-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی اثرات ناشی از شکست سد در اراضی پایین دست مطالعه موردی: (سد تنگاب فیروزآباد)
علیرضا غلامی احسان سهرابی شکفتیمقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانهها میباشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامه‌های توسعة اقتصادی شده‌است. لذا لازم است قبل از احداث سدها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر چکیده کاملمقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانهها میباشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامه‌های توسعة اقتصادی شده‌است. لذا لازم است قبل از احداث سدها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش روندیابی سیلاب ناشی از شکست سد تنگاب و پهنهبندی سیلاب ناشی از شکست آن در پایین دست سد میباشد. مواد و روش‌ها: این پژوهش در سد تنگاب در 13کیلومتری شمال‌غربی شهر فیروزآباد واقع بر رودخانه فیروزآباد انجام شده است. این رودخانه مهمترین شاخه فرعی رودخانه‌مند بشمار می‌آید. برای انجام این پژوهش ابتدا مطالعات مربوط به تعیین پارامتر شکست سد، تعیین شکل شکست و زمان لازم برای ایجاد مقاطع شکست، انجام، و سپس محاسبات دبی سیلاب و دبی کل با استفاده از 4 روش تجربی شامل کریک‌پاتریک، حفاظت آب و خاک امریکا، احیا اراضی امریکا و سینگ و استوراسون انجام و نتایج با نرم‌افزار HEC-RAS مدلسازی شد. نتایج و بحث: بر اساس نتایج بدست آمده از از برآورد دبی سیلاب حاصل از شکست سد بر اساس 4 روش تجربی ذکر شده، مشخص شد که دبی برآوردی بر اساس دو روش حفاظت آب و خاک و روش کریک بسیار نزدیک (30309 و 30270 مترمکعب بر ثانیه) بوده به طوری که این اختلاف بین آنها بسیار ناچیز میباشد. این اختلاف در روندیابی سیل و پهنهبندی سیل نیز بسیار ناچیز است. میزان مساحت اراضی تحت سیلاب در هر دو روش به میزان 140 هکتار اراضی کشاورزی، 5/0 هکتار اراضی صنعتی و 90 هکتار اراضی در محدوده رودخانه میباشد. در روش سینگ و استوراسون در مقایسه با سه روش دیگر دبی کمتری را نشان می‌دهدکه بر اساس این روش، اراضی تحت سیلاب 133 هکتار اراضی کشاورزی و 84 هکتار در محدوده صنعتی میباشد. اراضی صنعتی بر اساس این روش زیر آب نمی‌رود. در روش احیا اراضی امریکا در مقایسه با سه روش دیگر دبی بیشتری برابر با 33914 مترمکعب برثانیه را نشان میدهد که در نتیجه آن 161 هکتار از اراضی کشاورزی، 1 هکتار اراضی صنعتی و 100 هکتار در محدوده رودخانه به زیر سیل می‌رود. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که روش احیا اراضی امریکا از بین سایر روشهای ذکرشده بهتر است زیرا دبی بیشتری را در محاسبه سیلاب برآورد کرده است. نتیجه مهمی که از پهنهبندی سیلاب حاصل از شکستگی سد تنگاب حاصل می‌گردد این است که محدوده شهری فیروزآباد از این سیلاب در امان میباشد و مناطق مسکونی روستایی نیز زیر آب نمی‌روند. بر اساس نتایج به دست آمده جمع‌بندی می‌گردد که در نتیجه شکست احتمالی سد بجز 1 هکتار بخش صنعتی که مساحت بسیار ناچیزیست، خسارت فقط به اراضی کشاورزی وارد می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی اثرات احداث بندهای اصلاحی آبخیزداری بر دبی پیک و حجم سیلاب
رضا قضاوی ابراهیم امیدوارمهار سیلاب¬ها از طریق احداث سدهای اصلاحی یکی از روش¬های تامین آب شیرین است. در این مطالعه، تأثیر سدهای اصلاحی بر روی سیل در حوضه آبخیز خاوه واقع دراستان مرکزی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی اثرات احداث سازه¬های آبخیزداری، حجم سیلاب و دبی اوج با دوره بازگشت‌های مخت چکیده کاملمهار سیلاب¬ها از طریق احداث سدهای اصلاحی یکی از روش¬های تامین آب شیرین است. در این مطالعه، تأثیر سدهای اصلاحی بر روی سیل در حوضه آبخیز خاوه واقع دراستان مرکزی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی اثرات احداث سازه¬های آبخیزداری، حجم سیلاب و دبی اوج با دوره بازگشت‌های مختلف محاسبه شد. به منظور برآورد میزان آبدهی حوضه آبخیز خاوه، در این مطالعه روش-هاي تورک، انجمن کشاورزي هند و جاستین بررسی شد. سپس با استفاده از مدل HEC-HMS وضعیت سیل¬خیزی حوضه آبخیز خاوه شبیه¬سازی شد. بدین¬منظور هیدروگراف سیل حاصل از رگبارهای طراحی با دوره بازگشت¬های مختلف در حالت¬های قبل و بعد از اجرای سازه¬های آبخیزداری با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد که بندهای اصلاحی احداث شده به وضوح دبی پیک و حجم سیلاب¬های منطقه را کاهش داده است. بر اساس نتایج حاصل احداث سازه¬های اصلاحی باعث کاهش دبی اوج، افزایش زمان پایه هیدروگراف و افزایش زمان تا اوج هیدروگراف در دوره بازگشت¬های مختلف شده است. به¬طوری¬که برای دوره بازگشت¬های 5، 10، 20، 50 و 100 ساله دبی اوج به¬ترتیب از 6/0 به 3/0، 9/4 به 7/2، 4/9 به 1/5، 6/14 به 0/8 و 4/22 به 4/12 متر مکعب بر ثانیه کاهش یافته است. همچنین زمان پایه هیدروگراف برای دوره بازگشت¬های ذکر شده به ترتیب از 8/6 به 2/11، 3/9 به 0/16، 2/10 به 5/17، 5/10 به 5/18 و 8/10 به 3/29 ساعت افزایش یافته است. میزان تأخیر در زمان تا اوج برای هیدروگراف¬ها در اثر احداث سازه¬ها نیز حدود 5/3 ساعت بوده است. میزان آورد کل حوضه مورد مطالعه بر اساس محاسبات معادل 51/1 میلیارد مترمکعب و حجم رواناب مازاد بر ظرفیت خالی مخزن¬ها در شرایط کنونی معادل 32/1 میلیارد مترمکعب برآورد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مولد بارش‌های سیلابی فراگیر و مخرب در ایران
علی حنفی ولی اسفندیارکشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص، از شرایط متفاوت بارشی برخوردار است به نحوی که علیرغم دارا بودن بارشی معادل یک‌سوم بارش میانگین جهانی، دارای نوسان شدید در رژیم بارش است. هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مول بارش‌های سیلابی و مخرب چکیده کاملکشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص، از شرایط متفاوت بارشی برخوردار است به نحوی که علیرغم دارا بودن بارشی معادل یک‌سوم بارش میانگین جهانی، دارای نوسان شدید در رژیم بارش است. هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مول بارش‌های سیلابی و مخرب در دوره 4 تا 7 فروردین‌ماه 1398 میباشد. بدین منظور ابتدا داده‌های بارش روزانه برای 100 ایستگاه همدید کشور که در این دوره بارش قابل‌ملاحظه‌ای داشتند از سازمان هواشناسی اخذ و مورد واکاوی قرار گرفت، همچنین داده‌های جوی روزانه فشار تراز سطح دریا، ارتفاع و نیز تاوایی تراز 500 هکتوپاسکال، رطوبت نسبی و جهت باد تراز 850 هکتوپاسکال از سایت مرکز ملی پیش‌بینی محیطی و مطالعات جوی آمریکا اخذ و نقشه‌های آن با استفاده از نرم‌افزار Grads تهیه و مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از واکاوی نقشه‌های همدید نشان داد که در دوره موردمطالعه به جز ناحیه شمال غرب ایران، بقیه مناطق کشور تحت تأثیر یک سامانه کم فشار با منشأ مدیترانه قرار داشته است. کشیدگی زبانه پرفشار سیبری بر روی دریای خزر و شمال کشور باعث ایجاد شیو فشار در مرز بین دو توده هوا شده و از گسترش آن به سمت شمال غرب هم جلوگیری کرده است. همچنین عبور این سامانه از روی دریای سرخ، خلیج‌فارس و دریای عمان و تغذیه رطوبتی مناسب توسط آنها، برشدت ناپایداری‌های آن افزوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - الگوهای سینوپتیکی سیلاب های رودخانه گرگان
بهلول علیجانی طواق گل پرنیانبه منظور شناسایی الگوهای سینوپتیکی سیلاب های حوزه گرگان رود در استان گلستان دبی های سیلابی روزانه در دورۀ 77-1347 براساس افزایش ناگهانی دبی رودخانه به تفکیک ماه استخراج شد. از میان آن ها نیز شدیدترین و فراگیرترین سیلاب هر ماه ( 50 % ایستگاه ها سیلابی باشد) انتخاب شد و ب چکیده کاملبه منظور شناسایی الگوهای سینوپتیکی سیلاب های حوزه گرگان رود در استان گلستان دبی های سیلابی روزانه در دورۀ 77-1347 براساس افزایش ناگهانی دبی رودخانه به تفکیک ماه استخراج شد. از میان آن ها نیز شدیدترین و فراگیرترین سیلاب هر ماه ( 50 % ایستگاه ها سیلابی باشد) انتخاب شد و با بررسی نقشه هایسینوپتیکی مربوط به این سیلاب ها، الگو های حاکم شناسایی و طبقه بندی گردید.نتایج این مطالعه نشان داد که چهار الگوی عمدۀ سیکلونی، آنتی سیکلون غربی، جبهۀ گرم و جبهۀ سردمحلی مهمترین الگوهای تولید سیلاب هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی استقرار سکونتگاههای روستایی درپهنه های سیل خیز استان گلستان بر اساس مدل SCS
مژگان ندیری جمشید جداری عیوضیمخاطرات طبیعی به عنوان یکی از عوامل مهم پیش روی برنامه ریزان محیطی می باشد. این مخاطرات درمواردی تحت تاثیر عملکرد نادرست انسانی تشدید می شوند، که البته وقوع سیلاب نیز از این پدیدهمستثنی نمی باشد. در این مقاله با توجه به عوامل مختلف موثر اقدام به تعیین مناطق پرمخاطره شده چکیده کاملمخاطرات طبیعی به عنوان یکی از عوامل مهم پیش روی برنامه ریزان محیطی می باشد. این مخاطرات درمواردی تحت تاثیر عملکرد نادرست انسانی تشدید می شوند، که البته وقوع سیلاب نیز از این پدیدهمستثنی نمی باشد. در این مقاله با توجه به عوامل مختلف موثر اقدام به تعیین مناطق پرمخاطره شده است.البته یکی از عواملی که منجر به بروز خطر سیلاب گردید توسعه مناطق روستایی در حاشیه رودخانه ها وبستر و حواشی دشتهای سیلابی می باشد. از این رو تهیه نقشه های پهنه بندی خطر سیلاب در زمینهمدیریت این خطر، می تواند بسیار اثر بخش بوده و مسولان امر را در راستای برنامه ریزی یاری نماید.در این مطالعه، روش کار استفاده از داده های آماری، تحلیل داده های مکانی و همچنین استفاده ازتصاویرماهواره ای جهت تهیه نقشه شماره منحنی در مدلscsبا تکنیکGISمی باشد که در مرحله بعدبا بکارگیری معادلات روشscsونقشهCNو لایه بارش، پهنه هایی که پتانسیل ایجاد رواناب مشابهی دارند؛ تعیین گردد. براساس نتایج حاصل از این مدل حدود 48 %استان در طبقه بدون رواناب و رواناب کم، 36 % رواناب متوسط و 16 % در کلاسهای رواناب زیاد و شدید قرار دارد. میزان شدت سیل خیزی در نیمه جنوبی استان متمرکز می باشد. در این بخش از مطالعه ابتدا نقشه های مربوط به عوامل فوق در محیطGISتهیه و با استفاده از تحلیل های موجود، حرایم آنها و پهنه های خطر با شدتهای مختلف تعیین و نهایتا روستاهای آسیب پذیر موجود در منطقه از لحاظ شدت این مخاطرات اولویت بندی شده است. چنین مطالعاتی می تواند راهکارهای مناسبی را در راستای شناخت و بررسی اولویت های مخاطرات طبیعی و همچنین سکونتگاههای در معرض خطر را در اختیار مدیران و برنامه ریزان مسول در این زمینه قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - برآورد سیلاب در حوضه رودخانه وربند لارستان
محمدرضا ثروتی عبدالرسول قنبریسیل یکی از زیانبارترین بلایای طبیعی است که همواره خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. در توسعه فیزیکی شهرها و مناطق وابسته به آنها ،پیش بینی و برآورد سیلابها، بسیار مهم است. مهمترین مشکل در برآورد سیلابها و طغیان های استثنایی رودخانه ها ، نبود آمار کافی و نتیجتا چکیده کاملسیل یکی از زیانبارترین بلایای طبیعی است که همواره خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. در توسعه فیزیکی شهرها و مناطق وابسته به آنها ،پیش بینی و برآورد سیلابها، بسیار مهم است. مهمترین مشکل در برآورد سیلابها و طغیان های استثنایی رودخانه ها ، نبود آمار کافی و نتیجتا عدم ارزیابی مناسب جریان و مقدار آن می باشد. یکی از روش های برآورد سیلاب در مناطق فاقد آمار، استفاده از روش مدل سازی سیلاب است. در این نوشتار، دبی حداکثر لحظه ای، در حوضه آبریز رودخانه وربند لارستان با استفاده از نرم افزار Smada مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج حاصله، پارامترهای مساحت حوضه و طول آبراهه اصلی بیشترین تاثیر، در ایجاد سیلاب منطقه به عهده دارند. و چنانچه از روش تجزیه خوشه ای به جای روش لانگبین در تعیین مناطق همگن استفاده شود ، مدل بدست آمده دارای دقت بیشتر و خطای کمتری خواهد بود . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - امکان سنجی وقوع سیل در حوضه آبخیز لیلان چای (مراغه) به روش CN
محمد رضا ثروتی اکبر رستمی فاطمه خدادادیسیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقالیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه های آبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شنا چکیده کاملسیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقالیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه های آبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیل خیزی، پهنه بندی مناطق براساس شدت پتانسیل سیل خیزی در حوضه آبخیز لیلان چای با استفاده از روش شماره منحنی CN پرداخته شد. برای این منظور ابتدا داده ها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منطقه، تصاویر ماهواره ای جمع آوری و GIS گردید. با تلفیق این داده ها و اطلاعات، براساس روش SCS، نقشهCN حوضه، میزان نفوذ و مقدار رواناب تهیه شد. در نهایت با استفاده از مدل وزنی و با تلفیق نقشه های میزان بارندگی منطقه، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین و... نقشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی سالانه حوضه تهیه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - سیلاب و تمهیدات مدیریتی برای مهار آن در رودخانه میناب (حدفاصل سد میناب تا تنگه هرمز)
احمد نوحه گر محمد مهدی حسین زاده برومند صلاحیبررسی روش های کنتزل سیلاب و تخمین میزان خسارات ناشی از آن به منظور تدوین روش های عملی برایحفظ سرمایه های ملی از ضرورت های مطالعاتی است . هرساله بخشی از بناها و تأسیساتی که در پایین دستسدهای مخزنی کشور قراردارند به دلیل وقوع طغیان های فصلی و آزاد سازی جریان های بزرگ تر ا چکیده کاملبررسی روش های کنتزل سیلاب و تخمین میزان خسارات ناشی از آن به منظور تدوین روش های عملی برایحفظ سرمایه های ملی از ضرورت های مطالعاتی است . هرساله بخشی از بناها و تأسیساتی که در پایین دستسدهای مخزنی کشور قراردارند به دلیل وقوع طغیان های فصلی و آزاد سازی جریان های بزرگ تر از ظرفیت سالمرودخانه از سدها، متحمل خسارات فراوانی می شوند. اگر بخواهیم مدیریت سیلاب را به عنوان مدیریت بحرانبپذیریم، باید همه ساله مدیریت سیلاب داشته باشیم، و حتی در بحران بپذیریم که باید همه ساله خردمندانهبرنامه ریزی کرده و برای سال های آتی نیز برنامه داشته باشیم . در منطقه خشکی مانند میناب مهم ترین مسئله،ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب است . با توجه به ویژگی های طبیعی منطقه مورد مطالعه، عرضه طبیعی آبمحدود است و از طرف دیگر مقدار تقاضا با افزایش جمعیت، افزایش زمین های زیرکشت، توسعه صنایع،شهرنشینی و غیره، مدام رو به فزونی است . بنابراین برنامه ریزی در جهت استفاده بهینه از منابع آبی منطقه اهمیتفراوانی دارد . از جمله برنامه ریزی های اساسی در زمینه مدیریت آب، مدیریت سیلاب است. در این نوع مدیریتروش های مختلفی جهت کنترل و جلوگیری از خسارات سیل وجود دارد که می توان رو ش های سازه ای و غیر سازه ایبرای آن بیان کرد . سیلابی بودن رودخانه میناب و ناپایداری کناره های آن، به علت سست بودن جنس رسوب ها،کمبود بار معلق به دلیل احداث سد میناب، تند بودن شیب رودخانه مخصوصا حد فاصل سد میناب تا پل میناب،باعث می شود تا سرریزهای استثنایی سد میناب سریعا تمرکز یافته و تبدیل به سیلاب هایی خطرناک گردد که دراغلب سال هایی که سیستم های باران زا منطقه را فرا می گیرد، به یکی از بزرگ ترین بلایای محیطی تبدیل می گردد .72 می باشد. بررسی آمار - 57 و 71 -58 ،55- بالاترین مقدار دبی حداکثر رودخانه میناب متعلق به سا ل های آبی 56سیلاب در ایستگاه های مختلف از جمله ایستگاه برنطین، وقوع سیلاب های حداکثر در فصل زمستان، و حدود 93درصد آن ها در دوره 5 ماهه آذر تا فروردین اتفاق می افتد. هیدرولیک که حاصل میانگین عمق، پهنا و سرعت جریاناست، ارتباط تنگاتنگی با ویژگی هایی ازقبیل وسعت ناحیه غرق شده و بار رسوب این رودخانه دارد که کارهایعمرانی و مدیریتی که روی آن انجام می گیرد بدون در نظر گرفتن آن امکان پذیر نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - انتخاب عرصه های مناسب تغذیه مصنوعی به روش پخش سیلاب با کاربرد روش AHP درمحیط GIS (مطالعه موردی منطقه آبید- سربیشه گتوند) )
نظام اصغری پوردشت بزرگ محمدرضا ثروتی پرویز کردوانی سیاوش شایانبرداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در دشت های مناطق خشک و نیمه خشک کشور باعث افتشدید سطح آب زیرزمینی شده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب راهکاری استکه با آن می توان حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش داد . در اینپژوهش سعی شده است ب چکیده کاملبرداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در دشت های مناطق خشک و نیمه خشک کشور باعث افتشدید سطح آب زیرزمینی شده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب راهکاری استکه با آن می توان حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش داد . در اینپژوهش سعی شده است با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی،(Analytical Hierarchy process)مناسب ترین عرصه ها را برای عملیات پخش سیلاب با هدف تغذیه مصنوعی درمنطقه آبید- سربیشه گتوند شناسایی کرد. بدین منظور، ابتدا هفت عامل موثر - شیب، نفوذپذیری، کیفیت سیلاب، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، تراکم زهکشی و کاربری اراضی- منطقه موردمطالعه، در محیطGISآماده سازی و با روشAHPوزن هر عامل محاسبه گردید. سپس با استفاده ازتوابع تحلیلیGISو وزن های اکتسابی هر لایه در روشAHPنقشه عوامل موثر در مکانیابی با همدیگر تلفیق و نقشه نهایی در چهار کلاس تناسب بالا تا نامناسب تهیه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که عرصه های با تناسب بالا جهت اجرای طرح های تغذیه مصنوعی به روش پخش سیلاب اغلب در واحد ژئومورفولوژی مخروط افکنه و شیب کمتر از 3 درصد قراردارند. کنترل زمینی نتایج نشان از انطباق بالای مکانیابی با این روش و پروژه های اجرا شده با هدف تغذیه مصنوعی در این منطقه می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - ردیابی آثار تغیر مسیر رودخانه کارون در کواترنر
مصطفی خبازی علی اصغر عبدالهیرودخانه ها و جلگه های حاصلخیز آنها از دیرباز کانون شکل گیری و رشد تمدن‌های بشری بوده و هستند. جلگه خوزستان جلگه ای کم ارتفاع با شیب ملایم است که رودخانه‌ی کارون در آن جریان دارد. این رودخانه در طول دوران زمین شناسی به‌ویژه درعهد چهارم کواترنر از تحرک و پویایی خاصی برخور چکیده کاملرودخانه ها و جلگه های حاصلخیز آنها از دیرباز کانون شکل گیری و رشد تمدن‌های بشری بوده و هستند. جلگه خوزستان جلگه ای کم ارتفاع با شیب ملایم است که رودخانه‌ی کارون در آن جریان دارد. این رودخانه در طول دوران زمین شناسی به‌ویژه درعهد چهارم کواترنر از تحرک و پویایی خاصی برخوردار بوده است، به‌طوری که مرتب از مسیر اولیه خود منحرف شده و به مسیر یا مسیرهای دیگری تغییر جهت داده و علاوه بر جابجایی کانون‌های مدنی، موجب تغییرات الگوی آبراهه‌ای نیز شده است. در این پژوهش با ترکیبی از روشهای کتابخانهای ـ میدانی و مطالعات تاریخی و بر مبنای روش سیستمی و با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست (2000)، داده‌های رقومی 25000:1، نقشه‌های توپوگرافی و با استفاده از تکنیک‌های GIS و نرم‌افزارهای آماری و همچنین سامانه سیستم موقعیت باب جهانی GPS اقدام به شناسایی مسیرهای اولیه و قدیمی رودخانه کارون گردید، و با عنایت به این مسأله که در تغییر مسیر رودخانهها در کواترنر 4 عامل اصلی تغییرات سطح اساس، عوامل تکتونیک، تغییرات اقلیمی (کاتاستروف) و عوامل انسانی نقش عمده‌ای داشته‌اند مسیر رودخانه کارون را ردیابی نموده که منجر به شناسایی 4 مسیر عمده قدیمی به همراه تعداد زیادی مسیرهای فرعی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - مکان یابی عرصه های مناسب پخش سیلاب جهت تغذیه مصنوعی در شمال اندیمشک
نظام اصغری پوردشت بزرگ محمدرضا ثروتی فریده عظیمی زینب ظاهری عبده وندبهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنه‌ها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می باشد. در این روش ب چکیده کاملبهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنه‌ها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می باشد. در این روش با نفوذ سیلاب به درون آبخوان علاوه بر افزایش حجم مخزن و جلوگیری از روند شدید افت سطح آب زیرزمینی باعث کنترل سیل و حفاظت خاک می گردد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق حوضه آبخیز جارمه به مساحت 314 کیلو متر مربع در شمال شهر اندیمشک می باشد. که با پردازش تصاویر ماهواره ای، بازدیدهای میدانی و انطباق نقشه های کاربری اراضی محدوده آبرفتی به وسعت 4356 هکتار جهت مطالعه مشخص گردید. پس از انتخاب شاخص های تاثیرگذار در مکان یابی این عرصه ها از قبیل شیب، نفوذپذیری، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، سیل خیزی و هدایت الکتریکی، برای هر کدام از این شاخص ها در محیط GIS نقشه طبقه بندی شده تهیه گردید، و سپس این نقشه ها با روش منطق بولین (Boolean logic) و شاخص هم پوشانی وزنی (weighted overlay index) با هم تلفیق شدند. در نهایت محدوده آبرفتی، به دو طبقه دارای تناسب بالا برای پخش سیلاب با وسعت 2059 هکتار در روش بولین و 2485 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی و تناسب متوسط با وسعت 2297 هکتار در روش بولین و 1971 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی تفکیک و نقشه نهائی بدست آمد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - بررسی شاخص های کارایی و نقش مخازن تاخیری در کنترل سیلاب خروجی از حوضه (مطالعه موردی: حوضه جعفرآباد استان گلستان)
کامی کابوسی رضا جلینیمهار سیلاب با استفاده از مخازن تأخیری تاثیر مستقیم و سریعی بر سیلاب می‌گذارد. هدف از این تحقیق بررسی شاخص‌های کارایی مخازن تأخیری و تاثیر آنها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب در حوضه جعفرآباد استان گلستان است. برای این منظور فرآیند بارش- رواناب و روندیابی سیلاب در مخازن با چکیده کاملمهار سیلاب با استفاده از مخازن تأخیری تاثیر مستقیم و سریعی بر سیلاب می‌گذارد. هدف از این تحقیق بررسی شاخص‌های کارایی مخازن تأخیری و تاثیر آنها بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب در حوضه جعفرآباد استان گلستان است. برای این منظور فرآیند بارش- رواناب و روندیابی سیلاب در مخازن با استفاده از نرم‌افزار HEC-HMS شبیه‌سازی گردید. مدل تحت چهار سناریو مختلف (بدون مخزن و با مخزن خالی، نیمه‌پر و پر) و برای دوره بازگشت‌های مختلف 2 تا 100 سال اجرا گردید. تحلیل آماری نتایج بر اساس آزمون تجزیه واریانس یک طرفه صورت گرفت. به منظور بررسی اثر مخزن بر سیلاب ورودی به مخزن (کارایی مخزن)، از دو شاخص نرخ تضعیف سیلاب و نسبت ذخیره استفاده گردید. نتایج نشان داد که احداث مخازن تأخیری موجب تأخیر در زمان وقوع دبی اوج و کاهش دبی اوج و حجم سیلاب خروجی از مخزن گردید ولی این کاهش‌ها از نظر آماری معنی‌دار نبود. اثر مخزن با افزایش دوره بازگشت سیلاب کاهش یافت. حداکثر میزان کاهش حجم سیلاب برای مخزن خالی، نیمه‌پر و پر به ترتیب 1/61، 2/33 و 8/0 درصد و برای دبی پیک به ترتیب 9/63، 8/32 و 6/6 درصد بود. حداکثر نرخ تضعیف سیلاب برای مخازن در شرایط خالی، نیمه‌پر و کاملاً پر به ترتیب 26، 19 و 7 درصد و حداکثر نسبت ذخیره برای مخزن خالی و نیمه‌پر به ترتیب 14 و 5 بود که نشان‌دهنده کارایی مخازن در کنترل سیلاب است. نتایج نشان داد که کارایی مخزن در کنترل سیلاب فقط به حجم مخزن و میزان سیلاب بستگی ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - بررسی تاثیر سازه های اصلاحی بر روی زمان تمرکز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایذه)
علی رضا جمشیدیان محمد حیدرنژاد مریم محمدزادهبرآورد زمان تمرکز، یکی از مهمترین مباحث در مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی حوزههای آبخیز است . برآورد نسبتاً صحیح آن تأثیر زیادی در محاسبۀ پارامترهایهیدرولوژی، خصوصاً دبی اوج سیلاب دارد . احداث بندهای اصلاحی در حوضه های آبخیز منتهی به مناطق مسکونی از راهکارهای اجرایی جهت چکیده کاملبرآورد زمان تمرکز، یکی از مهمترین مباحث در مطالعات فیزیوگرافی و هیدرولوژی حوزههای آبخیز است . برآورد نسبتاً صحیح آن تأثیر زیادی در محاسبۀ پارامترهایهیدرولوژی، خصوصاً دبی اوج سیلاب دارد . احداث بندهای اصلاحی در حوضه های آبخیز منتهی به مناطق مسکونی از راهکارهای اجرایی جهت تغییر در زمان تمرکز وکاهش شیب آبراهه ها شده که در کنترل سیل و کاهش دبی پیک سیلاب تاثیر بسزایی دارد. این پژوهش با هدف ارزیابی اثر عملیات مکانیکی بر رفتار هیدرولوژیحوضه براساس شاخص سیلاب صورت گرفته است. در این تحقیق با مطالعه منطقه و شرایط توپوگرافی و عملیات حفاظتی صورت گرفته، تغییرات زمان تمرکز و دبیسیلاب در فاصله سالهای قبل از سال 84 تا بعد از سال 89 از اجرای سازه های اصلاحی مورد مقایسه قرارگرفت. دوره بازگشت جهت محاسبات از 25 / 1 تا 100 سالانتخاب گردید در این زمینه پارامترهای تعداد وارتفاع بندها، گروه هیدرولوژیکی خاک، شیب آبراهه، زمان تمرکز، هیدرولوژی منطقه، مساحت حوضه در هر زیر حوزهاجرایی مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد اجرای سازه های اصلاحی باعث افزایش زمان تمرکز درپارسل های I28, I13, I12, I10, I9, I8, I6, I4) ( به ترتیب بهمیزان 4 ، 74 / 8 ، 68 / 2 ، 43 / 1 ، 31 / 1 ، 01 / 2 ، 51 / 0 ، 78 / 11 درصد شده است. کمترین درصد افزایش زمان تمرکز مربوط به پارسل شماره I13 با مقدار کمتر از 1 % و بیشترین مقدار افزایش زمان تمرکز مربوط به I28 ، با مقدار 78 / 11 درصد می باشد. همچنین، در اثر احداث سازه های مذکور، زمان تمرکز در محل خروجی حوضه بین 26 / 0 تا 98 / 0 ساعت افزایش خواهد یافت پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - تدقیق نفوذ آب در خاک در مدل رخدادی سیلاب با استفاده از معادلات توزیع احتمالاتی SCS و مدل HEC-HMS
سهراب علیزاده علیرضا زمانی نوری بابک امین نژادزمینه و هدف: یکی از بزرگترین چالش های مدل بارش-رواناب، تعیین دقیق نرخ نفوذ آب به خاک به عنوان یکی از پارامترهای تعیین کننده بزرگی و شکل هیدروگراف های سیلاب های تاریخی است. مطالعات صورت گرفته در اقلیم های متفاوت که ریخت شناسی مختلف زمین را نمایش می دهند، حاکی از ضعف روش چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از بزرگترین چالش های مدل بارش-رواناب، تعیین دقیق نرخ نفوذ آب به خاک به عنوان یکی از پارامترهای تعیین کننده بزرگی و شکل هیدروگراف های سیلاب های تاریخی است. مطالعات صورت گرفته در اقلیم های متفاوت که ریخت شناسی مختلف زمین را نمایش می دهند، حاکی از ضعف روش های پرکاربردی نظیر SCS-CN در تعیین نرخ نفوذ آب به خاک است. برای روش SCS-CN، با نزدیک شدن شاخص ذخیره‌سازی خاک به بی نهایت، نسبت رطوبت خاک به 1 نزدیک می شود و این به دلیل محدودیت روش SCS-CN است. در این پژوهش با محوریت همین ضعف در روابط پایه محاسبات تلفات، و رویکرد یکپارچه ای در تعیین نفوذ آب به داخل خاک، بزرگی مقدار سیلاب های رخدادی در حالت تاریخی خود در حوضه آبریز تحلیل شد. اهمیت این تحلیل می تواند در تدقیق بزرگی سیلاب هایی باشد که معیار تعیین سازه ها و یا برنامه های کنترل بحران است.روش پژوهش: با توجه به آنکه به منظور حل مشکل محاسبات نفوذ در مقیاس حوضه، و بر پایه معادلات جدید تعیین تلفات جریان، نیاز به یک معیار همگن اما رستری می باشد، در این پژوهش بر اساس حساسیت تولید شده جریان به مقدار تلفات در بررسی احتمالاتی شاخص های رطوبت و نسبت جریان، اقدام به تهیه یک الگوی عمق-نفوذ از مدل جامع دو بعدی در محدوده شد. در این مطالعه بر اساس روابط جدید تعیین تلفات، محاسبات عددی در محیط نرم‌افزار و اسکریپت به صورت متوالی و بر اساس خروجی های مدل هیدرولوژیکی صورت پذیرفت. ابتدا تولید ساختار مدل بارش-رواناب HEC-HMS با افزونه‌های ArcHydro و HEC_GeoHMS در حوضه آبریز شادگان انجام شد. سپس پارامترهای نفوذ به روش SMA در تحلیل تصاویر سنجش از دور از حوضه تعیین شد. در مرحله بعد توسعه مدل تداومی اولیه، واسنجی و صحت‌سنجی با محوریت اطلاعات رطوبتی خاک انجام شد. پس از تعیین رابطه رطوبت خاک بر اساس نتایج مدل (Soil Wetting)، هیدروگراف رخداد واحد مصنوعی با تعیین حجم سیلاب بر پایه روش ترکیبی SCS-CN و VICتعیین گردید.یافتهها: نتایج کلی اجرای مدل هیدرولیکی دشت سیلابی، نشان داد که حداکثر دبی ورودی به محدوده معادل 3023 متر مکعب بر ثانیه در زمان ساعت 90 رخداد، و حداکثر سیلاب خروجی در زمان 93 با رقم 2137 متر مکعب بر ثانیه بوده است. مقدار دبی در آغاز محاسبات صفر فرض گردیده است. حجم جریان در پایان محاسبات برابر با 141.03 میلیون متر مکعب بود که این مقدار از حجم 918.36 میلیون متر مکعب در کل رخداد باقی مانده است. درصد اختلاف دبی ورودی و خروجی در حدود 14/6 درصد به صورت کمبود محاسبه شد. همچنین لایه تغییرات عمق جریان نشان می دهد که تراز آب در محدوده دشت با پر شدن نقاط پست تر سعی در قرار گرفتن در یک حد ممکن و معقول را دارد. آنچنان که بخش زیادی از حجم آب از نوار جنوبی مرزهای تراوا برای ناحیه فعال مدلسازی، در نهایت به دریا خواهد ریخت. با این حال جهت حرکت آب حتی در برخی موارد عمود بر مسیر مستقیم به سمت دریا نیز تخمین زده شده است. این نتایج حاکی از عمق حداکثری 4/16 متر در برخی نواحی می باشد که کمینه آن به رقم 3/5 متر می رسد. نکته مهم آنکه در محدوده دشت با توجه به اندازه سلولی، قطعا در برخی موارد عمق های بسیار کمتر نیز قابل محاسبه است. متوسط عمق در سلول های فعال برابر 9/11 متر به صورت محلی محاسبه شده است. این ارقام با توجه به رخداد های مختلف بارش می تواند تغییر کند.نتایج: نتایج نشان داد تدقیق نفوذ بر اساس معادلات جدید توزیع مبنا با لحاظ یک شرایط احتمالاتی در تخمین پارامتر شکل حوضه ممکن است. رقوم واسنجی هیدروگراف در واکنش به نفوذ آب در خاک وابسته به تخمین درست رطوبت اولیه خاک دارد. تلفات جریان در حوضه‌های بزرگ مقیاس بر اساس معادلات توزیع مبنای SCS، به صورت مطلوب‌تری حاصل می شود. مدل های عددی و هیدرولوژیکی نظیر HEC-HMS و یا مدل‌ساز هایی نظیر HEC_GeoHMS به منظور مرزبندی بالادست جریان، کاملا وابسته به لایه خام DEM معرفی شده هستند. تغییرات پوشش زمین در نواحی مسطح می تواند عملا مرز بسته شده حوضه آبریز را نسبت به واقعیت زمین در مدل های شبیه‌سازی متفاوت خروجی دهد. روش هیدورگراف واحد با توجه به پیش فرض های اساسی نظیر ضرایب واسنجی، می توانند جایگزین خوبی برای نواحی فاقد آمار بارش-دبی باشند. همچنین مدل نرم‌افزاری TUFLOW بهترین پاسخگویی به جریان یک بعدی به دو بعدی را برای دشت شادگان با توجه به نوع شرایط مرزی داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - پهنهبندی سیلاب 25 ساله جهت بهره برداری در تعیین حدود بستر و حریم رودخانه (مطالعه موردی رودخانه تیل)
رامین تبریزی سیده هدی رحمتی رضا حاجی سید محمد شیرازی محمد شهبازی بیله سوارزمینه و هدف: از جمله اقدامات مدیریتی که میتواند نقش مهمی در کاهش خسارتهای سیلاب داشته باشد تهیه نقشه پهنهبندی سیل میباشد. تهیه، تدوین و وجود یک طرح جامع و کامل در زمینه کنترل سیلابها و تعیین حریم و بستر رودخانهها امری واجب و ضروری میباشد که باعث مدیریت سیلاب و ارزیابی چکیده کاملزمینه و هدف: از جمله اقدامات مدیریتی که میتواند نقش مهمی در کاهش خسارتهای سیلاب داشته باشد تهیه نقشه پهنهبندی سیل میباشد. تهیه، تدوین و وجود یک طرح جامع و کامل در زمینه کنترل سیلابها و تعیین حریم و بستر رودخانهها امری واجب و ضروری میباشد که باعث مدیریت سیلاب و ارزیابی خسارت میشود. در این پژوهش با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS و نرم افزار Arc-GIS به همراه افزونه ارتباط دهنده HEC-GeoRAS، برای تعیین حدود بستر و حریم، تهیه نقشه پهنهبندی سیلاب و بدست آوردن حریم کمی رودخانه با استفاده از استاندارد DLSRS برای رودخانه تیل چای و 2 شاخه از مسیلهای فرعی ورودی به این رودخانه استفاده شده است.روش پژوهش: ابتدا با استفاده از نقشه توپوگرافی محدوده رودخانه تیل از نرم‌افزار Arc-GIS و با استفاده از الحاقیه HEC-GeoRAS فایل ورودی نرم‌افزار HEC-RAS تهیه گردید و پس از وارد کردن داده‌های هندسی و داده‌های جریان پردازش و محاسبات مربوطه در محیط این نرم‌افزار جهت پهنهبندی سیلاب صورت پذیرفت.برای تعیین حدود بستر و حریم این آبراههها از سیلاب با دوره بازگشت 25 سال استفاده گردید. در نهایت با استفاده مجدد از الحاقیه HEC-GeoRAS و Arc-GIS نقشه‌های پهنهبندی سیلاب استخراج گردید. مضافا، با استفاده از استاندارد DSLRS، حریم کمی رودخانه تیل و مسیلهای فرعی 1 و 2 در محدوده مورد مطالعه، با توجه به بازدیدهای میدانی صورت پذیرفته و با اعمال دید مهندسی مناسب تعیین گردید و اعداد مربوط به هر شاخص و نهایتاٌ مقدار حریم کمی محاسبه گردید.یافته ها: طبق نقشه‌های بدست آمده و تصاویر ماهوارهای و با توجه به بررسی‌ها و بازدیدهای انجام شده، عرض بستر هیدرولیکی محاسبه شده به دلیل عدم قطعیت‌های فراوان با عرض بستر تعریف شده در قانون متفاوت است. در نتیجه لازم است در این مرحله از مطالعات، بررسی‌های کارشناسی تفضیلی از طریق بازدیدهای قدم به قدم هر دو ساحل رودخانهها و مسیل‌ها در طول محدوده مطالعاتی صورت پذیرد و در نهایت عرض بستر قانونی تشخیص و در نقشه‌ها علامت‌گذاری شود.نتایج: نتایج نشان میدهد که تلفیق مدل HEC_RAS و سیستم جغرافیایی GIS ابزاری کارآمد و مفید در تعیین سیلاب در رودخانه میباشد. طبق بررسی‌ها، مقایسه نقشه‌ها و کاربری‌های موجود اطراف رودخانه تیل و 2 مسیل فرعی نهایتاً مشخص گردید که در صورت وقوع سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله، آسیب چندانی به نواحی اطراف رودخانه وارد نمی‌کند. طبق روش ارائه شده در استاندارد DSLRS، حریم کمی رودخانه تیل و مسیلهای فرعی 1 و 2 در محدوده مورد مطالعه، با توجه به بازدیدهای میدانی صورت پذیرفت و نهایتاٌ مقدار حریم کمی محاسبه گردید که در این محاسبات، مقدار حریم کمی رودخانه تیل در محدوده طرح مطالعاتی مقدار 8 متر و همچنین حریم کمی مسیل 1 و 2 به ترتیب 4 و 5 متر محاسبه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - ارزیابی عملکرد مدل بارش رواناب در شبیه‌سازی هیدروگراف سیلاب فروردین ماه 1398؛ مطالعه موردی حوضه آبریز کرخه
نجمه فولادی احمد شرافتی طیب رضیئیزمینه و هدف: بارش‌های سنگین و پیاپی در ابتدای سال 1398 به بروز سیلابهای شدید در بخش‌های وسیعی از کشور به ویژه در حوضه کرخه منجر شد که با خسارتهای بسیاری همراه بود. میانگین بارش در حوضه سد کرخه در رویداد بارش 4 تا 7 فروردین 1398 در حدود 87 میلی متر و در رویداد بارش 11 چکیده کاملزمینه و هدف: بارش‌های سنگین و پیاپی در ابتدای سال 1398 به بروز سیلابهای شدید در بخش‌های وسیعی از کشور به ویژه در حوضه کرخه منجر شد که با خسارتهای بسیاری همراه بود. میانگین بارش در حوضه سد کرخه در رویداد بارش 4 تا 7 فروردین 1398 در حدود 87 میلی متر و در رویداد بارش 11 تا 17 فروردین ماه 1398 نزدیک به 108 میلی متر گزارش شده است. در مدیریت سیلاب توسط مخزن، برآورد دبی پیک و هیدروگراف سیل به منظور پیش‌بینی رفتار هیدرولوژیک حوضه اجتناب‌ناپذیر است. مدل‌های بارش- رواناب که برای شبیه‌سازی هیدروگراف سیلاب به کار برده می‌شوند یکی از روشهای برآورد رواناب و ابزار مناسبی برای بررسی و ارزیابی فرایندهای هیدرولوژیک، منابع آب و مدیریت سیلاب به شمار می‌روند.روش پژوهش: از آنجایی‌که برآورد دبی پیک و هیدروگراف سیل به منظور پیش‌بینی رفتار هیدرولوژیک حوضه و اخذ تدابیر لازم برای کاهش خطر سیلاب از اهمیت زیادی برخوردار است؛ در این پژوهش، ضمن استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) از مدل HEC-HMS برای شبیه‌سازی فرایند بارش رواناب رویدادهای بارشی دوره زمانی 1386 تا 1398 در حوضه آبریز کرخه استفاده شده است. برای این منظور، با استفاده از توانمندی مدل HEC-HMS و داده‌های ایستگاه‌های هیدرومتری و آب و هواشناسی پراکنده در سطح حوضه به برآورد حجم و دبی پیک سیلابها در دوره زمانی یاد شده اقدام گردید. به دلیل شروع آبگیری سد سیمره در حوضه مذکور از سال 1392، دو مدل حوضه مجزا توسعه داده شده و برای اجرای مدل، 11رویداد سیلاب استخراج و سپس پارامترهای مدل براساس 6 هیدروگراف مشاهداتی واسنجی و براساس 5 هیدروگراف دیگر ارزیابی شد. در فرایند ساخت مدل حوضه از روش شماره منحنی SCS برای محاسبه تلفات رواناب حوضه و تبدیل بارش به رواناب، از روش هیدروگراف واحد کلارک و روش جریان بازگشتی برای محاسبه جریان پایه، از روش ماسکینگام برای روندیابی هیدرولوژیک و از روش میانگین وزنی برای تحلیل مکانی داده‌های بارندگی استفاده شد.یافتهها: مقایسه نتایج اولیه شبیه‌سازی مدل یاد شده با مقادیر مشاهداتی در خروجی حوضه و برخی از ایستگاه‌های هیدرومتری منتخب حوضه (9 زیرحوضه) مذکور نشان داد که مدل هیدروگراف جریان را بیشتر برآورد می‌کند. از این رو، با استفاده از تابع هدف مجموع مجذور باقی مانده، پارامترهای حوضه (CN، زمان تمرکز، ضریب ذخیره، جذب اولیه و ثابت بازگشتی) مورد واسنجی قرار گرفتند. پس از واسنجی پارامترها، نتایج حاکی از انطباق مناسب هیدروگراف‌های محاسباتی با مشاهداتی در سدهای کرخه و سیمره و برخی از ایستگاه‌های منتخب بودند؛ اما در برخی از نقاط مد نظر هیدروگراف‌های محاسباتی کمتر برآورد شدند. در ادامه، برای بررسی صحت و تایید نتایج، مدل به کمک 5 واقعه بارش جدید اعتبارسنجی شد. همچنین برای ارزیابی کارایی مدل مورد استفاده در این مرحله از آماره‌های ضریب همبستگی، ناش ساتکلیف و ضریب واریانس شبیه‌سازی شده استفاده شد.نتایج: مقایسه نتایج مدل با مقادیر مشاهداتی سیلاب (دبی اوج) با استفاده از ضریب همبستگی (R2) نشان داد که برای زیر حوضه‌های 5، 2، 7 و 1 تطابق نسبتا خوبی برقرار است (به ترتیب، 92/0، 73/0، 73/0 و 70/0). همچنین، مقادیر شاخص کارایی مدل در مرحله اعتبارسنجی برای شاخص‌های ناش- ساتکلیف (99/0- 33/0) و ضریب واریانس شبیه‌سازی (73/0-0) برای نقاط منتخب زیرحوضه‌های 9، 6، 5، 1 و 8 مطلوب بوده و مدل HEC-HMS به طور نسبی میتواند برآورد قابل پذیرشی از هیدروگراف سیلاب ارایه دهد و از این رو می‌توان نحوه شکل گیری رویدادهای سیلابی حوضه آبریز کرخه را به خوبی تحلیل نمود. همچنین، تحلیل حساسیت پارامترهای مدل نشان داد که پارامتر شماره منحنی(CN) نسبت به سایر پارامترهای حوضه تاثیر بیشتری بر تغییرات تابع هدف دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - بررسی عوامل موثر بر گستردگی پهنهبندی سیلاب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی رودخانه کارون در بازه قلعه زراس تا جعفرآباد
امیرحسین اسدیان شهاب امام زادهزمینه وهدف:در این مطالعه پهنه بندی سیلاب در رودخانه کارون در بازه قلعه زراس تا جعفرآباد مشخص شده است. به این منظور با استفاده از نقشه توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای، مسیر دقیق رودخانه تعیین و پردازش اولیه بر روی اطلاعات آن صورت گرفت. سپس پهنه بندی سیل با دوره های بازگ چکیده کاملزمینه وهدف:در این مطالعه پهنه بندی سیلاب در رودخانه کارون در بازه قلعه زراس تا جعفرآباد مشخص شده است. به این منظور با استفاده از نقشه توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای، مسیر دقیق رودخانه تعیین و پردازش اولیه بر روی اطلاعات آن صورت گرفت. سپس پهنه بندی سیل با دوره های بازگشت 500 سال، 200سال، 100سال، 50 سال، 25سال، 10 سال، 2سال به دست آمد.مواد ها و روش ها: در این تحقیق پهنه بندی سیلاب رودخانه کارون که یکی از رودخانه های اصلی و دائمی استان خوزستان است در بازه قلعه زراس تا جعفر آباد مورد بررسی قرار گرفت . هدف پژوهش حاضر، پهنه بندی خطر وقوع سیلاب وشناسایی روستاهای در معرض خطر سیل، از طریق تهیه نقشه حریم رودخانه برای دوره بازگشت 500 سال، 200 سال، 100 سال، 50سال، 25 سال، 10 سال، 2 سال در رودخانه کارون با استفاده از مدل Hec-RAS در محیط ARC-GIS است. در این پژوهش دبی های این رودخانه بر اساس احتمال وقوع آن با استفاده توزیع آماری Johnson sb محاسبه شد.یافتهها: در این پژوهش علاوه بر محاسبه پارامترهای عمق سیلاب و سرعت جریان، عواملی مانند تنش برشی و قدرت جریان برای دوره بازگشت های مختلف محاسبه و مورد برر قرار گرفت. تنش برشی و قدرت جریان جزء پارامترهای موثر در خطر سیلاب می باشد بنابراین بررسی آنها اهمیت دارد.نتایج: در این تحقیق پهنه بندی خطر وقوع سیلاب انجام شد و روستاهای در معرض خطر سیل از طریق تهیه نقشه حریم رودخانه برای دوره بازگشت 500 سال، 200 سال، 100 سال، 50 سال، 25 سال، 10 سال، 2 سال شناسایی شد و دبی های این رودخانه بر اساس احتمال وقوع آن با استفاده توزیع آماری Johnson sb محاسبه شد.از میان 10 روستای واقع در امتداد رودخانه کارون، روستاهای جعفرآباد، کنار هشت لک، قلعه زراس، پل جاده جدید لالی، آسیب پذیرترین مناطق هستند که بدون توجه به قوانین ساخت‌وساز و عدم رعایت حریم رودخانه در بستر اصلی آن ساخته شده اند. عواملی مانند تغییر کاربری اراضی و تبدیل سیلاب‌دشت‌ها به اراضی کشاورزی و باغی، عدم توجه به حریم رودخانه و تجاوز به بسترطغیانی رودخانه سبب افزایش پتانسیل وقوع خطر سیلاب و درنتیجه آسیبپذیری بیشتر روستاها به‌ویژه در پهنه سیلابی با دوره بازگشت 500 ساله شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - توزیع سرعت و آشفتگی جریان دوفازی آب و هوا در کانال های سیلابروی پلکانی
محمدرضا بهشتی امیر خسروجردی حسین صدقی سید محمود برقعیحفاظت خاک در برابر فرسایش سیلابی برای بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک بسیار ضروری است. یکی از روشهای ساختمانی موثر و کارآمد در تخلیه سیلاب در مناطق پرشیب شهری، استفاده از کانالهای سیلابروی پلکانی می باشد. مشخصه عمده جریان عبوری از کانالهای سیلابرو ی پلکانی، وجود تلا چکیده کاملحفاظت خاک در برابر فرسایش سیلابی برای بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک بسیار ضروری است. یکی از روشهای ساختمانی موثر و کارآمد در تخلیه سیلاب در مناطق پرشیب شهری، استفاده از کانالهای سیلابروی پلکانی می باشد. مشخصه عمده جریان عبوری از کانالهای سیلابرو ی پلکانی، وجود تلاطم بسیار شدید و هوادهی سطحی زیاد می باشد که در اغلب مطالعات صورت پذیرفته، خصوصیات آشفتگی و تلاطم جریان بطور کامل مورد بررسی و ارزیابی قرار نگرفته است. در این تحقیق، جریان کاملاً متلاطم آب وهوا بر روی مدل فیزیکی نسبتاً بزرگ مقیاس از سرریز پلکانی بصورت سیستماتیک مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. مطالعه آزمایشگاهی حاضر شامل اندازه گیری های مربوط به ویژگی های جریان آب- هوا در رژیم های مختلف جریان بر روی مدل تنداب پلکانی(متر 10/0 = l ، متر 04/0= h ،◦8/21 =θ)، بر روی موقعیت آستانه شروع هوادهی طبیعی جریان، پروفیل های سرعت و نیز شدت آشفتگی جریان می باشد. برای انجام اندازه گیری های مربوط به تعیین پروفیل سرعت و پارامتر شدت آشفتگی در امتداد جریان دوفازی عبوری از سرریز، از دستگاه کاوشگر الکتریکی دو سوزنه که توسط نویسندگان، طراحی، توسعه و واسنجی شده است، استفاده گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که مشخصه های تلاطم در نواحی مختلف از عمق جریان بر روی پله ها متفاوت می باشند. بطور کلی، نتایج نشان داد که 1- پارامتر شدت تلاطم در مجاورت کف پله و در زیر لایه لزج بسرعت افزایش یافته و در محدوده ناحیه میانی(5/0≤ y/dc ≤ 4/0) به حداکثر مقدار خود می رسد و سپس در ناحیه فوقانی از عمق جریان بتدریج کاهش می یابد 2-توزیع قائم سرعت در جهت جریان از قانون توانی پیروی می کند و در مجاورت سطح آزاد جریان به بیشینه مقدار خود خواهد رسید 3- تشدید تلاطم در ناحیه میانی از عمق جریان ناشی از تغییر شکل ها و اصلاحات پیوسته در ساختار سطحی جریان آب- هوا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - تاثیر خرخاکی (Hemilepistus shirazi Schuttz) بر نفوذپذیری خاک در شبکههای پخش سیلاب گربایگان فسا
غلامرضا رهبر عطاء اله کاویان آهنگ کوثر محمود حبیب نژاد روشن کاکا شاهدیزمینه و هدف: پخش و گسترش سیلاب در کشتزارها و مراتع، به ویژه آنها که بر روی آبخوان‌های بالفعل و بالقوه قرار دارند راهی ساده و ارزان برای مهار بیابان‌ها و تغذیه مصنوعی سفره‌های آبهای زیرزمینی به شمار می‌رود. حضور سخت پوستی خاک‌زی به نام خرخاکی در شبکههای پخش سیلاب گرب چکیده کاملزمینه و هدف: پخش و گسترش سیلاب در کشتزارها و مراتع، به ویژه آنها که بر روی آبخوان‌های بالفعل و بالقوه قرار دارند راهی ساده و ارزان برای مهار بیابان‌ها و تغذیه مصنوعی سفره‌های آبهای زیرزمینی به شمار می‌رود. حضور سخت پوستی خاک‌زی به نام خرخاکی در شبکههای پخش سیلاب گربایگان فسا در جنوب شرقی استان فارس دگرگونی هایی چشمگیر را در کیفیت و همچنین ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک به وجود آورده است. مهمترین اهداف این تحقیق، اندازه‌گیری و مقایسه نفوذ پذیری خاک در شبکههای پخش سیلاب با حضور و بدون حضور خرخاکی میباشد مواد و روش‌ها: این مطالعه در ایستگاهآبخوان‌داری کوثر در دشت گربایگان فسا، در 200 کیلومتری جنوب شرقی شیراز انجام شد. یکی از شبکههای پخش سیلاب گربایگان به نام بیشه‌زرد 1 انتخاب گردید. نوار دوم این شبکه را به 11 قسمت مساوی تقسیم، در هر قسمت سه آزمایش نفوذپذیری با کاربرد استوانه‌های دوگانه انجام گردید. متوسط هر سه آزمایش را برای 11 قسمت فوق به عنوان نفوذپذیری هر قسمت در نظر گرفته شد. همچنین در مکان‌هایی از این شبکه که فعالیتی از خرخاکی‌ها به چشم نمی‌خورد نیز آزمایش‌های نفوذپذیری به همان میزان انجام گرفت و با یکدیگر مقایسه شد. یافتهها: خرخاکی‌ها، نفوذپذیری شبکه‌ها را به گونه‌ای چشمگیر افزایش می‌دهند. میانگین نفوذ 2/7 سانتی‌متر بر ساعت است (200 لیتر بر ثانیه در هکتار) که حدودا 5 برابر مناطق شاهد است و یک اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد نشان میدهد. نتایج همچنین نشان میدهد که یک اختلاف معنی‌داری بین فعالیت خرخاکی و شاهد در سطح یک درصد وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: خرخاکی میتواند به عنوان یک عامل مفید برای کنترل خاک‌های سله بسته از رسوبات در حوضچه‌های تغذیه مصنوعی باشد، آنها نفوذپذیری این شبکه‌ها پس از 30 سال در حد قابل قبولی حفظ و عمر مفید شبکههای پخش سیلاب را زیاد می‌کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی شرایط سینوپتیک همزمان با رخداد بارش‌های سیل‌آسای غرب و جنوب غرب کشور مورخ 11 و 12 فروردین 1398
مهدی خزائی امیر حسین نیکفالزمینه و هدف: بارش‌های سیل‌آسا همه ساله خسارات فراوانی را به بخش‌های مختلف کشور وارد می‌سازد.هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی سامانه‌های سینوپتیک منجر به رخداد سیلاب فراگیر و مخرب منطقه غرب و جنوب غرب کشور در مورخ 11 و 12 فروردین 1398 میباشد. روش بررسی: جهت بررسی شرا چکیده کاملزمینه و هدف: بارش‌های سیل‌آسا همه ساله خسارات فراوانی را به بخش‌های مختلف کشور وارد می‌سازد.هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی سامانه‌های سینوپتیک منجر به رخداد سیلاب فراگیر و مخرب منطقه غرب و جنوب غرب کشور در مورخ 11 و 12 فروردین 1398 میباشد. روش بررسی: جهت بررسی شرایط سینوپتیک همزمان با رخداد بارش‌های شدید منجر به سیلابهای مورد نظر، علاوه بر استفاده از تصاویر ماهواره ای نوآ 18، داده‌های فشار و نم ویژه تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل و امگای فشار تراز 850، 700 و 500 هکتوپاسکل؛ نم‌نسبی فشار تراز 700 هکتوپاسکال، مولفه باد مداری و نصف‌النهاری از فشار تراز 1000 تا فشار تراز 200 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی 5/2 درجه در 5/2 درجه عرض جغرافیایی از مرکز ملی پیش‌بینی محیطی و مرکز ملی پژوهشهای جوی ایالات متحده(NCEP/NCAR) دریافت و نقشه‌های مورد نظر ترسیم گردید. یافتهها: وجود چرخندی عمیق در فشار تراز دریا تا فشار تراز 500 هکتوپاسکال از شرق دریای مدیترانه تا غرب ایران و همچنین استقرار جت جنب حاره‌ای با جهت نصف النهاری(جنوب غربی ـ شمال شرقی) در منطقه جنوب غرب و غرب کشور و در نهایت چینش شدید قائم باد افقی از فشار تراز دریا تا فشار تراز 200 هکتوپاسکال در منطقه مورد مطالعه، به عنوان عوامل اصلی موجد ناپایداری در منطقه غرب و جنوب غرب کشور شناخته شده است. وجود نم ویژه 14 تا 18 گرم بر کیلوگرم در فشار تراز دریا و رطوبت نسبی 95 تا 100 درصد در فشار تراز 700 هکتوپاسکال نیز، به عنوان شرایط مناسب رطوبتی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان میدهد که در روزهای 11 و 12 فروردین 1398 جو منطقه غرب و جنوب غرب کشور در تمام عمق لایه تروپوسفر، ناپایداری شدیدی را به علت استقرار ضلع شرقی چرخندی عمیق، تجربه کرده است. در بالای چرخند یادشده، جریانات نصف‌النهاری جت جنب حاره‌ای واقع شده که سبب تشدید ناپایداری تا عمق لایه وردسپهر شده است. همچنین فرارفت رطوبت از غرب دریای عرب، دریای سرخ و خلیج فارس سبب تشکیل سلول‌هایی از ابرهای همرفتی ضخیم در تمام منطقه غرب و جنوب غرب کشور شده است. بارش‌های خیلی شدید منتج از همین ابرهای همرفتی موجب سیلابهای شدید و فراگیر در این منطقه از کشور شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - شناسایی مناطق تحت تاثیر خطر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات آهوان در سطح منطقه حفاظت شده مند
اسماعیل عباسی هانا اعتمادیزمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیل چکیده کاملزمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات این گونه جانوری از اهمیت بسزایی برخوردار است و از اهداف اصلی این پژوهش می¬باشد. روش بررسی: در این پژوهش برای مدلسازی و پهنه¬بندی سیلاب از متغیرهای پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، جنس زمین، کاربری اراضی، بارش، شیب زمین و انحنای زمین استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج نشان داد که در زمان رخداد سیلاب¬ها با دوره بازگشت دو ساله، پهنه سیلاب مساحتی به اندازه 1850 هکتار از سطح منطقه حفاظت شده را تحت تاثیر قرار داده است. این پهنه برای سیلاب¬ها با دوره بازگشت پنج ساله به میزان 4300 هکتار افزایش یافته است. همینطور پهنه اثرگذاری سیلاب برای سیلاب با دوره بازگشت 10 ساله به 22700 هکتار می¬رسد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نقشه های استخراج شده و بازدید های میدانی مشخص گردید از جمله اقدامات عملیاتی در پهنه زیستگاهی مطلوب آهوان و در واقع یکی از بهترین راهکارهای کاهش تلفات آهوان ایجاد سکوهای با ارتفاع کم در سطح منطقه می باشد. موقعیت این سکوها با توجه به نقشه پهنه¬بندی سیل در منطقه، حضور آهوان و نقاط تجمع آنها و مکان¬های با تلفات سنگین این گونه جانوری در سیلاب¬های گذشته در سطح منطقه حفاظت شده مند انتخاب گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - مطالعه عددی کارایی روشهای بدون¬بعد در تعیین وضعیت سیلاب (مطالعه موردی : ایستگاه آستانه¬–کوچصفهان از رودخانه سفیدرود)
یاسین ابراهیم دوست علیرضا مردوخ پورزمینه و هدف : باران یکی از مهم¬ترین پارامترهایی است که در سیکل هیدرولوژی دخالت دارد. درصد زیادی از حجم بارندگی در مناطق مختلف تحت تاثیر عواملی چون تشکیلات و ساختار زمین شناسی، پوشش گیاهی، شیب زمین و شکل حوضه به رواناب سطحی تبدیل می¬شود. سیلاب نیز نتیجه رواناب ناشی از با چکیده کاملزمینه و هدف : باران یکی از مهم¬ترین پارامترهایی است که در سیکل هیدرولوژی دخالت دارد. درصد زیادی از حجم بارندگی در مناطق مختلف تحت تاثیر عواملی چون تشکیلات و ساختار زمین شناسی، پوشش گیاهی، شیب زمین و شکل حوضه به رواناب سطحی تبدیل می¬شود. سیلاب نیز نتیجه رواناب ناشی از بارندگی¬های شدید با ذوب ناگهانی برف است. در حوضه¬های آبریز، اندازه-گیری تمام کمیت¬های مورد نیاز برای تحلیل رواناب میسر نمی¬باشد لذا انتخاب مدلی که بتواند در عین سادگی ساختار و با استفاده از حداقل عوامل، رواناب حاصل از بارندگی را به¬طور قابل¬قبولی پیش¬بینی کند امری ضروری به¬نظر می‌رسد. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از شبیه¬سازی تبدیلات بارش به سیلاب در یک دوره طولانی¬مدت آماری حدوداً 20 ساله بین بازه زمانی 23 ژانویه 2000 تا 23 سپتامبر 2021 میلادی در حوضه آبریز آستانه-کوچصفهان با نرم¬افزار HEC-HMS، از اهداف اساسی اثر انتخاب نوع هیدروگراف¬های تبدیل جریان، بر مقدار خطای محاسباتی بر¬آورد سیلاب بررسی شد. با تحلیل نتایج مشخص شد که هر یک از روش¬های تبدیل جریانات سطحی تحت¬عناوین شناخته¬شده و پر¬کاربرد SCS ,Clarck ,Synder دارای محدودیت¬ها، ضعف¬ها و قوت¬هایی می¬باشند. روش SCS به¬عنوان شناخته¬شده¬ترین روش، با توجه به محدودیت کمتر آن در مدل¬های با مقیاس متعارف محلی در حدود حوضه¬های آبریز درجه سوم، نشان داد که خطای حاصل از آن، کمتر از موارد دیگر بوده است یافته¬ها¬: در این مطالعه بر خلاف روش SCS که در آن به رقم خطا به¬صورت تابع نش به مقدار 540/0 و RMSE به مقدار 7/0 و هم¬چنین درصد انحراف با رقم 01/28 اشاره شده، برای روش کلارک تابع نش به مقدار 533/0 و RMSE به مقدار 7/0 و هم¬چنین درصد انحراف با رقم 71/29 می¬باشد. هم¬چنین در روش اشنایدر نیز تابع نش به مقدار 477/0 و RMSE به مقدار 7/0 و هم¬چنین درصد انحراف با رقم 25/34 می¬باشد. بحث و نتیجه گیری: محاسبات از نظر خطا¬سنجی موید آن است که یکی از بهترین ملاک¬های مشاهده اختلاف نمی¬تواند RMSE باشد. با انجام مرحله صحت¬سنجی، مقدار خطای اولیه بر روی مجموعه به¬صورت معنا¬داری کاسته شد. این مقدار در طول دروه بلند مدت 20 ساله برای تابع نش به رقم 595/0 رسید. درستی مدل در مرحله واسنجی برای کاهش خطا، تایید همین مطلب است که لزوماً انتخاب یک نوع از هیدروگراف برای محدوده نمی¬تواند به کاهش عمده خطای شبیه¬سازی منجر شود. با این حال نوع هیدروگراف تبدیل اختیار کرده، بر کاهش خطا در مرحله واسنجی تا حد چشم¬گیری موثر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - ارزش¬گذاری آب حاصل از طرح پخش سیلاب گربایگان فسا
فردین بوستانی حمید محمدی ایمان نجفیاجرای طرح پخش سیلاب در منطقه گربایگان فسا منجر به بهبود قابل ملاحظه منابع آبی زیرزمینی منطقه شده است. به گونه ای که ظرفیت تأمین آب منطقه از 08/4 میلیون مترمکعب به بیش از 03/14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. البته در حال حاضر بیش از 9/26 میلیون مترمکعب از منابع آبی این چکیده کاملاجرای طرح پخش سیلاب در منطقه گربایگان فسا منجر به بهبود قابل ملاحظه منابع آبی زیرزمینی منطقه شده است. به گونه ای که ظرفیت تأمین آب منطقه از 08/4 میلیون مترمکعب به بیش از 03/14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. البته در حال حاضر بیش از 9/26 میلیون مترمکعب از منابع آبی این منطقه استحصال می شود که فراتر از ظرفیت است. این مطالعه با هدف ارزیابی زیست محیطی این طرح صورت گرفته است. ارزش زیست محیطی حاصل از اجرای طرح برابر با ارزش آب تأمین شده توسط این طرح در نظر گرفته شد. ارزش گذاری آب نیز در دو قسمت مجزا صورت گرفت. به این ترتیب که ارزش اضافه برداشت مازاد بر ظرفیت طرح به طور مجزا و ارزش افزایش آب در دست رس ناشی از اجرای طرح تا سطح ظرفیت طرح به طور مجزا مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزش اضافه برداشت با استفاده از دو روش تخمین تابع تقاضای تجویزی و محاسبه بازده ناخالص حاصل از اضافه برداشت مبتنی بر روش باقی مانده برآورد گردید. بر اساس روش اول قیمت هر مترمکعب اضافه برداشت شده بالغ بر 460 ریال به دست آمد و بر اساس روش تابع تقاضای تجویزی این ارزش 6/399 ریال به ازای هر متر مکعب آب به دست آمد. در حالی که قیمت آب در محدوده ظرفیت طرح بیش از 2770 ریال به ازای هر متر مکعب ارزیابی شد. بر اساس ارقام به دست آمده از روش باقی مانده منافع کل حاصل از آب اضافه برداشت شده 93/5 میلیارد ریال و ارزش آب حاصل از اجرای طرح در سطح ظرفیت طرح 57/27 میلیارد ریال برآورد گردید. همچنین مشخص گردید که ارزش آب تحت تأثیر سطح استفاده از آن قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - تولید استوکستیک هیدروگراف سیلاب در حوضه آبریز سد جامیشان
احمد شرافتی باقر ذهبیونهیدروگراف سیلاب یکی از اجزای مهم در تحلیل های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی می باشد. در طراحی سازه های آبی برآورد سیلاب طراحی با در نظرگرفتن عدم قطعیت کلیه متغیر های تصادفی از مباحث مهم می باشد. در روش‌های متداول با استفاده از سری زمانی پیک سیلاب لحظه‌ای مشاهداتی و چکیده کاملهیدروگراف سیلاب یکی از اجزای مهم در تحلیل های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی می باشد. در طراحی سازه های آبی برآورد سیلاب طراحی با در نظرگرفتن عدم قطعیت کلیه متغیر های تصادفی از مباحث مهم می باشد. در روش‌های متداول با استفاده از سری زمانی پیک سیلاب لحظه‌ای مشاهداتی و برازش یک توزیع چگالی احتمال، پیک سیلاب بر آورد می‌گردد و عدم قطعیت سایر متغیر های تصادفی نظیر بارش، تلفات نفوذ، جریانات پایه و ... مد نظر قرار نمی‌گیرد. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از تلفیق مدل تولید کننده استوکستیک بارش RPG و مدل HEC-HMS و با استفاده از شبیه سازی مونت کارلو و با در نظر گرفتن عدم قطعیت متغیر تصادفی موثر بر سیلاب، هیدروگراف سیلابدر حوضه آبریز سد جامیشان تولید گردد. نتایج حاصل موید آن است که روش شناسی تولید سیلاب در این تحقیق با دقتی مناسب امکان تولید هیدروگراف سیلاب جهت سایر تحلیل های هیدرولوژیکی و یا طراحی سازه های آبی را دارد. به طوری که 100 % حجمسیلاب ها، پیک سیلاب ها و هیـدروگراف سیلاب های مشاهداتی در باند معنی دار سیلاب های تولیدی قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - ارزیابی اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش هشدار حوزه آبخیز گلابدره - دربند
محمد ابراهیم بنی حبیب آذر عربیپیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش‌هشدار[1] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[2] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربن چکیده کاملپیش بینی و هشدار سیلاب، قبل از وقوع آن یکی از راه های موثر کاهش خسارت سیل می باشد. در مقاله حاضر اثر عملیات آبخیزداری بر زمان پیش‌هشدار[1] حوضه گلابدره - دربند با استفاده ازمدل[2] HEC-HMSمورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور مدل فوق برای شرایط حوضه گلابدره - دربند واسنجی و صحت‌یابی گردیده است. واسنجی و صحت‌یابی مدل برای دوره‌های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری[3] صورت پذیرفته و در هر دوره دو سیلاب و رگبار رخ داده موجود، مورد استفاده قرار گرفته است. بر مبنای مدل واسنجی و صحت‌یابی شده، شبیه‌سازی سیلاب های با دوره بازگشت مختلف انجام یافته و پس از تعیین حد آستانه هشدار سیلاب، زمان پیش‌هشدار این سیلاب‌ها برآورد گردید. مقایسه زمان پیش‌هشدار سیلاب های با دوره بازگشت مختلف، در دوره های قبل و بعد از انجام عملیات آبخیزداری نشان داد که تغییر کاربری اراضی ناشی از عملیات آبخیزداری منجر به افزایش زمان پیش‌هشدار سیل در دوره بازگشت های مختلف گردیده است. به طوری که مقدار آن برای سیلاب 50 ساله از 11 دقیقه به 15 دقیقه (در حدود 26%) افزایش یافته است. این در حالی است که با افزایش دوره بازگشت مدت زمان هشدار سیل کاهش می یابد. 6-Forecast Lead Time پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - شناسایی مناطق مناسب عملیات پخش سیلاب با استفاده از تکنیک های GIS و سامانه پشتیبان تصمیم گیری (منطقه مورد مطالعه: حوزه آبخیز ماشکید استان سیستان و بلوچستان)
میرمسعود خیرخواه زرکش محمدرضا زرچشمزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل چکیده کاملزمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - مکانیابی و اولویتبندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده ازGIS و تحلیل تصمیم چند معیارهAHP (مطالعه موردی: حوزه آبخیز گرگان‌رود، گلستان)
مژگان السادات عظیمی غلامرضا رهبر شهروز منصوریچکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آم چکیده کاملچکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه می‌دهند، اهمیت ویژ‌ه‌ای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب می‌آمدند. اما به‌دلیل رشد روز افزون جمعیت و وابستگی شدید اقتصادی آنها به منابع طبیعی از جمله مراتع باعث سیر قهقرایی پوشش گیاهی و نهایتا مراتع گردیده است. پخش سیلاب یکی از عملیات اصلاحی مرتع است که با اهداف معین شده در مناطق مرتعی میتواند اجرا گردد. بر این اساس تعیین مکان مناسب برای پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به داخل سفره‌های آب زیرزمینی، یکی از مهمترین مراحل انجام این گونه پروژه‌ها میباشد. روش بررسی: مدل AHP [1]روشی مناسب جهت مکانیابی عرصه‌های پخش سیلاب در حوزههای آبخیز کشور معرفی گردیده‌است. هدف از این مطالعه مکانیابی و اولویتبندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده از GIS وAHP در حوزه آبخیز گرگان‌رود میباشد. همچنین در این تحقیق از روش نمره‌دهی دو ارزشی [2] نیز به منظور مقایسه با روش تحلیل سلسه مراتبی استفاده گردید. یافتهها: ابتدا با استفاده از روش AHP مناطق نامناسب تعیین شد، سپس در گزینه‌های باقی مانده، بر اساس نظراتی که از نتایج مدل به‌دست آمده و با اولویت بندی، نقاط مناسب شناسایی گردید که با ضریب تناقص گویی برابر 08/0، می‌توان بیان کرد وزن دهی معیارهای مکانیابی مناطق مستعد پخش سیلاب صحیح میباشد. از سویی نتایج این تحقیق با روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد، مناطق پیشنهادی برای اجرای پروژه بخش سیلاب به‌طور عمده در شمال و شمال شرقی حوزه میباشند. اما در بررسی عوامل و محدودیت‌های طبیعی بر اساس روش بولین هیچ مکان مناسبی برای انجام پروژه بخش سیلاب در حوزه آبخیز گرگان‌رود پیدا نشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیشتر شود. 4- Analytic Hierarchy Process 5- Boolean پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - ارزیابی تاثیر کاهش پوشش جنگلی برمیزان دبی پیک سیلاب توسط مدل کینفیل(KINFIL) (مطالعه موردی : حوضه آبریز سپیدرود)
علیرضا مردوخ پور لیلا اوشک سراییزمینه و هدف: مدل بارش رواناب کینفیل با هدف بازسازی واقعه بارش در زمین های با کاربرد کشاورزی به کار می رود. روش بررسی: مدل کینفیل که توسط سیستم GIS، تکمیل می شود، روش مناسبی برای دستیابی به رواناب سیلاب در حوضه آبریز سپیدرود (شمال ایران) به شمار می رود.که در طی آن سناری چکیده کاملزمینه و هدف: مدل بارش رواناب کینفیل با هدف بازسازی واقعه بارش در زمین های با کاربرد کشاورزی به کار می رود. روش بررسی: مدل کینفیل که توسط سیستم GIS، تکمیل می شود، روش مناسبی برای دستیابی به رواناب سیلاب در حوضه آبریز سپیدرود (شمال ایران) به شمار می رود.که در طی آن سناریو های مختلفی از واقعه بارش اجرا می شود. یافته ها و نتایج: نتایج نشان می دهند هنگامی که دبی پیک سیلاب مشاهده شده معادل 25/2 متر مکعب بر ثانیه بود، دبی محاسبه شده توسط مدل کینفیل معادل 4/2 متر مکعب بر ثانیه پیش بینی گردید (حدود 7 درصد خطا) و هنگامی که دبی پیک سیلاب مشاهده شده معادل 9/1 متر مکعب بر ثانیه بود، دبی محاسبه شده توسط مدل کینفیل معادل 8/1 متر مکعب بر ثانیه پیش بینی گردید (حدود 5 درصد خطا). هم چنینبر اساس مدل کینفیل مدیریت حوضه آبریز شامل بررسی کاهش پوشش جنگلی بر میزان پیش بینی دبی سیلاب با دقت چشم گیری به کار می رود. نتایج نشان دادند هنگامی که کاهش پوشش جنگلی به میزان 10 درصد از کل مقدار اولیه می رسد، دبی پیک سیلاب 5/14 برابر افزایش می یابد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب سکونتگاه های انسانی در راستای توسعه پایدار با بهره گیری از Fuzzy AHP در محیط GIS و مدل DPSIR (مطالعه موردی : منطقه آبعلی)
