ارزیابی اثرات

حرية الوصول المقاله

1 - ارزیابی اثرات زیست محیطی بند های لاستیکی پی در پی در بستر رودخانه كارزين - استان فارس
محمد حسینی

مقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بند‌های کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق أکثر

مقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بند‌های کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق ارزیابی زیست محیطی بند‌های متوالی در بستر رودخانه و همچنین تأثیرات آن بر فاکتور‌های زیست محیطی بر منطقه می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش سعی شده است که ارزیابی زیست محیطی بند‌های پی در پی کوچک در مسیر رودخانه منطقه کارزین استان فارس بررسی گردد و با استفاده از ماتریس لئوپولد نقاط مثبت و منفی احداثت بند‌های متوالی تعیین گردد. سه حالت فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفت و در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری با گزینه 1 (عدم انجام پروژه) و گزینه 2 ( انجام پروژه) ارزیابی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج و بحث: ارزیابی اثرات زیست محیطی در بخش بیولوژیکی گزینه 1 نشان می‌دهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهره‌برداری نمره 212- کسب کرده است که بیشترین تأثیر منفی در فاکتور‌های مرگ و میر گونه‌های جانوری، کاهش غذای زیستی و رشد و پرورش آبزیان و تخریب پوشش گیاهی مشاهده می‌شود در گزینه 2 (انجام پروژه) بر فعالیت‌های بیولوژیکی نشان می‌دهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهره‌برداری نمره 295+ را کسب کرده است که بیشترین فاکتور‌های مؤثر مهاجرت گونه‌های جانوری،تأثیر بر زنجیره غذایی و رشد و توسعه پوشش گیاهی و آبزیان می‌باشد نتیجه‌گیری: بررسی کلی همه فاکتور‌های زیست محیطی، اگر چه گزینه عدم اجرای طرح نمره منفی 138 به خود اختصاص داده است اما عدم انجام پروژه و ر‌ها نمودن منطقه به حال خود در واقع عدم استفاده از مواهب طبیعی و عدم تحرک بسوی توسعه پایدار است. در مجموع امتیازات کل محیط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این نتیجه حاصل شد که با امتیاز اثر 2107+ این اقدام در آینده می‌تواند بر رونق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی منطقه اثر‌گذار باشد همچنین احداث سد‌های متوالی علاوه بر تغییر در اکوسیستم منطقه، باعث رونق اقتصادی و کیفیت و کمیت آب می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - ارزیــابی اثـرات زیست محیطی استقـــرار کاربـری ها بر شاخص هـای کــمی و کیــفی رودخــانه ها
شیوا آجیلیان ممتاز

گردش در طبیعت بخشی از مجموعه گردشگری است که بر مسافرت هدفمند به مناطق نسبتاً طبیعی برای مطالعه مناظر گیاهان و جانوران و جنبه های فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق اطلاق می شود.حال در صورت افزایش ناگهانی گردشگری به منطقه ای آثار زیست محیطی جبران ناپذیری بر محیط وا أکثر

گردش در طبیعت بخشی از مجموعه گردشگری است که بر مسافرت هدفمند به مناطق نسبتاً طبیعی برای مطالعه مناظر گیاهان و جانوران و جنبه های فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق اطلاق می شود.حال در صورت افزایش ناگهانی گردشگری به منطقه ای آثار زیست محیطی جبران ناپذیری بر محیط وارد می گردد.از این رو نیازمند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان فعالیتی به منظور شناسایی اثرات اجرای یک پروژه بر سلامت انسان و محیط هستیم تا با شناسایی آثار سوء احتمالی به ارائه راهکارهای مناسب بپردازیم. در این تحقیق به بررسی اثرات عوامل انسانساخت بر حاشیه رودخانه زشک واقع در استان خراسان رضوی که یکی از مکان های مهم گردشگری است پرداخته شده است. از این رو تعیین میزان آلودگی آب رودخانه و پیامدهای گردشگری در این منطقه عاملی برای سنجش تغییرات ایجاد شده در سیمای محیط، اختلال در کاربری های زمین و تعارض با احتیاجات محلی می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ارزیابی اثرات توسعه محیط‌زیست با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده باغ شادی)
مهدیه ابراهیمی مریم مروتی مهدی تازه

10.30495/jest.2023.59183.5313

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخ أکثر

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخریب در سال 1399صورت گرفت.روش بررسی: برای اجرای این مدل در منطقه مورد مطالعه، ابتدا منطقه به 406 پیکسل‌ با مقیاس 1:50000 و در ابعاد 500 * 500 سانتی متر تقسیم شد. با استفاده از نقشه‌های موجود، مشاهده میدانی و نظر کارشناسان 8 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آن‌ها تعیین گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین عوامل تخریب شناسایی شده، فعالیت های گردشگری بیشترین تخریب را در منطقه حفاظت شده باغ شادی داشت. در ادامه آسیب‌پذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع، اقلیم، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی، دما، باران، کاربری اراضی با ابزار GIS محاسبه و به لحاظ شدت طبقه‌بندی گردید. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضریب تخریب در هر یک از پیکسل‌ها محاسبه و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه بندی شد. سپس کلیه شبکه ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و کل منطقه به سه پهنه مستعد توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کیفیت سرزمین، 83/27 درصد از منطقه در طبقه مستعد توسعه بیش تر (طبقه دوم)، 22/35 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه اول، 31/29 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه دوم، 64/7 درصد در طبقه نیازمند اقدامات حفاظتی (طبقه اول) قرار دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - پیامدهای محیط زیستی توسعه توریسم با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (مطالعه موردی: ساحل چاف تا چمخاله، گیلان)
سمیه گلچین بهمن رمضانی

10.22034/jest.1970.11092

زمینه و هدف: اهمیت موضوع گردشگری به عنوان پدیده ای نوین و منبعی برای توسعه از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی قابل بررسی است و آن یکی از اصلی ترین منابع درآمد کشورها در حال حاضر است. متأسفانه گسترش جریان های گردشگری با برنامه ریزی نامناسب به همر أکثر

زمینه و هدف: اهمیت موضوع گردشگری به عنوان پدیده ای نوین و منبعی برای توسعه از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی قابل بررسی است و آن یکی از اصلی ترین منابع درآمد کشورها در حال حاضر است. متأسفانه گسترش جریان های گردشگری با برنامه ریزی نامناسب به همراه ضعف زیرساخت ها و مدیریت گردشگری، اثرات محیط زیستی منفی زیادی در پی داشته است. هدف از این تحقیق، شناخت و ارزیابی اثرات محیط زیستی ناشی از اماکن اقامتی و پذیرایی توریستی در منطقه ساحلی چاف تا چمخاله با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریعدر فاز بهره برداری بر چهار محیط فیزیکی- شیمیایی، اکولوژیکی- بیولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- فنی می باشد. روش بررسی: یکی از روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی، روش ماتریس ارزیابی اثرات سریعاست که این تحقیق بر اساس این روش با داده های استاندارد از معیارهای مهم ارزیابی انجام گرفته است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که توسعه توریسم بر محیط اقتصادی- فنی و اجتماعی فرهنگی دارای اثرات مثبت است. حداقل اثرات منفی در بخش بهداشت و ترافیک و حداکثر اثرات منفی در محیط فیزیکی ومحیط زیست است. بحث و نتیجه‌گیری: توسعه توریسم در ناحیه مورد مطالعه شاید سبب افزایش درامد اقتصادی و امار اشتغال شده باشد ولی تخریب ان به مراتب بیشتر است و دور نمای منفی مانند تخریب محیط های فیزیکی ، تغییرات کاربری اراضی،حفظ محیط زیست را در استفاده از روشهای موجود را نشان می دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - نقش تحلیل ساختار فضایی سیمای سرزمین در ارزیابی اثرات زیست محیطی(EIA) (مطالعه ی موردی: تالاب بین المللی میانکاله)
سولماز دشتی غلامرضا سبزقبائی کاوه جعفرزاده مژگان بزم آرا بلشتی

10.22034/jest.2018.22301.3135

زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌الم أکثر

زمینه و هدف: استفاده از روش‌های ارزیابی اثرات محیط‌زیستی یکی از ابزارهای مهم در مطالعات مدیریت محیط‌زیست و کاهش عوامل بالقوه آسیب‌رسان محیط‌زیستی در مناطق حساس مانند تالاب‌ها برای حصول به توسعه‌ی پایدار است. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت ترکیب و توزیع فضایی تالاب بین‌المللی میانکاله و هم‌چنین بررسی کارایی سنجه‌های سیمای سرزمین برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی است.روش بررسی: بدین منظور ابتدا تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8 سنجنده‌های ETM+ و OLI مربوط به سال‌های 1380 و 1395 تهیه گردید. سپس با انجام پردازش و پیش‌پردازش‌های لازم نقشه کاربری اراضی تهیه شد و نقشه‌های رستی وارد نرم‌افزار FRAGSTATS 4.2 گردید و تجزیه و تحلیل از الگوهای سیمای سرزمین در قالب رویکرد چشم‌انداز محیط‌زیستی با استفاده از معیارهای فضایی انجام گرفت. یافته‌ها: با توجه به نتایج می‌توان بیان داشت که پهنه‌ آبی تالاب (که مهم‌ترین بخش تالاب) و متعاقباً اراضی مرطوب تالابی سطح وسیعی دارند و حالت ریزدانه و لکه‌ی به خود نگرفته است، اما در طی زمان مورد مطالعه دچار حذف قسمتی از پهنه‌ خود گشته است. کاربری پوشش گیاهی و اراضی انسان‌ساخت نیز با ایجاد لکه‌های جدید و دو تکه شدن اختلالی را در محیط طبیعی ایجاد کرده‌اند. کاربری کشاورزی هم حالت لکه‌ای نداشته و افزایش مساحت آن بصورت لکه‌های بزرگ بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بیان شده مدیریت صحیحی در محیط تالاب به اجرا در نمی‌آید. زیرا که مدیریت حاضر تالاب میانکاله یک مدیریت سخت‌افزاری و قدیمی است، هم‌چنین به علت قرار گرفتن این تالاب در دو استان، مدیریتی یکپارچه ندارد و برنامه-ی مدیریتی، پراکنده و چندگانه می‌باشد. در نتیجه با ایجاد طرح مدیریتی یکپارچه و منسجم می‌توان تا حدودی بر مشکلات این تالاب فایق آمد. مطالعه حاضر به‌خوبی نشان داد که سنجه‌های سیمای سرزمین ابزاری مناسب برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در کم‌ترین زمان به‌شمار می‌آیند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - ارزیابی اثرات توسعه بر محیط‌زیست شهرستان طرقبه شاندیز با به‌کارگیری مدل تخریب
سحر حیدری مستعلی بهمن جباریان امیری افشین علیزاده شعبانی

10.22034/jest.2018.14517.2306

زمینه و هدف: مدل تخریب از جمله روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی است که اثرات فعالیت های انسانی را به صورت کمی بیان می کند. هدف از به کارگیری این مدل، شناسایی عوامل تخریب و درجه آسیب پذیری بوم سازگان ها به منظور پیش گیری از تخریب آتی توسط پروژه های دیگر و نشان دادن امکا أکثر

زمینه و هدف: مدل تخریب از جمله روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی است که اثرات فعالیت های انسانی را به صورت کمی بیان می کند. هدف از به کارگیری این مدل، شناسایی عوامل تخریب و درجه آسیب پذیری بوم سازگان ها به منظور پیش گیری از تخریب آتی توسط پروژه های دیگر و نشان دادن امکان توسعه در آینده، به تصمیم گیرندگان است. روش بررسی: نخست محدوده شهرستان به 94 شبکه کاری 1600 هکتاری تقسیم و با استفاده از نقشه کاربری سرزمین، مشاهدات میدانی و نظرات کارشناسی، تعداد 14 عامل تخریب شناسایی و شدت آن ها تعیین شد. سپس، آسیب پذیری اکولوژیک و تراکم فیزیولوژیک محاسبه و پس از آن با استفاده از رابطه تخریب، ضرایب تخریب به دست آمد. درنهایت کلیه شبکه ها بر اساس نظریه فازی به 4 پهنه با توانایی توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی، نیازمند حفاظت و غیر قابل توسعه تقسیم شدند. یافته ها: طبق نتایج نهایی از مجموع 94 شبکه، 22 شبکه که معادل 40/23 درصد مساحت شهرستان است، نیازمند بازسازی، 37 شبکه که معادل 36/39 درصد مساحت شهرستان است، غیر قابل توسعه و 35 شبکه نیز که 22/37 درصد مساحت شهرستان را به خود اختصاص می دهد، مستعد توسعه هستند. بحث و نتیجه گیری: اثرات فعالیت های مخرب (که عمدتا اثرات مخرب ناشی از فعالیت های گردش گری) در منطقه بارز بوده به طوری که فعالیت های مخربی نظیر تغییر کاربری از یک سو و از سوی دیگر زباله ریزی و آلودگی رودخانه ها به منطقه از عوامل اصلی تخریبند. از مجموع 94 شبکه، 21 شبکه به دلیل وجود گسل ها و 16 شبکه به دلیل قرار گرفتن در محدوده منطقه حفاظت شده بینالود، غیر قابل توسعه می باشند. 35 شبکه دارای اولویت های اول تا سوم توسعه هستندکه دارای تراکم فیزیولوژیک پایین بوده و 22 شبکه نیز به دلیل تراکم فیزیولوژیک بالا و شدت زیاد عوامل مخرب، دارای ضرایب تخریب بالا بوده و نیازمند بازسازی هستند؛ لذا باید از هرگونه توسعه بدون برنامه ریزی در آینده در این قسمت ها، خودداری شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - هم‌ارزسازی نتایج آیکولد اصلاح‌شده با هدف استفاده از مبانی تصمیم‌گیری روش لئوپولد ایرانی در طرح‌های توسعه منابع آب (مطالعه موردی محیط فیزیکی سد پیغام‌چای کلیبر)
علی دهنوی کامران کوزه گر

10.22034/jest.2018.20813.2984

زمینه‌و‌هدف: در ارزیابی محیط‌زیستی از روش‌های مختلفی از‌جمله روش‌های ماتریسی شامل لئوپولد، مور، آیکولد مرسوم، آیکولد اصلاح‌شده و غیره استفاده می‌شود. از آنجایی‌که نتایج روش‌های آیکولد مرسوم و اصلاح شده عمدتا کیفی بوده و تصمیم‌گیری برای اجرا یا عدم‌اجرای طرح با این روش م أکثر

زمینه‌و‌هدف: در ارزیابی محیط‌زیستی از روش‌های مختلفی از‌جمله روش‌های ماتریسی شامل لئوپولد، مور، آیکولد مرسوم، آیکولد اصلاح‌شده و غیره استفاده می‌شود. از آنجایی‌که نتایج روش‌های آیکولد مرسوم و اصلاح شده عمدتا کیفی بوده و تصمیم‌گیری برای اجرا یا عدم‌اجرای طرح با این روش مشکل خواهد بود، لذا هدف از انجام این پژوهش، ضمن بررسی و مقایسه‌ی نتایج حاصل از ارزیابی اثرات محیط‌زیستی با استفاده از ماتریس‌های آیکولد و آیکولد اصلاح‌شده، ارایه‌ی استراتژی نرمال‌سازی نتایج ارزیابی آیکولد اصلاح‌شده جهت قیاس با مبانی تصمیم‌گیری روش لئوپولد ایرانی است. روش بررسی: بدین‌منظور، از ارزیابی محیط‌زیستی در محیط فیزیکی و فقط در مرحله‌ی ساخت سد خاکی پیغام‌چای کلیبر به‌عنوان مطالعه‌ی موردی استفاده گردید. بررسی اولیه‌ی دو روش آیکولد مرسوم و اصلاح‌شده نشان داد که هر چند تعداد اثرات در دو روش به تفکیک مثبت و منفی یکسان است (96+ و 235-)، اما ارزش اثرات دو روش کاملا با یکدیگر متفاوت بوده است. یافته‌ها: ارزش اثرات مثبت به تفکیک دو روش آیکولد مرسوم و اصلاح‌شده به‌ترتیب برابر با 156+ و 2/260+ و ارزش اثرات منفی به‌همین ترتیب بالغ‌بر 341- و 8/392- بوده است. این مقادیر حاکی از افزایش ارزش اثرات مثبت و منفی به‌ترتیب بالغ‌بر 8/66 و 2/15 درصد در روش آیکولد اصلاح‌شده نسبت به آیکولد مرسوم است. نرمال‌سازی نتایج روش آیکولد اصلاح‌شده حاکی است که ارزش نهایی اثرات محیط فیزیکی مورد‌ نظر به تفکیک مثبت و منفی جهت مقایسه با مبانی تصمیم‌گیری روش لئوپولد ایرانی، بالغ‌بر 83/0+ و 08/1- بوده است و در این حالت، اجرای پروژه و البته فقط برای محیط فیزیکی با انجام طرح‌های اصلاحی بلامانع است. بحث و نتیجه‌گیری: با استراتژی ارایه‌شده در این تحقیق (نرمال‌سازی نتایج روش آیکولد اصلاح‌شده)، می‌توان از روش آیکولد اصلاح‌شده به‌تنهایی و به‌نحو موثری استفاده نمود و در این صورت نیازی به استفاده از دو روش هم‌زمان(روش‌های تلفیقی)برای ارزیابی نخواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - کمی سازی معیارهای بصری پوشش اراضی با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین (مطالعه موردی: جنگل‌های دو هزار سه هزار تنکابن)
کبری مل حسینی دارانی ثمر مرتضوی سید محسن حسینی کامران شایسته سامره فلاحتکار

10.22034/jest.2020.29055.3769

زمینه و هدف: در ایران با وجود روند فزاینده فعالیت های توسعه ای که سبب تغییر ساختار و در نهایت تغییر یا از بین بردن عملکردها و فرآیندهای سیمای سرزمین می شوند، لزوم در نظرگیری اثرات بصری در مطالعات EIA به ویژه در اکوسیستم های شمالی کشور احساس می شود. این مطالعه با هدف ک أکثر

زمینه و هدف: در ایران با وجود روند فزاینده فعالیت های توسعه ای که سبب تغییر ساختار و در نهایت تغییر یا از بین بردن عملکردها و فرآیندهای سیمای سرزمین می شوند، لزوم در نظرگیری اثرات بصری در مطالعات EIA به ویژه در اکوسیستم های شمالی کشور احساس می شود. این مطالعه با هدف کمی سازی معیارهای بصری پوشش اراضی با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه در سال 1395، با هدف کمی سازی معیارهای بصری طبیعی بودن و پیچیدگی با استفاده از سنجه های SHDI، SHEI، PLAND، LPI، PR، PD و NP در حوزه آبخیز دو هزار و سه هزار تنکابن از دو نقطه دید ناظر صورت گرفت. پس از تهیه نقشه کاربری اراضی و تولید DSM و انتقال نقاط دید به GIS با استفاده از دستور Visibility در GIS، محدوده قابل دید به دست آمد و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: با توجه به شاخص PLAND که بیشترین مقدار آن مربوط به کاربری جنگل بود و مقادیر آن برای کاربری های جنگل، کشاورزی و مرتع به ترتیب 1499/0، 0001/0 و 0021/0 به دست آمد ، مشخص شد که طبیعی بودن در محدوده دید نقطه اول بیشتر از نقطه دوم است و این منطقه دید، کمتر دستخوش مداخلات انسانی بوده است. در نقطه دوم به جز ارزش SHEI که کمتر از نقطه اول (0927/0) بود، مقادیر شاخص های SHDI (0927/0)، PR (70000)، PD (507/2)، NP (2058000) بیش از نقطه دوم به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: استفاده از متریک های سیمای سرزمین با توجه به قابلیت های آن ها، می تواند گامی مفید در راستای شناسایی زود هنگام اثرات توسعه بر ساختار سیمای سرزمین باشد. رویکرد ارائه شده می تواند پایه ای برای توسعه یک روش جدید در درک اثرات تغییر سیمای سرزمین در زمینه برنامه ریزی و مدیریت باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - مدل‌سازی حریم زمین لغزش با مدیریت استراتژی در برنامه ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)
زیبا بهشتی علیرضا قراگوزلو سید مسعود منوری میر مسعود خیرخواه زرکش

10.30495/jest.2022.50588.4985

زمینه و هدف: توسعه و گسترش ساخت و ساز غیراصولی بر روی تپه‌های رسی و مارنی در بخشی از شهر تبریز به دلیل کیفیت و ویژگی‌های نامطلوب خاک و خاصیت روانگرایی آن در هنگام زمین لرزه، باعث گردیده که این منطقه در معرض خطر زمین لغزش هم قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق، مدل‌سازی حریم ز أکثر

زمینه و هدف: توسعه و گسترش ساخت و ساز غیراصولی بر روی تپه‌های رسی و مارنی در بخشی از شهر تبریز به دلیل کیفیت و ویژگی‌های نامطلوب خاک و خاصیت روانگرایی آن در هنگام زمین لرزه، باعث گردیده که این منطقه در معرض خطر زمین لغزش هم قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق، مدل‌سازی حریم زمین لغزش با مدیریت استراتژی در برنامه ریزی شهر تبریز می باشد. روش بررسی: ارزیابی حساسیت زمین لغزش با مدل عملکرد باور شهودی ((Evidential Belief Function انجام گرفت، ارزیابی آثار زیست محیطی زمین لغزش توسط مدل پرومته 2 در سه فاز زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت و برنامه استراتژی زمین لغزش جهت کمک به تصمیم گیران ذیربط ارایه گردید. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد 9/82% از مناطق شهر تبریز در خطر وقوع زمین لغزش است و تراکم‌های ساختمانی زیاد با قطعات مسکونی زیر 75 مترمربع در این مناطق شناسایی گردید. میزان دسترسی به شبکه راه های شهر کمتر از 30% است. 142هکتار کمبود در مراکز درمانی، 853 هکتار در تاسیسات و تجهیزات شهری،430 هکتار در فضای سبز شهر شناسایی گردید و بیش از 70% از مراکز مهم و حیاتی شهر نیازمند مقاوم‌سازی شناخته شد، آمار مورد استفاده در این تحقیق با توجه به انجام آن، مربوط به سال 1395 می باشد. بحث و نتیجه گیری: پهنه‌های مورد نیاز در کاربری‌های درمانی، امنیتی، فضای سبز شهری،مراکزامدادرسانی، تاسیسات و تجهیزات شهر شناسایی گردید و با پایش مناطق لغزشی میانگین سرعت حرکت زمین لغزش در سال 1335 تا 1398 به میزان 65/41 متر است که شیب و اختلاف زیاد محل، جنس زمین و لایه‌های رسوبی غیرمتراکم آن، دامنه‌های شمالی برفگیر، جنس ریزدانه، فرسایش تدریجی رسوبات در ایجاد زمین لغزش‌ها در طول زمان موثر بوده اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - بهینه‌سازی اثرات زیست‌محیطی ناشی از صنعت ساخت‌وساز با چندین حالت اجرایی فعالیت‌ها: روش ماتریس لئوپولد ایرانی
سیدعلی بنی هاشمی محمد خلیل زاده علیرضا شهرکی محسن رستمی مال خلیفه سید سعیدرضا احمدی زاده

10.30495/jest.2021.49836.4937

زمینه و هدف: صنعت ساخت وساز و اجرای طرح های عمرانی، به عنوان یکی از عوامل آلودگی های زیست‌محیطی به شمار می رود. توجه به اثرات تخریبی و آلودگی های ایجاد شده از اجرای طرح های عمرانی، لزوم ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و شناخت آن ها را در جهت کاهش اثرات، امری ضروری می سازد. هدف أکثر

زمینه و هدف: صنعت ساخت وساز و اجرای طرح های عمرانی، به عنوان یکی از عوامل آلودگی های زیست‌محیطی به شمار می رود. توجه به اثرات تخریبی و آلودگی های ایجاد شده از اجرای طرح های عمرانی، لزوم ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و شناخت آن ها را در جهت کاهش اثرات، امری ضروری می سازد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پروژه آب رسانی روستایی در شهرستان بیرجند با استفاده از روش ماتریس لئوپولد ایرانی است.روش بررسی: در این پژوهش ارزیابی اثرات منفی زیست‌محیطی اجرای پروژه آب رسانی روستایی در شهرستان بیرجند طی سال 1398 در دو محیط فیزیکی-شیمیایی و بیولوژیکی و در فاز ساختمانی با استفاده از روش ماتریس ایرانی انجام پذیرفته است. به این منظور برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی حالت های اجرایی مختلفی برای اجرای فعالیت های پروژه تدوین شده و به ازای هر کدام از آن ها ماتریس لئوپولد تشکیل گردیده است.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین اثرات زیست‌محیطی در دوران ساخت در 7 حالت اجرایی موردبررسی بر محیط به میزان 58/1-، 95/1-، 15/2-، 5/2-، 2-، 21/2- و 22/2- است. همچنین تعداد پیامدهای زیست‌محیطی در آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی بیشترین و مناطق حفاظت شده کمترین مقدار را دارند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به تحلیل انجام شده در هیچ یک از ردیف ها و ستون های هفت ماتریس بررسی شده برای حالت های اجرایی، میانگین رده بندی کمتر از 1/3- یافت نشد، لذا انجام پروژه آب رسانی مورد تأیید می باشد. برای کاهش اثرات نیز کمترین میزان اثرات زیست‌محیطی هر فعالیت انتخاب گردید که باعث می شود میانگین اثرات زیست‌محیطی کل پروژه 52/1- گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - تاثیر فعالیت های صنعتی بر کیفیت زندگی ساکنان نواحی کارکردی مسکونی هم‌جوار (مطالعه موردی: منطقه 16 شهر تهران)
فاطمه سادات حسینی نژاد مظفر صرافی

10.22034/jest.2018.25372.3442

زمینه و هدف: نواحی مسکونی هم‌جوار با فعالیت های صنعتی در شهرها، همواره تحت تاثیر ویژگی های محیطی این فعالیت ها بوده و کیفیت زندگی ساکنان نیز متاثر از این صنایع است. در این مقاله دو فعالیت صنعتی نسبتا آلاینده(کارخانه روغن نباتی قو و نیروگاه بعثت) در منطقه 16 شهر تهران به أکثر

زمینه و هدف: نواحی مسکونی هم‌جوار با فعالیت های صنعتی در شهرها، همواره تحت تاثیر ویژگی های محیطی این فعالیت ها بوده و کیفیت زندگی ساکنان نیز متاثر از این صنایع است. در این مقاله دو فعالیت صنعتی نسبتا آلاینده(کارخانه روغن نباتی قو و نیروگاه بعثت) در منطقه 16 شهر تهران به عنوان مورد پژوهش انتخاب شده و چگونگی تاثیر آن‌ها بر کیفیت زندگی ساکنان هم‌جوار با این فعالیت ها از ابعاد عینی و ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش شناسایی چگونگی تاثیر این فعالیت های صنعتی بر کیفیت زندگی ساکنان هم‌جوار است. روش بررسی: در این پژوهش از فن ارزیابی اثر و چهار منبع اطلاعاتی شامل اسناد رسمی موجود، برداشت میدانی، مصاحبه و پرسش‌نامه(به تعداد 385 عدد) با روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک استفاده شده و در تحلیل داده ها، روش های آمار توصیفی به کار رفته است. یافته‌ها: فعالیت های منتخب دارای اثرات مثبت و منفی بر "قلمروهای کیفیت زندگی" افراد، در ابعاد عینی و ذهنی و در زمینه های مختلف(مانند محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ترافیکی) بوده اند؛ مطالعه کیفیت زندگی کلی ساکنان نشان داد که با وجود اثرات منفی این صنایع، 38 درصد از ساکنان، از کیفیت زندگی کلی خود راضی بوده اند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه کیفیت زندگی کلی فرد، درنتیجه ترکیب رضایت‌مندی از قلمروهای مختلف با اولویت بندی ذهنی وی مشخص می شود، میزان رضایت‌مندی ساکنان از کیفیت زندگی کلی خود، نشان دهنده این موضوع است که از دید ساکنان، تاثیر مثبت فعالیت های صنعتی در زمینه های اقتصادی و اجتماعی، به علاوه رضایتمندی نسبی از سایر قلمروهای کیفیت زندگی، تا حدودی توانسته اثرات منفی این فعالیت ها را در زمینه های محیط زیستی، ترافیکی و کالبدی در قلمروهای مربوطه پوشش داده و میزان نارضایتی ساکنان را از زندگی در هم‌جواری این فعالیت ها کاهش دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - ارزیابی اثرات زیست محیطی "خاکاب" کارخانه بازیافت نخاله¬های ساختمانی و عمرانی به روش ماتریس لئوپولد ایرانی در نرم افزار EIA+ (مطالعه موردی: کارخانه استحصال شن و ماسه گود آبعلی)
سالی صالحی فرید غلامرضافهیمی مسعود کیا دلیری احمد توانا کیوان صائب

زمینه و هدف: فرآیند بازیافت پساب های صنعتی، آلودگی هایی را به جا می گذارد که در فرآیند کارخانجات تولید شن و ماسه بازیافتی مشهود است. پژوهش حاضر به بررسی اثرات زیست محیطی بازیافت نخاله های ساختمانی در کارخانه های بازیافت شن و ماسه پرداخته است. روش‌ بررسی: دو مرحله بهره أکثر

زمینه و هدف: فرآیند بازیافت پساب های صنعتی، آلودگی هایی را به جا می گذارد که در فرآیند کارخانجات تولید شن و ماسه بازیافتی مشهود است. پژوهش حاضر به بررسی اثرات زیست محیطی بازیافت نخاله های ساختمانی در کارخانه های بازیافت شن و ماسه پرداخته است. روش‌ بررسی: دو مرحله بهره برداری و اجرای طرح احداث کارخانه ملک شن واقع در گود آبعلی تهران، در فاصله سال های 1399-1400، به¬عنوان فازهای اصلی تحقیق حاضر در نظر گرفته شد. از این رو، 13 فعالیت خرد و 23 پارامتر محیطی شناسایی شد و نتایج در نرم افزار EIA+ با استفاده از روش ماتریس لئوپولد ایرانی مورد تجزیه و تحلیل و بر اساس نتایج مورد بحث قرار گرفت. یافته ها: سه ریز فعالیت شامل شستشوی ماسه ریز از طریق دستگاه اوواش با امتیاز 6/3-، تبدیل قطعات بتنی و تخته سنگ های بزرگ به قطعات کوچکتر و انتقال به دستگاه سنگ شکن فکی با امتیاز 8/2- و انتقال باقیمانده خاکاب تولید شده توسط دستگاه اوواش به حوضچه دپو با امتیاز 7/2- بیشترین اثرات منفی را داشته اند. سه ریز فعالیت ایجاد فضای سبز با امتیاز 2/2+، فروش محصولات با امتیاز 9/0+ و استخدام کارکنان با امتیاز 5/0+ بیشترین تأثیرات مثبت را بر محیط زیست دارند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر مثبت بر اقتصاد، افزایش فضای سبز در منطقه، اشتغال‌زایی و همچنین کاهش میزان فزاینده نخاله های انباشته شده در گود آبعلی، احداث و بهره برداری کارخانه، فعالیتی مثبت ارزیابی می‌شود، ولی با توجه به اثرات مخرب محیط زیستی آن، نیاز است تا راهکارهای جایگزین جهت تعدیل تاثیرات زیست محیطی آن، در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - ارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا
بیژن مقصودلو کمالی سید محمود شریعت

ارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا

ارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - بررسی پیامدهای زیست محیطی سد شهر چای ارومیهبر محیط زیست طبیعی منطقه
نعمت اله خراسانی پروین فرشچی مسعود منوری حجت جباری

سد مخزنی شهر چای بر روی رودخانه شهرچای در استان آذربایجان غربی و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه احداث می شود. این سد از نوع خاکی- سنگریزه ای بوده و دارای 215 میلیون متر مکعب حجم مفید خواهد بود. هدف احداث این سد تامین آب آبیاری برای 12500 هکتار از اراضی کشاورزی پایی أکثر

سد مخزنی شهر چای بر روی رودخانه شهرچای در استان آذربایجان غربی و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه احداث می شود. این سد از نوع خاکی- سنگریزه ای بوده و دارای 215 میلیون متر مکعب حجم مفید خواهد بود. هدف احداث این سد تامین آب آبیاری برای 12500 هکتار از اراضی کشاورزی پایین دست شهر ارومیه و تامین حدود 76 میلیون متر مکعب آب مورد نیاز شرب و صنعت شهر ارومیه است. در این مطالعه، محدوده مطالعاتی در سه سطح بلافصل، تحت تاثیر مستقیم و تحت تاثیر غیرمستقیم انتخاب شد و عناصر بیولوژیک، مناطق جنگلی و مناطق تحت اختیار سازمان حفاظت محیط زیست در هر یک از محدوده های انتخاب شده شناسایی شده است. در مراحل بعدی با روش تشریح جزبه جز نتایج و با استفاده از نظرات گروه کارشناسی نسبت به تجزیه و تحلیل اثرات سد بر هر کدام از عناصر محیطی در مراحل فاز احداث و فاز بهره برداری اقدام شده است و در خاتمه روش های کاهش پیامدهای منفی بر محیط زیست طبیعی منطقه ارایه شده است.هدف از این مطالعه بررسی پیامدهای زیست محیطی سد بر محیط طبیعی منطقه می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - مقایسه روش‌های RIAM ساده و اصلاح شده‌ (مطالعه موردی: ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانجات فولاد تیام)
ساجده مدنی شمیم مقدمی نیلوفر عابدین زاده سعید ملماسی

زمینه و هدف: امروزه در احداث و بهره برداری بسیاری از طرح های بزرگ، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی بعنوان یک الزام در کشور مطرح می باشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار می‌باشد از این رو، ا أکثر

زمینه و هدف: امروزه در احداث و بهره برداری بسیاری از طرح های بزرگ، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی بعنوان یک الزام در کشور مطرح می باشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار می‌باشد از این رو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فولادسازی و نورد شرکت تیام بیستون می‌تواند به عنوان مکانیسمی، با ارائه راه های استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و طبیعی سبب کاهش هزینه ها شود و در برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت اثرات قابل توجهی داشته باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه روش‌های RIAM ساده و اصلاح شده، با بهره‌گیری از تکنیک تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی در ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانجات فولاد تیام بیستون در دو فاز ساختمانی و بهره برداری؛ و انتخاب روش مناسب تر در اولویت بندی اثرات می باشد. روش بررسی: به این منظور، ابتدا با بررسی معیارهای حایز اهمیت در روش های ارزیابی اثرات سه معیار شناسایی اثرات، تفسیر اثرات و مقدار اثرات به عنوان معیارهای حایز اهمیت انتخاب شد. در گام بعد با بهره‌گیری از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی و مقایسه زوجی معیارها در دو ماتریس ساده و اصلاح شده، میزان ارجحیت هر روش مشخص شده است. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد ماتریس اصلاح شده با امتیاز 75/0 نسبت به ماتریس ساده، ارجح است. بحث و نتیجه گیری: روش RIAMاصلاح شده به گونه ای طراحی شده است که با رفع ایرادهای ماتریس ساده توانسته ارزیابی اثرات را باحساسیت دقیق‌تر انجام دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه محل پیشنهادی دفن زباله شهر تهران بر محیط بیولوژیکی
مسعود منوری محمد رضا صادقی بنیس عاطفه عیسی نظر فومنی

رشد جمعیت و افزایش تنوع نیازهای جوامع انسانی، در پیامد خود تولید روز افزون زباله را به دنبال داشته است. با افزایش تولید زباله و کاهش روز افزون ظرفیت پذیرش محل دفن کهریزک، لزوم تعیین مکانی برای دفن بهداشتی زباله های شهر تهران بیش از بیش آشکار شده است . جهت احداث محل دفن أکثر

