• فهرس المقالات قربانی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - نقش عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی در بزه‌ دیدگی در فضای مجازی
        عیسی خواجوند احمدی سارا ابراهیمی
        آسیب‌های اجتماعی در هر جامعه‌ای یکی از عمده‌ترین عوامل تهدیدکننده نظام اجتماعی تلقی شده و از عوامل کندشدن روند توسعه و در مواردی عامل بازدارنده آن محسوب می‌شود؛ بنابراین موفقیت در مقابله با آسیب‌های اجتماعی معرف موفقیت در توسعه و بهبود حیات اجتماعی جامعه است. یکی از این أکثر
        آسیب‌های اجتماعی در هر جامعه‌ای یکی از عمده‌ترین عوامل تهدیدکننده نظام اجتماعی تلقی شده و از عوامل کندشدن روند توسعه و در مواردی عامل بازدارنده آن محسوب می‌شود؛ بنابراین موفقیت در مقابله با آسیب‌های اجتماعی معرف موفقیت در توسعه و بهبود حیات اجتماعی جامعه است. یکی از این آسیب‌ها که خود معلول توسعه جامعه وگسترش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات بوده، بزه‌دیدگی در فضای مجازی است. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی با بزه دیدگی در فضای مجازی صورت پذیرفت. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران بود که 326 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی مجازی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان در این پژوهش به مقیاس‌های بزه‌دیدگی در فضای مجازی (بوئلگا و همکاران، 2019)، خودپنداره (گارسیا-گراو و همکاران، 2014)، ارتباط والد-نوجوان (پورسل، 2007) و قربانی‌شدن توسط همسالان (جوزف و استاکتون، 2018) به صورت برخط پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد خودپنداره، ارتباط والد-نوجوان و قربانی‌شدن توسط همسالان پیش‌بینی‌کننده تجربه بزه دیدگی در فضای مجازی در میان دانش‌آموزان هستند که در این میان ارتباط بی‌دردسر والد-نوجوان و قربانی شدن کلامی و دستکاری اجتماعی توسط همسالان به عنوان عامل خطر برای افزایش بزه‌دیدگی در فضای مجازی و خودپنداره اجتماعی و جسمانی و ارتباط باز والد-نوجوان به عنوان عوامل محافظ در برابر بزه‌دیدگی در فضای مجازی محسوب می شوند. این نتایج، اهمیت توجه به وضعیت حضور دانش آموزان در فضای مجازی و خطرات ناشی از آن و تدبیر و کاربست راهکارهایی برای تقلیل عوامل منفی اثرگذار و مرتبط با بزه‌دیدگی در فضای مجازی و ایجاد و بهبود عوامل مثبت محافظ را توسط خانواده و نظام آموزش وپرورش مورد تأکید قرار می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - هئومه و سومه در اندیشۀ هندوان و ایرانیان باستان
        مریم نوابی احمدرضا معتمدی
        آیین مربوط به هئومه و سومه به ترتیب ، یکی از آئی ن های محوری در ایران و هند روزگار باستانبوده است . این آئین به افشردن هئومه/سومه اختصاص داشته است . آن گونه که از اوستا و ریگ ود اپیداست صورت اول یۀ هئومه/سومه گیاهی بود که به سبب خواص آن مورد توجه بوده است .خاصیت این گیا أکثر
        آیین مربوط به هئومه و سومه به ترتیب ، یکی از آئی ن های محوری در ایران و هند روزگار باستانبوده است . این آئین به افشردن هئومه/سومه اختصاص داشته است . آن گونه که از اوستا و ریگ ود اپیداست صورت اول یۀ هئومه/سومه گیاهی بود که به سبب خواص آن مورد توجه بوده است .خاصیت این گیاه موجب شد تا به تدریج آئینی خاص برای آن به وجود آید . آئین تهی ۀ شرابهئومه/سومه با آداب و رسوم خاصی همراه بود . به قدری این آئین حرمت داشت که شرابهئومه/سومه تنها باید به دست روحانیون هر دو دین فراهم م ی شد. کم کم قداست این گیاه راه رابرای ظهور ایزد هئومه/سومه باز کرد و به همین جهت قطعاتی از سرودهای ریگ ود ا و اوستادرخطاب به این دو ایزد سروده شده است . بر طبق این قطعات، بزرگ ترین خویشکاری ایزدهئومه/سومه شفابخشی و بخشیدن جاودانگی است . این امر بیانگرآن است که احتمالا خاصیتدرمانی این گیاه به عنوان خویشکاری این ایزد ذکر شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - مفهوم قربانی در دیدگاه سه تن از محققان سده های 19 و 20 میلادی (هربرت اسپنسر، ادوارد تایلور، جیمز جورج فریزر)
        فاطمه لاجوردی مینا بهاری
        یکی از مهم ترین شعایر دینی که در میان اقوام و ملل مختلف به شیو ههای گوناگون رواجداشته و دارد، آیین قربانی است. این آیین که خود دربردارندۀ بخ شهای مختلف و دارایگوناگونی های بسیار در زمینۀ موضوع، چگونگی و هدف قربانی است، مضمون تحقیقپژوهشگران دین شناس بوده است. این محققان أکثر
        یکی از مهم ترین شعایر دینی که در میان اقوام و ملل مختلف به شیو ههای گوناگون رواجداشته و دارد، آیین قربانی است. این آیین که خود دربردارندۀ بخ شهای مختلف و دارایگوناگونی های بسیار در زمینۀ موضوع، چگونگی و هدف قربانی است، مضمون تحقیقپژوهشگران دین شناس بوده است. این محققان در طی دو سدۀ گذشته رهیاف تهای متنوعی،همچون رویکرد جامعه شناختی، روان شناختی، اسطوره شناختی و پدیدارشناختی را دربررسی این آیین به کار برد هاند و نظریه های گوناگونی را در ای نباره مطرح کرده اند. اینمقاله کوشیده است تا در بررسی مختصر خود، پژوه شها و نظریه های سه تن از اینمحققان، یعنی هربرت اسپنسر، ادوارد تایلور و جیمز جورج فریزر را به اجمال معرفینماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - چالش بر سر وراثت: بازخوانی تطبیقی داستان قربانی پسر ابراهیم(ع) در سنّت های یهودی، مسیحی و اسلامی
        محمدرضا وصفی سید روح اله شفیعی
        ابراهیم(ع) پدر ادیان سه گانة سامی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) است. دستور خدا به او برایقربانی کردن یکی از پسرانش، از داستا نهای مهم و مشترک متون مقدس ادیان ابراهیمی است.بااین همه، چالشی چشمگیر نیز در این میان وجود دارد، که به کیستی این قربانی باز می گردد.درحالی که یهودیان أکثر
        ابراهیم(ع) پدر ادیان سه گانة سامی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) است. دستور خدا به او برایقربانی کردن یکی از پسرانش، از داستا نهای مهم و مشترک متون مقدس ادیان ابراهیمی است.بااین همه، چالشی چشمگیر نیز در این میان وجود دارد، که به کیستی این قربانی باز می گردد.درحالی که یهودیان و مسیحیان، او را اسحاق(ع) می دانند، مسلمانان بدین سو گرایش دارند که او رااسماعیل(ع) بدانند. اما ب هراستی کیستی این قربانی، چه اهمیتی دارد؟ مگر هدف متون مقدس ازبازگویی این داستان، توجه پیروان ادیان ابراهیمی به ایمان ابراهیم(ع) و تلاش برای دنباله روی از اونیست؟ پس چرا چنین چالشی سر برآورده است؟ این مقاله به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش،نخست گزارشی تطبیقی از داستان زندگی پسران ابراهیم(ع) در کتاب مقدس و قرآن به دست می دهد،در پدیدآمدن این چالش می پردازد. به باور نویسندگان وراثت و سپس به بازگویی جایگاه عنصربررسی تاریخی برداشت های پیروان ادیان ابراهیمی از این داستان، نشان می دهد که آنان پسرآماده شده برای قربانی شدن را، وارث اصلی ابراهیم(ع) می دانسته اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - قربانی‌کردن از دیدگاه قبایل ابتدایی در مغرب زمین و نظر قرآن
        علی مهدی‌زاده
        یکی از راه‌های نجات از بلایا و مصیبت‌ها و گرفتاری‌ها، قربانی و اهدای پیشکش به نیرو یا قدرت‌های برتر و حاکم بر عالم است. در همه ادیان الهی و غیرالهی و ابتدایی قربانی به شکل‌های متفاوتی وجود دارد که بیشتر به دو نوع خونی و غیرخونی تقسیم می‌شود. در میان ادیان ابتدایی، بومیا أکثر
        یکی از راه‌های نجات از بلایا و مصیبت‌ها و گرفتاری‌ها، قربانی و اهدای پیشکش به نیرو یا قدرت‌های برتر و حاکم بر عالم است. در همه ادیان الهی و غیرالهی و ابتدایی قربانی به شکل‌های متفاوتی وجود دارد که بیشتر به دو نوع خونی و غیرخونی تقسیم می‌شود. در میان ادیان ابتدایی، بومیان قاره آمریکا به‌ویژه مرکزی و جنوبی، ظالمانه‌ترین شکل قربانی یعنی قربانی انسانی را برای آرام‌کردن خشم خدایان یا جلب نظر آنها به‌کار می‌بردند. در این مقاله سعی شده است با شرح مختصری از انواع قربانی به دلیل فلسفی و مذهبی، ذهن خواننده را نسبت به باور این عمل در بین بومیان، کمی شفاف‌تر از پیش نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - حقوق قربانیان اقدامات تروریستی در رهیافت های سیاسی و قوانین بین‌المللی با تاکید بر جغرافیای سیاسی خاورمیانه
        سیدمحمدرضا موسوی فرد
        تروریسم در لغت از آن با عنوان وحشت‌افکنی، هراس افکنی و ارعاب گری نیز نام‌برده شده است، به استفاده از خشونت یا تهدید به استفاده از خشونت برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی، یا ایدئولوژیک گفته می‌شود، تروریسم استفاده غیرقانونی از خشونت یا ارعاب است، به‌خصوص بر علیه غیرنظا أکثر
        تروریسم در لغت از آن با عنوان وحشت‌افکنی، هراس افکنی و ارعاب گری نیز نام‌برده شده است، به استفاده از خشونت یا تهدید به استفاده از خشونت برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی، یا ایدئولوژیک گفته می‌شود، تروریسم استفاده غیرقانونی از خشونت یا ارعاب است، به‌خصوص بر علیه غیرنظامیان، برای دنبال کردن اهداف سیاسی است. البته در جهان امروزی، تعریف دقیقی از واژه تروریسم در دست نیست. به‌عبارت‌دیگر: به رویکردی گفته می‌شود که اساس روش تحمیل عقاید به دیگران را صرفاً با زورآزمایی، ترور، جنگ، اعمال خشونت‌آمیز، رعب و وحشت، آشوب‌آفرینی، عملیات‌های چریکی، کشتار جمعی، نسل‌کشی، شکنجه و کودتا می‌داند. با این تفاسیر به قربانیان می‌رسیم که بدون هیچ‌گونه گناه یا سهمی در این فعل‌وانفعالات باید تاوان جرم و گناه نکرده را پس دهند، در پژوهش پیش روی درصدد تبیین حقوق قربانیان ناشی از تروریسم از منظر قواعد و اصول حقوقی و راهکارهای سیاسی مرتبط با آن در منطقه خاورمیانه می‌باشیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - قربانی شدن انسان در مناسبات تیره اجتماعی در نمایشنامه های « گوریل پشمالو » اثر یوجین اونیل و « پلّکان « اثر اکبر رادی
        عطاالله کوپال روزالین شدیدی
        در فایل اصل مقاله موجود است
        در فایل اصل مقاله موجود است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - مقایسه رفتارهای قلدری- قربانی و توانایی شناختی در دانش‌آموزان پسر دوم متوسطه فرزند طلاق و غیر‌طلاق
        مریم ربیعی سوسن صابر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه رفتارهای قلدری- قربانی و توانایی شناختی در دانش آموزان پسر دوم متوسطه فرزند طلاق و غیر طلاق به اجرا در آمد. روش: جامعه آماری پژوهش تمامی نوجوانان پسر 16 تا 18 ساله (دوره دوم متوسطه) فرزند طلاق و فرزند غیر طلاق در منطقه 8 و 13 شهر تهران در س أکثر
        هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه رفتارهای قلدری- قربانی و توانایی شناختی در دانش آموزان پسر دوم متوسطه فرزند طلاق و غیر طلاق به اجرا در آمد. روش: جامعه آماری پژوهش تمامی نوجوانان پسر 16 تا 18 ساله (دوره دوم متوسطه) فرزند طلاق و فرزند غیر طلاق در منطقه 8 و 13 شهر تهران در سال تحصیلی 97-96 بود که به روش نمونه گیری در دسترس و برای هر گروه 50 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی(1392) و رفتارهای قلدری- قربانی الویس (1996) استفاده شد و داده های بدست آمده با تحلیل واریانس چند متغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق و غیر طلاق به لحاظ مؤلفه های قلدری- قربانی تفاوت معنادار وجود دارد و دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق در مقایسه با دانش آموزان پسر عادی در مؤلفه های قلدری- قربانی میانگین نمرات بالاتری کسب می کنند. بین دو گروه دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق و غیر طلاق به لحاظ مؤلفه های توانایی شناختی تفاوت معنادار وجود دارد . نتیجه گیری: دانش آموزان پسر متعلق به خانواده های طلاق در مقایسه با دانش آموزان پسر عادی در مؤلفه های برنامه ریزی، توجه پایدار، شناخت اجتماعی و انعطاف پذیری شناختی عملکرد ضعیف تری دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تحلیل جامعه شناختی عوامل و پیامدهای اجتماعی و فردی خشونت خانگی (مورد مطالعه قربانیان خشونت خانگی شهرهای زلزله زده تازه آباد و جوانرود)
        نامدار حسینی خدیجه سفیری سید محمد سیدمیرزایی
        خشونت خانگی یک رفتار عامدانه و نوعی فرافکنی نادرست احساسات درونی است که ممکن است همه افراد در شرایط و موقعیت های مختلف، مرتکب آن شوند. رفتارهای خشونت آمیز به ویژه در چارچوب خانه، همواره قربانیانی داشته که بنا به دلایلی ترجیح به سکوت و تحمل شرایط خشونت آمیز را داشته اند. أکثر
        خشونت خانگی یک رفتار عامدانه و نوعی فرافکنی نادرست احساسات درونی است که ممکن است همه افراد در شرایط و موقعیت های مختلف، مرتکب آن شوند. رفتارهای خشونت آمیز به ویژه در چارچوب خانه، همواره قربانیانی داشته که بنا به دلایلی ترجیح به سکوت و تحمل شرایط خشونت آمیز را داشته اند. این پژوهش با هدف بررسی علل بوجود آورنده و پیامدهای ناشی از آن، در میان قربانیان خشونت خانگی در شهرهای تازه آباد و جوانرود بعد از زلزله سال 1397، می باشد. روش پژوهش نظریه داده بنیاد می باشد که داده های مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 15 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه قربانی بودن خشونت خانگی را داشتند، به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، مشخص گردید. از مجموع 468 داده ی خام، 298 مفهوم، 39 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم محوری "اعمال سلطه"، به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل بوجود آوردن خشونت خانگی در مشارکت کنندگان، پرخاشگری؛ اختلافات خانوادگی؛ تحمیل عقیده می باشد. شرایط مداخله گر پدیده " اعمال سلطه" عبارت است از، تحکّم و فرداستی مردانه و فقر. پیامدهای اعمال سلطه شامل، مبارزه جویی و انتقام؛ خودکم بینی؛ دلسردی و احساس فرودستی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - مطالعه ترس از جرم در بین شهروندان اردبیلی
        طاها عشایری محسن نیازی اصغر وثوقی اصل
        چکیده: زمینه و هدف: ترس از جرم به احساس نگرانی فرد از قربانی شدن به‌وسیله بزه‌کاران و مجرمان اجتماعی دارد. این مسئله در شهر اردبیل به دلایل بی‌سازمانی اجتماعی و کاهش حس اثربخشی جمعی در اثر مهاجرت و به هم خوردن ساختار همگون جامعه در حال افزایش است. هدف اصلی این پژوهش تبی أکثر
        چکیده: زمینه و هدف: ترس از جرم به احساس نگرانی فرد از قربانی شدن به‌وسیله بزه‌کاران و مجرمان اجتماعی دارد. این مسئله در شهر اردبیل به دلایل بی‌سازمانی اجتماعی و کاهش حس اثربخشی جمعی در اثر مهاجرت و به هم خوردن ساختار همگون جامعه در حال افزایش است. هدف اصلی این پژوهش تبیین کیفی ترس از جرم در شهر اردبیل بر مبنای مدل اشتراواس و کوربین است. روش: گرند تئوری (مدل اشتراوس و کوربین)، روش اصلی، ابزار آن مصاحبه عمیق، حجم نمونه 48 نفر، روش نمونه‌گیری از نوع تعمدی-هدفمند مبتنی بر اصول اشباع نظری است. روش قابلیت اعتماد بر مبنای روش مقایسه‌های تحلیلی و فن ممیّزی انجام‌گرفته است. نتایج: نتایج نشان می‌دهد که مطابق مدل اشتراوس و کوربین مقوله مرکزی (ترس از جرم) به‌مثابه کاهش اثربخشی جمعی تابعی از عوامل زمینه‌ای (پایگاه طبقاتی، نوع شغل، جنسیت، وضعیت محله، فضای نابرابر اجتماع، آنومی اقتصادی- اجتماعی، نظام خانواده آشفته و ساختار ناهمگن اجتماع)، علّی (زوال حس شرمساری، زوال هنجار اخلاقی، تجربه بزه‌دیدگی)، مداخله‌ای (بی‌نزاکتی مدنی، بازدارندگی اجتماعی، قانون‌گریزی اجتماعی، عرفگرایی دینی، تعلق اجتماعی پایین، رفتار پرخطر اجتماعی، دوگانگی سبک زندگی و انطباق اجتماعی منفی) بوده و استراتژی کنشگران در برابر این امر (بی‌ثباتی و جابجایی سکونتی، اتخاذ تدابیر پیشگیری و توانمندسازی شخصی) و پیامدهای پدیده در اجتماع (بی‌اعتمادی محلی- اجتماعی، زوال فیزیکی اجتماعی، شکل‌گیری وندالیسم گرافیتی، بی‌توجهی جمعی و فرسایش پیوندهای جمعی) است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - تحلیل جامعه شناختی عوامل و پیامدهای اجتماعی و فردی خشونت خانگی (مورد مطالعه قربانیان خشونت خانگی شهرهای زلزله زده تازه آباد و جوانرود)
        نامدار حسینی خدیجه سفیری سید محمد سید میرزایی
        چکیده خشونت خانگی یک رفتار عامدانه و نوعی فرافکنی نادرست احساسات درونی است که ممکن است همه افراد در شرایط و موقعیت های مختلف، مرتکب آن شوند. رفتارهای خشونت آمیز به ویژه در چارچوب خانه، همواره قربانیانی داشته که بنا به دلایلی ترجیح به سکوت و تحمل شرایط خشونت آمیز را داشت أکثر
        چکیده خشونت خانگی یک رفتار عامدانه و نوعی فرافکنی نادرست احساسات درونی است که ممکن است همه افراد در شرایط و موقعیت های مختلف، مرتکب آن شوند. رفتارهای خشونت آمیز به ویژه در چارچوب خانه، همواره قربانیانی داشته که بنا به دلایلی ترجیح به سکوت و تحمل شرایط خشونت آمیز را داشته اند. این پژوهش با هدف بررسی علل بوجود آورنده و پیامدهای ناشی از آن، در میان قربانیان خشونت خانگی در شهرهای تازه آباد و جوانرود بعد از زلزله سال 1397، می باشد. روش پژوهش نظریه داده بنیاد می باشد که داده های مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافت با 15 نفر از مشارکت کنندگانی که سابقه قربانی بودن خشونت خانگی را داشتند، به دست آمده است. شیوه انتخاب مشارکت کنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، مشخص گردید. از مجموع 468 داده ی خام، 298 مفهوم، 39 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی از داده های اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم محوری "اعمال سلطه"، به عنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش می داد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل بوجود آوردن خشونت خانگی در مشارکت کنندگان، پرخاشگری؛ اختلافات خانوادگی؛ تحمیل عقیده می باشد. شرایط مداخله گر پدیده " اعمال سلطه" عبارت است از، تحکّم و فرداستی مردانه و فقر. پیامدهای اعمال سلطه شامل، مبارزه جویی و انتقام؛ خودکم بینی؛ دلسردی و احساس فرودستی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - مطالعه ترس از جرم در بین شهروندان اردبیلی
        طاها عشایری محسن نیازی اصغر وثوقی اصل
        ترس از جرم به احساس نگرانی فرد از قربانی شدن به‌وسیله بزه‌کاران و مجرمان اجتماعی دارد. این مسئله در شهر اردبیل به دلایل بی‌سازمانی اجتماعی و کاهش حس اثربخشی جمعی در اثر مهاجرت و به هم خوردن ساختار همگون جامعه در حال افزایش است. هدف اصلی این پژوهش تبیین کیفی ترس از جرم د أکثر
        ترس از جرم به احساس نگرانی فرد از قربانی شدن به‌وسیله بزه‌کاران و مجرمان اجتماعی دارد. این مسئله در شهر اردبیل به دلایل بی‌سازمانی اجتماعی و کاهش حس اثربخشی جمعی در اثر مهاجرت و به هم خوردن ساختار همگون جامعه در حال افزایش است. هدف اصلی این پژوهش تبیین کیفی ترس از جرم در شهر اردبیل بر مبنای مدل اشتراواس و کوربین است. گرند تئوری (مدل اشتراوس و کوربین)، روش اصلی، ابزار آن مصاحبه عمیق، حجم نمونه 48 نفر، روش نمونه‌گیری از نوع تعمدی-هدفمند مبتنی بر اصول اشباع نظری است. روش قابلیت اعتماد بر مبنای روش مقایسه‌های تحلیلی و فن ممیّزی انجام‌گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که مطابق مدل اشتراوس و کوربین مقوله مرکزی (ترس از جرم) به‌مثابه کاهش اثربخشی جمعی تابعی از عوامل زمینه‌ای (پایگاه طبقاتی، نوع شغل، جنسیت، وضعیت محله، فضای نابرابر اجتماع، آنومی اقتصادی- اجتماعی، نظام خانواده آشفته و ساختار ناهمگن اجتماع)، علّی (زوال حس شرمساری، زوال هنجار اخلاقی، تجربه بزه دیدگی)، مداخله‌ای (بی‌نزاکتی مدنی، بازدارندگی اجتماعی، قانون‌گریزی اجتماعی، عرفگرایی دینی، تعلق اجتماعی پایین، رفتار پرخطر اجتماعی، دوگانگی سبک زندگی و انطباق اجتماعی منفی) بوده و استراتژی کنشگران در برابر این امر (بی‌ثباتی و جابجایی سکونتی، اتخاذ تدابیر پیشگیری و توانمندسازی شخصی) و پیامدهای پدیده در اجتماع (بی‌اعتمادی محلی- اجتماعی، زوال فیزیکی اجتماعی، شکل‌گیری وندالیسم گرافیتی، بی‌توجهی جمعی و فرسایش پیوندهای جمعی) است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی اعتبار، روایی و هنجار‌یابی سیاهۀ رفتارهای مستقیم و غیرمستقیم ایرلند در زندانیان شهرستان همدان
        وحیده حجه فروش رسول کرد نوقابی حسن پاشا شریفی محمد پورسینا
          هدف این پژوهش بررسی عملی بودن اعتبار، روایی و هنجار‌یابی سیاهۀ رفتارهای مستقیم و غیرمستقیم ایرلند است. جامعۀ آماری زندانیان غیرسیاسی زندان مرکزی شهرستان همدان است که از میان آنها 500 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به سیاهۀ ایرلند (2007) در یک مرحله أکثر
          هدف این پژوهش بررسی عملی بودن اعتبار، روایی و هنجار‌یابی سیاهۀ رفتارهای مستقیم و غیرمستقیم ایرلند است. جامعۀ آماری زندانیان غیرسیاسی زندان مرکزی شهرستان همدان است که از میان آنها 500 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به سیاهۀ ایرلند (2007) در یک مرحله پاسخ دادند. به‌منظور به‌دست آوردن پایایی پرسشنامه از روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ استفاده شد. روش بازآزمایی با تکرار خود سیاهه پس از یک هفته بر روی 100 نفر اجرا شد که ضریب پایایی برای فرم قربانی بودن 47/0 r = و برای فرم قلدری 43/0 r = در سطح معناداری 01/0 > P به‌دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ نیز برای سیاهۀ قربانی بودن 92/0 و برای سیاهۀ قلدری 90/0 به دست آمد. پس از حذف 12 ماده از فرم اول و 10 ماده از فرم دوم که همبستگی ضعیفی با کل سیاهه داشتند و از نظر آماری بی‌معنا بودند، ضریب اعتبار به ترتیب 94/0 و 92/0 برآورد شد. برای بررسی روایی سازه و اینکه سیاهه از چه عواملی اشباع شده است، از روش تحلیل عاملی استفاده شد و با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی و چرخش پروماکس از مجموعۀ فرم قربانی بودن 5 عامل و از فرم قلدری نیز 5 عامل استخراج شد. در این پژوهش برای بررسی روایی ملاکی همزمان از نظرات نگهبانان بندها در خصوص میزان رفتارهای مرتبط با زورگیری به‌عنوان ملاک استفاده شد. نتایج نشان داد که این ضریب برای فرم قربانی بودن 45/0 r = و برای فرم قلدری43/0 r = بود و نشان می‌دهد که هر دو ضریب همبستگی در سطح 01/0 P < معنادار است . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - مقایسۀ اثربخشی روش فرنالد و دیویس بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان
        طاهره حیدری ارزو شاه میوه اصفهانی احمد عابدی منصوره بهرامی پور
          هدف این پژوهش، مقایسۀ اثربخشی روش فرنالد و دیویس بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پسر پایۀ سوم ابتدایی بود. پژوهش از نوع آزمایشی با سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان نارساخوان مراجعه‌کننده به مرکز م أکثر
          هدف این پژوهش، مقایسۀ اثربخشی روش فرنالد و دیویس بر عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان پسر پایۀ سوم ابتدایی بود. پژوهش از نوع آزمایشی با سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعۀ آماری شامل دانش‌آموزان نارساخوان مراجعه‌کننده به مرکز مشاورۀ شناخت و الفبای زندگی شهر اصفهان در دی‌ماه 1390 بود که به شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و 45 نفر به‌عنوان نمونۀ نهایی گزینش و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (15 دانش‌آموز روش فرنالد، 15 دانش‌آموز روش دیویس و 15 دانش‌آموز گروه گواه) جایگزین شدند. سپس آزمون تشخیصی خواندن (بدیعیان، 1375) و آزمون هوش وکسلر کودکان (عابدی، صاقی و ربیعی، 1388) بر روی هر سه گروه اجرا گردید. بر روی 15 دانش‌آموز گروه آزمایش روش فرنالد در 10 جلسۀ انفرادی 30 دقیقه‌ای و روش دیویس نیز بر روی 15 دانش‌آموز دیگر گروه آزمایش در 16 جلسۀ انفرادی 30 دقیقه‌ای مداخله صورت گرفت. بر روی گروه کنترل مداخله‌ای صورت نگرفت. در پایان مداخلات آزمون تشخیصی خواندن بر روی گروههای آزمایشی اجرا گردید و داده‌ها با نرم‌افزار SPSS 15 و آزمون تحلیل کوواریانس و مقایسه زوجی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که میانگین نمرات پس آزمون خواندن گروههای آزمایش و کنترل، تفاوت معناداری وجود دارد (001/0> P ). نتایج مقایسه‌های زوجی نیز نشان داد که بین میانگین نمرات پس‌آزمون خواندن دو گروه دیویس و فرنالد نیز تفاوت معناداری وجود دارد (001/0> P ). تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - مطالعه پدیدار‌شناختی: شناسایی تجارب و واکنش‌های روان‌تنی و جسمانی زنان 57-22 ساله قربانی عهدشکنی همسر
        مریم تولائی محمدحسین فلاح روناک عشقی سید علیرضا افشانی
        این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های روان تنی و جسمانی زنان قربانی عهدشکنی همسر صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا قضاوتی انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرا أکثر
        این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تجارب و واکنش های روان تنی و جسمانی زنان قربانی عهدشکنی همسر صورت پذیرفت. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی توصیفی بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند یا قضاوتی انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه مورد مطالعه 20 زن قربانی عهدشکنی همسر در فاصله سنی22-57 سال ساکن شهر اصفهان در سال 1397 بودند. به منظور تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. تحلیل داده‌ها منجر به ایجاد دو مضمون واکنش‌های روان‌تنی و واکنش‌های جسمانی و برای هر کدام مضمون های فرعی تر، شامل واکنش های روان تنی (مشکلات در تناسب اندام، مشکلات تغذیه ای، مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی، مشکلات عضلانی، مشکلات خواب، مشکلات عصبی، واکنش های اضطرابی، مشکلات گوارشی، مشکلات فشارخون) و واکنش های جسمانی (مشکلات جسمانی و جسمانی سازی) شد. نتایج مطالعه نشان داد که عهدشکنی توسط همه آسیب دیدگان به صورت همسان تجربه نمی‌شود و ادراک متفاوت آن، موجب تجارب و واکنش های متفاوت توسط زنان قربانی عهدشکنی می شود. با توجه به اینکه یافته ها از طریق مصاحبه و برخواسته از بافت فرهنگی جامعه استخراج شده است می تواند برای متخصصین جهت آگاهی از تجارب زنان آسیب دیده برای ارائه خدمات درمانی مفید باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی بلاگردانی در آثار منظوم عطار با رویکرد اسطوره ای
        فاطمه حجه فروش مرتضی رزاق پور رضا صادقی شهپر
        بلاگردانی یکی از اسطوره های قدیمی است که برای مقابله با انتقال بلاها به اشکال گوناگون در فرهنگ ها وجود داشته است و نمایانگر آداب و رسوم هر ملّت است و نقش حیاتی در زندگی مردم ایفا می‌کند. انسان همواره برای رهایی خود و نزدیکان از حوادث ناگوار، به روش های مختلف بلاها را از أکثر
        بلاگردانی یکی از اسطوره های قدیمی است که برای مقابله با انتقال بلاها به اشکال گوناگون در فرهنگ ها وجود داشته است و نمایانگر آداب و رسوم هر ملّت است و نقش حیاتی در زندگی مردم ایفا می‌کند. انسان همواره برای رهایی خود و نزدیکان از حوادث ناگوار، به روش های مختلف بلاها را از خود دور می‌کرده‌است. برپاکردن مراسم قربانی یکی از این شواهد است که در طول تاریخ تاریخ اسطوره-ای با تعدیل شدن آن به شکل قربانی حیوانات در آمده‌است. چشم زخم نیز از جمله نمودهای اسطوره‌ای است که با فرهنگ مردم عجین شده و برای بلاگردانی از آن به قربانی، دعا، حرز و تعویذ، دود کردن اسفند و... متوسّل می شدند. این پژوهش از نوع کتابخانه‌ای بوده و پس از گردآوری و دسته بندی اطّلاعات به صورت توصیفی وتحلیلی انجام شده‌‌است. با بررسی غزلیات، قصاید و مثنوی های منطق الطیر، الهی نامه، مصیبت نامه و اسرارنامه این نتیجه حاصل می شود که تعدادی از اسطوره های بلاگردانی در این آثاربه شکل درونی و معنوی به کار رفته است. در باور عرفانی سالک برای دفع چشم بد از معشوق از هرکاری چون دود کردن اسفند، یا حتی سوزاندن یا قربانی کردن خودش به طور ذهنی، استفاده از تعویذ و دعا، حمایل، نذر کردن، پیشکش جان و ...دریغ نمی‌کند. تا معشوق و محبوبش از بلاها و آسیب‌ها در امان باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بررسی ترس از قربانی شدن زنان از منظر جامعه‌شناسی سبک زندگی
        طاها عشایری طاهره جهان پرور الهام حسین زاده
        هدف از پژوهش حاضر، بررسی ترس از قربانی شدن زنان از منظر جامعه‌شناسی سبک زندگی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه متون مرتبط با جامعه‌شناسی سبک زندگی است. نمونه موردپژوهش ترس از قربانی شدن زنان بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از متون و منابع مرتبط با موضو أکثر
        هدف از پژوهش حاضر، بررسی ترس از قربانی شدن زنان از منظر جامعه‌شناسی سبک زندگی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه متون مرتبط با جامعه‌شناسی سبک زندگی است. نمونه موردپژوهش ترس از قربانی شدن زنان بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از متون و منابع مرتبط با موضوع از روش کتابخانه‌ای استفاده شد. نتایج نشان داد که سبک زندگی، نقش مهمی در میزان ترس زنان از قربانی شدن و جرم دارد. تفاوت‌های جمعیت شناختی زنان هم نسبت به محیطی که در آن زندگی می‌کنند در میزان احتمال قربانی شدن، مرتبط با سبک زندگی آن‌ها می‌باشد. ترس از قربانی شدن زنان، با توجه به ارتباط آن با جرائم، در چهار بعد مالی، جانی، روانی و اخلاقی به دست آمد. شاخص‌های سبک زندگی انتخابی هم شامل چهار بعد شاخص سنتی بودن، مدرن بودن، ورزشی بودن و شاخص پرخطر بودن بود. هم‌چنین یافته‌ها نشان داد، هرچه سبک زندگی زنان سنتی‌تر باشد، میزان ترس از قربانی شدن کمتر و هر چه مدرن‌تر باشد، میزان ترس از قربانی شدن نیز بیشتر خواهد بود. افرادی که سبک زندگی ورزشی را اتخاذ می‌کنند، میزان ترس از قربانی شدن کمتری را از خود بروز می‌دهند و افرادی که سبک زندگی رفتار پرخطر را انتخاب می‌کنند در صورت مواجهه با ناامنی اجتماعی، ترس بیشتری را تجربه می‌کنند. بر این اساس بهبود سبک زندگی زنان از بعد رفاه اجتماعی، ترویج سبک زندگی بومی (اسلامی، سازگار با هنجار اجتماعی) و مقابله با رواج سبک زندگی خطرآفرین (نابهنجار و ناسازگار بافرهنگ جامعه) برای کاهش ترس از قربانی شدن ضروری می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - عوامل تأثیرگذار بر مناسبات سربداران و حکومت‌های محلی همجوار
        دکتر بشری دلریش حسین رضانژاد
        یکی از ویژگی‌های تاریخ سیاسی ایران در قرن هشتم هجری قمری، حد فاصل زوال ایلخانان تا روی کار آمدن تیموریان، وجود سلسله‌های محلی متعددی است که در چهارگوشه ایران تشکیل شدند. در این میان، شرق ایران و خراسان محل قدرت نمائی حکومت‌های متعدد از جمله حکومت سربداران با اتکاء به مذ أکثر
        یکی از ویژگی‌های تاریخ سیاسی ایران در قرن هشتم هجری قمری، حد فاصل زوال ایلخانان تا روی کار آمدن تیموریان، وجود سلسله‌های محلی متعددی است که در چهارگوشه ایران تشکیل شدند. در این میان، شرق ایران و خراسان محل قدرت نمائی حکومت‌های متعدد از جمله حکومت سربداران با اتکاء به مذهب تشیع اثنی عشری بود. در جوار سربداران و پیش از آنان، حکومت‌های سنی مذهب طغاتیموریه، آل کُرت و جانی قربانی‌ها نیز جهت کسب قدرت سیاسی به تکاپو برخاسته بودند. با تشکیل این حکومت‌ها در جوار یکدیگر و به رغم روابط کمرنگ دوستانۀ آن‌ها، علل و عوامل متعدد چون مسائل ارضی و گسترش قلمرو بویژه رقابت بر سر تصرف خراسان، تفاوت و تباین مذهبی و اختلافات سیاسی، وقوع برخورد و تنش بین حکومت‌های محلیِ خراسان را گریزناپذیر می‌ساخت که در نهایت منجر به ضعف و در نتیجه زوال و سقوط آنان شد. پژوهش حاضر با شیوه‌ی تحلیلی ـ توصیفی، با اتکاء به منابع دست‌ اول و تحقیقات جدید بر آن است تا زوایای پنهان و آشکار مناسبات این حکومت‌‌های محلی و عوامل تأثیرگذار بر آن را بررسی و تحلیل نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - هم‌سنجی اثربخشی و تداوم تأثیر درمان ذهن‌آگاهی مثبت‌نگر و شفقت‌درمانی بر اجتناب تجربه‌ای و بدتنظیمی هیجان در زنان قربانی خشونت خانگی
        مینوش همایونی مولود کیخسروانی علی پولادی ریشهری
        مرور پیشینه نظری و تجربی نشان می‌دهد که درمان ذهن‌آگاهی مثبت‌محور و درمان مبتنی بر شفقت بر بدتنظیمی هیجان و اجتناب تجربه‌ای مؤثر بوده است. اما هنوز مشخص نیست که کدام‌یک از این مداخلات در طول زمان اثربخشی بیشتر و پایدارتری دارند. پژوهش حاضر با هدف هم‌سنجی اثربخشی و تداوم أکثر
        مرور پیشینه نظری و تجربی نشان می‌دهد که درمان ذهن‌آگاهی مثبت‌محور و درمان مبتنی بر شفقت بر بدتنظیمی هیجان و اجتناب تجربه‌ای مؤثر بوده است. اما هنوز مشخص نیست که کدام‌یک از این مداخلات در طول زمان اثربخشی بیشتر و پایدارتری دارند. پژوهش حاضر با هدف هم‌سنجی اثربخشی و تداوم تأثیر درمان ذهن‌آگاهی مثبت‌نگر و شفقت‌درمانی بر اجتناب تجربه‌ای و بدتنظیمی هیجان در زنان قربانی خشونت خانگی انجام پذیرفت. پژوهش حاضر حیث هدف کاربردی و از نظر ماهیت از نوع طرح‌های نیمه‌آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون چندگروهی با گروه گواه با یک مرحله پیگیری سه ماه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر متشکل از تمامی زنان قربانی خشونت خانگی که در سال 99-1398 عضو خانه‌های امن شیراز بود که به روش داوطلبانه 45 نفر انتخاب و به روش تصادفی در گروه‌های آزمایش (درمان شفقت و ذهن‌آگاهی مثبت‌محور) و گواه قرار گرفتند. ابزارهای سنجش شامل تنظیم هیجان گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون (2001) و پرسشنامه اجتناب تجربه‌ای باوند و همکاران (2010) بود. یکی از گروه‌های آزمایش مداخله ذهن‌آگاهی مثبت‌محور هافمن، وو و بوتچر (2014) و گروه دیگر آزمایش درمان متمرکز بر شفقت گیلبرت (2010) را هرکدام در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت کردند و گروه گواه هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر و بنفرونی انجام شد. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر شفقت و درمان ذهن‌آگاهی مثبت‌محور بر بدتنظیمی هیجان و اجتناب تجربه‌ای مؤثر است (01/0p&lt;). روش درمان مبتنی بر شفقت نسبت به درمان ذهن‌آگاهی در کاهش بدتنظیمی هیجان و اجتناب تجربه‌ای اثربخش‌تر می‌باشد (01/0p&lt;). به نظر می‌رسد درمان مبتنی بر شفقت و درمان ذهن‌آگاهی مثبت‌محور می‌تواند به‌عنوان یک امر پیشگیرانه و بهبوددهنده در افزایش سلامت روان و کیفیت زندگی زنان قربان خشونت خانگی مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - اثربخشی آموزش جرأت ورزی بر بهبودکیفیت زندگی نوجوانان دختر قربانی خشونت
        رحیم بدری گرگری سمیرا زمانلوی گرگری
        هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش جرأت ورزی بر بهبودکیفیت زندگی نوجوانان دختر قربانی خشونت بود. جهت انجام این پژوهش از بین دانش آموزان دختر شهرستان جلفا 120 نفر انتخاب که بعد از اجرا پرسشنامه قلدری ایلی نویزی، 50 نفر به عنوان قربانی شناخته و به صورت تصادفی خوشه ای در أکثر
        هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش جرأت ورزی بر بهبودکیفیت زندگی نوجوانان دختر قربانی خشونت بود. جهت انجام این پژوهش از بین دانش آموزان دختر شهرستان جلفا 120 نفر انتخاب که بعد از اجرا پرسشنامه قلدری ایلی نویزی، 50 نفر به عنوان قربانی شناخته و به صورت تصادفی خوشه ای در دو گروه 25 نفری به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل جایگزین شدند. قبل از اجرای متغیر مستقل (آموزش جرأت ورزی) به وسیله پرسشنامه کیفیت زندگی مورد اندازه گیری قرار گرفتند (پیش آزمون). سپس آزمودنی های گروه آزمایش، در جلسات آموزشی جرأت ورزی (هشت جلسه) شرکت کردند و مداخله ها در مورد آنها انجام گرفت و افراد گروه کنترل هیچ نوع مداخله ای دریافت نکردند. پس از پایان جلسات پس آزمون برای هر دو گروه اجرا و داده های بدست آمده با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل و فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در سطح احتمال 99 درصد (001/0) تفاوت معنی داری وجود دارد و آموزش جرأت ورزی موجب افزایش کیفیت زندگی، افزایش سلامت جسمی، افزایش سلامت روانی و افزایش میزان روابط اجتماعی گروه آزمایش می شود. بنابراین آموزش جرأت ورزی موجب ارتقای کیفیت زندگی، افزایش سلامت جسمی و روانی و افزایش میزان روابط اجتماعی دانش آموزان دختر قربانی خشونت می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - هویت‌های عمومی در ایران*
        کرامت اله راسخ
        هدف این مقاله بررسی مرزهای هویت عمومی درایران است. هویت عمومی درفرایند آموزش و قربانی کردن تقویت می‌شود. رویکرد نظری این پژوهش براساس نظرات برنهارد گیزن بنا شده است. این تحقیق بااستفاده از روش موضوع‌گرا انجام گرفت. نژاد، زبان، قومیت، دین ومذهب عمده‌ترین شاخص‌های هویت آغ أکثر
        هدف این مقاله بررسی مرزهای هویت عمومی درایران است. هویت عمومی درفرایند آموزش و قربانی کردن تقویت می‌شود. رویکرد نظری این پژوهش براساس نظرات برنهارد گیزن بنا شده است. این تحقیق بااستفاده از روش موضوع‌گرا انجام گرفت. نژاد، زبان، قومیت، دین ومذهب عمده‌ترین شاخص‌های هویت آغازین و آداب، رسوم، مناسک، الگوهای رفتاری و خصوصیات فرهنگی از جمله مهم‌ترین شاخص‌های هویت سنتی هستند. دین تا عصرمدرن مهم‌ترین و دربیشتر مواقع تنها منبع هویت عمومی بود. مدرنیسم در دنیای کنونی در کنار دین دومین منبع هویت عمومی است. واکنش در برابر مدرنیسم به ‌منزله منبع هویت عمومی درجوامع سنتی شدید است. به ‌علاوه، عوامل گوناگون از قبیل وابستگی جنسیتی، طبقاتی، سطح تحصیلات، خاستگاه اجتماعی، محل سکونت و غیره در واکنش افراد در مقابل مدرنیسم تاثیر دارد. یافته‌های تحقیق و تاریخ یک قرن گذشته ایران نشان داد که جامعه ایرانی متشکل از هویت‌های متفاوت آغازین و سنتی دربرابر مدرنیسم به ‌منزله منبع هویت عمومی واکنش شدید نشان داد. این مقاومت تحول به جنبش اجتماعی یافت و به ‌این‌ترتیب زمینه برای انقلاب اسلامی در بهمن 1357 فراهم شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - طراحی برنامه آموزشی ضد‌قلدری تلفیقی و تعیین اثربخشی آن بر کاهش ‌قربانی‌شدن دانش‌آموزان دوره اول متوسطه
        رحیم بدری سید عدنان حسینی تورج هاشمی میرمحمود میرنسب
        هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزشی ضد‌قلدری تلفیقی و تعیین اثربخشی آن بر کاهش ‌قربانی‌شدن دانش‌آموزان دوره اول متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 95-94 بود. روش تحقیق از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه بود. بدین منظور دو مدرسه با روش نمونه‌گیری هدف أکثر
        هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزشی ضد‌قلدری تلفیقی و تعیین اثربخشی آن بر کاهش ‌قربانی‌شدن دانش‌آموزان دوره اول متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 95-94 بود. روش تحقیق از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه بود. بدین منظور دو مدرسه با روش نمونه‌گیری هدفمند یکی به عنوان گروه آزمایشی و یکی به عنوان مدرسه گروه کنترل انتخاب شدند. سپس یک برنامه جامع ضد‌قلدری با جلسات مشخص برای هر کدام از گروه‌های عوامل اجرایی مدرسه، معلمان، دانش‌آموزان و والدین تدوین شد. بعد از آن فرم ایرانی پرسشنامه ‌قربانی‌شدن (B.V.S) به عنوان پیش آزمون برای تمامی دانش‌آموزان دو مدرسه اجرا و سپس برنامه در مدرسه آزمایشی به صورت جداگانه برای هر کدام از گروه‌‌های مذکور آموزش داده شد و در پایان پس‌آزمون دوباره به اجرا در آمد. داده‌های بدست آمده با روش تحلیل کوواریانس و با نرم‌افزارSPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها حاکی از اثر بخشی برنامه ضد‌قلدری، بر کاهش ‌قربانی‌شدن در هر سه بعد کلامی، عاطفی و جسمانی دانش‌آموزان مدرسه آزمایشی بود(05/0&gt;P). هر چند این اثربخشی بر قربانی‌شدن کلامی و جسمانی اندکی بالاتر از ‌قربانی‌شدن عاطفی بود. با توجه به این یافته‌ پیشنهاد ‌‌‌‌‌‌می‌شود که اجرای برنامه‌‌های ضد‌قلدری به صورت جامع در سطح مدارس کشور مدنظر مسئولان آموزش و پرورش قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - مقایسه سبک‌های هویت دانش‌آموزان با رفتارهای قلدری، قربانی و دانش‌آموزان عادی
        نرگس پورطالب میرمحمود میرنسب
        هدف پژوهش حاضر مقایسه سبک‌های هویت دانش‌آموزان قلدر، قربانی و عادی بود. طرح پژوهش حاضر از نوع طرح‌های علی &ndash; مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه بود که در سال تحصیلی 94- 93 در شهر تبریز مشغول به تحصیل بودند. نمونه آماری پژوهش را، 3 أکثر
        هدف پژوهش حاضر مقایسه سبک‌های هویت دانش‌آموزان قلدر، قربانی و عادی بود. طرح پژوهش حاضر از نوع طرح‌های علی &ndash; مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه بود که در سال تحصیلی 94- 93 در شهر تبریز مشغول به تحصیل بودند. نمونه آماری پژوهش را، 372 نفر از دانش‌آموزان مدارس پسرانه با میانگین سنی 16 سال تشکیل می‌دادند که به روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای و از طریق سرند کردن برگزیده شدند. برای انجام این پژوهش نمونه مد نظر از طریق انتخاب معلمان و تکمیل پرسشنامه قلدر- قربانی الویوس انتخاب و به وسیله پرسشنامه سبک‌های هویت برزونسکی مورد آزمون قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از روش تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که بین سبک‌های هویت دانش‌آموزان قلدر، قربانی و عادی تفاوت معنا دار وجود دارد، به طوری که دانش‌آموزان قلدر، دارای سبک هویت اجتنابی/ سردرگم و دانش‌آموزان قربانی دارای سبک‌های هویت هنجاری و اطلاعاتی و دانش‌آموزان عادی دارای سبک‌های هویت هنجاری هستند؛ از نظر تعهد هویت بین سه گروه تفاوت معنا‌داری مشاهده نشد. یافته‌های پژوهش حاضر تأثیر ویژگی‌های قلدری و قربانی را در سبک‌های هویت برجسته نمود؛ لذا این یافته‌ها می‌تواند، راهگشای تحقیقات بیشتر، در خصوص متغیرهای پژوهش، در آینده باشند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - جایگاه آیین قربانی کردن در داستان های هزار و یک‌شب
        مهدی خلیفه قربانعلی ابراهیمی مهرداد چترایی
        قربانی کردن از کهن‌ترین آیین‌های دینی است که مورد توجه انسان‌ها بوده و حیات آن را می‌توان به درازای زندگی بشر گره زد. هزارویک شب از آن جهت اهمیت و ضرورت دارد که شناخت عمیق‌تری از باورها و اعتقادات انسان‌ها در قرون گذشته را نشان می‌دهد. در خصوص قربانی و انواع آن در متون أکثر
        قربانی کردن از کهن‌ترین آیین‌های دینی است که مورد توجه انسان‌ها بوده و حیات آن را می‌توان به درازای زندگی بشر گره زد. هزارویک شب از آن جهت اهمیت و ضرورت دارد که شناخت عمیق‌تری از باورها و اعتقادات انسان‌ها در قرون گذشته را نشان می‌دهد. در خصوص قربانی و انواع آن در متون فارسی پژوهش‌های مختلفی صورت گرفته است. این مقاله با هدف بررسی اقسام قربانی (به‌ویژه قربانی انسان)، اهداف و چگونگی آن در داستان‌های هزارویک شب با روش توصیفی &ndash; تحلیلی پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد که انواع قربانی (انسانی و حیوانی) در بین تمام ادیان رواج داشته است و هدف آن دفع بلا، ترس از خشم خدایان، روا شدن حاجت، یک عمل دینی در اعیاد مذاهب مختلف، عقیقه کردن و نظایر آن بوده است. این عمل آیینی پس از ظهور ادیان الهی و رشد فکری بشر دچار تغییر و دگرگونی گشت و حیوان جایگزین انسان شد. اکنون نیز کماکان در بین جوامع مختلف به‌ویژه مسلمان رواج دارد و در حال تبدیل به غیر خونی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - حقوق قربانیان اقدامات تروریستی در رهیافت های سیاسی و قوانین بین‌المللی با تاکید بر جغرافیای سیاسی خاورمیانه
        سیدمحمدرضا موسوی فرد
        تروریسم در لغت از آن با عنوان وحشت‌افکنی، هراس افکنی و ارعاب گری نیز نام‌برده شده است، به استفاده از خشونت یا تهدید به استفاده از خشونت برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی، یا ایدئولوژیک گفته می‌شود، تروریسم استفاده غیرقانونی از خشونت یا ارعاب است، به‌خصوص بر علیه غیرنظا أکثر
        تروریسم در لغت از آن با عنوان وحشت‌افکنی، هراس افکنی و ارعاب گری نیز نام‌برده شده است، به استفاده از خشونت یا تهدید به استفاده از خشونت برای دستیابی به اهداف سیاسی، مذهبی، یا ایدئولوژیک گفته می‌شود، تروریسم استفاده غیرقانونی از خشونت یا ارعاب است، به‌خصوص بر علیه غیرنظامیان، برای دنبال کردن اهداف سیاسی است. البته در جهان امروزی، تعریف دقیقی از واژه تروریسم در دست نیست. به‌عبارت‌دیگر: به رویکردی گفته می‌شود که اساس روش تحمیل عقاید به دیگران را صرفاً با زورآزمایی، ترور، جنگ، اعمال خشونت‌آمیز، رعب و وحشت، آشوب‌آفرینی، عملیات‌های چریکی، کشتار جمعی، نسل‌کشی، شکنجه و کودتا می‌داند. با این تفاسیر به قربانیان می‌رسیم که بدون هیچ‌گونه گناه یا سهمی در این فعل‌وانفعالات باید تاوان جرم و گناه نکرده را پس دهند، در پژوهش پیش روی درصدد تبیین حقوق قربانیان ناشی از تروریسم از منظر قواعد و اصول حقوقی و راهکارهای سیاسی مرتبط با آن در منطقه خاورمیانه می‌باشیم. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - معناشناسی توصیفی تکآمَد قرآنی «نحر» و آسیب‌شناسی آن در ترجمه‌ها و تفاسیر قرآن
        عبدالرّضا پورمطلوب
        چرایی انتخاب و ترجیح قولِ بالا بردن دست ها تا محاذی گوش ها و گودی گردن بر قولِ قربانی کردن در معنای واژۀ نحر که از واژه های تکآمَد قرآن مجید و به دلیل چند معنایی، از اهمّیّت بالایی برخوردار است، موضوع اصلی این پژوهش است. نتیجۀ بررسی و تحلیل معناشناسی در این پژوهش و هم چ أکثر
        چرایی انتخاب و ترجیح قولِ بالا بردن دست ها تا محاذی گوش ها و گودی گردن بر قولِ قربانی کردن در معنای واژۀ نحر که از واژه های تکآمَد قرآن مجید و به دلیل چند معنایی، از اهمّیّت بالایی برخوردار است، موضوع اصلی این پژوهش است. نتیجۀ بررسی و تحلیل معناشناسی در این پژوهش و هم چنین استفاده از قاعدۀ سیاق و سیاقِ محتوایی آیات سوره، سیاقِ محتوایی ترتیب نزول و فضای نزول سوره، و نیز دلالت شأن نزول نشان می دهد که گرچه بنا به وضع تعیّنی لغت و روایات، دلالت نحر بر بالا بردن دست ها تا مقابل صورت، یا مقابل گودی گلو به هنگام تکبیرها، منطقی است امّا باز هم قول راجح نبوده و می توان گفت واژۀ نحر بر هر دو معنا قابل انطباق است، بلکه با توجّه به شواهد ارائه شده به نظر می رسد قول قربانی کردن، قولِ راجح باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - اسطورۀ قربانی در آثار «بهرام بیضایی»
        رقیه وهابی دریاکناری مریم حسینی
        آیین قربانی از کهن‌ترین آیین‌هایی‌ است که در میان ادیان و ملل مختلف مورد توجه بوده ‌است. انسان‌ها در تمامی اعصار تلاش کرده‌اند تا با دادن هدیه و قربانی به پیشگاه خدایان، خشنودی‌شان را جلب نموده، از خشم‌شان در امان باشند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل اسطورۀ قربانی در فیلم‌نامه‌ أکثر
        آیین قربانی از کهن‌ترین آیین‌هایی‌ است که در میان ادیان و ملل مختلف مورد توجه بوده ‌است. انسان‌ها در تمامی اعصار تلاش کرده‌اند تا با دادن هدیه و قربانی به پیشگاه خدایان، خشنودی‌شان را جلب نموده، از خشم‌شان در امان باشند. هدف پژوهش حاضر، تحلیل اسطورۀ قربانی در فیلم‌نامه‌ها و نمایشنامه‌های بهرام بیضایی است. وی با شناخت گسترده‌ای که از اسطوره‌ها دارد، در نگارش آثار ادبی خود از انواع آن‌ها بهره می‌برد. او در نگاشته‌هایش، به دو شیوه از اسطورۀ قربانی استفاده می‌کند. نخست، در خلال داستان به شکل صریح به اجرای این آیین، آن هم به اشکال گوناگون و برای اهداف مختلف پرداخته ‌است. دوم، نمایشنامه‌ها یا فیلم‌نامه‌هایی آفریده که در دل روایت، قهرمان ـ قربانی را جای داده‌اند. البته این نویسندۀ خلاق گاهی از هر دو شیوه، استفاده می‌کند. در این بررسی، نمایشنامۀ فتح‌نامۀ کلات و فیلم‌نامه‌های قصه‌های میرکفن‌پوش، زمین، طلحک و دیگران و طومار شیخ شرزین تحلیل شده‌اند. نتیجة این بررسی نشان می‌دهد بیضایی از انواع قربانی، در بخشِ مناسک قربانی استفاده کرده ‌است: پیشکش‌های خونی ـ انسانی؛ پیشکش‌های خونی ـ حیوانی و پیشکش‌های غیرخونی، از نوع آشامیدنی‌ها. بیضایی از سه نوع هدف قربانی در روایت‌هایش بهره برده ‌است: کفاره‌ای، توسلی و شکرگزاری. شیوۀ دوم یعنی قهرمان ـ قربانی نیز در آثار او چشمگیر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - مرور انتقادی نظریه اسطوره‌شناختی رنه ژرار
        مسعود آلگونه جونقانی
        رنه ژرار، با اتخاذ رویکردی انتقادی نسبت به دیدگاه‌های مردم‌شناختی فریزر و اشتروس و در ضمن تعلّق خاطر به مکتب روان‌کاوی فرویدی یا همان روان‌کاوی متأخر فرانسوی، مبحثی را در باب تاریخ و فرهنگ مطرح می‌کند که آمیزۀ بدیعی از نقد ادبی، اسطوره‌شناسی، روان‌کاوی و دین‌پژوهی است. أکثر
        رنه ژرار، با اتخاذ رویکردی انتقادی نسبت به دیدگاه‌های مردم‌شناختی فریزر و اشتروس و در ضمن تعلّق خاطر به مکتب روان‌کاوی فرویدی یا همان روان‌کاوی متأخر فرانسوی، مبحثی را در باب تاریخ و فرهنگ مطرح می‌کند که آمیزۀ بدیعی از نقد ادبی، اسطوره‌شناسی، روان‌کاوی و دین‌پژوهی است. او با طرح این موضوع که در هر اسطوره‌ای می‌توان ردّپای خشونتی واقعی را یافت که در گذر زمان تبدّل یافته و تغییر چهره داده است، در نهایت به نوعی نظامِ اسطوره‌شناختی اُهمریستی روی می‌آورد که به موجب آن، خشونت‌های عینی تاریخی، برسازندۀ آیین‌ها و اسطوره‌های اقوام تلقی می‌شوند. به این ترتیب، با خوانش متون، قرائن و نشانه‌هایی را احصاء می‌کند که دالّ بر وجود میل محاکاتی در ساخت وجودی و روانی بشر و استمرار فراشدِ قربانی و بلاگردان در بنیادهای فرهنگی اقوام است. بر این اساس، مقالۀ پیش‌رو می‌کوشد با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی ضمن بررسی خاستگاه‌های نظری اندیشۀ ژرار، استدلال‌های وی را در این باره بررسی و تحلیل کند. در این پژوهش نگارنده با تأکید بر جایگاه نظری ژرار مبنی بر قول به عدم اصالت آگاهی، موضع ضد دکارتی او را نسبت به سوژه، محل تأمل می&lrm;داند و معتقد است آنچه ژرار به مثابۀ ساختارِ بنیادی فرهنگ مطرح می‌کند، از نوعی ناخودآگاهی کور و لجام گسیخته پیروی می‌کند که مبتنی بر نفیِ جایگاه خودآگاه و خودکار بودگی میل است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - تحلیل اسطوره‌شناختی درام گاو اثر غلامحسین ساعدی، با تکیه بر جایگاه کهن‌الگویی گاو در اساطیر ایرانی
        صدرالدین طاهری
        در اندیشة فرهنگ‌های جانمندانگار، جانور برگزیده، نمایندة نیرویی ازلی است که برای کفارة گناهان یا برکت‌بخشی باید قربانی گردد. گاه انسان برگزیده و جانور برگزیده در قربانگاه جانشین یکدیگر می‌گردند. این قربانیِ جانشین، در ادیان ابراهیمی اغلب شتر یا گوسفند است، اما نگاهی به ا أکثر
        در اندیشة فرهنگ‌های جانمندانگار، جانور برگزیده، نمایندة نیرویی ازلی است که برای کفارة گناهان یا برکت‌بخشی باید قربانی گردد. گاه انسان برگزیده و جانور برگزیده در قربانگاه جانشین یکدیگر می‌گردند. این قربانیِ جانشین، در ادیان ابراهیمی اغلب شتر یا گوسفند است، اما نگاهی به انگاره‌های مرتبت با گاو در باورهای پیش از اسلام ایران، آشکار می‌سازد که قربانی برگزیده برای ایرانیان باستان گاو بوده است که در سیمایی کهن‌الگویی با قربانی شدن خود سبب برکت یافتن طبیعت می‌گردد. هدف این پژوهش تاریخی با روش توصیفی ـ تحلیلی و توسعه‌ای که داده‌های کیفی آن به ‌شیوة اسنادی گردآوری شده‌اند، پی‌جویی ریشه‌های اساطیری درام گاو اثر غلامحسین ساعدی با رویکرد اسطوره‌شناسی تطبیقی است. نتیجه پژوهش آشکار می‌سازد که کنشگران اساطیری این روایت عبارتند از: شمن (مش‌اسلام)، راهبه‌ها (ننه خانم و ننه فاطمه)، قوای اهریمنی (راهزنان پوروسی)، قربانی جانوری (گاو)، و قربانی انسانی (مش‌حسن). پس از مرگ گاو، مش‌حسن جانشین او می‌گردد و در نهایت او نیز دچار مرگی همسان گاو می‌شود تا مرز میان دو قربانی انسانی و جانوری از میان برداشته شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - بررسی آیین قربانی در رمان بیوه‌کشی (با تکیه بر رویکرد میرچا الیاده)
        هدی عرب‌زاده مهرآسا رحمانی
        مفهوم قربانی از محوری‌ترین مباحث رمان بیوه‌کشی است که به انسجام و توالی روایت، کمک شایانی می‌کند. اسطوره‌شناسان مختلفی به بررسی موضوع قربانی در فرهنگ اقوام مختلف پرداخته‌اند که از آن جمله می‌توان به میرچا الیاده اشاره کرد که قربانی‌کردن را برابر با فعل آفرینش و لازمة حی أکثر
        مفهوم قربانی از محوری‌ترین مباحث رمان بیوه‌کشی است که به انسجام و توالی روایت، کمک شایانی می‌کند. اسطوره‌شناسان مختلفی به بررسی موضوع قربانی در فرهنگ اقوام مختلف پرداخته‌اند که از آن جمله می‌توان به میرچا الیاده اشاره کرد که قربانی‌کردن را برابر با فعل آفرینش و لازمة حیات می‌داند. وی معتقد است هیچ چیز بدون فدا شدن یا قربانی کردن، آفریده نمی‌شود. داستان ‌بیوه‌کشی را می‌توان نمونه‌ای معاصر از آیین قربانی به ‌شمار آورد. در بیوه‌کشی، توالی قربانی‌شدن هفت پسر حضرت‌قلی و قربانی‌کردن بره به جای دختر باکره، نمونه‌ای از تفکر اسطوره‌ای آیین قربانی را تداعی می‌کند. در بررسی حاضر، نگارندگان با رویکرد تحلیلی ـ تطبیقی ابتدا به جمع‌آوری و تنظیم نظریات عمدة میرچا الیاده دربارة مفاهیمی چون اسطورة آفرینش، قربانی و کمال آغازین پرداخته‌اند و سپس عناصر آیین قربانی در روایت بیوه‌کشی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌اند تا ضمن تبیین نظرات الیاده، میزان انطباق آن با روایت بیوه‌کشی را نیز مورد ارزیابی قرار دهند. نتیجة بدست آمده در این پژوهش به روشن‌شدن این موضوع انجامید، که روایت بیوه‌کشی تجّلی جدال میان اسطوره‌های آفرینش و باروری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - باده‌نوشی‌های آیینی صورت تعدیل‌یافتۀ خوردنِ خون قربانی
        ایوب امیدی
        باده‌نوشی‌های آیینی، ریشه در آیین قربانی دارند و صورتِ تعدیل‌یافتۀ خون‌خواری هستند که با گذشت زمان جایگزین شراب‌خواری شده‌اند. با توجه به همسانی و شباهت میانِ خون و شراب، باده‌نوشی، دارای نوعی شباهت جادویی است؛ زیرا شرابِ سرخ از هر چیزی به خونِ قربانی شبیه‌تر است. در مت أکثر
        باده‌نوشی‌های آیینی، ریشه در آیین قربانی دارند و صورتِ تعدیل‌یافتۀ خون‌خواری هستند که با گذشت زمان جایگزین شراب‌خواری شده‌اند. با توجه به همسانی و شباهت میانِ خون و شراب، باده‌نوشی، دارای نوعی شباهت جادویی است؛ زیرا شرابِ سرخ از هر چیزی به خونِ قربانی شبیه‌تر است. در متون نظم روایی با توجه به اهمیّت و جایگاه شاهان، باده‌نوشی اغلب به یاد آنان و پس از آن‌ها، بیشترین باده‌نوشی‌ها به افتخار پهلوانان انجام می‌شده است؛ زیرا آن‌ها، حامی کیان شاهی، استقلال ملی و دفاع از مردم در برابر بیگانگان بودند. تأکید و سفارش نوشیدن باده به یاد پهلوانان و بزرگان (پیش از جنگ و پس از مرگ)، نشان‌دهندۀ جنبۀ آیینی و تأثیر این عمل در سرنوشت اُخروی آنان به ‌منظور جذب نیروی روحی و معنوی باده‌خواران و خود فَدیه (قربانی) است. این پژوهش به ‌روش توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به متون نظم روایی ادبیات فارسی (تا قرن هفتم)، می‌کوشد نشان دهد که باده‌نوشی‌های آیینی، شیوۀ تعدیل‌یافتۀ خوردنِ خون قربانی در آیین‌های ابتدایی است. نتایج عبارت است از: باده‌نوشی‌های جمعی در میدان جنگ و در مجالس بزم شاهان، پهلوانان و بزرگان نوعی پیشکشی غیرخونی به منظور شادی و تقویت روان درگذشتگان، طولِ عمرِ افراد، سلامتی و کامیابی زندگان و اتّحاد روحی و القاء نیروی معنوی باده‌خواران به روان آن‌ها است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - بررسی و تحلیل قربانی حیوانات در متون نظم روایی بر اساس نظریه‌های قربانی
        ایوب امیدی مریم مشرف
        آیین قربانی، به ‌عنوان رفتاری دینی ـ اجتماعی ازجمله آیین‌های کهنی است که در میان اقوام مختلف به شیوه‌های گوناگون وجود داشته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی می‌کوشد به تحلیل قربانی‌های حیوانی در متون نظم روایی (تا قرن هفتم) بپردازد. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد که تعد أکثر
        آیین قربانی، به ‌عنوان رفتاری دینی ـ اجتماعی ازجمله آیین‌های کهنی است که در میان اقوام مختلف به شیوه‌های گوناگون وجود داشته است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی می‌کوشد به تحلیل قربانی‌های حیوانی در متون نظم روایی (تا قرن هفتم) بپردازد. نتایج پژوهش، نشان می‌دهد که تعدیل قربانی‌های انسانی به قربانی‌های حیوانی از آثار نیک پایه‌گذاران ادیان الهی است. در متون مختلف ادب فارسی، اغلب حیواناتی مانند: گاو، شتر، گوسفند، اسب و گاه مادیان، گورخر، الاغ و ماکیان به مناسبت‌های گوناگونی مانند بلاگردانی، دفع نحوست و چشم‌زخم، شکرگزاری، کامیابی در اُمور، تولّد فرزند، تقویت روان مرده، دفع جادو و ابطال طلسم قربانی می‌شوند. آیین قربانی در متون حماسی و عرفانی به طور یکسان بازتاب یافته است، اما در متون غنایی با توجه به فضای عاشقانة این متون، اغلب سخن از تقدیم و بخشیدن حیوانات به معابد و آتشگاه‌ها است و به ندرت از ریختن خون حیوانات سخن می‌رود و نمود برجسته‌ای ندارد. نظریات بلاگردانی فریزر و خشنودی ایزدان از بویس و تایلور در تحلیل مصادیق قربانی، کارآمدتر و انعطاف‌پذیرتر از سایر نظریه‌ها در این باره است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - تحلیل بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و آیینیِ بیتی از منوچهری «عروس غریق در بن دریای چین»
        زهرا زارعی حمیدرضا خوارزمی
        برخی از ابیات شعرا به آیین اسطوره‌ای خاصی دلالت دارند که تنها با تحلیل بن‌مایه‌های آن آیین می‌توان به درک درست و دقیقی از مفهوم بیت، دست یافت. در این پژوهش با تحلیل بیتی از منوچهری، شاعر قصیده¬پرداز سدۀ پنجم هجری: (گشت نگارین تذرو پنهان در کشتزار/ همچو عروسی غریق در بن أکثر
        برخی از ابیات شعرا به آیین اسطوره‌ای خاصی دلالت دارند که تنها با تحلیل بن‌مایه‌های آن آیین می‌توان به درک درست و دقیقی از مفهوم بیت، دست یافت. در این پژوهش با تحلیل بیتی از منوچهری، شاعر قصیده¬پرداز سدۀ پنجم هجری: (گشت نگارین تذرو پنهان در کشتزار/ همچو عروسی غریق در بن دریای چین) در پی آن هستیم که به ریشه¬های تاریخی آیین به کار رفته در مصراع دوم اشاره نماییم. برای دستیابی به این هدف، نگارندگان در این جستار کوشیده‌اند تا با استفاده از نظریه‌های حوزۀ اسطوره‌شناسی و مراجعه به اسطوره‌های گوناگون با روش توصیفی- تحلیلی به هدف یاد شده پاسخ دهند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در دوره‌ای از چین، دختران بنا به دلایلی مثل زندگی¬بخشی و پیشگیری از طغیان رودخانه، با چهره و لباس‌های آراسته، در رودخانه قربانی می‌شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - رمزگشایی آیین قربانی در اسطوره، عرفان و فرهنگ
        نجیمه آزادی ده عباسی
        بین اسطوره، عرفان، و فرهنگ همواره پیوندها و اشتراکاتی گسترده وجود داشته است. آیین قربانی کردن که قدمتی به درازای حیات بشریت دارد، یکی از این اشتراکات است. در پژوهش حاضر، این آیین نمادین در سه سطح اسطوره‌ای، عرفانی و فرهنگی بررسی و رمزگشایی شده است. اصل تطابق ادیان، قربا أکثر
        بین اسطوره، عرفان، و فرهنگ همواره پیوندها و اشتراکاتی گسترده وجود داشته است. آیین قربانی کردن که قدمتی به درازای حیات بشریت دارد، یکی از این اشتراکات است. در پژوهش حاضر، این آیین نمادین در سه سطح اسطوره‌ای، عرفانی و فرهنگی بررسی و رمزگشایی شده است. اصل تطابق ادیان، قربانی کردن انسان یا حیوان، آمیخته شدن خرافات با این آیین مقدس، داستان ذبح اسماعیل و نظرات قاطع قرآن کریم درباره این آیین از جمله موضوعات دیگری است که در پژوهش حاضر به آنها پرداخته شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - نکته ای تازه در فرزندکشی گشتاسب
        علی حیدری قاسم صحرائی
        گشتاسب در متون دینی زرتشتی شخصیتی موجه و حتی مقدس دارد، اما در شاهنامة فردوسیو بیشتر کتاب های تاریخی بعد از اسلام، پادشاه منفور و تبه کاری است که پسر دلاور خوداسفندیار را آگاهانه به کام مرگ می فرستد. اغلب منتقدان معاصر نیز در تحلیل شخصیتگشتاسب، نظر فردوسی را پذیرفته و ت أکثر
        گشتاسب در متون دینی زرتشتی شخصیتی موجه و حتی مقدس دارد، اما در شاهنامة فردوسیو بیشتر کتاب های تاریخی بعد از اسلام، پادشاه منفور و تبه کاری است که پسر دلاور خوداسفندیار را آگاهانه به کام مرگ می فرستد. اغلب منتقدان معاصر نیز در تحلیل شخصیتگشتاسب، نظر فردوسی را پذیرفته و تکرار کرده اند. در این مقاله ضمن نگاهی گذرا بهشخصیت گشتاسب و اسفندیار در متون دینی قبل از اسلام و شاهنامه و دیگر متون تاریخیبعد از اسلام و همچنین تحلیل نظر منتقدان معاصر، سعی شده است از منظر قصه که با اسطورهارتباطی تنگاتنگ و ناگسستنی دارد، شخصیت دوگانة گشتاسب در ارتباط با اسفندیار تحلیل وتوجیه شود. در یکی از مناسک و سنت های قصه که در سراسر جهان نمونه های فراوانی دارد،قربانی شدن پسر ارشد برای حفظ و بقای تخت و تاج پدر است. در این آیین پسر با طیبخاطر خود را قربانی پدر و تخت و تاج او می کند و به افتخاری بس بزرگ نائل می شود و پدرنیز مستوجب هیچ سرزنش و نکوهشی نمی شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - پایداری اسناد هیجانی اخلاقی پس از یادآوری در کودکان: قربانی کننده شاد
        حامد مصلحی شعله امیری
        این پژوهش باهدف تعیین اثر یادآوری بر تغییرات اسناد هیجانی اخلاقی در کودکان انجام شد. تعداد 139 نفر از کودکان 6 تا 10 ساله شهر اصفهان که در کلاس‌ها و مجامع درسی، ورزشی و مذهبی شرکت داشتند با روش دردسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از دو داستان اخلاقی هل دادن (نونر&lr أکثر
        این پژوهش باهدف تعیین اثر یادآوری بر تغییرات اسناد هیجانی اخلاقی در کودکان انجام شد. تعداد 139 نفر از کودکان 6 تا 10 ساله شهر اصفهان که در کلاس‌ها و مجامع درسی، ورزشی و مذهبی شرکت داشتند با روش دردسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از دو داستان اخلاقی هل دادن (نونر&lrm;ـ وینکلر و سودیان، 1988) و دزدی کردن (آرسنیو و کرامر، ۱۹۹۲)، و مصاحبه با کودکان جمع‌آوری و با استفاده از آزمون کای اسکوئر و آزمونZتفاوت بین دو نسبت همبسته تحلیل شد. نتایج نشان داد که یادآوری، اسناد هیجانی اخلاقی کودکان قربانی‌کننده شاد را از شادی به ناراحتی تغییر می‌دهد. بنابراین کودکان قربانی‌کننده شاد در ابتدا بر اساس واکنش‌های هیجانی پاسخ می‌دهند اما یادآوری به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند از خود عالی که در مفاهیم و دیدگاه‌های اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است استفاده کرده و هیجان شادی را به ناراحتی تبدیل کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - نقش واسطه ‎ای پرخاشگری واکنشی در رابطه بین حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی
        تورج هاشمی مینا محبی فاطمه علیزاده مارالانی
        هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه&lrm;ای پرخاشگری واکنشی در رابطه بین حساسیت به قربانی شدن با احساس تنهایی در نوجوانان بود. 349دانش‌آموز پسر مقطع راهنمائی با استفاده از روش‌ نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند.ابزار اندازه‌گیری پژوهش شامل پرسشنامه حساسیت به عد أکثر
        هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه&lrm;ای پرخاشگری واکنشی در رابطه بین حساسیت به قربانی شدن با احساس تنهایی در نوجوانان بود. 349دانش‌آموز پسر مقطع راهنمائی با استفاده از روش‌ نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند.ابزار اندازه‌گیری پژوهش شامل پرسشنامه حساسیت به عدالت، پرسشنامه پرخاشگری واکنشی‌ـ‌کنشی و مقیاس احساس تنهایی بود.سپس سیاهه حساسیت به عدالت(بوندو و السنر، ۲۰۱۵)، پرسشنامه پرخاشگری کنشی واکنشی(رین و دیگران، ۲۰۰۶)و مقیاس احساس تنهایی(راسل، ۱۹۹۶)اجرا شدند.جهت تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهشاز روش تحلیل مسیر و آزمون بوت استرپ استفاده شد.نتایج نشان داد که حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی به ترتیب پیشایند و پیامد معنی‌دار پرخاشگری واکنشی هستند.به علاوه، نتایج نشان داد که پرخاشگری واکنشی در ارتباط بین حساسیت به قربانی شدن و احساس تنهایی نقش واسطه‌ای دارد.درنهایت، این یافته‌ها می‌تواند برای مشاوران مدارس، روانشناسان تربیتی و معلمان در کاهش مشکلات پرخاشگری نوجوانان کمک‌کننده باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - مسئولیت تبعی دولت در جبران ضرر‌‌های بلا جبران وارده به شهروندان
        سید محمد حسینی
        چکیده قربانیان جرایم و یا به طور کلی زیان دیدگان اکثرا قادر نیستند به راحتی خسارت خود را از فاعلین افعال زیان بار وصول نمایند. بیشتر نظام‌‌های حقوقی دولت را مسئول دانسته‌اند تا به قایم مقامی ‌از عاملین ورود ضرر خسارت قربانیان را جبران نماید. در بدو امر مسئولیت تبعی دول أکثر
        چکیده قربانیان جرایم و یا به طور کلی زیان دیدگان اکثرا قادر نیستند به راحتی خسارت خود را از فاعلین افعال زیان بار وصول نمایند. بیشتر نظام‌‌های حقوقی دولت را مسئول دانسته‌اند تا به قایم مقامی ‌از عاملین ورود ضرر خسارت قربانیان را جبران نماید. در بدو امر مسئولیت تبعی دولت ظاهرا با ایراد معارضه با اصل شخصی بودن مسئولیت که براساس آن هر کس مسئول افعال خویش است روبرو است. این ایراد با دو استدلال قابل رفع است. یکی این که دولت‌‌ها موظف به اجرای عدالت اجتماعی و تعلیم و تربیت صحیح اتباع خویشند و بروز فعل زیان بار از ناحیه افراد و رشد و نمو جانیان و عاملین ورود ضرر نتیجه قصور دولت از ایفای این وظیفه خطیر خویش است لذا مسئولیت تبعی او مسئولیت در قبال فعل خویش است و تعارضی با اصل شخصی بودن مسئولیت ندارد.[1] دوم این که دولت در راستای ارایه‌ی خدمات رفاهی اجتماعی صرفا با در دست داشتن امکانات جامع خود با ایجاد مکانیزم‌‌های خدمت رسانی و تعاونی‌‌های مردمی ‌‌و یا بیمه‌‌های اجباری و ... صرفا پرداخت غرامت را تسهیل می‌کند بدون این که خود راسا خسارت ناشی از افعال و رفتار دیگران را به عهده گیرد. مفروق از توجیهات دوگانه فوق مسئولیت تبعی دولت مبتنی بر قواعد و مقررات مصوب و مصرح داخلی و بین المللی است. در نظام حقوقی اسلام نیز مسئولیت تبعی زمام دار باتکای مصرحات منابع معتبر فقهی مورد تاکید واقع شده است. در روند تحول حقوق ایران در سال‌‌های اخیر به نحو پراکند‌های مسئولیت تبعی دولت پذیرفته شده است. در راستای تحول و اعتلای حقوق عمومی‌ لازم است مسئولیت تبعی دولت بسط یافته و برای اجرای آن نظام‌‌های اداری و قضایی مستقلی تاسیس گردد. [1].در این صورت مسئولیت دولت بعنوان یک شخصیت حقوقی مسئولیت ذاتی است و از آنجا که به واسطه فعل شهروند بار میشود مسئولیت تبعی نامیده میشود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - برهمنه‌ها، تفسیر قانونی وداها
        حجت اله جوانی فاطمه علیپور راحله شیری
        وداها متون مقدس دینی هندویی هستند که بر آنها تفاسیر مختلفی نگاشته شده است. یکی از این تفاسیر موسوم به برهمنه ها حاوی مطالب مختلف فراوان در خصوص شرح وداها است. نوشتار حاضر به بررسی کیفیت برهمنه ها با تأکید بر جنبه ی تفسیری آنها می پردازد و به تقسیم بندی برهمنه ها و انواع أکثر
        وداها متون مقدس دینی هندویی هستند که بر آنها تفاسیر مختلفی نگاشته شده است. یکی از این تفاسیر موسوم به برهمنه ها حاوی مطالب مختلف فراوان در خصوص شرح وداها است. نوشتار حاضر به بررسی کیفیت برهمنه ها با تأکید بر جنبه ی تفسیری آنها می پردازد و به تقسیم بندی برهمنه ها و انواع آنها نیز اشاره می نماید. مضامین، آموزه ها و مؤلفه های اعتقادی و آئینی مطرح در برهمنه ها، که در واقع تفسیر قانونی وداها هستند، مورد بررسی قرار گرفته اند. مضامینی نظیر قربانی، تطهیر، مناسک آتش و جشن ها از جمله مفاهیم مورد بررسی هستند. به رابطه ی برهمنه ها با سایر متون تفسیری وداها نظیر اوپنیشدها نیز اشاره شده است. در حقیقت اهمیت برهمنه ها در این است که در عصر شکل گیری آئین هندو پدید آمده است و بر ایجاد هویت هندویی نقش بسزایی داشته است. نقشی که آن را می توان در قالب ظهور طبقات(کاست)، نظریه ی تناسخ، مفهوم کرمه و تأکید بر درمه مشاهده نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - اسطورۀ باروری و اشارات اسطوره‌ای در کلیدر
        آرش مشفقی حبیب حسن نژاد
        چکیده الگوی باروری از الگوهای تکرار شونده و اساسی در اسطوره‌های جهان است که روایتگر داستان عشق ایزدبانوی آب (عشق و باروری) به خدای گیاهی و به دنبال آن، مرگ و باززایی خدای گیاهی است. به باور جرج فریزر (George Frazer)، این الگوی مشترک که مظهر رویش هر سالۀ گیاهان در بهار أکثر
        چکیده الگوی باروری از الگوهای تکرار شونده و اساسی در اسطوره‌های جهان است که روایتگر داستان عشق ایزدبانوی آب (عشق و باروری) به خدای گیاهی و به دنبال آن، مرگ و باززایی خدای گیاهی است. به باور جرج فریزر (George Frazer)، این الگوی مشترک که مظهر رویش هر سالۀ گیاهان در بهار، پژمردگی در خشکسالی تابستان و رستاخیز دوبارۀ آن‌هاست، به صور گوناگون در متون اسطوره‌ای و حماسی تبلور می‌یابد. کلیدر، رمان حماسه و عشق، اثر محمود دولت آبادی، یکی از آثار برتر ادبیّات داستانی است که در زیر ساخت خود، روایت‌گر اسطورۀ باروری است که بر چهار کنش عصیان، مرگ، باروری و باززایی استوار است. شخصیّت‌های نامیرای کلیدر همچون قهرمانان اسطوره‌ای ـ حماسی نظیر اوزیریس، آتیس و سیاوش، خدایان ستم را به مبارزه می‌طلبند ، آگاهانه و بر سرِ آرمان به پیشواز مرگ می‌روند، می‌میرند و بار دیگر به زندگی برمی‌گردند، اندیشه و افکار جامعه را متحوّل می‌سازند وخون خیزش و قیام را در رگ‌های جامعه به جوش می‌آورند و زایش و رویشی دوباره را رقم می‌زنند. علاوه بر این، نویسنده در این اثر اشارات بینامتنی به اسطورۀ قربانی داشته که به شکل کهن الگوی فرزندکشی، برادرکشی و جوان کشی نمود یافته است؛ اساسی‌ترین اسطوره‌ای که قوام بخش اسطورۀ باروری به شمار می‌رود. همچنین به تقابل نیروی خیر و شرّ یا ثنویّت، مهم‌ّترین ویژگی اسطوره‌های ایرانی پرداخته؛ و از مکان اسطوره‌ای چاه که طبعاً دارای پیشینه‌ای کهن است، به سود ادبیّات نوین و متناسب با زمان حال در رمان بهره می‌جوید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - بررسی و تحلیل خودکشی در متون حماسی بر اساس نظریه‌های قربانی
        ایوب امیدی
        در باورهای پیشینیان خودکشی، جنبۀ مذهبی داشته و با اهداف مختلفی انجام می شده است. افراد باور داشتند با پیش‌کش کردن جان خود به خدایان، خدمت می کنند و مرگشان باعث بهره مندی و رفاه جامعه می شود یا با معشوق و ولی نعمت خود در جهان پس از مرگ، پیوند می یابند و به بهشت می روند. أکثر
        در باورهای پیشینیان خودکشی، جنبۀ مذهبی داشته و با اهداف مختلفی انجام می شده است. افراد باور داشتند با پیش‌کش کردن جان خود به خدایان، خدمت می کنند و مرگشان باعث بهره مندی و رفاه جامعه می شود یا با معشوق و ولی نعمت خود در جهان پس از مرگ، پیوند می یابند و به بهشت می روند. به همین دلیل با اعتماد قلبی و اشتیاق به استقبال مرگ می رفتند. این پژوهش می کوشد به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی شیوه های خودکشی در متون حماسی (تا قرن هفتم) بپردازد. نتایجِ نشان می دهد: خودکُشی، عملی خودخواسته و یکی از مصادیق قربانی انسان است و مصادیق آن در شاهنامه و گرشاسپ نامه نسبت به سایر متون حماسی برجسته تر است. خودکشی در متون حماسی به پنج روشِ زَهر خوردن، خون ریختن (بریدن سَر و دریدن پهلو)، پایین انداختن خود از بارو (دژ)، خودسوزی، و امتناع از خوردن و آشامیدن (گرسنگی) انجام می شود و از این میان، خودکشی به شیوۀ خون ریختن نسبت به سایر شیوه های آن نمود بیش‌تری دارد و به نظر می رسد این امر، ریشه در اندیشۀ تأثیر خون در حاصل‌خیزی و باروری طبیعت دارد. در مورد بسامد و تفاوت مقاصد خودکشی در شاهنامه و گرشاسپ نامه نیز می توان گفت: موارد خودکشی در شاهنامه بسامد بیش‌تری نسبت به گرشاسپ نامه دارد؛ اما اهداف آن در گرشاسپ نامه نسبت به شاهنامه متنوع تر است؛ خودکشی در شاهنامه اغلب به منظور سوگواری فرزند و نزدیکان و دفع تهمت انجام می شود در حالی که این عمل در گرشاسپ نامه اغلب با هدف باروری و فراوانی طبیعت، رضایت بتان، پیش بینی حوادث آینده و جلبِ رضایت خداوند انجام می گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - تحلیل تطبیقی اسطورۀ ضحّاک ماردوش (براساس رهیافت‌های مبتنی بر سنّت کهن قربانی برای خدایان ماردوش جهان زیرین)
        فرزاد قائمی
        ضحّاکمحوری ترین موجود اهریمنی شاهنامه و معادل اژی&zwnj;دهاک اوستایی و اژدهای سه سر هند و ایرانی است که یکی از بارزترین موجودات زیان&zwnj;کار در نوشته&zwnj;های مزدیسنا بشمار می رود. تفسیرهایی متعدّد از اسطورة ضحّاک انجام شده است که با توجّه به تازی بودن ضحّاک در شاهنامه أکثر
        ضحّاکمحوری ترین موجود اهریمنی شاهنامه و معادل اژی&zwnj;دهاک اوستایی و اژدهای سه سر هند و ایرانی است که یکی از بارزترین موجودات زیان&zwnj;کار در نوشته&zwnj;های مزدیسنا بشمار می رود. تفسیرهایی متعدّد از اسطورة ضحّاک انجام شده است که با توجّه به تازی بودن ضحّاک در شاهنامه و یک&zwnj;سان پنداشتن دشت سواران نیزه گذار با صحاری عربستان، برخی از تفسیرها اسطورة ضحّاک را یادمانی از پیکارهای مهاجران با تیره های سامی نژاد چون آشوری ها، سومری ها و بابلی ها دانسته&zwnj;اند. در این جستار، ضمن نقد تفسیرهای دیگر، نشان داده شده که اسطورة ضحّاک می&zwnj;تواند با اسطورة خدای ماردوش زیر زمین در فرهنگ&zwnj;های بومی فلات ایران و سرزمین&zwnj;های مجاور مربوط باشد. مطابق این اسطوره، بهترین جوانان، قربانی خدای مالک دوزخ (قعر زمین) می&zwnj;شدند و اسطورة اژدهاکشی، نه یادمانی از یک نبرد تاریخی، که نمادی برای پایان این سنت خونین پیشاتاریخی بوده است تفاصيل المقالة