رشد گیاهی شامل اسیدجیبرلیک (100 پی پی ام) ، بنزیل&lrm;آدنین (500 پی پی ام)، اسید ایندول بوتی أکثر
        گل نرگس (Narcissus tazetta L.) نه تنها به&lrm;عنوان گل بریده و گیاه زینتی شناخته می&lrm;شود، بلکه ارزش بالایی در صنعت عطر سازی دارد. در این آزمایش تأثیر چهار نوع تنظیم&lrm;کننده رشد گیاهی شامل اسیدجیبرلیک (100 پی پی ام) ، بنزیل&lrm;آدنین (500 پی پی ام)، اسید ایندول بوتیریک (200 پی پی ام) و سایکوسل (800 پی پی ام ) رویصفاتمورفولوژیکیو اسانس نرگس مورد بررسی قرار گرفت. تنظیم کننده&lrm;های رشد در دو مرحله مجزا روی پیازها و بخش&lrm;های هوایی در مرحله ظهور گل آذین محلول پاشی شدند. اسانس گل&lrm;های تازه باز شده نرگس با استفاده از روش استخراج حلال به&lrm;دست آمد. نتایج نشان داد که تیمارهای اسیدجیبرلیک و بنزیل&lrm;آدنین سبب افزایش معنی&lrm;دار طول ساقه گل دهنده، قطر گل، تعداد گل در گل آذین و سبب تسریع در گل&lrm;دهی گردیدند. اسید ایندول بوتیریک نیز طول ساقه گل دهنده را افزایش داد، اما سایکوسل سبب کاهش معنی&lrm;دار طول ساقه گل دهنده شدند. تیمارهای بنزیل&lrm;آدنین و اسید ایندول بوتیریک سبب افزایش معنی&lrm;دار مقدار اسانس شدند. سایکوسل تأثیری در میزان اسانس نداشت، اما جیبرلین سبب کاهش معنی&lrm;دار مقدار اسانس گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        52 - شناسایی صفات مورفولوژیکی موثر در میزان اسانس لعل کوهستان در شرایط زراعی
        سید محمد حسین آل عمرانی نژاد علی رضوانی اقدم
        به منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیکی با درصد اسانس و اجزای آن در جمعیت‌های لعل کوهستان (Oliveria decombens L.)، بذور 25 رویشگاه طبیعی به عنوان تیمار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی شرکت شهید بهشتی دزفول در قالب طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شد. أکثر
        به منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیکی با درصد اسانس و اجزای آن در جمعیت‌های لعل کوهستان (Oliveria decombens L.)، بذور 25 رویشگاه طبیعی به عنوان تیمار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی شرکت شهید بهشتی دزفول در قالب طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شد. نتایج بیانگر وجود تنوع قابل توجهی در بین جمعیت&lrm;ها از نظر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی بود. تجزیه عاملی صفات فیتوشیمیایی نشان داد میریستیسین، تیمول و کارواکرول بیشترین بار عاملی را به ترتیب در مولفه های اول، دوم و سوم به خود اختصاص دادند و تجزیه خوشه&lrm;ای بر همین اساس، جمعیت&lrm;های مورد مطالعه را در 5 گروه مستقل از هم تقسیم کرد. تطابق نتایج همبستگی و معادلات رگرسیونی نشان داد صفات تعداد چترک در بوته، وزن خشک و تر یکصد چترک در یک مدل ارتباطی بیشترین تأثیر را در بازده اسانس و ترکیبات غالب آن ایفا کردند. به همین دلیل در برنامه&lrm;های به&lrm;نژادی و گزینش جمعیت&lrm;های برتر این گیاه دارویی نقش موثری دارند. تفاصيل المقالة