بررسی هنجارگریزی نحوی در خاطره نگاشت های دفاع مقدس

الموضوعات :

افسانه درمیانی ¹ (دانشیار)

تاريخ الإرسال : 09 الأحد , شعبان, 1440 تاريخ التأكيد : 03 السبت , محرم, 1442 تاريخ الإصدار : 10 السبت , شوال, 1442

الکلمات المفتاحية: خاطره‌نگاشت‌ها, ادبیات دفاع مقدس, لایة نحوی, هنجارگریزی,

ملخص المقالة :

خاطره‌نویسی یکی از مهمترین رویکردهای روایت‌گری در ادبیات دفاع مقدس می‌باشد و تاثیری در خاطره نویسی ادبیات فارسی گذاشته است. از این رو بررسی سبک‌شناسی آن در سیر تطور ادبیات فارسی قابل تامل است. این مقاله به بررسی هنجارگریزی و نوآوری در لایه نحوی که می‌تواند زبان را از زبان هنجار متمایز سازد و به نوعی باعث برجسته‌سازی گردد، می‌پردازد. یکی از انواع هنجارگریزی‌ که نویسنده برای آفرینش اثر ادبی به کار می‌گیرد، هنجارگریزی نحوی یا گریز از قواعد نحوی حاکم بر زبان است؛ نویسنده نظم و ساختار حاکم بر زبان را به هم می‌ریزد و به از امکانات دستوری زبان در جهت برجسته‌نمودن متن استفاده می‌کند و در واقع سعی در هنرآفرینی در این حوزه می‌کند. اما از آنجا که زبان خاطره نگاشت‌ها وارد حوزه زیر معیار و شکسته می‌گردد برجستگی هنری در این آثار دیده نمی‌شود.اما از آنجا که زبان خاطره نگاشت‌ها وارد حوزه زیر معیار و شکسته می‌گردد برجستگی هنری در این آثار دیده نمی‌شود.

المصادر:

منابع و مآخذ

کتاب‏ها

1ـ آباد، معصومه. من زنده‏ام. تهران: بروج، 1393.

2ـ احمدی، بابک. ساختار و تدویل متن. تهران: مرکز، چاپ دهم، 1386.

3ـ انوری، حسن؛ احمدی گیوی، حسن. دستور زبان فارسی 2. ویرایش دوم، تهران: انتشارات فاطمی، 1389.

4ـ ایگلتون، تری. پیش درامدی بر نظریه ادبی. ترجمۀ عباس منجر. تهران: نشر مرکز، 1380.

5ـ بختیاری دانشور، داوود. ما همه سرباز بودیم (خاطرات اسیر مهدی تجر). تهران: سوره مهر، 1390.

6ـ حسینی، سیده زهرا. دا. تهران: سورة مهر، 1392.

7ـ خانلری، پرویز. دستور زبان فارسی. تهران: انتشارات توس، 1388.

8ـ دهقان، احمد. خاک و خاطره. تهران: صریر، 1386.

9ـ رحیمی، مصطفی. بابانظر (خاطرات شهید محمدحسن نظرنژاد). تهران: سورۀ مهر، 1388.

10ـ سارلی، ناصرقلی. زبان فارسی معیار. تهران: نشر هرمس، 1387.

11ـ سپهری، معصومه. لشکر خوبان» (خاطرات مهدی قلی رضایی). تهران: سورۀ مهر، 1391.

12ـ شریعت، محمدجواد. دستور زبان فارسی. اصفهان: نشر مشعل، 1350.

13ـ شکری، سیدمحمد. خط فکه. تهران: سورۀ مهر، 1389.

14ـ شمس لنگرودی، محمدتقی. تاریخ تحلیلی شعر نو. تهران: نشر مرکز، چاپ چهارم، 1381.

15ـ صبوری، راحله. مهمان صخره­ها (خاطرات سرهنگ خلبان محمد غلامحسینی). تهران: سورۀ مهر، 1390.

16 ـ صفوی، کوروش. از زبانشناسی به ادبیات. تهران: سورۀ مهر، 1383.

17ـ ضرابی زاده، بهناز. دختر شینا (روایتی از زندگی همسر شهید حاج ستار ابراهیمی هژیر). تهران: سورۀ مهر، 1393.

19ـ عطار، فریدالدین. مختارنامه (مجموعۀ رباعیات). تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: انتشارات توس، 1393.

20ـ کاظمی، محسن. شب­ها بی­مهتاب (خاطرات سرهنگ شهاب‏الدین شهبازی). تهران: سورۀ مهر، 1389.

21ـ کافی، غلامرضا. پژوهش‏نامه ادبیات انقلاب اسلام و دفاع مقدس. تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا، 1393.

22 ـ مخدومی، رحیم. جنگ پابرهنه. تهران: سورۀ مهر، 1388.

23ـ مستشارنیا، عفت و خانلری، پرویز. دستورتاریخیزبانفارسی. تهران: انتشارات توس، 1372.

23ـ یوسف‏زاده، احمد. آن بیست و سه نفر. تهران: سورۀ مهر، 1392.

مقاله‏ها

1ـ شهدادی، احمد. «زبان معیار، تعریف و نشانه»، مجلۀ پژوهش حوزه و دانشگاه، شمارۀ 24 و23، 1384.

2ـ کردبچه، لیلی. «بررسی و تحلیل نوآوری و کهن گرایی در زبان شعر معاصر».پایان نامۀ دکتری، دانشگاه اصفهان، 1393.

3ـ وحیدیان کامیار، تقی. «فعلهای یک شناسه»، نامة فرهنگستان، شمارۀ 6، دورة 2، 1382، صص 29-37.