مدل سازی مطلوبیت زیستگاه پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) به روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی (ENFA) در پارک ملی کلاه قاضی، استان اصفهان

الموضوعات :

مریم امیدی ¹ , محمد کابلی ² , محمود کرمی ³

1 -
2 -
3 -

تاريخ الإرسال : 09 الأربعاء , جمادى الأولى, 1429 تاريخ التأكيد : 08 الإثنين , محرم, 1430 تاريخ الإصدار : 18 السبت , ربيع الثاني, 1431

الکلمات المفتاحية:

ملخص المقالة :

کاهش شدید جمعیت پلنگ در سال های اخیر سبب شده است که این گونه با ارزش توسط کمیته بقای گونه هـای اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (SSC/IUCN)، در رده حفاظتی درمعرض خطر انقراض (EN) گنجانده شود. یکی از مهم ترین عوامل در کاهش جمعیت این گونه، تخریب و نابودی زیستگاه های آن معرفی شده است. لذا شناخت عوامل موثر بر مطلوبیت زیستگاه پلنگ به عنوان یک ابزار موثر در مدیریت و حفاظت از زیستگاه های باقی مانده می تواند مدیران حفاظت را در انتخاب لکه های مناسب حفاظتی و مدیریت موثر عوامل تاثیر گذار یاری رساند. پارک ملی کلاه قاضی نیز یکی از بهترین و امن‌ترین زیستگاه های این گونه در مرکز ایران محسوب می شود. این مطالعه با هدف تعیین مطلوبیت زیستگاه پلنگ در این پارک ملی و تعیین عوامل موثر بر حضور گونه در زیستگاه در طی سال های 1386 لغایت 1387 با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی (ENFA) و رگرسیون منطقی دوتایی (تحلیل حساسیت) به انجام رسید. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده شامل نقشه حضور طعمه‌ها (پازن، گوسپند وحشی و تشی)، تنوع پستی و بلندی منطقه، شیب، جاده‌ها و معادن بوده است. نتایج نشان می دهد که مهم ترین عامل موثر بر حضور یا عدم حضور پلنگ در این منطقه تحت تاثیر طعمه‌هایش (به ویژه پازن) قرار دارد. به علاوه مطلوب ترین زیستگاه پلنگ در این منطقه در ارتفاعات 1800 تا 2400 متر از سطح دریا، در شیب‌های70-20%، مناطق صخره ای و صعب العبور کوهستانی واقع شده است. این نتایج نشان دهنده اهمیت حفاظت از طعمه‌های پلنگ در تلاش برای افزایش جمعیت آن ها به عنوان مهم ترین و موثرترین رهیافت مدیریتی و حفاظتی برای این گونه ارزشمند است.