بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی در بعضی از ژنوتیپ های گیاه دارویی صبر زرد در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی

منصور سلجوقیان پور ¹ ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر )
سید مهدی جوادزاده ² ( دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر )
احمد ابراهیمی ³ ( زراعت - کشاورزی - دانشگاه آزاد اسلامی - ایرانشهر - ایران )

تاريخ الإرسال : 23 الأربعاء , شوال, 1440 تاريخ التأكيد : 25 الأحد , محرم, 1442

الکلمات المفتاحية: تنوع ژنتیکی, تجزیه خوشه ای, صفات مورفولوژیکی, کشت بافت, صبر زرد,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی و مطالعه دقیق ژرم پلاسم این صبرزرد و به منظور تمایز و تعیین روابط بین ژنوتیپ ها، تعداد 33 جمعیت مختلف گیاه آلوئه که 31 جمعیت بومی و 2 جمعیت تجاری بودند جمع آوری شده و پس از شستشو و استریل، ریزنمونه های انتهایی بالای ساقه را جدا نموده و درون محیط کشت MS جامد به اضافه 5/0 میلی گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی گرم در لیتر BA کشت شدند. پس از سه تا پنج واکشت به همان محیط کشت گیاهچه های حاصل را تکثیر و سپس در گلخانه کشت شدند طرح آزمایشی مورد استفاده طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار بود. بعد از گذشت شش ماه 18 صفت مختلف مورفولوژیکی اندازه گیری و تجزیه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1٪ بین ژنوتیپ ها وجود داشت. آزمون مقایسات میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن بر روی ژنوتیپ ها برای صفات مختلف مورفولوژیکی انجام شد که بیشترین مقدار برای اکثر صفات مورد مطالعه مربوط به ژنوتیپ 29 بود که این امر حاکی از پتانسیل بالای این ژنوتیپ برای انجام مطالعات بیشتر و تکمیلی است. همچنین نتایج مقایسات اورتوگونال بین ژنوتیپ های وحشی یا بومی در یک گروه و ژنوتیپ های شاهد در گروهی دیگر نشان داد که بین این ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه، اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد ارزیابی به سه گروه دسته بندی شدند. مهمترین مشخصه این گروهبندی قرار گرفتن ژنوتیپ های شاهد به همراه چند ژنوتیپ بومی مانند ژنوتیپ شماره 29 در یک گروه بود بنابراین قرار گرفتن این ژنوتیپ به همراه چند ژنوتیپ بومی دیگر در کنار ژنوتیپ های شاهد در یک گروه نشان دهنده پتانسیل بالای این ژنوتیپ ها می باشد.