رشد جمعیت و افزایش تنوع نیازهای جوامع انسانی، در پیامد خود تولید روز افزون زباله را به دنبال داشته است. با افزایش تولید زباله و کاهش روز افزون ظرفیت پذیرش محل دفن کهریزک، لزوم تعیین مکانی برای دفن بهداشتی زباله های شهر تهران بیش از بیش آشکار شده است . جهت احداث محل دفن زباله طبق مصوبات شورای عالی محیط زیست کشور می بایست در مرحله امکان سنجی و مکان یابی نسبت به تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی آن اقدام گردد . لذا شهرداری تهران نسبت به انتخاب یک محل دفن بهداشتی زباله با وسعت 1000 هکتار در جاده حسن آباد - هوشنگ آباد شهرستان ری در استان تهران اقدام نموده است . این منطقه در واحد هیدرولوژیکی زرند - ساوه زاویه واقع شده و رودخانه شور (سرود) 10 کیلومتر نسبت به آن فاصله دارد. خاک منطقه نیز از سری خاک های بازارک می باشد. پوشش گیاهی و جانوران منطقه شامل گونه های بومی بوده که در عملیات میدانی شناسایی گردیده اند. گیاهان نادر و در معرض انقراض محل طرح و پیرامون آن 12 گونه می باشند. برای ارزیابی محل دفن پیشنهادی از روش منوری 2001 استفاده شده است. با استفاده از روش مذکور اثرات هر کدام از مراحل ساختمانی و بهره برداری بر اساس ماتریس فعالیت ها و اثرات پیش بینی گردیده است. نتایج نشان می دهد که عملیات خاکی بیشترین اثرگذاری را بر محیط بیولوژیکی ایجاد می نمایند و اکوسیستم خشکی و گونه های نادر گیاهی نیز بیشترین تاثیرپذیری بلند مدت را در مرحله ساختمانی نشان داده و تخریب آن ها اجتناب ناپذیر است . اثرات منفی مستقیم ، قطعی و دایمی اجرای عملیات محل دفن زباله پیشنهادی 75/91% مجموع اثرات را ایجاد می نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - ارزشیابی گزینه های توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی به روش ارزشیابی چند معیاره مکانمند
پژمان رودگرمی نعمت الله خراسانی سیدمسعود منوری جعفر نوری

برای شناسایی گزینه برتر توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی از روش های ارزشیابی گزینه ها به عنوان یک تصمیم گیرنده استفاده می شود. در این تحقیق از ارزشیابی چند معیاره مکانمند Spatial Multi Criteria (Evaluation: SMCE) برای ارزشیابی گزینه ها برای اولین بار استفاده شده است. ا أکثر

برای شناسایی گزینه برتر توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی از روش های ارزشیابی گزینه ها به عنوان یک تصمیم گیرنده استفاده می شود. در این تحقیق از ارزشیابی چند معیاره مکانمند Spatial Multi Criteria (Evaluation: SMCE) برای ارزشیابی گزینه ها برای اولین بار استفاده شده است. این روش در سامانه اطلاعات جغرافیایی صورت می گیرد و این سامانه را قادر به تصمیم گیری می سازد. ارزشیابی چند معیاره مکانمند بر اساس محدودیت سامانه های اطلاعات جغرافیایی برای تصمیم گیری ها تهیه شده است. در این تحقیق با استفاده از این روش و اقدامات صورت گرفته، سامانه اطلاعات جغرافیایی قادر به ارزشیابی گزینه های توسعه شده است. دو گزینه بر اساس طرح آمایش سرزمین منطقه و دیگری عدم اجرا مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج ارزشیابی، گزینه برتر اجرای توسعه بر اساس طرح آمایش سرزمین می باشد و با توجه به اثرات اکولوژیکی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی گزینه آمایش سرزمین انتخاب گردید. در روش به دست آمده می توان جمع بندی اثرات و وضعیت گزینه ها را در هر محیط به تفکیک بررسی کرد. با استفاده از این روش در ارزیابی اثرات زیست محیطی می توان به صورت تصویری میزان مطلوبیت یا عدم مطلوبیت هر نوع توسعه را بر محیط به صورت نقشه نشان داد. در روش حاصله در سامانه اطلاعات جغرافیایی محدودیتی در ارتباط با تعداد لایه ها وجود ندارد. گزینه های بسیاری قابل تهیه و ارزشیابی می باشد. این روش برای ارزشیابی گزینه های برنامه ریزی های کاربری سرزمین و توسعه منطقه ای مفید است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر
فرامرز معطر مجید عباسپور محمود شریعت سرور اعظم کیایی نژاد

ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر

ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - ارزیابی اثرات زیست محیطی تجمعی شهرک‌های صنعتی شهرستان نظرآباد
آزاده دبیری سید مسعود منوری سید محمود شریعت پروین فرشچی

چکیده ارزیابی اثرات تجمعی به بررسی آن دسته از اثرات پروژه می&zwnj;پردازد که در ارزیابی اثرات زیست محیطی به طور مستقیم نادیده گرفته می&zwnj;شود. در این روش اثراتی که در نتیجه اضافه شدن یک فعالیت در ترکیب و تقابل با اثرات دیگر فعالیت&zwnj;ها و پروژه&zwnj;های منطقه در گذ أکثر

چکیده ارزیابی اثرات تجمعی به بررسی آن دسته از اثرات پروژه می&zwnj;پردازد که در ارزیابی اثرات زیست محیطی به طور مستقیم نادیده گرفته می&zwnj;شود. در این روش اثراتی که در نتیجه اضافه شدن یک فعالیت در ترکیب و تقابل با اثرات دیگر فعالیت&zwnj;ها و پروژه&zwnj;های منطقه در گذشته، حال و پروژه های توسعه جدید و قابل پیش&zwnj;بینی در آینده به وجود می&zwnj;آید، مورد بررسی قرار می&zwnj;گیرد. شهرک صنعتی نظرآباد با مساحت 194 هکتار، در موقعیت جغرافیایی َ۳۵ ْ۵۰ طول شرقی و ´۵۸ ˚۳۵ عرض شمالی شهرستان نظرآباد واقع شده است. در مجاورت این شهرک، شهرک صنعتی سپهر قرار گرفته است که برخی از واحدهای صنعتی آن در حال بهره&zwnj;برداری هستند. به منظور انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی تجمعی در این مقاله از روش ماتریس منوری 2001 استفاده گردید و 2 گزینه عدم اجرا و اجرا در نظر گرفته شد. پیش&zwnj;بینی و ارزیابی اثرات حاصل از احداث و بهره&zwnj;برداری شهرک&zwnj;های صنعتی بر محیط زیست اطراف آن&zwnj;ها تا حد مرزهای شهرستان نظرآباد صورت گرفت. در گزینه عدم اجرا اثرات زیست &zwnj;محیطی حاصل از فعالیت پروژه&zwnj;های توسعه با فرض اجرا نشدن پروژه شهرک صنعتی نظرآباد و در گزینه اجرا، اثرات زیست محیطی تجمعی حاصل از فعالیت شهرک&zwnj;های صنعتی سپهر و نظرآباد مورد بررسی قرار گرفت. معدل جمع جبری اثرات فازهای ساختمانی و بهره&zwnj;برداری در گزینه عدم اجرا 78/1- و در گزینه اجرا 04/2+ به دست آمد و گزینه اجرای پروژه به عنوان گزینه&zwnj; نهایی انتخاب گردید. اما اجرای پروژه مشروط به رعایت جدی تمهیدات پیشنهادی برای کاهش اثرات تجمعی و پیامدهای ناگوار زیست &zwnj;محیطی حاصل از فعالیت شهرک&zwnj;های صنعتی در منطقه و اجرای برنامه&zwnj;های مدیریت، پایش و آموزش زیست &zwnj;محیطی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی قوانین و مقرات پیشگیرانه از جمله ارزیابی اثرات زیست محیطی در کشور ایران و چند کشور صنعتی
فرهاد دبیری مژده کیانی

رزیابی اثرات زیست محیطی یک دیدگاه تلفیقی عملیاتی شده و اجرایی در جهت توسعه پایدار می باشد، دیدگاهی که نظامی به هم پیوسته را دایر بر این که همه چیز در محیط زیست و با محیط زیست به پایداری می رسد مدنظر قرار می دهد. در این نظام هر نوع فعالیت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست أکثر

رزیابی اثرات زیست محیطی یک دیدگاه تلفیقی عملیاتی شده و اجرایی در جهت توسعه پایدار می باشد، دیدگاهی که نظامی به هم پیوسته را دایر بر این که همه چیز در محیط زیست و با محیط زیست به پایداری می رسد مدنظر قرار می دهد. در این نظام هر نوع فعالیت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و غیر آن با یکدیگر مرتبط بوده و به هم پیوند می خورند و این مفهوم به بارزترین نحو و صریح ترین شکل در اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بیان گردیده است. از آن جایی که ارزیابی اثرات زیست محیطی یکی از مناسب ترین معیارهای توسعه پایدار و مدیریت محیط زیست در کشورمان به شمار می رود، لذا می بایست در قالب الزامات قانونی قرار گرفته و به مورد اجرا گذاشته شود. در حال حاضر در کشور ایران قوانین، مقررات و مصوباتی در زمینه ارزیابی اثرات زیست محیطی وجود دارد که برخی از این مقررات مستقیما و صراحتا ناظر بر الزام مجریان طرح ها و پروژه های عمرانی و توسعه ای به انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی می باشد و برخی مقررات دیگر هر چند صریحا به موضوع ارزیابی اثرات زیست محیطی اشاره ندارد ولیکن به شکل دیگر و با مفهومی مشابه و یا به علت این که جنبه پیشگیرانه دارد، می توان آن ها را معادل مقررات ارزیابی اثرات زیست محیطی محسوب و تلقی نمود. در مورد قوانین و مقرراتی که مستقیما ناظر بر ارزیابی اثرات زیست محیطی می باشند می توان ماده 105 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، ماده 71 قانون برنامه چهارم توسعه و ماده 10 آیین نامه جلوگیری از آلودگی صوتی و مصوبات شماره 138، 156، 166، 196، 237، 249 و 250 شورای عالی حفاظت محیط زیست را نام برد. در مورد سایر قوانین و مقررات مرتبط می توان به مواد 60، 85، 121 قانون برنامه سوم توسعه و مواد 12 و 13 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا و ماده 11 آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب اشاره نمود. در این مقاله با توجه به معیار تفاوت در نظام های حقوقی حاکم بر کشورها، کشورهای آلمان و فرانسه از میان کشورهای تابع نظام حقوقی ژرمنی رومی و کشورهای کانادا و ایالات متحده آمریکا از میان کشورهای تابع نظام حقوقی آنگلوساکسون انتخاب شده و قوانین ارزیابی اثرات زیست محیطی در این کشورها مورد بررسی قرار گرفته است.با بررسی های صورت گرفته در خصوص قوانین ارزیابی اثرات زیست محیطی کشورهای توسعه یافته و مقایسه تطبیقی آن با قوانین موجود در کشور ایران، به طور کلی استنباط می شود که مقررات ارزیابی پیامدهای زیست محیطی کشور ایران از یک سطح کلی برخوردار می باشد و تنها در قالب چارچوبی نه چندان جامع به مقوله ارزیابی اشاره دارد، در حالی که کشورهای اتحادیه اروپا از جمله آلمان و همچنین کشورهای فرانسه و کانادا هر چند دارای نظام های اداری و سیاسی متفاوتی می باشند ولیکن ماهیتا از یک قانون زیست محیطی جامعی برخوردارند و مطالعات ارزیابی پیامدهای زیست محیطی را برای سرزمین خود یک ضرورت می دانند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - ارزیابی اثرات زیست محیطی محل دفن بهداشتی – مهندسی پسماندهای شهری شهرستان سمنان
نیلوفر عابدین زاده مکرم روانبخش طوبی عابدی

چکیده با توجه به توسعه بی رویه و غیراصولی شهرها، فقدان الگوی صحیح مصرف و رشد روز افزون تولید پسماندها و همچنین مشکلات و نارسایی های سیستم مدیریت پسماندها، منطقی ترین و کم هزینه ترین روش برای دفع پسماندهای شهری، دفن بهداشتی است. روش دفن بهداشتی عملیات مهندسی خاصی است أکثر

چکیده با توجه به توسعه بی رویه و غیراصولی شهرها، فقدان الگوی صحیح مصرف و رشد روز افزون تولید پسماندها و همچنین مشکلات و نارسایی های سیستم مدیریت پسماندها، منطقی ترین و کم هزینه ترین روش برای دفع پسماندهای شهری، دفن بهداشتی است. روش دفن بهداشتی عملیات مهندسی خاصی است که به وسیله آن دفع پسماندها با کم ترین مخاطرات بهداشتی و محیط زیستی با استفاده از پوشش خاکی روزانه، ایجاد لایه نفوذ ناپذیر در کف محل دفن جهت جلوگیری از نشت شیرابه و آلودگی آب های زیرزمینی، سیستم جمع آوری شیرابه و استفاده از لایه های شنی جهت کنترل گاز متان انجام می گیرد. محدوده مطالعاتی در این تحقیق کل شهرستان سمنان با مساحت 2291 کیلومتر مربع می باشد و در مختصات جغرافیایی بین34 درجه و 15دقیقه تا 36درجه و11دقیقه عرض شمالی و از 52 درجه و 46 دقیقه تا 54 درجه و 11دقیقه طول شرقی واقع شده است. محل پیشنهادی جهت احداث لندفیل بهداشتی سمنان در زمینی به مساحت 25 هکتار در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر سمنان واقع شده است. در این مقاله، ارزیابی اثرات زیست محیطی محل دفن بهداشتی - مهندسی شهرستان سمنان و مقایسه آن با گزینه عدم انجام (محل دفن فعلی پسماندهای شهری) با استفاده از روش ماتریس سریع انجام و ارزشگذاری پارامترها براساس معیارهای تعریف شده در این روش صورت می گیرد. نتایج حاصل ازبررسی ماتریس ها نشان می دهد که اثرات سوء ناشی از فعالیت های ساختمانی و بهره برداری در حد اندک و بسیار اندک و پیامدهای مثبت در گروه کم و متوسط می باشد. آلودگی هوا و خاک حادترین معضل زیست محیطی و ایجاد فضای سبز، اشتغال، افزایش درآمد، رضایتمندی جوامع محلی، افزایش شاخص های بهداشتی مطلوب ترین عوامل زیست محیطی پروژه است. با توجه به نتایج حاصل، مرکز دفن مهندسی- بهداشتی پسماندهای سمنان در محل پیشنهادی با توجه به توان بالای طرح در حل مشکلات بهداشتی با رعایت گزینه های اصلاحی در راستای حفاظت هوا و خاک، در کل مثبت ارزیابی شده و بلا مانع خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - بررسی تطبیقی نظام حقوقی ارزیابی زیست محیطی راهبردی (SEA)درکشورهای مختلف جهان و مقایسه آن با ایران
بهنوش خوش منش زاده سید مسعود منوری فرهاد دبیری

یک فرآیند و رویکرد نظام مند و نوین است که شناسایی، پیش بینی و ارزیابی اثرات (SEA) ارزیابی زیست محیطی راهبردیو پیامدهای زیست محیطی را در عالی ترین سطوح تصمیم گیری (سطح کلان) و در چهارچوب توسعه کلان و در فرآیند طرح ریزیبرنامه ها، طرح ها و سیاست ها به طور جدی و موثر مد نظر أکثر

یک فرآیند و رویکرد نظام مند و نوین است که شناسایی، پیش بینی و ارزیابی اثرات (SEA) ارزیابی زیست محیطی راهبردیو پیامدهای زیست محیطی را در عالی ترین سطوح تصمیم گیری (سطح کلان) و در چهارچوب توسعه کلان و در فرآیند طرح ریزیبرنامه ها، طرح ها و سیاست ها به طور جدی و موثر مد نظر قرار می دهد.در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای توسعه یافته، نمونه های روشنی از قوانین و مقررات مرتبط با ارزیابی زیست محیطیدر سال 1969 ، در آمریکا تدوین گردید و پس از آن کشورهایی همچون کانادا، SEA راهبردی وجود دارد. در واقع اولین سند قانونیهنککنگ، دانمارک و دیگر کشورها، ضوابط و مقرراتی را به عنوان نیازمندی های ویژه برای ارزیابی های علمی اجرایی منتشر نمودند.تحقیقات صورت گرفته نشان داده است که این قوانین عمدتاً در سطوح بخشی و آمایش سرزمین کاربردی تر و موثر تر بوده اند. در اینزمینه کشور انگلستان به عنوان یکی از فعال ترین کشورها در پایه ریزی دستورالعمل های روش شناسی مناسب با این موضوع شناختهشده است.2 در ایران می گذرد و اجرای آن ها (EIA) بیش از یک دهه از تصویب قوانین و مقررات مرتبط با ارزیابی اثرات زیست محیطیدرسال های اخیر با جدیت دنبال می شود. لیکن علی رغم اهمیت بسیار زیاد و گستردگی دامنه شمول ارزیابی زیست محیطی راهبردیتا کنون قانون یا مقرراتی که به تصویب مراجع ذیصلاح برسد، تدوین نگردیده است. در این تحقیق، با بررسی های صورت گرفته (SEA)در کشورهای پیشرو در این خصوص، مشخص گردیده است که الزامات مربوط به ارزیابی زیست محیطی راهبردی عمدتاً در دو سطحمشهود میباشد، یکی در سطح قانون گذاری و دیگری در سطح سیاست گذاری و تصمیم گیری. در صورتی که در بخش اول یعنی قانونگذاری تدابیر لازم اندیشیده نشود، سیاست گذاری با رعایت الزامات مربوط نتیجهبخش نخواهد بود. همچنین با تحقیقات و مطالعات انجامگرفته پیشنهادهایی جهت اثربخشی ارزیابی زیست محیطی راهبردی در ارکان تصمیم گیری و سیاست گذاری به منظور ایجاد یک نظاممدیریت یکپارچه که لازمه و پیش نیاز اجرای موثر آن می باشد، ارایه شدهاست تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - ارزیابی اثرات گزینه های مکانی پیشنهادی دفن زباله شهر زنجان با استفاده ازروش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM)ارتقاء یافته
غزل منزوی عبدالرسول سلمان ماهینی حبیب اله یونسی

زمینه و هدف: در شهر زنجان هیچ گونه فعالیتی در جهت دفن بهداشتی زباله صورت نگرفته و در حال حاضر، تنها به عملیات تلنبار کردن زباله در محلی در نزدیکی این شهر اکتفا می شود. با توجه به مخاطراتی که این روش در پی دارد، باید هرچه سریع تر مکانی مناسب جهت دفن بهداشتی پیشنهاد گردد. أکثر

زمینه و هدف: در شهر زنجان هیچ گونه فعالیتی در جهت دفن بهداشتی زباله صورت نگرفته و در حال حاضر، تنها به عملیات تلنبار کردن زباله در محلی در نزدیکی این شهر اکتفا می شود. با توجه به مخاطراتی که این روش در پی دارد، باید هرچه سریع تر مکانی مناسب جهت دفن بهداشتی پیشنهاد گردد. یک محل دفن نامناسب ممکن است اثرات منفی بسیاری را به همراه داشته باشد. قوانین و مقررات موجود مرتبط با ارزیابی اثرات محیط زیستی، بر الزام استفاده از آن برای پروژه های بزرگ عمرانی نظیر محل‌های دفن زباله شهری تأکید می نماید. روش RIAM (ماتریس ارزیابی اثرات سریع)، انجام یک ارزیابی روشن و سریع از مهم ترین اثرات را تضمین می‌کند. در کنار مزایای بسیار، این روش دارای ایرادهایی نیز می باشد و آن تأثیر ذهنیت ارزیاب بر عدد دهی به اثر فعالیت ها بر پارامترهاست. از این رو، در تحقیق حاضر برای تبدیل ذهنیت به عینیت و برای ارتقاء روش RIAM، از روش AHP(فرایند تحلیل سلسله مراتبی) استفاده شده است. روش بررسی: در این پژوهش، ارزیابی محل فعلی دفن زباله شهر زنجان، به همراه چند محل پیشنهادی دیگر، با استفاده از تلفیق دو روش RIAM و AHP انجام پذیرفته است که در نهایت اثرات هر یک از محل ها بر محیط زیست منطقه مورد ارزیابی قرار گرفته و با یک‌دیگر مقایسه شدند. یافته ها: در این فرایند، ما روش RIAM را با روش AHP تلفیق کردیم و محل فعلی دفن زباله در مقایسه با دیگر محدوده های مورد مطالعه، کمترین امتیاز منفی را کسب کرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که می‌توان روش RIAM را از طریق تلفیق آن با روش AHP ارتقاء بخشید. این تلفیق، ایده های بحث برانگیز را در زمینه امتیازدهی اثرات به فرصتی برای شمول نظرات کارشناسی تبدیل کرده و موفقیت امتیازدهی هماهنگ اثرات را به میزان زیادی افزایش داده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - ارزیابی اثرات محیط‌زیستی توسعه در شهرستان طرقبه شاندیز با به‌کارگیری مدل تخریب
سحر حیدری مستعلی بهمن جباریان امیری افشین علیزاده شعبانی

10.22034/jest.2019.13960

چکیده زمینه و هدف: مدل تخریب از جمله روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی است که اثرات فعالیت های انسانی را به صورت کمی بیان می کند. هدف از به کارگیری این مدل، شناسایی عوامل تخریب و درجه آسیب پذیری بوم سازگان ها به منظور پیش گیری از تخریب آتی توسط پروژه های دیگر و نشان داد أکثر

چکیده زمینه و هدف: مدل تخریب از جمله روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی است که اثرات فعالیت های انسانی را به صورت کمی بیان می کند. هدف از به کارگیری این مدل، شناسایی عوامل تخریب و درجه آسیب پذیری بوم سازگان ها به منظور پیش گیری از تخریب آتی توسط پروژه های دیگر و نشان دادن امکان توسعه در آینده، به تصمیم گیرندگان است. روش بررسی: نخست محدوده شهرستان به 94 شبکه کاری 1600 هکتاری تقسیم و با استفاده از نقشه کاربری سرزمین، مشاهدات میدانی و نظرات کارشناسی، تعداد 14 عامل تخریب شناسایی و شدت آن ها تعیین شد. سپس، آسیب پذیری اکولوژیک و تراکم فیزیولوژیک محاسبه و پس از آن با استفاده از رابطه تخریب، ضرایب تخریب به دست آمد. درنهایت کلیه شبکه ها بر اساس نظریه فازی به 4 پهنه با توانایی توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی، نیازمند حفاظت و غیر قابل توسعه تقسیم شدند. یافته‌ها: طبق نتایج نهایی از مجموع 94 شبکه، 22 شبکه که معادل 40/23 درصد مساحت شهرستان است، نیازمند بازسازی، 37 شبکه که معادل 36/39 درصد مساحت شهرستان است، غیر قابل توسعه و 35 شبکه نیز که 22/37 درصد مساحت شهرستان را به خود اختصاص می دهد، مستعد توسعه هستند. بحث و نتیجه‌گیری: اثرات فعالیت های مخرب (که عمدتا اثرات مخرب ناشی از فعالیت های گردش گری) در منطقه بارز بوده به طوری که فعالیت های مخربی نظیر تغییر کاربری از یک سو و از سوی دیگر زباله ریزی و آلودگی رودخانه ها به منطقه از عوامل اصلی تخریبند. از مجموع 94 شبکه، 21 شبکه به دلیل وجود گسل ها و 16 شبکه به دلیل قرار گرفتن در محدوده منطقه حفاظت شده بینالود، غیر قابل توسعه می باشند. 35 شبکه دارای اولویت های اول تا سوم توسعه هستندکه دارای تراکم فیزیولوژیک پایین بوده و 22 شبکه نیز به دلیل تراکم فیزیولوژیک بالا و شدت زیاد عوامل مخرب، دارای ضرایب تخریب بالا بوده و نیازمند بازسازی هستند؛ لذا باید از هرگونه توسعه بدون برنامه ریزی در آینده در این قسمت ها، خودداری شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - کاربرد روش سیمپلکس و مفهوم جبران در ارزیابی اثرات توسعه مشارکتی (مطالعه موردی: گزینه‌های کارخانجات کمپوست و دفن زباله استان گلستان)
سمانه دزیانی عبدالرسول سلمان‌ماهینی

10.22034/jest.2017.10733

زمینه و هدف: انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط‌زیستی، از جمله روش‌های مطلوب در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. در واقع اگر تصمیم به اجازه دادن به اجرای توسعه باشد، فرایند ارزیابی برای تعیین محدودیت‌ها و روش‌های جبران و جلوگیری از اثرات منفی و به حداقل رساندن مخاطر أکثر

