-
حرية الوصول المقاله
1 - تحلیل گردشگری مذهبی با رویکرد اتساع محوری راهها{منطقه موردی: بارگاه امام رضا(ع)}
سید عیسی موسوی دکتر هرمز اسدی کوه بادمکانهای مقدس، صرف نظر از ویژگی های قدوسی و معنویتی که دارند، نمایشگاهی از هنر و نمادی از تمدن و فرهنگ اند که گردشگران مذهبی را به خود جذب میکنند. هجرت امام رضا(ع) به ایران یکی، به عنوان بزرگترین رویداد مذهبی، مسیری معنوی و مذهبی را بوجود آورده است که قابلیت بازشناسی ب أکثرمکانهای مقدس، صرف نظر از ویژگی های قدوسی و معنویتی که دارند، نمایشگاهی از هنر و نمادی از تمدن و فرهنگ اند که گردشگران مذهبی را به خود جذب میکنند. هجرت امام رضا(ع) به ایران یکی، به عنوان بزرگترین رویداد مذهبی، مسیری معنوی و مذهبی را بوجود آورده است که قابلیت بازشناسی به عنوان محور گردشگری مذهبی شناخته می شود. کارکردها و ساختارهای شئون زندگی معنوی (اجتماعی و فرهنگی) و مادی (اقتصادی و فضایی) شهر برخواسته از همین سرشت مذهبی – فرهنگی است. بازدید از این مکان ها با انگیزه های مختلف انجام می شود. هدف اصلی در این پژوهش بررسی مسیر حرکت امام رضا(ع) و توسعه صنعت گردشگری بوده است. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی با ابزار مطالعه ی اسنادی انجام گردید. یافته های تحقیق نشان داد که طبق آمار، در شهر مشهد نزدیک بیش از ۳۰۰ واحد اقامتی مجاز فعالیت دارند که حدود 70 درصد از کل مراکز اقامتی ایران را دربر می گیرد.در ایران با نگاهی به برنامه های پنج ساله توسعه و برنامه ریزی های انجام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنای دستی و گردشگری، نشان میدهد که توسـعه گردشگری در مقصـدهای مـذهبی همیشـه در اولویـت برنامـه های توسـعه گردشگری قرار داشته اند که نشان از اهمیت خاص این مقاصد است. با توجه به مسیر حرکت امام رضا(ع) میتوان گفت که صنعت گردشگري مذهبي يكي از راهكارهاي معرفي هرچه بهتر تـاريخ، فرهنـگ و ارزشهاي اعتقادي و هم زيستي مسالمت آميز اديان در بين كشورها است. به علاوه بقاع متبركه و اماكن مذهبي علاوه بر قداست و معنويت منحصر به فرد خود، بيـانگر آداب و رسوم، باورها و اعتقادات و انديشه هاي مردم است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - خردگرایی یا نصگرایی در البدء و التاریخ
خضر پورعبادی یونس فرهمندبرخی از محققان،مطهَّر بن طاهر مَقْدِسی (د. پس از 355هـ) مؤلف کتاب البدء و التاریخ را خردگرا و معتزلی دانسته اند و برآناند که البدء کتابی است تاریخی- فلسفی، زیرا نمونههای خردگرایی در اینکتاب از نظر ظاهری و کمّی قابل توجه است؛ بهعلاوه مقدسی از واژه عقل در استدلالهای ک أکثربرخی از محققان،مطهَّر بن طاهر مَقْدِسی (د. پس از 355هـ) مؤلف کتاب البدء و التاریخ را خردگرا و معتزلی دانسته اند و برآناند که البدء کتابی است تاریخی- فلسفی، زیرا نمونههای خردگرایی در اینکتاب از نظر ظاهری و کمّی قابل توجه است؛ بهعلاوه مقدسی از واژه عقل در استدلالهای کلامی چون اثبات مباحث نبوت و شریعت و در تحلیل مضامین اخبار تاریخی فراوان استفاده کرده و هرجا که مناسب دیده، به آراء فلاسفه یونانی و بزرگان خردگرای معتزله استشهاد کرده است. در این مقاله، پس از بررسی مباحث معرفتشناسی، فلسفی و روش نقد اخبار او در کتاب مزبور، این پرسش را مطرح می سازد که خردگرایی و استدلال های عقلانی مقدسی چه جایگاهی در نقد گزارشها و اخبار تاریخی کتاب دارد؟ سرانجام، بدین پاسخ دست یافته که مقدسی برخلاف پندار عموم محققان پیوسته میان دو جریان عقلگرایان و نصگرایان در تردید و تردّد است؛ از این رو، به رغم تأکیدهای مکرر بر عقل گرایی گزارش های تاریخی وی تفاوت بایستهای با دیگر نوشته های روایی-تاریخی همعصر خود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - بازنمایی مضامین و مفاهیم سنت گرایی دینی در آثار سید رضا میرکریمی (با تأکید بر فیلم زیر نور ماه و اینجا چراغی روشن است)
فاطمه نوری راد هادی جعفری نژادهدف اصلی این مقاله تحلیل بازنمایی مضامین سنت گرائی دینی موجود در فیلم های سیدرضا میرکریمی است. بدین منظور از نظریه بازنمائی و اصول مفاهیم سنتگرایانه و مولفه های سنت گرایی در هنر استفاده شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد نشانه شناسی به دنبا أکثرهدف اصلی این مقاله تحلیل بازنمایی مضامین سنت گرائی دینی موجود در فیلم های سیدرضا میرکریمی است. بدین منظور از نظریه بازنمائی و اصول مفاهیم سنتگرایانه و مولفه های سنت گرایی در هنر استفاده شده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد نشانه شناسی به دنبال این است که به بازنمایی مفاهیم سنت گرائی دینی در آثار او بپردازد و به این سؤاالات پاسخ دهد: چه نشانه ها و نمادهائی از سنت گرائی دینی در فیلم های او وجود دارد؟ آیا فیلمهای او نمایانگر هنر سنتی، هنر مقدس و یا هنر مذهبی هستند ؟ و به چه محتوا و مضامینی در این آثار تاکید شده است؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که گفتمان مسلط بازنمایی شده در فیلم های میرکریمی گفتمان سنت گرائی دینی است. میرکریمی دلبسته سنتهای دینی است و در فیلمهایش از آن دفاع میکند. او اعتقاد راسخی به ریشههای ایرانی/اسلامی جامعه ایران دارد و سعی میکند در آثارش درباره آنها صحبت کند. سنت اما برای میرکریمی در دیالوگی مدام با مدرنیته قرار میگیرد و این دیالوگ دو طرفه باعث میشود تا هریک از دیگری تاثیر بگیرد. سنتگرایی میرکریمی به ضدیت با مدرنیته نمیانجامد بلکه باعث همجواری صلحآمیز این دو مفهوم با یکدیگر میشود و این دقیقا همان نگاهی است که در سنت گرائی دینی ترویج می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - تحلیلی بر تأثیر روایات دفاع مقدّس به عنوان یکی از مؤلفههای فرهنگی بر اقتدار ملی ایران
رضا جعفریمقدمه و هدف پژوهش: دوران هشت سالۀ جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، هرچند خسارتهای فراوانی در عرصههای مختلف در پی داشت امّا تأثیر مثبت آن در پویایی ثروتهای نهفتۀ ملی در عرصههای مختلف فرهنگی، حماسی، نظامی، اخلاقی، علمی، صنعتی، هنری و...غیرقابل انکار أکثرمقدمه و هدف پژوهش: دوران هشت سالۀ جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، هرچند خسارتهای فراوانی در عرصههای مختلف در پی داشت امّا تأثیر مثبت آن در پویایی ثروتهای نهفتۀ ملی در عرصههای مختلف فرهنگی، حماسی، نظامی، اخلاقی، علمی، صنعتی، هنری و...غیرقابل انکار است. روایات دفاع مقدس، از جملۀ دستآوردهای جنگ تحمیلی است که پژوهش حاضر کوشیدهاست تأثیر این روایات را بهعنوان یکی از مهمترین مؤلفههای فرهنگی بر اقتدار ملی کشور مطالعه نماید. روش پژوهش: این تحقیق با رویکرد کیفی انجام و دادههای آن، به روش تفسیری-که یکی از روشهای تحلیل در پژوهشهای کیفی است-تجزیه و تحلیل گردیده و گردآوری اطلاعات نیز به روش کتابخانهای با ابزار فیشبرداری بوده است. یافتهها: بخش قابل توجهی از اطلاعات تحقیق از دو نرمافزار صحیفۀ نور و نرمافزار ولایت اقتباس و با تحلیل تفسیریِ این اطلاعات،4 عامل بهعنوان عوامل اصلی شروع جنگ تحمیلی،4 دلیل بهعنوان دلایل پایان جنگ و12 نماد بهعنوان نمادهای فرهنگی مؤثر بر اقتدار ملی استنتاج و با توجه به روش گردآوری تحقیق، در متن مقاله تبیین و رئوس این نمادها در بخش نتیجهگیری ارائه شدهاند. نتیجهگیری: با توجه به اینکه اقتدار فرهنگی یکی از زیرمؤلفههای مهم اقتدار ملی بوده و روایات دفاع مقدس نیز، از خردمایههای اصلی اقتدار فرهنگی میباشد؛ مقالهی حاضر دوازده نماد اقتدار فرهنگی که نقش مؤثری در تقویت اقتدار ملی ایران دارند را از متون مرتبط به روایات دفاع مقدس استخراج نموده که از این میان، شکوفایی فرهنگ خوداتّکایی ملّی و غلبه بر فشارهای اقتصادى، سیاسى و تبلیغاتی، مهم-ترین نماد فرهنگی میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - بررسی تحول بازنمایی جنگ در آثار سینمایی دفاع مقدس (با تأکید بر آثار رسول ملاقلیپور)
علی آزادیان حمید قاسمیمقدمه و هدف پژوهش: رسانه ها و وسایل ارتباطات جمعی در این عصر بهصورت اشکال نوینی، توسعه یافته و بسیاری از تحولات جامعه بشری را تحت الشعاع قرار داده اند. با توجه گسترش و تأثیرگذاری رسانه ها، این پژوهش با تکیه بر صنعت سینما بهویژه سینمای دفاع مقدس تلاش کرد تحول بازنمایی أکثرمقدمه و هدف پژوهش: رسانه ها و وسایل ارتباطات جمعی در این عصر بهصورت اشکال نوینی، توسعه یافته و بسیاری از تحولات جامعه بشری را تحت الشعاع قرار داده اند. با توجه گسترش و تأثیرگذاری رسانه ها، این پژوهش با تکیه بر صنعت سینما بهویژه سینمای دفاع مقدس تلاش کرد تحول بازنمایی جنگ در سینمای دفاع مقدس با تأکید بر آثار رسول ملاقلیپور با بهره مندی از نظریه بازنمایی و دیدگاههای استوارت هال، چگونگی بازنمایی جنگ در سه دوره جنگ، بازسازی و اصلاحات را مورد مطالعه قرار دهد. روش پژوهش: روش تحقیق به لحاظ استراتژی، توصیفی، به لحاظ مسیر اجرا، تحلیل محتوا، به لحاظ دوره زمانی مورد بررسی، طولی، به لحاظ زمان مورد بررسی، گذشتهنگر، از نظر ماهیت و هدف، بنیادی و از نظر جمعآوری دادهها، کمی است و جامعه آماری پژوهش شامل تمام فیلم های سینمایی (15 فیلم) ساخته شده توسط ملاقلیپور می باشد که سه فیلم افق، هیوا و مزرعه پدری بهعنوان حجم نمونه انتخاب گردید. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از آن است که فیلم افق که دوره جنگ را نمایندگی می کند، شهادتطلبی و حضور در جبهه بهصورت داوطلبانه و بازنمایی دشمن در مقام شر و باطل و نیروی ایرانی بهعنوان خیر و حق از دغدغههای کارگردان بوده است. فیلم هیوا که مربوط به دوره بازسازی می باشد، به مباحث اجتماعی، واقعیات تلخ بعد از جنگ و مروری بر جنگ از زاویه انتقادی و عدم همدلی و خودسری برخی از سربازان را به تصویر می کشد و در نهایت فیلم مزرعه پدری که دوره اصلاحات را نمایندگی می کند اشاره به اعتراضات و ناخرسندیهای اجتماعی از جنگ را نشان می دهد. نتیجهگیری: کارگردان تلاش کرده است متناسب با فضا و شرایط اجتماعی هر دوره به بازنمایی رویدادها و وقایع سه دوره جنگ، بازسازی و اصلاحات، متناسب با زمان ساخت فیلم ها بپردازد که یافتههای برآمده از تحقیق، این امر را بهخوبی نمایان میسازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - گستره ی مفهوم زیبایی در کتاب مقدس و تأثیر آن بر زیبایی شناسی آکوینی
هادی ربیعییکی از منابعی که بر زیبایی شناسی آکوینی بسیار مؤثر بوده آموزه های کتاب مقدس است. سعیآکوینی همواره بر آن بوده که نشان دهد این آموزه ها با دستاوردهای اندیشه ی فلسفی در خصوصخداوند، جهان و انسان سازگاری دارد. این امر در خصوص مسأله ی زیبایی نیز ص حت دارد. مقاله ی زیبایی ح أکثریکی از منابعی که بر زیبایی شناسی آکوینی بسیار مؤثر بوده آموزه های کتاب مقدس است. سعیآکوینی همواره بر آن بوده که نشان دهد این آموزه ها با دستاوردهای اندیشه ی فلسفی در خصوصخداوند، جهان و انسان سازگاری دارد. این امر در خصوص مسأله ی زیبایی نیز ص حت دارد. مقاله ی زیبایی حاضر در پی اثبات این مدعا است که الفاظ متعددی در کتاب مقدس وجود دارند که بهترجمه شد هاند و به گستره های معنایی متفاوتی دلالت دارند. بر همین اساس، مصادیق متنوع ومتفاوتی نیز برای زیبایی در کتاب مقدس یافت م یشود. به همین صورت، بحث از زیبایی نزد آکوینینیز گستره ی وسیعی را شامل می شود. مهم ترین مصادیق زیبایی در کتاب مقدس عبارتند از زیباییخدای پسر به عنوان شخص دوم تثلیث، زیبایی جهان و زیبایی انسان. بر همین اساس، درزیبایی شناسی آکوینی نیز با این تنوع در خصوص زیبایی مواجه ایم. آکوینی به لحاظ تعیین مصادیقزیبایی، نحوه ی ارتباط و نسبت آنها با یکدیگر و نیز درجه بندی آنها به میزان قابل توجهی از کتابمقدس تبعیت کرده و اندیشه های خود را با آن آموزه ها منطبق ساخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - اراده از نظر شوپنهاوئر و مقایسه آن با نظر متفکران اسلامی با تأکید بر نظر غزالی
ثریا سلاحورزیاز امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سؤال که در خلقت و آفرینش انسان وطبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلافنظر در غرب نیزقابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بودهاند و طایفهایبه تبع متک أکثراز امهات صفات حضرت حق دو صفت اراده و علم است، و این سؤال که در خلقت و آفرینش انسان وطبیعت کدام تقدم بر دیگری دارد نزاعی دیرینه را پدید آورده است. این اختلافنظر در غرب نیزقابل مشاهده است. چنانچه گروهی از فیلسوفان همواره مدافع تقدم فکر بر اراده بودهاند و طایفهایبه تبع متکلمان اصالت را به اراده داده و علم و فکر را تابع آن دانستهاند. شوپنهاوئر ازجمله فلاسفهایاست که به صراحت اصالت را به اراده داده است. این تحقیق به مقایسه و تطبیق اراده از دیدگاهشوپنهاوئر و متفکران اسلامی و بررسی وجوه شباهت و اختلاف آنها پرداخته است. برمبنای دیدگاهابن سینا، حقیقت قدرت به علم برمیگردد و در مقام ثبوت، واقعیت قدرت را علم تأمین میکند. امابرمبنای نظر غزالی، چون خداوند قادراست، پس عالم خواهد بود. دیدگاه غزالی علیرغم تفاوتبنیادی با شوپنهاوئر، شباهتهایی نیز با آن دارد، از جمله تقدم اراده بر علم. غزالی به صراحت اعلاممیکند نخستین تجلی ذات الهی در عالم کائنات اندیشه نبوده، بلکه اراده است. دیدگاه او دربارهچگونگی جلوهگری اراده را علیرغم اینکه منکر موجودی به نام خداست می توان با دیدگاه متفکراناسلامی درباره فیض مقدس تطبیق داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - سعدیا گائون و رویکرد معتزلی او در تفسیر و کلام
دکتر سعید عدالت نژاد وحیده سعدی نعلبندیاز میراث متکلمان معتزلی برجای گذاشتن روشی خاص در اثبات ادعاهای کلامی-تفسیری است. ازمشخصه های بارز این روش توجه به عقل به معنای جواز استفاده از صنایع بلاغی مثل مجاز و تاویلدر بیان آموز ههای کلامی و در تفسیر قرآن است. با فرض این که استفاده از این روش مختصمتکلمان مسلمان مع أکثراز میراث متکلمان معتزلی برجای گذاشتن روشی خاص در اثبات ادعاهای کلامی-تفسیری است. ازمشخصه های بارز این روش توجه به عقل به معنای جواز استفاده از صنایع بلاغی مثل مجاز و تاویلدر بیان آموز ههای کلامی و در تفسیر قرآن است. با فرض این که استفاده از این روش مختصمتکلمان مسلمان معتزلی نبوده و پاره ای از متکلمان یهودی و مسیحی قبل و بعد از آنان نیز به اینشیوه تمسک جسته اند، این مقاله در صدد است با تمرکز بر بحث صفات الهی و ارائه ی نمونه هایی ازتفسیر کتاب مقدس نشان دهد که سعدیا، متکلم یهودی (متوفی 942/341)روشی مشابه معتزلیان مسلمان داشته است و م یتوان به او لقب معتزلی داد. او نیز با رو آوردن به جنبه های بلاغی، مفاهیممتشابه در عهد عتیق را تفسیر کرد و در برابر اشکالات رقیبان کلامی خود، مسیحیان، به دفاع ازالهیات یهودی پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسی مبانی اعتقادی و آئینی درکلیسای ارتودکس
فاطمه لاجوردیکلیسای ارتودکس شرقی شاخ ۀ بزرگی از کلیسای مسیحی است که در شرق اروپا، یونان، روسیه ودیگر مناطق جهان پیروان بسیار دارد و به سبب ویژگی های اعتقادی، کلامی، سنت عبادی و آئین هایخاص خود از کلیسا ی کاتولیک رومی متمایز است . در مقالۀ حاضر، پس از بیان تاریخچه ای مختصر، باپرداختن أکثرکلیسای ارتودکس شرقی شاخ ۀ بزرگی از کلیسای مسیحی است که در شرق اروپا، یونان، روسیه ودیگر مناطق جهان پیروان بسیار دارد و به سبب ویژگی های اعتقادی، کلامی، سنت عبادی و آئین هایخاص خود از کلیسا ی کاتولیک رومی متمایز است . در مقالۀ حاضر، پس از بیان تاریخچه ای مختصر، باپرداختن به این ویژگی های اعتقادی، عبادی و ساختاری کوشش شده است تا تصویر نسبتاً جامعی از اینکلیسا ارائه گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - دیالکتیک هویت و نجات در متون مقدس ابراهیمی
منصور معتمدی یاسر آئین مهدی حسن زادهسنتهای دینی اغلب دستاندرکار هویتبخشیدن به ایمان در قالب ایجاد میانذهنیتی راجع به حقیقت و نجات بودهاند. این تمهید، نهتنها به لحاظ الهیاتی از هسته کانونی پیام دین و عنصر مشروعیتبخش آن محافظت میکند، در ساحت اجتماعی نیز باعث تمایز اعضای جامعه دینی با دیگران شده و مل أکثرسنتهای دینی اغلب دستاندرکار هویتبخشیدن به ایمان در قالب ایجاد میانذهنیتی راجع به حقیقت و نجات بودهاند. این تمهید، نهتنها به لحاظ الهیاتی از هسته کانونی پیام دین و عنصر مشروعیتبخش آن محافظت میکند، در ساحت اجتماعی نیز باعث تمایز اعضای جامعه دینی با دیگران شده و ملاکی برای داوری درباره انتساب افراد به آن دین پدید میآورد. تا آنجا که به متون مقدس ابراهیمی مربوط میشود، مختصات رابطه مومنان با خدا، بر تصور آنان نسبت به رستگاری و نیز بر کیفیت ارتباط آنان با دیگر گروههای بشری تأثیرگذار بوده و تحول این تصور در طول زمان، باعث پدیدآمدن ایدههای متفاوتی درباره هویت و نجات در سنت یکتاپرستی گردیده است. در این مقاله، با استفاده از روش معناشناختی ایزوتسو، میدان معنایی هویت و نجات در کتاب مقدس عبری، عهد جدید و قرآن بررسی شده و برای فهم جهانبینی معناشناختی حاکم بر آنها تلاش شده است. همچنین، به تکامل رویکردهای نجاتشناختی در هرمنوتیک متون مقدس ادیان ابراهیمی، در قالب بازتفسیر دیالکتیکی میراث معنوی ابراهیم در این سه دین پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - تفسیر کتاب مقدس و حیات اجتماعی بنیادگرایان مسیحی : مطالعه موردی کلیسای انجیلی
مریم نظری لیلا هوشنگی حجت الله جوانیدر چند دهه اخیر، مطالعات درباره ظهور بنیادگرایی در میان سنتهای گوناگون دینی اهمیت ویژه یافته است. ظهور بنیادگرایی، به صورت جنبشی مشخص در جهان مسیحیت و در کلیسای انجیلیِ(اونجلیکال) آمریکا، به دهۀ 70 میلادی بازمیگردد. بنیادگرایان با پافشاری بر تقدس و مرجعیت تام کتاب مقد أکثردر چند دهه اخیر، مطالعات درباره ظهور بنیادگرایی در میان سنتهای گوناگون دینی اهمیت ویژه یافته است. ظهور بنیادگرایی، به صورت جنبشی مشخص در جهان مسیحیت و در کلیسای انجیلیِ(اونجلیکال) آمریکا، به دهۀ 70 میلادی بازمیگردد. بنیادگرایان با پافشاری بر تقدس و مرجعیت تام کتاب مقدس و با ارائۀ تفسیری تحتاللفظی از آن در حیات اجتماعی و دینی جامعه خود به ستیز با جنبههای مدرن رفتهاند و ادعا میکنند به بنیادها و اصول اولیه دین باز گشتهاند. در این پژوهش با نظر به پیشینه تاریخی این جریان، و همچنین توجه به اصول نظری و دیدگاه بنیادگرایان درباره ماهیت و منشاء کتاب مقدس و نیز تفاوت بارز روش تفسیری آنها نسبت به روشهای گذشته، تلاش شده نتایج عملی این گونه مواجهه با کتاب مقدس در زندگی اجتماعی بهویژه در امر آموزش و رسانه بررسی شود. با نفوذ دیدگاه بنیادگرایان مبنی بر خطاناپذیری کتاب مقدس در سطوح مختلف جامعه، خوانش هر فرد از کتاب مقدس در خصوص امور مختلف حیات اجتماعی قابل استناد به متن مقدس انگاشته و هر نظر مخالفی محکوم میشود، نتیجه عملی این نگرش، ستیزه جوییِ مقدس مآبانهای است که منجر به خشونت فراگیر شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - ویژگیهای انسان کامل در فصوص الحکم و مقایسۀ آن با اوصاف آدم علیون در زُهر
علیرضا ابراهیمیهودیتّ و اسلام دو دین بزرگ هستند که باور به توحید و یگانگی خداوند، در محور عالمقدسی آنها قرار دارد. این رویکرد درگرایشات عرفانی ا ین دو دین نیز لحاظ شده است؛ به این گونهکه زُهر، مهمترین مکتوب قباّلای یهودی و فصوص الحکم به مثا بۀ مؤثرّترین متن تصو فّ اسلامی ،هر دو با مح أکثریهودیتّ و اسلام دو دین بزرگ هستند که باور به توحید و یگانگی خداوند، در محور عالمقدسی آنها قرار دارد. این رویکرد درگرایشات عرفانی ا ین دو دین نیز لحاظ شده است؛ به این گونهکه زُهر، مهمترین مکتوب قباّلای یهودی و فصوص الحکم به مثا بۀ مؤثرّترین متن تصو فّ اسلامی ،هر دو با محور یتّ توحید تدوین یافته اند . در هر دو اثر ، خداوند دارای دو ش أن تنزیهی وتشبیهیاست و فرایند خلقت که از میل خداوند برای ظهور نشات گرفته، بر پای ۀ ظهور وتجلّی صفاتخداوند استوار است .این صفات که او لیّن مرتبۀ تعینّ خداوند محسوب می شوند ، با وجود کثرتاعتباریشان، در مجموع هو یتیّ واحد دارند که صورتی خداانسان انگارانه بنام آدم علیون یا انسانکامل را می سازند .ا و مظهر جامع صفات خداوند است و بر سایر مخلوقات، تقدمّ وتفو قّ دارد .باتوجهّ به سریان عقاید وحدت وجودی در زُهر و فصوص الحکم، آدم علیون یا انسان کامل با هم ۀهستی وحدت د ارد و منشأ و مرجع کل یۀّ موجودات تلقی می شود .نسبت او با خداوند نیز همچونظاهر و مظهر است وبه همین دلیل شناخت او، شناخت خداوند است .نویسندگان دو کتاب مزبورکه هریک داع یۀ الهامی بودن کار خویش را دارند ، با تأویل آیات متون مقدسّ کوشش نموده اند تاراهی را برای حصول این شناخت فراهم آورند .از این جهت شاید بتوان محور تفکرّ عرفانی زُهر وفصوص الحکمرا آدم علیون یا انسان کامل قلمداد کرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - عیلام و عیلامیان در کتاب مقدس
میلاد جهانگیرفر فرزانه گشتاسبدر کتاب مقدس که مجموع عهد عتیق و عهد جدید است، نام عیلام، یکی از حکومت های باستانی ایران، بارها ذکر شده است. در این کتاب، نخستین بار نام عیلام بهعنوان یکی از نوادگان نوح آمده است. پس از آن بارها به شخصیتی به نام عیلام و یا خاندان عیلام برمی خوریم. غیر از نام عیلام که ب أکثردر کتاب مقدس که مجموع عهد عتیق و عهد جدید است، نام عیلام، یکی از حکومت های باستانی ایران، بارها ذکر شده است. در این کتاب، نخستین بار نام عیلام بهعنوان یکی از نوادگان نوح آمده است. پس از آن بارها به شخصیتی به نام عیلام و یا خاندان عیلام برمی خوریم. غیر از نام عیلام که به شخصی بدین نام اطلاق شده، نام کدورلعومر نیز در سفر آفرینش، کتاب ژوبیلی ها و کتاب جاشر ذکر شده است. این شاه عیلامی حاکم نیرومندی بود که بر مخالفان خود چیره شد و آنان را تحت فرمان خود در آورد. افزون بر نام عیلام، چه بهعنوان شخصی به این نام و چه بهعنوان سرزمین و واحد سیاسی مستقل، نام شوش و الیمایی نیز در کتاب مقدس و کتاب های مردود ذکر شده است. در کل چنین به نظر می رسد که عیلام و عیلامیان نقشی مهم در تاریخ اقوامی که نگارندۀ اسفار گوناگون کتاب مقدس بوده اند، بازی کرده اند. هرچند گاهی پیشگویی هایی دربارۀ نابودی و هلاکت ایشان شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - تحولات مفهومی ملکوت خدا در کتاب مقدس
حسین حیدری محمد آقاجانیعیسی مسیح (ع) در مواعظ و سخنانش بارها ظهور زود هنگام ملکوت خدا را نوید میداد، اما از همان آغاز دعوت، هم یاران و هم دشمنان وی، ماهیت دقیق این مفهوم را درنیافتند و از آن برداشت سیاسی- اجتماعی کردند. مسیح برای تسهیل درک این مفهوم، از تمثیل و زبان مجاز بهره گرفت، اما دشمنا أکثرعیسی مسیح (ع) در مواعظ و سخنانش بارها ظهور زود هنگام ملکوت خدا را نوید میداد، اما از همان آغاز دعوت، هم یاران و هم دشمنان وی، ماهیت دقیق این مفهوم را درنیافتند و از آن برداشت سیاسی- اجتماعی کردند. مسیح برای تسهیل درک این مفهوم، از تمثیل و زبان مجاز بهره گرفت، اما دشمنانش با دستاویز قرار دادن موضوعاتی از این دست، مقدمات محاکمة او را فراهم کردند و او را به قیام برای برپایی سلطنت متهم ساختند. این نوشتار با رهیافت معناشناسانه نخست پیشینة مفهوم آخرالزمانی ملکوت خدا یا ملکوت آسمان در حال حاضر را در عهد قدیم و عهد جدید و آموزههای گنوسی بررسی میکند و به مقایسة آنها میپردازد. بر اساس یافتههای مقاله، منظور عیسی مسیح از ملکوت خدا، استقرار سلطنت خداوند بر جهان هستی است. وی به رسالت برگزیده شد تا ضمن بشارت به ملکوت الهی، مقدمات استقرار پادشاهی مطلق و بی چون و چرای الهی بر زمین را، که اکنون در آسمان برقرار است، فراهم نماید. در فرجام جهان، ارادة الهی بر دنیا حاکم، و سلطنت شیطان از هستی زایل میشود و در نتیجه، ملکوت و پادشاهی الهی به تمام معنا بر روی زمین حکمفرما میگردد. افزون بر دو معنای مذکور، این اصطلاح گویای مفهوم عرفانی شهود، و یقین افراد به قدرت تصرف مطلق خداوند است که در جهان کنونی تنها تعداد اندکی بدان عارف و واقفاند و همگان در پایان جهان آن را در خواهند یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - دین یهود و مسائل زیست محیطی
معصومه انصاری فاطمه لاجوردیبسیاری از آئین های یهودی در طول تاریخ، همراه و همگام با پدیده های طبیعی شکل گرفته اند.برگزاری اعیاد یهودی در آستانة فصل بهار و پاییز از این گونه اند. میشنا و تلمود نیز آموزه های کتابمقدس در ارتباط با طبیعت را در راستای حفظ محیط زیست شرح و بسط داده اند. یک یهودی بایدبا ا أکثربسیاری از آئین های یهودی در طول تاریخ، همراه و همگام با پدیده های طبیعی شکل گرفته اند.برگزاری اعیاد یهودی در آستانة فصل بهار و پاییز از این گونه اند. میشنا و تلمود نیز آموزه های کتابمقدس در ارتباط با طبیعت را در راستای حفظ محیط زیست شرح و بسط داده اند. یک یهودی بایدبا استفاده از دستورات تورات و استناد به آنها، راههایی را برای زندگی در دنیا برگزیند که کمترینآسیب را به محیط زیست وارد سازد و با تغییر و تحولات طبیعی، همچون تغییر فصل ها، سازگارباشد. این نوشتار می کوشد دیدگاه های یهودیان را نسبت به خدا، انسان و طبیعت بازگو نماید وراه کارهای شرع یهود را در ارتباط با بحران های زیست محیطی بیان کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - دین و اسطوره: بررسی نظریۀ ارنست کاسیرر دربارۀ اسطوره
حسن جعفریدر فلسفه نئوکانتی ارنست کاسیرر تلاش برجسته ای را در دوران جدید، برای طراحی فلسفۀ اسطوره شناسیبهعنوان جزء مکمل فلسفۀ دین مییابیم. روشن ترین و جدیدترین تلقی او از اسطوره در جلد دوّم فلسفۀ صورنُمادین مطرح شده است . بر این اساس اسطوره همان صورت نُمادین است که یگانگی کلمه با أکثردر فلسفه نئوکانتی ارنست کاسیرر تلاش برجسته ای را در دوران جدید، برای طراحی فلسفۀ اسطوره شناسیبهعنوان جزء مکمل فلسفۀ دین مییابیم. روشن ترین و جدیدترین تلقی او از اسطوره در جلد دوّم فلسفۀ صورنُمادین مطرح شده است . بر این اساس اسطوره همان صورت نُمادین است که یگانگی کلمه با هستی و داّل بامدلول را حفظ می کند. با این همه، اسطوره همچنان خود را در ساختار مهم در حال تکوینی تثبیت می کند وزیربنای دین را با استفاده از نمادها و نشانه های محسوس شکل می دهد و آنها را این گونه می شناساند .بنابراین، اسطوره و دین، ترجمانِ گرایش بنیادی نسبت به تکوین نُمادین ب هشمار میآیند. به عبارت دیگر، آنها،اساس استعارهای را تشکیل میدهند که به طور همه جانبه، در تمام کارکرد نُمادپردازی استقرار دارد.در این مقاله، ماهیت اسطوره و خصوصیات اندیشه ای اسطوره- دینی و نقش زمان و مکان در روند تکاملاسطورهشناسی بررسی می شود و از ارتباط مستحکم اسطوره با زبان سخن به میان می آید و در پایان نی ز بهپیوند اسطوره و دین اشاره م یشود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - ماهیت روح القدس از دیدگاه قرآن کریم و کتاب مقدس
جمشید سرمستانی علیرضا ابراهیم طاهره حاج ابراهیمیروح القدس یکی از مفاهیم مشترک میان متون مقدس اسلامی و مسیحی است که نقشی قابل توجه را در جهانبینی این دو سنت دینی بر عهده دارد. یافتههای این تحقیق بیانگر آن است که در هر دو کتاب، روح القدس یک وجود یا مخلوق الهی است که به اعتبار برخی آیات، نامتشخص و به اعتبار آیاتی دیگر أکثرروح القدس یکی از مفاهیم مشترک میان متون مقدس اسلامی و مسیحی است که نقشی قابل توجه را در جهانبینی این دو سنت دینی بر عهده دارد. یافتههای این تحقیق بیانگر آن است که در هر دو کتاب، روح القدس یک وجود یا مخلوق الهی است که به اعتبار برخی آیات، نامتشخص و به اعتبار آیاتی دیگر، متشخص است. بعضی مصادیق نشان می دهند که او مخلوقی برتر از ملائک است و قراین دیگر، وی را فرشته میدانند. همچنین، شواهدی مبنی بر اینهمانی روح القدس و جبرئیل در قرآن و کتاب مقدس وجود دارد که از آنها می توان مشارکت وی در آفرینش و ادارة عالم را استنباط نمود. به همین اعتبار، روح القدس تجلی حضور مشهود خداوند و قدرت الهی در زمین است که نابودی اقوام متمرّد، انتقال پیام الهی به اولیا و یاری ایشان در انجام معجزات را بر عهده دارد. با این وصف، می توان روح القدس را دست کم از نظر ماهیت، جزو مفاهیمی دانست که قرآن آنها را در امتداد کتاب مقدس تصدیق نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - مفهوم ایمان از دیدگاه محمد غزالی و مارتین لوتر
احسان شکوری نژاد قربان علمیدر الهیات اسلامی و مسیحی ایمان به معنی تصدیق قلبی است، تصدیقی که نور امید به سعادت اینجهانی و جاودانگی را به مثابة هدیه و لطف الهی بر قلب آدمی پرتوافشانی می نماید. در نتیجه انسانمؤمن خودیِ خود را فراموش می کند و خواست خود را مقهور خواست خداوند می نماید، و درمراتب بالاتر أکثردر الهیات اسلامی و مسیحی ایمان به معنی تصدیق قلبی است، تصدیقی که نور امید به سعادت اینجهانی و جاودانگی را به مثابة هدیه و لطف الهی بر قلب آدمی پرتوافشانی می نماید. در نتیجه انسانمؤمن خودیِ خود را فراموش می کند و خواست خود را مقهور خواست خداوند می نماید، و درمراتب بالاتر به مقامی دست می یابد که در همة ابعاد وجودی جلوه گر ذات حق تعالی می گردد.محمد غزالی و مارتین لوتر دو متکلم و اندیشمند برجسته و تأثیرگذار در جهان اسلام ومسیحیت اند که چنین برداشتی از مفهوم ایمان در آثارشان بازتاب یافته است. در این مقاله با مطالعةآثار این دو درمی یابیم که مفهوم ایمان در اندیشه آنان عبارت است از تصدیق و درستی قلب دربارةخداوند که به مثابة هدیه و لطف الهی، به منظور رستگاری و نجات، بر قلب فرد ارزانی می گردد. اینموضوع بیانگر دیدگاه مشترک آنان در این زمینه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - نامهای اهورامزدا در اوستا
ملیحه شیرخدائی بخشعلی قنبریمفهوم خدا جوهرة اصلی و بنیادی ترین مفهوم در بسیاری از متون مقدس از جمله اوستا است. دراین گونه متون، صفات و ویژگی های خداوند از طریق اسماء و نامهایی بیان شده است که هر یکمعرف جنبه ای از وجود خداوند اند. در اوستا نیز خداوند با نا مهای متعددی چون اهورامزدا کهمعرف بالاترین أکثرمفهوم خدا جوهرة اصلی و بنیادی ترین مفهوم در بسیاری از متون مقدس از جمله اوستا است. دراین گونه متون، صفات و ویژگی های خداوند از طریق اسماء و نامهایی بیان شده است که هر یکمعرف جنبه ای از وجود خداوند اند. در اوستا نیز خداوند با نا مهای متعددی چون اهورامزدا کهمعرف بالاترین خرد و یکتایی کامل اوست، و نیز صد و یک نام دیگر خوانده شده است. اهورامزدادر گاهان خداوند خرد است که گیتی و مینو را به وسیلة آن می آفریند. بدین سبب جهان هستی کهسراسر نیکویی است، فعل او به شمار می آید، اما او بیکرانه و نامحدود، و گیتی کرانه مند و محدوداست. اهورامزدا قائم به ذات است و امشاسپندان که جلوه های او هستند، قائم به او می باشند. به اینترتیب، آفرینندگی و فزونی بخشی، اقتضای ذات اهورامزدا به شمار م یآید که از طریق سپنته مینیوکه خرد مقدس و هستی بخش اوست، به ظهور می رسد. در این پژوهش کوشش بر آن است که بابررسی نام های خداوند در اوستا و تفاسیر آن، صفات و ویژگی های اهورامزدا از دیدگاه دین مزداییتبیین شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - نهادهای صوفیه در بیتالمقدس مملوکی و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی آنها
بتول شیخ معصومعلی پنجه فهیمه مخبر دزفولیاین مقاله به بررسی چگونگی شکل گیری و گسترش سه نهاد اصلی صوفیه، خانقاه، رِباط و زاویه در بیت المقدس دورۀ مملوکی پرداخته و این پرسش پی گرفته شده که کارکرد این نهادها در حیات اجتماعی و فرهنگی این شهر چه بوده است. بنابر یافته های این پژوهش در این دوره 30 نهاد صوفیانه، ش أکثراین مقاله به بررسی چگونگی شکل گیری و گسترش سه نهاد اصلی صوفیه، خانقاه، رِباط و زاویه در بیت المقدس دورۀ مملوکی پرداخته و این پرسش پی گرفته شده که کارکرد این نهادها در حیات اجتماعی و فرهنگی این شهر چه بوده است. بنابر یافته های این پژوهش در این دوره 30 نهاد صوفیانه، شامل هفت خانقاه، شش رباط و 17 زاویه در بیت المقدس بنیاد نهاده شد. بانیان خانقاه ها و رباط ها عمدتاً سلاطین و امیران مملوکی بودند، امّا زاویهها را معمولاً خود مشایخ صوفیه بنیاد می کردند. این نهادها افزون بر کارکردهای آموزشی و تربیتی، اقامتگاهی و مهمان پذیری کارکردهای کلان اجتماعی و فرهنگی نیز داشتند. از جملۀ این کارکردها مشروعیت بخشی به حکومت و سلاطین مملوکی بود؛ فرمانروایان مملوکی به عنوان بانیان اصلی و تامین کنندگان مالی این سه نهاد از آنها برای تحکیم و تقویت پایه های دینی سلطنت خویش بهره می گرفتند. شکل گیری و گسترش نهادهای صوفیه در این دوره همچنین یکی از عامل های مهم در بازیابی هویت اسلامی بیت المقدس و اسلامی شدن این شهر بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - تحلیل فمینیستی تفسیر کتاب مقدس با استفاده از الگوی هرمنوتیکی شوسلر فیورنزا
نازنین کیانی فرد مهدی لک زاییالیزابت شوسلر فیورنزا از متألهان فمینیست است. او ضمن تعهد به اصول مسیحی با ارائۀ الگوی هفتگانۀ هرمنوتیکی خود، یعنی هرمنوتیک تجربه، سلطه، سوءظن، سنجش و ارزیابی انتقادی، تجسم خلاقانه، خاطره و بازسازی و نیز تغییر و صیرورت درصدد تأویلی متفاوت از متن مقدس است. او با هرمنوتی أکثرالیزابت شوسلر فیورنزا از متألهان فمینیست است. او ضمن تعهد به اصول مسیحی با ارائۀ الگوی هفتگانۀ هرمنوتیکی خود، یعنی هرمنوتیک تجربه، سلطه، سوءظن، سنجش و ارزیابی انتقادی، تجسم خلاقانه، خاطره و بازسازی و نیز تغییر و صیرورت درصدد تأویلی متفاوت از متن مقدس است. او با هرمنوتیکِ سوءظن در خوانش مردمحور متن مقدس تردید ایجاد میکند. وی سپس ویژگیهای زبانی و دستوری متنِ زنستیز را آشکار و سعی میکند تا نوشتههای دگرگونشده را به حالت نخستین بازگرداند. فیورنزا همچنین با هرمنوتیک اعلان آشکار میسازد که چه واقعیاتی حذف و تحریف یا دچار تغییر شدهاند. در ادامه با هرمنوتیک یادآوری تمام گذشتۀ قابلاستفادۀ زنان غایب را روایت میکند تا در نهایت، با توسل به هرمنوتیک تجسم و بازسازی به خلاقیت و نوفهمی در الاهیات فمینیستی دست یابد. فیورنزا در لابهلای هرمنوتیک هفتگانۀ خود، بحث ضرورتِ گذار از مفهوم کهنالگویی به الگوی آغازین را مطرح میکند تا از متن مقدس و تفسیرهای آن ثباتزدایی کند و بدین ترتیب امکان تفسیرهای جدید را فراهم کند. این مقاله با روش توصیفیتحلیلی و با تکیه بر روش انتقادی، ضمن پرداختن به الگوی هرمنوتیکی تأکید دارد که برای بازآفرینی و دگرگونی الاهیات زنانهنگر رهاییبخش، باید در کنار عوامل جنسیتی متنی، به عوامل چندجانبۀ فرامتنی نیز توجه کرد. همچنین باید مجموعۀ سیستم سلطهمحور را در تمام ابعاد هرم قدرت در نظر گرفت. علاوه بر آن، ضروری است همزمان با ساختارشکنی، به بازسازی بلاغی نیز توجه نشان داد تا بتوان زنان را از هوشیاری کاذبی که سلطۀ مردسالاری آن را در بطن متن مردمحور مقبولیت بخشیده و بهنوعی درونیسازی کرده است، آگاه کرد تا بتوانند در راستای مبارزه برای رهایی از آن تلاش کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - کتاب دانیال به مثابه متن آپوکالیپسی: ویژگیها و نمادهای آن
فاطمه مقصودیان لیلا هوشنگی آزاده رضاییکتاب مقدس در مقام متن ادبی دارای گونههای ادبی (ژانرهای) متنوعی است که یکی از مهمترین آنها را میتوان ژانر آپوکالیپسی یا مکاشفهای نامید. کتاب دانیال از جمله نخستین متون آپوکالیپسی یهودی به شمار میرود که تاریخ تقریبی نگارش آن را قرن دوم قبل از میلاد دانستهاند و همان أکثرکتاب مقدس در مقام متن ادبی دارای گونههای ادبی (ژانرهای) متنوعی است که یکی از مهمترین آنها را میتوان ژانر آپوکالیپسی یا مکاشفهای نامید. کتاب دانیال از جمله نخستین متون آپوکالیپسی یهودی به شمار میرود که تاریخ تقریبی نگارش آن را قرن دوم قبل از میلاد دانستهاند و همانند بسیاری از این متون نام نویسنده مجعول است. از ویژگیهای بارز متون مکاشفهای یا آخرالزمانی بیان نمادین و بکارگیری زبان رمزی است که عمدتاَ به موضوعاتی از جمله منشأ پیدایش جهان، فرجامشناسی، پیشگویی آشوبهای روزهای فرجامین، روز رستاخیز و داوری دربارۀ انسان و جهان میپردازد. در این پژوهش سعی شده است تا با نظر به اهمیت متون آپوکالیپسی در مطالعات کتاب مقدسی به پیشینۀ این تحقیقات گسترده اشاره شود. همچنین ضمن معرفی و بیان ویژگیهای این متون و انواع دستهبندیهای آنها از نظر صوری و محتوایی، بطور ویژه در بحث از نمادشناسی کتاب دانیال، به ریشۀ نمادها و کاربردهای آنها در سایر متون عبری و غیر عبری پرداخته شود. از دیگر نکات برجسته، آموزههای حکمی این کتاب است که با هدف تعلیم حکمت و پندهای اخلاقی نگاشته شده است. بدینسان، اینگونه متون خواننده را، به هر دورۀ زمانی که متعلق باشد، به تفکر بیشتر دربارۀ مفاهیم رمزی فرا میخواند و این خود جذابیتی خاص را به این متون میبخشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی واژه «ذَرَأ» در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی
محمود مکوند الهام شیرمحمدیپژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی واژه ذَرَأ در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی پرداخته است و با رویکردی تاریخی بر ریشه شناسی این واژه در زبان های عربی، عبری، سریانی و آرامی متمرکز شده است. یک تحلیل ریشه شناختی در تبیین برخی الگو های حاکم بر ابدال ها و پدیده های آواشناخ أکثرپژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی واژه ذَرَأ در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی پرداخته است و با رویکردی تاریخی بر ریشه شناسی این واژه در زبان های عربی، عبری، سریانی و آرامی متمرکز شده است. یک تحلیل ریشه شناختی در تبیین برخی الگو های حاکم بر ابدال ها و پدیده های آواشناختی میان زبان های پیش گفته سودمند است. این تحلیل ارتباط میان صورت های ذَرْء و ذَرْو را و نیز ابدال همخوان عبری ה (هِه) به صامت های همزه و واو را در زبان عربی توضیح می دهد. همچنین این پژوهش نشان می دهد که استعاره مفهومی آدمیان، خرمن هستند در قرآن و متون مقدس یهودی-مسیحی به کار رفته است. در استعاره فوق حوزه مبدأ، خرمن و حوزه مقصد، آدمیان هستند. همچنین سویه مورد تأکید، اشتمال بر دو بخش سَره و ناسره یا ارزشمند و بی ارزش است. بنا بر پژوهش حاضر، متون مقدس پیش گفته متناسب با جهان بینی مخاطبان نخستین خود برای بیان موثر آن دسته از مقاصد و آموزه های تربیتی و فرهنگی که به امور انتزاعی مرتبط هستند از زبان استعاری بهره برده اند. توجه نکردن به این زبان و ویژگی های آن می تواند مفسران را گرفتار مفاهیم جاافتاده ای کند که در طی سده ها در تفاسیر تکرار شده اند و یا اساساً در سده های بعدی در جهان اسلام شکل گرفته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - مقایسه تطبیقی تفسیر فیلیس تریبل و میکه بل از داستان سقوط
روح اله مهدوی حاجی مهدی لک زاییفصل سوم سفر پیدایش یکی از چالش آمیزترین متون برای مفسران فمینیستی است. فیلیس تریبل به عنوان نماینده مکتب تفسیری فمینیستی لیبرال و میکه بل به عنوان نماینده مکتب تفسیری فمینیستی پست مدرن به تفسیر این متن پرداخته اند که در این مقاله نقاط اشتراک و اختلاف این دو جریان، در ت أکثرفصل سوم سفر پیدایش یکی از چالش آمیزترین متون برای مفسران فمینیستی است. فیلیس تریبل به عنوان نماینده مکتب تفسیری فمینیستی لیبرال و میکه بل به عنوان نماینده مکتب تفسیری فمینیستی پست مدرن به تفسیر این متن پرداخته اند که در این مقاله نقاط اشتراک و اختلاف این دو جریان، در تفسیری که از یک متن واحد ارائه می کنند، نشان داده می شود. هر دو مفسر در تلاشند تا با رویکرد طرفداری از حوا از بار مسئولیت او در گناه نخستین بکاهند. تریبل با وفاداری به متن، ضمن پذیرش اشتباه حوا در گناه نخستین، جنسیت حوا را در وقوع گناه، بی تأثیر دانسته است. او مجازات خداوند را از عواقب بی نظمی حاصل از گناه نخستین می داند؛ اما میکه بل با ارائه تفسیری خلاقانه، عمل حوا را ماموریتی در مسیر کمال بشر می داند تا ضمن شکل گیری شخصیت انسانی، نسل بشر با کسب معرفت جنسی استمرار یابد. او مجازات خداوند را از نتایج گناه و مسئولیت بخش می داند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - تطبیق فهم از متن، بر اساس نظریه گادامر با نظریه پست مدرنیسم در باب اقتباس لیندا هاچن*
رضا برآبادی علی شیخ مهدیاقتباس بحث مورد مناقشهای است. اینکه دانسته شود اقتباس نظریه یا مفهوم است یا فرآیند، مهم است. اما چیزی که مورد اهمیت است فرآیند اقتباس است که مد نظر است. متن ادبی اولین رخ نمود خود را در متون مقدس تمدنهای کهن و باستانی قبل از میلاد مسیح و بروز داد که تا عصر حاضر اشکال أکثراقتباس بحث مورد مناقشهای است. اینکه دانسته شود اقتباس نظریه یا مفهوم است یا فرآیند، مهم است. اما چیزی که مورد اهمیت است فرآیند اقتباس است که مد نظر است. متن ادبی اولین رخ نمود خود را در متون مقدس تمدنهای کهن و باستانی قبل از میلاد مسیح و بروز داد که تا عصر حاضر اشکالی از اقتباس به خود دیدهاند که باید دید دچار چه تغییرات بنیادین بوده است؟ در درجه دوم اهم بحث اثر مقتبس، تحلیل آن میباشد. از این رو محقق بر آن است با رویکرد تطبیقی فرایند اثر اقتباسی و تحلیل آن را دو متغیر بداند. اگر فرایند رسیدن به یک اثر اقتباسی از هر منبعی که گادامر آن را شامل هر متن دیداری و شنیداری میداند را متغیر مستقل بدانیم پس ناگزیر به بیان هرمنوتیک فلسفی قائل به متن هستیم. همچنین اگر خوانش اثر اقتباسی بر اساس نظریه پسامدرنی لیندا هاچن را متغیر وابسته بدانیم. در این مقاله دو متغیر مذکور به این دلیل مورد بررسی قرار خواهد گرفت، که آیا تحلیل محتوایی به تولید اثر اقتباسی منجر میشود و یا علم هرمنوتیک؟ تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - بررسی تصاویر آپوکالپتیک در شعر خلیل حاوی در پرتو تصاویر آپوکالپتیک کتاب مقدس
فاطمه یوسفی سید حسین سیدی احمد رضا حیدریان شهری کلثوم صدیقیادبیات آپوکالیپتیک را میتوان قسمی ادبیات آرمانگرایانه به شمار آورد که در آن شاعر- نویسنده از وضع اکنونی جامعه خود و گردش امور ناخرسند و ناراضی است و با استمداد از قوه تخیل آفرینشگرانه اش در پی ایجاد جهانی آرمانی، جهانی غیر از جهان اکنونی است. در این نوع از ادبیات، هیم أکثرادبیات آپوکالیپتیک را میتوان قسمی ادبیات آرمانگرایانه به شمار آورد که در آن شاعر- نویسنده از وضع اکنونی جامعه خود و گردش امور ناخرسند و ناراضی است و با استمداد از قوه تخیل آفرینشگرانه اش در پی ایجاد جهانی آرمانی، جهانی غیر از جهان اکنونی است. در این نوع از ادبیات، هیمنه اضطراب و فروبستگی ها و نابهنجاری های سیاسی، اجتماعی و دینی و ناتوانی در غلبه برآن، نگاه شاعر- نویسنده را به آینده معطوف می دارد، بدین سان زمان حال منشأ و خاستگاه آگاهی تاریخی او می شود و زمان حال را از منظر آینده مورد داوری و سنجش قرار می دهد. در جستار پیش رو تلاش بر آن است تا ضمن بررسی تصاویر آپوکالپتیکی و مؤلفه های آن در شعر خلیل حاوی به روش تحلیلی- تطبیقی به تطبیق آن تصاویر با تصاویر آپوکالپتیکی کتاب مقدس و نیز به بررسی میزان تأثیرپذیری خلیل حاوی از کتاب مقدس بپردازند. از نتایج برآمده از این پژوهش می توان به این دو نکته اشاره کرد: اولاً خلیل حاوی در تصاویر آپوکالپتیک شعرش کاملاً تحت تأثیر کتاب مقدس است. ثانیاً خلیل حاوی بهشت موعود خود را در این جهان بنا می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - نقد و بررسی رویکردهای زبانشناسانه و تاریخی در قرآنپژوهی غربی
حسن احمدی زادهاز اواسط قرن بیستم، پژوهشهای مستشرقان درباره تمدنها و ادیان شرقی، بهویژه دین اسلام، در مسیر تازهای گام برداشت که بیشتر متأثر از اندیشههای تحلیلیمسلکان در حوزه دینشناسی و زبانشناسی بود. در دو سه دهه اخیر، اندیشهوران متعددی در غرب با رویکرد انتقادی، پژوهشهای ت أکثراز اواسط قرن بیستم، پژوهشهای مستشرقان درباره تمدنها و ادیان شرقی، بهویژه دین اسلام، در مسیر تازهای گام برداشت که بیشتر متأثر از اندیشههای تحلیلیمسلکان در حوزه دینشناسی و زبانشناسی بود. در دو سه دهه اخیر، اندیشهوران متعددی در غرب با رویکرد انتقادی، پژوهشهای تازهای را در خصوص تاریخ قرآن، اصالت و حجیت آن آغاز نمودند. این رویکرد جدید، با انتشار آثار برخی از قرآنپژوهان آلمانی بهویژه کریستوف لوکسنبورگ، به طور جدی مطرح شد و موضعگیریهای مختلفی را در غرب دامن زد. اساس علمی پژوهشهای مستشرقان در خصوص قرآن، مبانی معرفتی و زبانی مدرن در هرمنوتیک و زبانشناسی است و از این رو، با تأکید بر عدم قدسیت متون مقدس، به قرآنپژوهی روی آوردهاند. اما علیرغم تلاش قرآنپژوهان غربی در ارائه رویکردی انتقادی نسبت به قرآن، بیشترِ پژوهشهای ایشان، امروزه به تصریح بسیاری از اخلافشان در غرب، با کاستیهای مختلفی روبهرو میباشد. در این جستار، تلاش نگارنده بر آن بوده تا با بررسی مهمترین و مطرحترین آثاری که امروزه در فضای قرآنپژوهی در غرب مطرح هستند، به ارزیابیِ تحلیل قرآنپژوهان غربی از پنج مسأله مهم در خصوص قرآن بپردازد و در این میان، به برخی کاستیهای و چالشهای پیش روی ایشان در امر قرآنپژوهی اشاره کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - بررسی مقایسهای ولادت عیسی در اناجیل اربعه و قرآن
عبدالمجید طالبتاش جواد فروغیگویش اناجیل حاکی از این است که روح القدس مأمور باردارکردن مریم است و حاصل آن ولادت عیسی مسیح است که گناهآمرزی امت را بر دوش میکشد. قرآن شخصیت عیسی را نزدیک به همین گویش اما با نظرگاهی متمایز بازشناسی کرده و رهیافت تازهای پدید میآورد. به تصریح قرآن، روح الهی در شکل ا أکثرگویش اناجیل حاکی از این است که روح القدس مأمور باردارکردن مریم است و حاصل آن ولادت عیسی مسیح است که گناهآمرزی امت را بر دوش میکشد. قرآن شخصیت عیسی را نزدیک به همین گویش اما با نظرگاهی متمایز بازشناسی کرده و رهیافت تازهای پدید میآورد. به تصریح قرآن، روح الهی در شکل انسانی خوشاندام تمثل مییابد و به مریم پسری پاکیزه عطا میکند. اساسیترین پایه اشتراک قرآن و اناجیل، پاکدامنی مریم و باردارسازی او توسط روحالقدس است و اینکه پیش از بارداری هیچ مردی او را لمس نکرده است. در این تحقیق که گزارههای قرآنی و اناجیل درباره ولادت عیسی را بررسی کرده، وجه اختلاف را در فرزندِ خداپنداری اناجیل یافتیم که خاستگاه اندیشه تثلیث مسیحیت شده و قرآن با آن مخالفت ورزیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - بررسی مقسمٌ به و مقسمٌ له در سوگندهای قرآنی
محمدرضا میرزانیا اعظم پویندهپورمیتوان سوگندهای باریتعالی را در قرآن کریم دارای دو فایده مهم دانست یکی تأکید روی مطلبی بسیار مهم که اعتقاد و توجه بدان از مسائل مهم و اساسی جهانبینی بشر است و بدون آن هدف و برنامهای صحیح برای رسیدن بدان هدف، حاصل نمیشود و دیگر بیان عظمت مقسم به یعنی چیزی است که بدا أکثرمیتوان سوگندهای باریتعالی را در قرآن کریم دارای دو فایده مهم دانست یکی تأکید روی مطلبی بسیار مهم که اعتقاد و توجه بدان از مسائل مهم و اساسی جهانبینی بشر است و بدون آن هدف و برنامهای صحیح برای رسیدن بدان هدف، حاصل نمیشود و دیگر بیان عظمت مقسم به یعنی چیزی است که بدان سوگند یاد شده است زیرا هیچکس به موجودات کمارزش و بیاهمیت سوگند یاد نمیکند در این مقاله کوشیدهایم سوگندهای قرآنی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و بیش از پیش بر اهمیت قرآن این معجزه آسمانی تأکید کنیم و یکی دیگر از وجوه این اعجاز را به نمایش بگذاریم تا زمینهای باشد برای بهتر شناختن جهان و درک حقایق هستی، و فراهم نمودن زمینه کشت در دنیا به عنوان مزرعه آخرت، برای نیل به کسب رضایت حق. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - ارزیابی مکتب یوگا در ترازوی قرآن، برهان و عرفان
سیده آسیه سید عزیزالله سالارییوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایههای فلسفه سانکهیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب یوگاسوترا تألیف سدههای چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بو أکثریوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایههای فلسفه سانکهیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی- حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب یوگاسوترا تألیف سدههای چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسانهای فعالیت ذهنی تعریف میکند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روششناسی و معرفتشناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیدهگرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزهها و نیز نقد آنها از نگاه قرآن، عرفان و برهان میپردازیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - ارض مقدس و مختصات آن در قرآن کریم و تورات
دل‌آرا نعمتی پیرعلیارض مقدس که بر اساس قرائن موجود در قرآن کریم و تورات عبارت از سرزمین فلسطین است، سرزمینی حاصلخیز و بهره‌مند از نعمات مادی است و یکی از وجوه اتصاف آن به قدسیت و برکت همین است، اما به تصریح قرآن کریم و اشارة تورات، وجه قوی در قدسیت یافتن آن، تأثیر این سرزمین در خیزش أکثرارض مقدس که بر اساس قرائن موجود در قرآن کریم و تورات عبارت از سرزمین فلسطین است، سرزمینی حاصلخیز و بهره‌مند از نعمات مادی است و یکی از وجوه اتصاف آن به قدسیت و برکت همین است، اما به تصریح قرآن کریم و اشارة تورات، وجه قوی در قدسیت یافتن آن، تأثیر این سرزمین در خیزش و انتشار جریان‌های رسالی و الهی در طول تاریخ بشر بوده است. در فرهنگ قرآن، اعطای نعمات الهی به قوم بنی ‌اسرائیل در راستای تحقق مشیت خداوند در پیگیری خط رسالات پیشین و ایجاد جامعۀ توحیدی بوده است. این مطلب را به روشنی در فقرات فراوانی از تورات نیز می‌توان پی‌جویی کرد اما به دلیل ظهور و تعمیق اندیشۀ تفضیل نژادی در میان بنی اسرائیل، وجه قدسیت ارض مقدس در انگاره‌های این قوم دچار تغییر و تحویل شده و به سطح نازل محل اسکان قوم برتر خدا تنزل یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - واکاوی جرم توهین به مقدسات در آموزههای قرآنی
محمدقاسم ناظریان محسن رهامی صادق مرادیبر اساس قواعد حقوقی و فقهی اسلام قذف، اهانت و افترا به مسلمانان و حتی غیر مسلمانان از سایر ادیان الهی ممنوع است. این ممنوعیت تا اندازهای است که برای برخی حد یا تعزیر مقرر شده است. جرم انگاری توهین به مقدسات در حقوق اسلام، همانا برخورد با عواملی است که نظم و اخلاق عمومی أکثربر اساس قواعد حقوقی و فقهی اسلام قذف، اهانت و افترا به مسلمانان و حتی غیر مسلمانان از سایر ادیان الهی ممنوع است. این ممنوعیت تا اندازهای است که برای برخی حد یا تعزیر مقرر شده است. جرم انگاری توهین به مقدسات در حقوق اسلام، همانا برخورد با عواملی است که نظم و اخلاق عمومی را به مخاطره میاندازد و در زمره جرایم علیه حیثیت معنوی اشخاص محسوب می شود؛ زیرا در یک جامعه دینی، به ویژه جامعه مبتنی بر حکومت دینی، با توجه به تعلق خاطر شدید افکار عمومی پیروان ادیان الهی به مقدسات و رهبران دینی، که علاوه بر داشتن شخصیت حقوقی خاص، از شخصیت حقیقی ویژه ای نیز برخوردارند، چگونه ممکن است اهانت به مقدسات را روا شمرد. اولین و مهم ترین مستند در این زمینه قرآن کریم است؛ از این رو نگارندگان در این مقاله با رویکرد مطالعات قرآنی با روش تحقیق تحلیلی- توصیفی به واکاوی حقوقی و فقهی توهین به مقدسات از آیات قرآنی پرداخته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - سب و فحاشی در فقه(با بررسی آیه 108 سوره انعام)
ناهید دهقان عفیفیدشنام و توهین به اموری که برای دیگر ادیان و مذاهب مقدس و محترم است از دید شرع مقدس اسلام امری نکوهیده است. آیه شریفه ﴿لا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدواً بغیر علم﴾ بیان کننده این مهم میباشد. توجه به این نکته لازم است که این عمل نهتنها میتواند به صورت ل أکثردشنام و توهین به اموری که برای دیگر ادیان و مذاهب مقدس و محترم است از دید شرع مقدس اسلام امری نکوهیده است. آیه شریفه ﴿لا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدواً بغیر علم﴾ بیان کننده این مهم میباشد. توجه به این نکته لازم است که این عمل نهتنها میتواند به صورت لفظ و کلام انجام شود بلکه عموم آیه شامل هر عملی است که توهین را در بر داشته باشد. از سوی دیگر تنها مقدسات ادیان و بتها و اصنام نیستند که مشمول حکم مذکور میشوند. برخی دلائل وجود دارند که تمام آنچه برای دیگران باشد، و توهین به آنها باعث اهانت به مقدسات اعم از ذات باری پروردگار، اولیای دین و غیره شود، مشمول نهی در آیه شریفه هستند. در احادیث اسلامی فحاشی نسبت به دیگران ممنوع شمرده شده است. با توجه به برخی از قواعد فقهی نیز میتوان حرمت را استنباط نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - دراسة ميزات روايات المراهقين للدّفاع المقدّس (داوود غفارزادگان، محمدرضا بايرامي)
مريم الخطيب علي اصغر باباسالاراهتمَّ كتَّاب الدّفاع المقدّس بكتابة القصص والرّوايات لفئة المراهقين والنّاشئة؛ لما لهذه الفئة من أهميّةٍ كبيرةٍ ودورٍ أساسيّ في المجتمع ولاسيّما في أثناء الحرب، فعدُّوا الرّوايةَ الموجّهةَ للمراهقين منبراً لنقل أفكارهم وإيصالِ رسائلهم إلى القرّاء. قد حاولوا فيها توثيق أکثراهتمَّ كتَّاب الدّفاع المقدّس بكتابة القصص والرّوايات لفئة المراهقين والنّاشئة؛ لما لهذه الفئة من أهميّةٍ كبيرةٍ ودورٍ أساسيّ في المجتمع ولاسيّما في أثناء الحرب، فعدُّوا الرّوايةَ الموجّهةَ للمراهقين منبراً لنقل أفكارهم وإيصالِ رسائلهم إلى القرّاء. قد حاولوا فيها توثيق أحداث الحرب العراقية الإيرانية المفروضة، وما رافقها من تضحياتِ الإيرانيّين المادّيّة والمعنويّة في سبيلِ الدّفاع عن الوطن، وما خلّفته من آثار سلبيّةٍ نفسيّةٍ وماديّةٍ حلّت بمن فقدوا أحبّتهم أو منازلهم أو بمن أُصيبوا بإعاقةٍ جسديةٍ دائمة، وما طرأ على حياتِهم من تغيّراتٍ بعد كلّ هذه النّكبات والمصائب. عالج الكتّابُ هذه القضايا مركّزينَ على الجوانب الأخلاقيّة، وعليه تستهدف هذه المقالة دراسة ميزات روايات المراهقين للدّفاع المقدس من النّاحية الأخلاقية استناداً إلى أعمال محمد رضا بايرامي (دود پشت تپه، پل معلق وسايه ملخ) وداوود غفارزادگان (شب أيوب وآواز نيمه شب) وذلك باستخدام المنهج التّحليليّ الوصفيّ. أظهرَتِ النّتائج أنّ المؤلّفَين كليهما شجّعا القارِئَ على أن يتحلّى بقيمتينِ أخلاقيّتَين مهمّتين؛ أُولاهُما حبّ الوطن والتّضحية في سبيل الدّفاع عنه، أمّا الأُخرى فهيَ الأمل؛ لأنَّ الحلّ الأمثل للحرب يتجلّى في الدفاع عن الوطن والتّضحية في سبيله، أمّا الأمل فهو الحلّ الأمثل لآثار الحرب النّفسيّة؛ لذا فإنَّ المؤلّفَينِ أظهرا ضرورةَ أن يتقبّلَ الإنسانُ الظّروفَ الجديدة وأن يواصلَ حياته بأفكارٍ إيجابيّة وروحٍ قويّة مهما واجهَ مِن ألمٍ وضعف، ومهما عانى مِن يأسٍ وإحباط، فاليأس والضعف هما الخسارة الحقيقيّة، والفشل الوحيد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - بررسی حکم هتک حرمت مقدسات در فقه اسلامی
سید حسن چاوشی سید محمد مهدی احمدیازآن روز که بشر پا در عرصه وجود گذاشت، برای ادامه حیات اجتماعی، به ملاکها و معیارهای مقدس نیاز پیدا کرد تا در پرتو آن تلاش خود را برای زنده ماندن توجیه کند که صیانت و حفظ حرمت آن را لازم میدید هتک وبی احترامی به آن را گناه نابخشودنی میدانست. در دین مبین اسلام نیز برخ أکثرازآن روز که بشر پا در عرصه وجود گذاشت، برای ادامه حیات اجتماعی، به ملاکها و معیارهای مقدس نیاز پیدا کرد تا در پرتو آن تلاش خود را برای زنده ماندن توجیه کند که صیانت و حفظ حرمت آن را لازم میدید هتک وبی احترامی به آن را گناه نابخشودنی میدانست. در دین مبین اسلام نیز برخی از امور مانند: ذات بار تعالی، نبوت، معاد... بهعنوان مقدسات دینی شناخته میشوند که از احترام ویژه ای برخوردارند و ازاینرو هتک حرمت به آنها را اسلام جایز نمیداند؛ گفتنی است که اهانت به مقدسات در اسلام از موضوعات مهم فقهی بوده و دارای ابواب مختلفی است که در محورهای: وجوب تعظیم شعائر وحرمت هتک محترمات مورد کنکاش قرارگرفته است که در فقه و روایات به هرکدام از آنها اشارهشده. مقدسات که هتک آنها مورد نکوهش قرارگرفته است را بهطورکلی میتوان اینگونه برشمرد: اهانت به اصول دین، خدای سبحان که مقدسترین مقدسات نزد مسلمانان است که از منظر همه مذاهب اسلام واجب القتل است . تمام پیامبران الهی بهویژه نبی مکرم اسلام. ائمه اثنی عشری و حضرت فاطمه. اهانت به فروع دین؛ مکانهای مقدس؛ زمانهای مقدس؛ کتب مقدس؛ عوامل هتک حرمت ، مستثنیات ومصادیق هتک حرمت...که به تبین هرکدام پرداخته شده است.در این نوشتار به این موضوع پرداختهشده است که ازنظر همه فرق و مذاهب بخصوص امامیه، احترام به مقدسات لازم و ضروری است که در اثبات آن ادله عقلی_ نقلی زیادی وجود دارد که مصادیق محترمات اسلامی را معین مینماید.واژگان کلیدی: مقدسات، هتک، تعظیم، ادله، لعن، مصادیق ... تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - بررسی فقهی و حقوقی انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس شریف
