نقد و تحلیل وجوه روایتی شیرین و خسرو امیر خسرو دهلوی بر پایة دیدگاه تودوروف

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

پوران یوسفی پور کرمانی ¹

1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران

تاریخ دریافت : 1399/04/08 تاریخ پذیرش : 1399/05/10 تاریخ انتشار : 1399/05/15

کلید واژه: روایت, ساختار, تحلیل, شیرین و خسرو.وجه,

چکیده مقاله :

از مهمترین نظریه های ادبی، نظریه ی ساختارگرایی (structuralism) است که به بررسی و تحلیل ساختارهای عام در نظام های معناداری همچون زبان، ادبیات، داستان، اسطوره و .... می‌پردازد. تحلیل ساختاری داستان و روایت از زیباترین تحلیل های ادبی در نقد ادبی معاصر به شمار می آید. شیرین و خسرو جزو متون کهنی محسوب میشود که در رده ی روایت های اسطوره ای به حساب می آید. زیبایی هنری شعر امیرخسرو دهلوی در شیرین و خسرو بر کسی پوشیده نیست، تحلیل و تجزیه ی عناصر و داستان‌های این اثر حماسی بزمی، بسیاری از جلوه‌های زیبایی شناسانه ی این حماسه را به ما نشان می‌دهد. از دیدگاه ساختار گرایی، آنچه در بررسی و شناخت یک اثر ادبی اهمیت دارد و باید مورد توجه باشد خود متن و مناسبات درونی آن است. شیرین و خسرو در شمار آن دسته از آثار روایی و داستانی است که می‌توان بسیاری از عناصر داستانی نوین را در قصه‌های آن جستجو کرد. هنر داستان پردازی، توانایی‌های زبانی، شگردهای روایی و قدرت صحنه پردازی امیرخسرو دهلوی این اثر را چنان قوتی بخشیده است که آن را از زوایای گوناگون قابل تحلیل و بررسی ساخته است. در این مقاله سعی بر آن است وجوه روایتی شیرین و خسرو از دیدگاه تودوروف بررسی شود. در این مقاله سعی بر آن است وجوه روایتی شیرین و خسرو از دیدگاه تودوروف بررسی شود.

چکیده انگلیسی:

Structuralism is one of the most important literary theories that investigates and analyzes the general structure in significant systems like language, literature, myth and etc. The structural analysis of story and narrations is among the most beautiful literary analyses in contemporary literary criticism.  The artistic beauty of Dehlavi's poetry in Shirin and Khosrow is widely acknowledged. The elements and story analyses of this lyrical fiction show us many aesthetic aspects of this epic. From constructionist perspective, the text itself and the relationships within it are considered as important and notable parameters in the study of literary work. Shirin and Khosrow is the kind of narrative work in which many modern story elements can be found. The art of fiction, language abilities, narrative techniques and Amir-khosrow Dehlavi’s unique strength in painting word pictures gave it such power to be analyzed from various aspects. In this study, the narrative forms of Shirin and Khosrow from the perspective of Todorov is investigated.

منابع و مأخذ:

1. احمدی، بابک (1375)، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز، چاپ هفتم.


2. اخوت، احمد (1371)، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.


3. اسکولز، رابرت (1379)، درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: آگاه، چاپ دوم.


4. امیر خسرو، خسرو بن محمود (1362)، خمسه، تصحیح امیر احمد اشرفی، تهران: شقایق.


5. ایگلتون، تری (1368)، پیش‌درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجم، عباس مخبر، تهران: مرکز.


6. ایوتادیه، ژان (1378)، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمۀ مهشید نونهالی، تهران: نیلوفر.


7. برتنس، هانس (1387)، مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی، چاپ دوم.


8. تودوروف، تزوتان (1382)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگه، چاپ دوم.


9. ------------ (1379)، منطق گفتگویی میخائیل باختین، ترجمۀ داریوش کریمی، تهران: مرکز.


10. سجودی، فرزان (1384)، نشانه شناسی و ادبیات، تهران: فرهنگ کاوش.


11. ----------  (1383)، نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: قصه.

Lyons, John)1990 (Language and linguistic, Cambridge uni, Press