زمینه و هدف: انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط‌زیستی، از جمله روش‌های مطلوب در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار است. در واقع اگر تصمیم به اجازه دادن به اجرای توسعه باشد، فرایند ارزیابی برای تعیین محدودیت‌ها و روش‌های جبران و جلوگیری از اثرات منفی و به حداقل رساندن مخاطرات محیط‌زیستی به‌کار گرفته می‌شود. در تحقیق حاضر، جهت انتخاب مکان احداث کارخانه کمپوست و دفن پسماند در استان گلستان، پنج منطقه پیشنهاد و ارزیابی اثرات انجام یافته است. روش بررسی: در این پژوهش ضمن تشریح روشی ریاضی مبتنی بر برنامه‌ریزی خطی، با استفاده از داده‌های مبتنی بر نقشه‌های مکانی به اولویت‌بندی مناطق پیشنهادی و انتخاب گزینه نهایی پرداخته شده و با در نظر گرفتن جبران اثرات، مقادیر مهم‌ترین متغیرهای تصمیم به نحوی که حداقل آلودگی را در پی داشته باشد، تعیین شده است. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که با استفاده از برنامه‌ریزی خطی، در منطقه شرقی گزینه یک با اختلاف بسیار اندک از سایرین، گزینه ارجح و در قسمت غربی، گزینه پنج با مقدار تابع هدف کم‌تر انتخاب گردید. مؤثرترین پارامترها در مورد گزینه‌های یک تا چهار، آلودگی آب‌های زیرزمینی و در مورد منطقه پنج، کاهش زمین‌های با ارزش تعیین گردید. چرا که در مورد گزینه پنج، با توجه به انواع جبران، هزینه و زمان در نظر گرفته شده، تأثیری که بر منطقه شکار ممنوع مجاور گذاشته می‌شود مهم‌تر از آلودگی آب‌های زیرزمینی می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بررسی سطوح جبران حداقل و حداکثر نشان می‌دهد که افزایش جبران اثرات، میزان کلی آلودگی‌های محیط را کاهش می‌دهد و بالعکس. تحلیل حساسیت، درستی نتایج این روش را تأیید می‌نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانجات فولاد با استفاده از روش RIAM اصلاح شده، مطالعه موردی: فولاد تیام در استان گیلان
ساجده مدنی سعید ملماسی رویا نزاکتی اسماعیل زاده

10.22034/jest.2017.10741

زمینه و هدف: امروزه، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی به‌عنوان یک الزام در کشور مطرح می‌باشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار می‌باشد از این‌رو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فول أکثر

زمینه و هدف: امروزه، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی به‌عنوان یک الزام در کشور مطرح می‌باشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار می‌باشد از این‌رو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فولادسازی تیام می‌تواند به عنوان سازوکاری، با ارایه راه‌های استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و طبیعی سبب کاهش هزینه‌ها شود. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و پیش‌بینی اثرات زیست محیطی ناشی از احداث کارخانجات فولادسازی و نورد تیام بیستون با استفاده از ماتریس RIAM اصلاح شده و ارایه روش‌های کاهش اثرات زیانبار زیست محیطی و اقدامات اصلاحی می‌باشد. روش بررسی: محل اجرای این پروژه، در شهرک صنعتی تیام بیستون در شرق شهرستان فومن واقع شده است. در این مطالعه، اثرات مهم و برجسته مربوط به احداث کارخانجات فولادسازی و نورد تیام با استفاده از روش RIAM اصلاح شده به منظور تجزیه و تحلیل اثرات ناشی از احداث در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده از تجزیه و تحلیل صورت گرفته نشان داد در دوران ساخت و ساز بیش‌ترین اثرات منفی در محیط‌ فیزیکی- شیمیایی، ناشی از فعالیت‌های احداث و برچیدن کارگاه، عملیات خاکی و احداث کمپ‌ها، بر پارامترهای کیفیت هوا، تراز صوتی، فرسایش خاک و منابع آب سطحی می باشد، در محیط بیولوژیکی نیز تراکم پوشش گیاهی در اثر فعالیت تسطیح و پاکتراشی بیش‌ترین اثر را دریافت می‌نماید. همچنین تغییر کاربری اراضی و کاهش شاخص‌های بهداشتی از بارزترین اثرات منفی طرح در محیط اقتصادی- اجتماعی شناخته شده است. در دوران بهره‌برداری از کارخانه، موثرترین فعالیت‌های شناسایی شده شامل فرایند احتراق، برداشت از منابع آب زیر زمینی، دفع پسماندها، حمل و نقل مواد اولیه و... بوده که بر کیفیت هوای منطقه، تراز صوتی، کمیت منابع آب زیرزمینی و خصوصیات خاک منطقه اثر گذار بوده، در محیط اکولوژیکی و بیولوژیکی نیز بارزترین اثر منفی طرح در اثر خروج گازهای ناشی از احتراق، بر پوشش گیاهی و کیفیت زیستگاه‌های منطقه وارد خواهد شد. همچنین ایجاد فرصت های شغلی، رونق کسب و کار و رونق توسعه ملی از بارزترین اثرات مثبت طرح بر محیط اقتصادی و اجتماعی در دوران ساخت و بهره برداری معرفی شده است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به این‌که اغلب اثرات منفی ناشی از اجرای پروژه، در دامنه تغییرات بسیار اندک قرار دارند، پروژه با اعمال روش‌های مدیریت محیط زیست و اقدامات اصلاحی قابل اجرا می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - ارتقا ارزیابی اثرات توسعه با ماتریس ریاضی (مطالعه موردی: منطقه نمونه گردشگری شاندیز- استان خراسان رضوی)
بی‌بی زهرا مظلوم علیرضا میکائیلی تبریزی عبدالرسول سلمان ماهینی

10.22034/jest.2017.10744

زمینه و هدف: برنامه ریزی و توسعه طرح های گردشگری، بدون توجه به ابعاد محیط زیستی و گستردگی سطح توسعه می تواند پیامدهای غیر قابل بازگشت و جبرانی بر جای گذارد. ارزیابی اثرات محیط زیستی می تواند بسیاری از این پیامدها را قبل از اجرای پروژه پیش بینی و برای آن ها اقدامات اصلاح أکثر

زمینه و هدف: برنامه ریزی و توسعه طرح های گردشگری، بدون توجه به ابعاد محیط زیستی و گستردگی سطح توسعه می تواند پیامدهای غیر قابل بازگشت و جبرانی بر جای گذارد. ارزیابی اثرات محیط زیستی می تواند بسیاری از این پیامدها را قبل از اجرای پروژه پیش بینی و برای آن ها اقدامات اصلاحی و بهسازی ارائه نماید. روش بررسی: روش ماتریس به دلیل سادگی، کارآمدی و جامعیت متداول ترین روش ارزیابی اثرات شناخته شده است. در این راستا، یک روش برای رسیدن به ارزیابی مطلوب اثرات، بهبود ماتریس هاست و ماتریس ریاضی بازدهی و دقت روش ماتریس را افزایش می دهد. یافته ها: ماتریس ریاضی، با معیارهای شدت، وسعت، محدوده ی زمانی، هم بیشی، اثرات تجمعی، اختلاف نظر، جبران و معناداری اثر در ستون ها و عوامل محیط زیستی در ردیف ها طراحی شد. عوامل محیط زیستی در ارتباط با هر یک از فعالیت های پروژه دو به دو مقایسه و با دامنه اعداد 1± تا 9± ارزش گذاری گردید. سپس، با جمع جبری معناداری اثرات، عدد نهایی کل اثرات مشخص و تعداد ارزش های مثبت و منفی با توجه به قرار گرفتن در محدوده اثر معناداری کم تا زیاد تعیین شد. بحث و نتیجه گیری: ماتریس ریاضی با لحاظ کردن آثار سایر پروژه های توسعه در منطقه با معیار تجمعی و معیار هم بیشی، استفاده از نظر کارشناسان و تصمیم گیرندگان با معیار اختلاف نظر و در نظر گرفتن اقدامات کاهشی، اصلاحی و بهسازی اثر با معیار جبران نتایج را به واقعیت نزدیک و منطقی تر می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - ارزیابی اثرات زیست‌محیطی طرح‌های تغذیه مصنوعی دشت لاور در استان بوشهر
پوریا عطایی سوده کریم‌قاسمی

10.22034/jest.2017.10754

زمینه و هدف: نگرانی در مورد استفاده غیر منطقی انسان ها از منابع و دشت ها افزایش پیدا کرده است که خود نتیجه مدیریت نادرست ادارات محلی و روش های بهره برداری می باشد که برای رسیدن به یک توسعه پایدار باید این مشکلات حل شود. در این رابطه لازم است هر نوع بهره برداری از منابع أکثر

زمینه و هدف: نگرانی در مورد استفاده غیر منطقی انسان ها از منابع و دشت ها افزایش پیدا کرده است که خود نتیجه مدیریت نادرست ادارات محلی و روش های بهره برداری می باشد که برای رسیدن به یک توسعه پایدار باید این مشکلات حل شود. در این رابطه لازم است هر نوع بهره برداری از منابع پس از ارزیابی ظرفیت محیط زیست انجام شود. فرآیند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان تضمین معیارها و آیین نامه های زیست محیطی در طرح های مختلف است که اهداف اصلی آن شامل پیش بینی، شناخت و تجزیه و تحلیل جزییات تمام اثرات مثبت و منفی طرح های محیط زیست طبیعی و انسانی می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های تغذیه مصنوعی دشت لاور در استان بوشهر بوده است. روش بررسی: در این تحقیق از روش ماتریس ICOLD استفاده گردید. در این روش اثر هر یک از فعالیت های طرح بر عوامل زیست محیطی در دو مرحله احداث و بهره برداری سنجیده شد. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که پیامدهای وارد شده طرح بر کل محیط زیست مثبت بوده است (94+ امتیاز). بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته های به دست آمده، اجرای طرح های تغذیه مصنوعی در دشت لاور با رعایت استانداردها بلامانع می باشد. در پایان با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه پیشنهادهایی ارایه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - ارزیابی کیفی مولفه‏های اجتماعی – زیست‏محیطی تاثیرپذیر از پروژه سد گاوشان از نگاه کنشگران پروژه
سهیلا سفیدگردیزگرانی فرحناز رستمی مریم تاتار

زمینه و هدف: تحقیقات بسیاری در حوزه ارزیابی اثرات اجتماعی پروژه های روستایی انجام شده است اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به بررسی ارزیابی اثرات اجتماعی از دیدگاه ذی نفعان پرداخته باشد. این در حالی است که ارزیابی اثرات اجتماعی با مشارکت ذی نفعان می تواند منجر به تدوی أکثر

زمینه و هدف: تحقیقات بسیاری در حوزه ارزیابی اثرات اجتماعی پروژه های روستایی انجام شده است اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به بررسی ارزیابی اثرات اجتماعی از دیدگاه ذی نفعان پرداخته باشد. این در حالی است که ارزیابی اثرات اجتماعی با مشارکت ذی نفعان می تواند منجر به تدوین برنامه های جدی تر، ارزیابی بهتر و مدیریت تضادها در این حوزه گردد. از این رو مطالعه حاضر در پی کسب بینشی عمیق با استفاده از روش کیفی، اثرات اجتماعی سد را آن گونه که توسط ذی نفعان ادراک شده بررسی می نماید. روش کار: تحقیق حاضر از پارادایم کیفی و روش تحقیق توصیفی تفسیری برای دستیابی به هدف تحقیق بهره برده است. برای این منظور 10 نفر از کارشناسان کلیدی (جهاد کشاورزی استان و شهرستان کرمانشاه، اداره منابع طبیعی و اداره محیط زیست و آب منطقه ای استان کرمانشاه ) و 28 نفر از مردم محلی روستاهای تحت پوشش پروژه مورد مطالعه قرار گرفتند. گردآوری داده ها از طریق بحث های گروهی متمرکز، مصاحبه های انفرادی عمیق، مشاهده و مطالعه ی اسنادی با متوسط زمانی 25 تا 40 دقیقه انجام شد. مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای ارتباطی تجزیه و تحلیل شدند. اعتماد پذیری (پایایی)، از طریق کنترل نظرات افراد به وسیله سایر مشارکت کنندگان در مصاحبه و نیز خود باز بینی محقق در طی فرآیند تحلیل داده صورت گرفت. اطمینان بخشی (روایی)، نیز از طریق ارائه کلیه اسناد، یادداشت ها و مصاحبه های ضبط شده، پس از تحلیل توسط پژوهشگر به تیم تحقیق صورت گرفت. یافته ها: نتایج مصاحبه ها نشان داد که شرکت کنندگان در تحقیق، اثرات سد بر کیفیت زندگی را با بیان 38 مفهوم اثرگذار و بهبود حس مکان را با بیان 5 مفهوم اثرگذار مثبت ارزیابی نموده و معتقدند اجرای این پروژه منجربه کاهش سرمایه اجتماعی با بیان 23 مفهوم اثرگذار و آسیب به منابع طبیعی و زیست محیطی با بیان 10 مفهوم اثرگذار، شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیرگذاری اجرای پروژه های توسعه ای بر کلیه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ساکنان منطقه می باشد. از این رو به برنامه ریزان و مسئولان توصیه می شود جهت افزایش کارایی و اثربخشی برنامه ها در اجرای مداخلات توسعه ای در سطح راهبردی به ارزیابی تمام ابعاد توسعه، به ویژه ابعاد اجتماعی ساکنان مناطق متأثر توجه نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - دستورالعمل ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های حمل و نقل ریلی
مجید عباس پور عبدالرضا کرباسی محمد صادق سخاوت جو محسن سعیدی فاطمه زاهد

در حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهت توسعه و گسترش همه‌جانبه دارای برنامه‌های مدون کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت می‌باشند که به وسیله گروه‌های تخصصی در بخش‌های مختلف نظیر حمل و نقل، راهکار‌های اجرایی توسعه و دورنمای آن ها بصورت شاخص‌های کمی و کیفی أکثر

در حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهت توسعه و گسترش همه‌جانبه دارای برنامه‌های مدون کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت می‌باشند که به وسیله گروه‌های تخصصی در بخش‌های مختلف نظیر حمل و نقل، راهکار‌های اجرایی توسعه و دورنمای آن ها بصورت شاخص‌های کمی و کیفی تعیین گردیده و به عنوان سندی برای توسعه کشور‌ها به کار می‌رود. به طور کلی برخی از برنامه‌ها و استراتژی‌های دارای اهمیت ویژه برای وزارت راه وترابری شامل توسعه و گسترش حمل و نقل ریلی در کشور، توسعه شبکه راه های ارتباطی کشور، توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل و طرح مطالعه جامع حمل و نقل کشور است که وزارت راه سعی بر تحقق آنها دارد. با توجه به این که هرگونه گسترش توام با اثرات و پیامد‌های زیست محیطی متعدد است لذا انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌های عمرانی به ویژه طرح‌های حمل و نقل ریلی در راستای جلوگیری از بروز اثرات زیان‌بار به محیط و ارائه روش‌های کاهش اثرات بر اساس تاکید اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژه دارد. در این تحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طرح‌های حمل و نقل ریلی، با شناسایی کلیه فعالیت‌های و جنبه‌های اثر‌گذار بر محیط زیست ناشی از پروژه‌های ریل‌سازی، ویژگی‌های محیط زیست موجود اعم از محیط زیست فیزیکی،‌ شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و پارامتر‌های هر محیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپس روش‌های شناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود و فعالیت‌های طرح، اثرات زیست محیطی ناشی از اجرای طرح بر محیط‌های مختلف شامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی و جانوری شناسایی شده و روش‌های کاهش اثرات و برنامه‌های پایش و مدیریت زیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج کلیه موارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طرح‌های حمل و نقل ریلی در 12 بند که هدایت‌گر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابی است تدوین گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - دستورالعمل ارزیابی اثرات زیس تمحیطی طرح های حمل و نقل ریلی
مجید عباس پور عبدالرضا کرباسی محمد صادق سخاو ت جو محسن سعیدی فاطمه زاهد

در حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهتتوسعه و گسترش همه جانبه دارای برنام ههای مدون کوتا همدت، میا نمدتو بلند مدت م یباشند که به وسیله گرو ههای تخصصی در بخ شهای مختلفنظیر حمل و نقل، راهکا رهای اجرایی توسعه و دورنمای آنها به صورتشاخ صهای کمی و کیفی تع أکثر

در حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهتتوسعه و گسترش همه جانبه دارای برنام ههای مدون کوتا همدت، میا نمدتو بلند مدت م یباشند که به وسیله گرو ههای تخصصی در بخ شهای مختلفنظیر حمل و نقل، راهکا رهای اجرایی توسعه و دورنمای آنها به صورتشاخ صهای کمی و کیفی تعیین گردیده و به عنوان سندی برای توسعهکشو رها به کار م یرود. به طور کلی برخی از برنام هها و استراتژ یهایدارای اهمیت ویژه برای وزارت راه و ترابری شامل توسعه و گسترش حملو نقل ریلی در کشور، توسعه شبکه را ههای ارتباطی کشور، توسعه و نوسازیناوگان حمل و نقل و طرح مطالعه جامع حمل و نقل کشور است که وزارتراه سعی بر تحقق آنها دارد. با توجه به اینکه هرگونه گسترش توام با اثرات وپیام دهای زیس تمحیطی متعدد است لذا انجام ارزیابی اثرات زیس تمحیطیطر حهای عمرانی به ویژه طر حهای حمل و نقل ریلی در راستای جلوگیری ازبروز اثرات زیان بار به محیط و ارائه رو شهای کاهش اثرات بر اساس تأکیداصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژه دارد. در اینتحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طر حهای حمل و نقل ریلی،با شناسایی کلیه فعالی تهای و جنبه های اث رگذار بر محیط زیست ناشی ازپروژ ههای ریل سازی، ویژگ یهای محیط زیست موجود اعم از محیط زیستفیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و پارامت رهای هرمحیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپس رو شهایشناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود و فعالی تهایطرح، اثرات زیست محیطی ناشی از اجرای طرح بر محی طهای مختلفشامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی و جانوریشناسایی شده و رو شهای کاهش اثرات و برنام ههای پایش و مدیریتزیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج کلیهموارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طر حهای حمل و نقل ریلیدر 12 بند که هدایت گر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابی است تدوینگردیده است.اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژهدارد. در این تحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طر حهای حمل ونقل ریلی، با شناسایی کلیه فعالی تهای و جنب ههای اثر گذار بر محیط زیستناشی از پروژ ههای ریل سازی، ویژگ یهای محی طزیست موجود اعم ازمحیط زیست فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته وپارامت رهای هر محیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپسرو شهای شناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود وفعالی تهای طرح، اثرات زیس تمحیطی ناشی از اجرای طرح بر محی طهایمختلف شامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی وجانوری شناسایی شده و رو شهای کاهش اثرات و برنام ههای پایش ومدیریت زیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده ازنتایج کلیه موارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طر حهای حملو نقل ریلی در 12 بند که هدای تگر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابیاست تدوین گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - بررسی و مقایسه قابلیت های روش های معمول ارزیابی اثرات محیط زیستی و روش تصمیم-گیری چند معیاره ELECTRE-TRI
مجتبی برزه کار نرگس کارگری نغمه مبرقعی دینان

ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA)[1] فرآیند شناسایی، پیش بینی و کاهش اثرات منفی پروژه های توسعه بر محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. هدف اصلی فرآیند ارزیابی اثرات محیط زیستی اطلاع رسانی به تصمیم گیران از اثرات احتمالی یک پیشنهاد قبل از یک أکثر

ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA)[1] فرآیند شناسایی، پیش بینی و کاهش اثرات منفی پروژه های توسعه بر محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. هدف اصلی فرآیند ارزیابی اثرات محیط زیستی اطلاع رسانی به تصمیم گیران از اثرات احتمالی یک پیشنهاد قبل از یک تصمیم گیری است. ارزیابی اثرات محیط زیستی فرصتی را برای شناسایی مسائل کلیدی و ذینفعان در اوایل حیات یک پیشنهاد فراهم می کند، به طوری که اثرات بالقوه نامطلوب می تواند آدرس دهی شود قبل از این که تصمیم نهایی تایید شود. روش های مختلفی برای اجرای یک پروژه ارزیابی اثرات محیط زیستی وجود دارد. بهترین روش، روشی است که می تواند اثرات را کمی و اثرات را به طور سریع ارزیابی کند. این مقاله در تلاش برای بررسی و مقایسه قابلیت های روش های معمول ارزیابی اثرات محیط زیستی شامل چک لیست، ماتریس، تجزیه و تحلیل سیستمی، رویهم گذاری نقشه ها، شبکه ها و روش تصمیم گیری چند معیاره ELECTRE-TRI است. این مقاله نشان می دهد که روش تصمیم گیری چند معیاره ELECTRE-TRI یک روش مناسب برای پروژه های ارزیابی اثرات محیط زیستی است. با این حال، قضاوت نهایی انتخاب روش ارزیابی اثرات محیط زیستی وابسته به نظرات کارشناسان ارزیابی اثرات محیط زیستی است. [1] -Environmental Impact Assessment تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد
سید محمود میرابوالقاسمی بهابادی حسن بیک محمدی محمد حسین رامشت

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی أکثر

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی توسعه و پروژه‌ها به مسئله‌ای مغفول بدل شد. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های برنامه‌ریزی راهبردی، به‌دنبال جست‌وجوی راهبردهای متناسب برای کاهش اثرات منفی این الگوی توسعه و پروژه‌ها می‌باشد. این پژوهش از منظر ماهیت در رده پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای و از منظر روش در رده پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی قرار دارد که با استفاده از مدل SWOT و QSPM به برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد مبادرت نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد از منظر برنامه‌ریزی راهبردی، محدوده پژوهش در موقعیت تهاجمی قرار دارد. در این موقعیت با اجرای راهبردهای متناسب باید کوشش شود با استفاده از نقاط قوت از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری کند. در همین راستا راهبرد مناسب در زمینه توسعه پایدار در منطقه، بهره‌گیری از طرح‌های اشتغال‌زا و استفاده از توان و پتانسیل مجتمع چادرملو با تکیه بر نیروهای بومی و افراد آسیب‌دیده بر اثر خشکسالی می‌باشد که در کنار راهبردهای مکمل و تکمیلی می‌تواند توسعه‌ای مناسب را در پی داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - تعاملات اجتماعی و جایگاه آن در الگوی ارزیابی اثرات اجتماعی و فرهنگی(پیوست فرهنگی) مراکز تجاری و تفریحی مدرن ، مشهدمال
رخشاد حجازی سید محمد حسینی سید علی جوزی سید محمود هاشمی

بازارها از دیرباز، نقش اساسی در جریان شاخص های اجتماعی و فرهنگی در شهرها ، به عهده داشته‌اند. اما با تحول این گونه فضاهای تجاری و شکل‌گیری مجتمع‌های تجاری مدرن و به خصوص مگامال‌ها، نگرانی‌های جدی درباره‌ی تاثیرات این فضاها بر شاخص های اجتماعی و فرهنگی از جمله تعاملات اج أکثر

بازارها از دیرباز، نقش اساسی در جریان شاخص های اجتماعی و فرهنگی در شهرها ، به عهده داشته‌اند. اما با تحول این گونه فضاهای تجاری و شکل‌گیری مجتمع‌های تجاری مدرن و به خصوص مگامال‌ها، نگرانی‌های جدی درباره‌ی تاثیرات این فضاها بر شاخص های اجتماعی و فرهنگی از جمله تعاملات اجتماعی به وجود آمده است. میزان موفقیت فضاهای شهری با میزان استفاده از آن فضا و حضور انسان در آن متناسب است. در واقع ارتقاء فضای شهری باید به جای افتراق و جدایی، در پی افزایش تعاملات اجتماعی باشد. اما آنچه امروزه در اغلب فضاهای شهری با آن روبرو هستیم کاهش روابط و مشارکت اجتماعی ساکنان در این فضاهاست این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش، ارزیابی اثرات اجتماعی، بر مبنای ماتریس فازی، پیشنهاد شده است. در ساختن ماتریس ارزیابی، فعالیت‌های اصلی طرح در فاز بهره‌برداری و نیز شاخص‌های مهم اجتماعی و فرهنگی ، با استفاده از روش دلفی فازی، تعیین شده و اهمیت هر اثر به صورت اعداد فازی مثلثی برآورد می‌شود. در نهایت با استفاده از نرم افزار ونسیم (VENSIM)روشی عملیاتی برای ارزیابی فرهنگی و اجتماعی مال ها ارائه شده است. نتایج ارزیابی بر اساس الگوی پیشنهادی، نشان می دهد که زیرشاخص"زمینه سازی برای حضور خانوادگی در فضای شهری" با امتیاز 0.754 ، بیشترین اثرپذیری را از فعالیت های مجتمع تجاری و تفریحی مدرن دارد. از بین فعالیت های اثرگذار نیز،" محل احداث مجتمع تجاری" با امتیاز 0.784 بیشترین اثر را بر زیرشاخص های تعاملات اجتماعی داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - بررسی آلودگی بصری کاربری های ناهمگون با عرصه در مناطق گردشگری (مطالعۀ موردی: جنگل های دو هزار سه هزار، تنکابن)
کبری مل حسینی دارانی ثمر مرتضوی سیدمحسن حسینی کامران شایسته سامره فلاحتکار

توسعه نیازمند زمین است و بدیهی‌ترین ویژگی توسعه، تغییر کاربری اراضی و به‌تبع آن آلودگی سیمای سرزمین است. برای بررسی اختلال سیمای سرزمین، پس از تولید نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصویر ماهواره لندست سال 1395، با استفاده از سنجه‌های LPI، LSI، MPS و SHDI، دو نقطه دید در أکثر

توسعه نیازمند زمین است و بدیهی‌ترین ویژگی توسعه، تغییر کاربری اراضی و به‌تبع آن آلودگی سیمای سرزمین است. برای بررسی اختلال سیمای سرزمین، پس از تولید نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصویر ماهواره لندست سال 1395، با استفاده از سنجه‌های LPI، LSI، MPS و SHDI، دو نقطه دید در منطقه مطالعاتی در نظر گرفته و با اعمال ارتفاع ناظر بر روی نقشه DSM تولیدشده از منطقه، محدوده قابل دید از این نقاط استخراج معیار بصری اختلال بررسی گردید. با توجه به وجود کاربری های انسان‌ساخت و طبیعی موجود در منطقه کمی سازی معیار اختلال با استفاده از سنجه های مذکور انجام شد. محدوده مقادیر LSI که از 1 تا بی‌نهایت است، در نقطه دید اول به ترتیب 21.32، 19، 2.35 برای کاربری جنگل، مرتع و معدن و در نقطه دید دوم با مقادیر 7.27، 26.91، 22.24، 1.66، 3.90، 13.78 برای کاربری‌های مسکونی، جنگل، مرتع، آبزی‌پروری، کشاورزی و صخره‌ای محاسبه گردید. ارزش پایین شاخص LSI برای کاربری های معدن، آبزی‌پروری و کشاورزی و نزدیک بودن آن به عدد یک بیانگر حضور انسان است که برای کاربری‌های طبیعی این ارزش بسیار بالاتر از یک محاسبه‌شده است. نتایج سنجه های MPS و SHDI نشان‌دهنده انقطاع کاربری های طبیعی مرتع و جنگل توسط کاربری انسان‌ساخت معدن است. در نقطه دید دوم که کاربری جنگل، مرتع و صخره‌ها با مقادیر MPS بالا و نزدیک به هم، چهره بکری را به سیمای سرزمین داده است، حضور کاربری کشاورزی، مسکونی و آبزی‌پروری با مقادیر MPS پایین و متفاوت از کاربری‌های طبیعی، سبب فقدان طبیعی بودن این بخش از منطقه و ایجاد اختلال شده است. نتایج این مطالعه روش جدید برای درک و در نظر گیری اثرات تغییر سیمای سرزمین درزمینۀ برنامه ریزی و مدیریت را ارائه می نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - Assessing the environmental effects of inter-basin water transfer using the ICOLD matrix method (Case study: Koohrang3 Tunnel)
حسین محمدی احمدمحمودی مهدی رادفر رسول میرعباسی نجف آبادی

The Inter-basin water transfer projects are carried out by conventional methods such as pipelines, canals and tunnels. Undoubtedly, water transfer by tunneling method, like other development projects, has many environmental effects and consequences that need to be evalu أکثر

The Inter-basin water transfer projects are carried out by conventional methods such as pipelines, canals and tunnels. Undoubtedly, water transfer by tunneling method, like other development projects, has many environmental effects and consequences that need to be evaluated for environmental impacts in various stages of project implementation, including construction and operation. The purpose of this study is to evaluate the environmental impact (EIA) of Koohrang 3 tunnel during the construction phase. In this study, using the ICOLD matrix method (International Commission on Large Dams), environmental effects including the physical, biological, socio-economic and cultural environments of Koohrang 3 tunnel were studied. The ICOLD matrix method has the ability to evaluate the qualitative environmental effects of the designs and show them as quantitative data within the matrix. Koohrang 3 tunnel with a length of 24.1 km was constructed in Koohrang city of Chaharmahal and Bakhtiari province, in order to transfer water at a rate of about 255 million cubic meters per year, to meet part of the water demands of the Central Plateau of Iran. In this study, for the first time, the physical, biological, economic, socio-cultural and cultural environmental effects of Koohrang 3 tunnel were studied using the ICOLD matrix method. The findings of this study showed that Koohrang 3 tunnel has a total of 705 positive and negative effects, including 244 positive effects and 461 negative effects. The share of positive effects is about 34.5% and the share of negative effects is 65.5%. The results indicated that the Koohrang 3 tunnel, with -627 points, has had major negative effects on the environment of the region. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - ارزیابی اثرات زیست محیطی سد ایوشان با استفاده از روش ماتریس اصلاح شده لئوپولد و ماتریس
مهدی کماسی بهرنگ بیرانوند

با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد اثرات برگشت ناپذیر و پیش&lrm;بینی نشده ز أکثر

با توجه به مواردی همچون تغییر اقلیم گسترده و در نتیجه افزایش خشکسالی، رشد جمعیت انسانی و به تبع آن افزایش تقاضای جهانی برای انرژی و آب، پروژه‌های بزرگ سدسازی افزایش یافته است. با این وجود بدون تحقیقات جامع، یک پروژه بزرگ مانند سد اثرات برگشت ناپذیر و پیش&lrm;بینی نشده زیادی را روی محیط زیست خواهد گذاشت. بررسی سوابق اجرای پروژه&lrm;های سدسازی نشان می&lrm;دهد که بسیاری از آنها بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی طراحی و مورد بهره&lrm;برداری قرار گرفته‌اند ازاین&lrm;رومسبب بروز آلودگی&lrm;های مختلف وتخریب بخش&lrm;های عمده&lrm;ای ازمنابع طبیعی گردیده&lrm;اند. در این پژوهش ارزیابی اثرات زیست محیطی سد ایوشان در دو فاز ساختمانی و بهره&lrm;برداری بر محیط&lrm;های بیولوژیکی، فیزیکی- شیمایی، اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و استراتژیکی شناسایی و با استفاده از ماتریس اصلاح شده لئوپولد و ارزیابی اثرات سریع بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین اثرات و پیامدهای منفی در فازهای ساختمانی و بهره&lrm;برداری در ماتریس ایرانی اصلاح شده و ماتریس ارزیابی اثرات سریع مربوط به محیط فیزیکی - شیمیایی می&lrm;باشد. همچنین بیشترین اثرات و پیامدهای مثبت در فازهای ساختمانی و بهره&lrm;برداری به ترتیب برای ماتریس لئوپولد اصلاح شده مربوط به محیط&lrm;های استراتژیک و اقتصادی - اجتماعی و برای ماتریس ارزیابی اثرات سریع مربوط به محیط اقتصادی- اجتماعی برای هر دو فاز می&lrm;باشد. نتایج به دست آمده تطابق بسیار مناسبی را بین دو ماتریس نشان می‌دهد و صحت نتایج را در ارزیابی زیست محیطی سد ایوشان در دو مرحله ساختمانی و بهره‌برداری تایید نماید تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - ارزیابی اثرات زیست محیطی سد صفارود رابر بر مناطق پایین دست
منصوره زنگی دارستانی احمد عباس نژاد

سدها یکی از مهمترین سازه هایی که در تنظیم جریان های سطحی به ویژه در مناطقی که دارای توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارش هستند. از مزایای ساخت سدها تأمین آب شهری و کشاورزی، تولید انرژی برقابی و جلوگیری از سیلاب می باشد. احداث سدها باعث تغییرات زیادی در حوضه آبریز و اطراف رو أکثر

سدها یکی از مهمترین سازه هایی که در تنظیم جریان های سطحی به ویژه در مناطقی که دارای توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارش هستند. از مزایای ساخت سدها تأمین آب شهری و کشاورزی، تولید انرژی برقابی و جلوگیری از سیلاب می باشد. احداث سدها باعث تغییرات زیادی در حوضه آبریز و اطراف رودخانه شده است. از مهمترین این تغییرات، تغییر در دبی رودخانه های پایین دست می باشد.، زیرا دبی از حالت طبیعی به حالت تنظیمی تبدیل می شود. هرچند یکی از اثرات مثبت سدها کنترل سیلاب است اما در مناطقی که دارای رونق کشاورزی می باشند، باعث کاهش آبدهی رودخانه شده و اثرات منفی بر این بخش وارد خواهد شد. احداث سدصفارود باعث ایجاد اثرات منفی بر مناطق پایین دست، شهرستان جیرفت و تالاب جازموریان شده است. جهت ارزیابی اثرات زیست محیطی سد صفارود بر شهرستان جیرفت از روش چک لسیت استفاده شد. در مجموع اثرات منفی احداث سد بر مناطق پایین دست در محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی بیش از اثرات مثبت بوده که با ارائه راهکارهای مناسب از جمله تنظیم جریان رودخانه و کشت محصولات دیمی اثرات می توان احداث سد را کاهش داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد
سید محمود میرابوالقاسمی بهابادی حسن بیک محمدی محمد حسین رامشت

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی أکثر

چکیده توسعه معدنی- صنعتی در ایران مرکزی به‌مثابه قوه محرکه توسعه و رشد همه‌جانبه بخش‌های اقتصاد منطقه‌ای و ملی از سال‌های گذشته برگزیده شده است؛ درحالی که در گام‌های نخستین به ویژگی‌های محیط شکننده و آسیب‌پذیر این منطقه کمتر توجه شد و آینده‌نگری ارزیابی اثرات این الگوی توسعه و پروژه‌ها به مسئله‌ای مغفول بدل شد. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش‌های برنامه‌ریزی راهبردی، به‌دنبال جست‌وجوی راهبردهای متناسب برای کاهش اثرات منفی این الگوی توسعه و پروژه‌ها می‌باشد. این پژوهش از منظر ماهیت در رده پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای و از منظر روش در رده پژوهش‌های توصیفی- تحلیلی قرار دارد که با استفاده از مدل SWOT و QSPM به برنامه‌ریزی راهبردی اثرات مجتمع چادرملو بر سکونتگاه‌های شهرستان بهاباد مبادرت نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد از منظر برنامه‌ریزی راهبردی، محدوده پژوهش در موقعیت تهاجمی قرار دارد. در این موقعیت با اجرای راهبردهای متناسب باید کوشش شود با استفاده از نقاط قوت از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری کند. در همین راستا راهبرد مناسب در زمینه توسعه پایدار در منطقه، بهره‌گیری از طرح‌های اشتغال‌زا و استفاده از توان و پتانسیل مجتمع چادرملو با تکیه بر نیروهای بومی و افراد آسیب‌دیده بر اثر خشکسالی می‌باشد که در کنار راهبردهای مکمل و تکمیلی می‌تواند توسعه‌ای مناسب را در پی داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - بررسی اثرات زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهای کاهنده جهت کاهش اثرات
محراب مرادی سید محمد تقی ساداتی پور ناصر منصور شریفلو مژگان زعیم دار

سد مخزنی پلرود بر روی رودخانه پلرود در شرق استان گیلان، در 17 کیلومتری جنوب غربی کلاچای احداث خواهد گردید. این سد از نوع خاکی با هسته مخلوط بوده و دارای 30 میلیون مترمکعب حجم مفید می باشد. هدف از این تحقیق بررسی آثار زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهایی جهت کاهش آثار أکثر

سد مخزنی پلرود بر روی رودخانه پلرود در شرق استان گیلان، در 17 کیلومتری جنوب غربی کلاچای احداث خواهد گردید. این سد از نوع خاکی با هسته مخلوط بوده و دارای 30 میلیون مترمکعب حجم مفید می باشد. هدف از این تحقیق بررسی آثار زیست محیطی سد پلرود و ارائه راهکارهایی جهت کاهش آثار آن است. برای رسیدن به این هدف اطلاعاتی درمورد ویژگی های فیزیکی ، شیمیایی ، بیولوژیکی و اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی منطقه پیرامون سد جمع آوری گردید. دراین مطالعه لیستی از ریز فعالیت های پروژه در فاز ساختمانی و بهره برداری تهیه شد، سپس با استفاده از ماتریس تلفیقی LEOPOLD و ICOLD آثار این فعالیت ها کمی گردید. آنگاه بر اساس نتایج بدست آمده برای گزینه های مختلف تجزیه و تحلیل صورت گرفت. بطوریکه ازنتایج استنباط می شود، از مجموع ارزش های در نظر گرفته شده برای ماتریس 47 درصد ارزش ها، جزو ارزش های منفی بوده و ما بقی نشانزدها جزو ارزش های مثبت هستند. بر این اساس مجموع پیامدهای منفی اعم از دائمی یا موقت پروژه هیچگاه از مرز 50درصد کل پیامدها فراتر نرفته و از این نظر احداث و بهره برداری از سد پلرود از نظر ملاحظات زیست محیطی توجیه پذیر می باشد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات ارزیابی اثرات

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية