مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه گبر (Acacia tortilis (Forssk.) Hayne) با استفاده از روش حداکثر آنتروپی در استان هرمزگان

الموضوعات :

سیروس مداحی نژاد ¹ (دانشجوی دکتری بیابان‌زدایی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران)
یحیی اسماعیل‌پور ² (استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه هرمزگان، بندرعباس)
مرضیه رضایی ³ (استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی ، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران)

تاريخ الإرسال : 23 الإثنين , جمادى الأولى, 1443 تاريخ التأكيد : 03 الجمعة , رجب, 1443 تاريخ الإصدار : 29 الثلاثاء , شعبان, 1444

الکلمات المفتاحية: عوامل اقلیمی, حداکثر آنتروپی, مطلوبیت رویشگاه, گبر,

ملخص المقالة :

از عوامل مؤثر بر پراکنش گونه‌های گیاهی می‌توان از اقلیم، خصوصیات خاک، توپوگرافی، کاربری اراضی و مجموع ارتباطات زیستی نام برد؛ که اقلیم یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در پراکنش گونه‌های گیاهی است. پژوهش حاضر به‌منظور پیش‌بینی پراکنش جغرافیایی گونه گبر (Acacia tortilis (Forssk.) Hayne)، یافتن عوامل محیطی مهم و بررسی دامنة تحمل گونه‌‌ها نسبت به عوامل محیطی در استان هرمزگان انجام شد. با توجه به هدف، اطلاعات پوشش گیاهی و عوامل رویشگاهی از قبیل پستی‌وبلندی، اقلیم، زمین‌شناسی و خاک جمع‌آوری شد. نمونه‌برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک از طریق پلات‌گذاری در امتداد 4 ترانسکت 1000 -200 متری انجام شد. نقشة متغیرهای محیطی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. سپس نقشه‌های پیش‌بینی مربوط به پراکنش گونه با استفاده از روش مدل‌سازی آنتروپی حداکثر تهیه شد. دقّت مدل‌های پیش‌بینی حاصل با استفاده از آماره AUC مورد ارزیابی قرار گرفت. به‌طورکلی نتایج نشان داد، متغیرهای مجموع بارندگی گرم‌ترین فصل سال، تغییرات فصلی بارندگی ( ضریب تغییرات)، مجموع بارندگی کم بارش‌ترین فصل سال، میانگین دمای خشک‌ترین فصل سال، میانگین گرم‌ترین فصل سال، از مهم‌ترین ویژگی‌های اقلیمی تأثیرگذار بر پراکنش گونه گبر (Acacia tortilis (Forssk.) Hayne) هستند. نتایج این تحقیق می‌تواند راهگشای مشکلات پیش ‌روی مدیریت رویشگاه باشد. درواقع هرگاه گونه‌ای در اثر تخریب زیستگاه دچار تهدید شود، با شناخت عواملی که گونه به آن‌ها وابستگی شدیدی دارد، می‌توان طرح‌های حفاظتی با توجه به نیازهای زیستگاهی گونه ارائه کرد.