فهرست مقالات برحسب موضوع جامعه شناسی و سکونتگاههای انسانی


    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - تحلیل نقش گردشگری روستایی در توسعه سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان تکاب، استان آذربایجان‌غربی)
      محمدصادق علیائی
      گردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخش‌های اقتصادی به عنوان یک استراتژی برای توسعه مناطق روستایی مطرح گردیده است. هدف پژوهش حاضر در بررسی اثار گردشگری روستایی در توسعه مناطق روسـتایی شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پ چکیده کامل
      گردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخش‌های اقتصادی به عنوان یک استراتژی برای توسعه مناطق روستایی مطرح گردیده است. هدف پژوهش حاضر در بررسی اثار گردشگری روستایی در توسعه مناطق روسـتایی شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پژوهش از ترکیب روش‌های اسنادی و پیمایشی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 6روستای شهرستان تکاب بر حسب قواعد نمونه‌گیری تصادفی انجام پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از آزمون‌های t تک نمونه‌ای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتـایج تحقیقات نـشان می‌دهد در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.842)، و در سطح 99 درصد معنادار بوده است که نشان‌دهنده‌ی ‌تاثیر مثبت گردشگری روستایی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق می‌باشد. مقادیر ß در ابعاد اقتصادی (775)، اجتماعی-فرهنگی (0.176)، کالبدی (046)، محیطی (0.057) می‌باشد. گردشگری روستایی به دلیل ظرفیت های بالای اشتغال و درآمد زایی اگر مسئولین امر برنامه‌ریزی‌های دقیق و اصولی طرح نمایند می‌تواند نقش مهم و اساسی در توسعه روستایی منطقه داشته باشد و اگر چنانچه درست برنامه‌ریزی نشود موجب خسارت‌های زیست‌محیطی و مشکلات اجتماعی در منطقه خواهد شد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - سرمایه اجتماعی و مشارکت روستاییان در تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی با نقش میانجی اثرات ادراک شده از طرح ها و برنامه ها؛ (مطالعه موردی: بخش اسفندقه)
      ناصر شفیعی ثابت فائزه ابراهیمی پور
      مقدمه: امروزه، تحولات فضایی سکونتگاه های روستایی تا حدود زیادی متاثر ازچگونگی سرمایه اجتماعی روستاییان است؛ و پی آیند ارتقاء سرمایه اجتماعی باعث بهبود هماهنگی و همکاری بین افراد یک گروه و سازمان با یکدیگر می شودهدف: پژوهش حاضر به واکاوی اثرات سرمایه اجتماعی و مشارکت روس چکیده کامل
      مقدمه: امروزه، تحولات فضایی سکونتگاه های روستایی تا حدود زیادی متاثر ازچگونگی سرمایه اجتماعی روستاییان است؛ و پی آیند ارتقاء سرمایه اجتماعی باعث بهبود هماهنگی و همکاری بین افراد یک گروه و سازمان با یکدیگر می شودهدف: پژوهش حاضر به واکاوی اثرات سرمایه اجتماعی و مشارکت روستاییان در تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی با نقش میانجی اثرات ادراک شده از طرح ها و برنامه ها در بخش اسفندقه پرداخته است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر به روش کمی و توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار پرسشنامه، متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر را در این ارتباط، وارسی کرده است. همچنین تجزیه و تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی و تجمیع پرسش ها برای ورود به مدل، و تحلیل سازه ها و روابط بیان شده در چهارچوب نظری با استفاده از نرم افزارآموس گرافیک انجام شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، بخش اسفندقه است.یافته ها: پی آیندهای پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین 4 متغیر سرمایه اجتماعی از 6متغیر است و مشارکت روستاییان با چهار متغیر میانجی اثرات محیطی ـ اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی ـ زیربنایی ادراک شده از طرح ها و برنامه هاسنجیده شده است.نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که رابطه سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات محیطی معنادار است ومقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 11/0 است و سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات اجتماعی اثرگذار است و مقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 18/0است. و اما سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات اقتصادی اثرگذار نیست و مقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 07/0 است.همچنین سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات کالبدی اثرگذار است و مقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 23/0 است.و سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها اثرگذار است و مقدار این اثر مستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 39/0 است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - ارزیابی نقش سکونتگاه های غیررسمی در ساختارفضایی شهری ( مطالعه موردی: شهر همدان)
      محمدرضا کشکولی مسعود مهدوی حاجیلویی مجید ولی شریعت پناهی
      مقدمه: بیکاری، فقر، شرایط اقتصادی بغرنج و مسائل و مشکلات از یک سو و تمایل مردم برای سکونت در شهرهای بزرگ و یا مجاورت اینگونه شهرها از سوی دیگر همواره یکی از مسائل اصلی شهرهای کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده است. با یک بررسی کارشناسانه و مشاهده آمار و ارقام از چکیده کامل
      مقدمه: بیکاری، فقر، شرایط اقتصادی بغرنج و مسائل و مشکلات از یک سو و تمایل مردم برای سکونت در شهرهای بزرگ و یا مجاورت اینگونه شهرها از سوی دیگر همواره یکی از مسائل اصلی شهرهای کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده است. با یک بررسی کارشناسانه و مشاهده آمار و ارقام از فاجعه بارتر شدن این مسئله حکایت دارد که اگر برنامه ای مدون و طراحی شده برای آن در نظر گرفته نشود کل جوامع شهری را تهدید می کند. ساکنانی که با توجه به مسائل و مشکلات فراوان به دور ازحداقل شرایط زیستی مناسب و بدون دسترسی به منابع درآمدی پایدار، مجبور به سکونت در مناطقی مختلف شهر می شوند. مناطقی که بستر مناسب برای پذیرفتن این ساکنان را ندارند و در نتیجه این هجوم سکونتگاه های غیر رسمی برای سکونت بوجود می آیند.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر ارزیابی نقش سکونتگاه های غیر رسمی در ساختارفضایی شهری و بررسی نحوه جلوگیری از گسترش سکونتگاه های غیر رسمی و پیدا کردن روش های بهینه جهت ساماندهی این نواحی در شهر همدان می باشدکه در ابعاد کالبدی ، فضایی ، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار می گیرد.روش شناسی تحقیق: از لحاظ متدولوژی تحقیق حاضر با توجه به ماهیت نوعی تحقیق کاربردی- توسعه ای است. و نحوه گردآوری داده های توصیفی از شاخه پیمایشی می باشد. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک دلفی و تحلیل آمار با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی شامل سکونتگاه های غیر رسمی محدوده شهر همدان می باشد.یافته ها: نتایج بدست آمده از آزمون t-test تک نمونه‌ای در مورد رضایت ساکنان از وضعیت سکونتگاه های غیر رسمی شهر همدان نشان می دهد که این محلات با توجه به جدول که حاصل از خروجی آزمون t-test می باشد نشان می دهد که رضایتمندی در این محلات با توجه با اختلاف میانگین و حد بالاو پایین درسطح متوسط و نامطلوب می باشد.نتایج: توسعه شهر همدان و گسترش شهر نشینی در دهه های اخیر با رشد اسکان غیر رسمی همراه بوده است. این پدیده اجتماعی- اقتصادی به دلیل نبود توجه به برنامه ریزی منطقه ای و شهری و توانایی های درونی منطقه شهری به لحاظ ایجاد فعالیت و ظرفیت اشتغال شکل گرفته است و اغلب این محلات در محدوده خدماتی شهر همدان واقع شده اند و مشکل اصلی آنها نبود برخورداری از امکانات و خدمات رفاهی و اجتماعی شهر است. علاوه بر این کالبد و سیمای شهر همدان را با مشکل مواجه نموده است. واقعیت این است که نمی توان این محدوده ها را از فضای برنامه ریزی حذف کرد و آنها را نادیده گرفت بلکه باید با برنامه ریزی شهری دقیق و متناسب با ویژگی های ساکنین به ایجاد تغییر در کالبد و بافت آنها پرداخت. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - نقش نگرش مثبت شهروندی بر کاهش جرایم و رتبه بندی و سطح بندی آن در مناطق شهری (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
      محمدحسن یزدانی اصغر پاشازاده فاطمه زادولی
      امروزه تأکید بر نگرش‌های مثبت شهروندی در مقابله با مسائل و مشکلات شهرنشینی از ضروریات اساسی می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به دنبال توسعه‌ی دانش کاربردی در زمینه‌ی کاهش جرایم با تأکید بر نگرش مثبت شهروندی است. از این‌رو، در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از بین ش چکیده کامل
      امروزه تأکید بر نگرش‌های مثبت شهروندی در مقابله با مسائل و مشکلات شهرنشینی از ضروریات اساسی می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به دنبال توسعه‌ی دانش کاربردی در زمینه‌ی کاهش جرایم با تأکید بر نگرش مثبت شهروندی است. از این‌رو، در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از بین شهروندان اردبیلی تعداد 344 نفر به روش کوکران تعیین حجم شده و به روش تصادفی طبقهبندی شده از مناطق شهری نمونهگیری انجام شده است. در راستای تحلیل دادهها، از مدل حداقل مربعات جزیی در قالب نرمازار Warp-PLS به منظور بررسی میزان اثرگذاری مؤلفه‌های نگرش مثبت شهروندی بر سرمایهی روانشناختی و کاهش جرایم، از مدل KOPRAS استفاده شده است. یافتههای نشان می‌دهد که وضعیت نگرش مثبت شهروندی شهر اردبیل در سطح ضعیف قرار دارد. با این وجود بیشترین میزان به منطقه یک و کمترین آن هم به منطقه چهار شهری مربوط میباشد که روی همرفته در سه خوشه قرار میگیرند. لازم بذکر است که متغیرهای رفتارهای یاری‌گرایانه و تحمل‌پذیری، موثرترین متغیرها بر متغیر نگرش مثبت شهروندی میباشند. همچنین اثرگذاری متغیرهای مستقل حاکی از آن است که رابطه‌ی معنادار مستقیم بین نگرش مثبت شهروندی و سرمایه‌ی روان‌شناختی از یک‌سو و همچنین رابطه‌ی معنادار معکوس بین سرمایه‌ی روان‌شناختی و کاهش جرم از سوی دیگر وجود دارد. نتیجه این که افزایش نگرش مثبت شهروندی بین شهروندان موجب ارتقای سرمایه‌ی روان‌شناختی گردیده و در راستای آن سرمایه‌ی روان‌شناختی سبب کاهش جرم می‌گردد و اینکه بسته به شرایط محیطی سطح این نگرش میتواند از منطقهای به منطقهای دیگر متفاوت باشد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - تحلیل عوامل موثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و رابطه آن با نوسازی بافت‌های فرسوده (مطالعه موردی: منطقه 10 شهرداری تهران)
      احمد پوراحمد محمد سینا شهسواری اصغر حیدری
      مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه چکیده کامل
      مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با نوسازی بافتهای فرسوده است.روش شناسی: روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای و آماری است. اطلاعات اولیه با روش اسنادی و پیمایشی و پرسشنامه جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart PLS پردازش شده‌اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه جغرافیایی تحقیق حاضر منطقه 10 شهرداری تهران است که با 327115 نفر جمعیت، بخش قابل توجهی از بافت‌های فرسوده شهر تهران را در خود جای داده است.نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان می دهد که بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و نوسازی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون از سطح ضعیف تا متوسط همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین ، مدل سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهند که به ترتیب مؤلفه‌های اعتماد نهادی، تعاملات اجتماعی و اعتماد بین فردی دارای تأثیر بیشتر و مشارکت مذهبی تأثیر کمتری در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری دارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد بین سرمایه اجتماعی و نوسازی بافته‌ای فرسوده رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین نشان می‌دهد که مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی تأثیرات متفاوتی بر نوسازی بافت‌های فرسوده دارند که می توان با برنامه ریزی برای ارتقاء این مؤلفه‌ها، ساماندهی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه مطالعه را تسریع می کند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع جرم درگیری (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
      منصور رحمتی محمدحسن یزدانی اصغر پاشازاده
      مقدمه: یکی از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده‌ی مردم، مورد تعرض رفتارهای غیرمدنی، خشونت و درگیری است که امنیت مالی و جانی افراد و جامعه را برهم می‌زند. لذا تحقیق علل و زمینه‌های رخداد درگیری امری ضروری است. هدف پژوهش: هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر وقوع جرم درگیری از دید چکیده کامل
      مقدمه: یکی از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده‌ی مردم، مورد تعرض رفتارهای غیرمدنی، خشونت و درگیری است که امنیت مالی و جانی افراد و جامعه را برهم می‌زند. لذا تحقیق علل و زمینه‌های رخداد درگیری امری ضروری است. هدف پژوهش: هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر وقوع جرم درگیری از دیدگاه 111 نفر مجرم زندانی به جرم درگیری در شهر اردبیل است، که به صورت تمام شماری از آنها پرسشنامه جمع‌آوری شده است. روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد و گردآوری داده‌ها پژوهشی، اسنادی و میدانی است. جامعه آماری شامل کلیه مجرمان زندانی شده به دلیل درگیری که در نیمه اول سال 1396 در زندان اردبیل دوران محکومیت خود را می‌گذرانند، می‌باشد که به روش تمام شماری از آنها پرسشنامه تکمیل شده است (111 نفر). برای تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم افزار Warp-PLS استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: این پژوهش در محدوده جغرافیایی شهر اردبیل انجام شده است.یافته‌ها و بحث: یافته‌های پژوهش نشان داده که اثر‌گذاری 10 متغیر از 12 متغیر مستقل بر وقوع درگیری مورد تأیید قرار گرفته است و به ترتیب، متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، برچسب‌زنی، مسائل اجتماعی خانواده، خواستگاه مکانی- خانوادگی و محرومیت نسبی بیشترین تأثیر را در وقوع درگیری دارند. نتایج: می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که در بروز درگیری عوامل مختلف فردی، اجتماعی- اقتصادی و محیطی تاثیرگذارند که این عوامل با توجه به شرایط زمانی و مکانی، اهمیت و درجه تاثیرگذاری متفاوتی دارند. بگونه‌ای که مهمترین این متغیرها برای تحقیق حاضر، متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی، تعلق به جامعه تعصبی- قومیتی، آنومی اجتماعی و ویژگی ژنتیکی، تعاملات منفی، خواستگاه مکانی خانوادگی، کنترل اجتماعی، مسائل اجتماعی خانواده، برچسب زنی، محرومیت نسبی و هوش فرهنگی هستند، که به ترتیب درجه اهمیت ذکر شدند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      7 - عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر مهاجرت روستا- شهر بخش مرکزی شهرستان بویراحمد
      روح اله کریمیان حسین آباد آیت اله کرمی علی شمس الدینی
      موضوع مهاجرت‌های روستایی همواره مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی، جغرافیدانان و اقتصاد دانان بوده است. در دهه‌های گذشته، تحولات اقتصادی، اجتماعی حاکم بر کشور موجب حرکات شدید مهاجرتی گردیده است که این جابجایی در بعضی مناطق کشور با شدت بیشتری همراه بوده است. هدف از این پ چکیده کامل
      موضوع مهاجرت‌های روستایی همواره مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی، جغرافیدانان و اقتصاد دانان بوده است. در دهه‌های گذشته، تحولات اقتصادی، اجتماعی حاکم بر کشور موجب حرکات شدید مهاجرتی گردیده است که این جابجایی در بعضی مناطق کشور با شدت بیشتری همراه بوده است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر مهاجرت روستا-شهر بخش مرکزی شهرستان بویراحمد و ارایه راهکارهایی برای جلوگیری از مهاجرت روستا به شهر است. روش تحقیق پژوهش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از منابع مختلفی مانند آمارنامه، نقشه‌ها ، منابع کتابخانه‌ای بهره گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش شامل ۱۶۵ نفر سرپرست خانوارهای مهاجر روستاهای بالای ۲۰ خانوار بخش مرکزی شهرستان بویراحمد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و جدول مورگان معین شد و برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه ساختار مند و محقق ساخته استفاده شد و روایی آن توسط اساتید متخصص و پس از انجام اصلاحات مورد تأیید قرار گرفت و برای تعیین پایایی آن از آلفای کرونباخ بهره گرفته ، که این ضریب بین۷۱۵/۰ تا ۸۱۹/۰ برآورد شد و نشان از بهینه‌گی پرسش‌نامه داشت. داده‌های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه قرار گرفتند و یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که عوامل اجتماعی دارای اولویت اول مهاجرین می‌باشد و در بین عوامل اجتماعی دسترسی آسان‌تر به ادارات و نهادهای دولتی و کم توجهی مسئولان به مشکلات روستا از بقیه مهم‌ترند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      8 - طراحی مدل هم آفرینی ارزش در صنعت گردشگری سلامت استان گیلان
      مریم حسن زاده نرگس دل افروز علی قلی پور سلیمانی کامبیز شاهرودی
      مقدمه: یکی از مهم‌ترین محورهای اصلی توسعه استان گیلان با توجه به قابلیت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی آن، گردشگری است که دراین‌بین گردشگری سلامت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وجود مرزهای مشترک آبی و خاکی با کشورهای حاشیه دریای خزر، انواع جاذبه های گردشگری، پزشکان مجرب و ب چکیده کامل
      مقدمه: یکی از مهم‌ترین محورهای اصلی توسعه استان گیلان با توجه به قابلیت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی آن، گردشگری است که دراین‌بین گردشگری سلامت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وجود مرزهای مشترک آبی و خاکی با کشورهای حاشیه دریای خزر، انواع جاذبه های گردشگری، پزشکان مجرب و بیمارستان هایی با امکانات تخصصی و فوق تخصصی و تعرفه پایین هزینه درمان، می تواند استان گیلان را به یکی از قطب های گردشگری سلامت در ایران بدل کند. هم آفرینی گونه ای از راهبرد بازاریابی است که بر ایجاد و تشخیص ارزش های مشترک شرکت و مشتریان به منظور بهبود کیفیت خدمات و حفظ و ایجاد ارزش برای گردشگران تأکید دارد.هدف پژوهش: هدف از این پژوهش ارائه مدل هم آفرینی ارزش در صنعت گردشگری سلامت است.روش‌شناسی تحقیق: روش پژوهش به صورت کیفی و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد و بر اساس گام های پیشنهادی گلیزر و استراوس به اجرا در آمده است. جامعه آماری شامل 16 نفر خبرگان در حوزه گردشگری و گردشگران سلامت هستند که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها از فرایند کدگذاری استفاده‌شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: استان گیلان با مساحت 14044 کیلومترمربع و جمعیت 2530696 نفر در شمال کشور واقع‌شده است. این استان با کشورهایی همچون آذربایجان، ترکمنستان، قزاقستان و روسیه دارای مرز آبی و خاکی مشترک است.یافته ها و بحث: بر اساس یافته‌های تحقیق هم آفرینی ارزش سازمانی شامل کیفیت خدمات پزشکی و پزشکان معتبر؛ عامل قیمت خدمات پزشکی؛ تسهیلات خدمات مربوط به اسکان، حمل‌ونقل و پذیرایی؛ و نیز بسته های حمایتی جذاب می تواند در طراحی آمیخته بازاریابی اثربخش عمل نماید.نتایج: هم آفرینی ارزش مشتری شامل تعامل، اشتراک گذاری دانش، مهارت، خلاقیت و اعتماد گردشگران به منظور ایجاد رفتار شهروندی و وفاداری گردشگران مورد توجه قرار گرفت. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      9 - نقش پیوندهای روستا شهری بر توسعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشت ( مطالعه موردی روستاهای پیرامونی شهر رشت )
      سید محمود رهسپار میعادی سید علی پورفیکویی تیمور آمار اکبر معتمدی مهر
      امروزه تاثیر شهرها بر توسعه مناطق روستایی پیرامونی امر پذیرفته شده ایست این اثر گذاری عمدتا از طریق اجزا تشکیل دهنده پیوندهای روستا شهری محقق می گردد چرا که هر منطقه تنها متشکل از نظام سکونتگاهی بی ارتباط به هم نیست و از شهرها بعنوان موتور توسعه روستایی نام برده می شود. چکیده کامل
      امروزه تاثیر شهرها بر توسعه مناطق روستایی پیرامونی امر پذیرفته شده ایست این اثر گذاری عمدتا از طریق اجزا تشکیل دهنده پیوندهای روستا شهری محقق می گردد چرا که هر منطقه تنها متشکل از نظام سکونتگاهی بی ارتباط به هم نیست و از شهرها بعنوان موتور توسعه روستایی نام برده می شود. از جمله اهداف این پژوهش شناسایی عوامل تحدید کننده هویت روستاها و آبادی های مجاور شهر رشت و نیز تبیین پارامترهای محلی پیوندهای روستا شهری بوده است لذا جامعه آماری در این تحقیق روستاهای چهار دهستان با نام های دهستان لاکان ، دهستان پیربازار ، دهستان پسیخان و دهستان حومه(دارسازی) از بخش مرکزی شهرستان رشت می باشند ، ویژگی تمام آنها دهستان بودن و نیز جزو تقسیمات و حوزه نفوذ شهر رشت بودن می باشد .جامعه آماری ما 16 روستای نمونه با تعدادجمعیت 12038 نفر می باشدکه به شکل نمونه گیری نقطه ای انتخاب گردیده اند . جهت دستیابی به نتیجه از مشاهده مستقیم و مطالعات میدانی و گفتگو با اهالی و مسئولین روستاها بهره شده است ، همچنین در بُعد کمی از مدل سوات (Swot ) استفاده شده است. نتایج حاصله دال بر این واقعیت بوده که پیوند و ارتباط بین روستاهای مرکزی و شهر رشت از جهات مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، کالبدی ، زیست محیطی با شدت و ضعف برقرار بوده که در برخی از پارامترها عامل فاصله تا شهر دخیل نبوده و در برخی دیگر عامل فاصله تا شهر رشت بر میزان اثر گذاریها شدت بخشیده است . پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      10 - تحلیل نقش احساس محرومیت نسبی و پیوندهای محله‌ای در گرایش جوانان به خشونت شهری (مورد مطالعه: شهر رشت)
      نیر ابراهیمی رضا علی محسنی محمود علمی
      مقدمه: توجه به کاهش ناامنی‌های شهری از جمله مسایل مهم در دستیابی به توسعه پایدار اجتماعی است. جرم و خشونت‌ شهری از جمله عواملی هستند که باعث تضعیف امنیت در شهرها می‌شوند. خشونت‌ شهری یکی از آسیب‌های اجتماعی است که با مطالعه آن می‌توان به وضعیت سلامت اجتماعی در یک شهر پی چکیده کامل
      مقدمه: توجه به کاهش ناامنی‌های شهری از جمله مسایل مهم در دستیابی به توسعه پایدار اجتماعی است. جرم و خشونت‌ شهری از جمله عواملی هستند که باعث تضعیف امنیت در شهرها می‌شوند. خشونت‌ شهری یکی از آسیب‌های اجتماعی است که با مطالعه آن می‌توان به وضعیت سلامت اجتماعی در یک شهر پی برد.هدف پژوهش: هدف پژوهش مطالعه نقش احساس محرومیت نسبی و پیوندهای محله‌ای در گرایش به خشونت‌های شهری است.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات، از روش‌های اسنادی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را جوانان 18 تا 35 سال شهر رشت شامل 224203 نفر تشکیل می‌دهند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر و به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای توزیع گردید. مفهوم احساس محرومیت نسبی با بهره‌گیری از پژوهش لهسائی‌زاده (1391)، پیوندهای محله‌ای با بهره‌گیری از پژوهش جمشیدیها و همکاران (1393) و خشونت شهری نیز با استفاده از پرسشنامه تحقیق محسنی و همکاران (1395) سنجیده شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Amos و آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: ‌قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر، مناطق پنج‌گانه شهرداری شهر رشت می‌باشد.یافته‌ها و بحث: یافته‌ها نشان داد که بین پیوندها و تعلقات محله‌ای و گرایش به خشونت شهری، همبستگی (19/0-) معنادار معکوس ضعیفی وجود دارد؛ اما بین احساس محرومیت نسبی و گرایش به خشونت شهری، همبستگی (33/0) معنادار مستقیمی وجود دارد. همچنین نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری نیز نشان داد که پیوندها و تعلقات محله‌ای با ضریب30/0- و احساس محرومیت نسبی با ضریب 39/0 بر گرایش به خشونت‌های شهری تاثیر دارند.نتایج: برای کاستن از خشونت‌های شهری در بین جوانان لازم است برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های دقیقی در زمینه کاهش احساس محرومیت نسبی (توزیع برابر امکانات و برقراری عدالت اجتماعی) و افزایش احساس تعلق اجتماعی به شهر و محله‌های شهری صورت گیرد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      11 - باورهای عامیانه مردم تالش زبان ماسوله استان گیلان با رویکرد ردّپای جغرافیا
      علیرضا اقدامی معافی فاطمه همتی گسکری
      گیلان دارای فرهنگ عامه ی شفاهی غنی و گسترده ای است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است که متأسفانه به دلیل پیشرفت علم و دور شدن نسل های جوان از فرهنگ عامه، این باورها، آداب و رسوم و زبان عامیانه در معرض فراموشی قرار گرفته است. از جمله مناطق گیلان که دارای فرهنگ و تمدنی چکیده کامل
      گیلان دارای فرهنگ عامه ی شفاهی غنی و گسترده ای است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است که متأسفانه به دلیل پیشرفت علم و دور شدن نسل های جوان از فرهنگ عامه، این باورها، آداب و رسوم و زبان عامیانه در معرض فراموشی قرار گرفته است. از جمله مناطق گیلان که دارای فرهنگ و تمدنی غنی و کهن است، منطقه ی تالش زبان ماسوله است. این پژوهش با هدف بررسی و استخراج باورهای عامیانه مردم این منطقه در زمینه های مختلف باورهای مربوط به طبیعت، حیوانات، آداب و رسوم زندگی اجتماعی با روش میدانی تهیه و تنظیم شده است. علاوه بر شیوۀ میدانی برای مطالب مقدماتی از روش کتابخانه یی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین باورها و اعتقادات مردم این منطقه مربوط به طبیعت، گیاهان و حیوانات است و پس از آن در بخش عقاید مربوط به زندگی فردی و اجتماعی، اعیاد باستانی نوروز و چهارشنبه سوری از اهمیت و گستردگی بیشتری برخوردار هستند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      12 - تحلیل کیفیت زندگی روستایی (مورد مطالعه روستاهای شهرستان طارم)
      مجید محمدی محبوبه بابایی عالیه شکربیگی
      کیفیت زندگی روستایی عبارتست ازچگونگی شرایط ووضعیت عینی زندگی خانواده هاو روستاها. دراین راستا تحقیق حاضرتحت عنوان تحلیل کیفیت زندگی در روستاهای شهرستان طارم درسال95به اجرادرآمده است.جامعه آماری درتحقیق حاضرعبارتست ازروستاییان شهرستان طارم که ازبین روستاهای شهرستان که بی چکیده کامل
      کیفیت زندگی روستایی عبارتست ازچگونگی شرایط ووضعیت عینی زندگی خانواده هاو روستاها. دراین راستا تحقیق حاضرتحت عنوان تحلیل کیفیت زندگی در روستاهای شهرستان طارم درسال95به اجرادرآمده است.جامعه آماری درتحقیق حاضرعبارتست ازروستاییان شهرستان طارم که ازبین روستاهای شهرستان که بیش از100روستامی باشد(10 روستا دربخش مرکزی و10روستا در بخش چورزق) تعداد 20روستاوازاین20روستا(جامعه آماری12000نفر)،تعداد371نفربه روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند.روش مورداستفاده دراین تحقیق توصیفی–تحلیلی وابزار مورداستفاده دراین تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشدتجزیه وتحلیل اطلاعات بااستفاده ازنرم افزار spss وبااستفاده ازآمارهای توصیفی وآزمون همبستگی پیرسون ورگرسیون چندمتغیره انجام گرفته است . براساس یافته های تحقیق می توان چنین نتیجه گرفت ازبین عوامل فردی (سن،جنسیت، تحصیلات، بعدخانوار،وضعیت تاهل،مقدارزمین زیرکشت،میزان درآمد،نوع کار،داشتن دوشغل،نوع محصول زراعی،نوع محصول باغی،وسیله شخصی)تنهامتغیرهای میزان درآمد،داشتن دوشغل،مقدار زمین زیر کشت،نوع محصول باغی ووسیله شخصی بامتغیروابسته(کیفیت زندگی)رابطه معناداردارندوهمچنین بین عوامل مستقل(زیرساخت های کشاورزی،زیرساخت های کالبدی،زیرساخت های نهادی،زیرساخت های اجتماعی،امکانات رفاهی ،مشارکت خانوادگی )تنها بین زیرساخت های نهادی با متغیر وابسته (کیفیت زندگی)تفاوت معناداری وجودنداشت ودرخصوص نتیجه گیری کلی اینکه اکثریت حجم نمونه،کیفیت زندگی رادرحدمتوسط ارزیابی کرده اند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      13 - نقشه برداری ذهنی از فضای سوم-زیسته شهر؛ مطالعه ای تطبیقی از ساکنان سکونتگاههای رسمی و غیررسمی شهر رشت
      حمید رخساری مریم جعفری مهرآبادی حسین حاتمی نژاد
      مقدمه: فضای سوم شهر همان فضای زیسته، اجتماعی یا جایگزین شهر است. این فضا در نقشه‌های ذهنی به‌عنوان فضای اجتماعی-فرهنگی شهر؛ سومین بعد در مطالعات نقشه‌های ذهنی است که موردتوجه پژوهشگران شهری قرارگرفته است. هدف: در این پژوهش با توجه به این رویکرد در مطالعات نقشه‌های ذهنی چکیده کامل
      مقدمه: فضای سوم شهر همان فضای زیسته، اجتماعی یا جایگزین شهر است. این فضا در نقشه‌های ذهنی به‌عنوان فضای اجتماعی-فرهنگی شهر؛ سومین بعد در مطالعات نقشه‌های ذهنی است که موردتوجه پژوهشگران شهری قرارگرفته است. هدف: در این پژوهش با توجه به این رویکرد در مطالعات نقشه‌های ذهنی به بررسی فضایی سوم-زیسته شهر رشت نزد ساکنان سکونتگاه‌های رسمی منطقه یک و غیررسمی منطقه‌ی چهار شهری پرداخته‌شده است. روش شناسی تحقیق: در این پژوهش حجم نمونه 60 نفر از دو گروه ساکنان سکونتگاه‌ها با نمونه‌گیری نظری موردبررسی قرارگرفته‌اند. روش برداشت اطلاعات شامل مصاحبه و مشاهده بوده است؛ که نوع اطلاعات برداشتی شامل: نقشه‌های کروکی، یادداشت‌برداری و عکس‌برداری بوده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش از روش های تجزیه‌وتحلیل نقشه برداری جی‌آی‌اس کیفی(QGIS) در زیر تحلیل فعالیت های فضای-زمانی پرداخته‌شده است. یافته ها و بحث: نتایج پژوهش حکایت از این است که، با توجه به نقشه‌های ذهنی این دو گروه ساکنان؛ گسترش نقش و جایگاه طبقه در تولید اجتماعی فضا مساله‌آفرین بوده است. آنچه از فضای سوم- زیسته شهر رشت در نقشه‌های ذهنی قابل بازنمایی است، تقسیم شهر به دو قطب فقیرنشین و ثروتمند نشین بوده است که دوگانگی سنت و مدرنیته در بسیاری از فعالیت های ساکنان در ارتباط با فضای آگاهی ذهنی آنان از شهر به چشم می‌خورد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      14 - واکاوی چالش تفاوت های جنسیتی و حق بر شهر (مطالعه موردی: شهر قزوین)
      فهیمه شکوه فر زهره داودپور وحید بیگدلی راد
      ادراک عمومی از حقوق شهروندی نشات گرفته از عوامل متعددی است که تا حد زیادی به برداشت های حسی و شناختی شهروندان مرتبط می باشد. پژوهش حاضر به بررسی این ابعاد و عوامل موثر بر آن و ارتباطش با مفهوم جنسیت می پردازد و با بررسی وضعیت ادراک زنان از نظریه حق بر شهر لوفور در بستر چکیده کامل
      ادراک عمومی از حقوق شهروندی نشات گرفته از عوامل متعددی است که تا حد زیادی به برداشت های حسی و شناختی شهروندان مرتبط می باشد. پژوهش حاضر به بررسی این ابعاد و عوامل موثر بر آن و ارتباطش با مفهوم جنسیت می پردازد و با بررسی وضعیت ادراک زنان از نظریه حق بر شهر لوفور در بستر شهر قزوین، احتمال وجود تفاوت‌های جنسیتی در بهره مندی از این حق را نیز مورد بررسی قرار می دهد. حجم نمونه 390 نفر از دوجنسیت در شهر قزوین و انتخاب نمونه با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای توام با طبقه بندی صورت گرفته است‌. برای این منظور از روش آماری رگرسیون لجسیتک اسمی دو وجهی و با در نظر گرفتن مؤلفه‌های تأثیر گذار بر حق بر شهر در نرم افزارR استفاده گردید. نتایج نشان می دهد جنسیت نقش مهمی در میزان ادراک این مهم داشته و شهروندان مرد به احتمال 27 درصد، بیش از شهروندان زن ، ادراک بهره‌مندی از حق بر شهر را دارند. همچنین می‌توان به این نتیجه رسید که در میان ابعاد بررسی شده، بعد آسودگی فیزیکی بیشترین تمایز در میزان رضایتمندی داشته است که نشان می‌دهد فضاهای شهر قزوین احساس امنیت زنان را به اندازه مردان تأمین نمی‌کند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      15 - فراتحلیل مهم ترین عوامل حس مکان در فضاهای عمومی و مجازی( مطالعه موردی: فضای عمومی مرکز شهر رشت)
      حسین رضا کشاورز قدیمی منوچهر طبیبیان مریم معینی فر
      مقدمه: حس مکان مفهومی است که از هر دو بعد فیزیکی و روانی به پیوند فرد با مکان منجر می شود و دلبستگی به مکان را در وی ایجاد می نماید. به این ترتیب انسان خود را جزئی از مکان دانسته و در نتیجه مکان برای او مهم و قابل احترام می شود. یکی از مهم ترین موضوعاتی که سبب حضور در ی چکیده کامل
      مقدمه: حس مکان مفهومی است که از هر دو بعد فیزیکی و روانی به پیوند فرد با مکان منجر می شود و دلبستگی به مکان را در وی ایجاد می نماید. به این ترتیب انسان خود را جزئی از مکان دانسته و در نتیجه مکان برای او مهم و قابل احترام می شود. یکی از مهم ترین موضوعاتی که سبب حضور در یک فضای عمومی می گردد "حس مکان" است. اکنون جهان تجربه شگفتی از رشد رسانه های مجازی را شاهد است که روی ابعاد متنوعی از زندگی بشر تاثیرگذار می باشد، از جمله موضوع دلبستگی و حس مکان.هدف: این پژوهش با هدف تحلیل حس مکان در فضای عمومی و مجازی در جستجوی یافتن یک چارچوب نظری مدون می باشد تا به وسیله آن هم به برنامه ریزان شهری و هم فعالان عرصه مجازی کمک نموده تا در ارتقای حس مکان موفق تر عمل نمایند.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش بر مبنای فراترکیب کیفی بوده و مقالات منتخب با استفاده از روش سندلوسکی و بارسو تحلیل می گردد. انتخاب مقالات بر اساس ارزیابی از طریق برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP) صورت گرفته است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: مهم ترین فضای عمومی شهر رشت که در بافت مرکزی آن قرار دارد به عنوان نمونه موردی پژوهش انتخاب شده است. این منطقه دارای کاربری های واجد ارزش میراثی بوده و از این رو بافت ارزشمند تاریخی شهر رشت نیز می باشد. بافت مذکور علاوه بر این که واجد ارزش های نادر زیبایی شناختی و مهمترین مکان ایجاد و تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی شهر می باشد به عنوان قطب مهم فعالیت های تجاری، فرهنگی و تفریحی شهر نیز شناخته می شود.یافته ها: پرداختن به موضوع حس مکان در ارتباط با رسانه های مجازی و هویت اجتماعی در این رسانه ها موضوع جدیدی بوده و از روش مورد استفاده در این پژوهش برای به دست آوردن مهم ترین مولفه ها و شاخص های موضوع تحقیق نیز، پیشتر در مقاله ای استفاده نشده است. یافته ها نشان می دهد موضوع حس مکان در فضای مجازی به رسمیت شناخته شده و اشتراک زیادی با شاخص های گفته شده در بخش فضاهای عمومی دارد.نتایج: تحقیق حاضر در نهایت منجر به تبیین مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر حس مکان در فضاهای عمومی و مجازی گردید که در بخش فضای عمومی شامل: ابعاد کالبدی، عملکردی، معنا، هنر و زیبایی، زیست محیطی و مردم واری و در بخش مجازی شامل: دو بعد فیزیکی و غیرفیزیکی می باشد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      16 - تحلیل رابطه زیست پذیری مساکن روستایی باکیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: شهرستان زیرکوه، دهستان زیرکوه)
      محمد غلامی حمداله سجاسی قیداری علی اکبر عنابستانی
      کیفیت زندگی و ارتقای آن مهم‌ترین رویکرد در برنامه‌ریزی‌های روستایی و شهری می‌باشد. عوامل و عناصر متعددی می‌توانند در ارتقا کیفیت زندگی روستاییان تأثیرگذار باشند که یکی از آن‌ها مسکن قابل زیست و استاندارد می‌باشد. مسکن روستایی به‌عنوان نیاز اولیه انسان، با ابعاد وسیع اقت چکیده کامل
      کیفیت زندگی و ارتقای آن مهم‌ترین رویکرد در برنامه‌ریزی‌های روستایی و شهری می‌باشد. عوامل و عناصر متعددی می‌توانند در ارتقا کیفیت زندگی روستاییان تأثیرگذار باشند که یکی از آن‌ها مسکن قابل زیست و استاندارد می‌باشد. مسکن روستایی به‌عنوان نیاز اولیه انسان، با ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و کالبدی خود تأثیر بسزایی در کیفیت زندگی و توسعه پایدار روستایی دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی رابطه بین مسکن زیست پذیر و کیفیت زندگی (ذهنی و عینی) روستاییان دهستان زیرکوه انجام‌شده است. در این راستا روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. تعداد نمونه‌ها 313 خانوار می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران با خطای اندازه‌گیری 5% انتخاب‌شده‌اند. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، متغیر زیست پذیری با آماره پیرسون 0.616 باکیفیت زندگی دارای رابطه‌ای مستقیم با شدتی قوی می‌باشد. همچنین با توجه به سطح معناداری به‌دست‌آمده که کوچک‌تر از 0.05 می‌باشد، متغیر زیست پذیری دارای رابطه معنی‌داری باکیفیت زندگی است و قابلیت تعمیم به‌کل جامعه را دارد. تأثیر متغیر زیست پذیری مسکن بر هر دو بعد عینی و ذهنی مورد تأیید قرار گرفت اما با توجه به ضریب تعیین تعدیل‌شده که برای بعد ذهنی کیفیت زندگی برابر با 0.307 و برای بعد عینی کیفیت زندگی 0.328 می‌ باشد که نشان می‌دهد 30.7 درصد از تغییرات بعد ذهنی و 32.8 درصد از تغییرات بعد عینی در روستاهای نمونه وابسته متغیر زیست پذیری مسکن می‌ باشد و تأثیر متغیر زیست پذیری مسکن بیشتر بر بعد عینی کیفیت زندگی می‌باشد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      17 - تحلیل نابرابری‌های مکانی با رویکرد عدالت فضایی درشهرها با استفاده از تکنیک-های تصمیم‌گیری چند معیاره (مورد مطالعه:27 شهر استان خوزستان)
      ایوب بدراق نژاد هدیه عادلی
      مسئله‌ی مهم در توزیع عادلانه امکانات به‌عنوان راهبرد عدالت اجتماعی، چگونگی توزیع خدمات و توانایی‌ها بین نواحی شهری است. هدف پژوهش حاضر تحلیل و سنجش میزان نابرابری فضایی و اولویت‌بندی سکونت‌گاه‌های انسانی برای آمایش در سطح شهرهای استان خوزستان است. مقاله حاضر از نظر هدف چکیده کامل
      مسئله‌ی مهم در توزیع عادلانه امکانات به‌عنوان راهبرد عدالت اجتماعی، چگونگی توزیع خدمات و توانایی‌ها بین نواحی شهری است. هدف پژوهش حاضر تحلیل و سنجش میزان نابرابری فضایی و اولویت‌بندی سکونت‌گاه‌های انسانی برای آمایش در سطح شهرهای استان خوزستان است. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها اسنادی و کتابخانه‌ای می-باشد. همچنین از مدل‌های و تکنیک‌های تصمیم‌گیری چند معیاره WASPAS ، TOPSIS ، آنتروپی شانون، مدل ادغام استفاده شده است. نتایج مدل WASPAS نشان می‌دهد که شهر اهواز با ضریب توسعه(612/0) در رتبه اول و شهر دزفول با ضریب توسعه(281/0) در رتبه دوم قرار دارد. محرومترین شهرها شامل: شهر قلعه‌خواجه با ضریب توسعه (016/0) بیست‌وششم و شهر هفت‌کل با ضریب توسعه(015/0) در رتبه بیست‌وهفتم قرار گرفته است. نتایج روش ادغام نشان می‌دهد که از مجموع 27 شهر منتخب 8 شهر در وضعیت پایدار قرار دارند. شش شهر در سطح نیمه‌پایدار و13 شهر استان خوزستان در وضعیت محروم قرار گرفته که نگاه ویژه مسئولان و مدیران استان را می‌طلبد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      18 - ارزیابی معیارهای کالبدی- فضایی در راستای افزایش سطح امنیت اجتماعی محله های شهری (نمونه موردی فازیک مهرشهر)
      داریوش اردلان آرش وحید مرضیه ابراهیمی پور جلال سبزی
      مقدمه: ادراک کالبدی تاثیر به سزایی درمطلوبیت یا عدم مطلوبیت فضای شهری به جای می‌گذارد. فضای شهری بیشترین ارتباط را با مردم و محیط زندگی و در نتیجه نقش بسزایی در هویت بخشی و احساس آرامش به شهروندان دارد. ظاهر محیط‌های شهری و عوامل امنیت نیز به عنوان یک محرک، مردم و فعالی چکیده کامل
      مقدمه: ادراک کالبدی تاثیر به سزایی درمطلوبیت یا عدم مطلوبیت فضای شهری به جای می‌گذارد. فضای شهری بیشترین ارتباط را با مردم و محیط زندگی و در نتیجه نقش بسزایی در هویت بخشی و احساس آرامش به شهروندان دارد. ظاهر محیط‌های شهری و عوامل امنیت نیز به عنوان یک محرک، مردم و فعالیت‌های آنها و استفاده کنندگان از فضا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.هدف پژوهش: هدف از انجام این تحقیق تبیین معیارهای کالبدی- فضایی محله های شهری در راستای افزایش سطح امنیت اجتماعی در فازیک مهرشهراست. روش تحقیق: تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت جزء پژوهش‌های توصیفی با روش پیمایشی می باشد. روش گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. برای تحلیل آماری در بخش آمار استنباطی پژوهش کلیه تجزیه و تحلیل‌ها، با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری و نرم افزارهایLISREL و SPSS بر روی 390 پرسشنامه سالم انجام شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان مهرشهر کرج می‌باشند.بحث و یافته ها: تحقیقات نشان داد، میزان تاثیرمقیاس(0.42)، ازدحام(0.52)، فرم فضا(0.38)، المان اطلاعاتی(0.59)، آلودگی دیداری(0.28)، نور روشنایی(0.55)، آلودگی محیطی(0.61)، آلودگی صوتی(0.49)، کیفیت نفوذ پذیری(0.33)، دسترسی حمل و نقل عمومی(0.70)، کیفیت فعالیتها و کاربری زمین(0.52) و کیفیت سکونت(0.68) بر امنیت اجتماعی تاثیر دارند.نتایج: سیاستها و اقدامات انجام گرفته در تحقیق، نشان داد اگرچه در تحقیقات شهرسازی، شهر از ابعاد گوناگون دسته بندی می شود، اما اقدامات یک بعد بر بعد دیگر شهر تاثیر گذار است و این خارج از اراده مدیران و برنامه ریزان شهری می باشد. پس با بررسی دقیق اثرات جانبی هر اقدام در حوزه شهرسازی می توان تاثیرات مثبت آنها را در ابعاد مختلف این سکونتگاه ها افزایش داد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      19 - تبیین مدل هنجار فضایی با هدف ترویج رفتار پایدار در مجتمع‌های مسکونی بر اساس نظریه نحو فضا (مطالعه موردی: شهر شیراز)
      مرضیه شاهرودی کلور خسرو موحد حجت الله رشیدکلویر ملیحه تقی پور
      مقدمه: با توجه به اهمیت رفتار افراد در تحقق اهداف پایداری، مدل‌های رفتاری به نحوی سعی در شناخت مولفه‌هایی داشته‌اند که پیش‌بینی‌کننده رفتار پایدار باشد. علی‌رغم تحقیقات بی‌شماری که رفتارها و ساختارهای فضایی را مورد مطالعه قرار داده‌اند، تاکنون تحقیقی در زمینه تاثیر رفتا چکیده کامل
      مقدمه: با توجه به اهمیت رفتار افراد در تحقق اهداف پایداری، مدل‌های رفتاری به نحوی سعی در شناخت مولفه‌هایی داشته‌اند که پیش‌بینی‌کننده رفتار پایدار باشد. علی‌رغم تحقیقات بی‌شماری که رفتارها و ساختارهای فضایی را مورد مطالعه قرار داده‌اند، تاکنون تحقیقی در زمینه تاثیر رفتار فضایی بر رفتار پایدار انجام نشده است. پژوهش حاضر با افزودن رفتار فضایی به مولفه‌های مدل رفتار برنامه‌ریزی شده (انگیزش، نگرش، هنجار و کنترل رفتاری درک شده) به بررسی تاثیر این عامل پرداخته است.هدف پژوهش: هدف نهایی دستیابی به دیدگاه مشخص‌‌تری در رابطه بین محیط فیزیکی مسکن و رفتار انسان با تاکید بر فضامحوری معماری معاصر است.روش‌شناسی تحقیق: 516 پرسشنامه محقق ساخته که توسط محققان حوزه رفتار و روان‌شناسی مورد تایید قرار گرفته بود توزیع شد. چگونگی این تاثیرگذاری مستلزم بررسی ساختارهای فضایی و ویژگی‌های آن‌ها بود. به همین دلیل، الگوهای ساختاری و نحوی مسکن شهروندان مورد آزمون قرار گرفته نیز برداشت شد. مدل معادلات ساختاری، آزمون تحلیل واریانس و آزمون‌های نحوی محاسبه شاخص دید، هم‌پیوندی، عمق و ارزش فضایی ابزارهای تحلیلی این پژوهش بوده‌اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهر شیراز و مناطق 11 گانه آن محدوده مورد مطالعه تحقیق را تشکیل می‌دهند.یافته‌ها و بحث: رفتار فضایی دارای ارتباط مثبت و متقابل با همه فاکتورهای رفتار برنامه‌ریزی شده می‌باشد و بیشترین تاثیر را بر رفتار همیشگی و هنجارها داشته است. آزمون مقایسه میانگین نشان داد میان رفتار فضایی و رفتار پایدار افراد در دو الگوی مرکزگرا و محورگرا تفاوت معناداری وجود دارد. این تفاوت ناشی از ارزش فضایی قلمروهای مختلف و امکانات محیطی و فضایی بود که در اختیار ساکنان خود قرار می‌دهند. الگوی مرکزگرا، قلمروی عمومی را با یکپارچگی و دید بالاتر در معرض استفاده بیشتر قرار می‌دهد و الگوی محورگرا قلمروهای خصوصی را مورد اهمیت بیشتری قرار داده و خلوت‌گزینی را تشویق کرده است.نتایج: نتیجه تحقیق، با توجه به تاثیر استفاده‌پذیری و میدان‌های دید و عمق متوسط هر فضا که کنترل‌کننده ارتباطات و تعاملات بین اعضای یک جامعه کوچک مانند خانواده هستند، مدل هنجار فضایی نام‌گذاری شده است. پرونده مقاله