فرزانه طیاری علی رضا ابراهیمیرژیم غاصب قدس یعنی اسرائیل اقدام به اشغال فلسطین کرده است. فلسطین از نظر تاریخی متعلق به مسلمانان و ساکنین واقعی آن است. سفارت آمریکا در تل آویو به قدس شریف منتقل شده است، هرچند از نظر حقوقی، مصونیت سفارت واصل شناسایی دولت ها و حکومت ها در حقوق بین الملل اصلی شناخته شده أکثررژیم غاصب قدس یعنی اسرائیل اقدام به اشغال فلسطین کرده است. فلسطین از نظر تاریخی متعلق به مسلمانان و ساکنین واقعی آن است. سفارت آمریکا در تل آویو به قدس شریف منتقل شده است، هرچند از نظر حقوقی، مصونیت سفارت واصل شناسایی دولت ها و حکومت ها در حقوق بین الملل اصلی شناخته شده است، اما این موضوع فرع بر اصل موجودیت دولت- کشور به صورت قانونی و مشروع است که رژیم اشغالگر اسرائیل فاقد آن است. از این رو باید از نظر حقوقی این انتقال بررسی گردد. در این مقاله با نگرش فقهی - حقوقی به این مساله پرداخته شده است که اقدام ایالات متحده در انتقال سفارت از تل آویو به فلسطین اشغالی از نظر فقهی و حقوقی چه جایگاهی دارد. فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر اقدام نامشروع و غیرقانونی ایالات متحده است. نوآوری تحقیق این است که از نظر فقهی و نیز حقوق بینالملل، داشتن سفارت از سوی کشورها در اسرائیل مشروع و قانونی نیست. روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - بررسی عنصر تشبیه در شعر عاشورایی شاعران دفاع مقدس (نصراله مردانی، علی معلم، طاهره صفارزاده، فاطمه راکعی)
طاهره ستاریان محمدرضا شاد منامنتشبیه در رأس اسلوب های بیان قرار دارد، به نحوی که آشکارترین و بدیهی ترین صور خیال در این میان، عنصر تشبیه است که در تمامی ادوار بیشترین کاربرد را داشته است. توجه به تشبیه در شعر معاصر نیز از اصول مهم در اشعار شاعران ادبیات پایداری بوده است که به بهترین نحو بیان شده أکثرتشبیه در رأس اسلوب های بیان قرار دارد، به نحوی که آشکارترین و بدیهی ترین صور خیال در این میان، عنصر تشبیه است که در تمامی ادوار بیشترین کاربرد را داشته است. توجه به تشبیه در شعر معاصر نیز از اصول مهم در اشعار شاعران ادبیات پایداری بوده است که به بهترین نحو بیان شده است. تأمل و تفکر در تشبیهات شاعران دفاع مقدس (نصراله مردانی، علی معلم دامغانی، طاهره صفارزاده و فاطمه راکعی) به نوعی راه را برای شناخت تقلید این افراد از مضامین دیگران باز می کند و از طرفی دیگر ابتکار و نوآوری های این شاعران را نیز نشان می دهد. در واقع ساختارهای تشبیهی در اشعار یک شاعر از جمله نخستین مؤلفه هایی هستند که این تغییر را نمودار می سازد. تشبیهات در شعر این دوره جایگاهی خاص دارد و بسیاری از آنان بن مایه های عرفانی دارند. در واقع بیشتر شاعران دفاع مقدس در بیان تشبیه در شعر خود، از عناصر مادی و محسوس بهره برده اند و استفاده از عناصر تجریدی و انتزاعی در ساخت تشبیهات به امری روشن و رایج بدل شده است. روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی می باشد که داده های مورد بررسی در این مقاله از اشعار شاعران معاصر (نصراله مردانی، علی معلم دامغانی، طاهره صفارزاده و فاطمه راکعی) استخراج شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - بررسی رمان «عریان در برابر باد» اثر احمد شاکری از منظر کهنالگوهای یونگ
زهرا مطیعی فاطمه حیدرییکی از رویکردهای نقد ادبی معاصر که مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته نقد روانشناختی است. کهنالگوها که محتوای ناخودآگاه جمعی محسوب میشوند در شخصیت انسانها، به عنوان میراثی از گذشتگان قابل تحلیل هستند. فرد با به تعادل رساندن چهار کهنالگوی نقاب، سایه، آنیما، آنیموس در وجود أکثریکی از رویکردهای نقد ادبی معاصر که مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته نقد روانشناختی است. کهنالگوها که محتوای ناخودآگاه جمعی محسوب میشوند در شخصیت انسانها، به عنوان میراثی از گذشتگان قابل تحلیل هستند. فرد با به تعادل رساندن چهار کهنالگوی نقاب، سایه، آنیما، آنیموس در وجود خود میتواند خود واقعی را بروز داده و به فردانیت برسد. این نوشتار به روش تحلیلی- توصیفی به بررسی کهنالگوها در رمان عریان در برابر باد اثر احمد شاکری بر مبنای نظریات یونگ میپردازد. این رمان از رمانهای حوزۀ ادبیات دفاع مقدس است که به روایت ماجرای نوجوانی از روستای کانیچاو پرداخته و راز شهدای تپۀ برهانی را پس از سالها بازگشایی میکند. این پژوهش متناسب با شرایطِ داستان زمینۀ بازنمایی کهنالگوهای یاد شده را فراهم آورده و نشان میدهد در رمان به دلیل حضور شخصیتهای منفی، کهنالگوهای سایه و نقاب تأثیر بسزایی داشته و فضای داستان را تیره و تار نمودهاند. با تلاش شخصیت اصلی رمان - یوسف- سایه و نقابها یکی پس از دیگری کنار رفته و واقعیت برای اهالی روشن میشود. پافشاری بر جنبههای منفی، زمینۀ بروز خود واقعی شخصیتهای داستان را فراهم نیاورده و تنها ماهیت آنان را برای اهالی آشکار ساخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - نقد برخی مؤلفههای معنایی شعر عاشورایی دفاع مقدّس با تکیه بر اشعار(علی معلم، نصرالله مردانی، فاطمه راکعی و طاهره صفارزاده)
طاهره ستاریان توفیق هاشم پور سبحانیادبیات پایداری در ایران از دیرباز با تجلی در انواع شعر و نثر فارسی، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی ایفا کرده است و در پیوند با ادبیات عاشورایی و تجلّی روح حماسی آن، گزارشگر مبارزه، پایداری و مقاومت در برابر انواع نیروهای متجاوز و ظلم و ستم آنها است. در این أکثرادبیات پایداری در ایران از دیرباز با تجلی در انواع شعر و نثر فارسی، نقش مؤثری را در بیان و القای مفاهیم مقاومتی ایفا کرده است و در پیوند با ادبیات عاشورایی و تجلّی روح حماسی آن، گزارشگر مبارزه، پایداری و مقاومت در برابر انواع نیروهای متجاوز و ظلم و ستم آنها است. در این میان حماسه بهعنوان یکی از انواع شاخص ادبی شرح مفصلتری از رشادتها و قهرمانیهای امام حسین (ع) و یارانش در جریان واقعۀ عاشورا را بیان میکند. با توجه به ضرورت تکمیل مباحث نظری در باب ادبیات دفاعمقدّس بهویژه شعر پایداری در دوران جنگ تحمیلی و اهمیت شناخت و حضور عنصر حماسی در شعر عاشورایی، با بررسی ارتباط میان عناصر حماسی واقعۀ عاشورا در ادب منظوم دفاعمقدس از منظر اشتراکاتی چون تعاریف، ایفای نقش یکسان شخصیتها و قهرمان، برخورداری از جوهرۀ اعتراض مورد نقد و واکاوی قرار گیرد بهنظر میرسد ادبیات دفاعمقدس بهمیزان قابل توجهی از مرثیه، نوحه، رجز و ذکر مصائب امام حسین و یارانش بهره گرفته است تا حماسه و بیان دلاوریها؛ از اینرو بررسی، نقد و واکاوی عنصر حماسه در ادبیات عاشورایی دفاعمقدس در این مقاله موردتوجه قرار گرفت. این مقاله به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و بر مبنای دادههای کتابخانهای به بررسی عنصر حماسه در شعر عاشورایی علی معلم، فاطمه راکعی، طاهره صفارزاده و نصرالله مردانی میپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - نقد ساختارگرایانۀ رمان «دشتبان» بر پایۀ نظریۀ کلود برمون
طیبه فرهادی مریم خلیلی جهانتیغ محمد بارانیجنگ تحمیلی عراق علیه ایران با وجود تبعات ناخوشایندی که به دنبال داشت، روندی مثبت در ادبیات ما به جا گذاشت و باعث شکل گیری یک ژانر ادبی با عنوان ادبیات دفاع مقدس شد که به مقتضای نیاز جامعه ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس نیز از دل آن برخاست.رمان دشتبان از احمد دهقان یکی أکثرجنگ تحمیلی عراق علیه ایران با وجود تبعات ناخوشایندی که به دنبال داشت، روندی مثبت در ادبیات ما به جا گذاشت و باعث شکل گیری یک ژانر ادبی با عنوان ادبیات دفاع مقدس شد که به مقتضای نیاز جامعه ادبیات کودک و نوجوان دفاع مقدس نیز از دل آن برخاست.رمان دشتبان از احمد دهقان یکی از این آثار در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان است. در پژوهش حاضر، ساختار این رمان برپایۀ نظریۀ کلود برمون بررسی شده است. روش تحقیق تحلیل ساختاری متن داستان و هدف پژوهش، پاسخ به این پرسش اصلی است که آیا ساختار رمان مذکور براساس نظریۀ کلود برمون قابل تحلیل است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که این رمان منطبق بر نظریۀ مذکور بوده و از یک پی رفت اصلی و چندین پی رفت فرعی تشکیل شده و انواع توالی های زنجیره ای،انضمامی و پیوندی در آن به کار رفته است. همچنین هر سه کارکرد امکان، فرایند و پیامدی که در نظریۀ برمون مطرح شده است، با ساختار این رمان کاملا هم خوانی دارد. دهقان با آشنایی کامل از مخاطب نوجوان و هنر روایت گری، داستانی ساختارمند خلق کرده است که نقش به سزایی در انتقال مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس به کودکان و نوجوانان امروز ایران دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - نقش تغییر گفتمانهای سیاسی و اجتماعی در سینمای دفاع مقدس مورد مطالعه: آثار ابراهیم حاتمیکیا
میلاد نوریان رامشه حوریه دهقان شادحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولتها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولتهای گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمدهاند أکثرحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولتها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولتهای گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمدهاند که هر کدام از آنها منادی گفتمان خاص و منحصر به فردی بودهاند. گفتمانهایی که هر کدام نقطه نظرات خاص خود را نسبت به مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشتهاند. به نظر میرسد تنوع این دیدگاهها و رویکرد متفاوت دولتها به این مسائل، تأثیر مستقیمی بر دیدگاه آنان نسبت به مسألهی جنگ داشته است که این موضوع در آثار سینمایی دفاع مقدس در هر دوره تبلور داشته است. ابراهیم حاتمیکیا به عنوان یکی از فیلمسازان ژانر دفاع مقدس، از آغاز جنگ تا زمان حال به بررسی ابعاد گوناگون جنگ در آثار خود پرداخته است و به دنبال نسبت حاکمیت و دولت مستقر با پدیدهی جنگ و دفاع مقدس است. در این پژوهش در صددیم بفهمیم که سیاست چه تأثیری در آثار سینمای دفاع مقدس داشته است و فیلمهای این حوزه تا چه اندازه از شرایط خاص زمانی هر دوره سیاسی تأثیر پذیرفتهاند. چارچوب نظری این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی است و برای تحلیل دادهها از روش رمزگان تلویزیونی فیسک استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - نقش تغییر گفتمانهای سیاسی و اجتماعی در سینمای دفاع مقدس نمونه مورد مطالعه: آثار ابراهیم حاتمیکیا
میلاد نوریان رامشه حوریه دهقان شادحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولتها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولتهای گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمدهاند أکثرحوزهی پژوهشی این تحقیق پیرامون این مسأله است که تغییر دولتها در حاکمیت و به تبع آن تغییر گفتمانهای سیاسی، چه تأثیری بر روی آثار سینمایی ژانر دفاع مقدس گذاشته است؟ از آغاز جنگ تحمیلی تا زمان حال، دولتهای گوناگون با دیدگاههای متفاوت و بعضاً متضادی بر سر کار آمدهاند که هر کدام از آنها منادی گفتمان خاص و منحصر به فردی بودهاند. گفتمانهایی که هر کدام نقطه نظرات خاص خود را نسبت به مسائل سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشتهاند. به نظر میرسد تنوع این دیدگاهها و رویکرد متفاوت دولتها به این مسائل، تأثیر مستقیمی بر دیدگاه آنان نسبت به مسألهی جنگ داشته است که این موضوع در آثار سینمایی دفاع مقدس در هر دوره تبلور داشته است. ابراهیم حاتمیکیا به عنوان یکی از فیلمسازان ژانر دفاع مقدس، از آغاز جنگ تا زمان حال به بررسی ابعاد گوناگون جنگ در آثار خود پرداخته است و به دنبال نسبت حاکمیت و دولت مستقر با پدیدهی جنگ و دفاع مقدس است. در این پژوهش در صددیم بفهمیم که سیاست چه تأثیری در آثار سینمای دفاع مقدس داشته است و فیلمهای این حوزه تا چه اندازه از شرایط خاص زمانی هر دوره سیاسی تأثیر پذیرفتهاند. چارچوب نظری این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی است و برای تحلیل دادهها از روش رمزگان تلویزیونی فیسک استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - دراسة ملامح الغروتيسك في رواية "التجوّل في أرض الغرباء" بقلم أحمد دهقان
زهرا مطیعی فاطمه حیدریالغروتيسك (المزاح بالألم) مصطلح فني- أدبي يقوم من خلاله الكتّاب والفنانون بخلق مشاعر غير متجانسة ومتناقضة في نفس الوقت لإظهار كل ما هو غريب ومتناقض وغير مألوف في الوسط العام لدى المتلقي. بالنظر إلى الخصائص غير المنتظمة وغير المتجانسة، مثل التناقض والرعب والسخرية والمبال أکثرالغروتيسك (المزاح بالألم) مصطلح فني- أدبي يقوم من خلاله الكتّاب والفنانون بخلق مشاعر غير متجانسة ومتناقضة في نفس الوقت لإظهار كل ما هو غريب ومتناقض وغير مألوف في الوسط العام لدى المتلقي. بالنظر إلى الخصائص غير المنتظمة وغير المتجانسة، مثل التناقض والرعب والسخرية والمبالغة والغرائبية، يخلق الكاتب شعوراً غريباً على حدود الضحك والخوف والاستياء، وروح الدعابة في هذا العالم المضطرب الخالي من الفرح وعلى الرغم من أنه يسعى إلى رسم الابتسامة على الشفاه، إلا أن المرارة سيشعر بها المتلقي بعد تلقيه الموضوع. يقوم البحث الحالي معتمدا على المنهج الوصفي التحليلي بدراسة ملامح الغروتيسك في رواية "التجول في أرض الغرباء" بقلم أحمد دهقان. في هذه الرواية الواقعية، يتم سرد جزء من عمليات فترة الدفاع المقدس (الحرب العراقية الإيرانية) في أرض العراق بعين ناقدة وقد ابتكر الكاتب ملامح غروتيسكية باستخدام عناصر اللهجة والحوار وتوظيف التشبيهات والاستعارات في ظل الحرب وظروفها - التي تحتوي على مشاهد وأحداث مفجعة - وصوّر أحداثاً مريرة من هذا المنطلق. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - تمثیل پرواز در شعر دفاع مقدس
سید احمد حسینی کازرونی مصطفی سالاری بهروز رومیانیشعر دفاع مقدس، رمزها و تمثیل های فراوانی را به نمایش می گذارد. برخی از این تمثیل ها، ریشه ای تاریخی- مذهبی دارد که با فضای جنگ و معنویت موجود در آثار این دوره متناسب است. تمثیل پرواز که جهت اشاره به شهادت به کار رفته است، یکی از بدیع ترین بخش های رمزپردازی شعر این دوره أکثرشعر دفاع مقدس، رمزها و تمثیل های فراوانی را به نمایش می گذارد. برخی از این تمثیل ها، ریشه ای تاریخی- مذهبی دارد که با فضای جنگ و معنویت موجود در آثار این دوره متناسب است. تمثیل پرواز که جهت اشاره به شهادت به کار رفته است، یکی از بدیع ترین بخش های رمزپردازی شعر این دوره است. تمثیل و رمز پرواز، بیانگر عروج روح پس از مرگ به عالم بالا و نور است. این تمثیل عرفانی- اساطیری، در شعر دفاع مقدس بازآفرینی شده و صرفاً جهت بیان شهادت به کار رفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - بررسی تجلی امر قدسی در معماری آرامگاهی ایران، نمونۀ مطالعاتی: بارگاه ملکوتی امامرضا(ع)
ساناز رهروی پودهمعماری فراتر از امری فناورانه، تمامیت حضور انسان در جهان را معنا میکند؛ از طرفی امر قدسی بهعنوان اساسیترین ویژگی حضور انسان در جهان، نسبتی ضروری با معماری دارد. در طول تاریخ، بناهای مذهبی بهویژه مزار امامان و بزرگان علم، شکلهای متفاوتی به خود گرفته، چرا که نحوۀ تجل أکثرمعماری فراتر از امری فناورانه، تمامیت حضور انسان در جهان را معنا میکند؛ از طرفی امر قدسی بهعنوان اساسیترین ویژگی حضور انسان در جهان، نسبتی ضروری با معماری دارد. در طول تاریخ، بناهای مذهبی بهویژه مزار امامان و بزرگان علم، شکلهای متفاوتی به خود گرفته، چرا که نحوۀ تجلی صفات و مفاهیم، باعث ایجاد تفاوتهای کالبدی در آنها گشتهاست. این تفاوتها در دو مقیاس کلان کالبدی و جزئی در تزئینات متبلور شدهاست. مزارها در سرزمینهای اسلامی بهعنوان زیارتگاه استفاده شدهاند، به همین علت از نظر بعد هنری کانون توجه بودهاند؛ همچنین در طول تاریخ معماران به دنبال ایجاد مکانی قدسی از ساحت معنا بهره بردهاند. بارزترین تجلیگاه معنایی و ماهوی انسان را میتوان در هنر قدسی واکاوی کرد. بهطور کلی هنر قدسی در معنا خلاصه شده و در کالبد معماری به ظهور رسیدهاست. هدف از انجام این پژوهش بررسی جایگاه امر قدسی در معماری به صورت هنری بصری و یافتن اندیشههای شکلگرفته در کالبد یک مقبره است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کیفی و از نوع استدلالی و تحلیلی میباشد. تحلیلهای صورتگرفته گویای آن است که معماری اسلامی در بعد صورت و معنا از امر قدسی بهره گرفتهاست؛ به گونهای که مفاهیمی همچون نشانه و نماد، اصالت مقبره در ساماندهی فضاهای مزار، قرارگیری مقبره در فضای درون، بهکارگیری مصالح پرتزئین و وجود سلسلهمراتب فضایی در رسیدن به مزار (مهیاکردن فضاهای متنوع و مرحله به مرحله جهت آمادگی ذهنی و روحی زائر و رسیدن به محبوب، در برگرفتن زائر با فضاهای متنوع، عطوفت و مهربانی با وی، در اصل قرار دادن انسان کامل، القای حس ملاقات با شخصی مهم) در بارگاه مقدس امام رضا(ع) به ظهور رسیدهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - تاویل عرفانی متون مقدس و رابطۀ آن با بیان متناقضنما
ودود ولیزاده فاطمه لاجوردیتاویلاتی که عرفا بر متون مقدس ارائه میدهند، معمولاً پارادوکسیکال و متناقضنما بوده و همواره مورد مخالفت عدهای قرار میگیرد. در این مقاله ماهیت متن مقدس و تاویل مورد بررسی قرار گرفته تا اینکه نشان دهد چرا این تاویلات معمولاً متناقضنما به نظر میرسند؟ تحقیقات نشان دا أکثرتاویلاتی که عرفا بر متون مقدس ارائه میدهند، معمولاً پارادوکسیکال و متناقضنما بوده و همواره مورد مخالفت عدهای قرار میگیرد. در این مقاله ماهیت متن مقدس و تاویل مورد بررسی قرار گرفته تا اینکه نشان دهد چرا این تاویلات معمولاً متناقضنما به نظر میرسند؟ تحقیقات نشان داد از آن حیث که متون مقدس دارای بطون و معانی چندلایهای هستند، عارف در فرایند تاویل، میکوشد تا از سطح معانی ظاهری بگذرد و به دریافت معانی باطنی برسد، که این معانی باطنی در اغلب مواقع با معانی ظاهری سازگار نیستند و بدین ترتیب با مذاق اهل ظاهر هم همخوانی ندارد. و به همین دلیل، این تاویلات را مغایر با مبانی دینی میدانند. در حالی که با توجه به سطح ادراک و معرفت و ظرفیت انسانها، دریافت و ادراک سطوح مختلف معانی کتب مقدس، جهت رهیافت هر کس به حقیقت، متناسب با شان خود، امری ضروری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - بررسی زن عرفانی، قرآنی در رمان عشق سالهای جنگ
فریبا رحیمی شاهرخ حکمت مجید عزیزیزنان چه بهعنوان موضوع و چه در جایگاه خالق اثر، رکنی مهم در پهنۀ مطالعات ادبیات معاصرند. گاه در متن قرارگرفتهاند و گاه در حاشیه؛ اما با وقوع دو رویداد مهم، یعنی انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، چهره ای متفاوت از خود نشان داده اند. زن همیشه در کنار مرد، در تمدن سازی و أکثرزنان چه بهعنوان موضوع و چه در جایگاه خالق اثر، رکنی مهم در پهنۀ مطالعات ادبیات معاصرند. گاه در متن قرارگرفتهاند و گاه در حاشیه؛ اما با وقوع دو رویداد مهم، یعنی انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، چهره ای متفاوت از خود نشان داده اند. زن همیشه در کنار مرد، در تمدن سازی و رشد و شکوفایی جوامع انسانی ـ مستقیم یا غیرمستقیم ـ نقشآفرین بوده است. اسلام زن را بهعنوان مسئلۀ مهم زندگی و متمم حیات انسانی در مسائل اجتماعی، اخلاقی و قانونی خود جاداده است. هدف اصلی نگارش این مقاله بررسی زنان آرمانی – اسلامی در رمان عشق سال های جنگ است. ازآنجاکه رمان برای بازنمایی زندگی انسان معاصر بیشترین ظرفیت را دارد، سعی شده است که مفاهیم آرمان خواهی و اسلامی زنان در این رمان برجسته گردد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که زن در این رمان برخلاف رمان های گذشته، در حاشیه، قرارنگرفته و حضور همراه با تعقل و بلوغ فکری او بیانگر تحول فکری - اجتماعی زنان پس از انقلاب است. او با فراموشی موقعیت ضعیف جسمانی، آگاهانه از تمام توان خود برای حضور مستقیم و غیرمستقیم بهره گرفته است و به تمام آرمان های مردان پاسدار پایبند است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - زیباییشناسی کاربرد عناصر عرفانی در شعر دفاع مقدس با تکیه بر سرودههای قیصر امین پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی
جعفر محمدی آرش مشفقی عزیز حجاجی کهنوجشاعران دفاع مقدس، تمام توان را در به تصویر کشیدن رویدادها و حوادث جبهههای جنگ به کار گرفتند. جنبۀ شهادتطلبی، آزادیخواهی، بیتوجهی به ارزشهای دنیوی و همچنین گذشتن از مال و جان برای حفظ ارزشهای دینی و معنوی، مهمترین دلایلی بود که باعث شد شعر دفاع مقدس با سرچشمههای أکثرشاعران دفاع مقدس، تمام توان را در به تصویر کشیدن رویدادها و حوادث جبهههای جنگ به کار گرفتند. جنبۀ شهادتطلبی، آزادیخواهی، بیتوجهی به ارزشهای دنیوی و همچنین گذشتن از مال و جان برای حفظ ارزشهای دینی و معنوی، مهمترین دلایلی بود که باعث شد شعر دفاع مقدس با سرچشمههای هویت ملی و معنوی ارتباط برقرار کند و زمینهای برای بازآفرینی این نوع نگرش ها، همسو با ارزشهای انقلاب اسلامی بشود. این ویژگی بهگونهای است که در شعر شاعران دفاع مقدس بسیاری از تجربههای عرفانی که در شعر شاعران عارف به کار رفته، بازآفرینی شود. این ویژگی در شعر شاعرانی چون قیصر امین پور، سلمان هراتی و زکریا اخلاقی قابل مشاهده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی کوشش در راستای کشف و بررسی جنبه های عرفانی مورد توجه شاعران در شعر روایی دفاع مقدس است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که شعر دفاع مقدس در زمینههای مختلفی همچون مضامین عرفانی ورود و حضور داشته و همچنین مشخص شد شاعر دفاع مقدس از عناصر و مضامین متداول در شعر عرفانی فارسی و دیگر پیوند بین مضامین عرفانی با درونمایههای دینی در شعرهای خود استفاده کرده است که از ویژگیهای انقلاب اسلامی و حماسه هشت سال دفاع مقدس است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - بررسی هنجارگریزی نحوی در خاطره نگاشت های دفاع مقدس
افسانه درمیانیخاطرهنویسی یکی از مهمترین رویکردهای روایتگری در ادبیات دفاع مقدس میباشد و تاثیری در خاطره نویسی ادبیات فارسی گذاشته است. از این رو بررسی سبکشناسی آن در سیر تطور ادبیات فارسی قابل تامل است. این مقاله به بررسی هنجارگریزی و نوآوری در لایه نحوی که میتواند زبان را از زب أکثرخاطرهنویسی یکی از مهمترین رویکردهای روایتگری در ادبیات دفاع مقدس میباشد و تاثیری در خاطره نویسی ادبیات فارسی گذاشته است. از این رو بررسی سبکشناسی آن در سیر تطور ادبیات فارسی قابل تامل است. این مقاله به بررسی هنجارگریزی و نوآوری در لایه نحوی که میتواند زبان را از زبان هنجار متمایز سازد و به نوعی باعث برجستهسازی گردد، میپردازد. یکی از انواع هنجارگریزی که نویسنده برای آفرینش اثر ادبی به کار میگیرد، هنجارگریزی نحوی یا گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است؛ نویسنده نظم و ساختار حاکم بر زبان را به هم میریزد و به از امکانات دستوری زبان در جهت برجستهنمودن متن استفاده میکند و در واقع سعی در هنرآفرینی در این حوزه میکند. اما از آنجا که زبان خاطره نگاشتها وارد حوزه زیر معیار و شکسته میگردد برجستگی هنری در این آثار دیده نمیشود.اما از آنجا که زبان خاطره نگاشتها وارد حوزه زیر معیار و شکسته میگردد برجستگی هنری در این آثار دیده نمیشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - استعارههای مفهومی در آثار منثور جبهه و جنگ با رویکرد معناشناختی
تورج دشمن زیاری سیدمحمود سیدصادقی سید احمد حسینی کازرونیبه دلیل ماهیت جنگ در ذهن زنان و مردان، شباهتها و تفاوتهای قابل توجهی میان استعارههای مفهومی و طرحوارههای به کار رفته در روایت زنانه و مردانه از جنگ وجود دارد. در شکلگیری استعارههای مفهومی در روایت های زنانه و مردانه از حوزههای مبدا مختلفی در روایت های زنانه و مرد أکثربه دلیل ماهیت جنگ در ذهن زنان و مردان، شباهتها و تفاوتهای قابل توجهی میان استعارههای مفهومی و طرحوارههای به کار رفته در روایت زنانه و مردانه از جنگ وجود دارد. در شکلگیری استعارههای مفهومی در روایت های زنانه و مردانه از حوزههای مبدا مختلفی در روایت های زنانه و مردانه از دفاع مقدس استفاده شده است. معنای فرهنگی دفاع مقدس در روایتهای زنانه دارای تفاوتهایی با معنای فرهنگی این پدیده در روایتهای مردانه دارد. پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است که با روش کتابخانه ای به بررسی استعاره های مفهومی و طرحواره های فرهنگی در روایت های زنانه و مردانه از دفاع مقدس پرداخته است، محقق در این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسشهاست که تفاوت مفهومسازیهای مردانه و زنانه از جنگ را می توان در قالب نظریۀ استعاره مفهومی و طرحوارهها بررسی کرد؟ چه شباهتها و تفاوتهایی میان استعارههای مفهومی و طرحوارههای به کار رفته در روایت زنانه و مردانه از جنگ وجود دارد؟ در شکلگیری استعارههای مفهومی در روایت های زنانه و مردانه از چه حوزههای مبدا استفاده شده است؟ معنای فرهنگی جنگ در روایتهای زنانه چه تفاوتی با معنای فرهنگی این پدیده در روایتهای مردانه از جنگ دارد؟ نتایج پژوهش بیانگر آن است که تفاوت های مفهومسازیهای مردانه و زنانه از جنگ، در قالب نظریه استعاره مفهومی و طرحوارهها قابل بررسی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - بررسی صفات مشترک زنان صالح در قرآن کریم و کتاب مقدس
ملیحه باقری نژاد یزدی رضا بنی اسدیهدف از پژوهش حاضر تبیین صفات مشترک زنان صالحه در قرآن کریم و کتاب مقدس است. جامعه مورد بررسی آیات قرآن کریم و کتاب مقدس میباشد. نمونه پژوهش آیات الهی قرآن کریم و کتاب مقدس در رابطه با صفات مشترک زنان صالحه در قرآن کریم و کتاب مقدس است. این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و اط أکثرهدف از پژوهش حاضر تبیین صفات مشترک زنان صالحه در قرآن کریم و کتاب مقدس است. جامعه مورد بررسی آیات قرآن کریم و کتاب مقدس میباشد. نمونه پژوهش آیات الهی قرآن کریم و کتاب مقدس در رابطه با صفات مشترک زنان صالحه در قرآن کریم و کتاب مقدس است. این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق اسنادی و کتابخانهای حاصل شده است. تحلیل با استفاده از دادههای به دست آمده از آیات قرآن کریم و کتاب مقدس صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشانداد که در قرآن کریم و کتاب مقدس برای زنان صالحه در دو حوزه فردی و خانوادگی صفاتی بیان شده است. از منظر قرآن کریم و کتاب مقدس زنان صالحه در حوزه فردی دارای صفاتی مانند ایمان، عمل صالح، تقواپیشگی، پاکدامنی، راستگویی، حیا، حجاب، پرهیز از خودنمایی و چشم پاکی میباشند. همچنین در حوزه خانوادگی زنان صالحه را دارای صفاتی مانند شوهرداری، خانهداری و فرزندپروری معرفی شدهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - پیوند فضای قدسی اساطیر ایران با مکانحماسی شاهنامه فردوسی
حامد بشیری زیرمانلو علیرضا مظفری تازه کندی عبدالناصر نظریانیمکان اساطیری یکی از ویژگیهای تأثیرگذار اسطوره بر حماسه است. براساس متون فارسیمیانه، خونیرس به عنوان مرکز مقدس اساطیر ایران شناخته میشود و به عنوان آفریدة خاص اورمزد که محمل آغازهاست، از آن یاد میشود. این مرکز مقدس مزدیسنا، بر اساس قانون انتقال عناصر اساطیری به حماسه أکثرمکان اساطیری یکی از ویژگیهای تأثیرگذار اسطوره بر حماسه است. براساس متون فارسیمیانه، خونیرس به عنوان مرکز مقدس اساطیر ایران شناخته میشود و به عنوان آفریدة خاص اورمزد که محمل آغازهاست، از آن یاد میشود. این مرکز مقدس مزدیسنا، بر اساس قانون انتقال عناصر اساطیری به حماسه، وارد متن شاهنامه شده است و برخی ویژگیهای خاص خود مانند: تقدس، پایداری، مورد رشک بودن و پاسداشته شدن از سوی بهدینان را به گونههای متفاوتی وارد متن حماسه کرده است. اثبات علمی این نکته که خونیرس همان مفهوم ایران در شاهنامه است؛ نیازمند معرفی مجموعة پیونددهندههای این دو مکان اساطیری و حماسی بود، بنابراین در این راستا برخی از پیونددهندهها، مانند: پهلوانان و اخلاق پهلوانی، دشمنان ایران، جادو ستیزی، خردگرایی ایرانیان و فره و فرهمندی بررسی و بازشناسی شدهاند. رویکرد مقالة حاضر در بحث اسطوره-شناسی برپایة مکتب پدیدارشناسی و نظریات میرچا الیاده بوده است و براساس اصول نظری این مکتب ارتباط مکانی اسطوره و حماسه تبیین شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - یادکرد شخصیت های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در مجموعه « سرود سپیده» حمید سبزواری
مریم حداد خانشان رستم امانی حمیدرضا فرضیاشعار تقدیمی به شخصیتهای پایداری در یادکرد، گرامیداشت، بزرگداشت و سوگ سروده یکی از موضوعات اصلی شعر دفاع مقدس است. در این مقاله مجموعه سرود سپیده حمید سبزواری در موضوع یادکرد شخصیتهای پایداری انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته است، سبزواری به خاطر بازگویی أکثراشعار تقدیمی به شخصیتهای پایداری در یادکرد، گرامیداشت، بزرگداشت و سوگ سروده یکی از موضوعات اصلی شعر دفاع مقدس است. در این مقاله مجموعه سرود سپیده حمید سبزواری در موضوع یادکرد شخصیتهای پایداری انقلاب اسلامی و دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته است، سبزواری به خاطر بازگویی وقایع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، عنوان پدر شعر انقلاب اسلامی گرفته است، ایشان در بخشی از این مجموعه، اشعار تقدیمی برای شخصیتهای انقلابی، رزمندگان و شهدای دفاع مقدس سروده است. در مورد امام خمینی(ره)، رهبر معظم آیت-الله علی خامنهای، آیتالله مطهری، آیتالله طالقانی، آیتالله منتظری، آیتالله بهشتی، رجایی و باهنر، حسین آیت و مصطفی چمران، شعر تقدیمی مستقل دارد و اشعاری نیز برای کل رزمندگان و شهدای دفاع مقدس سروده است، شعر تقدیمی در تکریم امام خمینی(ره) بیشتر از دیگر شخصیت-هاست. نتایج بررسی این اشعار نشان میدهد: سبزواری با زبان ساده و عاری از تکلف و عناصر بلاغی متداول در ادبیات، شعر تقدیمی سروده است، مشخصه زبانی و بلاغی، به کارگیری واژههای آرکائیسم، عرفانی و آرایههای تشبیه و تلمیح است که بیشترین فراوانی را دارد. اندیشه شاعر در توصیف شخصیتها، مدح و ستایش، وصف پایداری، دلاوری، رشادت آنها و سوگ سروده میباشد. در اثنای این مضامین نیز پیروزی انقلاب اسلامی، قیام امام خمینی(ره) بر علیه طاغوت و ارزشمندی شهادت را آورده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - مقایسه و نگاهی گذرا برمفاهیم وطن درادبیات مشروطه با تکیه برآثارسیداشرف الدین گیلانی وادبیات دفاع مقدس قیصرامین پور
ماندانا علیمی مسعود پاکدلوطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن ا أکثروطن در ادبیات مشروطه دارای مفاهیم متعددی است. همۀ شاعران این دوره در شعر خود بر وطن پرستی، مبارزه با استبداد و استعمار، آبادانی سرزمین خود، نگاه نوستالوژیک به ایران قبل از اسلام تأکید دارند. مفهوم وطن اسلامی هم در شعر بعضی از شاعران دیده می شود در ادبیات دفاع مقدس وطن اقلیمی، وطن انسانی، وطن اسلامی و وطن دوستی در بیشترسروده های شاعران این دوره بخصوص قیصرامین پوردیده می شود. برای روش تحقیق این پژوهش در ابتدا به منابعی که در مورد وطن بود، مراجعه کردیم. در زمینه وطن برای شناخت دقیق مفهوم وطن هم در ادبیات کلاسیک و هم در عصر حاضر مورد بررسی قرار گرفت. در این میان چون وطن جزو مقوله های اجتماعی نیز محسوب می شوند، در مورد جامعه شناسی ادبیات و بخصوص جامعه شناسی ادبیات فارسی به طور جداگانه مطالعه شد. از سویی دیگر ادبیات مشروطه و دفاع مقدس ارتباط تنگاتنگی با کنش ها، واکنش ها، رویدادها و تغییرات عصر خود دارند و برآمده از دوره ای تاریخی هستند. از این رو برای شناخت بهتر این دو ادبیات، به مطالعۀ انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی و چرایی اتفاق و چگونگی فرایند آن ها بپردازیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - «تأملی بر روایات مجعول در آثار عطار و مولوی» با مطابقت قرآن، تورات و انجیل (با تأکید بر روایت هاروت و ماروت)
دکتر فرهاد کاکهرشمطالبی در آثار ادبا و شعرا با برخورداری از زیباییهای خاص مطرح میگردد جنبههای جمالشناسی آن موجب میشود خواننده بدان معتقد گردد، بهویژه اگر گویندگانی چون عطار و مولوی باشند. نگارنده در پژوهش حاضر، بر آفرینشهای هنری آثار مولوی و عطار نگاهی دیگر داشته و جلوههایی از أکثرمطالبی در آثار ادبا و شعرا با برخورداری از زیباییهای خاص مطرح میگردد جنبههای جمالشناسی آن موجب میشود خواننده بدان معتقد گردد، بهویژه اگر گویندگانی چون عطار و مولوی باشند. نگارنده در پژوهش حاضر، بر آفرینشهای هنری آثار مولوی و عطار نگاهی دیگر داشته و جلوههایی از استفادۀ شاعران بزرگ عرفانی از روایتهای تفسیری غیرواقعی در آنها بازنموده شده است. هدف اصلی تحقیق، نگاهی دیگرگونه به تمثیل هاروت و ماروت از دیدگاه عطار و مولوی و بررسی روایات مجعول آن در آثار آنها است. روش تحقیق در این نوشتار به روش پژوهشی توصیفی -تحلیلی استفادهشده است. نتیجۀ تحقیق نشان میدهد که شیوۀ بهرهگیری عطار و مولوی از روایات مجعول و اغلب داستانهای تمثیلی چون هاروت و ماروت، این است که در آثار مولوی چون مثنوی گاه مفصل و در آثار عطار با ایجاز و نوعی تلمیح بسیار ظریف دیده میشود و بیشتر اهداف حکمی و عرفانی خویش را (گاه بدون توجّه به اصالت حکایت و داستان)، در نظر داشتهاند تا پیام داستان را به مخاطبان خویش القا کنند و به نظر میرسد اگرچه از روایات مجعول و اسرائیلیات استفاده کرده، مولوی و بهویژه عطار، آگاهی چندانی از انجیل و تورات نداشتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - پاسارگاد نخستین کانون امپراتوری هخامنشی
بهمن فیروزمندیکوروش بزرگ بعد از پیروزی بر آستیاگ در پادگان مادی پایزگدا (پاسارگاد) و به افتخار این موفقیت بزرگ، دستور به بنیان مجموعه کاخهای باشکوهی داد، که تا آن زمان در ایران نظیر نداشت. بناهای باشکوه پاسارگاد از شمال به جنوب به ۵ گروه تقسیم می شوند: ۱- تل تخت ۲- مجموعه کاخها ۳ أکثرکوروش بزرگ بعد از پیروزی بر آستیاگ در پادگان مادی پایزگدا (پاسارگاد) و به افتخار این موفقیت بزرگ، دستور به بنیان مجموعه کاخهای باشکوهی داد، که تا آن زمان در ایران نظیر نداشت. بناهای باشکوه پاسارگاد از شمال به جنوب به ۵ گروه تقسیم می شوند: ۱- تل تخت ۲- مجموعه کاخها ۳- بنای زندان ۴- آرامگاه کوروش ۵- محوطه مقدس. یکی از این بناها، ساختمان معروف به زندان است، که داریوش دستور ساخت همانند آن را در مقابل آرامگاهش در نقش رستم داد. بههرحال کاخهای باشکوهی که بنا بدستور کوروش بزرگ در پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی شکل گرفت، در شوش شکوفا شد و در تخت جمشید به درجه کمال رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - تاریخ علم هرمنوتیک و نقش ویلهلم دیلتای در بسط و تفصیل آن
روح اله نوریچکیده:معمولاً تاریخ هرمنوتیک از آغاز تا کنون را به سه دوره تقسیم می کنند. در دوره ی اول تاریخهرمنوتیک، اساطیر و اسطوره های یونانی تنها موضوع و متعلّق تفسیر و تأویل به حساب می آمدند. امابعد از ظهور مسیحیت و در طول دوره ی قرون وسطی(دوره ی دوم )تاویل و تفسیر کتاب مقدس بر أکثرچکیده:معمولاً تاریخ هرمنوتیک از آغاز تا کنون را به سه دوره تقسیم می کنند. در دوره ی اول تاریخهرمنوتیک، اساطیر و اسطوره های یونانی تنها موضوع و متعلّق تفسیر و تأویل به حساب می آمدند. امابعد از ظهور مسیحیت و در طول دوره ی قرون وسطی(دوره ی دوم )تاویل و تفسیر کتاب مقدس برجای آن نشست. شلایرماخر بر دامنه و گستره ی تأویل و تفسیر افزود و هر متنی(چه دینی و چه غیردینی)را نیازمند به تفسیر و تأویل دانست.لذا با این کار دوره ی جدید ( دوره ی سوم ) هرمنوتیک آغازشد.این اندیشه مورد استقبال دیلتای قرار گرفت و وی قلمرو هرمنوتیک را به کل علوم انسانی تعمیمداد و علم هرمنوتیک را بعنوان بهترین روش برای علوم انسانی معرفی نمود.کلید واژه:هرمنوتیک، تأویل یا تفسیر، کتاب مقدس، شلایر ماخر، ویلهلم دیلتای، تجربه ی زیسته، روح عینی، خوداندیشی، فهم تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - تبیین و تحلیل جایگاه اعداد مقدس در فرهنگ ایران از هخامنشیان تا پایان ساسانیان(559پ.م-651م.) (نمونه موردی: اعداد سه، هفت، دوازده، چهل و هفتاد دو)
حسن آتش آب پرور محمد کریم یوسف جمالی اسماعیل سنگاری شکوه السادات اعرابی هاشمیچکیده:اعداد در فرهنگ و باورهای مردم ایران و جهان از جنبه رمزی یا مقدس و شوم بودن دارای جایگاه خاصی هستند به گونه ای که بعضی از آن ها را خوب و مقدس و برخی را بد و شوم می پندارند. در ایران نیز، بخصوص بعد از دین زرتشت اعداد نقش بسزایی را در اساطیر و سنت ها جامعه ایفا می کن أکثرچکیده:اعداد در فرهنگ و باورهای مردم ایران و جهان از جنبه رمزی یا مقدس و شوم بودن دارای جایگاه خاصی هستند به گونه ای که بعضی از آن ها را خوب و مقدس و برخی را بد و شوم می پندارند. در ایران نیز، بخصوص بعد از دین زرتشت اعداد نقش بسزایی را در اساطیر و سنت ها جامعه ایفا می کنند. تدوام مقدس بودن اعداد در ادوار تاریخی و انتقال به فرهنگها و تمدن های پسین خود باعث شده تا نقش بسیاری از این اعداد در زندگی امروز نیز قابل مشاهده باشد. برخی از این اعداد پیوندی دیرینه با باورهای آنها دارند و ریشه شناسی اش آنان را با دلایل مقبولیت و رواج آنها آشنا می سازد این دلایل گاه دینی و گاه اسطوره ای می باشند. بنظر می رسد شناخت محیط پیرامون، قدرت های جادویی، مذاهب و ادیان در مقدس شدن اعداد نقش داشته اند. این پژوهش با رویکرد توصیفی و تحلیلی صورت گرفته و نتایج حاصل از این بررسی حاکی از آن است که مقدس شدن اعداد تا حدود زیادی متاثر از مذاهب، ادیان، باورها و تغییرات فصلی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - شناسایی و مقایسه میزان شناخت و علاقهمندی دانشآموزان به اساطیر باستانی و معاصر
مهران صمدی فاطمه سادات رضویپژوهش حاضر باهدف شناسایی و مقایسه میزان شناخت و علاقه مندی نسل جوان به اساطیر باستانی و معاصر و هم چنین چهره های دفاع مقدس ملی و بومی انجام گرفته است. نمونه این پژوهش از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانش آموزان مدارس ناحیه 2 تبریز انتخاب گردیده است. حجم نم أکثرپژوهش حاضر باهدف شناسایی و مقایسه میزان شناخت و علاقه مندی نسل جوان به اساطیر باستانی و معاصر و هم چنین چهره های دفاع مقدس ملی و بومی انجام گرفته است. نمونه این پژوهش از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانش آموزان مدارس ناحیه 2 تبریز انتخاب گردیده است. حجم نمونه آماری مطابق جدول مورگان 364 نفر تعیین شد. پژوهشگر برای جلوگیری از افت تعداد پرسشنامه، تعداد435 پرسشنامه دربین افراد نمونه مورد مطالعه توزیع کرده و پس از حذف پرسشنامه های ناقص 365 پرسشنامه را مورد بررسی قرار داد. روش جمع آوری اطلاعات به شکل میدانی و از طریق یک پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش میزان آشنایی بااساطیر و پرسشنامه استاندارد دین داری گلاک و استارک برای سنجش میزان دین داری می باشد. نتایج نشان داد که بین میزان آشنایی دانش آموزان با اساطیر باستانی و معاصر و چهره های دفاع مقدس ملی و بومی تفاوت معنی داری وجود دارد. هم چنین نتایج نشان می دهد ارتباط معنی داری بین میزان تعلق مذهبی دانش آموزان و میزان آشنایی آنان با هریک از اساطیر و چهره - های دفاع مقدس وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - تحلیل محتوای کتابهای خاطرات رزمندگان دفاع مقدس آذربایجانشرقی با تاکید بر شناسایی ارزشهای برجسته شده
محمود عسگری محمدرضا رسولیدر دوره معاصر یکی از حوادثی که بر زبان و محتوای شعر فارسی اثر گذاشت، جنگ ایران و عراق در شهریور ۱۳۵۹ بود. ادیبان و شاعران متعهد این سرزمین تمام هنر و استعداد خود را در آفرینش حماسه - های این دوره به کار گرفتند و به عرصه تماشا گذاشتند و با تلاش آنان، ادبیاتی ایجاد شد که أکثردر دوره معاصر یکی از حوادثی که بر زبان و محتوای شعر فارسی اثر گذاشت، جنگ ایران و عراق در شهریور ۱۳۵۹ بود. ادیبان و شاعران متعهد این سرزمین تمام هنر و استعداد خود را در آفرینش حماسه - های این دوره به کار گرفتند و به عرصه تماشا گذاشتند و با تلاش آنان، ادبیاتی ایجاد شد که به ادبیات دفاع مقدس معروف است. ادبیات دفاع مقدس یکی از شاخههای اصلی ادبیات انقلاب اسلامی بوده که شایسته و نیازمند مطالعه جدی به ویژه توسط نسل جوان اهل تحقیق و پژوهش است. روش مورد استفاده برای تحلیل مضامین یا ارزش های برجسته دفاع مقدس، توصیفی از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش آنتروپی شانون بود. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان توجه به ارزش های برجسته دفاع مقدس در کتاب (کمی موجی هستم) 07/3 درصد و (لشگر خوبان) با 85/37، درصد به ترتیب کمترین و بیشترین فراوانی را در زمینه ارزش های برجسته دفاع مقدس به خود اختصاص دادند. هم چنین نتایج تحقیق نشان داد که از بین ارزش های مطرح شده، بیشترین ضریب اهمیت برای ارزش مسئولیت پذیری فرماندهان (074/0) و کمترین ضریب اهمیت برای صمیمیت و همکاری (030/0)، شوخی وطنز (031/0) و سرکشی به خانواده شهدا (038/0) می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - واکاوی حکم سابالنبی و تسری حکم به ائمه معصومین و حضرت زهرا علیهمالسلام
حامد مهردادیان محسن رزمیمقدسات درهریک از ادیان جایگاهی والا دارند و اهانت به آنها باعث جریحهدار شدن احساسات و برانگیخته شدن خشم انسانهایی است که اعتقاد قلبی به آنها دارند. قانونگذار اسلامی نیز برای شخصیت معنوی افراد جامعه اهمیت فوقالعادهای قائل است که بههیچعنوان حاضر به ریخته شدن آبرو أکثرمقدسات درهریک از ادیان جایگاهی والا دارند و اهانت به آنها باعث جریحهدار شدن احساسات و برانگیخته شدن خشم انسانهایی است که اعتقاد قلبی به آنها دارند. قانونگذار اسلامی نیز برای شخصیت معنوی افراد جامعه اهمیت فوقالعادهای قائل است که بههیچعنوان حاضر به ریخته شدن آبروی فردی بدون وجود دلیلی برای آن نیست و وظیفه خود را در حمایت از شخصیت معنوی افراد جامعه میداند و برای این منظور به جرم انگاری این عمل غیرانسانی پرداخته است و به نسبت سمتی که افراد در آن قرار دارند برای آن جرم انگاری مخصوص و مجازت مخصوصی مقرر داشته است؛ زیرا در برخی موارد تنها حمایت از شخصیت یک فرد ملاک نیست بلکه قانونگذار با حمایت از شخصیت آن فرد بهنوعی از شخصیت کل افراد جامعه حمایت کرده است ، لذا قانون مجازات اسلامی نیز بهتبع فقه و حکم شارع مقدس جرم سبالنبی را موردپذیرش قرار داده و آن را جرمی حدی میداند و با الحاق حکم پیامبر (صلیالله علیه و آله وسلم) بر حضرت علی (علیهالسلام) و بابیان اینکه بین مقام امام علی (علیهالسلام) با سایر ائمه تساوی برقرار است بر جاری شدن حد بر ساب الائمه نیز حکم کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - حکم لعن بر مُتصف شدگان به فسق و کفر در فقه اسلامی
محمد رسول آهنگران مهدی درگاهیمطابق مفاد گزاره های متعدد قرآنی و سنت نبوی (ص)، لعن بر افرادی که عنوان فاسق یا کافر بر آنها تطبیق یابد، نه تنها مشروع، بلکه در مواردی لازم است و چنین نیست که لعن تنها بر جنس افراد و نه شخص افراد مشروع باشد، همان طور که برخی دانشوران حوزه فقه اهل سنت پنداشته اند. البته أکثرمطابق مفاد گزاره های متعدد قرآنی و سنت نبوی (ص)، لعن بر افرادی که عنوان فاسق یا کافر بر آنها تطبیق یابد، نه تنها مشروع، بلکه در مواردی لازم است و چنین نیست که لعن تنها بر جنس افراد و نه شخص افراد مشروع باشد، همان طور که برخی دانشوران حوزه فقه اهل سنت پنداشته اند. البته گستره ی حکم مذکور در مواجهه با دلایل حفظ نظام اسلام و پاسداری از آن که در پرتو حفظ اتحاد مسلمین و جامعه اسلامی تبلور می یابد، چندان هُویدا نیست؛ چنانکه بنابر عقیده ی گروهی، یکی از اوصافی که حاکی از فسق و کفر است بر برخی مصادیق تطبیق یابد و آن مصادیق مورد احترام گروهی دیگر از مسلمانان باشد، مطابق فقه اسلامی، مخصوصاً فقه جعفری، آیا مکلّف می تواند به استناد ادلّه، به لعن آن مصادیقِ خاص مبادرت ورزد؟. حفظ نظام اسلام در گِرو حفظ اتحاد مسلمین است و آن بدون احترام مسلمانان، از هر گرایش و مذهب، به مقدّساتِ دیگر مسلمانان امکان پذیر نیست؛ بنابراین با پدیدار شدن عنوان ثانوی، اهانت و توهین حتی در قالب لعن به مصادیقی که مورد احترام گروهی از مسلمانان، از مذاهب اسلامی هستند، مشروع نخواهد بود و لعن در این موارد باید با همان عناوین کلی و بدون تطبیق بر مصادیق انجام گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - مقایسۀ توهین به مقدساتِ حدی و تعزیری در حقوق کیفری ایران
عباس محمدخانی مجید صادق نژاد نائینیتوهین به مقدسات در حقوق کیفری ایران مشمول دو گونه مجازات حدی و یا تعزیری است، بدین شرح که اگر مرتکب؛ پیامبران، ائمه، یا حضرت فاطمه(ع) را دشنام دهد و یا قذف کند، جرم سب النبی (مادۀ 262 قانون مجازات اسلامی) محقق می شود و هنگامی که مرتکب به پیامبر، ائمه و یا حضرت فاطمه توه أکثرتوهین به مقدسات در حقوق کیفری ایران مشمول دو گونه مجازات حدی و یا تعزیری است، بدین شرح که اگر مرتکب؛ پیامبران، ائمه، یا حضرت فاطمه(ع) را دشنام دهد و یا قذف کند، جرم سب النبی (مادۀ 262 قانون مجازات اسلامی) محقق می شود و هنگامی که مرتکب به پیامبر، ائمه و یا حضرت فاطمه توهین کند بدون آنکه توهین به حد دشنام یا قذف برسد و نیز توهین به دیگر مقدسات اسلامی، توهین به مقدسات تعزیری موضوع مادۀ 513 قانون تعزیرات 1375خواهد بود. در این نوشتار با روش تحلیلی- تفسیری به بررسی ارکان تشکیل دهندۀ توهین به مقدسات حدی و تعزیری از منظر فقهی و حقوقی می پردازیم. نتایج تحقیق حاکی از این است که عامل تفکیک توهین به مقدسات حدی و تعزیری از یکدیگر، هم به اعتبار نوع توهین و هم اشخاصی است که به آنها توهین می گردد؛ لذا، اگر توهین به پیامبران، ائمه و حضرت فاطمه(ع) مشمول دشنام و یا قذف شود، جرم حدیِ توهین به مقدسات (سب النبی) محقق خواهد شد، در غیر این صورت بزه، توهین به مقدسات تعزیری به شمار می آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - ارزیابی و سنجش میزان رضایت مندی از مجتمع های مسکن مهر (منطقه پردیسان شهر مقدس قم)
پاکزاد آزادخانی مصطفی توکلی نغمه مهدی خدادادهدف اصلی این مقاله ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مجتمعهای مسکن مهر پردیسان شهر قم میباشد. روش این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و ابزار جمعآوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و پیمایشی از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه با ساکنان میباشد. جامعهآماری این پژوهش ساکنان مسکن مهر أکثرهدف اصلی این مقاله ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مجتمعهای مسکن مهر پردیسان شهر قم میباشد. روش این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و ابزار جمعآوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و پیمایشی از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه با ساکنان میباشد. جامعهآماری این پژوهش ساکنان مسکن مهر پردیسان و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 375 نفر برآورده شد. در بخش مقدار روایی پرسشنامه بر اساس آزمون آلفای کرونباخ مقدار 624/0 محاسبه گردیده است تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS20 انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده در زمینه شاخصهای مسکن (گویههای ساخت و ساز، نور و روشنایی، مبلمان و طراحی، نما و منظر و...) امنیت، دسترسی، حمل و نقل، رضایت از سکونت، اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی رضایت-مندی در میان شهروندان مشاهده نشده و نتایج حاصل از تحلیل دادههای جمع آوری شده مقادیر منفی بوده است.همچنین نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نیز موید مقدار بالای آن میان متغیرهای مسکن و سایر متغیر های امنیت و رضایت اجتماعی است. بهگونهای ارزیابیهای به عمل آمده میان شاخص مسکن و نا امنی مقدار 154/0 - (هرچه وضعیت مسکن مطلوب باشد وضعیت ناامنی کاهش و بلعکس)و میان مولفههای مسکن و رضایت محله ای 354/0 (هرچه وضعیت مسکن بهتر باشد ، رضایت محله ای هم بیشتر است و بلعکس) میباشد. در انتهای این پژوهش نیز به منظور تعمیق دستاورد های پژوهش شاخص هال ین و تن مورد محاسبه قرار گرفته است که نتایج در اکثر شاخصها منفی و حاکی از عدم رضایت شهروندان در شاخص های مختلف بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - نمودهای سوگ هجران در خاطرات پایداری
محمود رنجبرادبیات غنائی یکی از مهترین بسترهای انعکاس من شخصی نویسنده یا شاعر است. در داستانهایی که با قالب مناجات، مرثیه، وصف و بثّالشّکوی سروده شده شاعر شخصیترین مسائل و ادراکات خود را بیان میدارد. خاطره نویسی در سالهای اخیر به دلیل شخصی نویسی مورد توجه بسیاری از نویسندگان ب أکثرادبیات غنائی یکی از مهترین بسترهای انعکاس من شخصی نویسنده یا شاعر است. در داستانهایی که با قالب مناجات، مرثیه، وصف و بثّالشّکوی سروده شده شاعر شخصیترین مسائل و ادراکات خود را بیان میدارد. خاطره نویسی در سالهای اخیر به دلیل شخصی نویسی مورد توجه بسیاری از نویسندگان برجسته و نوظهور پس از انقلاب اسلامی قرار گرفته است.این پژوهش با روشی تحلیلی توصیفی صورت گرفته است. هدف از آن تمرکز در بافت تأملات نویسندگان خاطرات و نمودهای فراق است. پژوهش نشان میدهد که نویسندگان خاطرات پایداری به شیوههایی توصیفی خاطرات سوگوارنه خود را که حاوی احساسات و تألمات درونی است، بیان میدارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - رجزخوانی و برانگیختن احساسات و عواطف در شعر دفاع مقدس
مریم خلیلی جهانتیغ توران محمدی مسعود باوانپوریادبیات و به تبع آن شعر همواره دوشادوش ملّت حرکت کرده و همچون آیینهای بازتاب دهنده و منعکس کننده اوضاع جامعه بوده است. با شکل گیری انقلاب اسلامی ایران و به دنبال آن بروز جنگ تحمیلی، شاهد حضور شاعرانی متعهد و دلسوز در جامعه هستیم. پدیده جنگ، سبب تحوّل فضای ایرانِ پس از ا أکثرادبیات و به تبع آن شعر همواره دوشادوش ملّت حرکت کرده و همچون آیینهای بازتاب دهنده و منعکس کننده اوضاع جامعه بوده است. با شکل گیری انقلاب اسلامی ایران و به دنبال آن بروز جنگ تحمیلی، شاهد حضور شاعرانی متعهد و دلسوز در جامعه هستیم. پدیده جنگ، سبب تحوّل فضای ایرانِ پس از انقلاب اسلامی شده و نیز تغییر جوّ مبارزاتی و تظاهراتی و اشعار شعارگونه و تهییجی بر ضد ستمشاهی، به سمت و سوی دفاع مقدس و شاعران ذهن خویش را به مبارزه با دشمن غاصب و تهییج مبارزان به دفاع از وطن و مقابله با بعثیان معطوف دارند؛ شاعران همچنین در نقابل فضای ناسالم جبهه گرفته و به اعتراض به ظلم و ستم غاصبان متجاوز پرداختند. مقاله حاضر میکوشد با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بیان ستمهای غاصبان که در دل شعر نهفته است، به بررسی رجزخوانی و نیز اعتراض شاعران بر علیه این ستمها بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - نقش صلاح الدین ایوبی در جنگهای صلیبی
دکتر مصطفی پیرمرادیان محمدفریدونی نسب علی اصغر زنگویی فردچکیده: در این پژوهش نقش صلاح الدین ایوبی در جنگ های صلیبی با فرنگیان بررسی شده است و بعد از پرداختی مختصر به شخصیت و زندگی صلاح الدین به شکل گیری دولت ایوبی و به قدرت رسیدن وی و سپس آغاز جنگ های او با اروپاییان و فتح بیت المقدس و دیگر شهرهای فلسطین پرداخته ایم. تا حد أکثرچکیده: در این پژوهش نقش صلاح الدین ایوبی در جنگ های صلیبی با فرنگیان بررسی شده است و بعد از پرداختی مختصر به شخصیت و زندگی صلاح الدین به شکل گیری دولت ایوبی و به قدرت رسیدن وی و سپس آغاز جنگ های او با اروپاییان و فتح بیت المقدس و دیگر شهرهای فلسطین پرداخته ایم. تا حدی جنگ های وی را به صورت دقیق بررسی می کنیم تا بتوانیم ذره ای از شمه نظامی وی را نشان دهیم. صلاح الدین به عنوان یک فرمانروای اسلامی نقش مهم و کلیدی در جنگ های صلیبی داشته و از مهم ترین اقداماتش آزادسازی بیت المقدس از تصرف فرنگیان می باشد. آنچه بیش از همه می توان در توصیف شخصیت این فرد گفت، سیاست مداری، نظامی گری و در عین حال داشتن روحیه مذهبی قوی و داشتن عطوفت انسانی است، تا حدی که از طرف خود اروپاییان هم به خاطر این خصلت هایش مدح شده است. ما سعی داریم این اعمال و رفتار صلاح الدین را بخصوص چگونگی آزادسازی بیت المقدس را با تحلیل و تبیین تاریخی مورد ارزیابی و سنجش قرار دهیم. روش تحقیق در این پروژه کتابخانه ای می باشد و از منابع معتبر تاریخی استفاده گردیده است. واژگان کلیدی: مسلمانان، فرنگیان، صلاح االدین، بیت المقدس تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - جایگاه رویکرد سیاسی ـ معنوی سرمایهاجتماعی در پیروزیهای دوران دفاع مقدس
نعمت الله همراهی فریدون اکبرزاده شیوا جلالپور حامد محقق نیادر خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنیتر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ا أکثردر خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنیتر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ارزیابی جایگاه رویکرد سیاسی ـ معنوی سرمایهاجتماعی در پیروزیهای دوران دفاع مقدس به روش کتابخانهای به نگارش درآمده است. یافتهها نشان میدهد: سرزمین ایران در طول تاریخ خود بهخصوص در دویست سال گذشته موردتهاجم دشمنان قرارگرفته و بخشهایی از مناطق راهبردی خود را ازدستداده است. اما در حماسه هشت سال دفاع مقدس با توجه به رهبری کاریزمایی امام خمینی (ره) و بهرهمندی از آموزههای دینی و تشیع انقلابی، شهادت گرایی روحیه ایثار و فداکاری درراه خدا، فرهنگ مهدویت و غیبت و... تودههای مردم به سمت جبهههای جنگ هجوم آوردند و رزمندگان ایرانی در یک جنگ نامتقارن، دشمن متجاوز را وادار به عقبنشینی و شکست نمودند. یکی از شاخصهای مهم این تحقیق که آن را با سایر پژوهشها متفاوت میسازد نقش باورهای عمیق مذهبی و قدرت معنوی در پیروزیهای رزمندگان ایرانی درروند تحولات جنگ تحمیلی عراق علیه ایران میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - شکلگیری ادبیات دفاع مقدس با توجه به تأثیر انقلاب اسلامی
کوثر دانش عبدالحسین فرزاد احمد خاتمیادبیات پایداری و دفاع مقدس شاخه ای پربار از ادبیات فارسی بعد از انقلاب اسلامی است که مبتنی بر اصول اسلامی و مقاومت در برابر دشمن متجاوز شکل گرفت. هدف ما جریانشناسی ادبی تحول این نوع از ادبیات پایداری طی جهار دهة گذشته است. لذا، ما مبتنی بر چارچوب نظری جریانشناسی ادبی أکثرادبیات پایداری و دفاع مقدس شاخه ای پربار از ادبیات فارسی بعد از انقلاب اسلامی است که مبتنی بر اصول اسلامی و مقاومت در برابر دشمن متجاوز شکل گرفت. هدف ما جریانشناسی ادبی تحول این نوع از ادبیات پایداری طی جهار دهة گذشته است. لذا، ما مبتنی بر چارچوب نظری جریانشناسی ادبی و استفاده از روش تحلیل تاریخی، تلاش کردهایم با دورهبندی سیر تحول ادبیات دفاع مقدس به چهار دوره، و بررسی آثار مهم هر دوره، به لحاظ موضوعی و مضمونی، با شناسایی بسامد برتر میان آن ها، جریان های ادبی موجود را شناسایی کنیم. یافته های ما نشان می دهد جریان ادبی غالب از همان آغاز جنگ تا زمانة حاضر، جریان ادبیات انقلاب اسلامی و دینی است که دارای رویکردی رئالیستی می باشد، اما این رویکرد طی چهار دهة گذشته دچار تحولاتی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - تحلیل ساختاری یادداشت روزانه دفاع مقدس (مطالعه موردی؛ پایی که جا ماند)
کوثر دانش عبدالحسین فرزاد احمد خاتمیکتاب پایی که جا ماند نوشته سید ناصر حسینیپور با محوریت بیان خاطرات اسارت از طریق یادداشتهای روزانه است. او در طی دوران اسارت با نوشتن یادداشتهای روزانه به ثبت رئوس کلی وقایع پرداخته است. این پژوهش تحلیل ساختار و محتوای کتاب پایی که جا ماند و بیانگر تجربه شخصی نویسنده أکثرکتاب پایی که جا ماند نوشته سید ناصر حسینیپور با محوریت بیان خاطرات اسارت از طریق یادداشتهای روزانه است. او در طی دوران اسارت با نوشتن یادداشتهای روزانه به ثبت رئوس کلی وقایع پرداخته است. این پژوهش تحلیل ساختار و محتوای کتاب پایی که جا ماند و بیانگر تجربه شخصی نویسنده کتاب، مطابق با یادداشتهای روزانه دوران اسارت وی است که با استفاده از زبان و واژگان و اصطلاحات ادبی، به توصیف دقیق جزئیات دوران اسارت پرداخته و تصویری زیبا و واقعی ارائه داده است که همانا بیان درد و رنجهای دوران اسارت و زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهیدان است. همچنین به دلیل بیان دقیق رویدادها میتواند ارزش تاریخی و استنادی در بیان وقایع تاریخی جنگ داشته باشد. زبان این اثر، بیانی روان و ساده دارد و متناسب با زمان و مکان شرح رویدادها (جنگ و اسارت) از لغات و اصطلاحات متناسب مانند بیسم چی، دیدهبان، اردوگاه، سلول و... استفاده کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - تحلیل رتوریکی ابیاتی از رشیدالدین وطواط بر اساس روش کندی
محمد احمدی سارا سعیدینقد رتوریکی در چند دهۀ اخیر به عنوان شیوهای برای ارزیابی نامههای کتاب مقدس شناخته شده است. از منظر این منتقدان، نویسندگان کتاب مقدس در نگارش نامهها (نامه به عبرانیان، نامه به غلاطیان) از اصول خطابه یا از دستورالعملهای تجویزی معلمان خطابه در غرب باستان پیروی کردهان أکثرنقد رتوریکی در چند دهۀ اخیر به عنوان شیوهای برای ارزیابی نامههای کتاب مقدس شناخته شده است. از منظر این منتقدان، نویسندگان کتاب مقدس در نگارش نامهها (نامه به عبرانیان، نامه به غلاطیان) از اصول خطابه یا از دستورالعملهای تجویزی معلمان خطابه در غرب باستان پیروی کردهاند، در نتیجه نقد رتوریکی (نقدی که بر پایۀ اصول خطابه شکل گرفته است) رویکردی است که میتواند به شناخت بهتر متن و تجزیه و تحلیل ساختار آن کمک کند. اگرچه روشهایی که برای تحلیل نامههای کتاب مقدس پیشنهاد شده است صرفاً برای تحلیل نامهها مناسب است، امّا میتوان از این روشها برای ارزیابی دیگر متون نیز بهره گرفت. در این مقاله ابتدا یکی از مهمترین روشهای نقد رتوریکیِ کتاب مقدس-که توسط جرج کندی محقق نامدار تاریخ خطابه ارائه شده است- را معرفی میکنیم، سپس ضمن معرفی متونی که برای بررسی با این روش انتقادی تناسب دارند، به تحلیل رتوریکی ابیاتی از رشیدالدین وطواط میپردازیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - استعاره مفهومی در دو رمان مرتبط با دفاع مقدس
مطهره قبادی فاطمه خان محمدیدر این پژوهش پس از توضیحاتی کلی دربارة استعاره های مفهومی، به مطالعة موردی این آرایه ها در دو رمان "زمین سوخته" اثر احمد محمود و "وقتی کوه گم شد" اثر بهزاد بهزادپور می پردازیم. درنهایت بررسیها نشان میدهند که: به ترتیب استعارههای هستی شناختی در رمان زمین سوخته و استعا أکثردر این پژوهش پس از توضیحاتی کلی دربارة استعاره های مفهومی، به مطالعة موردی این آرایه ها در دو رمان "زمین سوخته" اثر احمد محمود و "وقتی کوه گم شد" اثر بهزاد بهزادپور می پردازیم. درنهایت بررسیها نشان میدهند که: به ترتیب استعارههای هستی شناختی در رمان زمین سوخته و استعارههای هستی شناختی و ساختاری در رمان وقتی کوه گم شد بسامد بیشتری را دارا هستند. استعاره های جهتی در هردو رمان فراوانی چندانی ندارند. در هر دو اثر، بیشتر عبارات استعاری مرتبط با حوزة دفاع و مقاومت در حوزة مقصد بودهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - پیوستگی تاریخی- فرهنگی ادبیات دفاع مقدس با ادبیات پایداری
جواد کامور بخشایش اصغر دادبه بهرام پروین گنابادیادبیات پایداری، پیشینه طولانی در ادب فارسی و حافظه تاریخی ایرانیان دارد. هر زمان کهتجاوز و دفاعی صورت گرفته این ادبیات هم حضور داشته است. ادبیات مزبور از اسلام و واقعه عاشورا الهام گرفت و با تأسی از باورها و آموزههای دینی و مذهبی، روحیه شجاعت، ایثار، ایستادگی و صبر و ا أکثرادبیات پایداری، پیشینه طولانی در ادب فارسی و حافظه تاریخی ایرانیان دارد. هر زمان کهتجاوز و دفاعی صورت گرفته این ادبیات هم حضور داشته است. ادبیات مزبور از اسلام و واقعه عاشورا الهام گرفت و با تأسی از باورها و آموزههای دینی و مذهبی، روحیه شجاعت، ایثار، ایستادگی و صبر و امید را معنا کرد. این ادبیات در دوران جنگ ایران و عراق نیز با تغییر مضمون و محتوا، گونهای با نام ادبیات دفاع مقدس را پدید آورد.این پژوهش در صدد پاسخگویی به این سؤال است که چه پیوند و پیوستگی تاریخی فرهنگی میان ادبیات پایداری و ادبیات دفاع مقدس وجود دارد؟ روش پژوهش تلفیقی از تحقیقات کتابخانهای و کمی و کیفی بوده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد پیوستگیهای تاریخی و فرهنگی و دینی و ملی عمیقی بین این دو ادبیات وجود دارد و میتوان ادبیات دفاع مقدس را تداوم ادبیات پایداری دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - رگههای تعلیمی در شعر دفاع مقدس (دهة 60)
نوازالله فرهادیاشاعة فرهنگ دینی در ادبیات پس از انقلاب اسلامی(57) از پیامدهای فرهنگی این انقلاب است. با وقوع جنگ و استمرار هشت سال دفاع مقدس، مضامین دینی و مذهبی، همچون غزوات صدر اسلام، جنگهای امام علی(ع) با معاندان در دوران خلافت آن حضرت و بهویژه حماسة خونین کربلا، در شعر انقلاب و أکثراشاعة فرهنگ دینی در ادبیات پس از انقلاب اسلامی(57) از پیامدهای فرهنگی این انقلاب است. با وقوع جنگ و استمرار هشت سال دفاع مقدس، مضامین دینی و مذهبی، همچون غزوات صدر اسلام، جنگهای امام علی(ع) با معاندان در دوران خلافت آن حضرت و بهویژه حماسة خونین کربلا، در شعر انقلاب و دفاع مقدس بازتاب گستردهای مییابد، بهگونهای که این مباحث مهمترین درونمایهها و یکی از بارزترین ویژگیهای آن را تشکیل میدهد. این موضوع بُعد تعلیمی سرودههای مورد بحث را بر پایة مبانی دین و تعالیم قرآن کریم، تقویت میکند. سرایندگان این اشعار غالباً شخصیتهای انقلابی و اهل جبهه و جنگاند و آنچه میسرایند از سر ایمان و سرشار از شور و هیجان است؛ به همین دلیل بعد غنایی و حماسی سرودههای آنان، چنان بارز و قوی است که جنبة تعلیمی آن را تحتالشعاع قرار میدهد، و درک آموزشهای نهفته درآن، بدون تأمل و تعمق، مشکل میشود و از دید خواننده پنهان میماند. دراین نوشتار لایههای پنهان و پیدای تعلیمی و رگههای آموزشی در سرودههای انقلاب و دفاع مقدس واکاوی می-گردد، تا نمایان شود، سرایندگان برای ترویج اصول اخلاقی و برانگیختن خوانندگان به پیروی از ارزشهای اسلامی-انسانی از چه شیوهها و مضامینی بهره گرفتهاند. بررسیها نشان میدهد که جنبههای تعلیمی این سرودهها بنا به دلایل مختلف، به صورت رگههای باریک و پوشیده در زمینة پررنگ حماسی-آیینی، با بیانی غالباً غیر مستقیم و با تکیه برمضامینی چون حریت، شهامت و صداقت، معطوف به متخلق شدن جوانان به خلق و خوی اهل بیت(ع) است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - ارایه الگوی نظام ارزشی مبتنی بر مدیریت جنگ فرماندهان هشت سال دفاع مقدس بر پایه نظریه داده بنیاد
پروانه غیبی یوسف محمدی مقدم زهرا علی پور درویش عباسعلی قیومیاین پژوهش با هدف کشف الگوی ذهنی فرماندهان هشت سال دفاع مقدس از نظام ارزشی مبتنی بر مدیریت دفاع مقدس طراحی شد و نتایج بر اساس سه مرحله کدگذاری با بیش از 309 گزاره معنادار، 142 مفاهیم متناظر، و 33 مقولۀ فرعی و 11 مقوله اصلی و یک مقوله هسته به دست آمد. 11 مقوله اصلی به دست أکثراین پژوهش با هدف کشف الگوی ذهنی فرماندهان هشت سال دفاع مقدس از نظام ارزشی مبتنی بر مدیریت دفاع مقدس طراحی شد و نتایج بر اساس سه مرحله کدگذاری با بیش از 309 گزاره معنادار، 142 مفاهیم متناظر، و 33 مقولۀ فرعی و 11 مقوله اصلی و یک مقوله هسته به دست آمد. 11 مقوله اصلی به دست آمده شامل؛ همسویی ارزشی، هماهنگی و همراستایی نهادی، انگیزه خدمترسانی عمومی، کهنالگوهای دینی، رهبران سرآمد، مقاصد و آرمانهای الهی، فرهنگ معنوی، سازماندهی مبتنی بر راهبرد، تلفیق فرماندهی نهادی و هیأتی، جذب کاریزماتیک پیروان و گسترش حاکمیت قانون خدا است که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هسته به نام تجربه هشت سال دفاع مقدس با وجود رهبرانی سرآمد و آرمانهایی خدامحور، در بستر کهنالگوهای دینی و جذب کاریزماتیک پیروان با استراتژیهای سازماندهی و همراستایی و تلفیق فرماندهی نهادی و هیأتی به پیامدهای گسترش حاکمیت قانون خدا و انگیزه خدمترسانی عمومی در نظام ارزشآفرینی منابع انسانی دفاع مقدس منجر شده است ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - مطالعه و تحلیل پژوهشهای علمی کتب مقدس نمایه شده در پایگاههای علمی
عسگر اکبریهدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی استفاده از کلیدواژه قرآن کریم و کتب مقدس انجیل و تورات در عناوین مقالات پایگاههای پابمد، کتابخانه بریتانیا و کتابخانه کنگره برای بهرهوری بهینه از آنها در شئونات زندگی صورت گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیلی- توصیفی و با است أکثرهدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی استفاده از کلیدواژه قرآن کریم و کتب مقدس انجیل و تورات در عناوین مقالات پایگاههای پابمد، کتابخانه بریتانیا و کتابخانه کنگره برای بهرهوری بهینه از آنها در شئونات زندگی صورت گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از فنون علمسنجی انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه تعداد مقالات علمی منتشر شده در پایگاههای پابمد، کتابخانه بریتانیا و کتابخانه کنگره آمریکا است که در دوره ده ساله از 2010 تا 2019 در عناوین آنها از کلیدواژه کتب مقدس؛ قرآن، انجیل و تورات استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار اس.پی.اس.اس. استفاده شده است. یافتهها: نشان داد که در بازده زمانی مذکور تعداد 35288 رکورد با عنوان کتب مقدس بهترتیب در پایگاه کتابخانه کنگره با 21997، کتابخانه بریتانیا 13202 و در پابمد 89 سند نمایه شده است که از تعداد کل مقالات منتشر شده در آنها، بهترتیب انجیل با 80 درصد، قرآن با 3/11درصد و تورات با 7/8 درصد در جایگاه اول تا سوم قرار دارند. نتیجهگیری: استفاده از کتب مقدس در بسیاری از حوزههای علمی و بهویژه در حوزه پزشکی انجام می شود وکتابهای مقدس ادیان می توانند راهنما باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - تجلی حماسه و عرفان عاشورا در شعر دفاع مقدس احمد عزیزی شاعر کرمانشاهی
محمدرضا سنگری عفت جامه شورانیسخن گفتن از حماسه ی شکوهمند عاشورا و تاثیر آن بر دفاع مقدس و شعر دفاع مقدس، موضوعی غیرقابل انکار است. جنگ هشت ساله ی ایران و عراق، به دلیل مشابهت های بسیاری که با کارزار کربلا داشت، این دو حادثه را از جهات متعدد به هم پیوند زده است. هم چنان که عرصه های مختلف جنگ، متاثر أکثرسخن گفتن از حماسه ی شکوهمند عاشورا و تاثیر آن بر دفاع مقدس و شعر دفاع مقدس، موضوعی غیرقابل انکار است. جنگ هشت ساله ی ایران و عراق، به دلیل مشابهت های بسیاری که با کارزار کربلا داشت، این دو حادثه را از جهات متعدد به هم پیوند زده است. هم چنان که عرصه های مختلف جنگ، متاثر از حادثه عاشورا بود، شعر جنگ نیز از آبشخور این فرهنگ غنی سیراب می شد. از سوی دیگر، ضرورت دفاع از میهن، ایستادگی بر سر آرمان ها، حفاظت از انقلابی نوپا که با هدف احیای اسلام، شهادت، ایثار، عشق و ایمان... باعث برجسته شدن ابعاد حماسی و همچنین عرفانی عاشورایی گردیده است. استان کرمانشاه از جمله ی قهرمان شهرهایی است که عاشوراییان بسیاری را در حافظهی تاریخی خویش به ثبت رسانده است. در کنار آن شاعران غیرتمند دفاع مقدس این استان، اشعار دفاع مقدس و عاشورایی خویش را به هم پیوند زده اند، تا حماسه ی عاشورایی دفاع مقدس را در آیینهی زیباترین کلام به یادگار بگذارند. ضمن بررسی آثار این شاعر ارزشمند مشخص گردید در اشعار عاشورایی و دفاع مقدسی ایشان آمیختگی و پیوند میان دفاع مقدس و عاشورا دیده می شود. احمد عزیزی در این سروده ها به حماسه سازان کربلا، امام حسین (ع) حضرت عباس (ع) قاسم بن الحسن (ع) حربن یزید و بزرگ بانوی کربلا حضرت زینب و... اشاره می کند و با لحنی حماسی و نگاهی عرفانی با شعر دفاع مقدس درمی آمیزد. پژوهش حاضر به بررسی ابعاد حماسی و عرفانی عاشورا در شعر دفاع مقدس احمد عزیزی شاعر کرمانشاهی پرداخته است. روش تحقیق در این مقاله اسنادی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - نظام مالی اسلامی، رویکردی کارآمد برای اقتصاد در حکمرانی اسلامی
محمدرضا رادفر منصوره علیقلیمذهب به عنوان ارزش والای شخصی از دیرباز بخشی از تصمیمات مالی بوده است.مشارکت دینی را میتوان به عنوان یک اقدام عقلانی در نظر گرفت که افراد ارزش سرمایه انسانی خود را افزایش میدهند.مالی اسلامی شامل تمامی خدمات و معاملاتی میشود که در بازارهای مالی رخ داده و با اصول و قوانین أکثرمذهب به عنوان ارزش والای شخصی از دیرباز بخشی از تصمیمات مالی بوده است.مشارکت دینی را میتوان به عنوان یک اقدام عقلانی در نظر گرفت که افراد ارزش سرمایه انسانی خود را افزایش میدهند.مالی اسلامی شامل تمامی خدمات و معاملاتی میشود که در بازارهای مالی رخ داده و با اصول و قوانین اسلام مطابقت داشته باشد.در گذشته به ابزارهای تأمین مالی اسلامی توجه شایانی نشده بود اما در سالیان اخیر،نگاه ویژه به نظام مالی اسلامی شده و نه تنها کشورهای مسلمان،بلکه کشورهای غیراسلامی نیز از این نظام کارآمد استفاده برده به طوریکه پیشبینی میشود گسترش بازار مالی اسلامی تا سال2024به بیش از5/3تریلیون دلار آمریکا برسد.از آنجاکه امور مالی اسلامی به رشد و توسعه سریع خود ادامه میدهد،پیچیدگی فزاینده و خطرات ذاتی آن چالشهای متعددی را برای بازیگران ذیربط و مقامات نظارتی و بانکهای مرکزی که ضامن ثبات مالی هستند ایجاد میکند لذا ضرورت بررسی این نظام کارآمد محسوس میباشد.هدف از این پژوهش تحلیل موشکافانه و دقیق مفاهیم و اصول نظام مالی اسلامی است؛از اینرو این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و به تشریح نظام مالی اسلامی به عنوان نظام کارآمد مالی مبتنی بر اسلام و شرع مقدس و راه حلی پویا برای اقتصاد در جهان متلاطم امروزی پرداخته میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - نقش و مقایسه چهار موجود مقدس در چهار دین (اسلام، زرتشت، مسیحیت و یهودیت) با تاکید بر نقش و جایگاه عدد چهار
حسن آتش آب پرور محمد کریم یوسف جمالی اسماعیل سنگاری شکوه السادات اعرابی هاشمیچهار موجود مقدس، از قدیمتی ترین باورهای مذهبی شکل گرفته در میان اقوام و ملل به شمار می روند، در واقع این ها همان نیروهای نخستین هستند که از قادر مطلق ناشی می شوند. در همه ادیان و از روزگار باستان برای این نیروها احترام و ارزش زیادی قائل بودند و نمادهای مختلفی برای چهار أکثرچهار موجود مقدس، از قدیمتی ترین باورهای مذهبی شکل گرفته در میان اقوام و ملل به شمار می روند، در واقع این ها همان نیروهای نخستین هستند که از قادر مطلق ناشی می شوند. در همه ادیان و از روزگار باستان برای این نیروها احترام و ارزش زیادی قائل بودند و نمادهای مختلفی برای چهار مقدس بوجود آورده اند، همچنین مردمان فرهنگ های گوناگون نام های متفاوتی همانند فرشته، ایزد، مبشر و الهه به آن ها نسبت دادند. اعتقاد به این فرشتگان و ملائکه از مباحث مهم ادیان الهی بشمار می رود. جایگاه، نقش و خصوصیات فرشتگان می تواند بیانگر نوع بینش و جهان بینی به مبانی اعتقادی و پیروان بسیاری از ادیان باشد. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی و با رویکرد نظری و اسنادی، بر آن است که علاوه بر نقش و وظایف، به صفات و خصوصیات این چهار موجود نیز بپردازد. و نگاهی پیرامون مفاهیم و کاربرد عدد چهار داشته باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با توجه به محوری بودن اعتقاد به خداوند در ادیان اسلام، زرتشت، مسیحیت و یهودیت، چهار موجود مقدس در بعضی از ویژگی ها وجه اشتراک زیادی با هم دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - ضرورت فهم متون مقدس؛ نمونهپژوهیِ نامۀ 28 نهج البلاغه
سید محمد مهدی جعفری الهه ویسی مریم حاجی عبدالباقی حمیدرضا مستفیددین اسلام جزء ادیان مبتنی بر وحی و متن محور است و طبیعتاً فرهنگ دینی برگرفته از آن نیز اکنون و در درجۀ اول، با متن شناخته می شود یعنی متن قرآن و احادیث پیامبر(ص) و سایر ائمه معصوم و این بخشی از میراث فکری و فرهنگی جامعۀ ماست که از نسلی به نسل دیگر می رسد و هر نسل به ت أکثردین اسلام جزء ادیان مبتنی بر وحی و متن محور است و طبیعتاً فرهنگ دینی برگرفته از آن نیز اکنون و در درجۀ اول، با متن شناخته می شود یعنی متن قرآن و احادیث پیامبر(ص) و سایر ائمه معصوم و این بخشی از میراث فکری و فرهنگی جامعۀ ماست که از نسلی به نسل دیگر می رسد و هر نسل به تناسب نیازمندی هایش تفاسیری برای آن عرضه می کند. به مقتضای پیشرفت علوم، نیاز است برداشت ما از متون مقدس نیز متناسب و همگام با آن مطرح شود. کتب مقدسی مانند نهج البلاغه وقتی به عنوان متن مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند، می توانند هرچه بیشتر به واقعیات ملموس زندگی انسان نزدیک شوند و قابلیت تطبیق بر آن را پیدا کنند و بدین ترتیب، فهم بهتر و بهره برداری بیشتری از آن ها به دست آید. زمانی ضرورت بررسی این مسأله وضوح بیشتری پیدا می کند که جایگاه امام علی(ع) به عنوان اسوه ای فکری، فرهنگی مدنظر قرار گیرد. تا امروز، پژوهش های زیاد راجع به نهج البلاغه صورت گرفته؛ اما متأسفانه مسألۀ فهم آن به عنوان یک متن، زمینۀ تاریخی اش، فرهنگ و شرایط زمانۀ آن و سبک بیانی در نهج البلاغه کمتر به صورت متمرکز در نظر گرفته شده است؛ حال آن که توجه به این مسائل در کنار بررسی های سندی و فقه الحدیثی زمینه ای فراهم می کند تا بتوان به درکی علمی از متن رسید. پژوهش حاضر نامۀ 28 نهج البلاغه را از این منظر بررسی می کند و تکیۀ اصلی آن بر متن پژوهی است تا بتواند در مجموعه ای مرکب از داده های نقلی و عقلی و تحلیل زبانی، اعتبار متن را تعیین کند و از زمینۀ فکری فرهنگی آن، بهره برداری نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - بررسی تحلیلی و تطبیقی نخستین زیستگاه و هبوط انسان در کتاب مقدس با دیگراسطورههای خاورمیانه
حسن حیدری علی بهاریآدمیان از دیرباز، خاستگاه و گوهر خود را برتر از عالم مادی موجود میدانستهاند. اعتقاد به این باور که نیاکان بشر جایگاهی بهشتی داشته و در نتیجه گناه، به این خاکدان درافتادهاند، در غالب اسطورهها و ادیان کهن بازتاب دارد و یکی از عناصر اصلی انسانشناسی ادیان قدیم و زنده أکثرآدمیان از دیرباز، خاستگاه و گوهر خود را برتر از عالم مادی موجود میدانستهاند. اعتقاد به این باور که نیاکان بشر جایگاهی بهشتی داشته و در نتیجه گناه، به این خاکدان درافتادهاند، در غالب اسطورهها و ادیان کهن بازتاب دارد و یکی از عناصر اصلی انسانشناسی ادیان قدیم و زنده را تشکیل میدهد. این مقاله به مرور و تحلیل داستان آفرینش، ویژگیهای نخستین زیستگاه آدم و حوا (عدن) و علت هبوط آنان در کتاب مقدس میپردازد و آنها را با باورهای اسطورههای کهنتر خاورمیانه، از جمله اسطورههای بینالنهرین، ایران و مصر مقایسه میکند؛ همچنین رهیافتهای روانشناسانه و اسطورهای اندیشمندانی چون کمبل، فروید،یونگ،تیلیش و جانگری در تفسیر اسطورههای هبوط بیان میشوند. این بررسی تطبیقی نشان میدهد که در کتاب مقدس و اسطورههای بینالنهرین عناصر و نمادهای مار، درخت، زن، گناه، هبوط (اخراج) از پردیس و اجتناب خدا/خدایان از شراکت انسان در اوصاف الوهیت، بهویژه دارا بودن علم، قدرت و حیات جاودان نقش مهم و مشابهی داشتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - تکرارهای اساطیری در کشفالاسرار روزبهان بقلی شیرازی
مریم حسینی کبری بهمنیهدف مقاله حاضر بررسی کتاب کشفالاسرار روزبهان بقلی شیرازی (متوفی522 ه.ق) از منظر اسطورهای است. الیاده بر آن است که یادآوری و بازنمایی وقایع ازلی و زندگی کردن با اسطورهها تجربهای دینی است؛ زیرا شخص وقایع مهم اساطیری را دوباره تکرار و بازنمایی میکند و دوباره شاهد و نا أکثرهدف مقاله حاضر بررسی کتاب کشفالاسرار روزبهان بقلی شیرازی (متوفی522 ه.ق) از منظر اسطورهای است. الیاده بر آن است که یادآوری و بازنمایی وقایع ازلی و زندگی کردن با اسطورهها تجربهای دینی است؛ زیرا شخص وقایع مهم اساطیری را دوباره تکرار و بازنمایی میکند و دوباره شاهد و ناظر اعمال خلّاق و آفرینندة موجودات فوق طبیعی میشود. شخص در زمانی ازلی قرار میگیرد، زمانی مقدس ودر مکانی مقدس با شخصیتهای مقدس دیدار میکند. در این پژوهش برآنیم تا نشان دهیم که کتاب کشفالاسرار روزبهان بقلی شیرازی، روایتی خودنوشت ازتجربههای عارفی است که زمان و مکان را درمینوردد و با تکرار وقایعی چون گذر از دریا و کوه و بیابان، دیدار با اولیا و انبیا و فرشتگان و در نهایت خود خدا، با تجربة مرحلة مرگ و نوزایی به ازدواج مقدس نائل میآید. در این طریق بسیاری از تجربههای روحانی پیامبران، چون معراج را دوباره تکرار میکند. در این نوشتار تحلیل متن زندگینامة خودنوشت روزبهان از منظر نقد اسطورهای و با تکیه بر آرای میرچا الیاده و نظریة تکرار اساطیری وی صورت میگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - بنمایههای توتمیسم در قصههای عامیانة ایران
مرتضی محسنی مریم ولی زادهقصههای عامیانة ایرانی، مانند قصههای عامیانة دیگر ملل، ریشه در عقاید و باورهای مردم دارد. کارکرد اصلی این قصهها نیز انتقال اندیشهها، باورها و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است. توتمیسم ریشه در ادیان و اعتقادات باستانی و ماقبل تاریخی دارد که از نمونههای ابتدایی و آغازین أکثرقصههای عامیانة ایرانی، مانند قصههای عامیانة دیگر ملل، ریشه در عقاید و باورهای مردم دارد. کارکرد اصلی این قصهها نیز انتقال اندیشهها، باورها و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است. توتمیسم ریشه در ادیان و اعتقادات باستانی و ماقبل تاریخی دارد که از نمونههای ابتدایی و آغازین ادیان بشر شمرده میشود. توتمیسم، گیاهان و یا حیوانات خاصی را مقدس میداند و براساس این اعتقاد، زندگی و معیشت انسان ابتدایی شکل میگیرد و منظم میشود. در بعضی از این قصههای عامیانه، میتوان ردپای اساطیر، ادیان و باورهای باستانی را دید. این اساطیر و باورهای باستانی به صورت پنهان و در قالب رمز در ساختار قصهها وجود دارد که با کنکاش و بررسی دقیق آنها میتوان به این لایههای پنهان پی برد. با بررسی این قصهها میتوان نشانههایی از توتمیسم را در آنها یافت. مقالة پیشرو میکوشد تا با آوردن مثالهایی از اینگونه قصهها و بررسی ژرفساخت و لایههای پنهان آنها، بنمایههای توتم گیاهی یا جانوری را در آنها بکاود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - یزِشْن، آیینی کهن از دوران هندوایرانی
صبا لطیفپوردو آیین یزشن در ایران و یجنه در هند با یکدیگر قابل مقایسه هستند. با بررسی شباهت هایاین دو آیین، می توان وجود ریشة مشترک کهنی را برای آنها اثبات کرد؛ از جمله این شباهت هامی توان به تشابه در واژگان، اهداف برگزاری مراسم، عناصر مهم موجود در مراسم و چگونگیبرگزاری آنها اشاره أکثردو آیین یزشن در ایران و یجنه در هند با یکدیگر قابل مقایسه هستند. با بررسی شباهت هایاین دو آیین، می توان وجود ریشة مشترک کهنی را برای آنها اثبات کرد؛ از جمله این شباهت هامی توان به تشابه در واژگان، اهداف برگزاری مراسم، عناصر مهم موجود در مراسم و چگونگیبرگزاری آنها اشاره کرد. با بررسی تفاوت های دو آیین نیز می توان به تأثیر فرهنگ های بومیمنطقه و نیز شرایط متفاوت اقلیمی بر اجرای مراسم پی برد؛ از جمله این تفاوت ها، یکپارچگیمراسم در ایران و گوناگون بودن آن در هند است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - اسطوره غیبت دختر
محمد مشهدی نوش آبادییکی از اسطورههای مربوط به مکانهای زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستانهای ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین أکثریکی از اسطورههای مربوط به مکانهای زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستانهای ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین ماجرای غیبت کیخسرو در چشمه، پیشینهای برای اسطوره غیبت دختر باشد. برخی نیز ربایش دختر و یا گاو در فرهنگ آریایی را با فقدان باران مربوط میدانند. در بررسیهایی که به صورت میدانی و کتابخانهای انجام گرفت معلوم شد که این اسطوره بر پنج رکن استوار است که عبارتند از: غیبت دختر در محل مورد توجه، مکان غیبت که معمولاً در ارتباط با عناصر مربوط به آب مانند چشمه و یا چاه است، وجود عنصر شر که دختر به خاطر خلاصی از دست آنان غایب شده است، رؤیایی که از طریق آن ماجرای غیبت و قداست محل گوشزد میشود و توجه به قداست محل و برگزاری آیینهای زیارت. مکانهای مربوط با این اسطورهشامل تمام پیرانگاههای زرتشتی و تعدادقابل توجهی از موقعیتهای زیارتی اسلامی بهویژه موقعیتهای قدمگاهی است. در بررسی و تحلیل عناصر اسطوره، به ارتباط آن با موقعیت چشمه و آب، سنگ و صخره مقدس، شرارت نیروی اهریمنی و تازش بر نیروی قدسی، طلسم شدن آب و برکت و مسأله فقدان آب دقت شده است و با توجه به شواهد متعدد ارتباط این اسطوره با ناهید به اثبات رسیده است. با توجه به اینکه این اسطوره از طریق خواب ظاهر میشود،در پایان تحلیلی روانشناختی از آن ارائه شده است. در نتیجه میتوان گفت که فقدان عنصر آب در چاهها و چشمههای اعجابانگیز که به غیبت ناهید در آن مربوط بوده است، در دوران اسلامی به غیبت دختر یکی از اولیا تغییر کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - مضمون پایداری در شعر حمید سبزواری و موسوی گرمارودی
حسن حبیبی طاهره خبازی معصومه خدادادی مهابادادبیات پایداری، تحت تأثیر جنبش های دینی وملّی و نیز با پیدایش انقلاب اسلامی و بروز جنگ تحمیلی و ضرورت دفاع مقدس بیش از پیش رواج یافت و بسیاری از شاعران و نویسندگان متعهد به عنوان سخنگوی آرمان های انقلابی و مردمی و در حمایت از ایثارگران، مضامین پایداری را در آثار خود بیا أکثرادبیات پایداری، تحت تأثیر جنبش های دینی وملّی و نیز با پیدایش انقلاب اسلامی و بروز جنگ تحمیلی و ضرورت دفاع مقدس بیش از پیش رواج یافت و بسیاری از شاعران و نویسندگان متعهد به عنوان سخنگوی آرمان های انقلابی و مردمی و در حمایت از ایثارگران، مضامین پایداری را در آثار خود بیان کردند. حمید سبزواری و موسوی گرمارودی، دو تن از شاعران مشهور ادبیات آیینی، پایداری و انقلاب اسلامی هستند که در این زمینه فعالیت دارند. شاعران پرگویی که بیشتر قالب های شعری را در خدمت ادبیات پایداری به کار گرفته و برای هر مناسبتی در انقلاب اسلامی شعر سروده اند و به همین علّت به شاعر انقلابی مشهورند. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است چه عواملی بر شکل گیری اندیشه ی پایداری این دو شاعر نقش داشته و مهمترین مضامین پایداری در اشعار این دو چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد دیدگاه پایداری دو شاعر به هم نزدیک است و در زمینه ادبیات پایداری، همچون: جهاد و ایثار و شهادت، فلسفه ی انتظار و حماسه عاشورا، حق طلبی و استعمار و استکبارستیزی را، به ویژه پس از پیروزی انقلاب در اشعارشان آورده اند. نقش مردم در ایجاد این تفکر چشم گیر است. مردم ایران که از دیرباز ستم ستیزی را سرلوحه کارهای خود قرار داده و همه جا علیه نامردمی ها شوریده است. این روحیه باعث ایجاد تپش هماهنگ قلب و قلم، ایمان و احساس ضرب آهنگ زیبایی در آثار این دو شده که جانمایه اش حقیقت طلبی و انعکاس دردها و آرمان ها است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - شخصیت پردازی زنان در سه رمان جنگ ایران
مریم یوزباشی حسین بهزادی اندوهجردیرمان جنگ، شرح احوال رشادت ها و ظلم ستیزی دلاورانی است که برای حفظ شرف ، حیثیت و فضایل انسانی در مقابل متجاوزان به پا خاستند و در این میان زنان نقش برجستهای را در پیشبرد جنگ ایفا کردند. با بررسی سه رمان ، ریشه در اعماق، گلاب خانم وسرود اروند پی خواهیم برد که زنان در عرص أکثررمان جنگ، شرح احوال رشادت ها و ظلم ستیزی دلاورانی است که برای حفظ شرف ، حیثیت و فضایل انسانی در مقابل متجاوزان به پا خاستند و در این میان زنان نقش برجستهای را در پیشبرد جنگ ایفا کردند. با بررسی سه رمان ، ریشه در اعماق، گلاب خانم وسرود اروند پی خواهیم برد که زنان در عرصه های مختلف چگونه ایفای نقش کردند؟ درمقاله حاضر زنان به مادران وهمسران شهید،مادران جانباز،همسران جانباز،زنان مهاجروآوارگان جنگ،زنان پرستار،زنان منتظر وزنان منفی نگرتقسیم بندی شده اندو هرکدام از این زنان باتوجه به روحیات وعقایدخود بازتاب ها وکنش های خاصی در مورد جنگ واتفاقات پیرامون آن دارند. برخی ازاین زنان در مواجه بامشکلات ومصائب به زنان آرمانی وبرخی دیگر به زنانی زمینی بدل می شوندو وجود هرکدام ازاین نوع زنان درصحنه رمان وداستان الزامی است ،تا طرف مقابل آن بهتر شناخته شودو همان طور که گفته اند هرچیزی با ضد خودش شناخته می شود،بدین منظور وجود زنان منفی نگر است که باعث می شودتا زنان آرمانی واسطوره ای شناسایی شوندوارزش واهمیت آنان در جنب چنین زنهایی است که به منصه ی ظهور می رسد. نقش رمان در این دوره به تصویر کشیدن استقامت، صبوری و از خود گذشتگی زنان است، زیرا زنان این دوره نسبت به دورههای پیشین متمایز میباشند و به مسئولیت و تعهد خطیر خود در قبال خانواده و جامعه واقف شدند و به همین دلیل خود را از قید هوس و آرزو آزاد ساختند و به عنوان زنان آرمانی جلوهگر شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - انتقال سفارت واشنگتن به بیتالمقدس؛ تحلیلی اسنادی از منظر نظامهای حقوقی بینالمللی و رویه آمریکا
محسن بیاتبیانیه ترامپ در مورد انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس ماهیتاً یک اقدام یکجانبه حقوقی است که دارای تعهداتی است: شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل؛ انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس. اگر چه سفارت آمریکا به بیت المقدس منتقل شد اما این پرسشها هنوز مطرح أکثربیانیه ترامپ در مورد انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس ماهیتاً یک اقدام یکجانبه حقوقی است که دارای تعهداتی است: شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل؛ انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس. اگر چه سفارت آمریکا به بیت المقدس منتقل شد اما این پرسشها هنوز مطرح هستند: آیا تعهدات یکجانبه دولت ترامپ از منظر رویههای سیاسی-حقوقی در سطح داخلی آمریکا و سطح بینالمللی مشروع و قانونی هستند؟ انتقال سفارت چه تاثیرات نامشروعی بر وضعیت حقوقی و سیاسی بیتالمقدس خواهد داشت؟ این مقاله مبتنی بر این فرضیه است که تعهدات مندرج در اعلامیه ترامپ به خاطر مبتنی بودن بر قانون متناقض کنگره در مورد انتقال سفارت، تضاد با نظام حقوقی بینالمللی مناطق اشغالی و رویه حقوقی آمریکا و نظام بینالمللی حاکم بر شناسایی وضعیتهای جدید، هم از نظر داخلی و هم بینالمللی نامشروع و غیرقانونی است. با روش تحلیل اسنادی بر اساس منابع دست اولی مانند کنوانسیونها، معاهدات، قطعنامههای بینالمللی که از ویژگی‎های اصالت، اعتبار، نمایندگی و معنا برخوردارند، به بررسی این فرضیه می‎پردازیم. عملی شدن انتقال سفارت به خاطر ضعف مقررات بینالمللی نظام حقوقی حاکم بر شناسایی وضعیتهای جدید و نظام حقوقی بینالمللی حاکم بر مناطق اشغالی، میتواند منجر به ضمیمهسازی غیرقانونی سرزمینی، اقدامات یکجانبه نامشروع حقوقی و تداوم غیرقانونی اشغال بیتالمقدس از سوی اسرائیل شود. از این رو، انتقال سفارت نه تنها چالشهای مهمی برای کارآمدی نظام حقوقی بینالمللی مرتبط با بیتالمقدس مطرح میکند بلکه روند سیاسی صلح را بیش از هر زمان دیگری با مشکل روبرو خواهد کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - جایگاه عفو و گذشت در ادیان اسلام و مسیحیت (مطالعه موردی در قرآن کریم و کتاب مقدس مسیحیان)
محمدحسین توحیدی فرد ابراهیم نورییکی از صفات ارزشمند و کلیدی که در زندگی فردی و اجتماعی انسان نقش مهمی دارد، عفو و گذشت است. واژه عفو، به معنای گذشت از اشتباه خاطی و چشمپوشی از گرفتن انتقام با وجود داشتن قدرت آن میباشد. دربسیاریاز متوندینىبرصلح، دوستىوبخششتأکیدفراوانىشدهو بسیاریازادیان،بهویژهادیانتوح أکثریکی از صفات ارزشمند و کلیدی که در زندگی فردی و اجتماعی انسان نقش مهمی دارد، عفو و گذشت است. واژه عفو، به معنای گذشت از اشتباه خاطی و چشمپوشی از گرفتن انتقام با وجود داشتن قدرت آن میباشد. دربسیاریاز متوندینىبرصلح، دوستىوبخششتأکیدفراوانىشدهو بسیاریازادیان،بهویژهادیانتوحیدی،زمینههدایترابرایبشر فراهمآوردهانداین پژوهش به روش کتابخانهای و در چهار بخش اصلی شامل : 1- مفهوم شناسی واژه عفو؛ 2- عفو و گذشت در قرآن کریم؛ 3- عفو و گذشت در کتاب مقدس مسیحیان؛ 4- محدودهی عفو و گذشت در قرآن کریم و کتاب مقدس مسیحیان، تنظیم و مورد بررسی قرارگرفته است. با مطالعه نوشتار حاضر درمییابیماز منظر قرآن کریم در اسلام، در روابط اجتماعی همیشه عواطف انسانی بر عقل مقدم است و عقل انسانی تنها زمانی به کار میآید که شخص فاقد عواطف قوی انسانی بوده، منش اخلاقی در وی تقویت نشده و فضیلتهای اخلاقی در جانش نفوذ نکرده باشد، اما از نظر کتاب مقدس مسیحیان، در مسیحیت عفو و بخشش به دلیل محبت آنهاست و محبت برترین فضیلت در مسیحیت محسوب میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - تحلیل بینامتنی نقاشی دفاع مقدس (با تکیه بر نظریه بینامتنیت ژرارژنت)
نیره السادات مبینی پور محمدعلی خبری محمدرضا شریف زادهبرای خوانش یک متن نیاز به متون پیشین و هم عصر آن است پس هیچ متنی از آثار قبل از خود مستقل نیست .نقاشی از آن رو که اثر هنری است متنی قابل بررسی خواهد بود. به دلیل مناسب بودن نظریهی بینامتنیت ژرار ژنت با موضوع به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. نقاشی دفاع مقدس نظام مع أکثربرای خوانش یک متن نیاز به متون پیشین و هم عصر آن است پس هیچ متنی از آثار قبل از خود مستقل نیست .نقاشی از آن رو که اثر هنری است متنی قابل بررسی خواهد بود. به دلیل مناسب بودن نظریهی بینامتنیت ژرار ژنت با موضوع به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. نقاشی دفاع مقدس نظام معنایی و زیباییشناسی خاص خود را دارد که با یکدیگر متفاوت است سلیقهها چه در تولید و چه در پذیرش آثار هنری بسته به دگرگونی اجتماعی تغییر میکند که از نظر ماهیت ساختاری اثر مورد مطالعه اقدام به خوانش متن شده است. این مقاله قصد دارد پاسخ به این پرسشها را بدهد که نقاشی دفاع مقدس چگونه توانسته از طریق متن و تصویر این موضوع را بازنمایی کند و به مخاطب منتقل کند و آن را چگونه در قالب زیباییشناسی توصیف کند. روش از نظر هدف از نوع بنیادی و از نظر ماهیت بر اساس روش تاریخی و توصیفی و تحلیلی است. با توجه به بررسی نقاشیهای دفاع مقدس و معناکاوی و بازتولید مفهوم مقدس جنگ توسط نقاشیها (متنها) و چگونگی بازتولید مفهوم مقدس بودن جنگ توسط تصاویر و نقش آنها در بازتولید و پلیدی زدایی از جنگ به عنوان نتیجه نهایی مطرح میشود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - تحلیل گفتمان نقاشی دفاع مقدس
نیره السادات مبینی پور محمدرضا شریف زاده محمدعلی خبرینقاشی جنگ که تأثیر بسزایی در روند شکلگیری جریانهای پس از خود دارد، در یک متن گفتمانی خاصّی پدید آمده است. در این مقاله بهصورت توامان متن و بافت مورد مطالعه قرار گرفتهاند. به جهت مناسب بودن موضوع و قابلیّت فوقالعاده نظریه گفتمان لاکلاوموف در تبیین تمامی امور و پدیده أکثرنقاشی جنگ که تأثیر بسزایی در روند شکلگیری جریانهای پس از خود دارد، در یک متن گفتمانی خاصّی پدید آمده است. در این مقاله بهصورت توامان متن و بافت مورد مطالعه قرار گرفتهاند. به جهت مناسب بودن موضوع و قابلیّت فوقالعاده نظریه گفتمان لاکلاوموف در تبیین تمامی امور و پدیدههای سیاسی ـ اجتماعی این نظریه به عنوان چارچوب نظری در نظر گرفته شده و نقاشیهای دفاع مقدس و بازنمایی جنگ در آنها و تولید گفتمان جدید پرداخته شده است. از آنجا که نقاشیها به عنوان منبع مهمی برای بازنمایی وضعیت دورۀ جنگ هستند، تعدادی از آثار هنرمندان در طول دوران دفاع مقدس و پس از آن تحلیل گفتمان شده و با انتخاب نمونههایی مشخّص از نقاشیهای دوره جنگ و پساجنگ اقدام به خوانش بافت و متن شده است.داده های این پژوهش نقاشی های دوران جنگ و پساجنگ هستند که از بین آن ها چند نمونه انتخاب شده است. برای انتخاب نمونه ها از گردآوری اطلاعات مبتنی بر اسناد تحلیل گفتمان و تحلیل متن و در انتخاب جمعیّت نمونه از شیوه نمونهگیری هدفمند استفاده شد. این پژوهش نشان می دهد که مفاهیم ولایت، شهادت، شهید، دفاع، مقاومت، جهاد و.... در فرهنگ ایرانی که آمیخته با فرهنگ اسلامی است به شکل مقدس در جنگ مورد توجّه قرار گرفته و توسط گفتمان بار تولید شده است. همچنین با اشاره به این مفاهیم و المانها نشانههای اسطورهای موجود در تصاویر، چگونگی بازتولید مفهوم مقدس و تحلیل دالهای مرکزی آثار برخی هنرمندان کلیدی در این دو دوره در روند این پژوهش آشکار شد.گفتمان نقاشی انقلاب در طی گذار به گفتمان جنگ تحت تأثیر عوامل سیاسی ـ اجتماعی و جابجایی روابط قدرت با تحولات بنیادینی در شیوه بازنمایاندن جنگ و پیرامون آن مواجه است. تفاصيل المقالة