Shirin

دسترسی آزاد مقاله

1 - استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین و سنجش از دور درتحلیل تغییرات و تخریب سرزمین (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شیرین دره_استان خراسان شمالی_ ایران)
زهرا پرور کامران شایسته مرتضی بهزادفر

10.30495/jest.2023.74782.5895

زمینه و هدف: تغییر کاربری/پوشش سرزمین یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیر‌گذار بر منابع طبیعی در سراسر جهان می‌باشد. پایش و تحلیل تغییرات فرایندی بسیار پیچیده است. با توجه به اینکه تحلیل الگوی سیمای سرزمین می‌تواند به محققین در راستای درک و کمی سازی تغییرات کاربری در سطح زمین چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییر کاربری/پوشش سرزمین یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیر‌گذار بر منابع طبیعی در سراسر جهان می‌باشد. پایش و تحلیل تغییرات فرایندی بسیار پیچیده است. با توجه به اینکه تحلیل الگوی سیمای سرزمین می‌تواند به محققین در راستای درک و کمی سازی تغییرات کاربری در سطح زمین کمک کند، حائز اهمیت است. قابلیت توصیف کمی ساختار سیمای سرزمین لازمه مطالعه عملکرد و تغییر در سیمای سرزمین می‌باشد. اکولوژی سیمای سرزمین شاخص‌های کمی متنوعی به منظور تحلیل و توصیف ساختارسیمای سرزمین دارد. سنجه‌های سیمای سرزمین می‌توانند همزمان برای کمی کردن خصوصیات مکانی پهروها، طبقات، و یا موزاییک‌های کل سیمای سرزمین استفاده شوند. روش بررسی: در این مطالعه از طبقه‌بندی نظارت‌شده به روش حداکثر احتمال در محیط نرم افزار IDRISI Selva استفاده شد. تصاویر ماهواره‌ لندست سال‌های 1996، 2005 و 2015 برای این منظور تهیه و در نهایت بر اساس اهداف این مطالعه 6 طبقه کاربری در حوزه آبخیز تعیین شد. به منظور کمی سازی میزان تغییرات سنجه‌های مختلف سیمای سرزمین در سطح طبقه و در سطح سیمای سرزمین از جمله سنجه تعداد پهرو، متوسط اندازه پهرو، میانگین فاصله نزدیک‌ترین همسایه، شاخص بزرگ‌ترین پهرو و شاخص‌های تنوع سیمای سرزمین با استفاده از نرم‌افزار Fragstats 4.2 استخراج شدند. یافته‌ها: میزان صحت کلی طبقه‌بندی برای سال‌های 1996، 2005 و 2015 به ترتیب % 96/92، % 29/87 و% 45/87 محاسبه شد. این سنجه‌ها اطلاعات بسیاری از ساختار و ترکیب سیمای سرزمین در اختیار محقق قرار می‌دهند و قادرند تحلیل دقیق‌تری از تغییرات و میزان پهروشدگی سیمای سرزمین داشته باشند. نتایج به طور واضح افزایش تعداد پهرو کاهش متوسط اندازه پهرو که دو سنجه مهم در تحلیل پهروشدگی سیمای سرزمین هستند را بین سال‌های 2005 تا 2015 نشان می‌دهد. این تغییرات گویای روند تخریب و از هم گسستگی در حوزه آبخیز شیرین دره می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بررسی الگوی سیمای سرزمین در منطقه مورد مطالعه نشان دهنده توسعه زمین های بایر و کشاورزی دیم می‌باشد و به منظور کاهش تخریب در منطقه و مدیریت بهتر لازم است دلایل تغییرات ایجاد شده به دقت بررسی و مطالعه شود. این بدین معناست که با روند تخریب فعلی لازم است تا برنامه مدیریتی منطقی با تاکید بر حفاظت از منابع طبیعی، جنگل‌ها، مراتع و همچنین پهنه‌های آبی، در حوزه آبخیز تهیه و اجرا شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی نقش آموزش در حفاظت از محیط‎‎‎زیست (مطالعه موردی: پارک شیرین شهرستان کرمانشاه)
معصومه منصوری ضیاء&lrm;الدین باده&rlm; یان محمد پشاآبادی

10.22034/jest.2018.13264

زمینه و هدف: در پژوهش حاضر، نقش آموزش در افزایش تمایل افراد به حفاظت از پارک شیرین بررسی گردید. روش بررسی: داده های مورد نیاز با استفاده از مجموع 200 پرسش&lrm;نامه به دست آمد. سه بروشور آموزشی در مورد اکوسیستم پارک شیرین و اهمیت آن در حفظ حیات بشر تهیه گردید. سپس این بر چکیده کامل

زمینه و هدف: در پژوهش حاضر، نقش آموزش در افزایش تمایل افراد به حفاظت از پارک شیرین بررسی گردید. روش بررسی: داده های مورد نیاز با استفاده از مجموع 200 پرسش&lrm;نامه به دست آمد. سه بروشور آموزشی در مورد اکوسیستم پارک شیرین و اهمیت آن در حفظ حیات بشر تهیه گردید. سپس این بروشورها بین 100 نفر از بازدید کنندگان برای مطالعه ارائه شد و به 100 نفر دیگر نیز به عنوان گروه شاهد هیچ بروشور و توضیحی ارائه نشد. سپس به روش ارزش&lrm;گذاری مشروط و برآورد تابع رگرسیونی لوجیت اطلاعات تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میان دو گروه تفکیک شده، تفاوت معنی&lrm;داری در تمایل به پرداخت جهت حفاظت از محیط&lrm;زیست پارک شیرین وجود دارد. تابع لوجیت نیز نشان داد که آموزش در گروه دوم اثر معنی&lrm;داری بر تمایل به پرداخت افراد جهت حفاظت از این اکوسیستم دارد، به&lrm;طوری که با افزایش هر بروشور حاوی اطلاعات جدید، احتمال افزایش تمایل به پرداخت 013/0 واحد افزوده می&lrm;شود. تمایل به پرداخت ماهانه هر فرد جهت حفاظت از این اکوسیستم، در گروه اول و دوم به&lrm;ترتیب معادل 14453 و 23423 ریال و تمایل پرداخت سالانه هر خا نوار در گروه اول و دوم به&lrm;ترتیب 55/62870 و 29/122502 ریال برآورد گردید. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، افزایش آگاهی افراد در مورد اهمیت محیط زیستی پارک مورد بررسی، منجر به افزایش قابل توجه تمایل به &lrm;پرداخت بازدیدکنندگان برای بازدید از پارک، جهت حفاظت از این اکوسیستم خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی خسرو و شیرین نظامی و دیوان جمیل بن معمر از منظر مکتب فمینیسم
ریحانه سردار علی گنجیان خناری ابراهیم دیباجی

زن در فرهنگ‌های مختلف و در تمامی دوران، جایگاه و موقعیت خاصی داشته که با توجه به فرهنگ و سنت هر دوره جایگاه و موقعیت‌های متفاوتی می‌یافت. در تاریخ ایران پس از اسلام که با تمدن و فرهنگ اموی هم‌زمان بود زن حضور چشمگیری دارد و به صورت نسبی، این دو فرهنگ در زمینه جایگاه و م چکیده کامل

زن در فرهنگ‌های مختلف و در تمامی دوران، جایگاه و موقعیت خاصی داشته که با توجه به فرهنگ و سنت هر دوره جایگاه و موقعیت‌های متفاوتی می‌یافت. در تاریخ ایران پس از اسلام که با تمدن و فرهنگ اموی هم‌زمان بود زن حضور چشمگیری دارد و به صورت نسبی، این دو فرهنگ در زمینه جایگاه و موقعیت اجتماعی و فرهنگی زن، دارای تفاوت‌ها و شباهت‌های آشکار بوده‌اند. خسرو و شیرین نظامی و دیوان جمیل بن معمر در زمره آثار غنایی ادب پارسی و عربی این دوره هستند که نمود بارزی از محدودیت‌های این نوع بشری را به تصویر می‌کشند. نظامی در منظومه خسرو و شیرین نظامی علی رغم قدمت در بسیاری از موضوعات مربوط به زن سنت شکنی کرده و در برخی موارد دیدگاه‌هایی متفاوت با جامعه سنتی عصر خویش ارائه کرده است که در مقایسه با آثار آن دوره در جای خود بسی قابل تأمل دارد. از سوی دیگر در ادبیات عربی نیز شاعری چون جمیل بن معمر در دوره‌ای می‌زیسته است که در جامعه عربی چندان ارزشی برای زن و ارزش‌های زنانه قائل نبوده‌اند ولی با این وجود در اشعار این شاعر نیز به ارزش‌های زنانه و نقش زن توجه زیادی شده است که این امر به نوبه خود مطالعه تطبیقی این موضوع را در خسرو و شیرین نظامی و دیوان جمیل بن معمر اقتضا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - قرابت‌های مضمونی خسرو و شیرین و رومئو و ژولیت
احمد طحان لیلا جوادپور

در سپهر ادبیات جهان کم&zwnj;تر اثر عاشقانه&zwnj;ای را می&zwnj;توان یافت که یارای هماوردی با منظومۀ عاشقانه خسرو و شیرین نظامی گنجوی را داشته باشد. شاید تنها اثری را که می&zwnj;توان با این شاهکار ادبی قیاس کرد، داستان عاشقانۀ تراژیک رومئو و ژولیت، سـرودۀ ویلیام شکسپیر، ش چکیده کامل

در سپهر ادبیات جهان کم&zwnj;تر اثر عاشقانه&zwnj;ای را می&zwnj;توان یافت که یارای هماوردی با منظومۀ عاشقانه خسرو و شیرین نظامی گنجوی را داشته باشد. شاید تنها اثری را که می&zwnj;توان با این شاهکار ادبی قیاس کرد، داستان عاشقانۀ تراژیک رومئو و ژولیت، سـرودۀ ویلیام شکسپیر، شاعر و نمایشنامه&zwnj;نویس بی&zwnj;مثال ادبیات انگلیس باشد که سرشار از ظرایف و دقایق ادبی و غنایی است. این نوشتار بر آن است تا با خوانشی مقایسه&zwnj;ای، به بررسی محتوا و نحوه پردازش شخصیت&zwnj;های دو داستان مذکور بپردازد و شباهت&zwnj;های موجود در آن را آشکار سازد تا از این طریق پرتوی تازه بر زوایای مغفول ماندۀ این دو اثر گران&zwnj;سنگ و جاوید بیفکند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - دراسة تطبیقیة للنموذج العاملي الغریماس في القصص القصیرة لمحمود تیمور وجمالزاده
اسماعیل اسلامی

10.30495/cls.2022.691933

آلجیر داس جولیان غریماس هو من المنظرین الشهیرین في میدان السرد والبنیویة وقَدَّمَ النظریةَ المنهجیة للأنموذج العاملي في تحلیل الشخصیات وهو أسلوب مرن جدا، ولدیها قدره أکبر علي تحلیل القصه أکثر مِن النماذج الأخری لِلمنظرینَ. قام هذا البحث علی منهج وصفي تحلیلي بناءً علی در چکیده کامل

آلجیر داس جولیان غریماس هو من المنظرین الشهیرین في میدان السرد والبنیویة وقَدَّمَ النظریةَ المنهجیة للأنموذج العاملي في تحلیل الشخصیات وهو أسلوب مرن جدا، ولدیها قدره أکبر علي تحلیل القصه أکثر مِن النماذج الأخری لِلمنظرینَ. قام هذا البحث علی منهج وصفي تحلیلي بناءً علی دراسات المکتبه، ویسعی الباحث أن یباشر معالجة المنهج العاملي لغیرماس، في مجموعة القصص القصیرة الشباب والغانیات لمحمود تیمور، کاتب مصري معاصر، ومجموعة قصص قصیرة تلخ وشیرین للکاتب محمد علي جمالزاده، کاتب إیراني معاصر وتُظهر لنا مخرجات هذا البحث ِصتا سِلمِلَتی الشباب و الغانیات لِمحمود تیمور و تلخ وشیرین لِمحمد علی جمالزاده قلیله مِن حیثَ النظام السّردی وَ عدد الشخصیات و تعدد الأدوار للممثلین متشاکین مَعَ الاختلاف في قصص محمود تیمور، العوامل تختصر علی جنس الإنسان؛ لکن في قصص جمالزاده فإن العوامل تنقسم إلی فئتين إنسانیة وحیوانیة. یمکن القول بِشکل عام أنه وتُظهر لنا مخرجات هذا البحث أن النظریة الفاعلیة لجولیان غریماس تُطَبَّق علی القصص القصیرة للکاتبین. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی و تحلیل دو کهن الگوی آنیما و آنیموس، در داستان های خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی
خدیجه مرتضایی احمد حسنی رنجبر مهدیه صالحی

10.30495/dk.2022.692046

نقد کهن الگویی متون ادبی، از منظر انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی از آن رو که عمق و ژرفای اندیشۀ شاعر یا نویسنده را نشان می‌دهد، نقدی ارزشمند به شمار می‌آید. نظامی، شاعر بزرگ ایرانی، جزو معدود داستان پردازانی است که بر ویژگی‌های روانی شخصیت‌های داستانش تأمل می‌کند و ایستایی چکیده کامل

نقد کهن الگویی متون ادبی، از منظر انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی از آن رو که عمق و ژرفای اندیشۀ شاعر یا نویسنده را نشان می‌دهد، نقدی ارزشمند به شمار می‌آید. نظامی، شاعر بزرگ ایرانی، جزو معدود داستان پردازانی است که بر ویژگی‌های روانی شخصیت‌های داستانش تأمل می‌کند و ایستایی و پویایی آنان را در پیوند با آنیما و آنیموس، توضیح می‌دهد. در این مقاله شخصیت‌های اصلی دو داستان، خسرو و شیرین و لیلی و مجنون، با بهره‌گیری از نظریۀ کهن الگویی یونگ، که خود بخشی از نظریۀ فردانیت اوست. برای بازنمود تأثیر طبیعت زنانۀ مردان و طبیعت مردانۀ زنان بر روان آنان، بررسی شده است. اطلاعات مربوط به موضوع با استفاده از روش کتاب‌خانه‌ای به دست آمده و سپس با بهره گیری از روش تحلیلی توصیف شده است. این دو داستان نشان می‌دهند که نظامی، بی آن که از نظریه های یونگ آگاهی داشته باشد، همسو با او، بر نقش زنان در ایجاد تحول در شخصیت مردان، تأکید ورزیده است. این پژوهش نشان می‌دهد که زنان داستان، شیرین و لیلی، البته با تفاوت‌های چشم‌گیری که در آن ها دیده می‌شود، توانسته‌اند، مردان خود را چنان متحول نمایند که در انتهای داستان، به انسان‌هایی متفاوت با آن چه در آغاز بوده‌اند، تبدیل یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - گفتمان اخلاقی و ادب عشق در آثار غنایی فارسی با تأکید بر خسرو وشیرین
سهیلا محقق محبوبه خراسانی مرتضی رشیدی

10.30495/dk.2022.697627

عشق‌ورزی یکی از مظاهر تجلی عواطف انسانی است. به لحاظ منطقی، هیچ یک از دو طرف عاشقی، نمی‌توانند تعهد بدهند در همه حال به یک میزان طرف مقابل را دوست خواهند داشت. همین امر موجب شده تا فیلسوفان به این موضوع بیندیشند. هدف اخلاق عاشقی زیرپانگذاشتن فضایل است و ادب عاشقی بر رفت چکیده کامل

عشق‌ورزی یکی از مظاهر تجلی عواطف انسانی است. به لحاظ منطقی، هیچ یک از دو طرف عاشقی، نمی‌توانند تعهد بدهند در همه حال به یک میزان طرف مقابل را دوست خواهند داشت. همین امر موجب شده تا فیلسوفان به این موضوع بیندیشند. هدف اخلاق عاشقی زیرپانگذاشتن فضایل است و ادب عاشقی بر رفتار پس از عاشقی تأکید دارد که هر کدام بر موفقیت یا عدم موفقیت این مسیر مؤثر هستند. پرسش ما این است؛ در مقایسه با برخی روایت‌های عاشقانۀ زودگذر معاصر، در روایت‌های غنایی کلاسیک نحوۀ تعامل عشاق چگونه بوده است؟ از آنجا که در آثار کلاسیکی چون خسرو و شیرین عشق به کمال تجلی یافته است، آن را به عنوان جامعۀ آماری برگزیده‌ایم. روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است و به خوانش این متن بر مبنای مقالۀ اساس( مصطفی ملکیان) می‌پردازد که رعایت یا عدم رعایت اخلاق و ادب عاشقی چه تأثیری در روند عاشقی شخصیت‌های داستان می‌گذارد؟ به این نتیجه رسیدیم؛ عدول از موازین اخلاق عاشقی در آثار کلاسیک نیز جاری است و قهرمانان در زوایای مختلف روایی مرتکب بی‌اخلاقی و بداخلاقی در عشق‌ورزی می‌شوند و همین امر مسیر موفقیت‌آمیز عشق را با خطر مواجه می‌سازد؛ خسرو شروط اخلاقی و ادب را رعایت نکرده و به رابطۀ عاشقانه شان، صدمه می‌زند. اما شیرین هر دو را ارج می‌نهد، در عاشقی‌اش خرد حکمفرماست و تلاش برآن دارد، دو خصلت تقوا و عشق را در کنار یکدیگر قراردهد. این نکته نیز جالب است؛ رعایت اخلاق و ادب عاشقی از سوی زنان (در مقام معشوقی) بیشتر از مردان (عاشقان) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تحلیل و بررسی کنایه در شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی
محبوبه حاجی جعفری توران پشتی تورج عقدایی

کنایه یکی از مهمترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در میان مردم و از زندگی آنان پدید می آید و با زندگی پیوندی ناگسستنی دارد.کنایات میراثی گرانبها از بیان غیر مستقیم اندیشه است که از آغاز تا کنون سینه به سینه منتقل گشته است .از این روی کنایه،در افواه و نوشته های ادبی چکیده کامل

کنایه یکی از مهمترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در میان مردم و از زندگی آنان پدید می آید و با زندگی پیوندی ناگسستنی دارد.کنایات میراثی گرانبها از بیان غیر مستقیم اندیشه است که از آغاز تا کنون سینه به سینه منتقل گشته است .از این روی کنایه،در افواه و نوشته های ادبی ملت ها،کاربردی فراوان دارد.شاعران نیز از دیرباز بدان توجه داشته و از آن استفاده کرده اند .به جرات می توان گفت شاعری نیست که در اثرش از این ابزار بیان غیر مستقیم،استفاده نکرده باشد. از آنجا که کنایه ،ساختی انعطاف پذیر در زبان فارسی است و در زیر لایه ی ظاهری و لفظی آن، زمینه ای فرهنگی قرار گرفته از این روی نقش اساسی در بیان غیر مستقیم مطالب ونظریات شاعر بر عهده دارد.این مقاله بر آن است تا با بررسی کنایه های منظومه ی شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی نشان دهد که این شاعر پارسی گوی تا چه اندازه با به کارگیری کنایه ،زبان خود را از ابتذال و تکرار مصون داشته و تا چه میزان اندیشه های خود را در آن ریخته و از میان انواع کنایه ،به کدام نوع توجه خاصی داشته است.بررسی ها نشان داد که کاربرد کنایه های مردمی و زبانی در این منظومه،بیشتر از کنایات ابداعی است و هدف شاعر از آوردن کنایه،علاوه بر زیبایی و تاثیر بیشترکلام ،جلوگیری از ملال خواننده در شنیدن سخنان بی پرده و صریح با منطقی عادی است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - بررسی ساختار زمان در خسرو و شیرین نظامی گنجوی بر اساس الگوی زمان و روایت ژنت
فاطمه قربانی محمد غلامرضایی

الگوی روایی ژنت یکی از مؤثرترین نظریه‌ها در روایت‌شناسی است. در بخشی از این نظریه ژرارد ژنت زمان داستان را در سه مبحث عمدۀ نظم، تداوم و بسامد بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که هریک از مؤلفه‌هایی که در این سه مبحث تعریف می‌شود یکی از سه حالت شتاب: مثبت، منفی و یا ثابت را ب چکیده کامل

الگوی روایی ژنت یکی از مؤثرترین نظریه‌ها در روایت‌شناسی است. در بخشی از این نظریه ژرارد ژنت زمان داستان را در سه مبحث عمدۀ نظم، تداوم و بسامد بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که هریک از مؤلفه‌هایی که در این سه مبحث تعریف می‌شود یکی از سه حالت شتاب: مثبت، منفی و یا ثابت را به روایت داستان می‌دهد. خسرو و شیرین نظامی گنجوی یکی از شاهکارهای بی‌نظیر در قلمرو ادبیات داستانی است. این اثر ماندگار ادب فارسی به دلیل داشتن ظرفیت‌های دقیق روایی، توانایی محک خوردن با معیارهای نوین ادبیات داستانی و دانش روایت‌شناسی را دارد. بنابراین، این پژوهش در تلاش است که با تحلیل جایگاه و کارکرد عنصر زمان و بررسی زمان‌مندی روایت‌های خسرو و شیرین، رویکردی نوین در مطالعۀ داستان‌های خمسه را معرفی و الگوهای روایی داستان‌ها را شناسایی نماید. علاوه بر شناخت دستور زبان روایی نظامی در این داستان، ایجاد پیوند بین ادبیات کهن پارسی با رویکردهای مدرن مد نظر پژوهشگر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تحلیل جلوه هاى ادبیات غنایى در سه منظومۀ نظامى با تکیه بر نقش زن (خسرو و شیرین، لیلى و مجنون، هفتپیکر)
فرشته ناصری عبدالحسین فرزاد

درفایل اصل مقاله موجودد است

درفایل اصل مقاله موجودد است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی نمونه هایی از خاموشی زنان در ادب پارسی
عطاالله کوپال

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - تحلیل البنیة السردیة لدیوانی "خسرو وشیرین"، و"لیلی ومجنون" لنظامی الکنجوی ودراستها علی أساس الفعل القصصی للشخصیات الرئیسة فیهما فی ضوء نظریة فلادیمیر بیراب
عبدالحسین فرزاد امیرحسین ماحوزی فرشته ناصری

تعتبر دواوین نظامی الکنجوی الغنائیة فی ساحة الأدب القصصی الرحبة من جملة الآثار الکلاسیکیة فی الأدب الفارسی التی تستحق الدراسة والنقد بالنظر إلی بنیتها ومضامینها القصصیة وذلک فی ضوء المبادی البنیویة ومعاییرها. لقد تناولت هذه الدراسة بالبحث والتحلیل بنیة دیوانی "خسرو وشی چکیده کامل

تعتبر دواوین نظامی الکنجوی الغنائیة فی ساحة الأدب القصصی الرحبة من جملة الآثار الکلاسیکیة فی الأدب الفارسی التی تستحق الدراسة والنقد بالنظر إلی بنیتها ومضامینها القصصیة وذلک فی ضوء المبادی البنیویة ومعاییرها. لقد تناولت هذه الدراسة بالبحث والتحلیل بنیة دیوانی "خسرو وشیرین" و"لیلی ومجنون" کنموذجین من أروع نماذج دواوین الحب فی الأدب الفارسی. لذلک فقد تناولنا فی هذه المقالة بالدراسة والمقارنة العناصر السردیة فی هذین الدیوانین من منطلق السردیة البنیویة علی أساس نظریة المنظر الروسی فلادیمیر بیراب حول دراسة الشکل القصصی لقصص الجن. وقد سبق ذلک کله ذکر القضایا العامة حول السرد وعناصره ووحداته. وقد عملنا علی تحلیل البنیة السردیة من خلال توضیح شخوص القصة أو علی حد قول بیراب الدور القصصی وکذلک أداء أبطال القصة وأفعالهم. وبناء علی ذلک فقد درست هذه المقالة قضایا من قبیل الحبکة، والشخصیة، والزمن السردی، والنظام، والترتیب، والدیمومة، ووجهة النظر (العالم الکل، وسرد الراوی الغائب المحدود، والأنا فی السرد وسرد المتکلم وحده). وقد توصل البحث إلی أن هذه العناصر تتغیر ترکیبتها النحویة من الشکل الأوّلی للقصة أی (ما یسمیه الشکلانیون، فایبولا) إلی التصمیم السردی أی (مایسمیه الشکلانیون السیوجیة). کما رکز علی مدی تأثیر هذا الأسلوب للتعبیر عن المضمون الغنائی للقصة علی العناصر السردیة. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - بررسی ساختار و انواع تمثیل در منظومۀ «شیرین و خسرو» امیر خسرو دهلوی
بهرام حیدری فر سیّد احمد حسینی کازرونی سید جعفر حمیدی

از مباحثی که در حوزۀ علم بلاغت قرار گرفته و سبب زیبایی هر چه بیشتر کلام می‌شود، مبحث تمثیل است. این شگرد بلاغی یکی از شیوه‌های بسیار مهم و مؤثر در القای مفاهیم ذهنی به مخاطب و حاصل تجربیات و حوادث مختلف هر قومی به حساب می‌آید که به صورت عبارتهای دلنشین و کوتاه یا داستان چکیده کامل

از مباحثی که در حوزۀ علم بلاغت قرار گرفته و سبب زیبایی هر چه بیشتر کلام می‌شود، مبحث تمثیل است. این شگرد بلاغی یکی از شیوه‌های بسیار مهم و مؤثر در القای مفاهیم ذهنی به مخاطب و حاصل تجربیات و حوادث مختلف هر قومی به حساب می‌آید که به صورت عبارتهای دلنشین و کوتاه یا داستانهای تمثیلی ظاهر می‌شود. وظیفۀ تمثیل انتقال هنری تجربیات و پیامهای اخلاقی، اجتماعی، دینی و ... گذشتگان به آیندگان است. تمثیل از آغاز در آثار ادبی فارسی جایگاه ویژه‌ای داشته و با ورود عرفان به شعر و ادب فارسی بر اهمیت و کارکرد آن افزوده شده است. اما اوج استفاده از تمثیل را در سبک هندی شاهد هستیم. با وجود اهمیت این شاخۀ بیانی و تحقیقات صورت گرفته در مورد جایگاه آن در آثار ادبی، متاسفانه درخصوص نقش و اهمیت تمثیل در آثار داستانی غفلت شده است. پژوهش حاضر بر آن است با تکیه بر شیوۀ توصیفی-تحلیلی، و روش کتابخانه‌ای، جلوه‌های تمثیل را در منظومۀ شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی بررسی نماید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد بیشتر تمثیلات به کار رفته در این اثر از نوع تشبیه تمثیل هستند. بنابر موضوع منظومه، بیشتر تمثیلات از نظر موضوع، بر محور عشق استوار هستند، همچنین از موضوعاتی مانند ناپایداری دنیا، توصیه به اغتنام فرصت، بیان مکافات عمل، ارزش انسانیت و... برای تشریح و تبیین مقاصد تعلیمی استفاده کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بررسی تطبیقی تعلیمی نقش‌های نمادین پرندگان در خسرو و شیرین و لیلی و مجنون
حمید ایاز احمد خاتمی

نمادها بخشی از فرهنگ یک ملت هستند که برای درک بهتر اسطوره‌ها و آثار ادبی آن ملت باید به مفاهیم آن‌ها پی برد. نماد، علامت، اشاره یا کلمه‌ای است که پیامی گاه متناسب با ظاهر و گاه ورای معنی ظاهری خود دارد. نمادها در تمامی عرصه‌های هستی جایی برای خود گشوده‌اند. جانوران، گیا چکیده کامل

نمادها بخشی از فرهنگ یک ملت هستند که برای درک بهتر اسطوره‌ها و آثار ادبی آن ملت باید به مفاهیم آن‌ها پی برد. نماد، علامت، اشاره یا کلمه‌ای است که پیامی گاه متناسب با ظاهر و گاه ورای معنی ظاهری خود دارد. نمادها در تمامی عرصه‌های هستی جایی برای خود گشوده‌اند. جانوران، گیاهان، آدمیان، اشیا و ... مصادیقی هستند که با نمادها در پیوندند. این پژوهش بر آن است تا به این پرسش‌ها پاسخ دهد که بسامد نام پرندگان در خسرو و شیرین و لیلی و مجنون چگونه است؟ هر یک از پرندگان در این دو اثر در چه مفاهیم نمادینی به کار رفته‌اند؟ آیا بین مفهوم نمادین آن‌ها تطابق وجود دارد یا خیر؟ برای به دست آوردن پاسخی علمی، نخست این دو اثر مورد مطالعه‌ی دقیق قرار گرفته؛ آن ‌گاه مفاهیم نمادین نهفته در لابه‌لای پیام‌ها و صورخیال موجود در این دو اثر برجسته شده؛ نیز مفاهیمی که دارای مایه‌های غنایی هستند مشخص گردیده؛ سرانجام به مقایسه‌ی این مفاهیم با زبان نمودار پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - ندای حق طلبی در منظومۀ غنایی خسرو و شیرین نظامی
مسعود پاکدل مهدی ماحوزی

نظامی نه تنها روح داستانی را که موضوع شعر اوست درک کرده، بلکه چنان در آن غرق شده و احساس، تخیل و اندیشۀ وی با تار و پود داستان درآمیخته است که صداقت و اصالتی بارز از شعرش می تراود. گویی خود همۀ احوال اشخاص داستان و فراز و نشیب حیات آنان، برخوردها و حوادث ناشی از آن را ل چکیده کامل

نظامی نه تنها روح داستانی را که موضوع شعر اوست درک کرده، بلکه چنان در آن غرق شده و احساس، تخیل و اندیشۀ وی با تار و پود داستان درآمیخته است که صداقت و اصالتی بارز از شعرش می تراود. گویی خود همۀ احوال اشخاص داستان و فراز و نشیب حیات آنان، برخوردها و حوادث ناشی از آن را لمس و تجربه کرده و به قلم آورده است. در این منظومه که سرگذشتی عاشقانه در محیطی اشرافی و به تعبیری دیگر عشقی همایونی است، هر کنشی واکنش مناسب یافته و هر شخصیّتی به حق و حقوق خود دست یافته است. دو قهرمان اصلی داستان یعنی خسرو و شیرین که باید برای یک دیگر همسری مناسب باشند، ویژگی‌هایی یکسان دارند. در این جستار ویژگی‌های یکسان شخصیّت‌های اصلی و کنش و واکنش‌های شخصیّت‌های دیگر که به نظر می‌رسد با حق و عدالت متناسب است، نمایانده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - کهن ریشه‌های ادب غنایی
مونا احمدی احمد خاتمی

ادب غنایی، یکی از مؤثرترین و پرمخاطب‌ترین انواع ادبی در زبان فارسی است. قدمت وگستردگی آن به گونه‌ای است که شاید نتوان هیچ متن ادبی را یافت که به نوعی با ادبیات غنایی آمیخته نباشد. پژوهش حاضر، بر آن است به این پرسش پاسخ بدهد که آیا ادب غنایی ریشه در ادبیات پیش از اسلام د چکیده کامل

ادب غنایی، یکی از مؤثرترین و پرمخاطب‌ترین انواع ادبی در زبان فارسی است. قدمت وگستردگی آن به گونه‌ای است که شاید نتوان هیچ متن ادبی را یافت که به نوعی با ادبیات غنایی آمیخته نباشد. پژوهش حاضر، بر آن است به این پرسش پاسخ بدهد که آیا ادب غنایی ریشه در ادبیات پیش از اسلام دارد؟ واگر چنین است، میزان و نوع بهره‌گیری متون غنایی از ادبیات پیش از اسلام چگونه و به چه میزان بوده است؟ برای دست یابی به پاسخی علمی، نخست تاریخچة تلفیق شعر و موسیقی وپیشینة ترانه سرایی درایران باستان، از رهگذر کاوش در سنّت شفاهی ادبیات – یعنی خسروانیات، فهلویات و موضوعات مطرح شده در این نــوع از شعر – بررسی و سپس با تامّل در دو منظومه ویس و رامین فخرالدین اسعدگرگانی وخسرو و شیرین نظامی گنجوی، میزان تأثیر ادبیات پیش از اسلام، در روند تکامل تدریجی ادبیات غنایی فارسی، نشان داده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - معیارهای عشق پاک در منظومۀ خسرو و شیرین
راویه کرد افشاری

بررسی مقولۀ عشق در ادب فارسی در ابعاد گوناگون از زمان های دور تا امروز مطمح نظر پژوهشگران بوده و هست. همچنین پژوهش دربارۀ خسرو شیرین نظامی نیز بسیار است. اما بررسی این موضوع منحصرًا در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین و نشان دادن ویژگی های آن و ارائۀ معیارهایی که حکایت از پا چکیده کامل

بررسی مقولۀ عشق در ادب فارسی در ابعاد گوناگون از زمان های دور تا امروز مطمح نظر پژوهشگران بوده و هست. همچنین پژوهش دربارۀ خسرو شیرین نظامی نیز بسیار است. اما بررسی این موضوع منحصرًا در منظومۀ عاشقانۀ خسرو و شیرین و نشان دادن ویژگی های آن و ارائۀ معیارهایی که حکایت از پاکی عاشق و معشوق و رابطۀ عاشقانۀ آن ها داشته باشد، به صورت مستقل انجام نیافته است. در این مقاله اثبات شده است که همۀ عشق های مندرج درادبیات غنایی از نوع تن کامگی نیست؛ عشق هایی چون حب عذری در لیلی ومجنون وعشق پاک در خسرو و شیرین نیز وجود دارد .پس از بیان تفاوت حب عذری با عشق پاک در فرایندی وجود عشق پاک با شواهد شعری در خسرو و شیرین نشان داده شده است. آن گاه معیارهای آن در منظومه خسرو و شیرین نظامی به همراه نمونه ها و تحلیل داستان باز کاویده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - بررسی زادگاه شیرین
مسعود پاکدل سید احمد حسینی کازرونی

اگرچه در باب زادگاه شیرین نظریات مختلفی وجود دارد، اما تأمل در متون تاریخی و تحقیقات پژوهشگران معاصر، نشان می‌دهد که در میان سرایندگان خسرو و شیرین، نخستین شاعری که از شیرین به عنوان شاه زاده ای ارمنی یاد می‌کند، نظامی گنجوی است. با توجه به جایگاه بلندی که نظامی در گستر چکیده کامل

اگرچه در باب زادگاه شیرین نظریات مختلفی وجود دارد، اما تأمل در متون تاریخی و تحقیقات پژوهشگران معاصر، نشان می‌دهد که در میان سرایندگان خسرو و شیرین، نخستین شاعری که از شیرین به عنوان شاه زاده ای ارمنی یاد می‌کند، نظامی گنجوی است. با توجه به جایگاه بلندی که نظامی در گسترة شعر، ادب و تاریخ دارد و این که بیهقی‌وار در آنچه می‌نویسد برای خود مسؤولیتی عظیم قایل است و راست گویی را مایة حشمت و کژگویی را سبب بی‌قدری سخن می‌داند؛ به سادگی نمی‌توان به نادرستی سروده‌هایش حکم داد. در این جستار، با استناد به روابط دیرینة ایران و ارمنستان، متون تاریخی، یافته های پژوهشگران و روایت نظامی از خسرو و شیرین، به نظر می‌رسد که نه تنها ارمنی بودن شیرین بی پایه و بی اساس نمی‌نماید، بلکه شواهد و قراینی این نظریه را تقویت می‌بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - بنیاد ابتلاء و امتحان در منظومة خسرو و شیرین نظامی
زهرا السادات موسوی احمد خاتمی

در این مقاله تلاش نگارندگان، تحلیل مفهوم ابتلاء و امتحان، و بررسی آثار و لوازم آن در منظومه خسرو و شیرین نظامی است. مقصود از ابتلاء و امتحان، آزمودن است و در فرهنگ قرآنی نیزبه مجموعه‌ای از برنامه‌های مستمر و مداوم که درباره انسان و عملکرد و رفتار وی اطلاق می‌شود، می‌باش چکیده کامل

در این مقاله تلاش نگارندگان، تحلیل مفهوم ابتلاء و امتحان، و بررسی آثار و لوازم آن در منظومه خسرو و شیرین نظامی است. مقصود از ابتلاء و امتحان، آزمودن است و در فرهنگ قرآنی نیزبه مجموعه‌ای از برنامه‌های مستمر و مداوم که درباره انسان و عملکرد و رفتار وی اطلاق می‌شود، می‌باشد. نظامی در این منظومه، خسرو و شیرین را در معرض امتحانات و ابتلائات گوناگون قرار می‌دهد؛ ابتلاء به عشق، دوری، قدرت .این مقاله ابتدا پیشینۀ ابتلاء و امتحان را در قرآن و روایات معصومین و متون عرفانی پی می‌گیرد و ضمن تلخیص داستان خسرو و شیرین، ابتلائات موجود در این داستان را بررسی می‌کند. و سرانجام نتیجه می‌گیرد که نظامی در این منظومه با پرورش این دو شخصیت، و در سایه ابتلاء و امتحان، عشق آنان را خالص نموده، و از عشق زمینی و هوس آلود به عشق والای پاک و خالصانه رسانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - خاتون حصاری* (بررسی جایگاه اجتماعی و حقوق زنان) در مثنوی‌های لیلی و مجنون و خسرو و شیرین
میر اسماعیل قاضی شیراز

زنان، همان خواهران و مادران و دختران و همسران ما هستند که از دیدگاه ما، مردان، پاک‌ترین و نجیب‌ترین و زیباترین و دوست داشتنی ترین انسان‌های روی زمین‌اند و هیچ گونه بد گمانی یا بد اندیشی درباره‌ی آنها را بر نمی تابیم، امااز زمان‌های باستان، دیدگاه‌های متفاوتی درباره‌ی بر چکیده کامل

زنان، همان خواهران و مادران و دختران و همسران ما هستند که از دیدگاه ما، مردان، پاک‌ترین و نجیب‌ترین و زیباترین و دوست داشتنی ترین انسان‌های روی زمین‌اند و هیچ گونه بد گمانی یا بد اندیشی درباره‌ی آنها را بر نمی تابیم، امااز زمان‌های باستان، دیدگاه‌های متفاوتی درباره‌ی برابری حقوق و آزادی زن ومرد مطرح است. متأسفانه، بنیاد این بحث‌ها وداوری‌ها بر نوعی کج اندیشی استوار است که همان تصور نادرست برتری مرد بر زن است وچون خشت اول کج نهاده شده است، حاصل تمام این مباحث هم نادرست بوده است و اگر این تصور باطل اصلاح نشود، سخن هم به جایگاه اصیل خود بر نمی‌گردد. خوشبختانه درآثار ادبی ما به این مهم توجه شده است، در شاه‌نامه‌ی فردوسی، بسیاری از چهره‌های حماسی زنان، بر مردان پیشی می‌گیرند و تدبیر و چاره اندیشی آنان، شگفت انگیز و کارساز است. گروهی بی‌هیچ دلیلی مرد را مظهر کمال انسانیت می‌دانند وزنان را از لحاظ جنسی و فکری کمتر می‌بینند، بی آنکه به این نکته ی مهم بیندیشند: چه کسی گفته است، مرد انسان کامل است ؟! و زن نمی‌تواند با او برابر باشد! نظامی در دو مثنوی معروف خود، جایگاه های اجتماعی متفاوت زنان را به تصویر کشیده است. لیلی که اسیر سنت‌های خانوادگی و قبیله‌ای عرب است و شیرین که در جامعه‌ی نسبتاً آزاد ایران و ارمن پرورش یافته است، هر یک اصالت و نجابت خود را به گونه ای دیگر به نمایش می‌گذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - گفت و گو و شخصیت‌پردازی نمایشی در منظومه غنایی خسرو و شیرین نظامی
وحیده شیرکوند سید احمد حسینی کازرونی

منظومه خسرو و شیرین نظامی به عنوان نمونه‌ای عالی از ادب غنایی فارسی، ابعاد مختلفی از نوع نمایشی را در خود جای داده است. خسرو و شیرین نظامی از جهت گفت و گو و شخصیت‌پردازی بسیار غنی است،‌ چه آنجا که دیالوگ مطرح می‌شود و چه در قسمت‌هایی که وجود مونولوگ ایجاب دانسته شده است چکیده کامل

منظومه خسرو و شیرین نظامی به عنوان نمونه‌ای عالی از ادب غنایی فارسی، ابعاد مختلفی از نوع نمایشی را در خود جای داده است. خسرو و شیرین نظامی از جهت گفت و گو و شخصیت‌پردازی بسیار غنی است،‌ چه آنجا که دیالوگ مطرح می‌شود و چه در قسمت‌هایی که وجود مونولوگ ایجاب دانسته شده است. در این مقاله شده است با آوردن نمونه‌هایی از داخل متن به بررسی و تحلیل شخصیت‌ها و مکالمات آن‌ها در این اثر بپردازد و در نهایت به خوانندگان این باور داده ‌شود که نمایشی بودن یک اثر با ادبی بودن آن منافاتی ندارد، خواه از نوع ادب غنایی باشد یا سایر انواع آن. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - تحلیل نگاره های تمثیلی عبدالصمد در شاهنامه»
عفت محمدی نیر طهوری

تمثیل یکی از برجسته ترین اسلوب بلاغی در ادب فارسی ایران و می توان گفت تمثیل شیوه ای از داستان گویی و روایت نیز شمرده می شود که مضمونی غیر داستانی را با پوششی از عناصر داستانی دربرمی گیرد و شکلی روایی به آن می دهد. عبدالصمد شیرازی معروف به عبدالصمد شیرین قلم، نقاش قرن شا چکیده کامل

تمثیل یکی از برجسته ترین اسلوب بلاغی در ادب فارسی ایران و می توان گفت تمثیل شیوه ای از داستان گویی و روایت نیز شمرده می شود که مضمونی غیر داستانی را با پوششی از عناصر داستانی دربرمی گیرد و شکلی روایی به آن می دهد. عبدالصمد شیرازی معروف به عبدالصمد شیرین قلم، نقاش قرن شانزدهم میلادی اهل ایران از پایه‌گذاران مکتب نگارگری گورکانی بود. نقاشی های عبدالصمد که در آغاز مستقیماً بهره گرفته و برگرفته از سنت های نقاشی ایرانی و مکتب تبریز بود، به مرور به سمت نوعی رئالیسم میل کرده است و آثار متأخر وی از رویکرد واقع‌گرایانه پرتوانی حکایت دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر تحلیل نگاره های تمثیلی عبدالصمد در شاهنامه می باشد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و تعدادی از نگاره هایی که در سبک ایران و هند می باشد مورد مطالعه قرارگرفته است. نتایج نشان داد با وجود هنرمندانی چون عبدالصمد، مکتب گورکانی ابداع و به بلوغ و شکوفایی رسید، هم چنین با بررسی نگاره ها می توان گفت عبدالصمد تنها در نقش یک تصویرگر صرف متن ظاهر نشده و با توجه به برداشت ذهنی و حال و هوای خود با استفاده از تمثیل به نقش آفرینی پرداخته و قوانین و سنت های خاص نقاشی را در نظرگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - کنایه عنصری معنی آفرین در خسرو و شیرین فردوسی و نظامی
برات محمدی پروین فیض الله زاده خویی

صور بلاغی از عناصر مهم معناسازی هستند که علاوه بر کارکردهای زبانی در پی‌آیند معنا تأثیر شگرفی دارند. فردوسی و نظامی چنان بافتی استوار از لفظ و معنی در هم تنیده‌اند که از یک سوی در غنای زبانی و از سوی دیگر در تقویت معنی بسیار دارای اهمیّت است. کنایه یکی از صورت‌های بیان چکیده کامل

صور بلاغی از عناصر مهم معناسازی هستند که علاوه بر کارکردهای زبانی در پی‌آیند معنا تأثیر شگرفی دارند. فردوسی و نظامی چنان بافتی استوار از لفظ و معنی در هم تنیده‌اند که از یک سوی در غنای زبانی و از سوی دیگر در تقویت معنی بسیار دارای اهمیّت است. کنایه یکی از صورت‌های بیان پوشیده و اسلوب هنری گفتار است و معمولاً در شعر شاعران از بسامد بالایی برخوردار است که سخن و شعر نظامی و فردوسی نیز از این قاعده مستثنی نیست. هدف از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی کنایه در خسرو و شیرین فردوسی و نظامی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – کمی است. نتایج نشان می‌دهد که تعداد کنایات در خسرو و شیرین نظامی به مراتب بیشتر از کنایات خسرو و شیرین فردوسی است. کنایه از فعل و مصدر در کار نظامی بیشتر است و فردوسی بیشتر از کنایات اسم و صفت بهره گرفته است. بازتاب و بسامد کنایه‌های رمز، تلویح و تعریض در هر دو اثر کم است. در خسرو و شیرین نظامی این گونه کنایه‌ها تا حدودی به کارگرفته شده ولی در بیان فردوسی اثری از آنها یافت نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - تحلیل استعاره مصرحه و استعاره مکنیه در داستان های ویس و رامین،خسرو وشیرین،گل و نوروز
بیان فروغ کرمانشاهی محمدرضا قاری مجید عزیزی

صور خیال جوهر و ماده اصلی و عنصر ثابت شعر است و چیزی است که از نیروی تخیل حاصل می‌شود. صور خیال معیار ارزش و اعتبار هنری شعر است. چنانچه بپذیریم که شعر، گره خوردگی اندیشه و عاطفه و خیال در زبانی آهنگین است و خیال عنصر اصلی شعر، در آن صورت به میزان اهمیت عنصر خیال در عرص چکیده کامل

صور خیال جوهر و ماده اصلی و عنصر ثابت شعر است و چیزی است که از نیروی تخیل حاصل می‌شود. صور خیال معیار ارزش و اعتبار هنری شعر است. چنانچه بپذیریم که شعر، گره خوردگی اندیشه و عاطفه و خیال در زبانی آهنگین است و خیال عنصر اصلی شعر، در آن صورت به میزان اهمیت عنصر خیال در عرصه شاعری پی خواهیم برد.یکی از زیباترین عناصر خیال استعاره است که اگر چه انواعی دارد اما در این مقاله سعی شده به طور کلی تحت عنوان استعاره مصرحه و استعاره مکنیه بررسی شود و میزان تصویرپردازی با این عنصر در منظومه ها مشخص شود.شاعر برای بیان احساسات خود کلی‌ترین عنصر خیال یعنی استعاره را برمی‌گزیند. بر این اساس، سه منظومه عاشقانه که تا حدود زیادی از نظر موضوع و موقعیت و تصویر های عاشقانه شبیه هستند، انتخاب شده تا عنصر استعاره در آنها مورد بررسی قرار گیرد تا بدانیم در این منظومه ها در شرایط مختلف که در داستان پیش می آید تا چه حد شاعران تصمیم گرفته اند از عنصر استعاره برای رساندن منظور خود استفاده کنند؟در این تحقیق سه منظومه عاشقانه به روش توصیفی – تحلیلی موردمطالعه قرار گرفته و سیر و تحول صور خیال از قرن چهارم تا قرن هشتم بررسی شده است. همچنین نمودار آماری از عناصر خیال تهیه شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بررسی اسلوب داستان‌پردازی و ساختار روایی مثنوی‌های خلدبرین، ناظر و منظور و فرهاد و شیرین وحشی بافقی و تطبیق آن با معیارهای داستان‌پردازی ادب معاصر
معصومه اسدزاده فرهاد فلاحت خواه نجیبه هنرور

در این پژوهش، ضمن تعاریف جامع و روشن از عناصر داستانی، به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی به بررسی شیوة داستان‌پردازی و ساختار روایی مثنوی‌های خلدبرین، ناظر و منظور و فرهاد و شیرین وحشی بافقی و تطبیق آن با معیارهای داستان‌پردازی ادب معاصر پرداخته شده است . یافته‌های پژوهش نشان می‌ چکیده کامل

در این پژوهش، ضمن تعاریف جامع و روشن از عناصر داستانی، به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی به بررسی شیوة داستان‌پردازی و ساختار روایی مثنوی‌های خلدبرین، ناظر و منظور و فرهاد و شیرین وحشی بافقی و تطبیق آن با معیارهای داستان‌پردازی ادب معاصر پرداخته شده است . یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در آثار وحشی، عناصر داستانی در خدمت پیشبرد داستان‌ها به کار گرفته شده‌اند و طرحی مبتنی بر روابط علی، آنها را از آغاز تا پایان، استحکام می‌بخشد. از این رو سلسله منظم حوادث و روابط علی و معلولی بین آنها، خواننده را ترغیب به ادامه داستان می‌کند؛ وحشی بافقی در سرودن فرهاد و شیرین به کیفیت عناصر و انسجام آن بیشتر از منظومه‌های دیگر نظر داشته است. در بررسی شیوة داستان‌پردازی، کیفیت بهره‌گیری از عناصری چون: طرح، شخصیت‌پردازی، مناظره و گفتگو، زاویه دید، درون‌مایه و در ساختار روایی، ابزارهایی چون: توصیف، تغییر در زاویه دید، کشمکش، گره‌افکنی، تنوع در گفتگو، صحنه‌پردازی و شیوه‌هایی از این نوع، از دیدگاه داستان پرداری معاصر مورد بررسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - تطبیق آرای روانکاوانه ی لَکان با ویژگی های ناخودآگاه زنان فرمانروا در دو داستان از نظامی گنجه ای
منوچهر تشکری سیده سمانه صالحی

نوشته های روانکاوانه ی"ژک لَکان"،امکان فرضیه سازی درباره ی ناخودآگاه اجتماعی و سیاسی را که در متون ادبی جلوه گر می شوند، دراختیار منتقدان قرار می دهد. لَکان، با بازنویسی فرآیند اُدیپی"فروید" به کمک اصطلاحات زبانی، سه مرحله را در رشد روانی سوژه، دخیل می داند: مرحله ی اوّ چکیده کامل

نوشته های روانکاوانه ی"ژک لَکان"،امکان فرضیه سازی درباره ی ناخودآگاه اجتماعی و سیاسی را که در متون ادبی جلوه گر می شوند، دراختیار منتقدان قرار می دهد. لَکان، با بازنویسی فرآیند اُدیپی"فروید" به کمک اصطلاحات زبانی، سه مرحله را در رشد روانی سوژه، دخیل می داند: مرحله ی اوّل، تحت عنوان"امر واقع"با خصیصه ی تمامیت، یک-پارچگی و فراسوی دسترسی، از زبان بی نیاز است."امر خیال" با توهّم تمامیّت و انسجام(سوء شناخت) در مرحله ی دوم قرار دارد. مرحله ی سوم با شکل گیری قانون و تمدّن توسّط پدر، کودک را وارد نظام از پیش ساخته ی "قلمرو نظم نمادینِ" متشکل از دال ها می کند. نظامی گنجه ای درعالم خیالی داستان های خود، ماجراهایی را از زنان فرمانروا در"خسرو و شیرین" و "هفت پیکر"می آفریند که می تواند در تقسیم بندی روند رشد روانی سوژه، مورد توجّه قرار گیرد. در این مقاله، نگارندگان می کوشند تا با استفاده از مباحث لَکانی، دو داستان را در مورد زنان فرمانروا از خمسه ی نظامی به عنوان نمونه ای از اندیشه ی اجتماعی وی، با آرای لکان ، مورد بررسی و تطبیق قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - آیا صدای شیرین همان باور و اندیشه نظامی است
فرزانه یوسف قنبری

با بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی می توان دریافت که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه میکند. در حقیقت عملکرد و چکیده کامل

با بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی می توان دریافت که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه میکند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه است که تا لحظة مرگ خاموش او ادامه دارد. هنگامی که صدای شیرین را که برخاسته از ناخودآگاه شاعر است با نگاهی روان شناسانه تحلیل کنیم، در می یابیم که آنیمای شاعر در پرداخت شخصیت شیرین، نقشی بیشتر از بن مایة اصلی روایت داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - تحلیل شخصیت زن با دیدگاهی برگرفته از روان شناسی تحلیلی (منظومه خسرو و شیرین نظامی)
فرزانه یوسف قنبری

با تحلیل منظومه‌ خسرو و شیرین خصوصا شخصیت شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی ‌می‌توان دریافت ‌که طبق تحلیل های شینودابولن که از شاگردان و پیروان یونگ است شخصیت شیرین با آرتمیس (الهة ماه و شکار) مطابقت می کند برای نشان دادن چنین تطبیقی از شواهد شعری استفاده شده است و در نه چکیده کامل

با تحلیل منظومه‌ خسرو و شیرین خصوصا شخصیت شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی ‌می‌توان دریافت ‌که طبق تحلیل های شینودابولن که از شاگردان و پیروان یونگ است شخصیت شیرین با آرتمیس (الهة ماه و شکار) مطابقت می کند برای نشان دادن چنین تطبیقی از شواهد شعری استفاده شده است و در نهایت مشخص شد که شیرین از بسیاری وجوه با الهة ماه شکار یونان باستان مطابقت می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - تحلیل ارتباطات غیرکلامی در منظومه ی غنایی خسرو وشیرین
افسانه اولادی قادیکلایی حسین پارسایی

10.30495/farsij.2021.685684

چکیده ادبیات منظوم غنایی دنیایی از رازهای ارتباطی است که از طریق شاخه های علوم چند دانشی و ارتباطی می توان مفاهیم پیچیده ی غیرکلامی را از بطن آن استخراج کرد . تغییرات فیزیولوژی و کنش های حرکتی و رفتاری به نوعی راهی برای خلق مفاهیم و ترکیبهای گوناگون از طریق ارتباطات و ر چکیده کامل

چکیده ادبیات منظوم غنایی دنیایی از رازهای ارتباطی است که از طریق شاخه های علوم چند دانشی و ارتباطی می توان مفاهیم پیچیده ی غیرکلامی را از بطن آن استخراج کرد . تغییرات فیزیولوژی و کنش های حرکتی و رفتاری به نوعی راهی برای خلق مفاهیم و ترکیبهای گوناگون از طریق ارتباطات و رفتارهای زبان بدن می باشد و ارتباطی شگرف و عمیق با مخاطب برقرار می سازد .در این مقاله نگارنده با پژوهشی درعلوم ارتباطات و بین رشته ای ، ارتباطات غیرکلامی منظومۀ خسرو و شیرین را بررسی نموده و تلاش شده پیام هایی را که شاعر کوشیده است از طریق ارتباطات غیرکلامی nonverbal communication به خواننده منتقل کند آشکار نماید. نظامی بااستفاده از کارکردهای غیرکلامی زبان علامات، زبان عمل و زبان اشیاء دراین منظومه فضای دراماتیک ایجاد کرده است که در این مقاله به تحلیل این کارکردها پرداخته می‌شود.نتیجۀ بررسی‌ها نشان می‌دهد که ازمیان این فرایندهای ارتباطی، حرکات و اشارات اندام و ارتباطات چشمی، نقش بسزایی در جریان انتقال مفاهیم و پیام ها ایفا می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - الحان باربدی واهمیت آن از منظر منظومه خسرو و شیرین نظامی و مقایسه آن با روایت منوچهری و برخی منابع
منصوره ثابت زاده

مطالعه موسیقی در ادبیات و تأثیرات متقابل آن که در این مقاله از منظر منظومه ی خسرو و شیرین نظامی بدان می پردازیم در حیطه مطالعات دو بنی قرار دارد. خسرو و شیرین از برجسته ترین اسنادموسیقی و الحان باربدی است که در آن اسامی آهنگ ها و الحان، سازهاو اصطلاحات موسیقی در بیان در چکیده کامل

مطالعه موسیقی در ادبیات و تأثیرات متقابل آن که در این مقاله از منظر منظومه ی خسرو و شیرین نظامی بدان می پردازیم در حیطه مطالعات دو بنی قرار دارد. خسرو و شیرین از برجسته ترین اسنادموسیقی و الحان باربدی است که در آن اسامی آهنگ ها و الحان، سازهاو اصطلاحات موسیقی در بیان درون مایه تغزّلی به مناسبت بکار رفته و بدین لحاظ خود رساله ای است مستقل در موسیقی. یکی ازمهم ترین مشخّصه های این منظومه ذکر بخشی ازساختار موسیقایی دوره قبل ازاسلام یعنی موسیقی دوره ی ساسانیان مشتمل بر سی لحن باربدی است که منوچهری پیش از نظامی ونیز برخی دیگر به ذکر آنها پرداخته اند. در این مقاله به مقایسه روایت های گوناگون ازالحان باربدی پرداخته میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - تحلیل روان‌شناختی منظومۀ فرهاد و شیرین وحشی بافقی با تأکید برمکانیزم‌های دفاعی فروید
ستار عبدالله پور آرش مشفقی غلامحسین جوانمرد

از مهم‌ترین مؤلفه‌های نظریۀ روان‌کاوی فروید، مکانیزم‌های دفاعی است. به عقیدۀ وی همۀ مردم برای رسیدن به آرزوهایشان کوشش می‌کنند، اگر در رسیدن به آرمانشان ناکام شوند، دچار فشار روانی می‌شوند و برای رویارویی با فشار روانی، از مکانیزم‌های دفاعی استفاده می‌کنند. منظومۀ فرهاد چکیده کامل

از مهم‌ترین مؤلفه‌های نظریۀ روان‌کاوی فروید، مکانیزم‌های دفاعی است. به عقیدۀ وی همۀ مردم برای رسیدن به آرزوهایشان کوشش می‌کنند، اگر در رسیدن به آرمانشان ناکام شوند، دچار فشار روانی می‌شوند و برای رویارویی با فشار روانی، از مکانیزم‌های دفاعی استفاده می‌کنند. منظومۀ فرهاد و شیرین وحشی بافقی، ظرفیت‌های قابل‌ تأمل برای بررسی مکانیزم‌های دفاعی فروید را دارد و می‌تواند از دید روان‌‌شناختی، بررسی شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به تحلیل روان‌شناختی منظومۀ فرهاد و شیرین وحشی بافقی با تأکید بر مکانیزم‌های دفاعی فروید پرداخته است و به این پرسش پاسخ داده که هرکدام از شخصیت‌های این منظومه، برای کاهش و غلبه بر آسیب‌های روانی از چه راه‌های مقابله‌ای و مکانیزم‌های دفاعی استفاده می‌کنند؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، این شخصیت‌ها نیز مانند دیگر افراد جامعه، هنگام ناکامی و پریشانی به مکانیزم‌های دفاعی، به ‌خصوص فرافکنی و خیال‌پردازی و ... متوسل می‌شوند تا بر مسائل و اضطراب‌های ایجاد شده فائق آیند و آشفتگی درونی خود را کاهش دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - بررسی عشق اروس، عامل زیبایی داستان در«ویس و رامین» و «خسرو و شیرین»( با تکیه بر نظریۀ جان لی)
طیبه عبداله زاده وجیهه ترکمانی باراندوزی

منظومه های عاشقانۀ ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی و خسرو و شیرین نظامی بی‌شک از برجسته ترین آثار منظوم غنایی به شمار می روند. ابعاد روابط عاشقانۀ میان شخصیت های داستان نیز، زمینۀ مناسبی را برای بررسی موضوع عشق و انواع آن با نظریه های روان شناسی فراهم می نماید. یکی از چکیده کامل

منظومه های عاشقانۀ ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی و خسرو و شیرین نظامی بی‌شک از برجسته ترین آثار منظوم غنایی به شمار می روند. ابعاد روابط عاشقانۀ میان شخصیت های داستان نیز، زمینۀ مناسبی را برای بررسی موضوع عشق و انواع آن با نظریه های روان شناسی فراهم می نماید. یکی از این مباحث، نظریۀ عشق جان لی می باشد. وی به بررسی سه سبک اصلی عشق اروس، لودوس، استورگ، سبک‌های ثانویه مانیا، آگاپه، پراگما و نیز مقایسۀ آن با رنگ‌های اصلی پرداخته است. هدف این پژوهش نیز با استفاده از نظریۀ عشق جان لی، بررسی عشق اروس در این دو منظومۀ عاشقانه می باشد. بنابراین مسألۀ اصلی پاسخ به این پرسش است که عشق در این داستان ها با کدام رنگ عشق در نظریۀ جان لی مطابقت دارد ومهم ترین مؤلفه های عشق اروس که عامل اصلی زیبایی و جذابیت در این داستان ها ست، کدام است؟ نتیجه این پژوهش نشان می دهد که با بررسی این موضوع به روش توصیفی – تحلیلی در هر دو داستان یک مؤلفۀ عشقی مهم (اروس) مربوط به رفتار شخصیت های داستان شناسایی شده است. این مؤلفه کنش ها و انگیزه های متعددی را شامل می شود که مطابق با نطریۀ جان لی به رنگ قرمز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - نقد و تحلیل وجوه روایتی شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی بر پایة دیدگاه تودوروف
پوران یوسفی پور کرمانی

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین چکیده کامل

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسرو بر کسی پوشیده نیست، تحلیل و تجزیه ی عناصر و داستان‌های این اثر حماسی بزمی، بسیاری از جلوه‌های زیبایی شناسانه ی این حماسه را به ما نشان می‌دهد. از دیدگاه ساختار گرایی، آنچه در بررسی و شناخت یک اثر ادبی اهمیت دارد و باید مورد توجه باشد خود متن و مناسبات درونی آن است. شیرین و خسرو در شمار آن دسته از آثار روایی و داستانی است که می‌توان بسیاری از عناصر داستانی نوین را در قصه‌های آن جستجو کرد. هنر داستان پردازی، توانایی‌های زبانی، شگردهای روایی و قدرت صحنه پردازی امیرخسرو دهلوی این اثر را چنان قوتی بخشیده است که آن را از زوایای گوناگون قابل تحلیل و بررسی ساخته است. در این مقاله سعی بر آن است وجوه روایتی شیرین و خسرو از دیدگاه تودوروف بررسی شود. در این مقاله سعی بر آن است وجوه روایتی شیرین و خسرو از دیدگاه تودوروف بررسی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - نقد جامعه‌شناختی شخصیّت‌های کلیدی «خسرو و شیرین» نظامی گنجوی
محمّد امین احسانی اصطهباناتی

در این مقاله ارزش‌ها، کنش‌ها، مهارت‌ها، سوگیری و کنترل‌های اجتماعی اشخاص در خسرو و شیرین نظامی گنجوی نقد و بررسی شده است. سؤال اصلی این است که شخصیّت‌های اصلی داستان در منظومه خسرو و شیرینِ نظامی، از منظرهای گوناگون جامعه شناختی، چگونه هستند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- ت چکیده کامل

در این مقاله ارزش‌ها، کنش‌ها، مهارت‌ها، سوگیری و کنترل‌های اجتماعی اشخاص در خسرو و شیرین نظامی گنجوی نقد و بررسی شده است. سؤال اصلی این است که شخصیّت‌های اصلی داستان در منظومه خسرو و شیرینِ نظامی، از منظرهای گوناگون جامعه شناختی، چگونه هستند. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده‌ و داده‌ها با استفاده از شیوۀ تحلیل محتوا به روش کتابخانه‌ای، بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که در خسرو و شیرین نظامی بزرگ منشی، فرهیختگی و اعتماد به نفس، موهبتی است که فضای آزاد اجتماعی و نگرش واقع بینانه جامعه به زن، در اختیار دختران و زنان منظومة خسرو و شیرین قرار داده است تا با بهره گیری از آن بر قلمرو روح و جسم و سرنوشتشان حاکم باشند و خود را مقهور و مغلوب هیچ مردی ندانند. از منظر کنترل‌های اجتماعی، خسرو در اوج درگیری‌های داخلی و وضع آشفته کشورش مصالح جامعه را نادیده می گیرد و خواسته های نفسانی او را بر می انگیزد که در پی شیرین روانه گردد، اما به دروغ وانمود می‌کند که به شکار می رود. علاقه خسرو نیز در رفتار اجتماعی خویش با شیرین از بابت زیاده خواهی پادشاهانه و انحصارطلبی اوست؛ زیرا مایل است هرچه خوبی و زیبایی در دنیاست از آن او باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - تحلیل روایت‌شناسی منظومۀ «فرهاد و شیرین» وحشی‌بافقی بر اساس دیدگاه ساختار زمانمند
جهانگیر صفری محمود آقاخانی بیژنی

منظومۀ روایی فرهاد و شیرینوحشی بافقی، به شرح ماجرای عشق میان شیرین (معشوق و همسر خسرو پرویز) و فرهاد (هنرمند و بت تراش) می پردازد و از جمله شعرهایی است که ساختاری روایی و نمایشی دارد. شیوة روایت و داستان پردازی در این منظومه به گونه ای است که شاعر با بهره گیری از عنا چکیده کامل

منظومۀ روایی فرهاد و شیرینوحشی بافقی، به شرح ماجرای عشق میان شیرین (معشوق و همسر خسرو پرویز) و فرهاد (هنرمند و بت تراش) می پردازد و از جمله شعرهایی است که ساختاری روایی و نمایشی دارد. شیوة روایت و داستان پردازی در این منظومه به گونه ای است که شاعر با بهره گیری از عناصر داستانی؛ شامل طرح روایی، شخصیت، گفت‌و گو، دیدگاه و توصیف، فضایی متفاوت می آفریند. این پژوهش با هدف تحلیل عناصر داستان در این منظومه و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. این منظومۀ روایی بر اساس زمان خطی روایی گسترش می یابد و حوادث یکی پس از دیگری و به صورت زنجیر وار به وجود می آیند؛ به گونه ای که ابتدا وضعیت متعادل برقرار است، سپس با بروز حادثه ای، این وضعیت دچار روند تغییر می شود و وضعیت نا متعادل بر شعر حاکم می گردد. بعد از ذکر حادثه ها، روایت به وضعیت متعادل سامان یافته ای می رسد و پایان می یابد. درواقع این منظومه از یک زنجیره و پنج عنصر روایی تشکیل شده است که در نهایت سرنوشت شخصیت اصلی نیز مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - اسطوره‌کاوی "عاشقانۀ خسرو و شیرین" در متون ادبی-هنری ایران (با تاکید بر دوره معاصر)
مرضیه گلابگیر اصفهانی زهرا فنایی

روایت‌های اسطوره‌ای و اسطورۀ نام‌ها در طول زمان متاثر از حوضچه‌های معنایی است که در آن تکوین می‌یابند. ازاین‌رو، یک متن در دوره‌های گوناگون دارای دلالت‌پردازی‌های متفاوتی می‌شود. متن‌های ادبی-هنری در بستر شکل‌گیری‌شان بهتر شناخته شده و مناسب‌تر رمزگشایی می‌شوند؛ این امر چکیده کامل

روایت‌های اسطوره‌ای و اسطورۀ نام‌ها در طول زمان متاثر از حوضچه‌های معنایی است که در آن تکوین می‌یابند. ازاین‌رو، یک متن در دوره‌های گوناگون دارای دلالت‌پردازی‌های متفاوتی می‌شود. متن‌های ادبی-هنری در بستر شکل‌گیری‌شان بهتر شناخته شده و مناسب‌تر رمزگشایی می‌شوند؛ این امر شناخت کامل‌تری از الگووارۀ حاکم بر فرهنگ هر دوره را در پی دارد. عاشقانۀ خسرو و شیرین، در دوره‌های مختلف ایران تا دورۀ معاصر همواره مورد توجه قرار گرفته؛ نگارگران، شاعران و نویسندگان زیادی به آن پرداخته‌اند و یکی از پرکاربردترین اسطوره‌های متون ادبی-هنری به شمار می‌آید. پژوهش حاضر با هدف شناسایی تاثیر عوامل معاصر؛ زمان، فرهنگ جامعه و نوع نگرش خالق بر ارائۀ روایت به مطالعۀ بینامتنی و اسطوره‌کاوی این روایت در متون متفاوت دورۀ معاصر می‌پردازد. این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به جست‌وجوی عوامل تاثیرگذار بر آثار معاصر و نحوۀ استفادۀ هنرمند از آن‌ها برای پاسخ به این پرسش می‌پردازد: بستر زمان، فرهنگ معاصرِ جامعه و نوع نگرش آفریننده چه تاثیراتی بر نحوه ارائۀ روایت و استفاده از خرده‌روایت‌ها ایجاد کرده است؟ نتایج نشان می‌دهد تحولات، وقایع، ارتباطات و تغییر جامعه به‌طورِمستقیم بر نحوه تفکرِ آفریننده تاثیر گذاشته و خرده‌روایت‌های جدیدی را در ارائه عاشقانۀ خسرو و شیرین در آثار معاصر ایران باعث شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - سنگ و کوه در اساطیر و «خسرو و شیرین» نظامی
معصومه محلوجی زاده حمید رضا شایگانفر مهرانگیز اوحدی

کهن‌الکوی سنگ در ادب فارسی نماد نفوذناپذیری و سختی و کوه نماد پایداری و استقامت است. بن‌مایۀ چند وجهی سنگ، در فرهنگ و ادبیات هم جنبۀ مثبت دارد و هم جنبۀ منفی. هم باعث زایش است؛ هم عامل نابودی. این پژوهش با هدف بررسی کهن‌الگوی سنگ و کوه در اساطیر و در خسرو و شیرین نظامی چکیده کامل

کهن‌الکوی سنگ در ادب فارسی نماد نفوذناپذیری و سختی و کوه نماد پایداری و استقامت است. بن‌مایۀ چند وجهی سنگ، در فرهنگ و ادبیات هم جنبۀ مثبت دارد و هم جنبۀ منفی. هم باعث زایش است؛ هم عامل نابودی. این پژوهش با هدف بررسی کهن‌الگوی سنگ و کوه در اساطیر و در خسرو و شیرین نظامی و به شیوة توصیفی- تحلیلی به چگونگی کاربرد آن‌ها می‌پردازد. مثال‌هایی از خسرو و شیرین نظامی با بررسی ریشۀ اساطیری آن مطرح می‌گردد. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات برگه‌نویسی از منابع کتابخانه‌ای است. در این پژوهش مشخص شد که بسامد استفاده از واژۀ سنگ و کوه در منظومة خسرو و شیرین زیاد است. در این داستان واژۀ سنگ کاربرد فراوان و کلیدی دارد؛ هم در ساخت آرایه‌های ادبی و هم در بخش‌های مختلف. بررسی و تحلیل نقش اسطوره‌ای قهرمانان اصلی این داستان نیز بدون در نظر گرفتن دو عنصر سنگ و کوه کامل نیست؛ تولد رازآمیز شبدیز، زندگی شیرین در بنایی از سنگ با دسیسۀ زنان قصر خسرو، سنگ تراشی فرهاد برای ایجاد جوی شیر و رساندن نوشیدنی مطلوب شیرین به او و کندن کوه در عشق شیرین از این موارد است که جنبة اساطیری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - تدوین استراتژی بهبود اقتصاد شهرهای مرزی با استفاده از مدل SWOT (نمونه موردی: قصرشیرین)
احسان مهدوی بیژن رحمانی

حفظ امنیت مرزها از اهمیت ویژه‌ای در همه‌ی کشورها برخوردار است. این امر در استان کرمانشاه با مرز طولانی با کشور عراق نقش پررنگ‌تری دارد. در این میان شهرستان قصرشیرین با بیش از 180 کیلومتر مرز مشترک با عراق و دو بازارچه مرزی رسمی فعال پرویزخان و مرز رسمی خسروی و ارتباط با چکیده کامل

حفظ امنیت مرزها از اهمیت ویژه‌ای در همه‌ی کشورها برخوردار است. این امر در استان کرمانشاه با مرز طولانی با کشور عراق نقش پررنگ‌تری دارد. در این میان شهرستان قصرشیرین با بیش از 180 کیلومتر مرز مشترک با عراق و دو بازارچه مرزی رسمی فعال پرویزخان و مرز رسمی خسروی و ارتباط با دو اقلیم کردستان عراق و دولت مرکزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مبادلات مرزی یکی از عوامل اصلی در رشد، توسعه و حیات اقتصادی شهرهای مرزی می‌باشد که می‌تواند اصلی‌ترین نقش را در پیشرفت و توسعه منطقه عهده‌دار باشد. در حال حاضر این شهرستان از پتانسیل‌های خود در رسیدن به این توسعه بهره نبرده است که لزوم بررسی همه جانبه و رفع موانع را دوچندان می‌کند. در این پژوهش از مدل SWOT برای ایجاد ماتریس و تحلیل، و برای امتیازهی به متغیرهای به کار رفته از دیدگاه‌های کارشناسان امر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف‌ها بر قوت‌ها و تهدیدات بر فرصت‌ها برتری داشته و استراتژی باید بر این اساس چیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - مکان‌یابی شهرهای قرارگرفته برسر شاهراه خراسان در کرمانشاهان (محور ساسانی قصر شیرین- کرمانشاه)
صبا غلامی رضا مهرآفرین رسول موسوی حاجی

جغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطه‌های باستانی، جای یابی شهرها و محوطه‌ها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی می‌کند. غرب ایران در طول تاریخ به‌واسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده چکیده کامل

جغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطه‌های باستانی، جای یابی شهرها و محوطه‌ها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی می‌کند. غرب ایران در طول تاریخ به‌واسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده است جاده قصر شیرین-کرمانشاه دارای ارزش تاریخی و تجاری است، این جاده به‌عنوان بخشی از شاه‌راه تجاری خراسان آسیای غربی را به آسیای شرقی وصل می‌کند. کرمانشاه دومین استانی است که بیشترین آثار ازدوره ساسانی را دارا است، مسیر تجاری راه خراسان با گذر از قصر شیرین و کرمانشاه از ایران می‌گذرد امروزه بخشی از آن‌که منطبق با جاده‌ای است که از عراق به سمت کرمانشاه می‌رود. بانام محور ساسانی قصر شیرین – کرمانشاه شناخته می‌شود، حدفاصل شهر قصر شیرین تا کرمانشاه شهرهای سرپل ذهاب، کرند، اسلام‌آباد غرب و ماهیدشت قرار دارد، این شهرها و روستاهای اطراف آن هرکدام آثار تاریخی متعلق به دوران‌های تاریخی، اشکانی، ساسانی و پس از ساسانی را دارا است. این مسیر باستانی هنوز مورداستفاده و اهمیت است. در دوران اشکانی و ساسانی با توجه به نقش واسطه‌گری تجاری از این مسیر استفاده‌شده است، در دوران اسلامی این منطقه بخشی از ایالت جبال بود. اهمیت تجارت در این مسیر باعث ایجاد شهرهای مهم و پویا شده است. این جاده همواره موردتوجه سیاحان و جغرافیا نویسان بوده است. در این مقاله جغرافیای تاریخی منطقه در دوران اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی موردمطالعه قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - بررسی تطبیقی عاملیت زنانه در «خسرو و شیرین» و منظومۀ بلوچی «هانی و شَیمُرید»
محمدریاض رئیسی

10.30495/irll.2023.703116

شیرین و هانی در دو منظومۀ خسرو و شیرین نظامی و منظومۀ بلوچی هانی و شیمرید، شباهت‌های بسیاری به هم دارند. هر دو شخصیت در یک فضای مردسالارانه قرار دارند و در ابتدا، مردان با آن‌ها به‌مثابۀ یک اُبژه رفتار می‌کنند. خسرو و چاکر در ابتدا تلاش می‌کنند شیرین و هانی را به‌مثابۀ چکیده کامل

شیرین و هانی در دو منظومۀ خسرو و شیرین نظامی و منظومۀ بلوچی هانی و شیمرید، شباهت‌های بسیاری به هم دارند. هر دو شخصیت در یک فضای مردسالارانه قرار دارند و در ابتدا، مردان با آن‌ها به‌مثابۀ یک اُبژه رفتار می‌کنند. خسرو و چاکر در ابتدا تلاش می‌کنند شیرین و هانی را به‌مثابۀ یک اُبژه، به تسخیر خود درآورند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، شخصیت‌های شیرین و هانی و کنشگری و عاملیت زنانۀ آن‌ها را به‌صورت تطبیقی بررسی می‌کند و به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که آیا شیرین و هانی در این دو داستان کنشگر هستند؟ آن‌ها چگونه در یک بستر مردسالارانه به عاملیت زنانه دست می‌یابند؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شیرین و هانی منفعل نیستند بلکه از عاملیت برخوردارند. عاملیت زنانۀ شیرین و هانی در این دو داستان، سرانجام بر رویکرد مردسالارانه غلبه می‌کند. آن‌ها در فرایند مواجهه با گفتمان مردسالارانه، به مقام فاعل‌شناسای دارای عاملیت ترفیع می‌یابند. شیرین در برابر خواسته‌های خسرو و شاپور منفعل باقی نمی‌ماند و پس از مدتی بر نگاه مردانه آن‌ها فائق آمده و با کنشگری خود خسرو را به دست می‌آورد. هانی هم در برابر فرادستی و سلطۀ مردانه انفعال ندارد و بر نگاه مردسالارانۀ چاکر و شیمرید فائق می‌آید؛ او سرانجام با کنشگری خود چاکر را رها کرده و شیمرید را به دست می‌آورد. بدین‌صورت شیرین و هانی با ارائۀ پادگفتمانی زنانه، نه‌تنها خود را از سیطرۀ گفتمان مسلط مردانه، رهایی می‌بخشند بلکه در پایان، باعث تعالی شخصیت خسرو و شیمرید می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - جایگاه خبر و انشای طلبی در انتقال اندیشه های تعلیمی خسرو و شیرین نظامی
سیده مریم روضاتیان فرزانه امیرپور حسین آقاحسینی

حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌بر چکیده کامل

حکیم نظامی از بزرگ‌ترین شاعران ادب فارسی است که در آثار خود به اندیشه‌های تعلیمی توجه ویژه دارد. او در غنایی‌ترین اثر خود یعنی منظومه خسرو و شیرین نیز بسیار به مسائل تعلیمی و اخلاقی اشاره می‌کند و در این راه به نحو مؤثری از ابزارهای بلاغی و به‌ویژه علم معانی بهره‌ می‌برد. این شاعر بزرگ با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جملات خبری، امری و پرسشی به شیوه‌ای مؤثر، موفق به انتقال مفاهیم اخلاقی و تعلیم آن‌ها به مخاطب خود شده‌است و در عین حال از این طریق حضور مخاطب در متن را نیز برجسته‌تر نشان داده‌است. در این پژوهش به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویه آن‌ها پرداخته شده، لطایف و ظرایف سه مبحث از علم معانی یعنی جملات خبری، امری، پرسشی و نقش و تأثیر آن‌ها در انتقال مؤثر اندیشه‌های تعلیمی شاعر در یک متن غنائی تبیین شده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - تحلیل رفتار شخصیت‌های داستانی منظومة خسرو و شیرین نظامی بر‏اساس نظریة رشد اخلاقی کلبرگ
سیمین آرامی علی دهقان ژیلا صراطی حسین حاجی زاده

10.30495/pars.2021.685354

خسرو و شیرین نظامی گنجوی برای آموزش اخلاق سروده نشده است؛ اما مسئلة اخلاق در رفتار شخصیت‌های داستان های غنایی این اثر ویژگی های منحصربه فردی می یابد؛ زیرا در تنگنای روابط عاطفی و گاهی بیرون از اختیار و ارادة عاشقانه، جایگاه اخلاق و کنشگر آن در موقعیت نامتعارف قرار دارد. چکیده کامل

خسرو و شیرین نظامی گنجوی برای آموزش اخلاق سروده نشده است؛ اما مسئلة اخلاق در رفتار شخصیت‌های داستان های غنایی این اثر ویژگی های منحصربه فردی می یابد؛ زیرا در تنگنای روابط عاطفی و گاهی بیرون از اختیار و ارادة عاشقانه، جایگاه اخلاق و کنشگر آن در موقعیت نامتعارف قرار دارد. آثار نظامی از دیدگاه تربیتی و اخلاقی بررسی شده است؛ اما در این مقاله رفتار اخلاقی اشخاص منظومه در چارچوب یک نظریة علمی تحلیل می شود. تئوری رشد اخلاقی لارنس کلبرگ ازجمله رویکردهای روان شناسانه و شناخت گرایانه به مسئلة اخلاق است که پژوهش های مختلفی بر مبنای آن انجام شده است. هدف اصلی این پژوهش نیز کاربرد نظریة رشد اخلاقی کلبرگ در رفتار شخصیت های داستان خسرو و شیرین و پاسخ به این پرسش است که آیا درجات اخلاقی اشخاص داستان یادشده را می توان با مراحل رشد اخلاقی کلبرگ تفسیر و تحلیل کرد؟. با بررسی این موضوع به روش توصیفیـتحلیلی در داستان خسرو و شیرین، شش گروه یا مؤلفة اخلاقی مهم مربوط به رفتار شخصیت های داستان شناسایی شده است. هریک از آن مؤلفه ها، کنش های متعددی را شامل می شود. هر کنش بر انگیزه یا استدلال خاصی استوار است که در تبیین تئوری کلبرگ نیز دیده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - رابطه ادبیّات و اخلاق با رویکردی به آثار نظامی گنجه‌ای
اسحاق طغیانی حافظ حاتمی

در این تحقیق، تلاش بر آن است تا با توجه به آثار پنج گانة نظامی گنجوی به یک سؤال اساسی در مورد آثار و مرام و مشرب او پاسخ داده شود. سؤال این است که آیا داستان‌های نظامی اخلاقیند یا ضدّ اخلاق؟ امّا برای پاسخ به آن، پرسش‌های دیگری نیز مطرح می‌شود که رابطة اخلاق و ادبیّات و چکیده کامل

در این تحقیق، تلاش بر آن است تا با توجه به آثار پنج گانة نظامی گنجوی به یک سؤال اساسی در مورد آثار و مرام و مشرب او پاسخ داده شود. سؤال این است که آیا داستان‌های نظامی اخلاقیند یا ضدّ اخلاق؟ امّا برای پاسخ به آن، پرسش‌های دیگری نیز مطرح می‌شود که رابطة اخلاق و ادبیّات و به طورکلی هنر چگونه است؟ انتظار ما از هنر و ادبیّات رواج اخلاق است یا ضدّ اخلاق در جامعه؟ آیا ادبیّات و اخلاق از هم جدایند یا در طول و یا عرض هم دیگر قرار دارند؟ پس از آن هم تفاوت زبان نظامی در منظومه‌های بزمی وی- بیشتر هفت‌پیکر با دیگر آثار وی- تا اندازه‌ای که در حلّ این معمّا به ما کمک کند، مقایسه می‌شود. بی‌شک در این مقایسه به تفاوت‌های آشکار زبان این شاعر بزرگ با بسامدهای فراوان، به گونه‌ای که بتوان آن را تغییر سبک نامید، برخورد می‌کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - بررسی خوشه‌ای تقویت‌کننده‌های احکام تحذیری و ترغیبی در خسرو و شیرین نظامی (با تأکید بر خوشه مرگ)
مهدی دهرامی

شاعران ادب فارسی برای آن‌که آموزه‌های اخلاقی خود را به‌صورت حکمی نافذ، فراگیر و لازم‌الاجرا ارائه دهند، ناچار به الحاق تقویت‌کننده‌ها و ضمانت‌های اجرایی مختلفی بوده‌اند. برای این مقصود، شاعر گاهی از نیروی واقعیت‌ها یا تعالیم بزرگ‌تر برای پرداخت تعالیم جزئی‌تر بهره می‌بر چکیده کامل

شاعران ادب فارسی برای آن‌که آموزه‌های اخلاقی خود را به‌صورت حکمی نافذ، فراگیر و لازم‌الاجرا ارائه دهند، ناچار به الحاق تقویت‌کننده‌ها و ضمانت‌های اجرایی مختلفی بوده‌اند. برای این مقصود، شاعر گاهی از نیروی واقعیت‌ها یا تعالیم بزرگ‌تر برای پرداخت تعالیم جزئی‌تر بهره می‌برد. از همین روی می‌توان به‌جای استخراج آموزه‌های اخلاقی به‌صورت مختلف و پراکنده، بسیاری از تعالیم را به‌صورت خوشه‌‌ای بررسی کرد. هدف این مقاله بررسی یکی از این خوشه‌هاست که با شیوه توصیفی (تحلیل محتوا) با تأکید بر خسرو و شیرین نظامی، جایگاه آن را در تقویت احکام تحذیری و ترغیبی نشان داده است. برای این منظور، مرگ به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سرخوشه‌های تقویت‌کننده و اصلی انتخاب شده که ‌تعالیم فرعی فراوانی در زیر مجموعه خود پرورانده است. مرگ واقعیتی است که بخش زیادی از تعالیم تحذیری هم‌چون خودستایی و غرور، تن‌آسایی، فریفتگی به توانایی جسمانی و مانند آن‌ها و گزاره‌های ترغیبی هم‌چون شاد زیستن، یاد خداوند، نگاهداشت سرشت پاک انسانی و غیره در خسرو و شیرین نظامی با آن گره خورده و به‌طور کلی بسیاری از نیکی‌ها و رذیلت‌ها، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، با اندیشه مرگ و دیدن جزای آن بعد از این حادثه، تقویت شده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - تأثیر جنگ تحمیلی بر روند رشد و توسعه اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: شهرستان‌قصر شیرین)
قدیر فیروزنیا الهام جاسمی بهروز قرنی آرانی

جنگ علاوه بر آثاری که در زمان وقوع بر جای می‌گذارد می‌تواند آثار درازمدتی بر روند رشد و توسعهء اقتصادی سکونتگاه‌ها برجا گذارد. که بعضاً اثر درازمدت آن بیش از آثاری است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در زمان وقوع بر جای گذاشته است. در تحقیق حاضر سعی شده است که تأثیر بروز چکیده کامل

جنگ علاوه بر آثاری که در زمان وقوع بر جای می‌گذارد می‌تواند آثار درازمدتی بر روند رشد و توسعهء اقتصادی سکونتگاه‌ها برجا گذارد. که بعضاً اثر درازمدت آن بیش از آثاری است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در زمان وقوع بر جای گذاشته است. در تحقیق حاضر سعی شده است که تأثیر بروز جنگ تحمیلی بر روند توسعهء اقتصادی روستاهای منتخب شهرستان مرزی قصرشیرین بررسی شود. این پژوهش که مبتنی بر روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با تکمیل 214 پرسشنامه خانوار و افراد خبره محلی و شورای اسلامی در روستاهای جنگ‌زده مورد مطالعه انجام پذیرفته است، مشخص می‌سازد که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران سبب بروز تغییرات شدیدی در ابعاد اقتصادی بویژه اشتغال، رکود فعالیت‌های اقتصادی، تخریب زیرساخت‌ها و همچنین عدم امکان استفاده از اراضی کشاورزی و کاهش جمعیت داشته و در مقابل روند توسعه کالبدی روستاها در نتیجه اجرای برنامهء بازسازی در روستاهایی که بازسازی شده تسریع شده است. اما در مجموع می‌توان اذعان داشت که بروز جنگ تحمیلی سبب کندی روند رشد و توسعهء شهرستان قصرشیرین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - بررسی تطبیقی ساختار اقتصادی عشایر شهرستان های قصرشیرین و ساوه
وحید ریاحی ماریا مرادی محمد نظری موسی صادقی

معیشت عشایر در سال های اخیر با توجه به تحولات اجتماعی - اقتصادی در کشور، خشکسالی ها و کمبود آب و همچنین از بین رفتن مراتع با مسایل متعددی روبرو شده است. هدف از این تحقیق بررسی اقتصاد و معیشت دو گروه از عشایر در شهرستان های قصر شیرین و ساوه است. روش تحقیق اسنادی، کتاب چکیده کامل

معیشت عشایر در سال های اخیر با توجه به تحولات اجتماعی - اقتصادی در کشور، خشکسالی ها و کمبود آب و همچنین از بین رفتن مراتع با مسایل متعددی روبرو شده است. هدف از این تحقیق بررسی اقتصاد و معیشت دو گروه از عشایر در شهرستان های قصر شیرین و ساوه است. روش تحقیق اسنادی، کتابخانه ای و پژوهش های میدانی بوده است. جامعه آماری تحقیق 580 خانوار (500 خانوار در شهرستان قصر شیرین و 80 خانوار در شهرستان ساوه) وجامعه نمونه 150 خانوار شامل 70 خانوار در شهرستان قصر شیرین و 80 خانوار در شهرستان ساوه بوده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نخست ایل کله کوه در ساوه وضعیت اقتصادی بهتری نسبت به ایلات قصرشیرین دارد و سپس صنایع دستی در میان عشایر شهرستان قصر شیرین رونق بیشتری نسبت به عشایرساوه دارد اماپتانسیل های صنایع دستی در میان عشایر ساوه بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - Landslide Susceptibility Mapping for Shirin-darreh Dam’s Reservoir using Fuzzy Analytical Hierarchy Process and GIS
Amir Taheri

10.30495/geotech.2021.686313

Landslides are one of the most important natural hazards that occur widely in the dam’s sites as well as dam’s reservoirs. In this regard, the landslides susceptibility assessments for dam’s reservoirs can be utilized to estimate the floods risks, dam چکیده کامل

Landslides are one of the most important natural hazards that occur widely in the dam’s sites as well as dam’s reservoirs. In this regard, the landslides susceptibility assessments for dam’s reservoirs can be utilized to estimate the floods risks, dam failures due to slope instabilities in reservoir. Additionally, obtain the hazard risk potential in dam’s reservoir capable to investigate the risk-able zones and categorized prone areas to land-sliding. For this purpose, the present study has tried to use a combined computational model based on fuzzy-hierarchical approach (FAHP) and geographic information system (GIS) to assessment of landslides susceptibility and hazard zonation in Shirin-darreh Dam’s Reservoir (North Khorasan) to provide the hazard risk potential maps. Methodologically, after identifying the effective factors in landslides’ occurrence (including 6 main factors as morphological, geological, climatic, seismic, in-field and susceptible and human parameters), these factors are weighted by FAHP model and layered Information has entered GIS, which has led to estimates of areas with high to low landslide risk sensitivity. Based on the results of the evaluation, it has been determined that in the peripheral margin of the southern and upstream part of Shirin-darreh dam, it has a high slip sensitivity, which can be considered as a dangerous point for dam destruction and flooding downstream of the dam. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - پیکرگردانی اساطیر در خسرو و شیرین نظامی
حسن شامیان

روایات و داستان های کهن و عامیانه، یکی از مناسب ترین بسترها جهت تجلّی و ادامة حیات ایزدان و امشاسپندان و ایزدبانوان به صورت پیکرگردانی شده است. با توجه به منبع اصلی منظومة خسرو و شیرین که روایات محلی بوده است، می توان بازتاب چهره&lrm;ها و شخصیت&lrm;های اساطیری ایران باس چکیده کامل

روایات و داستان های کهن و عامیانه، یکی از مناسب ترین بسترها جهت تجلّی و ادامة حیات ایزدان و امشاسپندان و ایزدبانوان به صورت پیکرگردانی شده است. با توجه به منبع اصلی منظومة خسرو و شیرین که روایات محلی بوده است، می توان بازتاب چهره&lrm;ها و شخصیت&lrm;های اساطیری ایران باستان را در این منظومه یافت. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی/ تطبیقی به بررسی شخصیت&lrm;های منظومة خسرو و شیرین چون: هرمزشاه، خسروپرویز، مهین&lrm;بانو، شبدیز و گلگون، شیرین و شاپور و مقایسة آن‌ها با امشاسپندان: وهومن، اشه وهیشته، خشئره وائیریه، سپنته ارمئیتی (سپندارمذ)، هئورتات و امرتات، ایزدبانو آناهیتا و ایزد باد پرداخته است. نتیجه این پژوهش آن است که شخصیت&lrm;های اشاره شده، وجوه مشترک قابل توجهی با نمونه های کهن خویش دارند. همچنین این منظومه بستر مناسبی جهت ادامة حیات ایزدان، ایزدبانوان و امشاسپندان کهن ایرانی فراهم کرده است و بایسته است بیش از یک منظومة غنایی صرف مورد توجه و مطالعه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - Determination of Potential Habitat of Two Rangeland Species in Semi-Desert Area Using GIS (Case Study: Watershed of Kolah Deraz, Qasr-e-Shirin, Iran)
Ali Mahdavi Mojtaba Jamshidifard

To determine the potential habitat of two rangeland species of Salsola rigidaand Agropyron trichophorum in Qasr-e-Shirin, Iran, Geographic Information Systems(GIS) and Remote Sensing (RS) techniques were used. At first, several maps (vegetationcover and land uses maps a چکیده کامل

To determine the potential habitat of two rangeland species of Salsola rigidaand Agropyron trichophorum in Qasr-e-Shirin, Iran, Geographic Information Systems(GIS) and Remote Sensing (RS) techniques were used. At first, several maps (vegetationcover and land uses maps and thematic maps of various organizations) were collected orprepared. For digitizing geology, vegetation and conventional states maps, topographicdata layers, soil maps and soil data layers the softwares of ARC/ INFO, ILWIS andTOSCA were used. Land use map of Qasr-e Shirin city was prepared using IRS1 satelliteimagery. The current habitats of studied species were determined by visiting the area andlimiting it by GPS and marking on map. Three sites for each of species were selected. 10soil profiles were randomly drilled in depth of 35 cm within each site. The soil parameterssuch as EC, Texture, pH and organic matter for each sample were measured. The resultsshowed that from the total rangeland area (6270 ha), two locations 1677.3 ha (26%) werefitted for growth of Salsola rigida of which 211 ha (3.36%) from this area belongs tooriginal habitats and 1466 ha remained, was belong to the potential habitat. For the secondspecies, the results indicated that two areas totally 1356 ha were habitat of Agropyrontrichophorum which 167 ha (2.66%) were belonged to the current original habitats and therest of 1189.8 ha (18.97%) was belonged to the potential habitat for Agropyrontrichophorum. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - Assessment of Heavy Metals (Cu, Pb and Zn) in Different Tissues of Common Carp (Cyprinus carpio) Caught from Shirinsu Wetland, Western Iran
Soheil Sobhan Ardakani Seyed Milad Jafari

10.22034/jchr.2018.544066

Determination of metal levels in muscle, liver and gill of common carp (Cyprinus carpio) species caught from Shirinsu Wetland was done using ICP-OES. The mean level of Cu, Pb and Zn in muscle, liver and gill of fish were 0.01Â±0.002, 0.015Â±0.003, 0.007Â±0.001; 0.13Â±0. چکیده کامل

Determination of metal levels in muscle, liver and gill of common carp (Cyprinus carpio) species caught from Shirinsu Wetland was done using ICP-OES. The mean level of Cu, Pb and Zn in muscle, liver and gill of fish were 0.01Â±0.002, 0.015Â±0.003, 0.007Â±0.001; 0.13Â±0.005, 0.006Â±0.001, 0.62Â±0.11 and 0.26Â±0.008, 0.009Â±0.002, 0.53Â±0.10 Î¼g gâˆ’1, respectively. Metal levels in muscle were generally lower than those in liver and gill. Metal concentrations in the edible parts of fish were assessed for human uses according to maximum permissible level. The estimated values of all metals in muscle, liver and gill of fish species in this study were below the permissible levels. Therefore, it can be concluded that these metals in edible parts of the examined species should not pose health problems for consumers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - بررسی عناصر اساطیری در آثار غنایی امیرخسرو دهلوی
پریسا غلامزاده نیکجو ایوب کوشان رستم امانی

چکیده عناصر اساطیری و حماسی به حدّی در ادب فارسی ریشه دوانیده‌اند که حتّی در آثار غنایی و حکمی- عرفانی نیز بازتاب یافته‌اند که وجود این عناصر در آثار غنایی موضوع بحث ما در این مقاله است هدف ما در این مقاله استخراج و توضیح عناصر اساطیری بازتاب یافته در آثار غنایی امیرخسر چکیده کامل

چکیده عناصر اساطیری و حماسی به حدّی در ادب فارسی ریشه دوانیده‌اند که حتّی در آثار غنایی و حکمی- عرفانی نیز بازتاب یافته‌اند که وجود این عناصر در آثار غنایی موضوع بحث ما در این مقاله است هدف ما در این مقاله استخراج و توضیح عناصر اساطیری بازتاب یافته در آثار غنایی امیرخسرو می‌باشد و هدف موضوع نشان دادن وجود عناصر اساطیری و حماسی و اهمّیّت آناندر آثار غنایی در منظومه‌های امیرخسرو دهلوی است که تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است. پیشینة این پژوهش عبارتند است از: بازتاب آیین‌ها در دیوان امیرخسرو دهلوی، بررسی عناصر فرهنگ عامّه در دیوان امیرخسرو دهلوی، اعجاز خسروی امیر خسرو دهلوی. نوع تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش تجزیه و تحقیق داده‌ها، تحلیل محتوایی و استدلال منطقی است و روش کار استخراج ابیات مرتبط با موضوع و مستندسازی آن‌ها و ارائه تحلیل برای هر کدام است و نتایج کلّی به دست آمده عبارت است از: عناصر اساطیری و حماسی در آثار غنایی ادب فارسی در منظومه‌های امیرخسرو دهلوی بازتاب فراوانی داشته‌اند از آن میان بیشترین عنصر اساطیری و حماسی بازتاب یافته آب حیوان، مجنون، یوسف، اسکندر، خضرنبی، نوروز و کمترین عناصر اساطیری و حماسی بازتاب یافته سیمرغ، زال زر، یعقوب، رستم، دارا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - بررسی و تحلیل عناصر داستانی مثنوی فرهاد و شیرین وحشی بافقی
معصومه اسدزاده فرهاد فلاحت‌خواه نجیبه هنرور

مثنوی فرهاد و شیرین وحشی بافقی یکی از شاهکارهای ادبیّات فارسی است. تحلیل ساختار عناصر داستانی در این منظومه، از پرسش‌های محوری پژوهش حاضر است. در این مقاله که با روش توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسید و ضمن ارائه تعاریف روشن و جامع از عناصر تشکیل دهندۀ ساختار داستان، ع چکیده کامل

مثنوی فرهاد و شیرین وحشی بافقی یکی از شاهکارهای ادبیّات فارسی است. تحلیل ساختار عناصر داستانی در این منظومه، از پرسش‌های محوری پژوهش حاضر است. در این مقاله که با روش توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسید و ضمن ارائه تعاریف روشن و جامع از عناصر تشکیل دهندۀ ساختار داستان، عناصری همچون طرح، زاویة دید، شخصیّت‌پردازی، واسطه‌ها، صحنه‌پردازی، درون‌مایه، حوادث، گفت‌وگو، تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد که؛ عناصر داستانی در این منظومه، آگاهانه و با خلاقیّت خاصی در خدمت پیشبرد داستان قرارگرفته است و مهارت وحشی در ترکیب این عناصر و ایجاد ارتباط در میان آنها باعث گردیده که طرح داستان، به‌ طور نسبی از نوعی رابطة علّت و معلولی برخوردار گردد و عناصر تشکیل ‌دهنده‌اش را از آغاز تا پایان، استحکام و انسجام خاصی بخشد و همین انسجام و استواری ترکیب باعث شود، داستان بتواند خواننده را تا پایان به دنبال خود بکشاند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - تحلیل کهن‌الگوی سفر قهرمان در داستان خسرو و شیرین نظامی
راحله عبداله زاده محمد ریحانی

چکیده کمپبل، اسطوره شناس مشهور آمریکایی، سیر و سفر درونی انسان را در قالب قهرمانان اسطوره ای پی می گیرد و با بررسی قصّه ها و افسانه های جهان، نشان می دهد که چگونه این کهن الگو در هر زمان و مکان، خود را در قالبی نو تکرار می کند تا انسان را به سفر درونی و شناخت خویشتن ر چکیده کامل

چکیده کمپبل، اسطوره شناس مشهور آمریکایی، سیر و سفر درونی انسان را در قالب قهرمانان اسطوره ای پی می گیرد و با بررسی قصّه ها و افسانه های جهان، نشان می دهد که چگونه این کهن الگو در هر زمان و مکان، خود را در قالبی نو تکرار می کند تا انسان را به سفر درونی و شناخت خویشتن رهنمون شود. او سفرِ قهرمانان اساطیری را بر طبقِ الگویی واحد، متشکّل از سه بخشِ عزیمت، تشرّف و بازگشت می داند. این نوشتار برآن است تا نشان دهد که داستان خسرو و شیرین، گرچه داستانی تاریخی است، اما از این مراحل سه گانه و برخی مراحلِ خردتر که کمپبل برای سفر قهرمانانِ اساطیری قایل شده است، پیروی می کند. انوشیروان در خواب، وصلتِ با شیرین، ‌رسیدن به شبدیز، تخت و نواسازی را به قهرمان وعده می دهد و شاپور، آن ها را بر روی زمین سراغ می دهد. خسرو به تشویقِ پیک، برای دیدار با شیرین، که نمادی از آنیمایِ درون ِقهرمان می تواند باشد، از ایران عزیمت می کند و در مسیرِ‌ تشرّف، با گذار از صفاتِ منفیِ سایه، ‌سرانجام در ایران، با ناخودآگاهِ ‌خویش به وصلت می رسد. در پایان داستان، عشق ورزی شیرویه به شیرین، مانع از بازگشتِ قهرمان به جامعة بشری و ایجادِ تحوّل می‌شود. در نتیجه، قهرمان ناگزیر از گوشه نشینی در آتشکده، یعنی اقامت در سرزمین خدابانوست و بازگشت او به جامعه ممکن نمی شود. کهن الگوهای خواب، سایه، پیر دانا، زن وسوسه گر، یاری رسانِ غیبی و پیک و نمادهایی همچون، اسب، گوشواره، ساحر، شیر، کوه، سنگ و ... که به تقویت کهن الگوی سفرِ قهرمان پرداخته اند، در این نوشتار رمزگشایی شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - قافیه در خسرو و شیرین نظامی
عزیزه نجفی خداویردی عباس زاده

چکیده قافیه بخش مهمّی از موسیقی شعر را تشکیل می‌دهد که بخشی از هنر شاعری را می‌توان با بررسی آن دریافت. شاعران برجسته همواره سعی کرده‌اند، بهترین قافیه را با توجّه به وزن و اندیشة خود انتخاب کنند، در این مقاله قافیه در منظومة خسرو و شیرین نظامی بررسی شده است؛ این بررس چکیده کامل

چکیده قافیه بخش مهمّی از موسیقی شعر را تشکیل می‌دهد که بخشی از هنر شاعری را می‌توان با بررسی آن دریافت. شاعران برجسته همواره سعی کرده‌اند، بهترین قافیه را با توجّه به وزن و اندیشة خود انتخاب کنند، در این مقاله قافیه در منظومة خسرو و شیرین نظامی بررسی شده است؛ این بررسی نشان می‌دهد: نظامی به درستی از اصول قافیه پردازی آگاه بوده و با توجّه به دانستن ارزش قافیه در شعر، خسرو و شیرین را سروده است. قافیه‌ها اغلب کوتاه، تک‌ واژه‌ای، ساده و نمایانگر اندیشة غنایی هستند؛ واژگان اسمی و فعلی با بسامد نزدیک به هم آمده‌اند؛ در ساختار آن عیوب متداول قافیه دیده می‌شود که شاعر بر حسب سبک دوره و رایج ادبیّات به کار برده است؛ امّا خلاقیّت و هنر نمایی که در قافیه پردازی و آمیزش قافیه با ردیف داشته عیوب قافیه را کم‌رنگ کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - عشق و سیمای رهروان حقیقی آن در منظومه‌های غنایی خسرو و شیرین و لیلی و مجنونِ نظامی
علی رضائی حمزه کندی عزیز حجاجی کهجوق آرش مشفقی

چکیده جوهر عشق در متن و بطن همۀ ذرات عالم هستی جاری و ساری است و اصولا ًاساس خلقت بر پایۀ عشق نهاده شده و به وادی هستی و عینیّت رسیده است. عشق ودیعه‌ای الهی است که در بدو خلقت در نهاد آدمی نهاده شده است و امانتی است آسمانی که مسؤولیّت حمل آن را انسان رهرو راه عشق پذ چکیده کامل

چکیده جوهر عشق در متن و بطن همۀ ذرات عالم هستی جاری و ساری است و اصولا ًاساس خلقت بر پایۀ عشق نهاده شده و به وادی هستی و عینیّت رسیده است. عشق ودیعه‌ای الهی است که در بدو خلقت در نهاد آدمی نهاده شده است و امانتی است آسمانی که مسؤولیّت حمل آن را انسان رهرو راه عشق پذیرفته و سر تعظیم در برابر عظمت آن فرود آورده است، همچنانکه در کلام وحی نیز مورد تأکید قرار گرفته است. حکیم نظامی گنجوی از شاعران قرن ششم هجری درحیطۀ ادبی آذربایجان، با بیانی نمادین و سمبلیک در قالب داستان‌های بزمی و در عین حال عرفانی، اشارات نغزی به بایسته ها و ظرایف سیر و سلوک عرفانی کرده و در سیمای قهرمانان داستان‌هایی همچون خسرو وشیرین و لیلی و مجنون، عشق مجازی را به سان پلی برای عشق حقیقی و عرفانی بیان داشته است. او فرهاد و لیلی و مجنون را، که در پی عشقی الهی و ماندگار هستند، به عنوان قهرمانان حقیقی میدان عشق معرّفی می‌نماید. این مقاله به بحث و بررسی در این زمینه در دو منظومة عاشقانة نظامی می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - واپسین گفت‌وگوی دل‌دادگان در منظومه‌های عاشقانه فارسی
ندا حدادی

منظومه‌های عاشقانه فارسی به‌عنوان متونی که در گذر قرن‌ها سروده شده‌اند، خصایص و عناصر مشترکی دارند که با بررسی ساختاری این اشتراکات، می‌توان روابط بینامتنی آن‌ها را تحلیل کرد. در این مقاله تلاش بر آن است که ضمن ارائه توصیفی از صحنه‌های وداع دل‌دادگان، به گفتمان مشترک ای چکیده کامل

منظومه‌های عاشقانه فارسی به‌عنوان متونی که در گذر قرن‌ها سروده شده‌اند، خصایص و عناصر مشترکی دارند که با بررسی ساختاری این اشتراکات، می‌توان روابط بینامتنی آن‌ها را تحلیل کرد. در این مقاله تلاش بر آن است که ضمن ارائه توصیفی از صحنه‌های وداع دل‌دادگان، به گفتمان مشترک این متون دست یابیم؛ چه این‌که گفت‌وگومندی و بن‌مایه اساسی این متون عشق است و همین زمینه بنیادین، کارکردی مشترک به مرگ دل‌دادگان بخشیده است. بر پایه نظریه مناسبات بینامتنی، متونی که موضوع مشترک دارند، در دوره‌های تاریخی مختلف به یک‌دیگر مربوطند و تصاویر، توصیفات و اندیشه‌های شاعرانه‌شان، از زبانی مشترک گرفته شده، حتی اگر در بدو امر بدیع و متفاوت به‌نظر آیند. این زبان مشترک، اساس و منطق گفت‌وگو و زیستن در همان زمینه است. به‌عبارتی زبان عشق اقتضا می‌کند که صحنه‌های وداع، دارای زبان و فضایی مشترک باشند، هرچند در هر کدام از آن‌ها به‌تناسب داستان و رابطه عاشق و معشوق، تفاوت‌هایی بروز می‌کند. در جایی دل‌داده‌ای پس از مرگ معشوق آن‌قدر بر مزارش می‌ماند و می‌گرید که جان می‌دهد و در جای دیگر، با خنجری سینه خود را می‌شکافد. چنین است که در بررسی صحنه‌های وداع به گفتمان مرگ هم‌زمان عاشق و معشوق می‌رسیم. آن‌چه اهمیت دارد، تلخی و دشواری جدایی‌ست که دل‌دادگان آن‌را برنمی‌تابند و در اندک زمانی پس از دیگری با زندگی وداع می‌کنند و به گفت‌وگوی عشق پایان می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - مقایسة منظومه های خسرو و شیرین فردوسی و نظامی
مسعود پاکدل

داستان خسرو و شیرین در دو منظومة متفاوت آمده است. سرایندة یکی از منظومه‌ها حماسه ساز است و در پهنة رزم میدان دار و سرایندة منظومة دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومة عاشقانة مختصر با حماسة بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دا چکیده کامل

داستان خسرو و شیرین در دو منظومة متفاوت آمده است. سرایندة یکی از منظومه‌ها حماسه ساز است و در پهنة رزم میدان دار و سرایندة منظومة دیگر پیاله گردان ساحت بزم است. فردوسی حماسه سراست، امّا این منظومة عاشقانة مختصر با حماسة بی مانند او بی تناسب نیست. نظامی داستان سراست و دارای تجربة عشق، و با استادی شگرفی منظومة عاشقانه‌ای مفصّل را بتصویر کشیده است. نخست خلاصه‌ای از هر دو منظومه ارائه می‌گردد، سپس با مقایسة آن‌ها وجوه اشتراک و اختلاف نمایانده می‌شود. با نیم نگاهی به تاریخ طبری به عنوان منبعی قدیمی و معتبر و مقایسة آن با منظومه‌ها، پای بندی سرایندگان به روایات تاریخی ارزیابی می‌گردد. علّت اختلاف نیز ناشی از همین تفاوت روش روایی است. پرونده مقاله

فهرست مقالات Shirin

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی