Habitat

حرية الوصول المقاله

1 - Role of Endogenous Development in InformalHabitation: An Analytical Study
Khosro Daneshjoo Siamak Panahi Seyyed Mostafa Mokhtabad Amraey

Today, most of the big cities or metropolises around the world have been encountering with the problem of informal habitation. The present study, thus, tries to focus on the role of endogenous development in such type of habitation process. For that matter, the paper ta أکثر

Today, most of the big cities or metropolises around the world have been encountering with the problem of informal habitation. The present study, thus, tries to focus on the role of endogenous development in such type of habitation process. For that matter, the paper takes into account architectural programming and urbanism as its theoretical framework because the endogenous development is related to new ways of architecture and urbanism. For a society, exogenous or vertical development and Endogenous or people are two main developmental processes. The current study tries to show as how the endogenous development solves the informal habitation problem. At first, the study analyzes the meaning of habitation, exogenous and endogenous development and then determines how the endogenous development, which is based on sustainable development, help peoples deal with their problems. The methodology applied in this study is analytical, combined with qualitative (from the case study to the theory) and quantitative (from the theory to the case study) researches. Explaining seven factors, the study concludes that theendogenous development has key role in solving the informal habitation problems. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - برآورد ارزش حفاظت از خدمات زیستگاهی جنگل‌های زاگرس شمالی به روش ارزش‌گذاری مشروط (CVM)
جلال هناره خلیانی سجاد قنبری مازیار حیدری محسن جوانمیری پور

10.30495/jrnr.2021.18359

تخریب روز افزون اکوسیستم جنگلی زاگرس در سال‌های اخیر ضرورت مطالعات ارزشگذاری در این حوزه را دوچندان نموده است. توسعه سریع در روش های ارزیابی اقتصادی در دهه‌های اخیر امکان استفاده از مفهوم پرداخت برای خدمات اکوسیستم را به منظور حفظ کارکردهای زیستگاهی و تنوع‌زیستی جنگل فر أکثر

تخریب روز افزون اکوسیستم جنگلی زاگرس در سال‌های اخیر ضرورت مطالعات ارزشگذاری در این حوزه را دوچندان نموده است. توسعه سریع در روش های ارزیابی اقتصادی در دهه‌های اخیر امکان استفاده از مفهوم پرداخت برای خدمات اکوسیستم را به منظور حفظ کارکردهای زیستگاهی و تنوع‌زیستی جنگل فراهم نموده است. در این تحقیق، ارزش کارکرد حفاظت از خدمات زیستگاهی جنگلهای زاگرس شمالی در حوزه سروآباد استان کردستان از طریق روش ارزشگذاری مشروط و مدل لاجیت برآورد گردید. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از 260 پرسشنامه تمایل به پرداخت که بر اساس فرمول کوکران بدست آمده تکمیل شد. سازگاری درونی گویه‌ها و پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آلفای کرونباخ (77/6) و روا‌یی گویه‌ها و پرسش‌ها نیز با داوری تعدادی از اساتید و کارشناسان آشنا به موضوع مورد تایید قرار گرفت. میزان تمایل به پرداخت افراد برای کارکرد حفاظت زیستگاه از طریق مدل رگرسیونی لاجیت و با استفاده از روش میانه تمایل به پرداخت محاسبه گردید. مقدار مورد انتظار تمایل به پرداخت برای حفاظت از ارزش زیستگاهی منطقه مورد مطالعه در این تحقیق برابر با 52825/8 ریال به دست آمد. همچنین ارزش سالانه حفاظت زیستگاه و حیات‌وحش حوزه آبخیز سروآباد برابر با 21254/6 میلیون ریال و ارزش حفاظتی و زیستگاهی سالانه کل حوزه (در هکتار) برابر با 58/6 میلیون ریال برآورد گردید. نتایج این پژوهش موید این موضوع است که احتمال پذیرش تمایل به پرداخت در افرادی که قبلاً از منطقه بازدید کرده‌اند، افرادی که عضو سازمانهای محیط‌زیستی بوده و یا گرایش محیط‌زیستی دارند به میزان قابل توجهی بیشتر از افرادی است که فاقد این ویژگی‌ها می‌باشند. ارزش برآورد شده در این پژوهش، برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران توجیه کمی و قابل قبول جهت حمایت و حفاظت از جنگلهای زاگرس خواهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ارایه الگوی نوین زون‌‎بندی در مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباطات زیستگاهی در زیستگاه قوچ و میش البرز مرکزی منطقه حفاظت‌شده ورجین
نسیم خیرخواه قهی سیدعلی جوزی

10.30495/jrnr.2021.19078

پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزا أکثر

پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزایش شدت فشارهای انسانی و پیدایش الگوهای مدیریت تاب‌آور محور در مناطق حفاظت‌شده، مبحث ارزیابی ارتباطات زیستگاهی و نقش هر لکه زیستگاهی و موقعیت قرارگیری آن بیش‌ازپیش مهم گشته است. در این پژوهش با در نظرگیری این رویکرد، به تدوین الگوی زون &lrm;‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین بر اساس لکه‌های زیستگاهی گونه قوچ و میش البرز مرکزی پرداخته ‌شده است. در این راستا، نقشه لکه‌های زیستگاهی این‌ گونه برای بررسی شاخص ارتباطات انتخاب ‌شده است. شاخص‌های منتخب در دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، به ترتیب دو شاخص IF و IIC انتخاب شده که بر اساس تئوری گراف در محیط نرم‌افزار Graphab و بر اساس مدل اقلیدسی مدل‌سازی شده است. پس از بررسی و روی‌هم گذاری نتایج به‌دست‌آمده، لکه‌های سمت شرق منطقه (لکه‌های 1 و 4) در هر دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، بالاترین میزان شاخص را به ترتیب با عدد 0/75 و 0/56 برای شاخص IIC و 15+3.17E و 12+3.84E برای شاخصIF نشان می‌دهند. نقشه‌های خروجی روی‌هم ‌گذاری شده و نقشه نهایی اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی به‌دست ‌آمد. در مرحله بعد، با روی‌هم ‌گذاری نقشه‌های اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی و زون ‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین، نواحی حفاظتی جدیدی به منطقه بر اساس اهمیت محدوده برای برقراری حفظ ارتباطات زیستگاهی معرفی ‌شد. این پژوهش با معرفی ارزیابی ارتباطات برای حفظ تنوع زیستی، قدمی نوین در توسعه الگوی زون ‌بندی مناطق حفاظت‌شده برداشته و می‌تواند برای مناطق دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - بررسی تغییرات پراکنش ارتفاعی گونه ممرز تحت تاثیر تغییر اقلیم آینده در شمال ایران
مهدیه خلعتبری لیماکی مجید اسحق نیموری جلیلی علوی اسداله متاجی فرید کاظم نژاد

10.30495/jrnr.2023.69911.10264

اگرچه نگرانی‌هایی در مورد تاثیر تغییر اقلیم بر روی جنگل‌ها وجود دارد، اما اثر تغییرات اقلیمی آینده بر گونه‌های درختان در جنگل‌های هیرکانی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. تاثیر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه‌ها معمولا منجر به جابه‌جایی گونه‌ها به ارتفاعات و عرض‌های جغرافیای أکثر

اگرچه نگرانی‌هایی در مورد تاثیر تغییر اقلیم بر روی جنگل‌ها وجود دارد، اما اثر تغییرات اقلیمی آینده بر گونه‌های درختان در جنگل‌های هیرکانی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. تاثیر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه‌ها معمولا منجر به جابه‌جایی گونه‌ها به ارتفاعات و عرض‌های جغرافیایی بالاتر می‌شود. گونه ممرز (Carpinus betulus) فراوان‌ترین گونه درختی در جنگل‌های هیرکانی است که در بخش زیادی از شمال ایران پراکنش دارد. در این مطالعه، تاثیر تغییر اقلیم بر تغییر ارتفاع از سطح دریای گونه ممرز با استفاده از مدل‌های پراکنش گونه‌ای برای حال حاضر، سال‌های 2050 و 2070 میلادی تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیمی مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش به‌منظور ارزیابی عملکرد مدل‌های پراکنش گونه‌ای از آماره‌های مختلف شامل Sensitivity ،KAPPA ،AUC ،TSS و Specificity استفاده شد. بر اساس معیارهای ارزیابی مدل، مدل جنگل تصادفی کارایی بالاتری نسبت به سایر مدل‌ها در پراکنش گونه ممرز در شمال ایران داشت. پیش‌بینی آینده مدل‌های پراکنش گونه‌ای نشان داد تغییرات آب‌وهوایی تاثیر منفی در پراکنش ممرز خواهد داشت که باعث کاهش چشمگیر مناطق دارای پتانسیل حضور این ‌گونه تحت سناریوهای RCP2.6 (خوش‌بینانه‌ترین سناریو) و RCP8.5 (بدبینانه‌ترین سناریو) در سال‌های 2050 و 2070 میلادی خواهد شد. نتایج نشان داد گونه ممرز در حال حاضر بیشترین پتانسیل حضور تا ارتفاع 1000 متر از سطح دریا را دارد ولی تا ارتفاع 2500 متر هم گسترش دارد و با تغییر اقلیم بیشترین پتانسیل حضور را در ارتفاع بیشتر از 1000 متر از سطح دریا خواهد داشت. اگرچه مکانیزم‌های بسیار پیچیده‌ای پراکنش گونه‌های درختی در مناطق کوهستانی را توجیه می‌کند، اما اقلیم یکی از مهم‌ترین این مکانیزم‌ها است و نتایج این پژوهش می‌تواند معیاری برای برنامه‌ریزی آینده در جنگل‌های هیرکانی باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بررسی تنوع اکولوژیک برخی خردزیستگاه های درختی در جنگل های خزان کننده در پارسل شاهد و مدیریت شده (مطالعه موردی: پارسل 25 و 26 سری چایباغ، قائمشهر- مازندران)
مجید اسحق نیموری کمیل قلی نژاد

10.30495/jrnr.2022.65210.10230

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکا أکثر

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکاران به طور دقیق تعیین شدند. پارامترهای اندازه گیری اعم از شیب، ارتفاع، میزان رطوبت، دما، نور و بافت خاک اندازه گیری شدند و در نهایت با استفاده از نرم افزار Pc-ordwin نسخه 4/5 و آزمون آنالیز چندمتغیره (CCA)، عوامل محیطی اثرگذار بر خردزیستگاه های مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در پارسل شاهد، دما با نور، شیب، ارتفاع و بافت خاک رابطه مستقیم دارد و میانگین وزنی نور، ارتفاع، خاک و همبستگی مثبت در این پارسل بیشتر است، درحالی که در پارسل مدیریت شده خلاف آن است. خردزیستگاه های درختی موجود در پارسل شاهد و مدیریت شده، تحت تاثیر شرایط محیطی متفاوتی به وجود آمده اند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون CCA و با توجه به نوع اقدامات مدیریت مدنظر می توان با افزایش یا کاهش عوامل محیطی قید شده، جنگل را به سمت نوع مدیریت مدنظر سوق داد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - تحلیلی بر استراتژی ساماندهی و اسکان عشایری ایران (تبیین جغرافیایی نظام ساماندهی و استقرار عشایر کشور )
نبی الله رشنو

عشایر و بروز پدیده کوچ نشینی با تکیه بر دام و مرتع به عنوان محصول مساعدت های جغرافیایی و هم جواری ایرانبا سایر ملل و اقوام کوچ نشین، همواره در فرایندها و ابعاد متعدد اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی از جایگاهیمشخص در تفکرات متولیان امور جامعه برخوردار بوده اند. این روند د أکثر

عشایر و بروز پدیده کوچ نشینی با تکیه بر دام و مرتع به عنوان محصول مساعدت های جغرافیایی و هم جواری ایرانبا سایر ملل و اقوام کوچ نشین، همواره در فرایندها و ابعاد متعدد اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی از جایگاهیمشخص در تفکرات متولیان امور جامعه برخوردار بوده اند. این روند در دنیای فن سالار نوین و معاصر هزاره سومبشری که عمدتا تعاملات جوامع در عرصه های جغرافیایی بر مبنای معیارها و رویکردهای ژئواکونومیک تبیینمی گردند، سبب گردیده است تا اولویت اصلی در تعیین ظرفیت توسعه ناحیه ای، منطقه ای، ملی وحتی جهانینظام های اجتماعی و ممالک بر اساس میزان و نحوه تعاملات ادراکی آن ها از محیط جغرافیایی تعیین گردد . لذابررسی جایگاه و اثربخشی نظام زیستی عشایر به عنوان بخشی موثر از واقعیات نظام اجتماعی ایران در فرایندترسیم سطوح توسعه با تاکید بر معادله هزینه فایده اقدامی ضروری برای تصمیم سازی و خلائی مورد اهتمامبرای تصمیم گیران در زمینه سیاست گذاری های کلان کشوری است . این امر چنانچه با تکیه بر پژوهش ها ویافته های آکادمیک مورد تحلیل و بازبینی قرار گیرد، می تواند برطرف کننده بسیاری از موانع عدم تحقق توسعهپایدار و همه جانبه در کشور باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - توانمند سازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی با تاکید بر عوامل اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی مطالعه موردی: محله غلام تپه بزی شهرستان آزادشهر
زهرا شریفی نیا محمد رضا نورا مهدی سندگل

مقاله حاضر، به بررسی اسکان غیر رسمی و شکل گیری آن در شهر آزادشهر ( محله غلام تپه)، پرداخته است. بررسی متغیرهای لازم مندرج در41 پرسش نامه که از 187 نفرسرپرستان خانوارساکن به دست آمده است، استد لال می کند که علت شکل گیری این پدیده در محله غلام تپه، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، أکثر

مقاله حاضر، به بررسی اسکان غیر رسمی و شکل گیری آن در شهر آزادشهر ( محله غلام تپه)، پرداخته است. بررسی متغیرهای لازم مندرج در41 پرسش نامه که از 187 نفرسرپرستان خانوارساکن به دست آمده است، استد لال می کند که علت شکل گیری این پدیده در محله غلام تپه، مهاجرت، مشکلات اقتصادی، فقدان مدیریت واحد در زمینه این مشکلات درحیطه مسائل مهاجرتی و اسکان اولیه مناسب آن ها بوده است. در تحلیل داده ها که از روش تحلیل عاملی با بهره گیری از نرم افزار SPSS انجام شده است، شاخص های اجتماعی و اقتصادی در اولویت اول و دوم، شاخص های بهداشتی - زیست محیطی و کالبدی - فیزیکی در اولویت سوم و چهارم و شا خص های خدماتی و مدیریتی در اولویت پنجم و ششم ساماندهی و توانمند سازی محله غلام تپه بارگذاری گردیده است. در پایان، متناسب با یافته های پژوهش راهبرد های مناسب ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - سنجش میزان بهره‌مندی شهروندان از حق بر شهر(نمونه موردی: شهر قزوین)
فهیمه شکوه فر زهره داودپور وحید بیگدلی راد

10.30495/ums.2022.20840

مقدمه و هدف پژوهش: حق بر شهر، مفهوم و چشم‌اندازی اصولی به منظور تدوین مبانی حق و عدالت در شهرهای معاصر، فراخوانی چالش برانگیز برای به چالش کشیدن مفاهیم بنیادین حقوق و مزایای شهروندان شهری، به عنوان نماد و آرمان حقوق بشر، در میان جوامع شهری تبدیل شده است. پژوهش حاضر با ه أکثر

مقدمه و هدف پژوهش: حق بر شهر، مفهوم و چشم‌اندازی اصولی به منظور تدوین مبانی حق و عدالت در شهرهای معاصر، فراخوانی چالش برانگیز برای به چالش کشیدن مفاهیم بنیادین حقوق و مزایای شهروندان شهری، به عنوان نماد و آرمان حقوق بشر، در میان جوامع شهری تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد حق برشهر به میزان بهره‌مندی شهروندان از آن، به تفکیک نواحی می‌پردازد. روش پژوهش: حجم نمونه 390 نفر از شهروندان در شهر قزوین و انتخاب نمونه با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای توام با طبقه بندی صورت گرفته است‌. برای این منظور از روش آماری رگرسیون ترتیبی و با در نظر گرفتن مؤلفه‌های تأثیر گذار بر حق بر شهر و آزمون کروسکال والیس به منظور مقایسه نواحی در نرم افزارR استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد حق آسودگی فیزیکی بیشترین تاثیر و حق تولید و تکوین فضا کمترین تاثیر در میزان رضایتمندی را داراست. نتیجه گیری: میتوان اینگونه تحلیل کرد که ساکنان شهر قزوین از کیفیت فضاهای شهری رضایت ندارند و سنجش این میزان از نارضایتی و توزیع میزان رضایت به منظور اولویت بندی‌ها در اصلاح فضاها در شهر از اهمیت بالایی در راستای افزایش میزان رضایت از حق بر شهر دارد، کمترین تاثیر نیز از بعد حق تولید و تکوین فضا بدست آمده که مشخصا به دلیل عدم آگاهی شهروندان از حقوق خود و نحوه مطالبه آن نشات می‌گیرد. همین طور می‌توان نتیجه گرفت که بین رضایتمندی از حق بر شهر در نواحی مختلف، اختلاف معنی‌داری وجود دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - تهیه مدل زیستگاه سیاه‎خروس قفقازی (Tetraomlokosiewiczi) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS
ابراهیم فریدی داریوش ناصری

10.22034/jest.2019.8953

زمینه و هدف: سیاه خروس قفقازی با نام علمی Tetraomlokosiewiczi، یکی از نادرترین پرنده های جهان می باشد که در کشورمان ایران، فقط در جنگل&lrm;های ارسباران مشاهده می شود. سیاه خروس قفقازی پرنده ای است که در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) قرار گرفته است، أکثر

زمینه و هدف: سیاه خروس قفقازی با نام علمی Tetraomlokosiewiczi، یکی از نادرترین پرنده های جهان می باشد که در کشورمان ایران، فقط در جنگل&lrm;های ارسباران مشاهده می شود. سیاه خروس قفقازی پرنده ای است که در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) قرار گرفته است، به این معنی که در خطر انقراض می&lrm;باشد. لذا اهمیت شناخت و حفاظت از زیست&lrm;گاه این گونه نادر به روشنی آشکار می گردد. مواد و روش ها: طی این تحقیق ضمن معرفی این پرنده، با استفاده از مطالعات و مشاهدات میدانی ده ساله کارشناسان حفاظت از محیط زیست، اقدام به تهیه نقشه مدل زیستگاه این پرنده با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد. به این ترتیب که از میان نقاطی که سیاه خروس قفقازی طی چندین سال و در فصول مختلف در آنها دیده شده و با GPS ثبت شده بودند، نقاطی به طور تصادفی انتخاب شد و سپس با روی هم گذاری آن ها با لایه های ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت جغرافیایی، تراکم پوشش جنگلی، نوع گونه&lrm;های گیاهی و اقلیم منطقه مورد مطالعه، مدل زیستگاه سیاه خروس قفقازی تهیه شد. یافته ها: برای آزمون مدل زیستگاه ساخته شده نیز، همه نقاط مشاهده شده این پرنده در مشاهدات میدانی با مدل حاصل روی هم&lrm;گذاری شد که نتایج حاکی از آن است که مدل زیستگاه ساخته شده از صحت و دقت بالایی برخوردار است. نتایج نشان داد که سیاه خروس قفقازی در جنگل&lrm;های ارسباران درمناطقی زیست می کنند که جنگل انبوه و نیمه انبوه با ارتفاع 2100 تا 2400 متر از سطح دریا، شیب بیش از 30 درصد، جهت شیب شمالی و اقلیم مرطوب و نیمه مرطوب مدیترانه&lrm;ای است که جامعه&lrm;های گیاهی بلوط، ممرز، هفت کول، قره قات و نسترن غالب می باشد. بحث و نتیجه گیری: زیستگاه&lrm;ها به عنوان یکی از مهم ترین عوامل حضور و بقای گونه&lrm;ها در هر محیطی به شمار می&lrm;روند. شناخت دقیق نیاز هرگونه در ارتباط با گونه مورد نظر می تواند درانتخاب زیستگاه های مناسب برای رها سازی گونه ها موثر باشد. قابلیت&lrm;های سامانه&lrm;های جغرافیایی (GIS) دراین زمینه بسیار موثر است، چرا که با استفاده از قابلیت&lrm;های مختلف این سامانه&lrm;ها در تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری، می توان حجم وسیعی از اطلاعات را بررسی کرده و مدل سازی زیستگاه ها را انجام نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - پیش‎بینی تغییرات عرضه خدمات اکوسیستمی مرتبط با تنوع زیستی تحت تاثیر تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز شفارود استان گیلان
ستاره مهرخو مهدی رمضانی پروین فرشچی مصطفی پناهی سید مسعود منوری

10.30495/jest.2023.64789.5585

زمینه و هدف: تغییرات شدید کاربری اراضی طی دهه های اخیر توان اکوسیستم‌ها در عرضه خدمات را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به همین جهت آگاهی از روند این تغییرات و تاثیر آن بر خدمات اکوسیستمی برای مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاثیر تغییرات کارب أکثر

زمینه و هدف: تغییرات شدید کاربری اراضی طی دهه های اخیر توان اکوسیستم‌ها در عرضه خدمات را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به همین جهت آگاهی از روند این تغییرات و تاثیر آن بر خدمات اکوسیستمی برای مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر خدمات اکوسیستمی مرتبط با تنوع زیستی حوزه آبخیز شفارود انجام گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر شامل سه مرحله 1) استخراج نقشه کاربری اراضی گذشته و حال با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست و با بکارگیری نرم&lrm;افزار ENVI 5.3 و ArcGIS 10.3 2) پیش&lrm;بینی و استخراج نقشه کاربری اراضی آینده با استفاده از ابزار Scenario Genarator نرم&lrm;افزار InVEST و در نهایت 3) ارزیابی کمی و مدلسازی تنوع زیستی با استفاده از مدل Habitat Quality نرم&lrm;افزار InVEST می باشد.یافته ها: نتایج نشان داد که کیفیت زیستگاه در طول زمان، تحت تاثیر تغییرات کاربری اراضی به شدت کاهش یافته و تخریب زیستگاه به شدت افزایش پیدا کرده است به طوری که متوسط کیفیت زیستگاه برای کل محدوده مورد مطالعه برای سال های 2000، 2020 و 2040 به ترتیب برابر با 88/0، 64/0 و 41/0 است. همچنین متوسط تخریب زیستگاه برای کل حوزه آبخیز شفارود در سال 2000 برابر با 0021/0، در سال 2020 برابر با 0042/0 و برای سال 2040 برابر با 0061/0 است.بحث و نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده می‌توان استدلال کرد که افزایش فعالیت‌های توسعه ای انسانی با هدف تملک اراضی طبیعی و بهره کشی از آن، خسارات جبران&lrm;ناپذیری را بر پیکره اراضی طبیعی و زیستگاه های گیاهی و حیوانی جانوری وارد آورده است و ادامه چنین روندی خطر نابودی کامل این منابع منحصر به فرد را به دنبال خواهد داشت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه‌ خرس‌قهوه‌ای (Ursus arctos syriacus) در حوزه آبخیز ناپشته چای
جلیل سرهنگ زاده بهمن کیانی

10.22034/jest.2019.27977.3706

زمینه و هدف: خرس‌قهوه‌ای (Ursusarctossyriacus) با وجودی که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما جمعیت و دامنه انتشار آن به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین گوشت‌خوار کشور، کاهش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت زیست أکثر

زمینه و هدف: خرس‌قهوه‌ای (Ursusarctossyriacus) با وجودی که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما جمعیت و دامنه انتشار آن به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین گوشت‌خوار کشور، کاهش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت زیستگاه و عوامل موثر بر پراکنش خرس‌قهوه‌ای در حوزه آبخیز ناپشته چای انجام گرفت. روش بررسی: به‌منظور مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه خرس‌قهوه‌ای با استفاده از نقاط حضور (از پائیز 1394 تا پائیز 1395)، از روش بیشینه آنتروپی بهره‌گیری شد. لایه‌های اطلاعاتی انتخاب شده به‌عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل طبقات درصد شیب، طبقات جهت جغرافیایی، طبقات ارتفاع از سطح دریا، کاربری اراضی، منابع آبی، متغیرهای توسعه انسانی (روستاها و جاده‌ها) و اقلیم هستند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که حدود 4/24% از وسعت حوزه آبخیز ناپشته چای، زیستگاه مطلوبی برای خرس‌قهوه‌ای است. همچنین براساس نقشه مطلوبیت زیستگاه، خرس‌ ارتفاع 2100-1000 متر از سطح دریا و شیب 10 تا 60% را ترجیح می‌دهد. به‌علاوه متغیرهای وجود پوشش جنگلی متراکم، اراضی زراعی، منابع آب و روستاها و همچنین جهت دامنه‌ و نوع اقلیم از عوامل مؤثر بر حضور این گونه می‌باشند. بحث و نتیجه گیری: ارزیابی مدل با سطح زیر منحنی ROC برابر 970/0، نشان‌دهنده قدرت تشخیص بسیار عالی می‌باشد. زیستگاه‌های مطلوب یک‌پارچه خرس‌قهوه‌ای در مناطق مکیدی، اسکلو، ناپشته و بالاسنگ قرار دارند. جلوگیری از توسعه گردشگری در محدوده زیستگاه‌های مطلوب خرس‌قهوه‌ای و انجام مطالعات تکمیلی برای تعیین کریدورها و جابجایی خرس‌قهوه‌ای به خارج از منطقه از پیشنهادهای این پژوهش است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - مدل¬سازی توزیع جغرافیایی و مطلوبیت زیستگاه جربیل بزرگ (Rhombomys opimus) در استان گلستان با استفاده از مدل بیشینه آنتروپی
محسن احمدپور حسین وارسته مرادی حمید رضا رضایی محمدعلی عشاقی اباصلت حسین زاده کلاگر

10.30495/jest.2023.75742.5920

زمینه و هدف: امروزه مدل¬سازی توزیع جغرافیایی يک گونه به روش بیشینه آنتروپی با استفاده از اطلاعات مکانی حاصل از سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تکنیک¬های آماری سهم بسیار زیادی در مدیریت حفاظت گونه¬ها دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات متغیرهای محیط‌زیستی بر توزی أکثر

زمینه و هدف: امروزه مدل¬سازی توزیع جغرافیایی يک گونه به روش بیشینه آنتروپی با استفاده از اطلاعات مکانی حاصل از سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تکنیک¬های آماری سهم بسیار زیادی در مدیریت حفاظت گونه¬ها دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات متغیرهای محیط‌زیستی بر توزیع و مطلوبیت زیستگاه جربیل بزرگ (Rhombomys opimus) و پیش¬بینی زیستگاه آن در استان گلستان است. روش بررسی: در این تحقیق، 272 نقطه حضور جربیل بزرگ و 13 متغیر محیط‌زیستی به عنوان متغیرهای مستقل مورد انتخاب قرار گرفتند. سپس با استفاده از نرم‌افزار مکسنت، مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه و توزیع جغرافیایی گونه با استفاده از این نقاط حضور و متغیرها به روش بیشینه آنتروپی، انجام شد. یافته¬ها: نتايج نشان داد برخی از متغیرهای محیطی، از جمله متغیرهای ارتفاع، شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گياهی (NDVI)، تیپ خاک و اقلیم بیشترین اثر را در توزیع جغرافیایی و مطلوبیت زیستگاه گونه در مناطق مورد مطالعه داشته¬اند. در حالی که متغیر شیب کمترین اثر را نسبت به سایر متغیرها دارا بود. بحث و نتیجه¬گیری: براساس مدل¬سازی انجام شده در اين تحقيق، زیستگاه جربیل بزرگ به صورت پیوسته است. به طوري¬که حدود 1/10 درصد از سطح استان گلستان به عنوان زیستگاه مطلوب جربیل بزرگ پيش¬بينی شده¬است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - مدل سازی مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) به روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی (ENFA) در پارک ملی کلاه قاضی، استان اصفهان
مریم امیدی محمد کابلی محمود کرمی

کاهش شدید جمعیت پلنگ در سال های اخیر سبب شده است که این گونه با ارزش توسط کمیته بقای گونه هـای اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (SSC/IUCN)، در رده حفاظتی درمعرض خطر انقراض (EN) گنجانده شود. یکی از مهم ترین عوامل در کاهش جمعیت این گونه، تخریب و نابودی زیست أکثر

کاهش شدید جمعیت پلنگ در سال های اخیر سبب شده است که این گونه با ارزش توسط کمیته بقای گونه هـای اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (SSC/IUCN)، در رده حفاظتی درمعرض خطر انقراض (EN) گنجانده شود. یکی از مهم ترین عوامل در کاهش جمعیت این گونه، تخریب و نابودی زیستگاه های آن معرفی شده است. لذا شناخت عوامل موثر بر مطلوبیت زیستگاه پلنگ به عنوان یک ابزار موثر در مدیریت و حفاظت از زیستگاه های باقی مانده می تواند مدیران حفاظت را در انتخاب لکه های مناسب حفاظتی و مدیریت موثر عوامل تاثیر گذار یاری رساند. پارک ملی کلاه قاضی نیز یکی از بهترین و امن&zwnj;ترین زیستگاه های این گونه در مرکز ایران محسوب می شود. این مطالعه با هدف تعیین مطلوبیت زیستگاه پلنگ در این پارک ملی و تعیین عوامل موثر بر حضور گونه در زیستگاه در طی سال های 1386 لغایت 1387 با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی (ENFA) و رگرسیون منطقی دوتایی (تحلیل حساسیت) به انجام رسید. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده شامل نقشه حضور طعمه&zwnj;ها (پازن، گوسپند وحشی و تشی)، تنوع پستی و بلندی منطقه، شیب، جاده&zwnj;ها و معادن بوده است. نتایج نشان می دهد که مهم ترین عامل موثر بر حضور یا عدم حضور پلنگ در این منطقه تحت تاثیر طعمه&zwnj;هایش (به ویژه پازن) قرار دارد. به علاوه مطلوب ترین زیستگاه پلنگ در این منطقه در ارتفاعات 1800 تا 2400 متر از سطح دریا، در شیب&zwnj;های70-20%، مناطق صخره ای و صعب العبور کوهستانی واقع شده است. این نتایج نشان دهنده اهمیت حفاظت از طعمه&zwnj;های پلنگ در تلاش برای افزایش جمعیت آن ها به عنوان مهم ترین و موثرترین رهیافت مدیریتی و حفاظتی برای این گونه ارزشمند است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - متغیر های زیستگاهی موثر برپراکنش سوسماران منطقه حفاظت شده الوند (شهرستان خمین)
حمیدرضا شمسی حسن کریم زادگان

10.22034/jest.2017.10656

زمینه و هدف: شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه ها یکی از مهم ترین موضوعات در علم بوم شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید. بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی مت أکثر

زمینه و هدف: شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه ها یکی از مهم ترین موضوعات در علم بوم شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید. بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر حضور سوسماران منطقه حفاظت شده الوند پرداخته شد. روش بررسی: منطقه حفاظت شده الوند با مساحت 8618 هکتار در استان مرکزی و در شهرستان خمین واقع شده است. . در این پژوهش منطقه مورد مطالعه به لحاظ ژئومورفولوژی به سه تیپ دشت ، کوهپایه و کوهستان تقسیم و سپس هر سه تیپ زیستگاه در نرم افزار Arc Gis نسخه 3/9 به سلول هایی با اندازه 50 در 50 متر شبکه بندی شده و در نهایت 10 درصد این سلول ها به صورت تصادفی انتخاب شدند و مورد بررسی و پایش قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز نرم افزار GGE biplot برای سه تیپ زیستگاه نشان داد که بیشترین حضور در زیستگاه دشت متعلق به گونه Ophisops elegans است که متغیر های تاثیر گذار برای حضور این گونه عبارتند از درصد غنای گیاهی، درصد خاک، و درصد تراکم پوشش گیاهی و بدترین پارامتر برای حضور این گونه درصد سنگ ریزه می باشد. در زیستگاه کوهپایه بیشترین حضور متعلق به گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia بوده و مهم ترین پارامتر برای گونه Paraloudakia caucasia ارتفاع و درصد سنگ ریزه می باشد. هم چنین برای زیستگاه کوهستان گونه های Ophisops elegans، Paraloudakia caucasia و Loudakia nupta بیشترین حضور را داشتند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد به طور اختصاصی گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia با درصد صخره و گونه Loudakia nupta با غنای گیاهی، درصد تراکم پوشش گیاهی، درصد سنگریزه، و ارتفاع به ترتیب حضورشان را نشان دادند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهوی ایرانی(Gazella subgutturosa) در پارک ملی سرخه حصار تهران
آیلین عاشوری راد راضیه رحیمی بهمن شمس اسفند آباد

10.22034/jest.2017.11633

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است. در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم تر أکثر

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است. در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم ترین عواملی که منجر به جلب توجه گونه می شود، برای حفاظت و مدیریت این گونه بسیار مهم است. روش بررسی: در این مطالعه مطلوبیت زیستگاه آهو در فصل پاییز با استفاده از روش حداکثر آنتروپی مورد بررسی و مدل سازی قرار گرفت. 33 نقطه حضور و 15 متغیر زیستگاهی در مدل سازی با نرم افزار MaxEnt مورد استفاده قرار گرفتند. میزان 949/. = AUC نشان دهنده قابلیت بالای مدل در تفکیک زیستگاه های مطلوب و نامطلوب از یکدیکر بود. یافته ها: نتایج نشان داد فاصله از آبشخور ها مهم ترین متغیر تاثیر گذار بر مطلوبیت زیستگاه آهو در پارک ملی سرخه حصار می باشد و با افزایش فاصله از آبشخور ها، از مطلوبیت زیستگاه به شدت کاسته می شود. بیش ترین احتمال حضور گونه در جهت شمال و در شیب های کمتر از 25 درجه می باشد. همچنین نتایج نشان داد آهو بیش تر در مناطقی با تیپ های گیاهی شامل درمنه و گون مشاهده می شود. بحث و نتیجه گیری: نقشه مطلوبیت زیستگاه نشان داد که %97/5 از مساحت منطقه مورد مطالعه (حدود 1،170هکتار) به عنوان زیستگاه مطلوب برای آهو پیش بینی می شود. با توجه به اهمیت آبشخور ها و تیپ های گیاهی مورد استفاده آهو، نظارت بر آبشخور ها و کنترل ورود دام های اهلی، از اقدامات مهمی است که در راستای مدیریت زیستگاه این گونه باید صورت گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - بررسی مطلوبیت زیست گاه یوزپلنگ آسیایی (Acinonyx jubatus venaticus) با زیست گاه های طعمه خواران رقیب در پارک ملی کویر
بهناز جورابلو مهدی رمضانی نعمت الله خراسانی

10.22034/jest.2017.11296

زمینه و هدف: هدف از این مقاله بررسی زیست گاه یوزپلنگ آسیایی با طعمه خواران رقیب این گونه در پارک ملی است. روش بررسی: در مقاله حاضر، مطلوبیت زیست گاه یوزپلنگ آسیایی با استفاده از روش مکسنت در پارک ملی کویر طی یک دوره ده ساله مورد بررسی قرار گرفته و مدل سازی می‌شود. یافته أکثر

زمینه و هدف: هدف از این مقاله بررسی زیست گاه یوزپلنگ آسیایی با طعمه خواران رقیب این گونه در پارک ملی است. روش بررسی: در مقاله حاضر، مطلوبیت زیست گاه یوزپلنگ آسیایی با استفاده از روش مکسنت در پارک ملی کویر طی یک دوره ده ساله مورد بررسی قرار گرفته و مدل سازی می‌شود. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که متغیر های فاصله از منابع آب، پوشش سطح زمین و طعمه خوار رقیب با 8/27، 1/22، 50/19 درصد بیش ترین سهم را در مطلوبیت زیست گاه یوزپلنگ دارند. بیش ترین احتمال حضور گونه در جهت شمال، در دامنه ارتفاعی 1300- 1200 متر، در شیب های 15 تا 60 درصد و در فاصله کم تر از 10 کیلومتری از منابع آبی می باشد. بیش ترین احتمال حضور یوزپلنگ در مراتع متوسط ، اراضی بایرو پوشش بسیار ضعیف می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: زیست گاه کاراکال بیش از سایر طعمه خواران با زیست گاه یوزپلنگ هم پوشانی دارد. براین اساس، تغییر مراتع و احداث اراضی حاوی طعمه‌های یوزپلنگ در نقاطی که مطلوبیت زیست گاه این حیوان مناسب ارزیابی شده است، به عنوان یکی از عوامل منجر به توسعه پایدار زیستگاه این گونه معرفی می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - انتخاب فصلی زیستگاه توسط گوسپند وحشی اصفهانی (Ovis Orientalis Isphahanica) در پارک ملی قمیشلو
زهرا تاکی محمود رضا همامی محمود کرمی افشین علیزاده

زمینه و هدف: گوسپند وحشی از گونه های تهدید شده (VU)[1] نواحی کوهستانی ایران است. اطلاعات اندکی در مورد وابستگی های زیستگاهی این گونه به عنوان پیش نیازی برای برنامه ریزیهای حفاظتی وجود دارد. در این پژوهش وابستگی های زیستگاهی و الگوی فصلی استفاده از زیستگاه توسط گوسپند وح أکثر

زمینه و هدف: گوسپند وحشی از گونه های تهدید شده (VU)[1] نواحی کوهستانی ایران است. اطلاعات اندکی در مورد وابستگی های زیستگاهی این گونه به عنوان پیش نیازی برای برنامه ریزیهای حفاظتی وجود دارد. در این پژوهش وابستگی های زیستگاهی و الگوی فصلی استفاده از زیستگاه توسط گوسپند وحشی در پارک ملی قمیشلو در طول یک سال مورد مطالعه قرار گرفت. روش بررسی: تیپ های گیاهی پارک به عنوان زیستگاههای مختلف این گونه در نظر گرفته شد و ساختار هر یک از این زیستگاه ها تبیین گردید. ارتباط تراکم گروه های سرگین به عنوان نمایه ای از تراکم گوسپند وحشی با متغیر های زیستگاهی نظیر درصد پوشش گونه های غالب گیاهی، درصد اشباع خاک (SP)، شوری خاک (EC) وpH خاک در ترانسکت های دائمی بررسی شد. مدل های خطی عام (GLMs) برای مشخص کردن وابستگی های زیستگاهی گوسپند وحشی با توجه به تیپ های گیاهی و متغیرهای زیستگاهی اندازه گیری شده به کار گرفته شد. یافته ها: استفاده از تیپ های زیستگاهی به جز در دوره خرداد مرداد معنی دار نبود. در این دوره استفاده از تیپ گیاهی Astragalus-Scariolaبه طور معنی داری بیش تر از تیپ گیاهی Artemisia بود. نتیجه گیری: علاوه بر این، گوسپند وحشی در دوره فروردین خرداد از مناطق با شیب بیش تر و در دوره مهر- آذر از مناطق باEC خاک بالاتر بطور معنی داری بیش تر استفاده کرده بود. [1]- Vurnable تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - بررسی اثر ورود دام بر تغییرات آشیان اکولوژیک آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع قراویز، کرمانشاه)
پیمان کرمی یحیی اسماعیل‌پور مظفر شریفی

10.22034/jest.2017.11383

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی د أکثر

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی در غرب کشور است که ورود دام‌های روستاییان و عشایر از مهم‌ترین مسایل پیش روی آن است. هدف این تحقیق مقایسه آشیان اکولوژیک پاییزه و زمستانه دام اهلی (گوسفند و بز) و آهوی ایرانی است. روش بررسی: جهت مدل‌سازی زیستگاه آهو از نقاط حضور گونه و 14 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مناطق توسعه انسانی، فاصله از روستا، فاصله از پاسگاه‌های مرزی، فاصله از نقاط حضور دام، فاصله از چشمه و آبشخور، فاصله از آبراهه و فاصله از روستا و برای دام‌های منطقه نیز از نقاط حضور دام و 9 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از چشمه و آبشخور و فاصله از نقاط حضور آهو استفاده شد. مدل‌سازی به روش تجزیه‌ و تحلیل آشیان اکولوژیک (ENFA) در نرم‌افزار بایومپر انجام گرفت. یافته‌ها: آهوان و دام‌ها در هر دو فصل به تراکم پوشش گیاهی کم و جهت‌های جنوبی گرایش داشتند. آهوان در هر دو فصل به تیپ پوشش گیاهی Poa bulbosa-Annual grasses و دام‌های منطقه در فصل پاییز و زمستان به ترتیب به تیپ‌های پوشش گیاهی Astragalus spp.Amygdalus scoparia Salsola rigida و Poa bulbosa-Annual grassesگرایش داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مطلوبیت زیستگاه دام و آهوی ایرانی در دو فصل پاییز (8/0R=) و زمستان (65/0R=) همبستگی وجود دارد (05/0>P-value). زیستگاه مطلوب آهوان در فصل پاییز به مقدار بیشتری با دام مشترک است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، حاشیه گرایی آشیان اکولوژیک آهوان از فصل پاییز (05/1) به زمستان (48/1) باریک می‌شود. درحالی‌که آشیان اکولوژیک دام‌ها از پاییز (927/0) به زمستان (836/0) وسیع‌تر می‌گردد. نتایج نشان می‌دهد فشار ناشی از ورود دام‌های روستاییان و عشایر در باریک شدن آشیان اکولوژیک آهوان تأثیرگذار بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - کاربرد معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین در ارزیابی زیستگاه گوسفند وحشی در پارک ملی کویر
مجتبی قندالی افشین علیزاده محمود کرمی محمد کابلی حمید ظهرابی

زمینه و هدف: مساحت، شکل و آرایش مکانی لکه های زیستگاهی از جمله مهمترین معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین می باشند که در ارزیابی زیستگاه و تعیین مطلوبیت زیستگاه کاربرد دارد. گوسفند وحشی از گاوسانان موجود در پارک ملی کویر می باشد. این گونه برای فرار از دست طعمه خواران نیازم أکثر

زمینه و هدف: مساحت، شکل و آرایش مکانی لکه های زیستگاهی از جمله مهمترین معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین می باشند که در ارزیابی زیستگاه و تعیین مطلوبیت زیستگاه کاربرد دارد. گوسفند وحشی از گاوسانان موجود در پارک ملی کویر می باشد. این گونه برای فرار از دست طعمه خواران نیازمند به تپه ماهورها و مناطق با شیب بالا می باشد تا در صورت تهدید به این گریزگاه ها پناه ببرد و این تپه ماهورها به عنوان پناه از مهم ترین عوامل زیستگاهی این گونه است. به منظور مدیریت موثرتر آن، تعیین زیستگاه های مطلوب تر و حفاظت بیش تر از این مناطق ضروری می باشد. روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از رویکرد رگرسیون منطقی داده های حضور و عدم حضوری که طی بازدیدهای میدانی از پاییز 1388 تا پایان تابستان 1389 جمع آوری گردید و با استفاده از معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین از جمله شکل، اندازه و مجاورت لکه های زیستگاهی که برای این گونه بر اساس شیب تعریف شده است، مدل مطلوبیت زیستگاه برای گوسفند وحشی در پارک ملی کویر با استفاده از روش رگرسیون منطقی بدست آمد. نتایج: میزان بالای آزمون هوسمر لمشو برای مدل مبتنی بر رگرسیون منطقی نشان دهنده برازش مدل با داده های استفاده شده برای ساخت مدل دارد. نسبت بالای کسر برتری درجه بندی لکه های زیستگاهی (31/1) بیانگر تاثیر بالای این عامل بر مطلوبیت زیستگاه گوسفند وحشی و اهمیت گریزگاه ها در زیستگاه گوسفند وحشی می باشد. میزان بالای سطح زیر منحنی ROC (حدود 97/0) در این پژوهش، نشان دهنده قابلیت بالای مدل مبتنی بر رویکرد رگرسیون منطقی در تفکیک زیستگاه های مطلوب و نامطلوب از یکدیگر می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم در برخی پرندگان خوزستان
نرجس اکاتی عباس اسماعیلی ساری فاطمه عین الهی پیر

با توجه به افزایش نگرانی هادرموردآثاردرازمدتفلزاتسنگینبهعنوانآلاینده هایزیستمحیطی،مطالعات نشان داده که پایشزیستیمی تواند روشمطلوبورضایت مندیبرایاندازه گیریمیزانفلزاتسنگینباشد. پر می تواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. در این پژوهش میزان تجمع فلزات سنگین سرب أکثر

با توجه به افزایش نگرانی هادرموردآثاردرازمدتفلزاتسنگینبهعنوانآلاینده هایزیستمحیطی،مطالعات نشان داده که پایشزیستیمی تواند روشمطلوبورضایت مندیبرایاندازه گیریمیزانفلزاتسنگینباشد. پر می تواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. در این پژوهش میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در پر پرندگان منطقه جنوب غرب ایران با تاکید بر تاثیر نوع زیستگاه (آبی و خشکی) پرندگان مورد مطالعه قرار گرفت. پرهای دم 29 پرنده متعلق به 8 گونه (4 گونه آبزی و 4 گونه خشکی زی) جمع آوری شدند. در این مطالعه فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی فیلیپس مدل Pu 940 اندازه گیری شدند. میانگین غلظتPbدر پر پرندگان بر حسب (μg/g)بین 03/1±23/18 (اردک بلوطی) و31/1±33/3 ( زنبورخوار سبز) و هم چنین میانگین کادمیوم بین 06/0±71/1 (اردک سر سبز) و(μg/g)03/0±06/0 ( زنبورخوار سبز) به دست آمد. برای بررسی اثر نوع زیستگاه بر میزان سرب و کادمیوم در پر، پرندگان در دو گروه (پرندگان آبزی و خشکی زی) مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین غلظت سرب در پرندگان آبزی (μg/g) 95/4±94/11 و برای پرندگان خشکی زی (μg/g)03/1±81/6 به دست آمد. میزان سرب در پرندگان آبی به طور معناداری بالاتر از پرندگان خشکی بود. میانگین غلظت کادمیوم در پرندگان آبزی (μg/g)73/0±08/1 و برای پرندگان خشکی زی(μg/g)19/0±25/0 به دست آمد. هر چند میزان کادمیوم در پرندگان آبی بیش تر بود، اما آنالیز های آماری تفاوت معناداری را در میزان کادمیوم در پرندگان آبی و خشکی نشان ندادند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - متغیرهای موثر در انتخاب مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی( Galerida cristata)درمنطقه مرور، استان یزد
شهرزاد ناظمی شیرین اقانجفی زاده

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیا أکثر

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیاهی، فاصله از نزدیکترین منبع آبی ، مزرعه، جاده و تعداد لانه حشرات زمین زی در نقاط حضوراندازه گیری و با نواحی عدم حضور مقایسه شدندیافته ها: .نتایج نشان دادمتوسط درصد کل پوشش گیاهی مستقر در اطراف لانه ، درصد پوشش گیاه درمنه Artemisia sp))و ارتفاع آن ،در صد پوشش گیاهی و ارتفاع گونه گون(Astragalus sp)،درصد پوشش گیاهی و ارتفاع خارشتر ( (Alhagi sp و متوسط تعداد حفرات حشرات زمین زی درمناطق حضور به طور معناداری بالاتر از مناطق کنترل بود(p<0.05). هم چنین فاصله از نزدیکترین منبع آبی در مناطق لانه گذاری کمتر از مناطق کنترل بود (P<0.001). این پرنده نقاطی با پوشش گیاهی و تعداد حفره بالاتری از حشرات را که نزدیک به آب است برای لانه گزینی انتخاب می کند.آزمون لجستیک رگرسیون نشان داد پوشش گیاهی مهم ترین پارامتر تاثیر گذار در انتخاب مناطق لانه گذاری لانه گذاری چکاوک کاکلی در منطقه مطالعاتی می باشد.بحث: پوشش گیاهی بالاتر در استتار پرنده و بالا بودن تعداد حفرات حشرات و نزدیکی به منابع آبی به بقای بیشتر پرنده کمک می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - شبکه اکولوژیکی، رویکرد نوین حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها در مقیاس سیمای سرزمین
جلیل ایمانی هرسینی آیدا اشجعی

زمینه هدف: انزوای جمعیت ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه ها، مسئله ای قابل توجه در حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها محسوب می شود. شبکه های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع زیستی و استفاده أکثر

زمینه هدف: انزوای جمعیت ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه ها، مسئله ای قابل توجه در حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها محسوب می شود. شبکه های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع زیستی و استفاده ی پایدار از منابع طبیعی ایجاد می شوند. هدف از مقاله ی مروری- توصیفی حاضر، معرفی شبکه ها ی اکولوژیکی به عنوان رویکردی نوین در راستای حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها در مقیاس سیما ی سرزمین است.روش بررسی: پژوهش حاضر با روش مروری- توصیفی و از نوع کاربردی بوده، و با بهره گیری از اسناد کتابخانه ای و پایگاه های اطلاعات الکترونیکی و بررسی جامع مقالات متعدد انگلیسی صورت گرفته است.یافته ها: نقش رویکرد نوین شبکه های اکولوژیکی در منابع مختلف، حفظ یکپارچگی و پایداری اکولوژیکی زیستگاه ها، حفظ فرآیند های اکولوژیکی، شناسایی مناطق با الویت حفاظتی، تقویت سیستم مناطق حفاظت شده، حفظ تنوع زیستی و استفاده پایدار از منابع طبیعی و مدیریت زیستگاه ها ذکر شده است؛ و یک ابزار مفید در راستای مدیریت مناطق حفاظت شده و مکمل آن محسوب می شوند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به کارایی و کاربرد شبکه های اکولوژیکی، استفاده از این رویکرد توسط سازمان های دولتی و خصوصی، در راستای بهبود وضعیت فرآیند حفاظت و مدیریت زیستگاه ها وتنوع زیستی پیشنهاد می شود. مرور مقالات و منابع متعدد خارجی در زمینه ی شبکه های اکولوژیکی و ارتباط آن ها با امر حفاظت نشان دهنده ی نقش آن ها به عنوان ابزار مکمل در حفاظت است.کاربرد این رویکرد، کمک به بهبود مدیریت یکپارچه ی زیستگاه ها خواهد کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - بررسی ارزش زیستگاهی مناطق چهارگانه حفاظتی از دیدگاه پهنه‌بندی فرسایش بادی در استان یزد
محمد حسن صادقی روش

با توجه به حساسیت زیستگاه های بیابانی، به منظور مدیریت بهینه این عرصه ها لازم است کلیه عوامل موثر در وضعیت زیستگاهی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در این پژوهش رابطه بین فرسایش بادی به عنوان پدیده غالب اقلیمی انسانی مناطق بیابانی، با وضعیت زیستگاه های تحت حفاظت در اس أکثر

با توجه به حساسیت زیستگاه های بیابانی، به منظور مدیریت بهینه این عرصه ها لازم است کلیه عوامل موثر در وضعیت زیستگاهی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در این پژوهش رابطه بین فرسایش بادی به عنوان پدیده غالب اقلیمی انسانی مناطق بیابانی، با وضعیت زیستگاه های تحت حفاظت در استان یزد، مد نظر قرار گرفت. با ارزیابی نرخ فرسایش بادی در چنین نواحی می توان ظرفیت محیط را به منظور تدارک شرایط بهینه برای گونه های حیوانی برآورد کرد. تحقیق انجام شده طی دو بخش به انجام رسید. بخش اول، کاربرد نقشه هم فرسا و نقشه مناطق تحت حفاظت به منظور تعیین اراضی تحت تاثیر در هر منطقه و بخش دوم تعیین ارزش تقریبی زیستگاه های تحت حفاظت بر مبنای سه عامل متغیر غذا، آب و امنیت بوده است. در نهایت همبستگی مابین ارزش هر زیستگاه با وسعت اراضی تحت فرسایش هر زیستگاه تعیین شد. نتایج حاصله بیان گر این موضوع بود که بین این دو متغییر همبستگی معنی دار، قوی و معکوس (87/0-r=) وجود دارد. به این معنی که عوامل مؤثر در افزایش میزان فرسایش بادی بر کیفیت زیستگاه حفاظتی مؤثر بوده و متناسب با افزایش وسعت مناطق تحت تاثیر از ارزش زیستگاهی کاسته می شود تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - بررسی عملکرد روش تحلیل عامل آشیان بوم شناختی در مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه گراز (Sus scrofa, Linnaeus, 1758) در پناهگاه حیات‌وحش جاسب اراک
سحر رضائی سعید نادری پیمان کرمی فرزاد هوشیار

وجود اطلاعات مربوط به پراکنش جغرافیایی و انتخاب زیستگاه، هسته مرکزی حفاظت و مدیریت گونه های تهدید شده است. تجزیه و تخریب زیستگاه از تهدیدات مهم تنوع زیستی محسوب می شود. بدین منظور، آگاهی از نیاز های زیستی و شناسایی زیستگاه مطلوب گراز نقش مهمی در اتخاذ شیوه های مدیریتی گ أکثر

وجود اطلاعات مربوط به پراکنش جغرافیایی و انتخاب زیستگاه، هسته مرکزی حفاظت و مدیریت گونه های تهدید شده است. تجزیه و تخریب زیستگاه از تهدیدات مهم تنوع زیستی محسوب می شود. بدین منظور، آگاهی از نیاز های زیستی و شناسایی زیستگاه مطلوب گراز نقش مهمی در اتخاذ شیوه های مدیریتی گونه و زیستگاه دارد. هدف از مطالعه حاضر، مدلسازی مطلوبیت زیستگاه گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب و تعیین مهم ترین فاکتور های محیطی موثر بر انتخاب زیستگاه گونه می باشد. مطالعه حاضر در یک دوره یک ساله در 4 فصل مختلف سال صورت گرفته است. بدین منظور، از مدل تحلیل عامل آشیان بوم شناختی (ENFA) و نرم افزار بایومپر استفاده شد. لایه های اطلاعاتی به کار برده شده به عنوان متغیر های موثر بر روی حضور گونه شامل شیب، جهت، ارتفاع، فاصله از چشمه، فاصله از روستا، فاصله از قنات، فاصله از جاده، شاخص پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، کاربری اراضی و فاصله تا توسعه انسانی، بوده است.نتایج حاصل از تحلیل عامل آشیان بوم شناختی نشان داد، مقادیر شاخص بویس برای الگوریتم میانگین میانه، میانگین هندسی فاصله، میانگین هارمونیک و حداقل فاصله در طول چهار فصل (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) و بازه یک ساله کم است. بر اساس مقادیر شاخص بویس می توان نتیجه گیری کرد، صحت نقشه های تولیدی چندان مناسب نمی باشد. دلیل این امر بالا بودن واریانس مدل می باشد که نشان دهنده پایین بودن دقت مدل و قدرت پیش بینی پایین مدل است. بنابراین، مدل تحلیل عامل آشیان بوم شناختی برای زیستگاه های با کیفیت پایین و مقیاس کم، قابلیت کمتری دارد. از این رو تحلیل عامل آشیان بوم شناختی روش مناسبی به منظور مطالعه زیستگاه انتخابی گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب نمی باشد.لذا شناسایی توزیع و پراکندگی گونه گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب به عنوان یک راهگشا، برای مدیران و کارشناسان محیط زیست و کشاورزان به منظور رسیدن به یک تصمیم مدیریتی کار آمد جهت کاهش تضاد و همچنین شناسایی مناطقی که ریسک خسارت در آن ها بالاست و باید در اولویت حفاظتی باشند، نقش دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - تعیین رویشگاه بالقوه گاوزبان خارک‌دار (Anchusa strigosa) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهرستان دزفول
مجید صادقی نیا مهدی تازه زهرا جعفری کوروش کیانی

توسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب شده می باشد. گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) یکی از گونه های مرتعی شهرستان دزفول و گونه ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب این‌گونه، تحت تأثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می توان با ملاحظه خواهش های اکولوژیکی أکثر

توسعه گیاهان بومی یکی از راهکارهای احیاء مراتع تخریب شده می باشد. گاوزبان خارک دار (Anchusa strigosa) یکی از گونه های مرتعی شهرستان دزفول و گونه ای دارویی و صادراتی است. با توجه به تخریب این‌گونه، تحت تأثیر چرای مفرط و تخریب مراتع، می توان با ملاحظه خواهش های اکولوژیکی گونه مذکور، اقدام به توسعه رویشگاهی آن نمود. هدف از این تحقیق تعیین رویشگاه بالقوه برای توسعه گونه گاوزبان خارک دار با توجه به معیارهای اقلیمی، خاکی و توپوگرافی با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و تحلیل سلسله مراتبی می‌باشد. برای این منظور در سال 1394 از داده های مکانی حضور گونه به عنوان مکان های بالفعل برای رویش استفاده شد. بخشی از اطلاعات رویشگاهی این‌گونه با استفاده از مطالعات زمینی و برداشت نقاط حضور آن استخراج شد. بدین ترتیب که ابتدا نقشه نقطه ای مناطق حضور بر اساس بازدید میدانی تهیه و سپس اطلاعات بیوفیزیکی رویشگاه های فعلی استخراج شد. جهت تکمیل اطلاعات فوق، خواهش های اکولوژیک گونه مذکور استخراج و با اطلاعات زمینی تلفیق شد. نقشه شش معیار در محیط ArcGIS®10.1 تهیه، طبقه بندی و استانداردسازی شد. ازآنجاکه وزن لایه های مذکور یکسان نیست، جهت اولویت‌بندی مناطق مستعد رویشگاهی از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی جهت وزن دهی استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد از کل مساحت 3/464547 هکتاری منطقه، 31 درصد رویشگاه خوب، 38 درصد رویشگاه متوسط، 7 درصد جزء رویشگاه های ضعیف تا خیلی ضعیف می باشد. درواقع مقدار مساحت مناطق رویشگاهی مناسب برای رشد و استقرار این‌گونه 2/349909 هکتار است. همچنین از نتایج تحقیق استنباط می شود که بارندگی بیشترین وزن و شیب کمترین وزن را دارد که نشان داد که معیار بارندگی مهم‌ترین و شیب بی اهمیت ترین برای رشد این‌گونه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - مکان‌یابی اراضی مستعد جهت توسعه کاشت گونۀ کهور ایرانی با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز رحمت‌آباد استان کرمان)
میعاد پاکزاد علیرضا اسلامی

کهور ایرانی از گونه‌های بومی جنوب ایران و جزو گونه‌های سازگار این منطقه است. این گونه در گذشته گسترش گاه وسیع اما گسسته ای را شامل می شده است اما هم‌اکنون مناطق محدودی باقی‌مانده است. به منظور بررسی امکان توسعه کاشت کهور ایرانی در مناطق شرق استان کرمان این تحقیق در حوزه أکثر

کهور ایرانی از گونه‌های بومی جنوب ایران و جزو گونه‌های سازگار این منطقه است. این گونه در گذشته گسترش گاه وسیع اما گسسته ای را شامل می شده است اما هم‌اکنون مناطق محدودی باقی‌مانده است. به منظور بررسی امکان توسعه کاشت کهور ایرانی در مناطق شرق استان کرمان این تحقیق در حوزه آبخیز رحمت آباد شهرستان ریگان به اجرا درآمد. هدف از انجام این پژوهش مکان یابی و تعیین مناطق مستعد توسعه گونه کهور ایرانی با توجه به نیازهای اکولوژیک و تطبیق آن با خصوصیات اکولوژیک منطقه مطالعه است. بدین منظور از روش ارزیابی چند معیاره (MCE) مبتنی بر تحلیل سلسه‌مراتبی استفاده گردید. طی این فرآیند شاخص های طبیعی تأثیرگذار و مورد نیاز گونه کهور ایرانی مشخص و پس از تعیین وزن هر شاخص به روش وزن دهی سلسله مراتبی (AHP)، نقشه نهایی توان رویشگاهی منطقه جهت توسعه کاشت کهور ایرانی تهیه شد. برای ادغام لایه ها از روش روی هم گذاری استفاده شد و اطلاعات تولید شده به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تلفیق گردید. نتایج نشان داد که از کل مساحت 37286 هکتاری منطقه، 3423 هکتار دارای توان خوب، 13521 هکتار توان متوسط، 17343 هکتار توان ضعیف و 2999 هکتار فاقد توان رویشگاهی جهت کاشت گونه کهور ایرانی بوده است. با استفاده از نتایج پژوهش حاضر می توان مناطق مستعد حضور گونه کهور ایرانی را با استفاده روش MCE در محیط GIS تشخیص داد و در آینده برای کاشت این گونه در مکان های با توان رویشگاهی خوب برنامه ریزی کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - مدل‌سازی دالان‌های زیستگاهی با استفاده از روش تجسم در مدل آنتروپی بیشینه مطالعه موردی: قوچ و میش (Ovis orientalis) مناطق حفاظت‌شده استان‌های مرکزی و همدان
پیمان کرمی کامران شایسته

از مرسوم‌ترین روش‌های تهیه نقشه هزینه جابه‌جایی، معکوس سازی مطلوبیت زیستگاه است. هدف از این مطالعه تهیه نقشه هزینه، مدل‌سازی زیستگاه در مقیاس محلی در هر یک از مناطق لشگردر-گلپرآباد، پلنگاب و الوند-چال، خاتون-راسوند با استفاده مدل حداکثر بی‌نظمی است. هم‌زمان نتایج اجرای أکثر

از مرسوم‌ترین روش‌های تهیه نقشه هزینه جابه‌جایی، معکوس سازی مطلوبیت زیستگاه است. هدف از این مطالعه تهیه نقشه هزینه، مدل‌سازی زیستگاه در مقیاس محلی در هر یک از مناطق لشگردر-گلپرآباد، پلنگاب و الوند-چال، خاتون-راسوند با استفاده مدل حداکثر بی‌نظمی است. هم‌زمان نتایج اجرای هر محدوده در ابعاد وسیع‌تر به مرزی که تمام مناطق مذکور را در برگیرد تعمیم داده شد. این عملکرد منجر به ایجاد سه سناریو در جابه‌جایی قوچ و میش (Ovis Orientalis) شد. سناریو 1 مطلوبیت زیستگاه مناطق لشگردر- گلپرآباد به‌عنوان نقشه هزینه‌، سناریو 2 مطلوبیت زیستگاه منطقه پلنگاب به‌عنوان نقشه هزینه و سناریو سه نقشه مطلوبیت زیستگاه مناطق الوند-چال خاتون و راسوند به‌عنوان نقشه هزینه. مدل‌سازی دالان‌ به روش تحلیل کمترین هزینه در نرم‌افزار ArcGIS انجام گرفت. سنجه‌های تراکم و مطلوبیت دالان بررسی شدند. اعتبار سنجی دالان و مدل آنتروپی بیشینه به‌وسیله مساحت سطح زیر منحنی (AUC) انجام گرفت. انطباق دالان‌های طراحی‌شده هر سناریو بر با مطلوبیت زیستگاه مناطق مختلف از طریق آزمون فریدمن بررسی شد. درنهایت میانگین دالان‌های طراحی‌شده در 3 سناریو به‌عنوان دالان اصلی بین تمام مناطق موردمطالعه معرفی شد. نتایج نشان داد که دالان طراحی‌شده در سناریو 1 و 2 بر اساس AUC دارای انطباق خوبی با زیستگاه مطلوب گونه در سایر مناطق هستند، اما آزمون فریدمن مشخص کرد که دالان‌های طراحی‌شده در سناریوهای مختلف دارای تفاوت معنی داری(0.0001>P-value) ازنظر انطباق با زیستگاه مطلوب در سایر مناطق است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه گبر (Acacia tortilis (Forssk.) Hayne) با استفاده از روش حداکثر آنتروپی در استان هرمزگان
سیروس مداحی نژاد یحیی اسماعیل‌پور مرضیه رضایی

10.30495/girs.2023.688847

از عوامل مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی می‌توان از اقلیم، خصوصیات خاک، توپوگرافی، کاربری اراضی و مجموع ارتباطات زیستی نام برد؛ که اقلیم یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در پراکنش گونه‌های گیاهی است. پژوهش حاضر به‌منظور پیش‌بینی پراکنش جغرافیایی گونه گبر (Acacia tortilis (Forss أکثر

از عوامل مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی می‌توان از اقلیم، خصوصیات خاک، توپوگرافی، کاربری اراضی و مجموع ارتباطات زیستی نام برد؛ که اقلیم یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در پراکنش گونه‌های گیاهی است. پژوهش حاضر به‌منظور پیش‌بینی پراکنش جغرافیایی گونه گبر (Acacia tortilis (Forssk.) Hayne)، یافتن عوامل محیطی مهم و بررسی دامنة تحمل گونه‌‌ها نسبت به عوامل محیطی در استان هرمزگان انجام شد. با توجه به هدف، اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل رویشگاهی از قبیل پستی‌وبلندی، اقلیم، زمین‌شناسی و خاک جمع‌آوری شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک از طریق پلات‌گذاری در امتداد 4 ترانسکت 1000 -200 متری انجام شد. نقشة متغیرهای محیطی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. سپس نقشه‌های پیش‌بینی مربوط به پراکنش گونه با استفاده از روش مدل‌سازی آنتروپی حداکثر تهیه شد. دقّت مدل‌های پیش‌بینی حاصل با استفاده از آماره AUC مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌طورکلی نتایج نشان داد، متغیرهای مجموع بارندگی گرم‌ترین فصل سال، تغییرات فصلی بارندگی ( ضریب تغییرات)، مجموع بارندگی کم بارش‌ترین فصل سال، میانگین دمای خشک‌ترین فصل سال، میانگین گرم‌ترین فصل سال، از مهم‌ترین ویژگی‌های اقلیمی تأثیرگذار بر پراکنش گونه گبر (Acacia tortilis (Forssk.) Hayne) هستند. نتایج این تحقیق می‌تواند راهگشای مشکلات پیش ‌روی مدیریت رویشگاه باشد. درواقع هرگاه گونه‌ای در اثر تخریب زیستگاه دچار تهدید شود، با شناخت عواملی که گونه به آن‌ها وابستگی شدیدی دارد، می‌توان طرح‌های حفاظتی با توجه به نیازهای زیستگاهی گونه ارائه کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - تعیین رویشگاه بالقوه گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assafoetida) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه چترود، کرمان)
امیر سعادت فر ایرج توسلیان سمیرا حسین جعفری

استفاده بهینه اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بوم شناختی است. ازآنجایی‌که گیاهان دارویی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبند، لذا محققان و کارشناسان توجه ویژه ای به ارزیابی تناسب اراضی داشته و بر پایه مدل های بوم شناختی-کشاورزی، منابع محیطی را با روش های مناسب شناسایی أکثر

استفاده بهینه اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بوم شناختی است. ازآنجایی‌که گیاهان دارویی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبند، لذا محققان و کارشناسان توجه ویژه ای به ارزیابی تناسب اراضی داشته و بر پایه مدل های بوم شناختی-کشاورزی، منابع محیطی را با روش های مناسب شناسایی، ارزیابی و به‌منظور اهداف خاصی قابلیت سنجی می نمایند. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی تأثیر عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر رویشگاه گیاه دارویی آنغوزه در منطقه چترود استان کرمان و پهنه بندی نواحی مناسب و مستعد توسعه این گیاه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیازهای بوم شناختی گیاه آنغوزه با استفاده از منابع علمی تعیین و درجه بندی گردید. سپس با نمونه برداری خاک از سطح منطقه در 14 نقطه، نقشه های موضوعی موردنیاز تهیه و طبقه بندی شد. پارامترهای بررسی‌شده شامل بارش، دما، ارتفاع، شن، سیلت، رس، آهک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، پتاسیم، رطوبت اشباع، فسفر، ماده آلی، و نیتروژن می باشند. درنهایت با تلفیق و هم پوشانی نقشه های وزن دهی شده در محیط GIS، پهنه بندی رویشگاه گیاه آنغوزه استخراج گردید. نتایج نشان داد که گیاه آنغوزه در چهار پهنه (خیلی مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف) ازنظر تناسب اراضی قرار گرفت. حدود 4826 هکتار (16.9درصد) از منطقه چترود دارای تناسب بالایی جهت رویش گیاه آنغوزه می باشند که داشتن هدایت الکتریکی و اسیدیته پایین، ماده آلی بالا و ارتفاع 1900 تا 2500 متر از ویژگی‌‌های این منطقه است. حدوداً 6819.6هکتار (23.8 درصد) از مساحت اراضی منطقه به دلیل کمبود بارش، ارتفاع بالا و کمبود مواد آلی جهت رویش آنغوزه نامناسب ارزیابی شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - تنوع گونه‌ای زنبورهای گرده‌افشان خانواده Megachilidae (Hymenoptera: Apoidea) در استان یزد
لیدا دهقان دهنوی علی اصغر طالبی شیلا گلدسته رضا وفایی شوشتری

خانواده Megachilidae با بیش از 4000 گونه توصیف شده در سرتاسر جهان، سومین خانواده بزرگ از زنبورهای گرده افشان است. تعداد گونه های سه شهرستان یزد، مهریز و تفت، درصد فراوانی هرگونه نسبت به کل گونه های جمع آوری شده مشخص گردید. شاخص های فراوانی، تنوع، یکنواختی و غنای گو أکثر

خانواده Megachilidae با بیش از 4000 گونه توصیف شده در سرتاسر جهان، سومین خانواده بزرگ از زنبورهای گرده افشان است. تعداد گونه های سه شهرستان یزد، مهریز و تفت، درصد فراوانی هرگونه نسبت به کل گونه های جمع آوری شده مشخص گردید. شاخص های فراوانی، تنوع، یکنواختی و غنای گونه ای و همچنین شاخص شباهت زیستگاه ها برای 48 گونه جمع آوری شده در این سه شهرستان در طی سال های 1391 و 1392 محاسبه شد. در شهرستان یزد در سال 1391 گونه Megachile rubripes با فراوانی نسبی 48%، در سال 1392 گونه Anthidium florentinumبا فراوانی نسبی5/22%، در شهرستان مهریز در سال 1391 گونه M. pilicrus با فراوانی نسبی 3/26%، در سال 1392 گونه A. florentinumبا فراوانی 3/19%، در شهرستان تفت در سال 1391 گونهLithurgus chrysurus با فراوانی نسبی8/23% و در سال 1392 گونهOsmia caerulescens با فراوانی نسبی29% دارای بیشترین فراوانی در بین گونه ها بودند. بر اساس شاخص های تنوع گونه ای آلفا، مشخص شد که شهرستان های مهریز و تفت در سال 1392 تنوع گونه ای بیشتری دارند. بر اساس مقایسه آماری شاخص های یکنواختی گونه ‌های به دست آمده شهرستان های یزد، مهریز و همچنین تفت در دو سال 1391 و 1392 نیز از یکنواختی یکسان برخوردار بودند، اما یکنواختی فراوانی گونه ها در شهرستان های مهریز و تفت از شهرستان یزد بیشتر بود. یکنواختی گونه ها در شهرستان های مهریز و تفت در دو سال 1391 و 1392 مشابه بود. روش ریرفکشن نشان داد که شهرستان تفت در سال 1392 از غنای گونه ای بیشتری برخوردار بوده است. شاخص تنوع بتا نشان داد که در سال های 1391 و 1392 شهرستان های مهریز و تفت بیشترین شباهت را به یکدیگر داشته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - بررسی خصوصیات رویشگاهی گیاه چندمنظوره انارشیطان یا گلپرک (Tecomella undulata (Roxb.) Seem) در منطقه دلفارد شهرستان جیرفت
رضا باقری علیرضا مرادی محسن محسنی شهریار جابری انصاری

10.30495/sarj.2021.1937230.1024

آگاهی از ویژگی‌های اکولوژیکی و نیازهای رویشگاهی گونه گیاهی بارزش، کمیاب و چندمنظوره انارشیطان (Tecomella undulata (Roxb. ) Seem) به منظور استفاده از کارکردهای متنوع آن -مخصوصاً در مقیاس محلی- اهمیت زیادی دارد. برای این منظور به دلیل توده‌ای بودن رویشگاه‌های این گونه مهم أکثر

آگاهی از ویژگی‌های اکولوژیکی و نیازهای رویشگاهی گونه گیاهی بارزش، کمیاب و چندمنظوره انارشیطان (Tecomella undulata (Roxb. ) Seem) به منظور استفاده از کارکردهای متنوع آن -مخصوصاً در مقیاس محلی- اهمیت زیادی دارد. برای این منظور به دلیل توده‌ای بودن رویشگاه‌های این گونه مهم در ایران، بزرگترین توده رویشگاهی جهان که در منطقه دلفارد جیرفت واقع شده است، مد نظر قرار گرفت. ابتدا محدوده رویشگاه بر اساس عملیات میدانی با دستگاه سیستم تعیین موقعیت جهانی ثبت شده و بعنوان یک لایه اطلاعاتی مدنظر تحقیق در سال 1399قرار گرفت. سپس خصوصیات توپوگرافی شامل ارتفاع، شیب و جهات جغرافیایی در محیط نرم‌افزاری Arc-GIS 10.4.1 استخراج شد. شاخص‌های بارندگی، روزهای یخبندان و شاخص دمایی شامل دمای متوسط، بیشینه دما،کمینه دما، بیشینه مطلق دما و کمینه مطلق دما بر اساس نزدیکترین ایستگاه هواشناسی (ایستگاه میانده جیرفت) بررسی شد. خصوصیات زمین‌شناسی بر اساس واحدهای سنگ‌شناسی مطالعه شد. بر اساس عملیات میدانی، به منظور ارزیابی مولفه‌های پوشش تاجی و گونه‌های همراه از 5 پلات‌ دایره‌ای شکل 1000 مترمربعی (بر اساس اندازه تاج پوشش گونه‌های درختی) کمک گرفته شد. نتایج نشان داد این گونه ارزشمند در دامنه ارتفاعی بین 1289 تا 1404 متر، دامنه شیب 0 تا 26 درصد و تمامی جهت‌های جغرافیایی قادر به رویش است. وجود واحدهای سنگی گرانیتی در بالادست و نوسانات شدید عوامل محیطی رویشگاه شامل دوره خشکی بالا، دامنه بارندگی سالانه بسیار متغیر 5/39 تا 578، وجود روزهای یخبندان، محدوده متغیر دمایی 4- تا 49 درجه سانتیگراد از خصوصیات بارز رویشگاهی این گونه محسوب می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - A Review of Physical and Environmental Components of Habitat Design on Mars
Atieh Dezfouli Kamal Rahbari Manesh Mohammad Mehdi Kheirikhah Jamaloddin Soheili

10.30495/ccd.2023.1976763.1182

Given the interdisciplinary processes of designing a natural habitat for the crew in an extraterrestrial space such as Mars, the creation of a livable space habitat, which is compatible with technological requirements, goals of scientific missions, and human factors, is أکثر

Given the interdisciplinary processes of designing a natural habitat for the crew in an extraterrestrial space such as Mars, the creation of a livable space habitat, which is compatible with technological requirements, goals of scientific missions, and human factors, is a major challenge to space architects and engineers.Therefore, the present review study sought to detect and investigate the effective components of physical and environmental structures of the habitat design on Mars. According to the results, the human factor is considered the first important component in designs, and the main goal of all efforts is ultimately human travel and habitation in space. Besides, environmental components such as pressure, temperature, gravity, atmosphere, cosmic radiation, ice water, and seasonal and daily changes make humans comply with the most important technical issues in designing these habitats. Their types of structure and materials are important physical components that affect the space architecture of habitats on this red planet. According to the research findings, the use of materials from the surface of Mars or wind structures, the utilization of regoliths from the surface of Mars, or the chemical synthesis of carbon nanotubes, and also their construction in suitable places such as the crater of Hellas Planitia and lava tube caves are suggestions for the construction of a permanent habitat on Mars inspired by the proposed examples. Furthermore, combining existing options with new conditions such as installing wind structures in the protected space of caves can be a new approach to design and can be considered an intelligent option. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - ازدواج سفید و راه های مقابله با آن
فاطمه عسکری پرویز عسکری امیررضا عسگری

خانواده یکی از مهم ترین ارکان اساسی جامعه است که با ازدواج شکل می گیرد. در طول زمان، عوامل متعددی روال طبیعی و فطری ازدواج را متحول ساخته و تا حدودی آن را از حالت شرعی و عرفی خارج نموده است. ازدواج سفید یکی از مفاهیمی است که از سبک زندگی غربی، وارد فرهنگ ایران شده است. أکثر

خانواده یکی از مهم ترین ارکان اساسی جامعه است که با ازدواج شکل می گیرد. در طول زمان، عوامل متعددی روال طبیعی و فطری ازدواج را متحول ساخته و تا حدودی آن را از حالت شرعی و عرفی خارج نموده است. ازدواج سفید یکی از مفاهیمی است که از سبک زندگی غربی، وارد فرهنگ ایران شده است. پیوندی که به مدت نامعلوم بین دو نفر برقرار است و فاقد مشروعیت اجتماعی و حقوقی در جامعه ما می‌باشد. هم‌خانگی به طور کلی به عنوان زندگی مشترک در یک رابطه صمیمی بدون ازدواج تعریف می‌شود. علیرغم اینکه وضعیت تاهل نشان دهنده نهایی تعهد رابطه است، فرصت ازدواج همیشه برای همه فراهم نبوده است. برای بسیاری از افراد، هم‌خانگی تنها راه برای نشان دادن چنین تعهدی است و برای برخی دیگر در اولویت قرار دارد. در پژوهش حاضر، که به روش تحلیلی-توصیفی انجام شده است و به لحاظ نوع داده‌های مورد استفاده تحقیق مروری می‌باشد، راه‌های مقابله با ازدواج سفید مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در کشور ما مسائلی که برسر راه ازدواج است، افراد را به سمت ازدواج سفید سوق می‌دهد. در کشورهای دیگر تغییرات فرهنگی و ارزشی باعث رواج این سبک از زندگی شده، ولی در کشور ما مسائلی مانند وضعیت اقتصادی، آداب و رسوم دست و پا گیر، تشریفات پرهزینه و ... باعث گرایش افراد به سمت ازدواج سفید می‌شود. بنابراین با توجه به شیوع این پدیده در میان افراد جامعه، نقش حاکمیت، رسانه ملی و خانواده به عنوان تاثیرگذارترین عوامل، بسیار حائز اهمیت است و نیازمند تدابیر آموزشی مفید و مؤثر می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - بررسی اثر لایه بندی خاک برفشار و شتاب وارد برزیستگاه های زیرزمینی تحت اثرانفجار سطحی
پرهام مهدی پور قزوینی وحید حسینی تودشکی محمدحسین نوری قیداری

پاسخ زیستگاه های زیرزمینی به بارگذاری حاصل از انفجار سطحی، موضوعی مهم در حفاظت محیط زیست است. زیستگاه های زیرزمینی اغلب به صورت غارهای کوچک و بزرگ و همچنین به شکل سفره های آب زیرزمینی در زیر رشته کوه ها و در نقاط مختلف کره زمین یافت می شوند. تاکنون مطالعات زیادی بر روی أکثر

پاسخ زیستگاه های زیرزمینی به بارگذاری حاصل از انفجار سطحی، موضوعی مهم در حفاظت محیط زیست است. زیستگاه های زیرزمینی اغلب به صورت غارهای کوچک و بزرگ و همچنین به شکل سفره های آب زیرزمینی در زیر رشته کوه ها و در نقاط مختلف کره زمین یافت می شوند. تاکنون مطالعات زیادی بر روی پارامترهای مختلف ازجمله پاسخ زمین، پاسخ سازه، آزمایش‌های میدانی و ... صورت گرفته است؛ اما هنوز جنبه‌های مجهول و مبهم فراوانی درزمینه انفجار و تأثیر آن بر محیط خاک و سازه وجود دارد. در این تحقیق، تأثیر لایه بندی خاک بر روی ایمنی یک زیستگاه زیرزمینی از جهت میزان شتاب و انتقال فشار وارد بر آن بررسی‌شده است. جهت مدل‌سازی زیستگاه زیرزمینی، از نرم‌افزار اتوداین کمک گرفته ‌شده و در مدل‌سازی‌ها از دو محیط لاگرانژی و اویلری در نظر گرفته ‌شده است. خرج انفجاری انتخاب شده در این تحقیق، معادل 16/52 کیلوگرمTNT بوده و داده‌ها با استفاده از گیج‌های قرار داده‌شده در مدل، ثبت‌شده است. نتایج به دست آمده نشان داده که وجود لایه رس‌ ماسه‌ای در سطح باعث انتقال فشار بیشتر به لایه بعدی و وخیم‌تر شدن اوضاع شده است. همچنین وجود رس ماسه ای خشک در زیر لایه ماسه ای باعث افزایش مقدار شتاب شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - بررسی وضعیت توزیع آگاما پولک درشت (Laudakia nupta) در استان کرمانشاه به روش مدل‌سازی اجماع
مینا اسماعیلی

10.30495/zisti.2023.1994465.1171

مقدمه: بررسی گستره انتشار و دامنه تقریبی توزیع گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری برای پیاده‌سازی برنامه‌های مدیریتی در سیمای سرزمین ضروری است. استان کرمانشاه با موقعیت توپوگرافی منحصربه‌فرد و وجود زیستگاه‌های متعدد از جنبه تنوع زیستی نقش مهمی در غرب کشور ایفا می‌کند. هدف ای أکثر

مقدمه: بررسی گستره انتشار و دامنه تقریبی توزیع گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری برای پیاده‌سازی برنامه‌های مدیریتی در سیمای سرزمین ضروری است. استان کرمانشاه با موقعیت توپوگرافی منحصربه‌فرد و وجود زیستگاه‌های متعدد از جنبه تنوع زیستی نقش مهمی در غرب کشور ایفا می‌کند. هدف این مطالعه بررسی وضعیت توزیع و تحلیل عوامل مؤثر بر پراکنش آگاما پولک درشت (Laudakia nupta) در استان کرمانشاه است.مواد و روش‌ها: در این مطالعه به‌منظور بررسی گستره توزیع آگاما پولک درشت (Laudakia nupta) پیمایش‌های میدانی از سطح استان و زیستگاه‌های مختلف این گونه در خلال سال‌های 1397 تا 1399 انجام گرفت. سپس با استفاده از داده‌های حضور گونه و متغیرهای زیستگاهی مدنظر، مراحل مدل‌سازی با کمک مدل‌سازی اجماع انجام گرفت. در این راستا 76 نقطه حضور گونه به همراه متغیرهای اقلیمی، پوشش گیاهی و بارش، وارد مدل‌های توزیع شدند. اهمیت متغیرها و همچنین معیار تلفیق داده‌ها با یکدیگر بر اساس معیار AUC تعریف شد.نتایج: یافته‌ها نشان داد که مدل‌های منفرد و اجماع در مدل‌سازی موفق عمل کرده‌اند. بر اساس پیش‌بینی در سطح استان کرمانشاه، کربن آلی خاک، پوشش گیاهی و ارتفاع بیشترین تأثیر را بر روی توزیع گونه داشته‌اند.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که بخش‌هایی از زیستگاه که منطبق با وجود ارتفاعات است به‌صورت پیوسته دارای مطلوبیت هستند و مناطقی نیز از زیستگاه وجود دارند که به‌صورت تکه‌تکه شده در جنوب شرق استان هستند. بخش‌های مرتفع شمال غرب استان، فاقد مطلوبیت برای حضور گونه است که می‌تواند به دلیل حضور آگاما قفقازی (Laudakia caucasia) باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - Application of driving force- Pressure- State- Impact- Response (DPSIR) Framework for Analyzing the Human habitat in City of Tehran
Esmail Salehi Lobat Zebardastb

Human habitat change is a complicated issue that many factors play different roles in its formation and distribution. Considering this complication, a more comprehensive and holistic approach is needed for a better understanding and management of those factors. The caus أکثر

Human habitat change is a complicated issue that many factors play different roles in its formation and distribution. Considering this complication, a more comprehensive and holistic approach is needed for a better understanding and management of those factors. The causal frameworks are among systemic and integrated methods for addressing the causes of environmental problems and the relationships that exist between the environmental systems for proposing proper solutions. The DPSIR model is a functional analysis framework to depict the cause-effect relationships that exist in creating environmental problems. Tehran is one of the major megacities in the Middle East that faces environmental consequences of over population and unplanned urban sprawl, and because of its location in arid region, its vulnerable to rise of environmental problem. In this research, by using the DPSIR framework, different aspects of habitat condition of Tehran are analyzed and later with the help of this conceptual framework, strategies for controlling urban environment. The results show that urbanization is the major driving force that is induced by overpopulation and the need for further urban sprawl, which cause pressure on natural resources. The state of housing and rapid land use changes have brought about unfavorable living conditions that result in unfavorable impacts on public health and safety, which are the results of ineffective policies and solutions. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - تحلیل دگرگونی های خانوادگی بر پایه برساخت‌های کنشی زنان و مردان از این دگرگونی ها در فرآیند گذار زندگی مشترکشان
شهناز بختیاری حسین ابواحسن تنهایی محمدمهدی لبیبی میثم موسایی

10.30495/jwsf.2023.1985400.1847

این جستار، مطالعه ای توصیفی-تحلیلی بود که با هدف دست یابی به فهم برساخته‌ های کنشی زندگی مشترک زنان و مردان از دگرگونی های خانوادگی در فرآیند گذار زندگی مشترک شان انجام گرفت. پژوهش به روش کیفی و با کمک راهبرد نظریه زمینه ای اجرا شد. بر مبنای این روش پژوهشگر با مراجعه أکثر

این جستار، مطالعه ای توصیفی-تحلیلی بود که با هدف دست یابی به فهم برساخته‌ های کنشی زندگی مشترک زنان و مردان از دگرگونی های خانوادگی در فرآیند گذار زندگی مشترک شان انجام گرفت. پژوهش به روش کیفی و با کمک راهبرد نظریه زمینه ای اجرا شد. بر مبنای این روش پژوهشگر با مراجعه مستقیم به مشارکت کنندگان، اطلاعات مورد نیاز را گردآوری و طی فرایند کد گذاری مورد تحلیل قرار داد. جامعه آماری، تمامی کارمندان متاهل دانشگاه های آزاد شهر تهران انتخاب شد. نمونه های مورد نیاز به کمک نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب گردید. که در نهایت طبق منطق اشباع نظری، نمونه نهایی 17 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه کیفی با پرسش های باز و نیمه ساخت یافته بود برای تحلیل داده‌ها از منطق گذاری باز، محوری و انتخابی استراس و کوربین استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که زوجین علل دگرگونی های خانوادگی در فرایند گذار زندگی مشترک شان را جابجایی ارزش های زوجین و خانواده و تکانه های مثبت و منفی برون فردی عنوان کردند که در شرایط پیش بینی ناپذیری و موقعیت های متغیر اتفاق می افتد؛ هرچند مداخله گرهایی چون، کیفیت حریم درون خانوادگی مزید بر علت می شد. زوجین در مواجهه با این تکانه ها از استراتژی های مختلفی چون درک موقعیت معطوف به آینده، مشارکت تعامل گرایانه و مدیریت زمان فرزند محور استفاده می کردند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - بررسی آت اکولوژی گونه Bothriochloa ischaemum در استان گلستان
قاسمعلی ابرسجی امرعلی شاهمرادی صدیقه زارع کیا

این تحقیق با هدف بررسی تغییرات سطح و تراکم تاج پوشش منطقه در شیبها و ارتفاعهای مختلف با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی سال 1334 (1:55000) و سال 1376 (1:40000) و بهره‌گیری از GIS انجام شد. مطالعه آت اکولوژی گونه Bothriochloa is أکثر

این تحقیق با هدف بررسی تغییرات سطح و تراکم تاج پوشش منطقه در شیبها و ارتفاعهای مختلف با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی سال 1334 (1:55000) و سال 1376 (1:40000) و بهره‌گیری از GIS انجام شد. مطالعه آت اکولوژی گونه Bothriochloa ischaemum با هدف شناخت و دستیابی به اطلاعات کاربردی و استفاده از آن در برنامه‏های اصلاح و توسعه مراتع انجام شد. برای این منظور ابتدا نقشه رویشگاه این گونه تهیه گردید. سپس دو منطقه تنگراه و گرگان به عنوان ایستگاه‏های مطالعاتی انتخاب شد. نمونه‏برداری با روش سیستماتیک تصادفی انجام گردید. خصوصیات رویشگاهی شامل توپوگرافی، اقلیم، خاک، گونه‏های همراه، درصد پوشش تاجی، تراکم و فراوانی و همچنین سیستم ریشه‌، فنولوژی‌، ارزش‌رجحانی‌ و کیفیت علوفه بررسی شد. نتایج نشان داد این گونه در این سایتها رویشگاه خالص و یکدستی را تشکیل داده است. در سایت‌های تنگراه و گرگان بارندگی به ترتیب 866 و 533 میلیمتر و میانگین درجه حرارت به ترتیب 66/15 و 8/17 درجه سانتیگراد می‌باشد. این گونه بر روی صخره‌های با شیب 80-25 درصد جنوبی در ارتفاع 1660-239 متر از سطح دریا گسترش دارد. بر روی خاکهای با بافت لومی و سیلتی لومی رویش یافته است. پوشش تاجی در سایت‌های گرگان و تنگراه به ترتیب 5/88 و 78 درصد و تراکم به ترتیب 1800 و1600 پایه در هکتار می‌باشد. سیستم ریشه به شدت درهم تنیده و نفوذ ریشه در خاک تا عمق 50 سانتی متر بوده است. شروع رشد اواخر بهمن، گلدهی اوایل تیر، رسیدن بذر اوایل تیر تا اواسط مرداد اتفاق می‌افتد. تجدید حیات بسیار خوب و قوه نامیه بذر بیش از 80% و وزن هزار دانه بذر 32/0گرم می‌باشد. کشت مستقیم بذر در رویشگاه اصلی انجام شد و بذرها بخوبی سبز شدند. این گونه به شدت مورد چرای دام قرار می‌گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - بررسی و تعیین عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش رویشگاه‌های مرتعی جنوب شرقی سبلان
بهنام بهرامی اردوان قربانی

چکیده: روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل مؤثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش رویشگاه های مرتعی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک این رویشگاه ها در منطقه ج أکثر

چکیده: روابط بین پوشش گیاهی و عامل های محیطی به شناخت عوامل مؤثر بر رشد و استقرار گونه های گیاهی و همچنین شناسایی رویشگاه ها کمک می کند. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط عوامل محیطی با پراکنش رویشگاه های مرتعی و تعیین مهمترین عوامل مؤثر در تفکیک این رویشگاه ها در منطقه جنوب شرقی سبلان واقع در استان اردبیل می باشد. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد. در اکوسیستم مرتعی مورد نظر، 45 رویشگاه در نقاط مختلف ارتفاعی و در دامنه های جنوب شرقی سبلان انتخاب و در داخل هر یک از این رویشگاه های تعیین شده، 3 پلات بزرگ 10 مترمربعی با فاصله 40 متر از همدیگر و در طول ترانسکت 120 متری مستقرگردید. در داخل پلات ها فهرست گیاهان موجود و درصد تاج پوشش آن ها تعیین گردید. همچنین در داخل هر پلات از دو عمق 15-0 و 30-15سانتی متری، خاک برداشت شد و خصوصیات اقلیمی نظیر بارندگی و دما ، خصوصیات توپوگرافی نظیر ارتفاع، شیب و جهت جغرافیایی، عوامل خاکی نظیر بافت خاک، هدایت الکتریکی ، اسیدیته ، ماده آلی (کربن) ، فسفر و پتاسیم اندازه گیری شدند. به منظور تعیین روابط بین عوامل محیطی با پراکنش پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره (رج بندی) استفاده شد. رج بندی جوامع گیاهی با توجه به عوامل محیطی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (DCA[1]، RDA[2]، CCA[3]) صورت گرفت. نتایج نشان داد درمنطقه مورد مطالعه، عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع و جهت جغرافیایی) تأثیر معنی داری بر پراکنش رویشگاه های مرتعی دارند. نتایج حاصل از CCA عوامل محیطی منطقه مرتعی حاکی از آن است که محور اول و دوم به ترتیب با مقادیر ویژه 703/0 و 519/0 و واریانس 5/11 و 0/20 ، تغییرات رویشگاه ها و عوامل محیطی منطقه را توجیه می کنند. از نتایج این تحقیق می توان در مدیریت، احیا و اصلاح اکوسیستم های مرتعی جنوب شرقی سبلان و مناطق مشابه استفاده کرد. [1] - Detrended Correspondence Analysis [2] - Representational Difference Analysis [3] - Canonical Correspondence Analysis تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - مطالعه بوم شناسی فردی گونه مرتعی Galium verum در دره شهدای استان آذربایجان غربی
رضا احمدخانی علی آریاپور

در این پژوهش بوم شناسی فردی گونه Galium verumبا توجه به آب هوای منطقه ای، در دره شهداء استان آذربایجان غربی طی سال های 1390-1389 بررسی شد. نمونه برداری ها به روش تصادفی سیستماتیک در سه طبقه ارتفاعی 1600-1400، 1800-1600، 1800< متر از سطح دریا و در جهت های جغرافیایی شم أکثر

در این پژوهش بوم شناسی فردی گونه Galium verumبا توجه به آب هوای منطقه ای، در دره شهداء استان آذربایجان غربی طی سال های 1390-1389 بررسی شد. نمونه برداری ها به روش تصادفی سیستماتیک در سه طبقه ارتفاعی 1600-1400، 1800-1600، 1800< متر از سطح دریا و در جهت های جغرافیایی شمال، شمال شرقی، شرق و غرب مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق فاکتور های مختلف با استفاده از آزمون های تجزیه واریانس و دانکن و مشخصات مربوط به شیب و ارتفاع با به کارگیری نقشه های توپوگرافیک و نرم افزار GIS و انجام بازدیدهای صحرایی استخراج گردید. نتایج نشان داد که رویشگاه های این گونه در دامنه ارتفاعی 1400 تا 1800 متر واقع شده و دامنه گسترش گونه مورد بررسی در اقلیم نیمه خشک فراسرد می باشد. سازند منطقه آهکی روته بوده و بیشترین پراکنش این گونه در خاک هایی با اسیدیته 2/7%، آهک و ماسه 20%،10%، فسفر خاک و هدایت الکتریکی به ترتیب 12% تا 32% ، 42/0 تا 44/0 دسی زیمنس بر متر می باشد. بیشترین میزان تراکم، درصد تاج پوشش و وزن خشک در طبقه ارتفاعی 1600-1400 در جهت شمال جغرافیایی و شیب های کمتر از 50 درجه بدست آمد. ریشه گیاه تا عمق 50 سانتی متری نفوذ کرده و میزان قوه نامیه بذور 92% می باشد. بررسی فنولوژیکی نشان می دهد که گونه از اواخر اسفند ماه شروع به رشد ابتدایی کرده و از اواسط خرداد ماه وارد مرحله گلدهی شده و مرحله تشکیل بذر از اواخر تیر ماه شروع شده و ریزش بذر نیز از اواخر مرداد تا اواسط شهریور ماه به طول می انجامد و پس از این مرحله گونه دچار رکود می شود. شروع رشد پائیزه عموماً اواخر مهر و اکثراً تا نیمه دوم آبان ماه به طول می انجامد و اواخر پاییز شروع خواب زمستانه است. بررسی ترکیبات شیمیایی نشان داد در مراحل مختلف فنولوژیکی میزان نیتروژن و فسفر گیاهی با افزایش ارتفاع کاهش می یابد. بیشترین میزان نیتروژن، پتاسیم و پروتئین گیاهی در طبقات ارتفاعی مختلف در مرحله رشد فعال و کمترین مقدار در مراحل گلدهی و بذردهی بدست آمد. این گونه به دلیل بالا بودن ارزش رحجانی و پراکنش در جهت ها، شیب و ارتفاعات مختلف می توان اقدام به کشت مصنوعی در مراتع نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - بررسی خصوصیات مورفولوژیکی، آنتی‌اکسیدانی و میزان اسانس گیاه دارویی چای کوهی Stachys lavandulifolia Vahl. در رویشگاه‌های استان‌های سمنان، خراسان شمالی و رضوی
صدیقه چورلی سارا خراسانی نژاد خدایار همتی بهاره کاشفی

چای‌کوهی یکی از گونه ‌های دارویی جنس Stachysو تیره نعناع با خواص درمانی متعدد می‌باشد که در مناطق مختلف ایران رویش دارد. جهت بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گیاه تحقیقی بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار از چهار رویشگاه در استان‌های سمنان، خراسان شمالی و ر أکثر

چای‌کوهی یکی از گونه ‌های دارویی جنس Stachysو تیره نعناع با خواص درمانی متعدد می‌باشد که در مناطق مختلف ایران رویش دارد. جهت بررسی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گیاه تحقیقی بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار از چهار رویشگاه در استان‌های سمنان، خراسان شمالی و رضوی در سال 1393 صورت پذیرفت. سپس در زمان گلدهی اقدام به ثبت خصوصیات مورفولوژیکی از قبیل ارتفاع در زمان گلدهی، وزن‌تر و خشک ریشه و ساقه، طول ریشه، تعداد گل در گل‌آذین، نسبت گل‌های باز به کل گل‌ها، تعداد برگ روی ساقه، سطح برگ و مقدار کلروفیل گردید. همچنین درصد و عملکرد اسانس، مقدار فنل کل، محتوای فلاونوئیدی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی تعیین شد. با بررسی نتایج مشخص شد خصوصیات مورفولوژیکی گیاه مورد مطالعه در رویشگاه‌های مختلف اختلاف معنی‌دار نداشت در ‌حالی‌که در مورد میزان اسانس در سطح یک‌ درصد اختلاف معنی‌دار مشاهده شد. در بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی، رویشگاه شاهرود بیشترین میزان فنل کل و مشهد بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی را دارا بود. همچنین بالاترین میزان فنل‌کل و محتوی فلاونوئیدی در برگ و بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی را گل داشت. همچنین بیشترین عملکرد و درصد اسانس مربوط به رویشگاه مشهد مشاهده شد که می‌توان بیان نمود با کاهش ارتفاع و بارندگی، میزان اسانس تولید شده در گیاه چای کوهی افزایش یافت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - اثر ارتفاع و خصوصیات خاک بر برخی متابولیت‌های ثانویه اندام‌های مختلف بنفشه معطر (Viola odorata L.) در رویشگاه‌های مختلف طبیعی استان مازندران
نیلوفر ذکریانژاد حسین مرادی پوریا بی پروا زهرا معماریانی

10.30495/iper.2021.1936770.1716

عوامل محیطی مختلف شامل ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات خاک بر رشد و تولیدات گیاهان در اکوسیستم‌های طبیعی موثر است. گیاه دارویی بنفشه‌معطر (Viola odoratata L.) از خانواده Violaceae، علفی و چند‌ساله بوده و به‌صورت خودرو در نواحی کوهستانی شمال ایران و در برخی از نواحی کشور رو أکثر

عوامل محیطی مختلف شامل ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات خاک بر رشد و تولیدات گیاهان در اکوسیستم‌های طبیعی موثر است. گیاه دارویی بنفشه‌معطر (Viola odoratata L.) از خانواده Violaceae، علفی و چند‌ساله بوده و به‌صورت خودرو در نواحی کوهستانی شمال ایران و در برخی از نواحی کشور رویش دارد. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی و مقایسه فیتوشیمایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندام‌های برگ، گل و ریشه گیاه در نه رویشگاه استان مازندارن در اسفند ماه سال 1398 صورت گرفت. پس از جمع‌آوری اندام‌های هوایی و زمینی گیاه در مرحله گلدهی و تهیه عصاره متانولی از طریق التراسونیک، محتوای فنلی و فلاونوئیدی بترتیب از روش‌های فولین سیکالتو و رنگ‌سنجی کلرید آلومینیوم، فعالیت آنتی اکسیدانی با آزمون مهار رادیکال‌های آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) و آنتوسیانین گل از روش واگنر سنجیده شد. طبق نتایج بدست‌ آمده مقدار فنل گل و برگ به ترتیب با افزایش ارتفاع کاهش و افزایش و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی گل افزایش یافتند، اما مقدار فلاونوئید‌ها تحت تاثیر ارتفاع رویشگاه قرار نگرفتند. در بررسی خصوصیات خاک، محتوای آنتوسیانین گل متاثر از کمبود فسفر قابل جذب در رویشگاه 3 فیروزجاه بابل و رویشگاه 6 محمدآباد بهشهر افزایش یافت. همچنین بطورکلی در بررسی مواد موثره، ناحیه 7 دارای درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی گل (95/67 درصد) و ریشه (18/86 درصد)، فنل برگ (32/142 میلی‌گرم/گرم) و ریشه (21/55 میلی‌گرم/گرم) و آنتوسیانین گل (52/6 میکرومول/گرم) در بنفشه معطر به مقدار بالایی بود، بنابراین می‌توان به عنوان ناحیه برتر انتخاب کرد و نمونه‌های این ناحیه را به عنوان بانک ژنی در تکثیر جنسی و غیر جنسی استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - بررسی برخی اثرات رویشگاه‌های مختلف بر فعالیت ضدمیکروبی گیاه دارویی گزنه (Urtica dioica L.)
الهام مقیسه مه لقا قربانلی

رویشگاه‌های مختلف با شرایط آب و هوایی متنوع اثرات متفاوتی بررشد و میزان مواد مؤثره گیاهان دارند. گیاه دارویی گزنه دو پایه Urtica dioica L. در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شده است. جهت انجام این پژوهش، در طول دوره زایشی گزنه، نمونه‌های گیاهی از چهار من أکثر

رویشگاه‌های مختلف با شرایط آب و هوایی متنوع اثرات متفاوتی بررشد و میزان مواد مؤثره گیاهان دارند. گیاه دارویی گزنه دو پایه Urtica dioica L. در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شده است. جهت انجام این پژوهش، در طول دوره زایشی گزنه، نمونه‌های گیاهی از چهار منطقه مختلف گرگان واقع در استان گلستان جمع‌آوری شدند. فعالیت ضدمیکروبی عصاره اتانلی اندام‌های مختلف گیاه آنها علیه سه باکتری Staphylococcus aureus، Escherichia coli و Pseudomonas aeruginosa و قارچ Candida albicans به روش MIC و MBC بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش، عصاره اتانولی گزنه، اثر ضدباکتریایی و ضدقارچی نشان داد. عصاره گونه‌هایی که در ارتفاعات بالاتر رویش داشتند. اثر ضدمیکروبی بیشتری داشت و در بین چهار اندام مورد بررسی، مؤثرترین عصاره مربوط به برگ بود (mg/ml:MIC 5/62) و در بسیاری موارد عصاره ساقه اثر ضدمیکروبی نداشت یا کم اثر بود. باکتری گرم منفی E. coli، تقریباً به تمام عصاره‌ها مخصوصاً عصاره ریشه حساسیت نشان داد. بهترین اثر مهاری و کشندگی (mg/ml:MIC 8/7 و mg/ml:MBC 62/15) نیز در همین مورد دیده شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

44 - بررسی تغییرات محتوای فنل‌، فلاونویید کل و عملکرد آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی Gundelia tournefortii L. در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان
لیلا خلاصی اهوازی غلام علی حشمتی پرژک ذوفن موسی اکبرلو

کنگر علوفه‌ای (Gundelia tournefortii L.) از گیاهان بومی ایران با ارزش دارویی- علوفه‌ای تیره Asteraceae است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات محتوای فنل، فلاونویید کل و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی گیاه در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان با اختلاف ا أکثر

کنگر علوفه‌ای (Gundelia tournefortii L.) از گیاهان بومی ایران با ارزش دارویی- علوفه‌ای تیره Asteraceae است. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات محتوای فنل، فلاونویید کل و ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی گیاه در مراحل مختلف رشد در چهار رویشگاه شمال شرق استان خوزستان با اختلاف ارتفاع 900 متر انجام گرفت. سرشاخه‌های هوایی گیاه از چهار رویشگاه طبیعی شمال شرق خوزستان (دره‌خرسون، شاهزاده احمد 1، شاهزاده احمد 2 و دهدز)، در سه مرحله رویشی، گل‌دهی و بذردهی جمع‌آوری گردید.محتوای فنل وفلاونوئید کل عصاره‌های متانولی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و فعالیت آنتی‌اکسیدانی با روش به‌دام‌اندازی رادیکال آزاد DPPH اندازه‌گیری گردید. با توجه به نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA)، عوامل رویشگاه، اندام و فنولوژی هر کدام به‌صورت جداگانه و اثر متقابل رویشگاه-اندام گیاه، رویشگاه- مراحل‌فنولوژی، رویشگاه-اندام گیاه- مراحل‌فنولوژی با اطمینان 99 درصد بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید کل این گیاه اثر معنی‌دار داشت. میانگین تیمارها در سه تکرار با استفاده ازآزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند (01/0P<). نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل (9/56 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده خشک)، فلاونوئید کل (03/7 میلی‌گرم کوئرستین در گرم ماده خشک) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (19/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) در رویشگاه دره‌ خرسون گزارش گردید. همچنین عصاره گیاه در مرحله گلدهی و در همه رویشگاه‌ها از بیشترین محتوای ترکیبات فنلی و فلاونوییدی و عملکرد آنتی‌اکسیدانی برخوردار بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

45 - بررسی فیتوشیمیایی اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) در مراحل مختلف رشد و رویشگاه‌های طبیعی و گلخانه‌ای
میر مهدی هاشمی بهمن حسینی عباس حسنی رعنا قلی نژاد یوبرت قوستا علیرضا سیروس مهر

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) متعلق به تیره نعنا است و اغلب به‌عنوان آنتی‌اکسیدان، ضدباکتری و مسکن در درمان عفونت‌های دیابتی استفاده می‌شود. در این تحقیق به‌منظور بررسی فیتوشیمیایی اسانس، گیاه در مراحل مختلف رشد از زیستگاه طبیعی و سپس مقایسه آن با شرایط گلخانه أکثر

گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) متعلق به تیره نعنا است و اغلب به‌عنوان آنتی‌اکسیدان، ضدباکتری و مسکن در درمان عفونت‌های دیابتی استفاده می‌شود. در این تحقیق به‌منظور بررسی فیتوشیمیایی اسانس، گیاه در مراحل مختلف رشد از زیستگاه طبیعی و سپس مقایسه آن با شرایط گلخانه ای، برگ‌های گیاه در مراحل مختلف رویشی، گلدهی و رسیدگی بذر در بهار 1391 از منطقه آبخوان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی برداشت گردید و همزمان برگ‌های کشت شده همین گیاه در شرایط گلخانه‌ای جمع‌آوری و خشک گردید.اسانس نمونه‌ها به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز شد. نتایج نشان داد در فاز گلدهی، گیاه از بیشترین میزان اسانس (04/1 درصد) و به ترتیب کامفور (85/23 درصد)، بتا-پینن (8/9 درصد)، 1و8-سینئول (04/8 درصد) و آلفا-پینن (87/6 درصد) از بیشترین مقدار در فاز گلدهی برخوردار بودند و اینکه که در هر دو رویشگاه به‌ترتیب کامفور ، بتا-پینن و آلفا- پینن از بیشترین مقدار در اسانس برخوردار بودند و این در صورتی است که در فاز رسیدگی بذر کمترین میزان اسانس (65/0 درصد) رسیده و کامفور گزارش نشده است و میزان کامفور گزارش شده که در فاز گلدهی گیاه و مخصوصاً در رویشگاه طبیعی به بالاترین مقدار خود (85/23 درصد) رسیده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

46 - بررسی میزان تغییرات اسانس،کلروفیل، کارتنوئید، آنتوسیانسن و فلاونوئید Mentha longifolia ( L.) Hods. subsp. longifolia در رویشگاه‌های مختلف مرند
وحید نوروزی سعید یوسف زاده کمال سادات اسیلان سیروس منصوری فر

در این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات کیفی پنج جمعیت پونه (Mentha longifolia ( L.) Hods. subsp. longifolia) در پنج رویشگاه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1394 در سه تکرار انجام گردید. در هر رویشگاه نمونه‌های گیاهی در یک کوادرات 5/0× 5/0 مترمربع از سطح خاک أکثر

در این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات کیفی پنج جمعیت پونه (Mentha longifolia ( L.) Hods. subsp. longifolia) در پنج رویشگاه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سال 1394 در سه تکرار انجام گردید. در هر رویشگاه نمونه‌های گیاهی در یک کوادرات 5/0× 5/0 مترمربع از سطح خاک کف بر و در هر منطقه تعداد 3 نمونه‌برداری انجام گرفت که در محدوده ارتفاعی 1100 تا 1300 واقع در استان آذربایجان شرقی قرار داشتند. در کلیه مناطق، نمونه‌گیری در زمان گلدهی کامل انجام شد. میزان اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) اندازه‌گیری شد و محتوای کلروفیل (a، b، و کل)، کارتنوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین کل به‌ترتیب با استفاده از روش‌های اسپکتوفتومتری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد میزان اسانس، فلاونوئید‌ کل کلروفیل، کارتنوئید و آنتوسیانین کل به‌طور معنی‌داری تحت تاثیر رویشگاها‌ی مختلف قرار گرفتند. بیشترین میزان اسانس، کلروفیل، کارتنوئید، آنتوسانین و فلاونوئید از گیاهان برداشت شده از رویشگاه بنگین بدست آمد. درصد اسانس در جمعیت بنگین (25/2 درصد) در مقایسه با جمعیت سایر رویشگاه‌ها بیش از 100 درصد بود. میزان نیتروژن و ماده آلی و بافت خاک در رویشگاه بنگین تاثیر مثبتی در افزایش میزان اسانس و میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی داشت. به‌دلیل میزان بیشتر نیتروژن، ماده آلی و بافت لومی خاک، میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوئید کل در گیاهان جمعیت بنگین در مقایسه با جمعیت کشک‌سرا تقریباً دو برابر بیشتر بود. به‌دلیل ارتفاع پایین‌تر مناطق کشک‌سرا و درویش محمد کمترین میزان آنتوسیانین و فلاونوئید در اینرویشگاه‌هامشاهده گردید.به‌طورکلی، جمعیت بنگین دارای بیشترین صفات کیفی مورد مطالعه بود. بنابراین با استفاده از این جمعیت می‌توان ارقامی با خصوصیات مطلوب زراعی تولید کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

47 - بررسی و مقایسه مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی .Echium italicum L در رویشگاه‌های مختلف استان کردستان
فرنوش صبوری براتعلی فاخری عبدالرحمن رحیمیان بوگر

به منظور بررسی مقایسه ای ویژگی های مورفولوژیکی و فیتو شیمیایی اسانس گیاه دارویی گل گاوزبان ایتالیایی (Echium italicum L.) آزمایشی به صورت طرح آشیانه ای در سه رویشگاه سنندج، مریوان و دیواندره استان کردستان در سه ارتفاع مختلف از هر رویشگاه در سال 1393 انجام گرفت. برای ا أکثر

به منظور بررسی مقایسه ای ویژگی های مورفولوژیکی و فیتو شیمیایی اسانس گیاه دارویی گل گاوزبان ایتالیایی (Echium italicum L.) آزمایشی به صورت طرح آشیانه ای در سه رویشگاه سنندج، مریوان و دیواندره استان کردستان در سه ارتفاع مختلف از هر رویشگاه در سال 1393 انجام گرفت. برای اندازه گیری شاخص های مورد نظر سرشاخه های گلدار گیاه از رویشگاه های طبیعی در اوایل تابستان برداشت شد. متغیرهای مورفولوژیکی شامل: ارتفاع بوته، وزن تر و خشک، طول و عرض برگ های ساده و رزت، فاصله میانگره، قطر ساقه، تعداد گل، قطر ساقه، تعداد برگ و تعداد شاخه فرعی و متغیرهای فیزیولوژیک شامل: شاخص کلروفیل، اندازه‌گیری عناصر NPK خاک، گل و برگ، عملکرد اسانس که با استفاده از روش تقطیر با آب طرح کلونجراستخراج، شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس بااستفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC/MS) و عملکرد موسیلاژ نیز با روش جداسازی توسط آب مقطر و رسوب دهی در اتانول 96 درصد مورد سنجش قرار گرفتند.داده ها به وسیله نرم افزار آماری SAS و با روش آنالیز LGM مقایسه میانگین ها انجام گرفت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا و به دنبال آن کاهش درجه، ارتفاع بوته، فاصله ی میانگره، قطر ساقه، تعداد برگ و درصد موسیلاژ و همچنین اسانس گیاه کاهش، در حالی که شاخص کلروفیل افزایش یافته است. ارتفاع از سطح دریا تاثیر معنی داری بر عملکرد اسانس دارد و بالاترین میزان اسانس در پایین ترین ارتفاع برای هر رویشگاه بدست آمد ، همچنین اکوتیپ سنندج در ارتفاع 1557 متری از نظر عملکرد اسانس (097/0 درصد)، از سایر اکوتیپ ها برتر بود. از ترکیبات غالب اسانس می توان به بورنئول، کامفور،کانوئیک متیل استرو کاندینون و... اشاره کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

48 - بررسی و مقایسه فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Thymus daenensis Celak در شرایط رویشگاه‌های طبیعی و مزرعه
جلال خورشیدی مجید شکرپور وحیده ناظری

در فرایند اهلی‌سازی یک گیاه دارویی، ارزیابی تغییرات کمی و کیفی ماده موثره ضمن انتقال از رویشگاه طبیعی به مزرعه، امری ضروری است. آویشن دنایی(Thymus daenensis Celak.) از گیاهان دارویی باارزش اندمیک ایران است که به لحاظ دارا بودن اسانس بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. د أکثر

در فرایند اهلی‌سازی یک گیاه دارویی، ارزیابی تغییرات کمی و کیفی ماده موثره ضمن انتقال از رویشگاه طبیعی به مزرعه، امری ضروری است. آویشن دنایی(Thymus daenensis Celak.) از گیاهان دارویی باارزش اندمیک ایران است که به لحاظ دارا بودن اسانس بالا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مطالعه، کمیت و کیفیت اسانس سه اکوتیپ از استان‌های همدان، مرکزی و لرستان در شرایط رویشگاه طبیعی و مزرعه ارزیابی شد.پیکره هوایی گیاهان رویشگاه و مزرعه در مرحله‌ی تمام گل برداشت‌شده، سپس اسانس‌گیری از آنها با روش تقطیر با آب به کمک دستگاه کلونجر انجام گرفت و اسانس‌ها توسط دستگاه‌های GC و GC/MS آنالیز شدند.نتایج نشان داد که میزان اسانس اکوتیپ‌ها در رویشگاه طبیعی اختلاف معنی‌داری با هم داشتند ولی در شرایط کشت در مزرعه این اختلاف معنی‌دار نبود. درصد اسانس اکوتیپ استان همدان در شرایط مزرعه بیشتر از شرایط رویشگاه طبیعی بود ولی در دو اکوتیپدیگرمیزان اسانس در رویشگاه طبیعی بیشتر از مزرعه بود.ترکیبات تشکیل دهنده‌ی اسانس در همه‌ی اکوتیپ‌ها هم در شرایط رویشگاه و هم در شرایط مزرعه تقریباً مشابه بود، اما در نوع ترکیبات غالب و نیز میزان آنها در اکوتیپ‌های مختلف در شرایط رویشگاه و مزرعه تفاوت‌هایی مشاهده شد. در مجموع بیشترین میزان اسانس(5 درصد)و تیمول(45/75 درصد)به ترتیب در اکوتیپ‌های مرکزی و لرستان تحت شرایطرویشگاه طبیعیمشاهده گردید.همانطور که نتایج نشان داد درصد اسانس و تیمول آویشن‌دنایی به شدت تحت تاثیر شرایط رویشگاهی بود و لذا مطالعه و تعیین مناسب‌ترین محیط کشت ثانویه جهت اهلی‌سازی این گیاه امری ضروری است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

49 - ارزیابی و مقایسه محتوای فنل و عملکرد ضداکسیدانی در 80 جمعیت‌ متعلق به گیاه دارویی 'Prangos spp.
پیمان آذرکیش محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی فاطمه خاکدان

10.30495/ejmp.2021.682557

جاشیر (Prangos spp.)گیاهی دارویی و بومی برخی نواحی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق به منظور بررسی محتوای فنل و فعالیت آنتی اکسیدانی اندام های هوایی در مرحله گلدهی از 80 جمعیت متعلق به هفت گونه P. hausslmechtii، P أکثر

جاشیر (Prangos spp.)گیاهی دارویی و بومی برخی نواحی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق به منظور بررسی محتوای فنل و فعالیت آنتی اکسیدانی اندام های هوایی در مرحله گلدهی از 80 جمعیت متعلق به هفت گونه P. hausslmechtii، P. lophoptera، P. corymbosa، P. uloptera، P. acaulis، P. platychloenaو P. ferulacea در بهار و تابستان 1397 در شش استان لرستان، اصفهان، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهار محال و بختیاری به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. بعد از تهیه عصاره متانولی اندام هوایی به روش خیساندن، فنل کل و فعالیت ضداکسیدانی عصاره به ترتیب به روش فولین سیکالتو و دی فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) اندازه‌گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین ها از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بین جمعیت ها و گونه‌های مختلف جنس جاشیر به لحاظ میزان فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانتی تفاوت وجود دارد. میزان فنل کل عصاره متانولی اندام هوایی 80 جمعیت متعلق به هفت گونه جنس جاشیر بین 59/17 تا 76/1 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم عصاره و ظرفیت ضداکسیدانی آن ها بین 77/61 تا 2/96 درصد متغیر بود. بیشترین میزان فنل کل و نیز فعالیت ضداکسیدانی در عصاره اندام های هوایی جنس جاشیر متعلق به جمعیت های 5 (از گونه P. acaulis) و 48 (از گونه P. platychloena)و کمترین میزان در جمعیت های 80 (از گونه P. platychloena)و 36 (از گونهP. platychloena) مشاهده شد. در بین هفت گونه جنس جاشیر بیشترین میزان فنل کل و فعالیت ضداکسیدانی در گونه های P. ulopteraوP. acaulisیافت شد. با توجه به خاصیت بالای آنتی‌اکسیدانی گیاهان جنس جاشیر و همچنین به‌دلیل خطرات سرطان‌زایی آنتی‌اکسیدان‌های مصنوعی پیشنهاد می‌گردد گونه های مختلف این جنس مخصوصاً گونه های P. ulopteraوP. acaulis به‌عنوان جایگزینی مناسب بجای مواد نگه‌دارنده استفاده شوند. به‌طوری که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان منابع غنی و در دسترس، در صنایع غذایی و داروسازی استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

50 - بررسی تنوع فیتوشیمیایی ترکیبات اسانس گونه دارویی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. در رویشگاه‌های مختلف استان هرمزگان
علیرضا یاوری

10.30495/ejmp.2021.1942516.1657

مریم گلی جنوبی با نام علمی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. یکی از گونه های چندساله و معطر اندمیک متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد که به صورت خودرو در جنوب ایران رویش یافته و به طور سنتی به‌عنوان ضدعفونی کننده، ضد اسهال، ضد التهاب، بادشکن، هضم کننده و مسکن أکثر

مریم گلی جنوبی با نام علمی Salvia sharifii Rech. f. & Esfand. یکی از گونه های چندساله و معطر اندمیک متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد که به صورت خودرو در جنوب ایران رویش یافته و به طور سنتی به‌عنوان ضدعفونی کننده، ضد اسهال، ضد التهاب، بادشکن، هضم کننده و مسکن استفاده می شود. در این تحقیق، در بهار سال 1398 و در مرحله گلدهی کامل، اندام هوایی سه جمعیت مختلف این گیاه از رویشگاه های طبیعی آن در استان هرمزگان شامل آبماه، قطب آباد و سیرمند، در محدوده ارتفاع از سطح دریا 760 تا 1210 متر، جمع‌آوری شده و نمونه ها در سایه و دمای محیط، خشک شدند. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب به‌وسیله دستگاه کلونجر با سه تکرار صورت پذیرفت و پس از اندازه گیری بازده اسانس (درصد وزنی به وزنی)، نوع و میزان ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس جمعیت ها با استفاده از دستگاه های گاز کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مشخص شد. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین بازده اسانس به ترتیب مربوط به جمعیت سیرمند (14/1 درصد) و جمعیت قطب آباد (65/0 درصد) بود. ترکیب غالب و مشترک در جمعیت‌های آبماه و سیرمند، لینالول و در جمعیت قطب آباد، المول بود. دومین ترکیب غالب در اسانس آبماه، قطب آباد و سیرمند به ترتیب اسکلارئول اکساید، آگاروسپیرول و هگزیل-2- متیل بوتیرات بودند. در حالی که سومین ترکیب غالب در جمعیت آبماه، هگزیل-2- متیل بوتیرات بود، در دو جمعیت قطب آباد و سیرمند به ترتیب ترکیب های هگزیل کاپریلات و هگزیل ایزو والرات به عنوان سومین ترکیب غالب مشاهده گردید. وجود تنوع شیمیایی در بین جمعیت های طبیعی مریم گلی جنوبی نشان داد ضمن تاثیر وراثت، این گونه دارای پتاسیل سازگاری بالایی نیز می باشد؛ به طوری که دامنه وسیعی از شرایط اقلیمی از قبیل درجه حرارت، ارتفاع و بارندگی در بین جمعیت های مختلف وجود دارد که می تواند در راستای حفاظت و اهلی کردن درون و خارج از محل رویش این گونه در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

51 - بررسی اتنوفارماکولوژی و تنوع در اجزای عملکرد و ویژگی‌های فیتوشیمیایی برخی از گونه‌های جنس بنفشه (Viola spp.) در رویشگاه‌های شمال ایران
مینا دردی سارا خراسانی نژاد خلیل قربانی محسن فرهادپور

10.30495/ejmp.2023.1965442.1709

در این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع اتنوفارماکولوژیکی، اجزای عملکرد و ویژگی‌های فیتوشیمیایی 16 توده از جنس بنفشه (Viola spp.) از 16 رویشگاه در شمال و شمال‌غرب ایران (استان‌های گلستان، مازندران، اردبیل، آذربایجان‌شرقی و کرمانشاه)، تحقیقی بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار أکثر

در این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع اتنوفارماکولوژیکی، اجزای عملکرد و ویژگی‌های فیتوشیمیایی 16 توده از جنس بنفشه (Viola spp.) از 16 رویشگاه در شمال و شمال‌غرب ایران (استان‌های گلستان، مازندران، اردبیل، آذربایجان‌شرقی و کرمانشاه)، تحقیقی بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار صورت پذیرفت. اطلاعات اتنوفارماکولوژی از مردم محلی به‌دست آمد و نمونه‌های گیاهی در بهار 1398 در زمان گلدهی، از رویشگاه‌های مذکور جمع‌آوری شدند. بررسی اجزای عملکرد ، ویژگی‌های فیتوشیمیایی و آنتی اکسیدانی نمونه ها به روشهای اسپکتوفوتومتری، ABTS و DPPH موردسنجش قرار گرفتند. نتایج اتنوفارماکولوژیکی نشان داد در بیشتر مناطق از فراورده‌های بنفشه به‌عنوان ضد‌التهاب و ضد‌ویروس در درمان سرفه و سرماخوردگی کاربرد دارد. نتایج نشان داد ویژگی‌های رویشگاه روی تمامی اجزای عمکرد و صفات فیتوشیمیایی اندازه‌گیری‌شده، دارای اثر معنی‌داری بوده است به طوری‌که با افزایش ماده آلی و عناصرغذایی خاک میزان کلروفیل و وزن خشک اندام هوایی نمونه‌ها افزایش پیدا کرد. همچنین با افزایش ارتفاع میزان ترکیبات آنتی‌اکسیدانی با روش‌های ABTS و DPPH، فنل‌کل و فلاونوئیدکل در اندام هوایی افزایش پیدا کرد و نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی (PCA) نیز نتایج به‌دست آمده را تایید کرد. در کلاستربندی که براساس دو عامل اجزای عملکرد و فیتوشیمیایی انجام شد، مشخص شد در فاصله 0/2 اقلیدسی تجزیه کلاستر برای ویژگی‌های فیتوشیمیایی، به 14 دسته و برای اجزای عملکرد به 9 دسته تقسیم شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای نیز نشان داد که ویژگی‌های اقلیمی و ادافیکی رویشگاه اثر بسیار زیادی بر اجزای عملکرد و ویژگی‌های فیتوشیمیایی در گیاه بنفشه دارد که میتواند تعیین‌کننده الگوی مناسب کشت باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

52 - Habitat use by Persian Gazelle (Gazella Subgutturosa) in Kalmand Protected Area, Iran
Fahime Faghihi Shirin Aghanajafizadeh

10.30495/jonass.2021.1923032.1007

Background and objective: Persian gazelle is considered one of the indicators and vulnerable species in Iran. Although, several studies have been so far conducted on this species in different areas of Iran, there is no complete ecological information about the species h أکثر

Background and objective: Persian gazelle is considered one of the indicators and vulnerable species in Iran. Although, several studies have been so far conducted on this species in different areas of Iran, there is no complete ecological information about the species habitat selection. This study tried to examine the habitat selection of the Persian gazelle based upon quantify habitat variables (pellet groups) in the areas of animal's presenceMaterials and methods: Sampling was done in each habitat type using random steady transects with 200 meters' length and 2 meters width, and such habitat variables as percentage of vegetation cover, species richness, and distance from the nearest water source, farms, roads, and areas of human development were measured.Results and conclusion: The results indicated that the density of pellet groups was different between different plant communities. It was also shown, that habitat variables such as percent cover of plant species Artemisia siberi, species richness and distance to road are important factors that influence the habitat selection of this species in Kalmand protected area. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

53 - Chemical compositions of the essential oil of Gundelia tournefortii L. (Asteraceae) from Central Zagros, Iran
حمیدرضا فرهنگ محمدرضا وهابی علیرضا علافچیان

Background & Aim: Gundelia tournefortii L. (Tumbleweed) has been identified as one of the well-known and widely distributed plants with various applications in some of Asian and North African countries. It belongs to the (Asteraceae) family and grows in the Middle E أکثر

Background & Aim: Gundelia tournefortii L. (Tumbleweed) has been identified as one of the well-known and widely distributed plants with various applications in some of Asian and North African countries. It belongs to the (Asteraceae) family and grows in the Middle East particularly in the temperate, mountainous and semi desert areas of countries such as Iran, Iraq, Turkey, Jordan, Syria, Egypt, Turkmenistan and some regions of Azerbaijan and Armenia. The aim of this study was to identify of the chemical components of G.Tournefortii L. in some of its habitats into Central Zagros area, Iran. Experimental: In this regard, G. tournefortii L. was collected from some of its natural habitats in the mentioned area and air dried. The essential oil of the plant was isolated by hydro-distillation with a yield of 0.8 % (v/w). Also, the chemical compositions of volatile oil were analyzed using GC-MS. Results & Discussion: The results indicated that major components were palmitic acid (12.48 %), lauric acid (10.59 %), alpha ionene (6.68 %), myristic acid (4.45 %), 1-hexadecanol, 2-methyl (3.61 %), phytol (3.6 %), and beta turmerone (3.4 %). Industrial and practical recommendations: Gundelia tournefortii L. is known as a plants with many therapeutic properties especially in traditional and contemporary medicine in the world. Also, this plant has a useful nutritional solute such as potassium and calcium. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

54 - Phytochemical diversity on essential oils from Myrtus communis leaves of different populations collected from Fars and Kohkeloyeh va Boyerahmad provinces
لیلا مهرآور غلامرضا باژیان عبدالله قاسمی پیربلوطی مجتبی جعفرنیا

Background & Aim: Myrtle (Myrtus communis L.), is an important medicinal plant that is used for pharmacological uses and conservation of environments (for example preventing the soil erosion) regards to its specific condition habitat. Experimental: In this research, أکثر

Background & Aim: Myrtle (Myrtus communis L.), is an important medicinal plant that is used for pharmacological uses and conservation of environments (for example preventing the soil erosion) regards to its specific condition habitat. Experimental: In this research, phytochemical variations of the essential oils from different populations of myrtle collected from Fars (Saydan, Cheshme-Ali, and Simakan), and Kohkeloyeh va Boyerahmad (Dehdasht and Gachsaran) provinces using GC-MS were analyzed. Results & Discussion: Results of GC/MS analysis indicated that α–pinene, 1,8–cineole, linalool, linalyl acetate, α–terpineol, and linalool oxide were the main components in the essential oils from all populations. The essential oils from the leaves of myrtle were characterized by high levels of oxygenated monoterpenes, hydrocarbon monoterpenes, phenylpropanoids and sesquiterpenes. Monoterpenes were the main constituents of the essential oil of the leaves of the collected plants. Cluster analysis based on Euclidean distance square by UPGMA method classified the samples into three groups. In this classification, samples referred to the Gachsaran and Dehdasht populations (Kohkeloyeh va Boyerahmad province), and the Saydan population (Fars province) were at the same group. Recommended applications/industries: Results indicated the main source of variability in chemical composition and oil yield of the studied populations seemed to be due to differences in environmental conditions and chemotypes. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

55 - Variations in phytochemical properties of seedy barberry Berberis integerrima L. grown in different habitats of Kerman
Iman Tavakoli Kaghaz fatemeh Nakhaei Seyedgholamreza Mosavi Mohammadjavad Seghatoleslami

10.30495/ijpp.2021.685073

Seedy barberry (Berberis integerrima L.) has many applications in pharmaceutical, food, and health industries and grows naturally in Iran. To study the phytochemical properties of seedy barberry fruits and leaves in Kerman province, 5 habitats including Bam, Jiroft, Anb أکثر

Seedy barberry (Berberis integerrima L.) has many applications in pharmaceutical, food, and health industries and grows naturally in Iran. To study the phytochemical properties of seedy barberry fruits and leaves in Kerman province, 5 habitats including Bam, Jiroft, Anbarabad, Rabar, and Baft were selected. The phytochemical properties of the fruit including pH, malic acid, soluble solids, anthocyanin, dry weight, antioxidant properties, and total phenol, as well as chlorophyll and carotenoid contents of the leaves were studied in a completely randomized design. Results showed that the sample from Anbarabad habitat had the highest pH (3.66), TSS (17.10%), fruit dry weight (3.66 g), total chlorophyll (0.99 μg g-1), and carotenoids (1.82 μg g-1), showing significant differences from the samples obtained from the other habitats. In addition, the antioxidant properties of Jiroft (0.42 mg g-1) and Rabar (0.40 mg g-1) samples were significantly 5%, respectively higher than those of the other habitats. The maximum and minimum levels of malic acid contents were recorded in the samples obtained from Jiroft and Bam, by 3.51% and 2.8%, respectively. Dendrogram analysis divided the biochemical properties of the seedy barberry populations into two main groups. Bam, Rabar, Baft, and Jiroft were grouped together and Anbarabad population made another group. The study concluded that the phytochemical properties of seedy barberry varies in different habitats. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

56 - استلزامات توسعه تولیدات محصولات دامپروری در کانونهای اسکان عشایر بختیاری(مورد مطالعه: شهرک شهید قلی پور شوشتر)
طهماسب مقصودی کوروش داودی

هدف از انجام این تحقیق بررسی پیامد اسکان عشایر بختیاری و استلزامات توسعه فعالیت دامپروری در کانون‌های اسکان عشایر در شهرک شهید قلیپور شوشتر بود. تحقیق از نظر روش از تحقیقات توصیفی - همبستگی بوده که به لحاظ هدف، کاربردی است حاضر جامعه آماری تحقیق سرپرستان خانوار عشایر و أکثر

هدف از انجام این تحقیق بررسی پیامد اسکان عشایر بختیاری و استلزامات توسعه فعالیت دامپروری در کانون‌های اسکان عشایر در شهرک شهید قلیپور شوشتر بود. تحقیق از نظر روش از تحقیقات توصیفی - همبستگی بوده که به لحاظ هدف، کاربردی است حاضر جامعه آماری تحقیق سرپرستان خانوار عشایر و ساکن در شهرک شهید قلی‌پور شهرستان شوشتر با 350 خانـوار به است که 300 خانوار آن در سال(1378-1377) در کانون توسعه اسکان یافته‌اند و تعداد 50 خانوار از عشایر کوچ‌رو ایل مذکور که فصل قشلاق در جوار کانون توسعه شهید قلی پور استقرار دارند و در فصل ییلاق به مناطق ییلاقی مسجد سلیمان و کوهرنگ کوچ می‌کنند. با استفاده از فرمول کوکران 108 سرپرست خانوار از اعضای اسکان‌ یافته به‌عنوان حجم نمونه برآورد شد و 50 سرپرست خانوار از خانوار اسکان نیافته مورد سرشماری قرار گرفتند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بود، که روایی آن بوسیله پانل متخصصان و پایایی ابزار تحقیق با استفاده از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای بخشهای مختلف احراز شد(78/0). نتایج بدست امده نشان داد که چهار عامل حدود 40/57 درصد از واریانس مربوط به استلزامات توسعه فعالیت دامپروری در منطقه را تبیین می‌نماید. این عوامل شامل دسترسی به خدمات تولیدی، کاهش ریسک تولیدی، بازاریابی و دسترسی به نهاده‌های تولیدی است. بررسی پیامدهای اسکان عشایر از نشان می‌دهد که پنج پیامد حدود 13/53 درصد از واریانس مربوط به عوامل را تبیین می‌نماید. این عوامل شامل اثرات فرهنگی، اثرات تولیدی، مشکلات اجتماعی، رهبری و اشتغال می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

57 - مقایسه مؤلفه‌های روابط موضوعی و خودشناسی انسجامی در زوج‌های با ازدواج‌ سفید و رسمی
محمد احمدوند شاهوردی فریده رمضانی مقدم آرانی

هـدف ایـن پژوهـش مقایسـۀ مؤلفه‌هـای روابـط موضوعـی و خودشناسـی انسـجامی در زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی بـود. روش پژوهـش از نـوع علی-مقایسـه‌ای و جامعـۀ آمـاری آن زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی ۲۰ تـا ۴۰سـال‌های بـود کـه در سـال ۱۴۰۰ در ایـران سـکونت أکثر

هـدف ایـن پژوهـش مقایسـۀ مؤلفه‌هـای روابـط موضوعـی و خودشناسـی انسـجامی در زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی بـود. روش پژوهـش از نـوع علی-مقایسـه‌ای و جامعـۀ آمـاری آن زوج‌هـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی ۲۰ تـا ۴۰سـال‌های بـود کـه در سـال ۱۴۰۰ در ایـران سـکونت داشـتند. ۱۲۰ نفـر زن و مـرد به‌صـورت نمونه‌بـرداری داوطلـب انتخـاب شـدند و سـیاهۀ روابـط موضوعـی بـل (بـل، ۲۰۰۷) و مقیـاس خودشناسـی انسـجامی (قربانـی، واتسـون و هارگیـس، ۲۰۰۸) را تکمیـل کردنـد. در پایـان، بـرای تحلیـل داده‌هـا از تحلیـل واریانـس چندمتغیـری اسـتفاده شـد. نتایـج نشـان داد کـه تفـاوت معنـاداری در مؤلفه‌هـای روابـط موضوعـی و خودشناسـی انسـجامی در زوجهـای ازدواج سـفید و ازدواج رسـمی وجـود نـدارد. در مجمـوع، یافته‌هـای ایـن پژوهـش می‌توانـد بـه درک روانشـناختی دقیق‌تـر از ایـن پدیـدۀ اجتماعـی نوظهـور در جامعـۀ درحال‌گـذار ایـران کمـک شـایانی کنـد، تضـاد میـان برخـی یافته‌هـای پژوهش‌هـای گذشـته را تـا حـدی برطـرف سـازد و بـه پژوهش‌هـای آینـده جهـت دهـد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

58 - طبقه‌بندی زیستگاهی جزیره هرمز بر اساس ساختار‌های زمین‌شناسی
نبی اله خیرآبادی زینب انصاری

مطالعه حاضر با هدف معرفی و طبقه بندی اکوسیستم های ساحلی جزیره هرمز در سال 1394 انجام پذیرفته است. در پیمایش اولیه، عوارض طبیعی و انسانی کل ناحیه ساحلی با GPSثبت و هفت ایستگاه تعیین شد. نتایج نشان داد که منطقه تحت پوشش در سه ساختار اصلی زمین شناسی شامل ساحل ماسه ای- قلوه أکثر

مطالعه حاضر با هدف معرفی و طبقه بندی اکوسیستم های ساحلی جزیره هرمز در سال 1394 انجام پذیرفته است. در پیمایش اولیه، عوارض طبیعی و انسانی کل ناحیه ساحلی با GPSثبت و هفت ایستگاه تعیین شد. نتایج نشان داد که منطقه تحت پوشش در سه ساختار اصلی زمین شناسی شامل ساحل ماسه ای- قلوه سنگی با 52 درصد کل طول ساحل (76/19 کیلومتر)، ساحل سنگی- صخره ای و گلی به ترتیب با 40 درصد (2/15 کیلومتر) و 8 درصد (04/3 کیلومتر) دسته بندی می شوند. به علاوه ساختار های ساحلی موجود در هر یک از سواحل و ایستگاه ها به تفکیک مورد بررسی قرار گرفتند ودر مجموع 20 ساختار ساحلی متفاوت در سواحل جزیر هرمز شناسایی شد. نتایج همچنین نشان داد که ساحل جزیره هرمز در اثر فعالیت رسوب گذاری به دو ناحیه نیمه شمالی و نیمه جنوبی تقسیم شده است به طوریکه بیشترین بستر سخت در نیمه جنوبی و بیشترین بستر نرم در نیمه شمالی واقع شده است همچنین فرصت ها و تهدیدات موجود در زیستگاه های ساحلی جزیره هرمز مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به نتایج به دست آمده، زیستگاه های حساس ساحلی در این جزیره نیازمند مدیریت، کنترل و پایش زیست محیطی در غالب یک طرح هدفمند هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

59 - بررسی رژیم غذایی گیش خال سفید Carangoides malabaricus در آب های استان هرمزگان (محدوده خلیج فارس)
مهناز سادات صادقی سورنا ابدالی اکرم معنوی

برای بررسی رژیم غذایی گیش خال سفید در آب های شمال خلیج فارس ( محدوده شهر بندرعباس ) از صید تور گوشگیر طی چهار فصل از بهار 1391 تا زمستان 1391 به صورت فصلی صید شد. در کل 188 نمونه به صورت تصادفی از منطقه تخلیه صید تهیه گردید نمونه های ماهیان فریز شده در یونولیت بسته بندی أکثر

برای بررسی رژیم غذایی گیش خال سفید در آب های شمال خلیج فارس ( محدوده شهر بندرعباس ) از صید تور گوشگیر طی چهار فصل از بهار 1391 تا زمستان 1391 به صورت فصلی صید شد. در کل 188 نمونه به صورت تصادفی از منطقه تخلیه صید تهیه گردید نمونه های ماهیان فریز شده در یونولیت بسته بندی شده و با هواپیما به تهران به آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده علوم و فنون دریایی واحد تهران شمال انتقال داده شد کلیه نمونه ها کالبد شکافی شده و وزن معده ، نوع محتویات معده ، وزن محتویات معده و وزن کبد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی محتویات معده نشان داد که ارجحیت غذایی این ماهی در جنس ماده و نر شامل ماهی به ترتیب 85 و 86 درصد و سخت پوستان به عنوان غذای فرعی به ترتیب 15 و 14 درصد می باشد در بین نمونه ها ، پنج زاری ماهیان 53 درصد ، موتو ماهیان 41 درصد ، بزماهیان 3 درصد و گاو ماهیان 3 درصد را در ترکیب غذایی این گونه تشکیل می دادند. در بین سخت پوستان ، خرچنگ پهن 61 درصد و میگو 39 درصد در محتویات معده یافت شد . آنالیز آماری تفاوت معنی داری را بین ارجحیت غذایی جنس نر و ماده نشان نداد(05/0 <P) . میانگین شاخص خالی بودن معده 03/62 درصد بدست آمد. گونه گیش خال سفید گونه ای گوشتخوار است و نتایج تحقیق نشان می دهد که غذای اصلی آن در منطقه مورد بررسی شامل ماهیان و سخت پوستان می باشد. این گونه جزء ماهیان نسبتا کم غذا محسوب می شود و بیشترین درصد معده های خالی در فصول بهار و پاییز بدست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

60 - The Influence of Climate Change on distribution of an Endangered Medicinal Plant (Fritillaria Imperialis L.) in Central Zagros
Ali Asghar Naghipour borj Zeinab Ostovar Esmaeil Asadi

Climate change has a great impact on the species distribution range and many endangered plant species. Fritillaria imperialis as a species that is native to Central Zagros, Iran is a medicinal plant with great ecological and commercial profits. Its population has decrea أکثر

Climate change has a great impact on the species distribution range and many endangered plant species. Fritillaria imperialis as a species that is native to Central Zagros, Iran is a medicinal plant with great ecological and commercial profits. Its population has decreased considerably and the species would be endangered in later decades. Understanding the habitat needs of this species, evaluating habitat conditions, and forecasting its potential habitat are important for protecting F. imperialis. The presence of F. imperialis points recorded from our field surveys in Chaharmahal-va-Bakhtiari province as a part of Central Zagros, Iran in spring 2017. In order to model its distribution based on correlation analysis, two topographic variables and eight bioclimatic ones as the input of Maximum Entropy model (MaxEnt) were used. The results showed that temperature seasonality (55.1%) and precipitation of driest quarter (22.9%) were important factor drivers of F. imperialis suitable habitat. The accuracy of the maximum entropy model in predicting the distribution of the studied species was high (AUC=0.91) as 2.33% (37986 ha) in Chaharmahal-va-Bakhtiari Province for the F. imperialis, which has had suitability. About 18% and 16.5% of F. imperialis habitats in the area may be lost due to climate change by 2070 under two climate warming scenarios (RCP4.5 and RCP8.5, given by the IPCC). As shown by the model, under the current climatic conditions, the suitable habitat would be rendered to an unsuitable one in the future resulting in local extinction. The results of this study can be used to identify sites with high extinction probability of F. imperialis and protect susceptible habitats against the effects of climate change. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

61 - Forage Quality of Calligonum comosum in Three Phenological Growth Stages (Case study: Kashan Rangelands, Iran)
Reza Dehghani Bidgoli

Determination of forage quality of plant species in natural habitats such as rangelands and deserts is one of the most important factors for grazing management of these ecosystems. For this purpose, the nutritional values of Calligonum comosum in three phenological stag أکثر

Determination of forage quality of plant species in natural habitats such as rangelands and deserts is one of the most important factors for grazing management of these ecosystems. For this purpose, the nutritional values of Calligonum comosum in three phenological stages (vegetative growth, flowering, and seedling) were determined in desert habitats located in the northeast of Kashan, Iran (in 2017). Plant samples were collected from five plants as a replication in each phenological stage and the forage quality indices including Crude Protein (CP), Acid Detergent Fiber (ADF), Crude Fiber (CF), Dry Matter Digestibility (DMD), Total Energy (TE) and Metabolic Energy (ME) were determined. The results of ANOVA showed a significant effect of phenological stages on CP and TE (P<0.01) and DMD and ME (P<0.05). Higher and lower values of CP, DMD, TE and ME were obtained in vegetative growth and seed maturity stages, respectively. For these traits, there were no differences between flowering and vegetative growth stages. In contrast, higher and lower values for ADF were obtained in seed maturity and vegetative growth stage, respectively. It was concluded that the Calligonum comosum had higher quality in flowering and vegetative growth stages than that for seed maturity stage. Therefore, the flowering stage was considered as the best stage for grazing of this plant species. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

62 - Assessing Impact of Anthropogenic Disturbances on Forage Production in Arid and Semiarid Rangelands
Azam Khosravi Mashizi Mohsen Sharafatmandrad

Forage is one of the main products of rangeland ecosystems, which is threatened by different anthropogenic disturbances. This study was conducted to assess the impact of urbanization, rural development, agriculture extension, road construction and industry on forage pro أکثر

Forage is one of the main products of rangeland ecosystems, which is threatened by different anthropogenic disturbances. This study was conducted to assess the impact of urbanization, rural development, agriculture extension, road construction and industry on forage production in an arid and semiarid rangeland using InVEST habitat quality model in spring 2018. In 14 rangeland types, thirty 2×1m quadrats were randomly located to measure forage production using double sampling method. Habitat quality was mapped based on the relative impact of each threat, the relative sensitivity of each rangeland type to each threat and the distance between the habitats and threats. The results showed that there is a significant relationship between rangeland condition and habitat quality (p<0.01). Habitat quality varied between 0 and 0.77 across the study region. Habitats with low quality comprised half of the total area (51%) where anthropogenic factors were concentrated. Habitat quality was significantly correlated with forage production (p<0.01). The dominant species Artemisia sieberi was replaced by invasive species Salsola brachiata and forage production was decreased to the minimum 21 kg ha-1 in habitats with low quality. Rangelands with medium habitat quality produced two and a half times more forage than the ones with low habitat quality and half of the ones with high habitat quality. Astragalus gossypinus and Artemisia aucheri in high habitat quality areas supplied the highest forage production (216 kg ha-1). Since the large areas of agricultural lands are in the low quality habitats, agriculture can be considered as the main threat of forage production. Hence, the extension of agricultural lands with short-term benefits should be controlled in order to improve ecosystem services which have long-term benefits in sustainable development. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

63 - Determination of the Potential Habitat of Range Plant Species Using Maximum Entropy Method
Fatemeh Palashi Hossein Piri Sahragard Majid Ajorlo

This study aimed to identify the most important physical variables affecting the distribution of four range plants species (Tamarix aphylla, Calligonum comosum, Prosopis spicigera and Salsola rigida) habitats and to prepare potential habitat map of the species using Max أکثر

This study aimed to identify the most important physical variables affecting the distribution of four range plants species (Tamarix aphylla, Calligonum comosum, Prosopis spicigera and Salsola rigida) habitats and to prepare potential habitat map of the species using Maximum Entropy (MaxEnt) method in rangelands of Jiroft city, Kerman province, located in SE Iran. To this end, sampling of vegetation including species type and percent cover was conducted with randomized-systematic method in 2015. Sample size was determined as 60 plots with a quadrat size of 25-100 m2. For soil sampling, eight profiles were dug in each habitat and samples were taken at two depths, i.e., 0–30 and 30–60 cm. Results indicated that the classification accuracy of the model was acceptable and soil variables including EC, percentage of lime, organic matter, moisture content and texture had the greatest effect on the distribution of the studied plant species habitats. Correlations between the actual and predicted maps for Tamarix aphylla and Calligonum comosum habitats were at a very good level, Kappa = 0.81 and 0.79, respectively, for Prosopis spicigera habitat was at a good level, Kappa = 0.75, and finally for Salsola rigida was at a moderate level, Kappa = 0.53. These results indicate that the MaxEnt method can provide valuable information about the physical conditions of plant habitats in arid rangeland. Knowledge on physical characteristics of plant habitats can be useful in determination of potential habitats and rangeland improvement projects. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

64 - The Ecological Factors Effecting the Distribution of Artemisia melanolepis Boiss. in Southeast of Sabalan Mt., Iran
Ardavan Ghorbani Maryam Molaei ShamAsbi

Artemisia melanolepis Boiss. is an endemic, rare and endangered species inhabiting high altitudes at Sabalan Mt., Iran. This study aimed to identify the effect of environmental variables on the distribution of A. melanolepis, in southeast faced slopes of Sabalan Mt., Ir أکثر

Artemisia melanolepis Boiss. is an endemic, rare and endangered species inhabiting high altitudes at Sabalan Mt., Iran. This study aimed to identify the effect of environmental variables on the distribution of A. melanolepis, in southeast faced slopes of Sabalan Mt., Iran, in 2016. In the habitats of A. melanolepis two sites (A and B) were selected with almost the same ecological conditions in the presence and absence of this species. In each site, five 100m transects using the random- systematically method were established. Land covers, canopy cover, density, litter (Lit), bare soil (BS), stone and gravel (SG) were recorded in 10 plots (each one square meter along each transect). Thirty-six soil samples were collected from 0-15cm depth (depth of root activates/ three samples from each transect). Soil texture (percent of clay, sand and silt), organic materials (OM), particulate organic matter (POM), water dispersible clay (WDC), potassium (K), phosphorous (P), acidity (pH) and electrical conductivity (EC) were measured at the lab. Elevation, slope, aspect, and mean annual precipitation and temperature for each plot was calculated. The cluster analysis, one-way ANOVA and canonical discriminate analyses (CDA) were used for data analyses. The cluster analysis based on the presence and absence of species, separated each groups of A and B into two subgroups. There were significant differences between clusters using multivariate analysis of variance (p <0.01). Results showed that high density of A. melanolepis was related to increasing OM, POM, WDC, P, elevation and decreasing sand, pH and slope. Results of CDA showed that A. melanolepis distribution was more influenced by aspect, Tem, pH, POM, OM, silt, sand, P, slope, Lit, total canopy cover, SG, BS, elevation, WDC, EC and K in the selected sites. These results can be used in protecting and restoration of this species. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

65 - Assessing Bioclimatic Characteristics on <i>Daphne mucronata</i> as a Medicinal Plant in Fars Province, Iran
Morteza Khodagholi Razieh Saboohi

10.30495/rs.2022.683494

Identification and assessment of the relationship between medicinal plant species and climatic factors are important lines of research, which provides insights into reasonable exploitation and sustainable development of these species. In addition, multivariate statistic أکثر

Identification and assessment of the relationship between medicinal plant species and climatic factors are important lines of research, which provides insights into reasonable exploitation and sustainable development of these species. In addition, multivariate statistical methods have been proved successful in revealing the relationship between climatic factors and the distribution of plant species. Hence, this study aims to investigate bioclimatic characteristics of Daphne mucronata by determining climatic factors in its distribution range in Fars Province, Iran, where this species has a wide spatial distribution (27% of the total area). Towards this aim, 50 climatic variables related to January, April and July were used. To reduce the number of variables and determine the most important factors, Factor Analysis and Principal Component Analysis (PCA) were used. The results showed that four principal components namely the temperature, precipitation, cloudiness, and wind components account for 38.56, 32.85, 11.03, and 9.09 % (91.54% in total) of data variance, respectively. The results also indicated that temperature and precipitation had the greatest impact on the species distribution. Moreover, the mean temperature within the species distribution range was about 15°C with minimum precipitation of 379 mm. This research identifies the characteristics of vegetative climate to determine the possibility of expansion and development of this plant in natural areas and provides better management. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

66 - Determination of Effective Factors on Distribution of Medicinal Species of Vaccinium arctostaphylos L. Using MaxEnt Model (Case Study: Namin Rangelands, Ardabil, Iran)
Mehdi Moameri Mina Azizi Kalesar Ardavan Ghorbani Leila Khalasi Ahvazi Masoomeh Abbasi khalaki

10.30495/rs.2022.685601

This research aimed to determine the potential habitats of Vaccinium arctostaphylos as a rare species using the MaxEnt method. For this purpose, sampling was performed from the areas of V. arctostaphylos at eight habitats in Namin rangelands, Ardabil, Iran in 2020. Also أکثر

This research aimed to determine the potential habitats of Vaccinium arctostaphylos as a rare species using the MaxEnt method. For this purpose, sampling was performed from the areas of V. arctostaphylos at eight habitats in Namin rangelands, Ardabil, Iran in 2020. Also, latitude and longitude as well as physiographic factors were recorded using GPS. Soil samples were collected from depth of 0-30 cm. Then, some physicochemical properties of soil such as pH, electrical conductivity, soil texture, lime, soluble potassium, magnesium, soluble sodium, particulate organic matter, absorbable phosphorus, soluble bicarbonate and clay, silt and sand percentage were measured in the laboratory. The MaxEnt model was used to determine the relationship between environmental factors and the distribution of V. arctostaphylos. The map of environmental factors affecting the distribution of the species was prepared using IDW geostatistical method in Arc-GISver.10.8 software. Kappa index was used to evaluate the conformity of the forecast map with the actual map. Results of the Jackknife efficiency index showed the variables of elevation, rainfall and temperature were the most important variables in the distribution of V. arctostaphylos, respectively. Results of response curves showed this species is likely to be present in the altitude range of 1500-1900 m. Also, the precipitation range in the presence habitats of species is 350-450 mm and the average annual temperature range is about 7-10 °C. Results showed that the accuracy of maximum entropy modeling with a Kappa index of 0.64 is acceptable and this model has good accuracy in predicting the presence of species with main habitat. Generally, results showed MaxEnt model could be used as a prediction tool to determine the distribution area of V. arctostaphylos. Moreover, the prepared forecast map can be used for better conservation of species and rangelands management and improvement of the regions and similar areas. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

67 - Determining Ecological Thresholds in Saline Habitats on Western Shore of Lake Urmia, Iran
Javad Motamedi Esmaeil Sheidai-Karkaj

In temporal and spatial patterns, the critical (ecological) thresholds have rapid changes in ecological gradient. Determination of thresholds along the environmental gradients can help to control destructive factors and therefore, the success in restoration projects can أکثر

In temporal and spatial patterns, the critical (ecological) thresholds have rapid changes in ecological gradient. Determination of thresholds along the environmental gradients can help to control destructive factors and therefore, the success in restoration projects can be guaranteed. This study was conducted to evaluate the trend of changes in functional and structural indices along soil salinity gradient and to determine the ecological thresholds in saline habitats of Uremia Lake, Iran, in the growing season of 2019 and 2020. Landscape Function Analyses (LFA) guideline was used to evaluate the sites. The values of the indices were fitted with the pattern diagrams (S-shaped curves). The habitat restoration process after five years of range management and development projects was evaluated and ecological thresholds were determined. The results showed that the values of the functional and structural indices decrease along the salinity gradient and the lowest values were observed at the end points of the gradient. As a result, the success of range development projects was lower at salinity center. The results of the S-shaped curve models showed that the regression relationship between landscape organization index and nutrient cycle with eleven soil indices along the salinity gradient was not significant and their determinant coefficients were less than 50 %. On the other hand, there was a strong relationship between the index of stability and permeability with the salinity gradient, with determinant coefficients of 83 and 63%, respectively so that the values of these two indices decreased significantly when approaching the salinity center. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

68 - Modeling Potential Habitats for Gymnocarpus decander Using Multivariate Statistical Methods and Logistic Regression (Case Study: Sistan and Baluchestan Province)
Masome Narouei Seyed Akbar Javadi Morteza Khodagholi Mohammad Jafary Reza Azizinezhad

10.57647/j.jrs.2023.1303.1577

Identification of habitats and suitable environmental conditions for the presence of various animal and plant species is one of the key issues in ecology and environment modeling. In Iran, Gymnocarpus decander species is the main and most abundant plant of the Baluchi f أکثر

Identification of habitats and suitable environmental conditions for the presence of various animal and plant species is one of the key issues in ecology and environment modeling. In Iran, Gymnocarpus decander species is the main and most abundant plant of the Baluchi flora, especially in the rangeland areas. Due to its high resistance to harsh environmental conditions and salinity, this species can be useful for rangeland reclamation and restoration. In order to assess potential habitats of G. decander in Sistan and Baluchestan province, Iran, this research was conducted in May 2020 using multivariate statistical methods including factor analysis, clustering and logistic regression. To do so, the map of real habitats ofG. decander, was modeled using altitude and 62 climatic variables which were prepared using 24 meteorological stations across the province and neighboring. Climatic variables were reduced to 5 factors using PCA, including temperature, precipitation, radiation, dust and maximum temperature, which accounted for 88.3% of the climate change in the studied region. According to the regression models, the precipitation, temperature and altitude variables were the most significant independent variables (p <0.05) which influence the potential habitats ofG. decanderin the study area. Also, the study area was divided into 5 groups (G1:G5). The results suggest that models are more accurate in homogeneous groups than in the whole region. The Kappa coefficient and perdition accuracy had the highest and lowest values for G1 (68% and 88%) and G5 (19% and 59%), respectively. The results also showed that currently, 48.2% of the studied region has actual habitats. While the modeling results based on the model of the whole region showed that the potential habitat area of this species was 52.3% and based on the grouping models, it was 53.7%. Therefore, based on differences between actual data and modeling result, 4.8% of potential habitats have noG. decander. Also, results indicate that the G4 region with altitude range between 800-1250 m, growth season mean temperature was about 16 °C and annual precipitation about 170 mm was the main habitat forG. decanderin Sistan and Baluchestan. According to the results of this study, G. decander is an endangered species and it is necessary to plan long-term management to preserve and restore its habitats in the arid regions of southeastern Iran. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

69 - Modeling of Artemisia sieberi Besser Habitat Distribution Using Maximum Entropy Method in Desert Rangelands
Hossein Piri Sahragard Mohammad Ali Zare Chahouki

Predictive modeling of habitat distribution of range plant species and identification of their potential habitats play important roles in the restoration of disturbed rangelands. This study aimed to predict the geographical distribution of Artemisia sieberi and find the أکثر

Predictive modeling of habitat distribution of range plant species and identification of their potential habitats play important roles in the restoration of disturbed rangelands. This study aimed to predict the geographical distribution of Artemisia sieberi and find the influential variables in the distribution of A. sieberi in the desert rangelands of central Iran. Maps of environmental variables were generated by GIS software (version 9.3). Predictive distribution maps of A. sieberi were produced with Maximum Entropy Method (MaxEnt) and the existing data regarding this species. The agreement of predictive map with the actual map was checked by calculating Kappa coefficient value. Accuracy of predictive models was evaluated using the Area Under the Curve (AUC). Results showed that soil pH and lime content in the surface layer (0-30 cm) and silt percent in both surface and sub-surface soil depths (0-30 and 30-60) had the greatest impacts on the distribution of A. sieberi in the study area. Correspondence of actual map with the predictive one was assessed at a satisfactory level (Kappa coefficient = 0.70). MaxEnt is widely used as compared with the other standard methods since it only requires the presence data of a specific plant species to draw the distribution map of its habitat. Additionally, MaxEnt is a generative method and its output can be easily understood by the field practitioners. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

70 - Determination of Potential Habitat of Two Rangeland Species in Semi-Desert Area Using GIS (Case Study: Watershed of Kolah Deraz, Qasr-e-Shirin, Iran)
Ali Mahdavi Mojtaba Jamshidifard

To determine the potential habitat of two rangeland species of Salsola rigidaand Agropyron trichophorum in Qasr-e-Shirin, Iran, Geographic Information Systems(GIS) and Remote Sensing (RS) techniques were used. At first, several maps (vegetationcover and land uses maps a أکثر

To determine the potential habitat of two rangeland species of Salsola rigidaand Agropyron trichophorum in Qasr-e-Shirin, Iran, Geographic Information Systems(GIS) and Remote Sensing (RS) techniques were used. At first, several maps (vegetationcover and land uses maps and thematic maps of various organizations) were collected orprepared. For digitizing geology, vegetation and conventional states maps, topographicdata layers, soil maps and soil data layers the softwares of ARC/ INFO, ILWIS andTOSCA were used. Land use map of Qasr-e Shirin city was prepared using IRS1 satelliteimagery. The current habitats of studied species were determined by visiting the area andlimiting it by GPS and marking on map. Three sites for each of species were selected. 10soil profiles were randomly drilled in depth of 35 cm within each site. The soil parameterssuch as EC, Texture, pH and organic matter for each sample were measured. The resultsshowed that from the total rangeland area (6270 ha), two locations 1677.3 ha (26%) werefitted for growth of Salsola rigida of which 211 ha (3.36%) from this area belongs tooriginal habitats and 1466 ha remained, was belong to the potential habitat. For the secondspecies, the results indicated that two areas totally 1356 ha were habitat of Agropyrontrichophorum which 167 ha (2.66%) were belonged to the current original habitats and therest of 1189.8 ha (18.97%) was belonged to the potential habitat for Agropyrontrichophorum. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

71 - Investigation of Habitat Characteristics and Phenology of Five Range Species in Highlands of Kashan, Iran
Seyyed Morteza Abtahi Ehsan Zandi Esfahan

Knowledge on habitat characteristics and nature of regional vegetation inrangelands is a prerequisite for any planning and proper range management along withsustainable development of renewable natural resources. Rangelands in southern andwestern highlands of Kashan, Ir أکثر

Knowledge on habitat characteristics and nature of regional vegetation inrangelands is a prerequisite for any planning and proper range management along withsustainable development of renewable natural resources. Rangelands in southern andwestern highlands of Kashan, Iran are of good vegetation diversity but unfortunately,palatable and desirable species are endangered in recent years. This research aims toinvestigate habitat characteristics and phenology of five range species including Prangoslatiloba, Prangos uloptera, Ferula ovina, Astragalus eriopodus and Onobrychismelanotricha. Several field studies were conducted and the distribution of each species inhighlands of Kashan was determined using topographic maps, land capability, and GPS.Ten key species were selected in each region to study their phenological stages includingvegetative growth, flowering, seed maturity, and seed dormancy. In spring, summer andautumn, 15-day visits and a 30-day visit in winter were performed. Finally, the distributionof each species and phenological stages were presented in maps and graphs. Our resultsshowed that the dormancy period in most species started from early August and continueduntil late March. As temperatures rise in late March, vegetative growth starts and continuesuntil mid-May. Flowering stage was in a period of mid-May and the end of June;afterwards, seeding stage and seed dispersal have started. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

72 - The Study of Some Habitat Characteristics of Hulthemia persica in Gonbad Watershed in Hamedan (Iran)
Ali Ariapour Ghasem Asadian Roya Rezaei

In this study, some habitat characteristics of Iranian rose (Hulthemia persica) were studied in Gonbad watershed in Hamedan providence, Iran. Soil samples were taken by a systematic randomized method at elevation 2000-2400 m above sea level. Samples were taken from 0-30 أکثر

In this study, some habitat characteristics of Iranian rose (Hulthemia persica) were studied in Gonbad watershed in Hamedan providence, Iran. Soil samples were taken by a systematic randomized method at elevation 2000-2400 m above sea level. Samples were taken from 0-30 cm depth. In the laboratory, N, P, K% and organic matter (OC%), soil acidity (pH), conductivity (EC) and soil texture were determined. The collected data were analyzed and principal components analysis was performed on 14 variables using PC-ORD software. Results showed that these species are scattered in the height of 2100-2300 m above sea level with 15-65% slope in North, Northwest, Southeast and Southwest as spot bulks. Mean precipitation of this area is 227.5 mm. It’s vegetative, flowering and seed maturity stages occur in middle March, May and June, respectively. Plant roots permeate into the depth of 1.5 m and plant propagated by both seeds and rhizome. However, its seed has hard coat resulting in a difficulty in germinating so that the seed propagation is not sexual and it propagated normally by rhizomes. This species growth in the soil with EC=0.08-0.36, pH=7.30-7.98, limestone soil 0.50-19.5%, OC=1.09-0.27%, saturation (SP%)=18.3-38.2%, N=0.02-0.10 %, P=4.8-40.6 ppm, K=155-652 ppm, and the soil texture was clay to clay-loamy. Results of PCA analysis indicated that the first three axes explained total variation. The variables of SP, EC and slope were positively and silt and aspect were negatively correlated with the first axis. The variables of SP, pH and OC% were positively and sand and N% were negatively correlated with the second axis. Indicating that by increasing sand properties the pH values will decrease. There was also a negative correlation between vegetation coverage and slope (P<5%) suggesting land coverage reduction by increasing the slope. Height, slope and aspect had the highest influences on the species distribution. This plant as an invasive and non-palatable plant can form a type and be developed in the agriculture boundaries and pastures as a wide band. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

73 - مطالعه جامعه‌شناختی رویکرد جوانان به همباشی و همزیستی‌های نوپدید (مورد مطالعه: شهر تهران)
ناهید حسینی سیدمحمد سیدمیرزایی باقر ساروخانی

10.30495/jscc.2022.692197

همزیستی‌های نوپدید یا همباشی، شیوه‌ای از زندگی مشترک بدون عقد و پیوند رسمی ازدواج است و در سال‌های اخیر در ایران مطرح شده و پژوهش‌های پراکنده‌ای در مورد آن صورت گرفته است. این تحقیق با هدف واکاوی رویکرد معنایی جوانان نسبت به همباشی و با روش کیفی از نوع تحلیل تماتیک انجا أکثر

همزیستی‌های نوپدید یا همباشی، شیوه‌ای از زندگی مشترک بدون عقد و پیوند رسمی ازدواج است و در سال‌های اخیر در ایران مطرح شده و پژوهش‌های پراکنده‌ای در مورد آن صورت گرفته است. این تحقیق با هدف واکاوی رویکرد معنایی جوانان نسبت به همباشی و با روش کیفی از نوع تحلیل تماتیک انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته به صورت فردی و گروه‌های کانونی است. نمونه‌گیری هدفمند با حداکثر تنوع تا اشباع داده به تعداد 28 نفر دختر و پسر ساکن در مناطق مختلف شهر تهران بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌های متنی با تکنیک کدگذاری‌ روش‌های کیفی انجام و اعتبار تحقیق با مثلث توافق کدگذاران و بر پایه رویه تحقیق برلکات مورد دقت قرار گرفت. دو رویکرد اصلی خوش بینانه و منفی نگر حاصل این واکاوی است که هر دو مبتنی بر نوعی از عقلانیت وبری است. به این معنا که افراد با رویکرد منفی نگر این پدیده را به دلیل مغایرت مذهبی، فرهنگی، قانونی، هنجاری و در نهایت غیرعقلانی بودن آن، بر اساس عقلانیت معطوف به ارزش، رد و کنش ناظر به ارزش‌ها را برمی‌گزینند. دسته دوم اگرچه بر اساس دلایلی همچون بازی نقش و گریز از مواجهه با مشکلات ازدواج و احتمالاً تجربه تلخ طلاق آن را انتخابی عقلانی می‌دانند. منتهی عقلانیتی صوری و ناظر به جنسیت است. اما استراتژی این گروه هوشمندانه و کنش موکول به بازتولید فرهنگی پدیده و فرهنگ‌سازی آن در جامعه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

74 - مطالعه آت‏اکولوژی گیاه وشا (Dorema ammoniacum D.Don) در شهرستان بافق، استان یزد
غلامرضا زارعی ناصر باغستانی میبدی علی زمانی باجگانی

وشا از گیاهان با ارزش علوفه ای، صنعتی و دارویی است که انحصاری ایران می باشد. در این تحقیق ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه، فنولوژی گیاه و میزان عملکرد صمغ آن بررسی شد. جهت تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از 9 پروفیل داخل رویشگاه و 3 پروف أکثر

وشا از گیاهان با ارزش علوفه ای، صنعتی و دارویی است که انحصاری ایران می باشد. در این تحقیق ویژگی‌های رویشگاهی شامل اقلیم، خاک و موقعیت جغرافیایی رویشگاه، فنولوژی گیاه و میزان عملکرد صمغ آن بررسی شد. جهت تعیین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از 9 پروفیل داخل رویشگاه و 3 پروفیل خارج از رویشگاه نمونه برداری گردید. مراحل فنولوژی گیاه با مراجعه مکرر به منطقه از اسفند تا مردادماه ثبت گردید. جهت تعیین عملکرد صمغ ابتدا میزان متوسط تولید صمغ یک پایه محاسبه شده و با توجه به تراکم گیاه در منطقه عملکرد صمغ در هکتار محاسبه گردید. نتایج نشان داد که این منطقه با داشتن خاک شنی لوم و pH بین 3/8 تا 7/8 می تواند به عنوان یکی از رویشگاه های مناسب وشا محسوب شود. تراکم و سطح تاج پوشش گیاه در منطقه به ترتیب برابر با 472 پایه در هکتار و 17/1 درصد اندازه گیری شد. میزان صمغ تولید شده توسط هر بوته به طور متوسط 3/130 گرم تعیین شد. مطالعات فنولوژیکی مشخص نمود که شروع رویش وشا در این منطقه از نیمه اول اسفند تا اواخر فروردین ماه سال بعد می باشد. با توجه به نتایج این تحقیق توصیه می شود بهره برداری صمغ گیاه از اواسط تیرماه به بعد و در چهار تا پنج نوبت انجام شود. بر اساس داده های اقلیمی، اوایل دی ماه مناسب ترین تاریخ کاشت بذور وشا در بافق تعیین شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

75 - تعیین عوامل مؤثر بر محدود شدن پراکنش گونه کرفس کوهی(Kelussia odoratissima Mozaff.) در منطقه کهگیلویه
اسفندیار جهانتاب عادل سپهری منصور مصداقی حسین بارانی عباس باقری

هدف اصلی این تحقیق بررسی رویشگاه (فعلی و قبلی) کرفس کوهی بانام علمی Kelussia odoratissima Mozaff. و تعیین عوامل اکولوژیکی که پراکنش آن را در منطقه کهگیلویه محدود می‌کند، می‌باشد. ابتدا نقشه توپوگرافی منطقه تهیه و در محیط GIS وارد گردید. با استفاده از DEM نقشه ارتفاع، شی أکثر

هدف اصلی این تحقیق بررسی رویشگاه (فعلی و قبلی) کرفس کوهی بانام علمی Kelussia odoratissima Mozaff. و تعیین عوامل اکولوژیکی که پراکنش آن را در منطقه کهگیلویه محدود می‌کند، می‌باشد. ابتدا نقشه توپوگرافی منطقه تهیه و در محیط GIS وارد گردید. با استفاده از DEM نقشه ارتفاع، شیب و جهت تهیه شد. به‌طور مشابه نقشه‌های کاربری اراضی، ارزیابی اراضی، تبخیر، دما و بارندگی منطقه تهیه شد. 12 ترانسکت تصادفی (6 ترانسکت در رویشگاه فعلی(توده کرفس) و 6 ترانسکت در رویشگاه قبلی(زیستگاه) کرفس) مستقر گردید. 440 پلات 2 متر 2 متر در امتداد ترانسکت ها برداشت شد. درصد پوشش تاجی و تعداد پایه کرفس کوهی به همراه درصد تاج پوشش و تعداد پایه سایر گونه‌های همراه در هر پلات تعیین گردید. 12 نمونه خاک به‌طور تصادفی در عمق‌های مختلف در دو محل رویشی برداشت گردید تا پارامترهای خاک شامل کربن آلی، عمق و بافت خاک تعیین گردند. مقادیر متناظر هر پلات از نقشه‌های تهیه‌شده استخراج و به همراه سایر اطلاعات زمینی به محیط صفحه گسترده وارد شد. آنالیز رگرسیون نا پارامتری برای تعیین ارتباط بین پارامترهای بیوفیزیکی کرفس کوهی و پارامترهای محیطی انجام شد. آنالیز واریانس به‌منظور مشخص کردن تفاوت متغیرهای مورداندازه‌گیری بین محل رویش فعلی و قبلی کرفس صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری در سطح 5 درصد در خصوص پارامترهای محیطی دو محل توده کرفس و زیستگاه کرفس وجود ندارد. به نظر می‌رسد عواملی غیر از عوامل اکولوژیک و بیولوژیک (تأثیر گونه‌های همراه)، نظیر عوامل انسانی تأثیر بر حضور و عدم حضور کرفس کوهی داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

76 - در ارتفاعات جنگلی Paradactylodon gorganensis بررسی زیستی لارو سمندر ایرانی جنوب گرگان
نرگس عسکری زیارتی حاجی قلی کمی هومن شجیعی

سمندر ایرانی، P. gorganensisجزو خزانه ژنتیکی منحصر به فرد و با ارزش دوزیستان بومی ایران و جنگل های استان گلستان می باشد.این گونه در نواحی صعب العبور زیست می کند و تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی هیچ یک از جنبه های زیستی آن در زیستگاه طبیعی صورت نگرفته است. در این پژوهش، این أکثر

سمندر ایرانی، P. gorganensisجزو خزانه ژنتیکی منحصر به فرد و با ارزش دوزیستان بومی ایران و جنگل های استان گلستان می باشد.این گونه در نواحی صعب العبور زیست می کند و تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی هیچ یک از جنبه های زیستی آن در زیستگاه طبیعی صورت نگرفته است. در این پژوهش، این گونه برای اولین بار در زیستگاه های طبیعی اش شامل چشمه های ا ُدانه، رِِق چشمه و گٌرگلو واقع در ارتفاعات حدود 1600-1250متر جنگل های روستای زیارت در جنوب گرگان از اوایل شهریور 1388 تا اواخر شهریور 1389، در 12 مرحله بازدید، مطالعه شد. همچنین موقعیت جغرافیایی، اقلیم، وضعیت بستر زیستگاه، فون و فلور منطقه نیز بررسی شد. در هر بازدید ویژگی های لاروها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان می دهد لاروها در تمام طول سال حتی زمانی که زیستگاه و اطراف آن پوشیده از برف و دمای هوا Canddeg;3- بوده است فعال هستند. لاروهایی با اندازه و سن کاملاً متفاوت در یک زمان دیده شدند که به نظر می رسد در سال اول دگردیسی نمی کنند. در لاروها همنوع خواری دیده می شود و تعدادی نمونه با اندام های حرکتی و دم بریده مشاهده شد. همچنین ممکن است تعدادی از آنها توسط خرچنگ ها خورده شوند. با وجود اینکه لاروها چهار انگشت در اندامهای حرکتی دارند اما لاروهای بدون انگشت، سه انگشتی و پنج انگشتی نیز مشاهده شدند. به نظر می رسد دمای هوا و آب تأثیر چندانی در رشد و تکوین لاروها ندارد. تخریب زیستگاه توسط کشاورزان و جانوران، تغییرpHو کمبود آب از عوامل بسیار مهم و تهدید کننده جمعیت این گونه با ارزش و اندمیک ایرانی است که در زیستگاه های بسیار تخصص یافته و با پراکنش بسیار محدود زندگی می کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

77 - مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه لاسرتای کوهستانی (Eremias montanus) در نیمرخ غربی زاگرس
علیرضا محمدی نصرالله رستگارپویانی محمود کرمی عمار رهبر

لاسرتای کوهستانی (Eremias montanus) از خانواده Lacertidea یکی از گونه های بومی رشته کوه های زاگرس می باشد که تا کنون تنها در دو ناحیه محدود از استان های همدان و کرمانشاه گذارش شده است. این گونه به علت جمعیت کم و محدوده پراکنش اندک از لحاظ حفاظتی دارای اهمیت بسزایی می با أکثر

لاسرتای کوهستانی (Eremias montanus) از خانواده Lacertidea یکی از گونه های بومی رشته کوه های زاگرس می باشد که تا کنون تنها در دو ناحیه محدود از استان های همدان و کرمانشاه گذارش شده است. این گونه به علت جمعیت کم و محدوده پراکنش اندک از لحاظ حفاظتی دارای اهمیت بسزایی می باشد. در این پزوهش که طی فصول بهار، تابستان و پاییز سال 1389 همزمان با شروع فعالیت گونه پس از خواب زمستانی صورت پذیرفت تلاش شد تابا بررسی متغییر های زیستگاهی مرتبط با گونه زیستگاه های مطلوب شناسایی و مدل سازی شوند. قطعات نمونه برداری در یک ترانسکت خطی تصادفی برداشت و حضور و عدم حضور گونه ثبت شد. بر این اساس در مجموع 75 پلات حضور و به همین تعداد پلات عدم حضور برداشت شد. مطلوبیت زیستگاه لاسرتای کوهستانی به روش رگرسیون منطقی دوتایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اماری نشان داد که متغییر های میزان پوشش گیاهی ، درصد پوشش سنگی و سنگلاخی، جهت، شیب و ارتفاع موثر ترین متغیرهای اثر گذار بر حضور گونه در منطقه مورد مطالعه است. همچنین نتایج نشان داد که این خزنده زیستگاه های کوهستانی مرتفع و پر شیب با پوشش بوته ای متراکم رابه عنوان زیستگاه مطلوب خود بر می گزیند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

78 - پیشبینی اثر تغییرات اقلیمی بر سوسمار دم تیغی بینالنهرین (Saara loricata) با استفاده از مدل حداکثر بینظمی (MAXENT) و بایوکلایمBIOCLIM
انوشه کفاش محمد کابلی گونتا کهلر

تغییر اقلیم بهواسطه تاثیر بر پراکنش بسیاری از گونههای جانوری به یک نگرانی عمده برای مدیریت و حفاظت از تنوع زیستی تبدیل شده است.در سالهای اخیر شواهد متعددی از اثرات تغییراقلیم بر جنبههای مختلف زیستی گونههای گیاهی و جانوری ارائه شده استاما دانش اندکی در ارتباط با تاث أکثر

تغییر اقلیم بهواسطه تاثیر بر پراکنش بسیاری از گونههای جانوری به یک نگرانی عمده برای مدیریت و حفاظت از تنوع زیستی تبدیل شده است.در سالهای اخیر شواهد متعددی از اثرات تغییراقلیم بر جنبههای مختلف زیستی گونههای گیاهی و جانوری ارائه شده استاما دانش اندکی در ارتباط با تاثیر تغییر اقلیم آینده بر گونههای جانوری در ایران وجود دارددر این مطالعه مدل مطلوبیت زیستگاه سوسمار دم تیغی بینالنهرین به عنوان یک گونه ساکن مناطق بیابانی ایران در شرایط کنونی و تحت سناریوهای تغییر اقلیم آینده (سال2080) با استفاده از 19 پارامتر اقلیمی به طور جداگانه با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (Maxent) و با استفاده از مدل Bioclimتهیه گردید. به منظور ارزیابی عملکرد مدل، از سطح زیر نمودار (AUC) بدست آمده از منحنی ROCاستفاده شد. سپس وسعت زیستگاه مطلوب گونه در فضایArcGIS 9.3 برای اقلیم حاضر و اقلیم آینده به طور جداگانه محاسبه گردید. مقایسه وسعت مناطق مطلوب در شرایط کنونی (82/2 درصد کل ایران) و تحت سناریوی تغیر اقلیم آینده (15/3 درصد کل ایران) حاصل از مدل حداکثر آنتروپی نشان داد که وسعت مناطق مطلوب برای زیست گونه مورد مطالعه افزایش خواهد یافت. نتایج حاصل از مدل Bioclimنشان داد سطح مناطق مطلوب برای زیستگونه نسبت به سطح کشور برای زیستگونه تحت شرایط تغییر اقلیمی کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر وسعت زیستگاههای مطلوب گونه از 55/1 به 35/1 درصد از سطح کشور کاهش خواهد یافت. نتایج حاصل از مدل حداکثر بینظمی نشان میدهد زیستگاههای مطلوب گونه تحت تاثیر تغییر اقلیم افزایش خواهد یافت و مدل بایوکلایم نشان میدهد مناطق مطلوب کاهش خواهد یافت بنابراین این نتایج متفاوت بر این واقعیت تاکید دارد که در مطالعات بررسی اثرات تغییر اقلیم بر گونههای جانوری جهت اطمینان از نتایج و استفاده از آن در مدیریت و حفاظت حیات وحش از چندین روش استفاده شده و به نتایج یک مدل اکتفا نگردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

79 - Investigating Iran's position in indicators of sustainable development in relation to rights Habitat and biodiversity conservation
Mehdi Behravesh Abbas Poorhashemi Mostafa Panahi Mohammad Reza Parvin

10.22034/ap.2022.1946564.1124

One of the most important goals of sustainable development, which is a requirement for all countries, is the protection of habitats and biodiversity. The purpose of this study is to investigate and determine the position of Iran in achieving the goals related to the pro أکثر

One of the most important goals of sustainable development, which is a requirement for all countries, is the protection of habitats and biodiversity. The purpose of this study is to investigate and determine the position of Iran in achieving the goals related to the protection of aquatic and terrestrial habitats and the realization of sustainable development indicators (SDG17). For this purpose, in this article, by comprehensively reviewing all valid international reports and documents, the rank and score of Iran has been determined and compared worldwide. The results showed that Iran has a score of 70.01 in achieving the goals of sustainable development, which is 74th among 165 countries in the world. Overall, based on the research findings, it can be said that Iran's ranking in achieving goal number 14 is slightly better than goal number 15. In other words, Iran has performed better in the field of marine biodiversity protection than inland biodiversity protection. The situation of Iran in the field of SDG14; Significant challenges remain and score moderately improving, insufficient to attain goal. The situation of Iran in the field of SDG15; Major challenges remain and score decreasing. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

80 - تغییر محتوای فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانتی گیاه دارویی کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica Boiss.) در سه رویشگاه طبیعی استان سمنان
محمد مهدی ذوالفقاری رضا نادری عاطفه امیر احمدی

در این مطالعه پتانسیل آنتی‌اکسیدانتی و خواص فیزیولوژیکی گیاه کلماتیس اصفهانی از رویشگاه‌های مختلف استان سمنان بررسی شد. سه رویشگاه طبیعی این گیاه در استان سمنان (چشمه علی، دیباج و مجن) شناسایی و نمونه برداری از برگ گیاهان صورت گرفت. میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین أکثر

در این مطالعه پتانسیل آنتی‌اکسیدانتی و خواص فیزیولوژیکی گیاه کلماتیس اصفهانی از رویشگاه‌های مختلف استان سمنان بررسی شد. سه رویشگاه طبیعی این گیاه در استان سمنان (چشمه علی، دیباج و مجن) شناسایی و نمونه برداری از برگ گیاهان صورت گرفت. میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، پرولین، پروتئین، فنول، فلاونوئید، قندهای احیاکننده، پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز اندازه گیری شد. همچنین خواص آنتی اکسیدانتی گیاهان با اسـتفاده از ظرفیـت مهـار رادیکال‌هايDPPH مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز خاک هر سه رویشگاه نیز انجام شد. آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و مقایسـه میـانگین داده‌هـا بـا استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار متابولیت‌های گیاه شامل قندهای محلول، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدها، فعالیت آنزیم کاتالاز و خواص آنتی اکسیدانتی در رویشگاه چشمه علی در بالاترین و در رویشگاه مجن در کمترین میزان قرار دارد. در مقابل مقدار ترکیبات دفاعی گیاه شامل پرولین، پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در رویشگاه چشمه علی در کمترین و در رویشگاه مجن در بالاترین میزان قرار دارد. مقدار کلروفیل، کارتنوئیدها، آنتوسیانین و پروتئین نیز در رویشگاه دیباج با بالاترین ارتفاع از سطح دریا در کمترین میزان قرار دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که رویشگاه چشمه علی با داشتن بیشترین میزان متابولیت‌ها و کمترین میزان ترکیبات دفاعی کم تنش‌ترین رویشگاه و بالعکس رویشگاه مجن پرتنش‌ترین رویشگاه برای گیاه کلماتیس اصفهانی می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

81 - تعيين شايستگي کارکرد دارویی مراتع داج شهرستان بم
مینا علیزاده رضا باقری

رویشگاه طبیعی داج که جز شهرستان بم می¬باشد به دليل تنوع گياهي زياد، داراي قابليت بالايي در زمينه گياهان دارويي مي¬باشد. به همين منظور شناسايي و تعيين شايستگي براي كاربري گياهان دارويي اين منطقه هدف اين تحقيق قرار گرفت که بر اســاس روش FAO و بــا بكارگيري سيستم اطلاعات أکثر

رویشگاه طبیعی داج که جز شهرستان بم می¬باشد به دليل تنوع گياهي زياد، داراي قابليت بالايي در زمينه گياهان دارويي مي¬باشد. به همين منظور شناسايي و تعيين شايستگي براي كاربري گياهان دارويي اين منطقه هدف اين تحقيق قرار گرفت که بر اســاس روش FAO و بــا بكارگيري سيستم اطلاعات جغرافيايي در محیط نرم¬افزاری Arc-GIS 10.4.1 انجام شد. در این روش طبقـات شايسـتگي برای چهـار طبقـه خوب (S1 ) ،متوسط (S2 )، ضعيف (S3 ) و غيرشايسـته (N ) بر اساس شرایط محدود کننده لحاظ شد. بر اساس نتایج بدست آمده محدود کننده¬ترین عامل محیطی برای برداشت گونه¬های دارویی شاخص اقتصادی تولید است و شاخص اقتصادی تولید بعنوان یک عامل مهم محدود کننده برای شایستگی مخصوصا در جوامع گیاهی قلم-بیابانی (Fourtonia sp) و سیاه¬فژ (Cousinia stocki) محسوب می¬شوند. بطوری که این دو جامعه از نظر برداشت گونه¬های دارویی نامناسب (N ) محسوب می¬شوند و همچنین جوامع گیاهی گیشبرگ (Rhazya stricta) و قیچ (Zygophllum eurypterum) از نظر این شاخص شایستگی ضعیف (S3 ) دارند. طبق این مدل¬سازی، شایستگی سه جامعه گیاهی بادام-بنه (Amygdalus scoparia- Pistacia atlantica)، درمنه (Artemisia sieberi)، بادام (Amygdalus scoparia) متوسط ارزیابی شد که با مدیریت صحیح و برداشت اصولی می¬توانند در بهبود معیشت بومیان منطقه کارساز باشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

82 - اثر برخی عوامل بوم‌شناختی بر کمیت و کیفیت ماده مؤثره گیاه دارویی سنبله بادکنکی در منطقه تویسرکان
آفاق یاوری سیدمهدی شاه‌گلزاری

10.22034/aej.2016.524013

چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، نمونه های گیاهی و خاک از هفت زیستگاه ویژه این گونه در زیستگاه های مختلف خانگرمز، سرکان و سرابی در شهرستان ت أکثر

چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، نمونه های گیاهی و خاک از هفت زیستگاه ویژه این گونه در زیستگاه های مختلف خانگرمز، سرکان و سرابی در شهرستان تویسرکان جمع آوری شد. بخش های هوایی گیاه پس از خشک و آسیاب شدن، توسط روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. اسانس‌ تهیه شده با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. برخی خصوصیات خاک نظیر بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، کربن آلی و مواد خنثی شونده اندازه گیری شد. از روش رسته بندی تجزیه افزونگی برای بررسی ارتباط عوامل محیطی و ترکیبات اسانس استفاده شد. تجزیه شیمیایی اسانس نمونه ها منجر به تشخیص و شناسایی 23 ترکیب شیمیایی شد. ترکیبات caryophyllene oxide، e-citral، z-citral، spathulenol، ar-curcumine، 1,8-cineol، limonene و α-terpineol به عنوان ترکیبات اصلی مشخص شدند. ترکیبات dibutylphtalate، isobutylphtalate، trans-caryophyllene، spathulenol، α-copaeneو cadinene-δ به طور مشترک در همه زیستگاه های ویژه وجود داشت. ماده e-citral (geranial) و z-citral (neral) تنها در زیستگاه های ویژه دو و هفت مشاهده شد. بیشترین بازده اسانس مربوط به زیستگاه ویژه سه با بیشترین ارتفاع از سطح دریا و کمترین بازده مربوط به زیستگاه ویژه شش با کمترین ارتفاع از سطح دریا بود. اسیدیته نمونه های خاک در کلاس خنثی و بافت خاک در بیشتر زیستگاه های ویژه در گروه بافت متوسط قرار گرفت. از بین عوامل اکولوژیک، بافت خاک و ارتفاع بیشترین تأثیر را بر کمیت و کیفیت ماده مؤثره این گونه در منطقه مورد مطالعه نشان داد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات Habitat

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية