بررسی فنون بدن و بازتاب اجتماعی آن در خسرو و شیرین نظامی گنجه¬ای بر اساس نظریۀ مارسل موس
محورهای موضوعی : تطبیقی (با ویژگی ادبی و هنری)
مریم جبروتیان
1
,
علیرضا قوجه زاده
2
,
مرجان علی اکبرزاده زهتاب
3
,
پرستو یمینی
4
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، تهران، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبایت فارسی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، تهران، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبایت فارسی، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، تهران، ایران.
کلید واژه: فنون بدن, اجتماع, نظامی گنجه¬ای, خسرو و شیرین, مارسل موس. ,
چکیده مقاله :
چکیده
در طول تاریخ، بدن در سطح فردی و اجتماعی، همیشه هویّتساز بوده است. فنون بدنی شامل مهارتها و بازدهها، قوای جسمانی، سن، مسائل دینی، شیوه مصرف غذایی و نیز فنون جنسی برای بیان عواطف و احساسات و موجب بدنمندی اندیشۀ انسان شده است. نظامی، سرآمد داستانپردازان غنایی زبان فارسی، در آثار خود، علاوه بر استفاده از ارتباطات کلامی، از ارتباطات غیرکلامی برای زنده نگه داشتن آنها استفاده کرده است. در این جستار با روش تحلیلی– توصیفی به بررسی و تحلیل فنون بدن بازنمایی جامعهشناسی بدن ایرانی در خسرو و شیرین نظامی با تکیه بر نظریۀ مارسل موس پرداخته شده است. در این میان جامعهشناسی و انسانشناسی بدن با بازنمایی ادبیات کلاسیک با تکیه بر ژانر عاشقانه(خسرو و شیرین) میتواند پهنهای برای آشنایی فرهنگ و اجتماع ایران را در پی داشته باشد. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که فنون بدن و مهارتهایی همچون: شمشیرزنی، نیزه‌زنی، تیراندازی، شکار، اسب سواری و غیره به وفور دیده میشود. علاوه براین قوای جسمانی، سن و مهارتهای یادگیری در کودکی و بلوغ و تأثیرآن در کنشگر، نحوه مصرف و حفظ تعادل غذا و مسائل دینی به طور قابل ملاحظهای مشهود است.
واژههای کلیدی: فنون بدن، اجتماع، نظامی گنجهای، خسرو و شیرین، مارسل موس.
Abstract
Throughout history, the body has always been an identity builder at the individual and social level. Physical techniques include skills and abilities, physical strength, age, religious issues, food consumption, and sexual techniques to express emotions and feelings and make human thought physical. Nizami, the leader of Persian lyrical storytellers, in his works, in addition to using verbal communication, he used non-verbal communication to keep them alive. In this essay, with analytical-descriptive method, the body techniques of representation of Iranian body sociology in Khosrow and Shirin Nizami have been investigated and analyzed based on the theory of Marcel Mauss. In the meantime, sociology and anthropology of the body by representing the classical literature relying on the romantic genre (Khosro and Shirin) can lead to an area for getting to know the culture and society of Iran. The findings of the research show that body techniques and skills such as swordsmanship, spearmanship, shooting, hunting, horse riding, etc. are abundantly seen. In addition to physical strength, age and learning skills in childhood and maturity and its impact on the actor, the way of consuming and maintaining the balance of food and religious issues are significantly evident
منایع
کتاب‌ها
پاینده، حسین. (1381). درآمدی بر ادبیات، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
پيز، آلنوباربارا. (1389). چگونه با زبان بدن حرف مي¬زنيم، ترجمۀ آذر محمودي، تهران: نشراشاره.
ثروتیان، بهروز. (1385). آیینۀ غیب در مثنوی مخزن الاسرار نظامی گنجه¬ای، تهران: سبزان.
حسینی کازرونی و سید احمد. (1401). داستان خسرو و شیرین به نثر زیبای فارسی، تهران: ارمغان.
حسینی، مریم. (1388). ریشه¬های زن ستیزی در ادبیات کلاسیک فارسی، تهران: نشر چشمه.
سعیدی سیرجانی، (1368). سیمای دو زن، تهران: نشر نو.
صفا، ذبیح الله. (1369). تاریخ ادبیات ایران. جلد دوم، تهران: انتشارات فردوس.
میرزا رضایی، حمید. (1393). حکایت خسرو و شیرین(حکیم نظامی گنجوی)، تهران: نشر روان.
نظامی گنجه¬ای، جمال الدین ابومحمد الیاس بن یوسف. (1366). خسرو و شیرین، تصحیح بهروز ثروتیان. تهران: انتشارات توس.
نظامی گنجه¬ای، جمال الدین ابومحمد الیاس بن یوسف. (1386). خسرو و شیرین، تصحیح بهروز ثروتیان، تهران: انتشارات امیرکبیر.
مقالات
ذاکری کیش، امید. (1397). تحلیل وجه¬های غنایی در داستان¬های عاشقانه با تکیه بر خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی. متن¬ ادبی،22( 78)، 247-271. doi:10.22054/ltr.2017.21808.1862
شکوری، ساناز، و شکری، یدالله. (1400). نشانه شناسی زبان بدن در هفت پیکر نظامی. مکتب‌های ادبی، 5(16)،7-20. doi:10.22080/rjls.2022.22395.1266
مرتضایی، خدیجه، حسنی رنجبر، احمد، و صالحی، مهدیه. (1401). بررسی و تحلیل دو کهن الگوی آنیما و آنیموس در داستان¬های خسرو وشیرین و لیلی و مجنون نظامی. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی(دهخدا)، 14(52)، 466-436.doi:10.30495/dk.2022.692046
Book References
Hosseini Kazrooni, Seyyed Ahmad. (2024). The story of Khosrow and Shirin in beautiful Persian prose, print. [In Persian]
Hosseini, Maryam. (2009). The roots of misogyny in classical Persian literature, Tehran: Cheshmeh Publishing. Second ed. Armaghan. [In Persian]
Leberton, David. (2013). Sociology of the body. Trans. Nasser Fakuhi. Tehran: Sales Publications.
Mirza Rezaei, Hamid. (1393). The Story of Khosrow and Shirin (Hakim Nezami Ganjavi), Tehran: Ravan Publications. [In Persian]
Nezami Ganjai, Jamal al-Din Abu Mohammad Elias bin Yusuf. (1987). Khosrow and Shirin, edited by Behrouz Sarwatian. Tehran: Toos Publication. [In Persian]
Nezami Ganjai, Jamal al-Din Abu Mohammad Elias bin Yusuf. (1987). Khosrow and Shirin, edited by Behrouz Sarwatian, Tehran: Amir Kabir Publication. [ In Persian]
Payandeh, Hossein. (2002). An introduction to literature, 4th edition, Tehran: Payame Noor University Press. [In Persian]
Pease, Alnobarbara; (2009). How we talk with body language, Trans. Azar Mahmoudi, print.
Saeedi Sirjani, (1989). The Face of Two Women. Fourth Edition. Tehran: Nashre Now.
Third Edition. Tehran: Nashre Ashare.[In Persian]
Safa, Zabihollah. (1990). History of Iranian Literature. Volume 2, Tenth Edition, Tehran: Ferdows Publications. [ In Persian]
Sarvatian, Behrouz. (2006). The Unseen Mirror in the Masnavi of Makhzanol Asrare Ganjai Nizami, Tehran: Sabzan. [In Persian]
Articles:
Mortezai, Khadija; Hassani Ranjbar, Ahmad and Salehi, Mahdieh. (2002). “Investigation and analysis of the two archetypes of anima and animus in the stories of Khosrow, Shirin, Leyli and Majnun Natami”. Interpretation and analysis of Persian language and literature texts (Dehkhoda). Volume 14. Issue 52. pp. 436-466. [ In Persian]
Shokuri, Sanaz; Shokri, Yadollah. (2001). “Semiotics of body language in Haft Peykar Nezami”, Literary Schools. Volume 5. Issue 16. pp. 7-20. [ In Persian]
Zakiri Kish, Omid. (2018). “Analysis of lyrical aspects in love stories (based on Khosrow, Shirin, Leyli and Majnun
English References:
G. Hewes. (1995). World distribution of certain postural habits, American Anthropologist, u 57.
French References:
B. Hell (1999). Possession at shamanism, Paris, Flammarion, Champs.
Ethno-technology: a method of approaching the work gestures of human societies, Gesture and Image, special pumero ( 1982), pp. 13-38.
F. Loux (1979), The Body in traditional society, Paris, Berger-Levrault.
G. Rouget (1980), Music and trance, Paris, Gallimard.
G. Vigarello (2004), A Cultural history of sport: techniques of yesterday and today, Paris, Revue EPS-Laffont, 1988; P. Duret, Sociology of Sport, Paris, Payot.
H. Maspero (1971), The Processes of "Rotting the Vital Breath", taoism and Chinese religions, Paris, Gallimard.
Koechlin (1969), Body techniques and their symbolic notation, Languages, a 10, pp. 36-47.
L. Rossi (1997), Body and Shamanism, Paris, Armand Colin.
M. Eliade (1951), Shamanism or the archaic techniques of ecstasy, Paris, Payot.
M. Granet (1953), Sociological studies on China, Paris, PUF.
M. Mauss (1950), Body techniques, sociology and arthrology, Paris, PUF.
M. Perrin (1992), Dream practitioners, Paris, PUF.
R. Bastide (1972), The Dream, the trance, the madwoman. Paris, Flammarion.
