معرفي نشريه
علمی
براساس گزارش ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی در سال 1398 از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فصلنامه مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی حائز رتبه «ب» شده است.
این نشریه با احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیته اخلاق در انتشار (COPE) می باشد و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می نماید
***
لازم است کلیه مقاله ها براساس راهنما و فرمت جدید مجله تدوین و تنظیم شود، بدیهی است که عدم رعایت راهنما و فرمت مذکور موجب عودت مقاله و تاخیر در داوری و چاپ خواهد شد.
*لطفا در هنگام ارسال مقاله، منبع استخراج مقاله (پایان نامه، رساله دکتری، طرح پژوهشی) را با ارسال مستندات لازم مشخص نمایید.*
در هنگام ثبت نام و ورود اطلاعات دقت شود نام و نام خانوادگی، ترتیب و مشخصات نویسندگان مقاله صحیح وارد شود. امکان تغییر و اصلاح از سوی نشریه امکان پذیر نمی باشد.
مقالات مروری تنها از اساتید دانشگاه با رتبه دانشیاری به بالا پذیرفته می شود.
***
ضمن تشکر از مشارکت فعال کلیه نویسندگان محترم مقالات، مجله از چاپ بیش از دو مقاله از یک نویسنده طی یک دوره (سال) معذور است.
***
***
با عنایت به تکمیل چاپ مقاله های پذیرفته شده تا شماره بهار 1402، نویسندگان محترم و بویژه دانشجویان دکتری عزیز توجه داشته باشند که نوبت انتشار مقاله های پذیرفته از این تاریخ (شهریور 1400) به ترتیب زمان اخذ پذیرش نهایی از شماره تابستان 1402 به بعد خواهد بود.
***
به استناد ماده 4 دستور العمل اجرای حمایت مالی نشریات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به شماره 10/62815 مورخ 1398/10/04 از تاریخ 1398/12/20 کلیه نویسندگان پس از پذیرش علمی مقاله و با اعلام دفتر نشریه می بایست مبلغ 5.000.000 ریال (1.500.000ریال به عنوان بخشی از هزینه های داوری و 3.500.000 ریال به عنوان بخشی از هزینه های انتشار) به حساب شماره (0216249923001) یا شماره شبا (680170000000216249923001 IR) به نام درآمدهای اختصاصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت نزد بانک ملی ایران شعبه دانشگاه آزاد اسلامی رشت کد 3754 با شناسه واریز 21624992311864 (شناسه واریز مجله های علمی) پرداخت و فیش آن را از طریق سایت نشریه بازگذاری نمایند و از شماره زمستان 1398 نیز برای مقاله های پذیرفته شده به عنوان بخشی از هزینه های انتشار نشریه مبلغ 3.500.000 ریال دریافت می گردد.
**پیگیری مقالات صرفاً از طریق سامانه مجله انجام می پذیرد. لطفا از برقراری تماس تلفنی با دفتر مجله خودداری فرمایید.**
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحلیل جغرافیایی توسعه روستایی در شهرستان شفت با تاکید بر توپوگرافی و شیب
فاطمه تقی زاده ناصرانی تیمور آمار نصرالله مولایی هشجین پرویز رضائیشماره 4 , دوره 20 , زمستان 1404مقدمه: امروزه نقش مطالعات توپوگرافی در مبحث توسعه روستایی بسیار حائز اهمیت می باشد. به کمک شاخص های محیطی می توان خطاهای موجود دربرنامه و طرح های توسعه روستایی در حال اجرای شهرستان را شناسایی کرد و در سیاستگذاری های بعدی از تکرار مجدد آنها جلوگیری بعمل آورد. با توجه به چکیده کاملمقدمه: امروزه نقش مطالعات توپوگرافی در مبحث توسعه روستایی بسیار حائز اهمیت می باشد. به کمک شاخص های محیطی می توان خطاهای موجود دربرنامه و طرح های توسعه روستایی در حال اجرای شهرستان را شناسایی کرد و در سیاستگذاری های بعدی از تکرار مجدد آنها جلوگیری بعمل آورد. با توجه به موقعیت استقرار روستاهای محدوده در سه سطح (جلگه،کوهپایه و کوهستان) و فاکتورهای طبیعی (ارتفاع، شیب، جهت) بیشترین تاثیر توسعه را می توان در عامل محیطی وابسته به سطح ارتفاعی مربوط به سکونتگاه های روستایی شهرستان شفت دانست. هدف: جهت ارزیابی و بررسی روابط بین عناصر طبیعی و توسعه پایدار محدوده مورد مطالعه و پاسخ به این پرسش که بر با توجه به عوامل جغرافیایی (ارتفاع و شیب) کدام روستاها ی مستقر در شهرستان شفت درمحدوده ناپایدار قرار دارند ؟ داده های توصیفی و مکانی باهم تلفیق گردیدند. روششناسی تحقیق: در این پژوهش که از نوع توصیفی- کاربردی می باشد، مراحل تحقیق شامل شناسایی منابع مطالعاتی وتجزیه و تحلیل و تهیه جداول و نقشه جهت ارزیابی و بررسی روابط بین عوامل جغرافیایی (ارتفاع و شیب) و توسعه پایدار محدوده مورد مطالعه بصورت تمام شماری روستاها در قالب جامعه آماری مورد تحقیق قرار گرفته است. بر این اساس لایه های اطلاعاتی پس از زمین مرجع شدن و تبدیل شدن به شیپ فایل به ترتیب با استفاده از دستورات MERGE و CLIP وOVERLAY و سایر دستورات داده کاوی، تجزیه و تحلیل و تلفیق شده است و در نتیجه نقشه ای که بیانگر اطلاعات لایه های مورد بررسی شده باشد، بصورت مدل تولید شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: روستاهای شهرستان شفت از استان گیلان می باشد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که رتبه توسعه ای ضعیف مربوط به روستاهای زردکام و والی سرا وخرفکل و ونه بنه و کوچک کومسار و داکله سرا و محرمان وماشاء الله کل و آقانور سه تن و لیسم و سفیدخانی وتنز وبابارکاب وامامزاده ابراهیم وطالقان است و در روستاهای کوهپایه ای و کوهستانی (با شرایط ارتفاعی و شیب خاص) به درستی اعمال نشده و روستاها از حداقل ظرفیت خود برای پایداری محدوده مطالعاتی استفاده می کنند که فقط ناشی از مدیریت غیر استراتژیکی می باشد. نتایج: موقعیت و شرایط طبیعی هر یک از روستاهای استقرار یافته در دهستان ها براساس عامل ارتفاع یکی از مهمترین فاکتورهای لازم برای توسعه روستاهای شهرستان بمنظور برنامه ریزی جهت ایجاد برخورداری و یا دسترسی به خدمات در راستای افزایش سطح توسعه در برش دهستانهای شهرستان شفت می باشد ، مثلا راه های ارتباطی که یکی از اصلی ترین عوامل محیطی در توسعه روستایی می باشد و غالباً بر اساس توپوگرافی روستاهای پراکنده در سطح شهرستان شفت شکل پذیرفته اند در هر چهار دهستان در سطح غیر قابل قبول کیفی و کمی در راستای بهره برداری پایدار از ظرفیت های روستاهای شهرستان قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - سنجش و ارزیابی شاخصهای شهر هوشمند در کلانشهر ارومیه
صابر محمدپور محمد شالی سجاد نکویی بهروز محمد رضا پورشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403مقدمه: امروزه، گسترش و توسعه سریع شهرنشینی همراه افزایش انواع آلودگیهای محیطی و تخریب محیطزیست، استفاده نادرست از زمین و ایجاد ساختارهای نامناسب در عرصههای مختلف زندگی موجب شده است تا توجه به شهر هوشمند به عنوان راهکاری بیبدیل در جهت حل معضلات شهری مورد توجه ویژه مد چکیده کاملمقدمه: امروزه، گسترش و توسعه سریع شهرنشینی همراه افزایش انواع آلودگیهای محیطی و تخریب محیطزیست، استفاده نادرست از زمین و ایجاد ساختارهای نامناسب در عرصههای مختلف زندگی موجب شده است تا توجه به شهر هوشمند به عنوان راهکاری بیبدیل در جهت حل معضلات شهری مورد توجه ویژه مدیران و برنامهریزان قرار گیرد.هدف پژوهش: ارزیابی و رتبهبندی مناطق شهر ارومیه بر اساس شاخصهای شهر هوشمند هدف اصلی این پژوهش میباشد.روش شناسی تحقیق: به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. شاخصهای مورد استفاده در این پژوهش شامل جابجایی هوشمند، اقتصاد هوشمند، محیط هوشمند، حکمروایی هوشمند، زندگی هوشمند و شهروند هوشمند با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شناسایی و تعریف عملیاتی شد. از طریق روش میدانی و ابزار پرسشنامه بهصورت الکترونیکی تحت وب با جامعه آماری 410 نفر تکمیل گردید. ضریب پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 917/0 محاسبه گردید. وضعیت و اولویت هریک از شاخصهای شهر هوشمند بر اساس آزمونهای آماری فریدمن و T تکنمونهای و مدل تصمیمگیری چندمعیاره ویکور تجزیه و تحلیل شد.قلمروجغرافیایی پژوهش: مناطق 5 گانه کلانشهر ارومیه قلمرو جغرافیایی این پژوهش میباشد.یافته ها و بحث: یافتههای تحقیق نشان میدهد که به ترتیب شاخصهای شهروند هوشمند، اقتصاد هوشمند، زندگی هوشمند، حکمرانی هوشمند و جابجایی هوشمند بالاتر از میانگین و شاخص محیط هوشمند پایینتر از میانگین هستند. همچنین تفاوت آشکاری بین مناطق شهر ارومیه از لحاظ برخورداری از شاخصهای شهر هوشمند وجود دارد، در این بین مناطق 5 و 1 از وضعیت مطلوبتر و منطقه 2 وضعیت نامطلوبتری را دارا میباشند.نتایج: با توجه به ضرورت امر و یافتههای تحقیق حاضر، باید در کلیة مناطق شهر ارومیه بویژه در منطقه 2 زمینههای زیرساختی برای ایجاد و گسترش شبکههای ارتباطی و تکنولوژیکی فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - تحلیل راهکارهای سازگاری جوامع محلی با اثرات بادهای 120 روزه سیستان (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان نهبندان)
طاهره صادقلو سکینه عربشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403مقدمه: امروزه با افزایش پتانسیل خطرات طبیعی برای ایجاد خسارات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی عمده، همچنین تشدید تغییرات اقلیمی، سازگاری و همزیستی با مخاطرات به یک اصل راهنما برای کاهش آسیبهای آن، آماده سازی، واکنش و بازیابی در سراسر جهان تبدیل شده است. ایجاد سازگاری و ان چکیده کاملمقدمه: امروزه با افزایش پتانسیل خطرات طبیعی برای ایجاد خسارات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی عمده، همچنین تشدید تغییرات اقلیمی، سازگاری و همزیستی با مخاطرات به یک اصل راهنما برای کاهش آسیبهای آن، آماده سازی، واکنش و بازیابی در سراسر جهان تبدیل شده است. ایجاد سازگاری و انطباق با پدیده های طبیعی و مخاطرات و همزیستی با آنها به عنوان یکی از راههای مقابله و مدیریت اثرات نامطلوب آنها و همچنین استفاده از پتانسیلهای مثبت این پدیده ها یا به عبارتی تبدیل چالش به فرصت از استراتژیهای مهم در مدیریت مخاطرات به شمار می آید. برخی از فرایندهای طبیعی در تلفیق و تعامل با سایر رخدادها و الگوهای رفتاری جوامع تبدیل به مخاطرات خسارتباری می شوند که پایداری و بقای اجتماعات به مدیریت و واکنش مناسب در برابر آنها بستگی دارد. بادهای 120 روزه شرق کشور از این دست فرایندهای طبیعی هستند که از دیرباز تداوم داشته است. امروزه تغییرات اقلیمی و خشکسالی ناشی از آن، بر اثرات بادهای 120 روزه در ابعاد مختلف زندگی اجتماعات محلی دامن زده است. هدف پژوهش: مطالعه حاضر به بررسی اثرات این بادها در 10 روستای شهرستان نهبندان و همچنین تحلیل مهمترین اقدامات 187 خانوار نمونه از ساکنین منطقه برای سازگاری و رویارویی با این اثرات پرداخته است. روش شناسی تحقیق: برای تعیین مهمترین اثرات و اقدامات روستاییان برای سازگاری، ابتدا مصاحبه نیمه ساختار یافته ای با تعدادی از خبرگان و کارشناسان سازمانهای درگیر در مساله صورت گرفته و پس از تحلیل مصاحبه ها، شاخصها و متغیرها استخراج و مبنای طراحی پرسشنامه ساختار یافته ای برای ارزیابی اثرات و اقدامات اجتماعات محلی قرار گرفته است. قلمروجغرافیایی پژوهش: روستاهای شهرستان نهبنداننتایج: نتایج بیانگر این است که بیشترین اثرات در بعد زیست محیطی(88/3) و مهمترین اقدامات برای مقابله در بعد اجتماعی- فرهنگی (47/3) صورت گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسی تطبیقی شاخصهای کیفیت زندگی عشایر در ییلاق و قشلاق ایل بختیاری (مطالعه موردی: عشایر شهرستان لالی)
زهرا سلطانی مجید گودرزی صادق سلیمانی بابادیشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403مقدمه: امروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامهریزیها در هر کشور است. برای این منظور در وهله اول باید شناخت دقیق و همهجانبهای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید که این امر بر اساس یک نگرش نظاممند امکانپذیر خواهد بود.هدف پژوهش: هدف این پژوهش بررسی شاخص چکیده کاملمقدمه: امروزه بهبود کیفیت زندگی، یکی از اهداف اصلی برنامهریزیها در هر کشور است. برای این منظور در وهله اول باید شناخت دقیق و همهجانبهای از وضعیت موجود کیفیت زندگی به عمل آید که این امر بر اساس یک نگرش نظاممند امکانپذیر خواهد بود.هدف پژوهش: هدف این پژوهش بررسی شاخصهای کیفیت زندگی عشایر شهرستان لالی در ییلاق و قشلاق میباشد. روششناسی تحقیق: این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی – تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را عشایر شهرستان لالی تشکیل میدهند و حجم نمونه که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردید، 322 نمونه مشخصشده است. دادههای نظری پژوهش به روش کتابخانهای از طریق کتب موجود و مقالات جمعآوری شد و اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. برای تجزیهوتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، مد، میانه) و آمار استنباطی (تی تک نمونهای) مبادرت شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، مناطق ییلاق و قشلاق عشایر شهرستان لالی میباشد.یافتهها و بحث: نتایج حاصل از آزمون t تک نمونهای نشان می دهد که مقدار میانگین بهدستآمده از شاخص اقتصادی در مناطق قشلاق و ییلاق به ترتیب برابر است با (88/1) و (49/1)، شاخص اجتماعی در قشلاق (43/2) و در ییلاق (16/2)، شاخص کالبدی در قشلاق (99/1) و در ییلاق (20/2)، شاخص زیستمحیطی در قشلاق (07/2) و در ییلاق (98/1) که نسبت به میانگین فرض صفر (3) پایینتر است که نشاندهنده این است که شاخصهای مذکور تأثیر مثبتی در کیفیت زندگی عشایر ایل بختیاری شهرستان لالی نداشته است.نتایج: زندگی کوچنشینی از قدیمیترین شیوههای زندگی در مناطق مختلف جهان و ایران است و تداوم آن در طول تاریخ، فراز و نشیبهای مختلفی را تحت تأثیر مسائل اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و بهویژه سیاسی تجربه کرده است. تا آنجا که گاهاً تحولات این جامعه نقطه عطفی در تحولات کشور را به همراه داشته است؛ بدین ترتیب ارائه هرگونه طرح و برنامه در خصوص عشایر نیازمند بررسی و مطالعات عمیق علمی است؛ تا بتوان راهبردهای مناسبی که کمترین آسیب را وارد نماید، ارائه داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - پهنهبندی میزان آسیبپذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل
سید جهانگیر موسوی نسب عباس ملک حسینی مجید شمسشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403مقدمه: سیلابها از جمله مخاطراتی هستند که همیشه احتمال رخ دادن آنها به عنوان یک مخاطره طبیعی برای انسانها وجود داشته است. همچنین با توجه به بالا رفتن وقوع سیلاب مخصوصاً در سطح شهرها و به وجود آمدن خطرات جانی، مالی و محیط زیستی ناشی از افزایش آن، پهنهبندی مناطق سیلخی چکیده کاملمقدمه: سیلابها از جمله مخاطراتی هستند که همیشه احتمال رخ دادن آنها به عنوان یک مخاطره طبیعی برای انسانها وجود داشته است. همچنین با توجه به بالا رفتن وقوع سیلاب مخصوصاً در سطح شهرها و به وجود آمدن خطرات جانی، مالی و محیط زیستی ناشی از افزایش آن، پهنهبندی مناطق سیلخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. پهنهبندی سیل یکی از بهترین روشها برای برنامهریزی و شناسایی مناطق تحت تأثیر سیل میباشد.هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، ضمن شناسایی متغیرهای مؤثر در پهنهبندی خطر سیل؛ پهنهبندی میزان آسیبپذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل است.روششناسی پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این پژوهش در ابتدا متغیرهای اثرگذار بر پهنهبندی آسیبپذیری سیل بر اساس مطالعات مختلف شناسایی، سپس با استفاده از روش AHP و نظرات مربوط به 73 کارشناس و متخصص وزن مربوط به هر کدام از متغیرها در محیط Export Choice مشخص شده و در نهایت با استفاده از روش FAHP و در محیط GIS نقشه مربوط به پهنهبندی وضعیت آسیبپذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل ترسیم شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر ایلام مرکز استان ایلام میباشد؛ که از نظر موقعیت جغرافیایی در غرب و جنوب غربی کشور استقرار یافته است.یافتهها: در پهنهبندی میزان آسیبپذیری شهر ایلام در برابر سیل از 11 متغیر مورد بررسی 3 متغیر فاصله از آبراهه با وزن 244/0؛ فاصله از رودخانه با وزن 126/0 و جهت شیب با وزن 102/0 با اهمیتترین متغیرها هستند و نقش کلیدی در پهنهبندی میزان آسیبپذیری شهر ایلام در برابر سیل ایفا میکنند. همچنین محدودهی وسیعی از شهر ایلام (1687 هکتار) دارای پتانسیل بالای آسیبپذیری از مخاطره سیل میباشد که ناشی از شرایط توپوگرافی و زمینشناسی خاص این محدوده میباشد.نتایج: بررسی وضعیت پهنهبندی میزان آسیبپذیری مخاطره سیل در شهر ایلام بیانگر آن است که قسمتهای شمال غربی، غرب و جنوب غربی و جنوب شهر ایلام در وضعیت آسیبپذیری کمتری نسبت به سایر مناطق شهر ایلام قرار دارند. همچنین بیشتر قسمتهای مرکزی، شرق و شمال شرق ایلام در وضعیت آسیبپذیری بالا قرار دارند. در ادامه جهت کاهش میزان آسیبپذیری شهر ایلام در برابر سیل پیشنهادهایی ارائه شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تبیین تأثیر عوامل کالبدی آتریوم بر عملکرد حرارتی و تهویه ساختمان های بلند در اقلیم شهر رشت
فرزانه اسدی ملکجهان بابک پاداشت سیده مامک صلواتیانشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403چکیدهمقدمه: باوجود تأثیرات قابلتوجه آتریومها بر تهویه طبیعی و شرایط حرارتی داخل ساختمان، دانش کافی در مورد تأثیر پارامترهای مختلف طراحی بر عملکرد انرژی و تهویه آتریومها وجود ندارد. این پژوهش، به بررسی تأثیر عوامل کالبدی آتریوم بر عملکرد حرارتی و تهویه ساختمانهای بلن چکیده کاملچکیدهمقدمه: باوجود تأثیرات قابلتوجه آتریومها بر تهویه طبیعی و شرایط حرارتی داخل ساختمان، دانش کافی در مورد تأثیر پارامترهای مختلف طراحی بر عملکرد انرژی و تهویه آتریومها وجود ندارد. این پژوهش، به بررسی تأثیر عوامل کالبدی آتریوم بر عملکرد حرارتی و تهویه ساختمانهای بلند در اقلیم شهر رشت میپردازد.هدف: هدف این پژوهش، به بررسی تأثیر عوامل کالبدی آتریوم بر عملکرد حرارتی و تهویه ساختمانهای بلند است.روششناسی تحقیق: رویکرد اصلی روش تحقیق این مطالعه کمی بوده و از روش شبیهسازی استفاده میکند. ساختمان مرجع شبیهسازی، ساختمانی بلندمرتبه با ده طبقه و پلان مربع با طرح باز، دارای یک آتریوم مستطیل در مرکز ساختمان، تعریفشده است. شاخصهای عملکرد حرارتی و عملکرد تهویه بهعنوان متغیرهای وابسته و ابعاد و جهتگیری آتریوم بهعنوان متغیر مستقل موردبررسی قرارگرفته است. نتایج بهدستآمده از شبیهسازی علاوه بر بررسی در قالب آمار توصیفی، مورد آزمونهای همبستگی و رگرسیون قرار میگیرد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، ساختمان های بلند شهر رشت میباشد.یافتهها: یافته نشان میدهد که متغیرهای طول و عرض آتریوم، محیط و مساحت آتریوم در مدل مرجع در اقلیم شهر رشت، رابطه معنادار و مستقیم با نیاز انرژی و حجم تهویه ساختمان دارد. اگرچه افزایش ابعاد آتریوم باعث کاهش نیاز روشنایی و افزایش توان تهویه ساختمان میشود، اما تا حد قابلتوجهی باعث افزایش نیاز حرارتی و به تبع آن، نیاز انرژی کل ساختمان میشود.نتایج: بر اساس یافتهها، نتیجهگیری میشود که در یک مساحت مساوی استفاده از آتریوم مربع شکل بهطورکلی نتایج بهتری را رقم میزند. همچنین آتریومهای مستطیل شکل با کشیدگی در محور شمالی-جنوبی، پاسخ بهتری ازنظر عملکرد انرژی نسبت به سایر جهتگیریها در شهر رشت دارا است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - ارزیابی شاخصهای مؤثر بر مشارکت شهروندان در امور شهری در شهر کرمانشاه با رویکرد معادلات ساختاری تفسیری
نگین هاشمی مسلم رستمی جعفر نصیرناتریشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403مقدمه : مشارکت شهروندان در روند تصمیمگیری شهری یکی از عناصراصلی توسعه همه جانبه شهری بوده که نقش مهمی در ایجاد تعادل شهری ایفا نماید.هدف پژوهش : هدف پژوهش حاضر ارزیابی شاخصهای مؤثر در مشارکت شهروندان در امور شهری با رویکرد مدلسازی است.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از ن چکیده کاملمقدمه : مشارکت شهروندان در روند تصمیمگیری شهری یکی از عناصراصلی توسعه همه جانبه شهری بوده که نقش مهمی در ایجاد تعادل شهری ایفا نماید.هدف پژوهش : هدف پژوهش حاضر ارزیابی شاخصهای مؤثر در مشارکت شهروندان در امور شهری با رویکرد مدلسازی است.روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدفگذاری کاربردی و از نظر روششناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. که از نظرات 30 نفر از متخصصین این موضوع با استفاده از روش دلفی شناسایی شدهاست. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات 6 عامل به عنوان عوامل تأثیرگذار قوی مشارکت شهروندان در امور شهری از مدلسازی تفسیری-ساختاری ISM و سپس با نرم افزار میکمک و نرم افزار SPSS بهره گرفته شدهاست. قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه شهر کرمانشاه است.یافته ها و بحث : نتایج پژوهش نشان داد که میزان اثرگذاری شاخص شفافیت نسبت به سایر عوامل تأثیرگذاری بیشتری داشتهاست. همچنین نتایج نشان داد که شاخصهای شفافیت، پاسخگویی، کارایی و مشارکت مندی و شاخصهای عینی جز متغیرهای پیوندی هست که از قدرت نفوذ و وابستگی بالایی برخوردارند ولی شاخص شفافیت و پاسخگویی به سمت عوامل کلیدی سوق دارند و در مرز بین شاخصهای پیوندی و کلیدی قرار دارند که از قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی برخوردارند و بیشترین تاثیر بر امور شهری میگذارد و همچنین شاخصهای ذهنی از قدرت نفوذ ضعیف، ولی وابستگی بالایی برخوردار است و بیشترین تأثیر را از عوامل کلیدی و پیوندی میپذیرد. و در نهایت به ارائه پیشنهادها برای توسعه مشارکت شهروندان در امور شهری در شهر کرمانشاه پرداخته شدهاست.نتایج : شاخص شفافیت و پاسخگویی بالاترین امتیاز و شاخص عینی دارای وضیعت نامطلوبی می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بازآفرینی بافت فرسوده شهری با رویکرد حکمروایی خوب (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر ساری)
محمد حکیم پور جلال عظیمی آملی غلامرضا جانبازقبادی صدرالدین متولیشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هستهی اولیه و اصلی آنهارا تشکیل میدهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامههای توسعه شهری مورد بیتوجهی قرار گرفته و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفر چکیده کاملچکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هستهی اولیه و اصلی آنهارا تشکیل میدهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامههای توسعه شهری مورد بیتوجهی قرار گرفته و به بافتهای فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شدهاند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفرینی بافت فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب شهری است و در آن تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که شهر ساری به لحاظ شاخصهای حکمروایی خوب شهری چگونه است و چگونه میتوان با استفاده از این رویکرد به بازآفرینی بافت فرسوده شهری اقدام نمود. هدف: هدف این پژوهش،بازآفرینی بافتهای فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب است.روش تحقیق: ترکیبی از روشهای کتابخانهای و میدانی است. در روش کتابخانهای از ابزارهایی نظیر، مقالهها، آمارنامهها، جداول آماری و ...استفاده شده است و در روش میدانی از مشاهده مستقیم، و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شده و به وسیله آزمونهای آماری ( توصیفی_ استنباطی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از نرم افزارSmart PLS مدل معادلات ساختاری پژوهش تنظیم گردید.قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرساری مرکز استان مازندران و شهرستان ساری است. این شهر با جمعیتی حدود 347 هزار نفر در میان 30 مرکز استان در رتبه بیست و سوم کشوری جای گرفته است (مرکز آمار ایران،1395). شهر ساری دارای چهار منطقه (بافت قدیم، منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه) میباشد.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد بیش از 50 درصد فراوانی پاسخها به وضعیت شاخصهای حکمروایی خوب و بازآفرینی پائینتر از حد متوسط بوده که حاکی از وضعیت نامطلوب این شاخصها در بافت فرسوده شهر ساری میباشد.نتایج: نتایج نشان میدهد بین حکمروایی خوب و بازآفرینی بافت فرسوده در شهر ساری رابطه معناداری وجود دارد و سه شاخص عدالتگرایی، قانونگرایی و اجماعگرایی بیشترین تاثیر را بر بازآفرینی بافت فرسوده شهرساری داشتند. واژگان کلیدی: حکمروایی خوب، بازآفرینی، بافت فرسوده، معادلات ساختاری، شهر ساری پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - مطلوبیت سنجی عوامل موثر بر احساس امنیت در بافتهای تاریخی و ارائه راهکارهای مناسب (مطالعه موردی: محله زرتشتیان شهر کرمان)
زهرا رضایی استبرق حسین ذبیحی رضا احمدیانشماره 4 , دوره 19 , زمستان 1403مقدمه: بافت تاریخی شهرها جزئی از سرمایه ملی و فرهنگی کشور هستند که نهتنها از لحاظ زیباشناختی، تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی به شهرهای ما ارزشمند هستند، بلکه محل سکونت و معیشت میلیونها نفر محسوب میگردند. با این حال، این بافتها دارای خصوصیات منفی زیادی که منجر به تخلی چکیده کاملمقدمه: بافت تاریخی شهرها جزئی از سرمایه ملی و فرهنگی کشور هستند که نهتنها از لحاظ زیباشناختی، تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی به شهرهای ما ارزشمند هستند، بلکه محل سکونت و معیشت میلیونها نفر محسوب میگردند. با این حال، این بافتها دارای خصوصیات منفی زیادی که منجر به تخلیه جمعیت زیادی از این بافتها شده است. هدف پژوهش: هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تبیین عوامل موثر بر بهبود امنیت در بافت تاریخی محله زرتشتیان کرمان میباشد. روش شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی و از نظر روش جزء پژوهشهای توصیفی - تحلیلی به شمار میرود. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامهای با چهار شاخص اصلی و ۲۳ گویه از طریق مرور اسناد معتبر پژوهشی استخراج شده است و حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران برابر با ۱۲۰ نفر محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل یافتههای حاصل از مطالعات میدانی از روشهای آزمون تی تک نمونهای و تحلیل عاملی در نرم افزار ssps استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محله زرتشتیان در شهر کرمان محور مطالعاتی تحقیق حاضر را تشکیل میدهد که بخش مرکزی شهر که همان بافت کهن میباشد در غرب این شهر واقع شده است.یافتهها و بحث: نتایجی که از آزمون تی بهدست آمد نشان میدهد که بیشترین رضایت عمومی از سوی شهروندان مربوط به مولفه نظارت با میانگین ۵۳/۳ میباشد. همچنین مولفه دسترسی با مجموع میانگین امتیاز ۹۹/۲ (پایینتر از حد متوسط ۳) کمترین رضایتمندی را به خود اختصاص داده است؛ در دو مولفه دیگر پژوهش یعنی کالبدی - فضایی و اجتماعی - رفتاری نیز رتبههای متوسطی حاصل شده و میانگین این مولفهها به ترتیب ۰۸/۳ و ۳۵/۳ بهدست آمده است. همچنین در این پژوهش، چهار عامل دارای مقادیر ویژه بالاتر از یک استخراج گردید که عامل اول با مقدار ویژه ۸۲۷/۴، به تنهایی ۲۱ درصد از واریانس متغیرها را در برمیگیرد و بیشترین تاثیر را در بین چهار عامل موثر دارد. بعد از آن عامل دوم با مقدار ویژه ۳۶۱/۳ و ۱۵ درصد واریانس، عامل سوم نیز با مقدار ویژه ۶۶۸/۲ و ۱۱ درصد واریانس و عامل چهارم با مقدار ۹۲۳/۱ و ۳۶۰/۸ درصد از واریانس کل را تبیین میکند. نتایج: در کل باتوجه به نتایجی که حاصل شد در مییابیم که فضاهای عمومی شهری محله زرتشتیان از امنیت چندان بالایی برخوردار نمیباشد؛ لذا در این پژوهش میتوان با ارائه راهکار و پبشنهادهایی، زمینه و بستر لازم را به جهت برقراری و بهبود امنیت در بافت تاریخی محله زرتشتیان فراهم آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - طراحی اقلیمی فرم، نسبت ابعادی و جهت استقرار ساختمان بر اساس تابش خورشید در شهر تهران
حسن اکبری اسماعیل ابراهیمیشماره 4 , دوره 15 , زمستان 1399با توجه به شرایط خاص جغرافیایی- اقلیمی و مصرف بسیار بالای انرژیهای فسیلی در شهر تهران، طراحی و ساخت بناها و فضاهای شهری همساز با اقلیم و در راستای بهرهمندی مطلوب از انرژیهای تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی ضروری است. ویژگیهای کالبدی ساختمانها نقش بسیار مهمی در تنظی چکیده کاملبا توجه به شرایط خاص جغرافیایی- اقلیمی و مصرف بسیار بالای انرژیهای فسیلی در شهر تهران، طراحی و ساخت بناها و فضاهای شهری همساز با اقلیم و در راستای بهرهمندی مطلوب از انرژیهای تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی ضروری است. ویژگیهای کالبدی ساختمانها نقش بسیار مهمی در تنظیم شرایط خرد اقلیم و وضعیت حرارتی فضاهای داخلی و بیرونی ساختمانها دارد. هدف این تحقیق تعیین فرم، نسبت ابعادی و جهتگیری مناسب ساختمانها بر اساس میزان دریافت تابش خورشیدی در شهر تهران است. در این تحقیق شش فرم هندسی از جمله مربع، مستطیل، شش ضلعی، هشت ضلعی، شانزده ضلعی و سی و دو ضلعی (دایره) با مساحت و ارتفاع برابر و در راستای رو به جنوب مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نرمافزار Q-BASIC، زاویه سمت و ارتفاع خورشید استخراج شده، سپس بر اساس روش محاسباتی "قانون کسینوس"، میزان انرژی تابشی دریافتی سطوح قائم ساختمانها در 32 جهت جغرافیایی محاسبه گردید. نتایج نشان میدهد که بیشترین میزان انرژی دریافتی سالانه مربوط به فرم مستطیل با راستای شمالی- جنوبی و کمترین نیز مربوط به فرم مستطیل با راستای شرقی- غربی است. بهترین فرم ساختمان در شهر تهران، مستطیل با راستای شرقی- غربی و بعد از آن فرم مربع است. مناسبترین نسبت ابعادی برای فرم مستطیل با راستای شرقی- غربی در شهر تهران، نسبت 4/1:1 است. مناسبترین جهات استقرار ساختمان برای نسبت ابعادی تعیین شده، جهت جهت 165 درجه جنوب شرقی و غربی و بعد از آن جهت رو به جنوب است. پرونده مقاله