مرتضی قبادی معصومه احمدی پری اسماعیل صالحیزمینه و هدف: ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب در سکونتگاه های انسانی به دلیل توسعه آن ها در حاشیه رودخانه ها، بستر و حواشی دشت های سیلابی بدون شناخت و توجه به شرایط هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه ها و قسمت های بالا دست حوضه که موجب افزایش خطر سیلاب و خسارات جانی، مالی و ز چکیده کاملزمینه و هدف: ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب در سکونتگاه های انسانی به دلیل توسعه آن ها در حاشیه رودخانه ها، بستر و حواشی دشت های سیلابی بدون شناخت و توجه به شرایط هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه ها و قسمت های بالا دست حوضه که موجب افزایش خطر سیلاب و خسارات جانی، مالی و زیربنایی می شود، امری ضروری و مهم در راستای توسعه پایدار سکونتگاه های انسانی می باشد. هدف از تحقیق حاضر شناسایی علل سیلاب و پیش بینی دامنه خسارات ناشی از آن در محدوده منطقه آبعلی است. روش بررسی: به منظور تحلیل عوامل تاثیر گذار بر سیلاب منطقه از مدل مفهومی DPSIR استفاده شده است. در تحلیل آسیب پذیری منطقه در برابر خطر سیلاب به روش DPSIR ، عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و زیست محیطی به عنوان نیرو محرکه ها مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با نقشه سازی نیرو محرکه ها و پهنه بندی منطقه ، سطح ریسک سیلاب منطقه تعیین می گردد. بدین منظور از روش Fuzzy AHP برای محاسبه وزن لایه ها و برای اجرای آن از برنامه نویسی در نرم افزار Matlab بهره گرفته شد و در نهایت براساس وزن های مستخرج از روش Fuzzy AHP، در محیط GIS پهنه بندی ریسک انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد از مجموع کل مساحت منطقه مطالعاتی، حدود 1788 هکتار ریسک خیلی بالا، 5098 هکتار ریسک بالا، 75/6190 هکتار ریسک متوسط و 75/3038 هکتار ریسک پایین سیلاب دارند. نتیجه گیری: : نتایج حاصل از تلفیق مدل های سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری و سیستم اطلاعات جغرافیایی در تایید مطالعات پیشین، حاکی از کارایی بالای آن ها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب می باشد و ضرورت دارد در فرایند برنامه ریزی و آمایش به ویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنه بندی شده مدنظر قرار گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - تعیین محدوده خطر سیلاب با استفاده از تحلیل مکانی هیدرولوژیک در GIS و تفسیر تصاویر ماهواره ای: مطالعه موردی حوضه آبریز اهرچای
مهدی قره خانی حسین آقامحمدی محمد حسن وحیدنیازمینه و هدف: شناخت محدوده های سیلاب و تحلیل مکانی آن گامی موثر در پیشگیری از خسارات مالی و جانی این بلای طبیعی بوده و در نتیجه موجب پایداری محیط زیست می شود. در پژوهش حاضر به ارزیابی خطر سیلاب در سطح حوضه آبریز اهرچای واقع در استان آذربایجان شرقی پرداخته می شود.روش بررس چکیده کاملزمینه و هدف: شناخت محدوده های سیلاب و تحلیل مکانی آن گامی موثر در پیشگیری از خسارات مالی و جانی این بلای طبیعی بوده و در نتیجه موجب پایداری محیط زیست می شود. در پژوهش حاضر به ارزیابی خطر سیلاب در سطح حوضه آبریز اهرچای واقع در استان آذربایجان شرقی پرداخته می شود.روش بررسی: در این راستا از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل های مکانی استفاده می شود و به منظور ایجاد انعطاف پذیری در تلفیق اطلاعات موجود، منطق فازی برای پهنه بندی خطر سیلاب بکار می رود. همچنین از روش SCS برای برآورد ارتفاع رواناب و دبی پیک بهره گرفته شد.یافته ها: پهنه بندی خطر سیلاب با کاربست منطق فازی نشان می دهد که در حدود 10 درصد سطح حوضه آبریز اهرچای در کلاس های با خطر زیاد و بسیار زیاد قرار گرفته اند. بر این اساس دشت های سیلابی و سطوح هموار پایکوه ها به دلایلی از جمله ارتفاع نسبی پایین، شیب اندک، نزدیکی به آبراهه های اصلی، تلاقی انشعابات و تراکم زهکشی بالا، مقادیر زیاد شاخص عمق دره و مقادیر پایین شاخص تحدب سطح زمین از خطرپذیری و آسیب پذیری بیشتری نسبت به سیلاب ها برخوردارند. محاسبات بیانگر تباین فضایی زیاد ارتفاع رواناب و دبی پیک در سطح زیرحوضه های اهرچای می باشد.بحث و نتیجه گیری: به کمک روش پیشنهادی عوامل تعیین کننده در وقوع سیلاب و همچنین نواحی پتانسیل رواناب مشخص گردید. در حالت کلی زیرحوضه های جنوبی حوضه آبریز اهرچای از پتانسیل تولید رواناب و دبی های پیک پایینی برخوردارند. برعکس، بخش قابل توجهی از زیرحوضه های شمالی حوضه مطالعاتی از پتانسیل تولید رواناب و دبی پیک بالایی برخوردارند. نیمه شمالی حوضه اهرچای منطبق بر دامنه های جنوبی رشته کوه قره داغ می باشد که ساختار زمین شناسی عمدتا متشکل از سنگ های آذرین با نفوذپذیری پایین است. بدین ترتیب زیرحوضه های نیمه شمالی حوضه به دلیل دریافت بارش بیشتر و نفوذپذیری اندک خاک از پتانسیل تولید رواناب بالایی برخوردارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بررسی خسارت اقتصادی واجتماعی سیلاب و روشﻫﺎی مدیریت آن (مطالعه موردی: حوزه نمرود)
فاطمه اسکندری نژاد اکتم مرتضی اف آرتوبلسکی موسی افچکیده سیل یکی از رایجترین و خسارتبارترین بلایای طبیعی جهان است که زیانﻫﺎ و تلفات انسانی و مادی زیادی را در پی دارد. عوامل زیادی در وقوع سیلاب دخالت دارند. علاوه بر شرایط محیطی، فعالیت‌های انسانی و عدم برنامه‌ریزی صحیح نیز باعث ایجاد و افزایش فراوانی و حجم و همچنین چکیده کاملچکیده سیل یکی از رایجترین و خسارتبارترین بلایای طبیعی جهان است که زیانﻫﺎ و تلفات انسانی و مادی زیادی را در پی دارد. عوامل زیادی در وقوع سیلاب دخالت دارند. علاوه بر شرایط محیطی، فعالیت‌های انسانی و عدم برنامه‌ریزی صحیح نیز باعث ایجاد و افزایش فراوانی و حجم و همچنین خسارات مالی و جانی ناشی از سیلاب میشود. هدف اصلی این پژوهش بررسی خسارات اقتصادی و اجتماعی سیلاب در حوزه نمرود میباشد. حوزه آبخیز نمرود با وسعت 7/812 کیلومتر مربع میباشد. روش تحقیق حاضر روش پیمایشی می باشد. در مورد خسارات اجتماعی و اقتصادی سیل سطح معناداری محاسبه شده در ناحیه آلفای 05/0 برابر با. 000/0 ﻣﻰباشد که بیانگر توافق معنادار در بین نگرشﻫﺎی ساکنین ﻣﻰباشد. در نتیجه با استفاده از یافتهﻫﺎی پژوهش در ارتباط با میزان خسارتﻫﺎی اجتماعی و اقتصادی ﻣﻰتوان نتیجه گیری کرد که وقوع سیلاب در این حوزه پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی نسبتا بالایی دارد. در بحث مدیریت سیلاب، سطح معناداری محاسبه شده در ناحیه آلفای 05/0 برابر با 000/0 ﻣﻰباشد که بیانگر وجود توافق معنادار در بین ساکنین ﻣﻰباشد. بنابراین بر اساس نتایج، برای کنترل سیل خیزی در این منطقه روش های سازه‌ای وغیر سازه ای یا شیوهﻫﺎی سنتی- جدید اثرگذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - پهنهبندی سیلاب و تأثیر آن بر کاربری اراضی محیط پیرامونی با استفاده از تصاویر پهپاد و سیستم اطلاعات جغرافیایی
خلیل ولیزاده کامران رضا دلیر حسن نیا خدیجه آذری امقانیشناسایی مناطق سیل خیز یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازه گیری کمی از خطر سیل را فراهم می کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم می شود. هدف از این تحقیق پهنه بندی سیلاب با استفاده از چکیده کاملشناسایی مناطق سیل خیز یک گام اساسی برای مدیریت ریسک سیل است و منطقه بندی خطر سیلاب اندازه گیری کمی از خطر سیل را فراهم می کند، درنتیجه امکان ارسال هشدارهای مناسب در مواقع خطر سیل و تسهیل عملیات امداد و نجات فراهم می شود. هدف از این تحقیق پهنه بندی سیلاب با استفاده از تصاویر پهپادی و تأثیر آن بر کاربری اراضی در محدوده رودخانه لیقوان، زیر حوزه آجی چای در جنوب شرقی تبریز در استان آذربایجان شرقی است. برای پهنهبندی سیلاب از مدل رقومی ارتفاعی DEM با دقت 70 سانتی‌متر استفاده گردید. پس از تبدیل مدل رقومی ارتفاعی به TIN برای پیش‌پردازش، دادهها وارد نرم‌افزار HEC-GeoRAS گردید و با TIN تصاویر پهپادی سه‌بعدی گردید و ارتفاع مقاطع عرضی مشخص و گودی هیدرولیکی رودخانه به‌صورت دقیق استخراج گردید. پس از مرحله پیش‌پردازش نتایج وارد HEC-RAS گردید تا پس از تکمیل مشخصات جریان و داده‌های هیدرولیکی و واردکردن دبی‌های سیل در دوره‌های بازگشت 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 سال، مدلسازی جریان و پروفیل سطح آب در سیل‌هایی با این دوره‌های بازگشت به دست آید. سپس پهنه‌های سیلاب با نقشه کاربری اراضی تلفیق گردید. نتایج نشان داد با افزایش دوره بازگشت که مطابق با آن دبی نیز زیاد میشود؛ پهنه‌های سیل‌خیز افزایش‌یافته به‌طوری‌که در دوره بازگشت 2، 5، 10، 25، 50،100 و 200 سال به ترتیب 6.24، 6.13، 6.75، 7.80، 9.69، 10.36 و 11.44 هکتار زیرپوشش سیل قرار گرفت و همچنین مشخص گردید به ترتیب باغات، اراضی بایر و مناطق مسکونی بیشتر از سایر کاربری‌ها تحت تأثیر سیل قرار می‌گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - شناسایی و اعتبارسنجی مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک آنالیز تصمیم گیری چند معیاره (MCDA) و پردازش داده های راداری سنتینل1
علی مهرابی محسن پورخسروانی فریبا پورزارعی جلال آبادیامروزه به دلیل تغییرات آب و هوایی و رخداد بارندگی‌های سیل‌آسا، مخاطره سیلاب یکی از معظلات مهم در مناطق خشک محسوب میشود. شهرستان زرند در استان کرمان یکی از این مناطق محسوب میشود که متاثر از این پدیده، متحمل صدمات زیادی در بخش‌های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این چکیده کاملامروزه به دلیل تغییرات آب و هوایی و رخداد بارندگی‌های سیل‌آسا، مخاطره سیلاب یکی از معظلات مهم در مناطق خشک محسوب میشود. شهرستان زرند در استان کرمان یکی از این مناطق محسوب میشود که متاثر از این پدیده، متحمل صدمات زیادی در بخش‌های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور و GIS است. در این راستا از هشت معیار جهت تهیه شاخص خطر سیلاب استفاده شد، این پارامترها شامل معیار جریان تجمعی، قابلیت تخلیه، ارتفاع، فاصله از آبراهه، پوشش زمین، ضریب رواناب، شیب و زمین شناسی میشود. لایه‌های مذکور در محیط GIS پس از تشکیل ماتریس مقایسات زوجی بر اساس روش Fuzzy-AHP وزن‌دهی و تلفیق شدند. سرانجام، با توجه به شاخص خطر سیلاب (FHI) نقشه خطر سیلاب مربوط به منطقه مورد مطالعه تهیه شد. نتایج حاصله نشان میدهد که در حدود 5 درصد از محدوده مورد مطالعه را خطر بسیار بالا (18800 هکتار)، 23 درصد خطر بالا (94100 هکتار)، 44 درصد خطر متوسط (179700 هکتار)، 22 درصد خطر کم (88200 هکتار) و 6 درصد بسیار کم (23100 هکتار)، تشکیل می-دهد. محدوده‌های خطر بالا و خیلی بالا بیشتر در دشت و محدوده‌های کشاورزی واقع شده‌اند. نتایج حاصل نشان می دهد که علاوه بر زمین های کشاورزی بسیاری از مناطق مسکونی به ویژه در روستاها در معرض خطر سیلاب قرار دارند. به منظور اعتبارسنجی نقشه خطر سیلاب ایجاد شده، از نقشه مناطق سیل‌زده حاصل از روش حد آستانه استفاده شد. مقایسه این دو نشان می دهد که حدود 32 و 49 درصد از مساحت کل مناطق سیل‌زده به ترتیب در طبقات با خطر بالا و خطر بسیار بالا قرار دارد. نتایج حاصل نشان داد که استفاده از روش تحلیل چند معیاره مبتنی بر GIS میتواند به طور موثر در تجزیه و تحلیل خطر سیلاب کارآمد باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - پیش‌بینی سیلاب رودخانه دینور با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی
اعظم نجفی وفا محسن رضائی عارفی زیبا چمشه سفیدیبرنامه ریزی و مدیریت منابع آب با تمام پیچیدگی ها و مشکلات آن می تواند نقش بسیار مهمی در ارتقا شاخص های آبی داشته باشد. در دهه های اخیر شبکه عصبی مصنوعی به عنوان مدلی که با تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود امکان استخراج روابط غیرخطی و نامشخص را فراهم می سازد، در بسیاری از علو چکیده کاملبرنامه ریزی و مدیریت منابع آب با تمام پیچیدگی ها و مشکلات آن می تواند نقش بسیار مهمی در ارتقا شاخص های آبی داشته باشد. در دهه های اخیر شبکه عصبی مصنوعی به عنوان مدلی که با تجزیه و تحلیل اطلاعات موجود امکان استخراج روابط غیرخطی و نامشخص را فراهم می سازد، در بسیاری از علوم به ویژه آب موفق ظاهر شده است. مزیت این روش انعطاف پذیری بالای شبکه های عصبی مصنوعی در مقابل توابع پیچیده و استفاده از ورودی های است که به راحتی در دسترس می باشند. در این تحقیق سعی شده رودخانه دینور قابلیت شبکه های عصبی مصنوعی در پیش بینی سیلاب مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین از 25 سال آمار روزانه بارش و دما و دبی در رودخانه در دوره زمانی 90-66 ایستگاه های حیدرآباد و پل چهراستفاده گردید پیش بینی سیلاب از طریق شبکه عصبی مصنوعی، از مدل ANNاستفاده شد که نتایج بدست آمده از مدل ها به لحاظ شاخص آماری MSE مورد ارزیابی قرار گرفته است. در نهایت نتایج بیانگر این است که مدل ANN با مقدار کم خطا و ضریب همبستگی بالا بین داده های مشاهداتی و داده های پیش بینی شده نشان از مناسب بودن این روش برای پیش بینی سیلاب می باشد و این مدل قادر است میزان دبی را با دقت قابل قبولی پیش بینی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - اثربخشی مدیریت بحران شهری در برابر بلایای طبیعی با رویکرد استفاده از سازه های سریع الاحداث مهار سیلاب
سید مهدی امینی زنوز محمدباقر کامیابامروزه سکونتگاههای شهری به طور دائم و گسترده در معرض انواع مختلفی از مخاطرات قرار گرفته است. این مشکل در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و به ویژه زمانی که با ناهنجاری های اجتماعی همراه می‌شوند، بسیار پیچیده‌تر می‌گردد. سیلاب یک سانحه طبیعی است که در هنگام بروز آن، مانند هر چکیده کاملامروزه سکونتگاههای شهری به طور دائم و گسترده در معرض انواع مختلفی از مخاطرات قرار گرفته است. این مشکل در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و به ویژه زمانی که با ناهنجاری های اجتماعی همراه می‌شوند، بسیار پیچیده‌تر می‌گردد. سیلاب یک سانحه طبیعی است که در هنگام بروز آن، مانند هر بلای طبیعی دیگری خسارات زیادی را به بخش‌های مختلف جوامع بشری وارد می‌کند. به همین دلیل بررسی و توجه به شناخت روشهای سریع الاحداث مقابله و کنترل این پدیده در شرایط بحران از اهمیت خاصی برخوردار است. سازه های سریع الاحداث کنترل سیلاب زیر مجموعه‌ای از مدیریت سیل است که شامل سازه های موقت و روشهای بهره برداری از آن می‌باشدکه با فراهم آوردن و بهره برداری از این سازه‌ها می‌توان از تلفات و خسارات اقتصادی سیلاب به طرز قابل توجهی جلوگیری کرد. اولویت های برنامه ریزی شهری و اصولا مدیریت بحران این گونه سوانح باید به ساخت این نوع فناوری‌ها حرکت نماید تا با بکارگیری این نوع سازه‌ها و مطالعه شناخت خواص مهندسی مصالح آنها از بروز اتفاقات ناگوار و غیر قابل کنترل جلوگیری شود. در این پژوهش به مطالعه تکنولوژی‌های سریع الاحداث مهارسیلاب پرداخته میشود و میزان اثر بخشی این روش‌ها در شرایط بحران مورد ارزیابی قرار میگیرد. نتایج نشان می دهد که سازه های سریع الاحداث سبک با قابلیت عملیاتی بالا مناسب ترین گزینه در موقع سیلاب ها در شرایط بحران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - آسیب شناسی شهرستان علی‌آباد کتول از منظر سیلخیزی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
سیده الهام داوری مرضیه امینی مریم زارعسیل یکی از پیچیده‌ترین و مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی می باشد و بیش از هر بلای دیگری، جان و مال انسان و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه را به مخاطره می‌اندازد، هر چند مدیریت صحیح آن میتواند منبع بزرگی جهت تأمین نیازهای آبی یک منطقه باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدفپهنه‌ه چکیده کاملسیل یکی از پیچیده‌ترین و مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی می باشد و بیش از هر بلای دیگری، جان و مال انسان و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه را به مخاطره می‌اندازد، هر چند مدیریت صحیح آن میتواند منبع بزرگی جهت تأمین نیازهای آبی یک منطقه باشد. در این راستا پژوهش حاضر با هدفپهنه‌های آسیب پذیر و سیل خیز شهرستان علی آباد کتول با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد.جهت شناسایی مکان های با درجه خطرپذیری زیاد معیارهایی همچون شیب، فرسایش، کاربری اراضی، شبکه آبراهه، خاک، پراکنش گسل، واحد های زمین شناسی، بارش، تصاویر ماهواره ای RS مد نظر قرار گرفتند. تجزیه تحلیل داده ها در محیط نرم افزارGIS به کمک روش منطق بولین و تلفیق لایه ها صورت گرفته است. بررسی نقشه پهنه بندی سیلاب در محدوده شهرستان علی آباد کتول حاکی از آن است که قسمت های کمالان این شهرستان در پهنه خطر بالا و قسمت های جنوبی شهرستان در محدوده کوهستان های جنگلی در جنوب و اراضی پست دشتی در محدوده شمالی شهرستان عمدتاً در پهنه با خطر نسبتاً بالا واقع شده اند. گسترش وسیع رسوبات لسی و مارنی در دامنه ها و بستر دره ها و رسوبات حاشیه رودخانه ها یکی از دلایل اصلی در وقوع سیلاب های مخرب است. نتایج این پژوهش با تلفیق و روی هم گذاری معیارها بر اساس منطق بولین نشان داد درجه سیل خیزی مناطق شهرستان علی آباد کتول بالا می باشد، به طوری که 51 درصد کل منطقه در معرض خطر بسیار بالا، 24 درصد با سیل خیزی زیاد و 25 درصد در دشت سیلابی قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - Evaluation and analysis of hydraulic components affecting Resilience on urban floods in Tehran city
کوشا خاتونی مارال نظز محمد نرگسی فربد لؤلؤResilience of urban systems against floods means the stability and resistance of these systems against damage caused by floods and their ability to recover and quickly return to normal conditions after occurrence of a natural disaster, i.e. floods. One of the important چکیده کاملResilience of urban systems against floods means the stability and resistance of these systems against damage caused by floods and their ability to recover and quickly return to normal conditions after occurrence of a natural disaster, i.e. floods. One of the important issues faced by settlements, especially metropolises, in recent decades, despite the large population and physical density, is natural hazards, including urban floods. Resilience against urban floods is one of the important and complex issues in Studies of water and hydraulic structures have recently attracted the attention of many researchers, because by examining this concept, resilient and non-resilient points can be determined and efforts can be made to maintain and increase its resilience. Since the increasing population in Tehran city has created problems and challenges in terms of urban flood management, the researchers of this study tried to measure and interpret the important and influential components of resilience in the hydraulic index. The purpose of this research is to evaluate urban resilience against natural hazards with an emphasis on urban flood management in Tehran city. The research results show that Tehran's districts 22, 20 and 5 have the most resilience and districts 9, 10, 11 and 17 have the least resilience in terms of the hydraulic component among the regions پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - Gabion a Stepped Spillway Dams Lasting Impact of Sediment and Flood control in Watershed Khayiz, Khuzestan, Iran
فرهاد سادات فرد امین بردبارThe Gabion dams are small structures that constructed for reduction of flow rate and streams gradient to inhibit erosion in streams. Constructing gabion dams in the Sub-basin causes changes in the concentration time and has a significant influence on runoff. Khayiz Su چکیده کاملThe Gabion dams are small structures that constructed for reduction of flow rate and streams gradient to inhibit erosion in streams. Constructing gabion dams in the Sub-basin causes changes in the concentration time and has a significant influence on runoff. Khayiz Sub-basin is located in the County of Iran's Khuzestan Province, is one of the very important basin. In this basin during the rainy season, floods cause erosion of the region and transfer of abundant sediments downstream. In this study, by studying the area and topographic conditions and protection operations, concentration time changes and retention coefficient, flood discharge before and after protection operations have been compared. Hence, the parameters of the number and height of dams, soil hydrological group, stream slope, concentration time, hydrology of the area and basin area, sedimentation volume of structures were investigated. It can be concluded that the construction of gabion dams alone cannot have a significant impact on runoff control and the simultaneous implementation of other watershed management operations such as biological and biomechanical operations is essential to achieve the objectives of the study. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - Study on the effect of climate change on maximum precipitations and probable maximum flood in the Karoon River zone of Iran
زهرا رامک جهانگیر پرهمت ابراهیم فتاحی مهران زند حسین صدقیClimate change is one of the challenges which affect different areas of the human’s life on the earth, one of which is its effect on extreme events such as flood and drought. Today, one of the most important topics being discussed is that how the intensity of heav چکیده کاملClimate change is one of the challenges which affect different areas of the human’s life on the earth, one of which is its effect on extreme events such as flood and drought. Today, one of the most important topics being discussed is that how the intensity of heavy precipitations and flood will change in future compared to that of the present values. In the present study, we try to investigate the effect of this phenomenon on the extreme precipitation and maximum probable flood (PMF) in the Shaloo Bridge region of the Karoon River in Iran. For such purpose, future temperature and precipitation between 2011 and 2030 is simulated with HadCM3 model based propagation scenarios of A1B, A2, B1 and small-scale exponential and statistical model LARS-WG. For simulation of the flood in the region, rainfall-runoff model HEC-HMS model is applied and for simulation of snowmelt, SRM model is considered. Results of this research shows that under the A1B scenario, in the time period from 2011 to 2030, the maximum precipitations in the region is reduced by 5 percent compared to that of the present time; on the contrary, A2 and B1 scenarios show an increase of 5 and 10 percent each. Also, it can be predicted that the flood as result of snowmelt in the climate change condition is increased in all the three scenarios. Also, the maximum probable flood at the area is decreased upon the A1B scenario, but it is increased in the A2 and B1 scenarios; however, the intensity of change is much higher in the last one. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - Efficiency of HEC-RAS and GIS model in flood zoning of Dez river (Study area: the range of the regulatory dam to the villages of Zavieh Dezful)
حامد پورصمصام الهام اکبری کاظم حمادیThe purpose of this article is to use the geographic information system to identify the flood-prone and dangerous areas of the Dez River located in Dezful city from the border of the regulatory dam to the villages of Zavieh and the main goal is to identify the settlemen چکیده کاملThe purpose of this article is to use the geographic information system to identify the flood-prone and dangerous areas of the Dez River located in Dezful city from the border of the regulatory dam to the villages of Zavieh and the main goal is to identify the settlements and exposed areas. There is a risk of flooding in this way, the boundaries of the Dez River bed and flood zoning in the 25-year return period were determined using HEC-RAS, ARCGIS and HEC-GeoRAS software. The results showed that for a return period of 25 years, 1430 square kilometers of land will be covered by flood, which is outside the river boundary, and including the area of the river boundary, 4318 square kilometers are exposed to flood. Because in some places, residential, agricultural, recreational and parks are located in the boundaries of the river. Due to the existence of residential areas and resort uses on the banks of the river, it is necessary to carry out flood control operations and flood warning systems in the parts where more vulnerability is expected. And in order to remove the illegal occupations that have taken place in the bed and privacy of Dez River, the necessary action should be taken. Considering that the studied area is located in a dense urban area, by controlling and curbing the flood in the upstream watersheds by conducting watershed operations, engineering urban constructions and its non-development within the boundaries of waterways and identifying areas high risk and provide structural and non-structural solutions as much as possible to reduce the risk of flooding in this area پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - Study of Duckbill Weir with Triangular and Curved Plan Form
الهه حسینیان سید محمود کاشفی پور داریوش کرمی چمه علی حسینیانConstructing ofcontrolstructures, like dams, change temporal and spatial unequal distribution of water,and also play an effective role in reduce or eliminate of damage that caused byfloods. So reservoir dam’s effect on floodsdischarges reduction must be determined چکیده کاملConstructing ofcontrolstructures, like dams, change temporal and spatial unequal distribution of water,and also play an effective role in reduce or eliminate of damage that caused byfloods. So reservoir dam’s effect on floodsdischarges reduction must be determined. Inthisstudy the rain Information and flood hydrographs were used to check the flood routing for previous period of Maroon dam constructing, with using ANNs. The effect of Maroon dam Constructing, on peak of flood reduction were specified. ANNs has Indicated that it canpredict flood hydrographs at testing phase as well. Comparison of the predicted and observed hydrographs in Behbehan hydrometric station showed that, for the most severe floods during the considered period, the dam was able to control the flood and to reserve about 121.74 MCM. Also the peak flow was decreased from 1975 m3/s to 500 m3/s. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - Impact of Watershed Management activities on flood hydrograph Using HEC-HMS Model (Case Study: Ramyan Watershed)
پیام ابراهیمی جمیله سلیمی کوچی محسن محسنی سارویIncreasing the use of water and soil resources in watershed in recent years and unproductive and inappropriate use of land ecology has exacerbated the occurrence of floods. In this context, watershed management is one of the most effective ways to cope with this crisis. چکیده کاملIncreasing the use of water and soil resources in watershed in recent years and unproductive and inappropriate use of land ecology has exacerbated the occurrence of floods. In this context, watershed management is one of the most effective ways to cope with this crisis. This research quantify the results of these activities by calculating the decreased volume and discharge due to biomechanical measures taken in the Ramyan watershed in Golestan province. Using the HEC-HMS model and taking into account the CN coefficients in three dry, moderate and wet periods, reduced peak discharge and volume with a return period of 2 to 500 years were estimated. In order to control the estimates, four events were used during the statistical period of 21 years from the hydrometric station and the rain station in the region. After optimizing the input CN values to the HEC-HMS model, peak discharge and total flood volume were estimated with accuracy of 3.16 and 11.3 percent. Investigations show that biomechanical operations can reduce the 10 years peak discharge by 40.72 percent, while the 20-year discharge will be reduced by 30.18 percent. On the other hand, hydrograph before and after biomechanical operations shows that the flood volume and peak discharge of Ramyan watershed has decreased with respect to time and the watershed management operation was effective. Thus, in general, the effect of watershed management operation emphasis on biomechanical measures on the flood discharge in the Ramyan watershed is positive. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - برآورد رواناب شهری و پهنه بندی آن با استفاده از تحلیل های فضایی در شهر بندرعباس
کامیار آذریانبرنامه ریزی و هدفمندسازی زیر ساخت های شهری جهت کنترل بحران هایی که محیط شهری را به واسطه گسترش آن تهدید می کنند، قابل توجه است. تغییرات گسترده در شهرنشینی و شکل فیزیکی شهرها، تأثیرات زیادی بر روی خصوصیات رواناب سطحی دارد و خطر سیلاب را در مناطق شهری افزایش می دهد. هدف ا چکیده کاملبرنامه ریزی و هدفمندسازی زیر ساخت های شهری جهت کنترل بحران هایی که محیط شهری را به واسطه گسترش آن تهدید می کنند، قابل توجه است. تغییرات گسترده در شهرنشینی و شکل فیزیکی شهرها، تأثیرات زیادی بر روی خصوصیات رواناب سطحی دارد و خطر سیلاب را در مناطق شهری افزایش می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر گسترش فیزیکی شهر بندرعباس بر ضریب رواناب و پهنهبندی خطر سیلاب شهری است. نقشه کاربری اراضی و شاخص نفوذناپذیری به ترتیب با استفاده از روش طبقه‌بندی حداکثر احتمال و آنالیز ترکیب طیفی در دامنه طیف(SP-SSMA)، استخراج شدند. درنهایت با استفاده از نقشه‌های کاربری اراضی، بافت خاک و شیب، نقشه‌های دوره‌ای ضریب رواناب با استفاده از مدل Wetspa محاسبه گردید. به‌منظور پهنهبندی سیلاب، با استفاده از نقشه‌های ضریب رواناب، سطح نفوذناپذیری، شیب و جهت شیب، فاصله تا کانالهای جمعآوری آب سطحی و فاصله از خیابان‌ها، نقشه پهنهبندی خطر سیلاب شهری بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ایجاد شد. نتایج نشان داد به دلیل افزایش سطوح نفوذناپذیر، ضریب رواناب از مقدار میانگین 56/0 به 70/0، افزایش داشته است. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی نشان داد که 81/1درصد از محدوده مورد مطالعه دارای ریسک بسیار بالای آبگرفتگی و 16/7 درصد دارای ریسک زیاد و17/14 درصد دارای ریسک نسبتا زیاد و23/10 درصد دارای ریسک متوسط و77/66 درصد دارای ریسک کم می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - توزیع ماهانه و فصلی وقوع سیلاب با دوره‌های بازگشت مختلف در ایستگاه‌های آب‌سنجی استان اردبیل
رئوف مصطفی زاده علی نصیری خیاویسیلاب یکی از مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی است که بیش از هر بلای طبیعی دیگر، شرایط اجتماعی و اقتصادی را به‌خطر می‌اندازد. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل توزیع ماهانه و فصلی وقوع سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف در برخی از حوزههای آبخیز استان اردبیل صورت گرفت. بدین ترتیب چکیده کاملسیلاب یکی از مخرب‌ترین رویدادهای طبیعی است که بیش از هر بلای طبیعی دیگر، شرایط اجتماعی و اقتصادی را به‌خطر می‌اندازد. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل توزیع ماهانه و فصلی وقوع سیلاب در دوره بازگشت‌های مختلف در برخی از حوزههای آبخیز استان اردبیل صورت گرفت. بدین ترتیب از داده‌های 33 ایستگاه آب‌سنجی استفاده شد که طول دوره آماری داده‌های مورد استفاده به‌مدت 40 سال بود. در انتخاب مناسب‌ترین توزیع آماری برای داده‌های دبی حداکثر در دوره‌های بازگشت 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال از نرم‌افزار EasyFit استفاده شد. براساس نتایج می‌توان گفت که در ایستگاه‌های مورد مطالعه در حدود 63/63 درصد از سیلابها مربوط به ماه آپریل است. از طرفی براساس نتایج نمودارهای مقایسه‌ای فصلی می‌توان گفت که حداکثر سیلابها مربوط به فصل بهار است و در تمامی دوره‌های بازگشت مورد مطالعه بیشترین مقدار و درصد فراوانی سیلابها در این فصل رخ داده است. به‌طوری‌که در برخی از ایستگاه‌ها از قبیل یامچی، نوران، ننه‌کران، مشیران، عموقین، درود و پل‌الماس اکثر سیلابها در فصل بهار اتفاق می‌افتد و این نشان میدهد که وقوع سیلابهای بهاره در استان اردبیل محتمل‌تر است. ضروری است برای نواحی جنوبی و سیل‌خیز استان، ضمن انجام مطالعات لازم، بایستی برنامهریزیهای صحیح با محوریت مدیریت جامع حوزههای آبخیز انجام گیرد تا بدین‌وسیله بتوان احتمال وقوع سیلاب را در آینده کاهش داد و خسارات آن‌را به‌حداقل رساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - امکان سنجی وقوع سیل در حوضه آبخیز لیلان چای (مراغه) به روش CN
محمدرضا ثروتی اکبر رستمی فاطمه خدادادیسیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. درایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم های متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه هایآبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب روانابو حداکثر دبی سیل، شنا چکیده کاملسیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیر باز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. درایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم های متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارشها در اکثر حوضه هایآبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی می باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب روانابو حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیلخیزی، پهنه بندی مناطق براساسشدت پتانسیل سیلخیزی در حوضه آبخیز لیلان چای با استفاده از روش شماره منحنی CNپرداخته شد. برای این منظور ابتدا دادهها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منقهه،تصاویر ماهوارهای جمعآوری و GIS شد. با تلفیق این دادهها و اطلاعات، براساس روش SCS ،نهشه CN حوضه، میزان نفوذ و مهدار رواناب تهیه گردید. در نهایت با استفاده از مدل وزنی و باتلفیق نهشه های میزان بارندگی منقهه، گروههای هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین و ...نهشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی سالانه حوضه تهیه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - بررسی اثر پخش سیلاب مدوار بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک
مسعود بهشتی رادبخش عمده کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است که از جمله ویژگیهایآن بی نظمیهای بارش و توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن، سیل، خشکسالی، فرسایش خاکو بیابان زایی است. بنابراین با این وضعیت کمبود آب علاوه بر تأثیر بر اراضی کشاورزی تأثیرزیادی بر منابع طبیعی دارد. امر چکیده کاملبخش عمده کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است که از جمله ویژگیهایآن بی نظمیهای بارش و توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن، سیل، خشکسالی، فرسایش خاکو بیابان زایی است. بنابراین با این وضعیت کمبود آب علاوه بر تأثیر بر اراضی کشاورزی تأثیرزیادی بر منابع طبیعی دارد. امروزه در اکثر نقاط جهان جهت تأمین آب، بهبود حاصلخیزیخاک، جلوگیری از فرسایش و سیل علاوه بر آبخیزداری اقدام به تغذیه مصنوعی، پخشسیلاب و آبخوانداری میشود که تأثیرهای مثبت آن همواره مورد تأیید قرار گرفته است. در اینپژوهش آثار اجرای پخش سیلاب بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک مانند میزانمواد آلی، ازت، پتاسیم، فسفر، درصد رس، سیلت، شن، اسیدیته و هدایت الکتریکی انجامگرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مقادیر ازت، فسفر، پتاسیم، ماده آلی و رس در منطقهپخش سیلاب افزایش معنی داری داشته است و مقادیر اسیدیته، شوری، سیلت و شن تغییرینداشته است. پخش سیلاب سبب حاصلخیزی خاک شده است. بنابرین ادامه اجرای اینگونهطرحها مورد تأکید قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - توسعه فیزیکی شهر اراک با به کارگیری ویژگیهای طبیعی بستر زمین
منیژه قهرودی تالی محمد سلیمانی بابک میرباقری مهدیه اسفندیاریشهرها بر بستری ایجاد و توسعه یافته اند که نیازمند تعاملی مبتنی برشناخت ویژگی های طبیعی آن می باشد. در توسعه فیزیکی شهرها توجه به ساختار طبیعی آن ها ضروری می باشد. شهر اراک بر بستری از رسوبات آبرفتی- سیلابی، در کنار تجمعی از رسوبات تبخیری و در معرض سیلاب ها قرار دارد. شر چکیده کاملشهرها بر بستری ایجاد و توسعه یافته اند که نیازمند تعاملی مبتنی برشناخت ویژگی های طبیعی آن می باشد. در توسعه فیزیکی شهرها توجه به ساختار طبیعی آن ها ضروری می باشد. شهر اراک بر بستری از رسوبات آبرفتی- سیلابی، در کنار تجمعی از رسوبات تبخیری و در معرض سیلاب ها قرار دارد. شرایط جغرافیای طبیعی نشان می دهد که شهر در وضعیت نامناسبی از نظر بستر طبیعی قرار گرفته است. بنابراین توسعه این شهر در ارتباط با بسترطبیعی و تعیین نمودن ضخامت رسوبات به مطالعه نیاز دارد. هدف از پژوهش آن است که مناطق مستعد جهت توسعه فیزیکی شهر اراک در آینده مورد ارزیابی قرار بگیرد. بدین جهت شاخص هایی که برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفته اند، عبارتند از: لندفرم های ژئومورفولوژیکی، اقلیم، ضریب زبری ناهمواری، ارتفاع رواناب، عوامل تحت تاثیر تکتونیک، کاربری طبیعی و ارتباط شهر با کویر میقان که در شمال شهر واقع است. این بیابان به طور ویژه توسعه شهر را از لحاظ شرایط آب و هوایی تحت تاثیر قرار داده است. جهت اولویت بندی مناطق مدل تاپسیس مورد استفاده قرار گرفت. وزن متغیرها توسط نظرات کارشناسان با استفاده از مدل سلسله مراتبی مشخص شد. جهت ارزیابی نتایج مدل، روش نمونه برداری سیستماتیک تصادفی در منطقه در عمق 40 سانتی متر انجام شده است. بررسی رسوب شناختی نشان داد که منطقه در یک بستر سیلابی قرار دارد که رسوبات آن توسط سیلاب های ناگهانی تجمع یافته است. همچنین نتایج به شناسایی مناطق نامناسب برای توسعه شهری انجامید که توسعه شهر در این نواحی می تواند ریسک مخاطرات شهری را افزایش دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - بررسی عوامل مؤثر در تغییرات الگوی جریان آب سطحی و تأثیرات آن در دینامیک محیط (مطالعه موردی: دشت موسیان استان ایلام)
محمدرضا جعفری ایرج جباری حاجی کریمیعوامل انسانی و طبیعی متعددی در تغییر الگوی زهکشی حوضه های آبخیز دخالت دارند. این تغییرات اثرات مثبت و منفی مختلفی بر دینامیک محیط می گذارند. در این پژوهش سعی گردیده است مهمترین عوامل مؤثر در تغییر الگوی جریان در دشت موسیان مشخص و اثرات آن در تغییر دینامیک منطقه بررسی شو چکیده کاملعوامل انسانی و طبیعی متعددی در تغییر الگوی زهکشی حوضه های آبخیز دخالت دارند. این تغییرات اثرات مثبت و منفی مختلفی بر دینامیک محیط می گذارند. در این پژوهش سعی گردیده است مهمترین عوامل مؤثر در تغییر الگوی جریان در دشت موسیان مشخص و اثرات آن در تغییر دینامیک منطقه بررسی شود. برای این منظور ابتدا بر اساس پردازش تصاویر ماهوارهای لندست 7 و 8 سنجنده های +ETM وOLI (سال های 1376 و 1392 ) و نقشه های توپوگرافی 1:50000 در محیط GIS تغییرات الگوی جریان و کاربری اراضی منطقه مشخص و محاسبه گردید. سپس از طریق عملیات میدانی، اثرات این تغییرات اندازه گیری شد. نتایج نشان داد پروژه پخش سیلاب مهمترین عامل انسانی و جنس سازندهای زمین شناسی مهمترین عامل طبیعی تاثیر گذار در تغییر الگوی جریان بوده اند. این تغییر الگوی جریان در دینامیک و کاربری اراضی منطقه تاثیرات مثبتی گذاشته است که از جمله می توان به کنترل و کاهش سیلاب، تغذیه متوسط سالانه 1/9 میلیون متر مکعب، روند کاهشی میانگین نفوذپذیری، افزایش سطح زیر کشت در حدود2410 هکتار و افزایش تولید علوفه 109 کیلوگرم بر هکتار اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - ارزیابی هیدرولوژیکی عملکرد اقدامات آبخیزداری بر ویژگیهای سیلاب در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر در استان گلستان
محبوبه حاجی بیگلو محمد رشیدی آتبین محبتیارزیابی پروژه‌های آبخیزداری به منظور برنامهریزیهای آتی در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام میگیرد. بر این اساس، مطالعات حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر، با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMSانجام گرف چکیده کاملارزیابی پروژه‌های آبخیزداری به منظور برنامهریزیهای آتی در خصوص طرح‌های اجرایی و مدیریت منابع طبیعی انجام میگیرد. بر این اساس، مطالعات حاضر با هدف ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری اجرا شده در حوضه آبخیز بالادست سد وشمگیر، با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMSانجام گرفت. برای تعیین تأثیر سازه‌های اصلاحی و همچنین اقدامات بیولوژیکی صورت گرفته، اقدام به شبیه‌سازی رفتار سیلاب برای رخدادهای موجود گردید. معیارهای دبی اوج و حجم سیلاب برای ارزیابی تعیین شد و مقادیر آنها برای دو وضعیت قبل و بعد از اقدامات آبخیزداری محاسبه گردید. نتایج مقایسه آماری نشان داد که تأثیر این اقدامات بر روی دبی پیک معنی‌دار نبوده و درخصوص پارامتر حجم سیلاب، در سطح 95 درصد معنی‌دار میباشد. در بررسی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه در مقابل رگبارهای طرح مشخص شد با افزایش دوره بازگشت سیلاب، تأثیر اقدامات بر کاهش دبی اوج و حجم سیلاب کاهش می‌یابد. بیشترین تأثیر اقدامات بر دو پارامتر یاد شده در دوره بازگشت‌های پایین (2 تا 10 سال) بوده است که برای پارامترهای دبی اوج و حجم سیلاب به ترتیب 94/0 و 96/0 حالت قبل از اقدامات تعیین گردید. همچنین بررسی حجم مخازن سازه‌های اصلاحی قبل از انباشت رسوب نشان میدهد که قابلیت کنترل سیلاب تا دوره بازگشت 10 ساله را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - تابآوری شهری و مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی، سیل 1398 شهر پلدختر)
صحبت اله بزرگ زاده مجید شمسنگاه جامع و چند جانبه جهت بررسی مخاطرات طبیعی لازمه جوامع امروزی به ویژه مناطق شهری است. این دیدگاه در مورد بلایای طبیعی، حریم گسل، ساخت‌وساز نامقاوم، بافتهای فرسوده، گسترش شهرکها و احداث خانه در دامنهها، عدم رعایت حریم رودخانهها در مناطق شهری و ساخت‌وساز در حریم چکیده کاملنگاه جامع و چند جانبه جهت بررسی مخاطرات طبیعی لازمه جوامع امروزی به ویژه مناطق شهری است. این دیدگاه در مورد بلایای طبیعی، حریم گسل، ساخت‌وساز نامقاوم، بافتهای فرسوده، گسترش شهرکها و احداث خانه در دامنهها، عدم رعایت حریم رودخانهها در مناطق شهری و ساخت‌وساز در حریم آن نیازمند بررسی علمی و تخصصی جهت کاهش پیامدها و اثرات سوء مالی و جانی و همچنین برنامه‌ریزی مناسب و کارآمد به منظور مدیریت شهری و منطقه‌ای میباشد. از طرفی تابآوری شهری به دنبال پیش بینی، و کاهش اینگونه مخاطرات است. شهر پلدختر واقع در استان لرستان و حوضه سیلابی کشکان به دلایل متعدد طبیعی و انسانی دارای ظرفیت ایجاد سیلاب است. لذا برای جلوگیری از تکرار آن می‌بایست ضمن مطالعات پژوهشی، اقدامات سازه‌ای و مکانیکی مبتنی بر محیط طبیعی و همچنین به مدیریت یکپارچه صحیح و آموزش و مهارت و توجه به ارتباط متقابل زیرساختها و تجهیزات هنگام بروز سانحه و هماهنگی و همکاری بین بخش‌های عمومی و خصوصی‌ها توجه خاص شود. پژوهش، از نظر هدف کاربردی–توسعه‌ای و از لحاظ نوع روش تحقیق، پژوهش با روش تحلیلی–کتابخانهای میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - نقش متغیرهای ژئومورفیکی رودخانه ای در مخاطرات سیلاب شهرهای کوهستانی (مطالعه موردی: شهر طرقبه، استان خراسان رضوی)
هادی قنبرزاده ابوالفضل بهنیافر محمدرضا ثروتی مهدی موسوی علی محمد نورمحمدیواحدهای ژئومورفیکی از اجزاء سیستم رودخانه ای محسوب می شوند، به طوری که در بسیاری موارد فرآیندهای ژئومورفیکی باعث بروز مخاطرات محیطی از جمله سیلاب می گردند. در این مقاله شهر طرقبه و حوضه آبخیز آن از لحاظ مخاطرات ناشی از فرآیندهای ژئومورفیکی رودخانه ای مورد بررسی قرار گرف چکیده کاملواحدهای ژئومورفیکی از اجزاء سیستم رودخانه ای محسوب می شوند، به طوری که در بسیاری موارد فرآیندهای ژئومورفیکی باعث بروز مخاطرات محیطی از جمله سیلاب می گردند. در این مقاله شهر طرقبه و حوضه آبخیز آن از لحاظ مخاطرات ناشی از فرآیندهای ژئومورفیکی رودخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. شهر طرقبه به عنوان منطقه نمونه بین المللی گردشگری در فاصله 20 کیلومتری کلان شهر مشهد، در خروجی حوضه به شدت تحت تأثیر متغیرهای ژئومورفیکی بالادست حوضه می باشد که در سیل خیزی شهر نیز موثر است. روش تحقیق به صورت تجربی- تحلیلی بوده و برای شناخت رفتار حوضه ی مورد مطالعه، ابتدا متغیرهای ژئومورفیکی رودخانه ای و فاکتورهای موثر در مخاطره سیلاب منطقه شامل؛ لیتولوژی، طبقات ارتفاعی، شیب، کاربری اراضی، بارش، پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، ضریب شکل، جهت شیب و خاک انتخاب شدند. سپس با تهیه لایه های مورد نیاز ، اولویت بندی و تعیین روابط بین این متغیرها با آسیب پذیری از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با کمک نرم افزار Expert Choice انجام گرفت. پهنه های بحرانی به لحاظ مخاطره سیلاب عمدتأ در محدوده تراکم روستاها، فضاهای تفرجی و ییلاقی، کاربری های گردشگری و شبکه دسترسی به کلان شهر مشهد می باشد. نکته حائز اهمیت این که عوامل انسان ساخت مانند تعرض مناطق مسکونی و تأسیسات شهری به حریم اصلی رودخانه و آبراهه ها، عدم رعایت اصول مهندسی در طراحی برخی سازه ها مانند ابعاد نامناسب پل ها بر روی رودخانه نیز عامل تشدید کننده مخاطرات سیلاب در منطقه هستند. تسطیح و تراس بندی دامنه ها به منظور ساخت و سازها نه تنها موجب به هم خوردن تعادل دامنه ها شده بلکه موجب افزایش وزن بار دامنه ها، بار جامد و شدت سیل خیزی نیز شده است. به طورکلی آسیب های ناشی از حرکات توده ای و سیلابی در محدوده شهر طرقبه تشدید گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در تقویت تابآوری اجتماعی شهرها(مورد پژوهش: سیلاب در ایلام)
طیبه اکبری محمود رضایی پاکزاد آزادخانیتمرکز جمعیت، صنایع، خدمات و زیرساختها در شهرها سبب شده تا چالش‌‌های شهرنشینی از قبیل سوانح طبیعی- همچون سیلابها- موضوع جدی‌‌تری برای پژوهشهای شهری و میان‌رشته‌ای فناوری و جامعه‌‌شناسی به‌حساب آید. بهره‌‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) به‌‌عنوان راهبردی در چکیده کاملتمرکز جمعیت، صنایع، خدمات و زیرساختها در شهرها سبب شده تا چالش‌‌های شهرنشینی از قبیل سوانح طبیعی- همچون سیلابها- موضوع جدی‌‌تری برای پژوهشهای شهری و میان‌رشته‌ای فناوری و جامعه‌‌شناسی به‌حساب آید. بهره‌‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) به‌‌عنوان راهبردی در افزایش تابآوری اجتماعی و کاهش مخاطرات، در جوامع مطرح شده است. در این مقاله جایگاه این فناوری در مدیریت سیلاب در شهرهای ایران با استفاده از روش کیفی مورد پرسش قرار گرفته است. هدف، اولویتبندی راهبردها و ابعاد به‌کارگیری این فناوری است. با هدف کاربردی شدن پژوهش، مطالعۀ موردی سیل در شهر ایلام صورت گرفت. جامعۀ آماری پژوهش را ساکنان شهر و متخصصان حوزه مسائل شهری و مدیریت بحران تشکیل میدهد. اطلاعات نخست از طریق مرور متون کتابخانهای سپس ابزار مصاحبه عمیق میدانی با ساکنین (12 نفر)، سیل‌‌زدگان (سه نفر) و متخصصان (15 نفر) به روش نمونه‌‌گیری هدفمند تا حد اشباع گردآوری شد. جهت تحلیل اطلاعات، با تکنیک دلفی یعنی استفاده از آرای خبرگان (15 نفر) راهبردها در دو دور به ترتیب تکمیل و ارزیابی- اولویتبندی و جهت تأییدپذیری بیشتر، یافتهها با ابزار مشاهده هدفمند موردی و تحلیل سوات (SWOT) بازبینی شدند. در دور سوم، اجماع نهایی خبرگان در اولویت راهبردها و نسبت آن با ابعاد فاوا حاصل شد. نتایج نشان داد که رسیدن به بالاترین جایگاه فناوری در تابآوری شهری با تقویت سرمایۀ اجتماعی ممکن است. راهبردهایی که در اولویت دوم قرار گرفتند به ترتیب شامل کاهش آسیبپذیری، افزایش توسعۀ جامعه و کیفیت زندگی هستند و راهبردهای گسترش دسترسی و عدالت اجتماعی، بهبود حکمروایی و پاسخگویی جوامع، افزایش دانش فنی و خلاق و سرانجام ایجاد شهرهای انتقالی در اولویت‌‌های بعدی هستند؛ بنابراین کارآیی فناوری در شهرها بدون ابعاد اجتماعی به‌ویژه قومی – قبیله‌‌ای و هوش مکان پرسش‌‌پذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - بررسی خسارت اقتصادی واجتماعی سیلاب و روشﻫﺎی مدیریت آن (مطالعه موردی: حوزه نمرود)
فاطمه اسکندری نژاد اکتم مرتضی اف آرتوبلسکی موسی افچکیده سیل یکی از رایجترین و خسارتبارترین بلایای طبیعی جهان است که زیانﻫﺎ و تلفات انسانی و مادی زیادی را در پی دارد. عوامل زیادی در وقوع سیلاب دخالت دارند. علاوه بر شرایط محیطی، فعالیت‌های انسانی و عدم برنامه‌ریزی صحیح نیز باعث ایجاد و افزایش فراوانی و حجم و همچنین چکیده کاملچکیده سیل یکی از رایجترین و خسارتبارترین بلایای طبیعی جهان است که زیانﻫﺎ و تلفات انسانی و مادی زیادی را در پی دارد. عوامل زیادی در وقوع سیلاب دخالت دارند. علاوه بر شرایط محیطی، فعالیت‌های انسانی و عدم برنامه‌ریزی صحیح نیز باعث ایجاد و افزایش فراوانی و حجم و همچنین خسارات مالی و جانی ناشی از سیلاب میشود. هدف اصلی این پژوهش بررسی خسارات اقتصادی و اجتماعی سیلاب در حوزه نمرود میباشد. حوزه آبخیز نمرود با وسعت 7/812 کیلومتر مربع میباشد. روش تحقیق حاضر روش پیمایشی می باشد. در مورد خسارات اجتماعی و اقتصادی سیل سطح معناداری محاسبه شده در ناحیه آلفای 05/0 برابر با. 000/0 ﻣﻰباشد که بیانگر توافق معنادار در بین نگرشﻫﺎی ساکنین ﻣﻰباشد. در نتیجه با استفاده از یافتهﻫﺎی پژوهش در ارتباط با میزان خسارتﻫﺎی اجتماعی و اقتصادی ﻣﻰتوان نتیجه گیری کرد که وقوع سیلاب در این حوزه پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی نسبتا بالایی دارد. در بحث مدیریت سیلاب، سطح معناداری محاسبه شده در ناحیه آلفای 05/0 برابر با 000/0 ﻣﻰباشد که بیانگر وجود توافق معنادار در بین ساکنین ﻣﻰباشد. بنابراین بر اساس نتایج، برای کنترل سیل خیزی در این منطقه روش های سازه‌ای وغیر سازه ای یا شیوهﻫﺎی سنتی- جدید اثرگذار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - بررسی سیل‌پذیری مناطق پایین‌دست ناشی از وقوع بیشترین سیلاب محتمل در سد خاکی قره آقاچ
سیدعلی شاهرضائی مهدی رادفر الهام قنبری عدیوییکی از مهمترین مسائل مطرح در زمینه‌ی جنبه‌های علمی هیدرولیک محاسباتی رودخانه، روندیابی جریان‌های دائمی و غیردائمی میباشد. بررسی پهنهبندی سیلاب با دوره بازگشت‌های متفاوت را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین مسائل در زمینه مدیریت سیلاب نام برد. در تحقیق حاضر با استفاده ا چکیده کاملیکی از مهمترین مسائل مطرح در زمینه‌ی جنبه‌های علمی هیدرولیک محاسباتی رودخانه، روندیابی جریان‌های دائمی و غیردائمی میباشد. بررسی پهنهبندی سیلاب با دوره بازگشت‌های متفاوت را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین مسائل در زمینه مدیریت سیلاب نام برد. در تحقیق حاضر با استفاده از نرم‌افزار HEC-RAS به بررسی سیل‌پذیری مناطق پایین-دست ناشی از وقوع بیشترین سیلاب محتمل در سد خاکی قره آقاچ پرداخته شده است. نتایج تحقیق در محیط RAS Mapper نمایش داده شده است. نتایج نشان داد بر خلاف آنچه تصور می‌شد با توجه به اینکه سرریز سد قره آقاچ بر اساس بیشترین سیلاب محتمل کنترل شده است؛ لذا این سیلاب موجب شکست، در سد خاکی قره آقاچ از نوع جریان روگذری نمی‌گردد. بیشترین دبی خروجی از سرریز سد 435 دقیقه پس از شبیه‌سازی مدل اتفاق افتاده و معادل 72/171 متر مکعب بر ثانیه میباشد. بر اساس نتایج حاصل شده از مدل Google Earth مساحت آبگرفتگی مناطق پایین‌دست در زمانی‌که دبی به اوج خود رسیده است؛ حدوداً معادل 73/5 کیلومتر مربع میباشد. شعاع آبگرفتگی در لحظه‌ای که دبی به اوج خود رسیده است نسبت به خط ساحلی جریان، در حوالی روستاهای مهرگرد و حسین آباد به ترتیب معادل 196 و 1858 متر میباشد. عمده مناطق مسکونی در حوالی روستاهای مهرگرد، حسین آباد و کاسگان سفلی با جریان آب حاصل شده در زمان دبی اوج حدوداً به ترتیب معادل 60، 587 و 689 متر نسبت به خط ساحلی جریان فاصله دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - مدلسازی و پهنه بندی دو بعدی سیلاب شهری در حوضه شمال شهرکرج با استفاده از HEC-RAS 2D
کوشا خاتونی فرهاد هوشیاری پور روح اله نوری بهرام ملک محمدیدر بسیاری از مناطق، سیلاب شهری و سیستم کنترل سیل هنوز به عنوان یک مسأله مهم در طراحی بافت شهری در نظر گرفته نشده و مشکلات ناشی از آن به وضوح در سطح شهرها دیده میشود. برای کنترل و مدیریت سیلاب شهری، استخراج پهنه‌های خطر سیلاب شهری و تحلیل آسیبپذیری دارایی چکیده کاملدر بسیاری از مناطق، سیلاب شهری و سیستم کنترل سیل هنوز به عنوان یک مسأله مهم در طراحی بافت شهری در نظر گرفته نشده و مشکلات ناشی از آن به وضوح در سطح شهرها دیده میشود. برای کنترل و مدیریت سیلاب شهری، استخراج پهنه‌های خطر سیلاب شهری و تحلیل آسیبپذیری دارایی‌ها زیرساخت‌های شهری در معرض خطر ضروری است. ارزیابی ریسک سیلاب به منظور بررسی میزان آسیب پذیری و مواجه با خطر، اطلاعات ارزشمندی را برای مدیریت ریسک سیلاب فراهم می کند. دستیابی به این اطلاعات نیازمند بکارگیری مدل های هیدرولوژیکی و هیدرولیکی و آنالیز خسارات وارد بر تاسیسات و کاربری های مختلف شهری است. در این تحقیق با مدسازی هیدرولیکی HEC-RAS برای شبیه‌سازی دو بعدی با دوره بازگشت طرح (۲۵ ساله) و پهنهبندی عمق و سرعت سیلاب برای این دوره بازگشت استفاده شده است. در این مطالعه با مدلسازی دقیق دو بعدی سیلاب با استفاده ار مدل رقوم ارتفاعی ۱.۵ متری ها ریسک سیلاب شهری را آنالیز و بررسی کند . نتایج تحقیق نشان می دهد بیشتر مناطقی که با سیل زدگی و ابگرفتگی مواجه هستند در بین مناطق بافت فرسوده هستند که طراحی شبکه زهشکی قدیمی تری داشتنه اند و مناطق مناطق شاهین ویلا و گوهردشت وضعیت ناتاب آوری نسبت به دو منطقه دیگر دارد و در مقابل دو منطقه دیگر عظیمیه و جهانشهر کرج نسبت به دو منطقه دیگر تاب آوری بهتری را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - الگوی تابآوری شهری در مواجهه با بحران سیلاب (مورد مطالعه: رودخانه خرم رود شهر خرم‌آباد)
امیررضا پروری کرامت اله زیاری سعید یزدانیتابآوری امروزه یکی از دغدغه‌های مهم شهرها بالأخص شهرهای مخاطره آفرین است. ضعف مدیریت بحران شهری در مواجهه با مخاطرات سبب ایجاد خسارات جانی و مالی فراوانی میشود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تابآوری شهری در برابر مخاطره سیلاب در شهر خرم‌آباد تدوین‌شده ا چکیده کاملتابآوری امروزه یکی از دغدغه‌های مهم شهرها بالأخص شهرهای مخاطره آفرین است. ضعف مدیریت بحران شهری در مواجهه با مخاطرات سبب ایجاد خسارات جانی و مالی فراوانی میشود. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تابآوری شهری در برابر مخاطره سیلاب در شهر خرم‌آباد تدوین‌شده است. تحقيق حاضر برحسب هدف، كاربردي و برحسب نحوه گردآوری دادهها توصیفی-تحلیلی مي‌باشد و ازلحاظ نحوه اجرا، از نوع پيمایشی و برحسب روش تحقیق از نوع کمی میباشد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل دادهها از نرم‌افزار SMART PLS استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش در قالب نرم‌افزار Smart Pls مورد تائید انجام گرفت و نتایج نشان داد که از شاخص‌های تابآوری سیلاب در خرم‌رود شهر خرم‌آباد شاخص ساختار شریان‌های ارتباطی و حریم رودخانه از عوامل اساسی در تاب‌آور‌سازی خرم‌رود در مواجهه با بحران سیلاب است. علت اصلی وقوع سیل در رودخانه خرم‌رود تجاوز به حریم رودخانه و بی‌حرمتی به طبیعت و محیط‌زیست است. پس نتیجه می‌گیریم تا زمانی که منابع طبیعی در کشورمان مورد دست‌اندازی و تجاوز قرار گیرند و خود را در برابر بلایای طبیعی مجهز و ایمن نسازیم، باید در انتظار چنین فجایع تلخی باشیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - تحلیل همدیدی توفان های تندری سیلاب ساز استان کرمانشاه
شهریار خالدی فرامرز خوش اخلاق مهدی خزاییبسیاری از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی انسان ها به شرایط جوی و اقلیمی بستگی دارد. یکی از پدیده های مؤثر در تولید رواناب و سیلاب در بیشتر عرض های جغرافیایی رخداد توفان های تندری در مقیاس محلی تا منطقه ای است. استان کرمانشاه از جمله مناطقی است که به دلیل وقوع توفان های تن چکیده کاملبسیاری از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی انسان ها به شرایط جوی و اقلیمی بستگی دارد. یکی از پدیده های مؤثر در تولید رواناب و سیلاب در بیشتر عرض های جغرافیایی رخداد توفان های تندری در مقیاس محلی تا منطقه ای است. استان کرمانشاه از جمله مناطقی است که به دلیل وقوع توفان های تندری شدید به همراه بارش سنگین، خسارات فراوانی را در این استان به وجود می آورد. بنابراین شناخت مکانیسم تشکیل و توسعه این توفان ها می تواند کمک فراوانی را در جهت کاهش خسارات و افزایش سطح بهره وری محصولات کشاورزی و ... را در این استان فراهم کند. در پژوهش حاضر در یک دوره آماری 8 ساله (1987- 1994) داده های مربوط به توفان های تندری (که کدهای 95-99 را شامل می شود) برای استان کرمانشاه از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید و داده های سینوپتیک فشار، نم ویژه و امگا در فشار تراز دریا ، 850 و 500 میلی باری از سایت مرکز پیش بینی های محیطی موسوم به NCEP دریافت و نقشه های مورد نیاز در محیط نرم افزاری grads ترسیم شد. با استخراج آمار بارندگی این توفان ها و مطابقت دادن آن با داده های هیدرومتری چهار سیلاب در طی دوره آماری مذکور شناسایی شد. به طور کلی سه مورد از سیلاب های ایجاد شده (25 و 26 اکتبر 1987 و 7 نوامبر 1994) از یک الگو پیروی می کنند به طوری که در تراز دریا زبانه پرفشاری هوای سرد و خشک را به منطقه مورد مطالعه شارش کرده و در ترازهای بالاتر سامانه پرفشاری هوای گرم و مرطوب دریای عرب را به منطقه مورد مطالعه و جلوی ناوه های واقع شده در غرب کشور شارش می کند. در سیلاب 24 دسامبر 1987 سامانه کم فشار بزرگی که غرب آسیا را در بر گرفته، غرب کشور و منطقه مورد مطالعه را نیز در بر گرفته و در ترازهای بالاتر نیز منطقه مورد مطالعه کاملاً در جلوی ناوه های عمیق غربی قرار گرفته است. همچنین در بررسی نقشه های نم ویژه مشخص شد که بیشترین فرا رفت رطوبت در چهار سیلاب فوق الذکر از طریق دریای عرب تامین شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - تحلیل منطقه ای سیلاب در حوضه آبریز کش فرود غربی (گلستان)
علیرضا بنی واهب عباس مهرافروزدر این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستا چکیده کاملدر این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستان که دارای شرایط لازم برای شرکت در تحلیل منطقه ای بودند انتخاب گردید . سپس بین مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف در محل ایستگاه های مذکور و عوامل مؤثر بر سیلاب، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه ساده و لگاریتمی روابط و مد ل هایی ارائه گردید که با استفاده از آ ن ها می توان مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف را در زیر حوضه های فاقد ایستگاه یا هر نقطه دلخواه از حوضه به دست آورد . بررسی مدل های پیشنهادی نشان می دهد که از میان سایر عوامل موثر بر و درصد (P متوسط حداکثر بارش های 24 ساعته ( 24 ،(A) سیلاب، سه عامل مساحت در مقایسه با سایر عوامل تأثیر معنادارتر بر (FVA) مساحت پوشیده شده از پوشش گیاهی دارند. به علاوه (Qti) روی مقادیر دبی های حداکثر لحظه ای با دوره برگش ت های مختلف ضریب تعیین کلیه الگوها نزدیک به یک بوده و حاکی از این است که نزدیک به صددرصد از به وسیله سه متغیر فوق تبیین م یگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - جایگاه و نقش سیستم های پی شبینی و هشدار سیلاب در کاهش اثرات مخرب سیل
حسین محمدی مهران مقصودی غلامرضا روشنخسارات و ضایعات اقتصادی ناشی از سیلا ب ها، به سرعت با توسعه اقتصادی، افزایش جمعیت، تجمع انباشت سرمایه ها و کاربری نادرست اراضی در دشت های سیلابی رودخانه های بزرگ در حال افزایش است.امروزه با توجه به اثرات مخرب سیلا ب ها بر جوامع بشری، در حالی روش های ساختاری حفاظت در مقا چکیده کاملخسارات و ضایعات اقتصادی ناشی از سیلا ب ها، به سرعت با توسعه اقتصادی، افزایش جمعیت، تجمع انباشت سرمایه ها و کاربری نادرست اراضی در دشت های سیلابی رودخانه های بزرگ در حال افزایش است.امروزه با توجه به اثرات مخرب سیلا ب ها بر جوامع بشری، در حالی روش های ساختاری حفاظت در مقابل سیلاب، مانند سیل بندها و دیگر روش های مدیریت و کنترل سیلاب می توانند مؤثر باشند، که ظرفیت طراحی این سازه ها زیاد باشد . اما وقتی که این سازه ها دچار گسیختگی و شکستگی م ی شوند، همواره یک ریسک باقیمانده وجود دارد . در بسیاری از موارد، این چنین سازه هایی ممکن است به دلایل محیطی، نامناسب باشند یا اجرایشان غیرممکن باشد و در نتیجه رو ش های غیرساز ه ای مورد نیاز باشد . بر این اساس هشدار سیلاب برای مدیریت ریسک باقیمانده ضروری است و به عنوان یکی از مؤثرترین روش های غیرسازه ای مدیریت سیلاب در کاهش خطرات و خسارات ناشی از این پدیده می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - سیل و مدیریت سیلاب
محمدرضا اصغری مقدمسیل و سیلاب یکی از فرآیندهای طبیعی است که پیوسته مراکز جمعیتی و عرصه‌های فعالیت‌های انسانی را مورد تهدید قرار داده و میدهد. علیرغم پیشرفت‌های علمی و فنی که در عصر حاضر نصیب جوامع انسانی در زمینه‌ی کنترل و مقابله با مخاطرات طبیعی گردیده است، این فرآیند هنوز همه ساله در چکیده کاملسیل و سیلاب یکی از فرآیندهای طبیعی است که پیوسته مراکز جمعیتی و عرصه‌های فعالیت‌های انسانی را مورد تهدید قرار داده و میدهد. علیرغم پیشرفت‌های علمی و فنی که در عصر حاضر نصیب جوامع انسانی در زمینه‌ی کنترل و مقابله با مخاطرات طبیعی گردیده است، این فرآیند هنوز همه ساله در سطح جهان و ایران خسارات و تلفات قابل توجهی را به‌وجود می‌آورد. امروزه هیدرولوگ‌هایی که به مطالعات رفتار آب می‌پردازند دو روش سخت‌افزاری (ساخت سازه‌ها و اقدامات فیزیکی) و نرم‌افزاری (راهکارهای مدیریتی) را به مدیران بحران پیشنهاد می‌نمایند، اجرای این دو روش به‌طور همزمان و هماهنگ میتواند تا حدود زیادی سیلابها را کنترل و خسارات و تلفات ناشی از آن را کاهش دهد. مدیرت سیلاب که به‌صورت یک علم در دو دهه‌ی اخیر مورد استقبال قرار گرفته است با استفاده از اطلاعات و آمار مربوط به ویژگیهای فیزیوگرافی حوضه‌ها، رفتار آب در حوضه‌ها، شرایط اقلیمی به محاسبات دوره‌های برگشت سیلاب و میزان آن اقدام نموده، و بر آن اساس میزان ریسک سیلاب را برای هر دوره محاسبه می‌نمایند و براساس آن روشهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خود را پیشنهاد می‌نمایند. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400