بلوط

دسترسی آزاد مقاله

1 - تنوع زیستی زنبورهای گال زای بلوط (Hymenoptera: Cynipidae) در جنگل های بلوط سردشت، آذربایجان غربی
اکرم رشیدی محمد رضا زرگران جواد اسحاقی راد

10.30495/jrnr.2022.19620

زنبورهای گال زای بلوط در میان زنجیره های غذایی در اکوسیستم جنگلی زاگرس وابستگی زیادی به این درختان دارند. زنبورهای گال زای زیر خانواده Cynipinae با دارا بودن 1380 گونه، مسبب ایجاد جذاب ترین گال های گیاهی با ساختاری بسیار پیچیده در دنیا هستند. در این پژوهش به منظور چکیده کامل

زنبورهای گال زای بلوط در میان زنجیره های غذایی در اکوسیستم جنگلی زاگرس وابستگی زیادی به این درختان دارند. زنبورهای گال زای زیر خانواده Cynipinae با دارا بودن 1380 گونه، مسبب ایجاد جذاب ترین گال های گیاهی با ساختاری بسیار پیچیده در دنیا هستند. در این پژوهش به منظور بررسی پراکنش و تنوع گونه ای زنبورهای گال زای بلوط، نمونه برداری از گال ها با توجه به جمع آوری نسل جنسی و غیرجنسی زنبورهای گال زای بلوط به ترتیب در اردیبهشت و مهرماه سال 1398 انجام شد. گال های جمع آوری شده از مناطق قاسم رش، شلماش و کانی رش در داخل پاکت های کاغذی به آزمایشگاه منتقل شدند. از هر نوع گال 50 عدد به طور مجزا جمع آوری و در ظروف پرورش که با تور بسته و امکان تهویه مناسب هم داشت، قرار داده شد. حشرات خارج شده از گال ها بر اساس خانواده، جنس و گونه شناسایی شدند. شاخص های تنوع و یکنواختی شانن و سیمسون و همچنین غنای گونه ای نیز محاسبه شدند. در این بررسی تعداد 22گونه زنبور گال زا متعلق به جنس های Andricus، Chilaspis، Cynips و Neuroterus (5 گونه نسل جنسی در بهار و 17 گونه نسل غیرجنسی در تابستان-پاییز) شناسایی شدند. از مناطق قاسم رش، شلماش و کانی رش به ترتیب 18، 14 و 15 گونه زنبور گال زای بلوط جمع آوری شد. بیشترین فراوانی در تمامی مناطق مربوط به گونه Neuroterus numismalis بود. بیشترین غنای گونه ای زنبورهای گال زای بلوط در منطقه قاسم رش به ثبت رسید. شاخص های تنوع گونه ای و یکنواختی محاسبه شده در تمامی مناطق یکسان و از اختلاف معنی داری برخوردار نبودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - اثر فاصله و درجه پوسیدگی خشکه ‏دارهای بلوط بر برخی ویژگی ‏های خاک در جنگل‏ های سیاهکل گیلان
میرمظفر فلاح چای* علی صالحی میلاد حبیبی

به منظور مطالعه اثر خشکه دارهای افتاده بلوط بلند مازو(Quercus castaneifolia) با درجه های پوسیدگی متفاوت بر ویژگی های شیمیایی خاک اطراف آنها پارسل 238 به مساحت 37 هکتار از جنگل های سری دو جنگل های سیاهکل در شمال ایران انتخاب شد. تعداد 32 اصله خشکه دار افتاده از گو چکیده کامل

به منظور مطالعه اثر خشکه دارهای افتاده بلوط بلند مازو(Quercus castaneifolia) با درجه های پوسیدگی متفاوت بر ویژگی های شیمیایی خاک اطراف آنها پارسل 238 به مساحت 37 هکتار از جنگل های سری دو جنگل های سیاهکل در شمال ایران انتخاب شد. تعداد 32 اصله خشکه دار افتاده از گونه بلوط شناسایی و برداشت شد. با توجه به چهار کلاسه پوسیدگی، تعداد سه اصله خشکه دار در هر کلاسه (در مجموع 12 اصله) به صورت تصادفی انتخاب شد. سپس طول هر خشکه دار به چهار قسمت مساوی تقسیم و از خاک هر قسمت از عمق 20-0 سانتی متری یک نمونه برداشت و پس از مخلوط کردن به عنوان تیمار خاک معرف زیر خشکه دار در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که میزان نیتروژن خاک در درجه چهار پوسیدگی خشکه دار بلوط با دیگر درجه های پوسیدگی اختلاف معنی داری داشته و با افزایش درجه پوسیدگی سرعت انتقال آن به خاک افزایش یافت. همچنین میزان کربن آلی، پتاسیم و فسفر خاک زیر خشکه دارها بیشتر بوده و با افزایش فاصله روند کاهشی داشته است. بیشترین میزان فسفر و پتاسیم خاک مربوط به خشکه دارهای با درجه پوسیدگی یک بوده و میزان کربن آلی خاک با افزایش درجه پوسیدگی خشکه دارها روند صعودی نشان داد. اما در ارتباط با میزان اسیدیته خاک در خشکه دارهای با درجه های متفاوت پوسیدگی و در فواصل مختلف اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. بنابراین یافته های این تحقیق نشان داد که خصوصیات خاک زیر خشکه دارها بر اساس درجه پوسیدگی و در فواصل مختلف می تواند تغییر یابد و با توجه به روند افزایش و کاهش عناصر خاک در پی گذشت زمان، وجود خشکه دارهای با درجه های مختلف پوسیدگی ضروری بوده و بایستی در امر مدیریت جنگل مدنظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - اثر زمان و روش های مختلف کاشت بذر بر زنده مانی و رویش نهال های بلوط ایرانی در شرایط نهالستان ایوان در استان ایلام
فاطمه عبدی اسداله متاجی سمیه اسمعیلی

10.30495/jrnr.2022.66974.10244

درخت بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) از نظر اکولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی و حفاظتی یکی از با ارزش ترین گونه ها است که بهره برداری بی رویه، حیات آن را با تهدید جدی روبه رو کرده و جنگل کاری و احیای این جنگل ها بسیار ضروری می باشد. در این زمینه آگاهی بیشتر در مور چکیده کامل

درخت بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) از نظر اکولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی و حفاظتی یکی از با ارزش ترین گونه ها است که بهره برداری بی رویه، حیات آن را با تهدید جدی روبه رو کرده و جنگل کاری و احیای این جنگل ها بسیار ضروری می باشد. در این زمینه آگاهی بیشتر در مورد روش های کاشت بذر و ایجاد شرایط بهینه برای تولید نهال های سالم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور زمان کاشت بذر در دو سطح (آذر و اسفند ماه) و روش کاشت بذر در سه سطح (کاشت مستقیم بذر، خیساندن بذر در آب به مدت 48 ساعت و خیساندن بذر در آب به مدت 72 ساعت) در قالب طرح کاملا تصادفی متعادل با 4 تکرار و 10 گلدان در هر تکرار در نهالستان ایوان واقع در استان ایلام انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد برای اثر اصلی زمان کاشت صفات زنده مانی، درصد زنده مانی، بنیه گیاهچه، طول ساقه و وزن خشک ساقه در سطح 1 درصد و برای صفات قطر یقه طول ریشه در سطح 5 درصد معنی دار بوده است. همچنین برای روش کاشت تمام صفات به جز قطر یقه و طول ریشه در سطح 1 درصد دارای اختلاف معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین با آزمون دانکن نشان داد بذور کشت شده در آذر ماه برای تمام صفات جوانه زنی و رویشی نهال بهتر از بذور کشت شده در اسفند ماه بوده است. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد در بین روش های مختلف، بذوری که قبل از کاشت به مدت 48 ساعت در آب قرار گرفتند، از نظر صفات جوانه زنی و رویشی نهال بهتر از سایر بذور بودند. به طور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد آذر ماه بهترین زمان کاشت و خیساندن بذور به مدت 48 ساعت قبل از کاشت، بهترین روش کاشت برای بذور بلوط ایرانی می تواند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی ارتباط خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک (مطالعه موردی جنگل‌های میان‌تنگ ایلام)
مهدی احمدی علی رستمی

10.30495/jrnr.2022.64785.10225

پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و چکیده کامل

پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و گیاهان نیمه‌انگلی مانند لورانتوس اشاره کرد. این مطالعه با هدف ارتباط خشکیدگی درختان جنگلی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگل‌های میان‌تنگ استان ایلام انجام پذیرفت. برای این منظور پس از تلفیق نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا در هر یک از واحدهای همگن یک قطعه نمونه به‌طور تصادفی پیاده و مشخصه‌های کمی و کیفی درختان در قطعات نمونه دایره‌ای شکل به مساحت ١٢آر اندازه‌گیری و در فرم‌های آماربرداری ثبت گردید. طبق نتایج به‌دست آمده مشخص شد زوال درختان بلوط در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر ترکیبی از درختان، توده و رویشگاه است. نتایج نشان داد ٣٧/٥درصد از درختان بلوط منطقه دچار آسیب‌دیدگی در اثر پدیده خشکیدگی شده‌اند که ٥٤ درصد آنها دارای فرم رویشی شاخه‌زاد و ٥٨ درصد آسیب‌دیدگی در محل سرشاخه‌ها می‌باشند. درختان در طبقات قطری ٦٠، ٦٥ و ٥٠ سانتی‌متری و ارتفاع ٦، ٨ و ١٠متری و همچنین با قطر تاج‌پوشش ٩، ٨ و ٧ متری بیشتر دچار خسارت از ناحیه پدیده زوال بلوط شده‌اند. نتایج آنالیز ٣٠ نمونه خاک بر اساس آزمون t مستقل همچنین نشان‌دهنده معنی‌دار بودن اختلاف در برخی از خصوصیات خاکمنجمله جرم مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در درختان خشکیده و سالم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - ساختار توده‌های مبتلا به بیماری زغالی بلوط در جنگل‌های دالاب ایلام
سارا عباسی احمد ولی‌پور هدایت غضنفری

10.30495/jrnr.2021.18441

در دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگل‌های زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشک‌شدن سطح وسیعی از توده‌های بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری توده‌های مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگی‌های ساختاری چکیده کامل

در دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگل‌های زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشک‌شدن سطح وسیعی از توده‌های بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری توده‌های مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگی‌های ساختاری جنگل و مشخصه‌های درخت با میزان آلودگی به علائم بیماری زغالی بلوط بود. بدین منظور 20 قطعه نمونه 20 آری در راستای خط‌ نمونه‌ای به طول شش کیلومتر در جنگل دالاب ایلام پیاده و مشخصه‌هایی مانند قطر یقه، قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، مساحت تاج و درجه خشکیدگی درختان اندازه‌گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که ترکیب گونه‌ای جنگل برودار خالص با فرم دانه و شاخه‌زاد بود. تعداد پایه‌های درختی 153 اصله و رویه‌زمینی 14/6 مترمربع در هکتار نشان‌دهنده تراکم و موجودی نسبتا زیاد جنگل است. به طور کلی 85/5 درصد پایه‌ها نشانه‌هایی از بیماری را داشتند و نسبت آلودگی پایه‌های دانه‌زاد و درختان میانسال و مسن نسبت به پایه‌های شاخه‌زاد و جوان بیشتر بود. بر پایه نتایج، مشخصه‌های درختان مانند قطر یقه، قطر برابر سینه، سطح مقطع، ارتفاع کل و مساحت تاج در سطوح مختلف بیماری به طور معنی‌داری با هم تفاوت داشتند. به منظور درک پویایی‌ ساختار توده تحت تاثیر بیماری زغالی، پایش مداوم این جنگل‌ها ضروری است. با توجه به شدت بیشتر بیماری در درختان میانسال و مسن، هرس و کوچک کردن تاج درختان بیمار برای تنظیم نسبت تاج به ریشه و همچنین قطع و خروج درختانی که قابل احیا نیستند از جمله برنامه‌های عملیاتی پیشنهادی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تبیین راهبردهای ترویج مدیریت پایدار جنگل‌های بلوط حوزه‌ زاگرس
داود نگاهداری علیرضا پورسعید رویا اشراقی سامانی محمد باقر آرایش بهروز ناصری

10.30495/jaeer.2023.68316.10928

این تحقیق کیفی با هدف کلی تبیین راهبردهای ترویج مدیریت پایدار جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس، انجام شد. در گام نخست عوامل داخلی و خارجی از طریق مصاحبه‌های عمیق با 30 نفر از متخصصان و صاحب نظران مرتبط به موضوع تحقیق که به صورت هدفمند انتخاب شدند، شناسایی شدند. داده‌ها با بهره‌ چکیده کامل

این تحقیق کیفی با هدف کلی تبیین راهبردهای ترویج مدیریت پایدار جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس، انجام شد. در گام نخست عوامل داخلی و خارجی از طریق مصاحبه‌های عمیق با 30 نفر از متخصصان و صاحب نظران مرتبط به موضوع تحقیق که به صورت هدفمند انتخاب شدند، شناسایی شدند. داده‌ها با بهره‌گیری از تکنیک دلفی کلاسیک جمع‌آوری و با روش تحلیل خط به خط در قالب تحلیل محتوای متعارف و با استفاده از نرم‌افزار MAXqda12 تحلیل شد. در گام دوم نیز پرسشنامه عوامل داخلی و خارجی تنظیم گردید. برمبنای یافته‌های مندرج در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی به منظور مدیریت پایدار جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس، اجرای طرح آمایش و پهنه بندی جنگل‌های زاگرس براساس توان اکولوژیک برای فعالیت‌های مختلف، مهم‌ترین نقطه قوت و عدم به رسمیت شناخته شدن هویت و فرهنگ بومی جنگل نشینان در مدیریت جنگل مهم‌ترین نقطه ضعف پیش‌روی مدیریت پایدار جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس محسوب می‌گردد. برمبنای یافته‌های مندرج در ماتریس ارزیابی عوامل خارجی نیز مصوبات شورای عالی حفاظت از محیط زیست جهت تهیه گزارش ارزیابی طرح‌های جنگل داری بر اساس مساحت از جمله مهم‌ترین فرصت‌ و فقدان قانون جامع منابع طبیعی و آبخیزداری(به طور خاص جنگل)، از با اهمیت‌ترین تهدیدهای پیش روی مدیریت پایدار جنگل‌های بلوط حوزه زاگرس محسوب می‌شود. درمجموع برمبنای یافته‌های مندرج در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی الگوی تدافعی به منظور مدیریت پایدار جنگل‌های زاگرس، نسبت به سایر الگوهای راهبردی از اولویت بالاتری برخورداراست. در گام سوم نیز راهبردهای شناسایی شده بر اساس ماتریس برنامه ریزی استراتژی کمی (QSPM)، اولویت‌بندی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - تعیین ویژگی های تغذیه ای روغن استخراج شده از میوه بلوط ایرانی
یعقوب ایرانمنش حسن جهانبازی گوجانی

مقدمه: گونهبلوط بخش عمده‌ای از جنگل‌های زاگرس را به‌خود اختصاص داده است. میوه این گونه دارای خواص تغذیه‌ای فراوانی است که آشنایی با آن می‌تواند نقش مهمی در اقتصادی کردن جنگل ایفا نماید. این تحقیق با هدف بررسی ویژگی‌های تغذیه‌ای میوه و به‌ویژه روغن استخراج شده از آن انجا چکیده کامل

مقدمه: گونهبلوط بخش عمده‌ای از جنگل‌های زاگرس را به‌خود اختصاص داده است. میوه این گونه دارای خواص تغذیه‌ای فراوانی است که آشنایی با آن می‌تواند نقش مهمی در اقتصادی کردن جنگل ایفا نماید. این تحقیق با هدف بررسی ویژگی‌های تغذیه‌ای میوه و به‌ویژه روغن استخراج شده از آن انجام شد. موادوروش‌ها:این تحقیق بر روی میوه بلوط ‌ایرانی انجام شد. به این منظور در منطقه دره‌گرم شهسوار شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری تعداد 14 درخت بلوط ایرانی در دو فرم رویشی دانه‌زاد و شاخه‌زاد به‌طور تصادفی در کلاسه‌های قطری مختلف انتخاب شدند. از هر درخت تعداد 30 عدد میوه از قسمت‌های مختلف درخت تهیه شد. میوه‌ها به‌صورت جداگانه برای اندازه‌گیری عناصر تغذیه‌ای و استخراج روغن به آزمایشگاه منتقل و عناصر غذایی (میکرو و ماکرو) موجود در قسمت‌های مختلف بذر نیز اندازه‌گیری شد. استخراج روغن با استفاده از روش سوکسله انجام شد. یافته‌ها:از بین عناصر پر مصرف، نیتروژن، پتاسیم و کلسیم و از بین عناصر کم مصرف، آهن و منگنز به ترتیب بیشترین عناصر موجود در میوه بلوط ایرانی هستند. مقدار متوسط روغن میوه بلوط ایرانی 89/0 ± 56/8 درصد است. ساختار اسید چرب روغن بلوط ایرانی عمدتاً حاوی اسیدهای چرب معمول در روغن های گیاهی است که از آن جمله می‌توان به انواع اسیدهای چرب تک غیراشباع (به خصوص اسید اولئیک 4/49 درصد)، چند غیراشباع (به خصوص اسید لینولئیک 5/26 درصد) و اشباع (به ویژه اسید پالمیتیک 1/19 درصد) اشاره کرد. نتیجهگیری:میوه بلوط ایرانی دارای ارزش تغذیه‌ای بوده و از درصد قابل توجهی روغن با ارزش غذایی بالا برخوردار است. بنابراین می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح در زمینه تولید روغن از میوه درختان جنگلی بلوط غرب کشور، زمینه اشتغال و ایجاد درآمد برای روستائیان جنگل‌نشین فراهم نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - جذب رنگ متیلن بلو از محلول‌های آبی با استفاده از جاذب بلوط مغناطیسی
فرهاد سلیمی ساریه پیره

10.30495/jest.2022.28708.3742

زمینه و هدف: هر ساله میلیون ها تن مواد رنگی وارد پساب ها می شوند که این مواد از خطرناک ترین ترکیبات شیمیایی محسوب می شوند و حذف این مواد از پساب ها یک ضرورت است. هدف از این مطالعه بررسی و شناسایی امکان استفاده از جاذب بلوط مغناطیسی به عنوان یک جاذب کم هزینه برای حذف متی چکیده کامل

زمینه و هدف: هر ساله میلیون ها تن مواد رنگی وارد پساب ها می شوند که این مواد از خطرناک ترین ترکیبات شیمیایی محسوب می شوند و حذف این مواد از پساب ها یک ضرورت است. هدف از این مطالعه بررسی و شناسایی امکان استفاده از جاذب بلوط مغناطیسی به عنوان یک جاذب کم هزینه برای حذف متیلن بلو از محلول های آبی است. روش و بررسی: با استفاده از آنالیز FTIR وجود آهن مغناطیسی در ساختار بلوط بررسی شد. در این کار از یک سیستم ناپیوسته برای انجام فرایند جذب استفاده شد و اثر pH، دوز جاذب، غلظت اولیه متیلن بلو، زمان تماس به عنوان پارامترهای کلیدی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مدل های ایزوترم مختلف جهت بررسی داده های آزمایشگاهی استفاده شدند. بافته ها: نتایج به خوبی نشان می دهد که افزایشpH باعث افزایش درصد حذف شده و بیشترین مقدار جذب در pH معادل 7 است. بررسی مدل های جذب نشان داد که ایزوترم های لانگمویر و Dubinin Radushkevich نسبت به مدل های دیگر تطابق بهتری با داده های آزمایشگاهی دارند. بررسی داده های سینتیکی نشان داد که داده ها از مدل شبه درجه دوم پیروی می کند. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه به خوبی نشان داد که جاذب ارائه شده به خوبی قابلیت حذف رنگ را از پساب دارد. همچنین دارا بودن خاصیت مغناطیسی جاذب، سرعت احیا آن را سریع و راحت تر می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - ارزیابی فعالیت‌ها‌ و مولفه‌های ضروری به منظور معرفی الگوی چابکی سازمانی در کنترل زوال بلوط جنگل‌های زاگرس
مهدی زندبصیری جواد سوسنی مهدی پورهاشمی

10.30495/jest.2018.26381.3535

زمینه و هدف: خشکیدگی و زوال جنگل های بلوط زاگرس به عنوان یکی از اصلی ترین موضوعات محیط زیستی کشور مطرح شده است. این پژوهش با هدف بررسی شبکه فعالیت ها، مولفه های ضروری و مسیر بحرانی در زوال جنگل های بلوط زاگرس انجام شده است. چنین تحقیقاتی می تواند زمینه تبدیل تهدیدات بح چکیده کامل

زمینه و هدف: خشکیدگی و زوال جنگل های بلوط زاگرس به عنوان یکی از اصلی ترین موضوعات محیط زیستی کشور مطرح شده است. این پژوهش با هدف بررسی شبکه فعالیت ها، مولفه های ضروری و مسیر بحرانی در زوال جنگل های بلوط زاگرس انجام شده است. چنین تحقیقاتی می تواند زمینه تبدیل تهدیدات بحران زوال به فرصت های چابکی اکوسیستم در جنگل های زاگرس را فراهم آورد.مواد و روش: این مطالعه در حوزه آبخیز تنگ سولک برای استان کهگیلویه و بویراحمد صورت پذیرفته است. برای ارزیابی زمان ها در شبکه مدیریت بحران زوال از فن مرور و ارزیابی برنامه استفاده شده است.جمع آوری اطلاعات در دسته های مختلف فعالیت های مرتبط با مسائل زیستی، اجتماعی و مدیریتی برای مدیریت زوال بلوط صورت گرفته است. در هر یک از گروه های فعالیت، مولفه های هر گروه شناسایی و بررسی محتوایی گردیدند. در نهایت به منظور طرح موضوع تبدیل تهدیدات زوال به فرصت های محیطی از الگوی چابکی سازمانی در جنگل های زاگرس استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد تدوین و ثبت دانش های بومی بیش ترین زمان را در بین فعالیت های مربوط به مشارکت جامعه محلی به خود اختصاص داده است.همچنین نتایج این تحقیق نشان می دهد تهدیدات زوال بلوط می تواند دارای فرصت های محیطی تقویت سیستم اطلاعات مدیریت، بهره برداری بهینه از امکانات و تصمیم های سازمان های مرتبط با جنگل های زاگرس و بهبود طرح های جنگلداری زاگرس در راستای تقویت زیر سیستم های اجتماعی، زیستی و جنگلکاری باشد. تبدیل این تهدیدات به فرصت های اکوسیستم منوط به اقدامات مدیریتی در این زمینه بوده و می تواند زمینه ساز طرح چابکی اکوسیستم به مفهوم پاسخ گویی و انعطاف پذیری مناسب به متغیرهای محیطی است.بحث: مدیریت بحران زوال لازم است به همه جنبه های فعالیت های لازم برای مدیریت جنگل های زاگرس بپردازد. فعالیت های مطرح شده در این تحقیق متعلق به تمام گرایش ها و زمینه های مدیریتی از جمله تحلیل دست اندرکاران در ترکیب با جنگلکاری و مسائل اجتماعی-اقتصادی بوده و نمی توان با تمرکز صرف به یک دسته از عوامل، زوال بلوط را متوقف نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - بررسی خسارت تشی (Kerr Hystrix indica) به درختان میزبان و کنترل آن در منطقه حفاظت شده سفیدکوه شهرستان دوره چگنی
شهرام مهدی کرمی اکرم احمدی محسن رجبی

10.30495/jest.2022.21139.3013

زمینه و هدف: تشی (Hystrix, indica)بزرگترین جونده‌ای است که در ایران دیده می‌شود و هر ساله سبب ایجاد خسارت‌ بسیاری در مناطق حفاظت شده و جنگل‌کاری‌ ها می‌شود. روش بررسی: نحوه بررسی محیط زیست و خسارت تشی به درختان جنگلی سفیدکوه شهرستان دوره چگنی استان لرستان با استفاده از چکیده کامل

زمینه و هدف: تشی (Hystrix, indica)بزرگترین جونده‌ای است که در ایران دیده می‌شود و هر ساله سبب ایجاد خسارت‌ بسیاری در مناطق حفاظت شده و جنگل‌کاری‌ ها می‌شود. روش بررسی: نحوه بررسی محیط زیست و خسارت تشی به درختان جنگلی سفیدکوه شهرستان دوره چگنی استان لرستان با استفاده از روش ترانسکت و نشانه‌گذاری درختان خسارت‌زده در بین سال 1394 1390 انجام گرفت که در نهایت، خسارت تشی به درختان آسیب‌دیده با معیارها و مشخصات مختلف مورد بررسی قرار گرفت، هم‌چنین از سه روش مرسوم فنس‌گذاری، پرچین و سنگ چین در کنترل خسارت تشی استفاده شد. یافته‌ها: بررسی خسارت تشی به درختان نشان داد که خسارت تشی در طی سال های مورد بررسی روند افزایشی داشته است و از بین گونه‌های درختی موجود (بلوط ‌ایرانی، انجیر و بادام کوهی) فقط به درختان بلوط آسیب وارد کرده بود. بیشترین آسیب تشی در فصل بهار روی درختان با طبقه قطری 50 - 25 سانتی‌متر مشاهده شد هم چنین، بیشترین آسیب به تنه درختان در ارتفاع 60 - 40 سانتی‌متر مشاهده گردید و ضخامت پوست تنه درختانی که تشی از آن‌ها تغذیه می‌کند، بیشتر در بین دو طبقه کمتر از 1 سانتی‌متر و 1 تا 5/1 سانتی‌متری بود. از بین خسارت‌های مستقیم و غیر‌مستقیم توسط تشی، کندن پوست درخت بیشترین صدمه را به پایه‌ها وارد کرده است. نتایج بررسی همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای درجه خسارت وارد شده با فرم درخت، طبقه قطری، ضخامت پوست، زمان خسارت نشان داد رابطه مثبت و معنی‌داری بین درجه خسارت وارد شده توسط تشی به درختان بلوط ایرانی با طبقه قطری، زمان خسارت و رابطه منفی و معنی‌داری بین درجه خسارت وارد شده با ضخامت پوست و فرم درخت وجود داشت. نتایج کنترل مکانیکی تشی تفاوت معنی‌داری در سه روش، فنس‌گذاری پرچین و سنگ چین داشت به طوری که روش فنس گذاری در کنترل این جانور موثر بود. بحث و نتیجه‌گیری: تشی سبب خسارت به درختان بلوط خصوصا در مناطق حفاظت شده جنگل‌های زاگرس با توجه به شرایط حفاظتی و حمایتی این جنگل‌ها می‌شود و روش های کنترل مکانیکی درکنترل خسارت این جانور موثر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - به‌کارگیری فتوگرامتری زمینی در برآورد زی‌توده درختان تک پایه بلوط ایرانی
زهرا عزیزی اصغر حسینی یعقوب ایرانمنش

10.22034/jest.2017.11626

زمینه و هدف: برآورد دقیق زی توده جنگلی با هدف بررسی توان جنگل‌ها در ترسیب کربن اتمسفری از مسایل بسیار مهم در مدیریت جنگل‌هاست. پژوهش حاضر به‌منظور برآورد زی توده درختان تک پایه بلوط ایرانی با استفاده از روش غیرمخرب فتوگرامتری زمینی صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق که چکیده کامل

زمینه و هدف: برآورد دقیق زی توده جنگلی با هدف بررسی توان جنگل‌ها در ترسیب کربن اتمسفری از مسایل بسیار مهم در مدیریت جنگل‌هاست. پژوهش حاضر به‌منظور برآورد زی توده درختان تک پایه بلوط ایرانی با استفاده از روش غیرمخرب فتوگرامتری زمینی صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق که در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد، ابتدا 32 درخت تک پایه بلوط ایرانی در طبقه‌های قطری مختلف انتخاب و از هر درخت دو عکس در جهت عمود بر هم گرفته شد. سپس برای هر عکس مقیاس محاسبه گردید و حجم اجزای مختلف درخت اعم از تنه، شاخه ‌های اصلی، شاخه های فرعی و شاخ و برگ (تاج) تعیین گردید. با نمونه‌برداری از اجزاء مختلف درخت، چگالی هر جزء محاسبه و زی‌توده برای اجزای مختلف اندازه‌گیری شد. سپس زی‌توده برآورد شده از روش فتوگرامتری زمینی با زی‌توده به‌دست آمده از روش قطع و توزین مقایسه گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنی داری بین زی‌توده برآورد شده از روش فتوگرامتری زمینی با شیوه قطع که دقیق ترین روش برآورد زی توده است وجود ندارد. بحث و نتیجه‌گیری: این تحقیق دقت و کارایی روش‌ فتوگرامتری زمینی را در برآورد زی‌توده روی زمینی در فرم‌ رویشی تک‌پایه بلوط ایرانی نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - تاثیر شرایط نوری مختلف روی صفات مورفولوژیک برگ گونه شاه بلوط
مهرداد زرافشار مسلم اکبری نیا علی ستاریان حامد یوسف زاده مهدی طیبی

مقدمه: روند روز افزون تخریب توده های خالص گونه شاه بلوط، به عنوان ذخیرگاه جنگلی در غرب جنگل های هیرکانی، سبب فرسایش ژنتیکی و در معرض خطر قرارگرفتن این گنجینه ارزش مند ژنتیکی گردیده است. با توجه به ضرورت شناخت نیازهای اکولوژیک یک گونه جهت ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور چکیده کامل

مقدمه: روند روز افزون تخریب توده های خالص گونه شاه بلوط، به عنوان ذخیرگاه جنگلی در غرب جنگل های هیرکانی، سبب فرسایش ژنتیکی و در معرض خطر قرارگرفتن این گنجینه ارزش مند ژنتیکی گردیده است. با توجه به ضرورت شناخت نیازهای اکولوژیک یک گونه جهت ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور حفاظت، احیا و توسعه آن، تحقیق حاضر در نظر دارد به بررسی میزان تاثیرپذیری صفات مورفولوژیک برگ گونه شاه بلوط تحت تاثیر رژیم های مختلف نوری بپردازد. روش کار: بدین منظور60 پایه درختی شاه بلوط از توده های طبیعی در حوالی امام زاده ابراهیم در توابع شهرستان شفت ( استان گیلان) انتخاب و از چهار جهت تاج درختان (شمال، جنوب، شرق و غرب) که تحت تاثیر رژیم های مختلف نوری می باشند، تعداد 10 برگ ( از هر درخت 40 برگ) به طور تصادفی جمع آوری شد. پارامترهایی از قبیل طول پهنک برگ، حداکثر عرض پهنک برگ، فاصله قاعده برگ تا محل حداکثر عرض پهنک، طول دم برگ، تعداد رگ برگ، تعداد دندانه، فاصله دندانه ها، طول و عمق دندانه و نسبت شاخص دندانه اندازه گیری و پس از محاسبه مقدار پلاستیسیتی هر صفت در چهار جهت، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: ضمن عدم وجود تفاوت معنی دار میزان پلاستیسیتی بین چهار جهت تاج، نتایج حاکی از پایین بودن میزان تغییرات بسیار پایین پلاستیسیتی صفات مورد مطالعه در جهات مختلف تاج بوده است، طوری که بیش ترین ضریب تغییرات مشاهده شده مربوط به صفت حداکثر عرض پهنک (% 29/4) بوده است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که به جز فاصله قاعده برگ تا محل حداکثر عرض پهنک، هیچ کدام از پارامترهای مورد مطالعه از برگ درختان شاه بلوط در چهار جهت تاج تفاوت معنی داری از خود نشان نمی دهد. نتیجه گیری: ضمن تایید میزان انعطاف پذیری پایین در خصوصیات مورفولوژیک برگ گونه شاه بلوط در مقابل شرایط نوری، نتایج کلی حاکی از آن است که برای ارائه راهکارهای مدیریتی صحیح به مدیران جنگل در راستای حفظ و توسعه این توده های با ارزش، مطالعه سایر نیاز های اکولوژیک الزامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - تاثیر عوامل محیطی بر محصول‌دهی درختان بلوط شاخه‌زاد زاگرس مطالعه موردی: بررسی اثرات رویشگاه بر رویش قطری
جواد سوسنی اصغر فلاح خسرو محمدعلیزاده حامد نقوی

جنگل های شاخه زاد بلوط ایرانی، گستره وسیعی از جنگل های ناحیه ی رویشی زاگرس میانی را به خود اختصاص داده اند. نظر به اینکه گونه ی بلوط ایرانی در طیف وسیعی از شرایط مختلف رویشگاهی و اقلیمی این مناطق مشاهده می گردد، گمان می شود که در یک عرض جغرافیایی محدود، رویشگاه، تاثیر ق چکیده کامل

جنگل های شاخه زاد بلوط ایرانی، گستره وسیعی از جنگل های ناحیه ی رویشی زاگرس میانی را به خود اختصاص داده اند. نظر به اینکه گونه ی بلوط ایرانی در طیف وسیعی از شرایط مختلف رویشگاهی و اقلیمی این مناطق مشاهده می گردد، گمان می شود که در یک عرض جغرافیایی محدود، رویشگاه، تاثیر قابل ملاحظه ای در میزان رویش قطری این گونه داشته باشد. در این بررسی، جهت تعیین تاثیر رویشگاه در رویش قطری این درختان، سه رویشگاه عمده در مناطق کوهپایه ای (اول)، دشتی (دوم) و تپه ماهوری (سوم) انتخاب شده و در هر رویشگاه به صورت تصادفی 35 جست گروه انتخاب گردید. از میان پایه های متعدد هر جست گروه نیز یک پایه به صورت تصادفی انتخاب و از آن نمونه ای (دیسک) تهیه شد و در آزمایشگاه با استفاده از لوپ و کولیس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان می دهد که میانگین مقدار رویش قطری به ترتیب شماره رویشگاه افزایش می یابد. به همین جهت آزمون مقایسه ی میانگین ها به روش آنوا انجام شد که نتیجه ی آزمون کاملا معنی دار بود (005/0P=). آزمون ناپارامتری کروسکال والیس نیز نتایج فوق را تایید کرد. همچنین مقایسه ی درصد رویش قطری در سه پریود پنج ساله از آخرین رویش ها، به طور مجزا، بین هر سه رویشگاه انجام پذیرفت، که نتایج آزمون ها هیچ گونه اختلاف معنی داری را نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تعیین ارزش اقتصادی برخی از مهم‌ترین کارکردها و خدمات جنگل‌های بلوط زاگرس میانی (مطالعه موردی: استان لرستان)
ضیاء&lrm;الدین باده &rlm;یان معصومه منصوری حجت&lrm;الله سنجابی

10.22034/jest.2017.11307

زمینه و هدف: درک ارزش اقتصادی بسیاری از تولیدات و خدماتی که عرصه&lrm;های جنگلی در سایه مجموعه پیچیده ای از فرآیندهای اکولوژیک و کارکردهای اکوسیستمی به‌رایگان در اختیار جوامع انسانی قرار می دهد، موجب شفافیت و تسهیل فرآیندهای تصمیم گیری درزمینه کاربری اراضی شده و کارآمدتر چکیده کامل

زمینه و هدف: درک ارزش اقتصادی بسیاری از تولیدات و خدماتی که عرصه&lrm;های جنگلی در سایه مجموعه پیچیده ای از فرآیندهای اکولوژیک و کارکردهای اکوسیستمی به‌رایگان در اختیار جوامع انسانی قرار می دهد، موجب شفافیت و تسهیل فرآیندهای تصمیم گیری درزمینه کاربری اراضی شده و کارآمدتر شدن اقدامات حفاظتی را در پی خواهد داش ,ت. یافته‌ها: محدوده مطالعاتی به&lrm;عنوان منطقه حفاظت‌شده برای حفظ ذخایر ژنتیکی و حفظ حیات&lrm;وحش تحت حفاظت دولت قرارداشته و درخت بلوط، گونه غالب محدوده می‌باشد. نتایج نشان داد که ارزش سالانه کارکردهای اکوسیستمی معادل 29/389 هزار میلیارد ریال برآورد شده است. بحث و نتیجه‌گیری: این ارزش برای سیاست&lrm;گذاران و تصمیم&lrm;گیران توجیهی قابل‌قبول جهت حمایت&lrm;های بیشتر از کیفیت و کمیت این اکوسیستم ها به دست می&lrm;دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - سنتز نانوذرات زیرکونیوم اکسید به روش سبز با استفاده از عصاره بلوط و بررسی اثرات آنتی‌باکتری آن
سیده فاطمه موسوی بیژن ممبنی گوداژدر

در این مطالعه از محلول آبی عصاره میوه بلوط به عنوان عامل پایدار کننده و کاهنده برای تولید زیستی نانوذرات استفاده شد. تشکیل نانوذرات زیرکونیوم اکسید با پیک جذبی در nm ۲۱۳ بوسیله طیف‌سنجی فرابنفش- مرئی و الگوی پراش پرتو ایکس (XRD) نشان داده شد. اندازه و مورفولوژی نانوذرات چکیده کامل

در این مطالعه از محلول آبی عصاره میوه بلوط به عنوان عامل پایدار کننده و کاهنده برای تولید زیستی نانوذرات استفاده شد. تشکیل نانوذرات زیرکونیوم اکسید با پیک جذبی در nm ۲۱۳ بوسیله طیف‌سنجی فرابنفش- مرئی و الگوی پراش پرتو ایکس (XRD) نشان داده شد. اندازه و مورفولوژی نانوذرات توسط میکروسکوپی الکترونی روبشی (SEM) تعیین شد. بر اساس آنالیز SEM ذرات دارای ساختار مکعبی با اندازه حدود nm ۲۰-۳۰ می‌باشند. آنالیز EDX که برای بررسی عناصر سازنده و خلوص محصول بکار می‌رود. در این نمونه عناصر Zr و O با ترکیب درصد به ترتیب ۸۰ به ۲۰ موجود می‌باشند و هیچ عنصر دیگری مانند کلسیم یا منیزیم مشاهده نمی‌شود. از طرفی آنالیز گرماوزنی، پایداری حرارتی نانوذرات را تا دمای °C ۷۵۰ نشان می‌دهد. آزمون ضدباکتری این نانوذره نشان داد که این مواد از رشد باکتری گرم منفی (اشرشیای کولای) و گرم مثبت (استافیلوکوکوس) جلوگیری می‌کنند. این نانوذرات هاله‌ای به ضخامت mm ۸-۱۰ در اطراف خود در محیط کشت ایجاد کردند. در این پژوهش بررسی اثر نانوذرات زیرکونیم اکسید سنتز شده بر روی رشد باکتری ها، از روش مک فارلند (دیسک کاغذی) استفاده شد. عصاره بلوط به دلیل داشتن متابولیت‌های ثانویه، نقش عامل احیاء کننده و پایدارکننده را بازی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - توزیع مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با استفاده از تلفیق تکنیک های زمین آماری و سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت برم، استان فارس)
راضیه باقری یوسف عرفانی فرد

10.30495/girs.2020.672379

جنگل های زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی ایران هستند که با توجه به خشکیدگی های درختان در سال های اخیر بررسی، مدیریت و احیای این درختان دارای اهمیت است. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پراکنش مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl)، تجزیه وتحلیل چکیده کامل

جنگل های زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی ایران هستند که با توجه به خشکیدگی های درختان در سال های اخیر بررسی، مدیریت و احیای این درختان دارای اهمیت است. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پراکنش مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl)، تجزیه وتحلیل، تشریح پراکنش مکانی با استفاده از تلفیق تکنیک زمین آمار و سنجش از دور در دشت‌برم استان فارس است. ابتدا تصویر ماهواره ای RapidEye با طبقه بندی نظارن شده به روش حداکثر احتمال به دوطبقه درختان سالم و خشکیده طبقه بندی شد. صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب 80 و 73 درصد به دست آمد. درصد خشکیدگی در قطعه نمونه هایی دایره ای شکل به مساحت 2000 مترمربع (با شعاع 25.24 متر) بر اساس شبکه ای به ابعاد 300 × 300 متر با روش منظم –تصادفی جمع آوری شد. پس از تهیه نقشه نقطه ای درصد خشکیدگی تصویر طبقه‌بندی‌شده از روش های درون یابی کریجینگ ساده، معمولی، و عام تعیین شد که با استفاده از سه مدل نمائی، کروی و گوسی ارزیابی شدند. پس از ارزیابی داده ها با استفاده از نتایج ارزیابی متقابل، دقیق‌ترین برازش را روش کریجینگ ساده با مدل نمایی نشان داد (میانگین خطای برآورد 0.023). نقشه خشکیدگی در طبقه های صفر تا 10، 10-20، 20-30، 30-40 و > 40، درصد ترسیم شد. بیشترین سطح خشکیدگی به طبقه 20% تا 30% با 493.9 هکتار، (36.37%) و کمترین به طبقه صفرتا 10% با 70.46 هکتار (5.20%) تعلق داشت. نتایج نشان داد با استفاده از زمین آمار و سنجش از دور می توان پراکنش مکانی خشکیدگی بلوط ایرانی در منطقه موردمطالعه را در قالب نقشه ارائه داد و کانون خشکیدگی را شناسایی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - بررسی زیست‌شناسی پروانه برگ‌خوار دو‌لکه‌ای بلوط Dicycla oo (Lepidoptera, Noctuidae) در استان فارس
سید اصغر آل‌حسین سید حسن سعادتی حسن آل منصور

برگ‌خوار دولکه‌ای بلوط Dicycla oo (Lepidoptera: Noctuidae) در سال‌های اخیر بخشی‌هایی از جنگل‌های بلوط در استان فارس را مورد هجوم قرار داده است. لاروهای این آفت در ابتدای فصل رشد ضمن تغذیه از جوانه‌های زایا، از میوه و برگ درختان بلوط نیز تغذیه نموده و خسارت فراوانی وارد چکیده کامل

برگ‌خوار دولکه‌ای بلوط Dicycla oo (Lepidoptera: Noctuidae) در سال‌های اخیر بخشی‌هایی از جنگل‌های بلوط در استان فارس را مورد هجوم قرار داده است. لاروهای این آفت در ابتدای فصل رشد ضمن تغذیه از جوانه‌های زایا، از میوه و برگ درختان بلوط نیز تغذیه نموده و خسارت فراوانی وارد می‌کنند. در این تحقیق باتوجه به این‌که اولین آلودگی از بلوط‌زارهای کازرون مشاهده گردید، منطقه موردک از توابع کازرون به‌عنوان محلی جهت انجام مطالعات انتخاب و طی سال‌های 1383 تا 1386 ویژگی‌های زیستی آن مورد مطالعه قرار گرفت. طی نتایج به‌دست آمده این آفت یک نسل در سال داشت و از اواسط اسفند ماه تا اوایل تیر ماه فعال بود و سپس تا سال بعد در زیر پولک‌هایی به‌صورت تخم، که به رنگ پوست درختان بلوط بود سپری نمودند. لاروهای نئونات از نیمه‌ی دوم اسفندماه بر روی جوانه‌های متورم بلوط ظاهر شدند. دوره‌ی رشد جنینی، مراحل لاروی، پیش شفیرگی، شفیرگی و طول عمر حشرات کامل به‌ترتیب (8.37 ± 320)، (2.12 ± 25)، (0.34 ± 3)، (0.84 ± 8) و (0.71 ± 10) روز به طول انجامید. نسبت جنسی حشرات نر به ماده در شرایط آزمایشگاه و طبیعت 1:1 برآورد شد. طول عمر حشرات کامل نر و ماده، در شرایط آزمایشگاه به ترتیب 7 و 9 روز تعیین شدند. اولین پروانه‌ها از اواخر فروردین ماه به‌تدریج ظاهر و براساس مشاهدات حاصل از تله‌ نوری، اوج پرواز پروانه‌ها طی سال‌های 84 و 85، در 9 اردیبهشت ماه و طی سال 86 در 18 اردی‌بهشت ماه اتفاق افتاد. در این تحقیق ویژگی‌های شکل‌شناسی آفت، میزان تخم‌گذاری، ابعاد بدن و قطر کپسول سر لاروهای سنین مختلف و هم‌چنین ابعاد بدن شفیره‌ها وحشرات کامل بررسی شد. پروانه‌های نر و ماده پس از فرم‌دهی نزد دکتر Michael Fibiger به دانمارک ارسال شد و جنس و گونه‌ی این حشره تایید گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - تغییرات جمعیت پروانه جوانه خوار بلوط Tortrix viridana(Lep.: Tortricidae) و شناسایی دشمنان طبیعی آن در استان فارس
سید اصغر آل‌حسین سید حسن سعادتی حبیب‌الله حمزه‌زرقانی

پروانه جوانه خوار بلوط Tortrix viridana (Lep.: Tortricidae) یکی از آفات مهم جنگل‌های بلوط در استان فارس، برخی استان های همسایه در زاگرس و اخیراً شمال کشور محسوب می شود. این آفت در صدر لیست آفات جنگلی قرنطینه ای داخلی است و با تغذیه از جوانه‌های زایای درختان و در سال‌های چکیده کامل

پروانه جوانه خوار بلوط Tortrix viridana (Lep.: Tortricidae) یکی از آفات مهم جنگل‌های بلوط در استان فارس، برخی استان های همسایه در زاگرس و اخیراً شمال کشور محسوب می شود. این آفت در صدر لیست آفات جنگلی قرنطینه ای داخلی است و با تغذیه از جوانه‌های زایای درختان و در سال‌های طغیانی با عاری از برگ کردن آن‌ها خسارت سنگینی به درختان بلوط وارد می کند. به منظور بررسی تغییرات جمعیت و شناسایی دشمنان طبیعی پروانه‌ی جوانه‌خوار بلوط این تحقیق طی سال‌های 1376 – 1380 در منطقه ی حاجی آباد کامفیروز به انجام رسید. این آفت دارای یک نسل در سال در منطقه مورد نظر می باشد و به صورت تخم زمستان گذرانی می کند. دشمنان طبیعی جمع‌آوری شده، متشکل از 20 نمونه عنکبوت از بیش از 7 خانواده شاملSalticidae ،Phomicidae ،Ulobridae Araneidae ،Clubionidae ،Oplionidae ،Lycasidae ، از راسته سخت بال پوشان سه گونه کفشدوزک Exochomus quadripustulatus ،Coccinella septempunctata ، Oenopia conglobata یک گونه سوسک از خانواده Tenebrionidae و دو گونه مورچه از تیره Formicidae بودند. شفیره‌های آفت به ‌وسیله زنبور Brachymeria intermedia و گونه‌ای از مگس خانواده Tachinidae پارازیت می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - ارزیابی تاثیر دو فرآورده Bacillus thuringiensis در کنترل لاروهای پروانه ابریشم باف ناجور در جنگل‌های ارسباران
مصطفی نیکدل رسول امید علی اصغر دردایی

پروانه ابریشم باف ناجور، Lymantriadispar L. شب‌ پره‌ای از خانواده Lymantriidae بوده و یکی از آفات مهم برگ‌خوار درختان و درختچه‌های جنگلی در منطقه ارسباران محسوب می‌شود که به صورت دور‌ه‌ای خسارت قابل توجهی به گونه‌های میزبان به ویژه درختان بلوط وارد می‌نماید. در این ب چکیده کامل

پروانه ابریشم باف ناجور، Lymantriadispar L. شب‌ پره‌ای از خانواده Lymantriidae بوده و یکی از آفات مهم برگ‌خوار درختان و درختچه‌های جنگلی در منطقه ارسباران محسوب می‌شود که به صورت دور‌ه‌ای خسارت قابل توجهی به گونه‌های میزبان به ویژه درختان بلوط وارد می‌نماید. در این بررسی تاثیر دو فرآورده Bacillus thuringiensis شامل Btk (فرآورده تجاری Dipel) و BtH (تولید شده در ایران) روی لاروهای ابریشم باف ناجور مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصله مشخص گردید که بین تیمارهای دو فرآورده Dipel و BtH اختلاف معنی‌دار وجود دارد به طوری که تیمارهای 2/1 گرم در لیتر دایپل و 6 گرم در لیتر BtH به ترتیب با میانگین‌ تلفات 23/29 و 05/23 درصد بیشترین و دز 2/1 گرم در لیتر BtH با میانگین تلفات 61/13 درصد کمترین تلفات را در لاروها ایجاد نمودند. مقایسه میانگین درصد مرگ و میر لاروها در زمان‌های 1، 3، 7 و 14 روز بعد از پاشش در هر دو نوع فرآورده نشان داد که بین روز اول و روز سوم تفاوتی وجود نداشته اما اختلاف بین آن دو روز با روزهای 7 و 14 معنی‌دار است. به طوری که با گذشت زمان تاثیر تیمارها افزایش یافت. بر اساس مقایسه میانگین زنبورهای پارازیتویید و نماتد انگل خارج شده از لاروهای زنده مانده تحت تیمار، تاثیر تیمارهای Bt در جلوگیری از خروج دشمنان طبیعی کاملا مشهود بود. به طوری که دشمنان طبیعی خارج شده از تیمارهای 2/1، 3 و 6 گرم در لیتر BtH و دایپل به ترتیب 3/12، 7/34، 8/59 و 6/81 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. به عبارت دیگر با افزایش تاثیر Bt در تیمارها امکان خروج دشمنان طبیعی از لاروهای زنده مانده تحت تیمار کاهش یافت. در این رابطه غلظت بالای BtH و Dipel بیشترین تاثیر را در کاهش دشمنان طبیعی داشتند. بررسی میزان تغذیه لاروهای مورد آزمایش در برگ‌های تحت تیمار نشان داد که به علت تاثیر سریع Bt بر روی لاروهای سن دوم امکان تغذیه بیشتر آن‌ها وجود نداشت، اما در لاروهای سن چهارم تاثیر آن تدریجی بوده و تغذیه لارو‌ها از برگ‌ها در برخی از تیمارها تا 100 درصد هم ادامه یافت. بنابر این کاربرد فرآورده Dipel و غلظت بالای BtH علیه لاروهای سن دوم آفت در ارسباران نسبت به سایر تیمارها تاثیر بیشتری خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - بررسی نوسانات جمعیت و زیست شناسی صحرایی شب پره برگ خوار گزنده بلوط Porthesia melania Stgr. (Lep., Lymantriidae) در منطقه میاندار استان کرمانشاه
الهه محمدی عباسعلی زمانی شیلا گلدسته فرزاد جلیلیان

شب ‌پره برگ ‌خوار گزنده بلوط Porthesia melania Stgr.(Lep., Lymantriidae) مهم‌ ترین آفت درختان بلوط در استان کرمانشاه است. لاروهای این آفت از پارانشیم رویی برگ تغذیه می ‌نمایند. نوسانات جمعیت لاروی این حشره از اسفند 1386 تا اسفند 1387 ضمن نمونه‌برداری ‌های هفتگی مورد برر چکیده کامل

شب ‌پره برگ ‌خوار گزنده بلوط Porthesia melania Stgr.(Lep., Lymantriidae) مهم‌ ترین آفت درختان بلوط در استان کرمانشاه است. لاروهای این آفت از پارانشیم رویی برگ تغذیه می ‌نمایند. نوسانات جمعیت لاروی این حشره از اسفند 1386 تا اسفند 1387 ضمن نمونه‌برداری ‌های هفتگی مورد بررسی قرار گرفت. حشرات کامل طی 37 روز به تدریج در طبیعت ظاهر شدند. اوج پرواز حشرات کامل روز دوم خرداد ماه بود. تخم‌ گذاری از اواسط اردیبهشت ماه آغاز شد، حشرات ماده تخم ‌ها را به صورت دسته ‌های 60 تا 140 عددی روی پارانشیم برگ قرار دادند. آخرین دسته ‌های تخم در هفته اول تیرماه مشاهده شد. بیش ترین تعداد لاروها در هفته اول فروردین و کم ترین تعداد در هفته آخر اردیبهشت مشاهده شد و در طول تابستان و زمستان لارو فعالی روی برگ ‌ها مشاهده نشد. بیش ترین طول دوره لاروی مربوط به لاروهای سن سوم بود که از اواخر تیرماه تا اواخر اسفند (حدود هشت ماه) طول ‌کشید. شفیره ‌ها در خاک‌ برگ پای درختان دیده شدند. بررسی زیست شناسی آفت نشان داد که در منطقه میاندار شهرستان گیلان‌غرب دارای یک نسل در سال بوده و زمستان گذرانی آن به صورت لارو سن سوم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - بررسی اثر ضد میکروبی عصاره شاه بلوط بر زمان ماندگاری سس مایونز
سمیرا نادری علیرضا رحمن ابراهیم حسینی

رعایت اصول بهداشتی در تولید سس مایونز، بعنوان محصولی مغذی و پَر طرفدار، همچنین جلوگیری از فساد فیزیکی، شیمیایی، میکروبی و در نتیجه جلوگیری از کاهش کیفیت آن از نظر خواص حسی از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، طی این پژوهش سعی بر آن بود که کارآیی استخراج عصاره آبی میو چکیده کامل

رعایت اصول بهداشتی در تولید سس مایونز، بعنوان محصولی مغذی و پَر طرفدار، همچنین جلوگیری از فساد فیزیکی، شیمیایی، میکروبی و در نتیجه جلوگیری از کاهش کیفیت آن از نظر خواص حسی از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین، طی این پژوهش سعی بر آن بود که کارآیی استخراج عصاره آبی میوه ی شاه بلوط بعنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور، نمونه های سس مایونز با غلظت های مختلف غلظت عصاره، تحت تیمارهای B1 (سس مایونز+ ppm750 بنزوات سدیم + ppm750 سوربات سدیم)، B2 (سس مایونز + ppm400 عصاره ی شاه بلوط + ppm500 بنزوات سدیم + ppm500 سوربات سدیم)، B3 (سس مایونز + ppm800 عصاره ی شاه بلوط + ppm500 بنزوات سدیم + ppm500 سوربات سدیم) و B4 (سس مایونز + ppm 1200 عصاره ی شاه بلوط) تهیه شد و از نظر فاکتورهای شیمیایی (اسیدیته و عدد پراکسید)، میکروبی و حسی (پذیرش کلی) طی مدت 6 ماه (روز اول، ماه دوم، ماه چهارم و ماه ششم) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان بازده استخراج عصاره به روش آبی برابر 5/22 % بود. بر طبق نتایج حاصله، عصاره ی میوه ی شاه بلوط همراه با بنزوات و سوربات سدیم باعث کاهش معنی دار پراکسید و اندیس اسیدی در نمونه ها شد (p<0.05). برطبق نتایج آزمون میکروبی اثر ضدمیکروبی عصاره میوه شاه بلوط بر کاهش معنی دار جمعیت میکروبی و انبارمانی سس مایونز تأیید می‌شود (p<0.05). بنابراین، با در نظر گرفتن فاکتورهای حسی (پذیرش کلی) نمونه B3 بعنوان تیمار برتر این تحقیق معرفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - دانش بومی کاربرد اجزاء درخت بلوط در عشایر رستم
جلال یوسفی

علی رغم نیاز روز افزون جوامع روستایی و عشایری به کاربرد تکنولوژی های جدید، پذیرش این تکنولوژی در روستاها بسیار کم است. بررسی ها نشان می دهد که علت این عدم پذیرش تناسب نداشتن تکنولوژی با شرایط محیطی روستاهاست. دانشمندان معتقدند که برای پذیرش این دانش ، باید به دانش بومی چکیده کامل

علی رغم نیاز روز افزون جوامع روستایی و عشایری به کاربرد تکنولوژی های جدید، پذیرش این تکنولوژی در روستاها بسیار کم است. بررسی ها نشان می دهد که علت این عدم پذیرش تناسب نداشتن تکنولوژی با شرایط محیطی روستاهاست. دانشمندان معتقدند که برای پذیرش این دانش ، باید به دانش بومی متوسل گردید. این مقاله سعی دارد یک جنبه از این دانش را بررسی کند. در این تحقیق با روش میدانی به بررسی دانش بومی کاربرد اجزاء درخت بلوط در طایفه رستم از ایل ممسنی فارس پرداخته شده است. در این تحقیق، بخشی از مناطق قلمرو طایفه رستم ایل ممسنی فارس انتخاب گردید و از بین آن مناطق نیز، روستاهایی که دارای دانش بومی غنی تر در استفاده از بلوط بودند، انتخاب گردیدند و از این میان با روش نمونه گیری گلوله برفی، افراد مورد مطالعه انتخاب شدند. در این تحقیق از تکینیک های مشاهده مشارکتی، مشاهده آزاد و مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و در برخی موارد به ناچار، از اسناد نیز بهره برده شد. در این تحقیق مشخص شد که در منطقه مورد مطالعه از یک سو، با توجه به نظریه نوسازی مبنی بر مباینت دانش بومی و توسعه، دانش بومی در دوران هایی که حاکمیت داشته، نه تنها مباینتی با آن نداشته و به عنوان یک مانع به حساب نمی آمده است؛ بلکه از پایداری در توسعه نیز برخوردار بوده است. نمود آن استفاده مردم از فرآورده های بلوط در بخش های متعدد از زندگی خود بوده اند و سال های سال با این درخت زیست کرده اند، اما ورود برنامه های مربوط به نوسازی، موجب تغییرات اساسی در ساختارهای جامعه مورد مطالعه، با تغییر سبک زندگی منطقه مورد مطالعه، بهره برداری از دانش بومی نیز رو به ضعف رفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - تشریح علائم و ارزیابی هم‌رخدادی شدت‌های مختلف بیماری ذغالی در بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia)
جلیل کرمی محمدرضا کاووسی منوچهر بابانژاد

این تحقیق با هدف تشریح علائم و ارزیابی هم رخدادی شدت های مختلف بیماری ذغالی در بلوط بلندمازو، در پارک جنگلی قرق انجام گرفت. در یک دوره شش ماه علائم بیماری ذغالی شامل خشکیدگی تاج، تعداد، ارتفاع، سطح و عمق شانکر در 385 درخت بلندمازو با قطر متوسط 5/55 سانتی متر با دامنه قط چکیده کامل

این تحقیق با هدف تشریح علائم و ارزیابی هم رخدادی شدت های مختلف بیماری ذغالی در بلوط بلندمازو، در پارک جنگلی قرق انجام گرفت. در یک دوره شش ماه علائم بیماری ذغالی شامل خشکیدگی تاج، تعداد، ارتفاع، سطح و عمق شانکر در 385 درخت بلندمازو با قطر متوسط 5/55 سانتی متر با دامنه قطری 15 تا 140 سانتی متر در هفت ترانسکت در امتداد شمالی –جنوبی پارک ثبت گردید. بر اساس شدت خسارت بیماری درختان در پنج کلاس: سالم و بدون علائم بیماری (1)، فقط تراوش مایع درون بافتی با سطوح خیلی کوچک (2)، افزایش تراوش مایع درون بافتی، شانکر توسعه یافته و شروع فعالیت سوسک چوبخوار (3)، تراوش مایع درون بافتی و پوسیدگی توسعه یافته، فعالیت سوسک چوب خوار بیشتر با ایجاد شانکرهای عمیق (4) و درختان خشک شده و مرده (5)، گروه بندی شدند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که میانگین ارتفاع، عمق و سطح شانکر در درختان بیمار تفاوت معنی داری باهم دارند و همچنین رابطه ی معنی داری بین شدت خسارت بیماری ذغالی با سطح و عمق شانکر، مشاهده گردید. ارزیابی هم رخدادی شدت های مختلف بیماری با استفاده از روش کوواریانس پلات های جفت شده نشان داد که درختان با شدت بالای بیماری با درختان مرده رابطه مثبت و معنی داری با هم دارند، به طوری که هر چه تفاوت شدت بیماری بین درختان بیشتر گردد، احتمال هم رخدادی آن ها کمتر می شود. نتایج این تحقیق الگوی از چگونگی پراکنش و توسعه بیماری ذغالی بلوط ارائه می دهد که در مدیریت و احیای جنگل های آلوده کاربرد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - اثر گرادیان ارتفاع از سطح دریا بر تنوع گونه های درختی در جنگل‌های بلوط هیانان ایلام
احمد حسینی

چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از تران چکیده کامل

چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از ترانسکت های ممتد به صورت تصادفی سیستماتیک در عرصه پیاده گردید. در هر قطعه نمونه قطر برابر سینه، قطر حداقل و حداکثر تاج درختان و جست گروه ها و تعداد آنها به تفکیک گونه و نیز ارتفاع از سطح دریا ثبت گردید. مقادیر 5 شاخص تنوع زیستی به وسیله نرم افزار PAST برای هر قطعه نمونه محاسبه و سپس آنالیز آماری شدند. در مجموع 6 گونه درختی در سطح قطعات نمونه حضور داشتند که بیشترین درصد حضور متعلق به گونه بلوط بود. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای اشکوب درختی تاثیر معنی دار داشته و طبقات ارتفاعی میانی (2100-2000متر) بالاترین تنوع و غنای گونه ای را دارد. یکنواختی با افزایش ارتفاع روند افزایشی داشته ولی در طبقه ارتفاعی 2300 متر کاهش می یابد. همچنین تاج پوشش با غنای گونه ای همبستگی مثبت و با یکنواختی همبستگی منفی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - برآورد میزان چوب قابل بهره برداری از جنگل لوه با رعایت اصول و مفاهیم ظرفیت برد اکولوژیک
آرمان شیخ علی جعفری حمید جلیلوند انوشیروان عالمی

به منظور کاهش صدمات وارده به توده سرپا و زادآوری جنگل، برداشت چوب بر اساس پتانسیل تولیدی آن، اهمیت زیادی پیدا می کند. در این تحقیق تلاش شده تا به منظور تولید مستمر چوب و حداقل آسیب به اکوسیستم جنگل، برای بهره برداری از گونه های ممرز، توسکا و بلوط در پارسل 327 جنگل لوه د چکیده کامل

به منظور کاهش صدمات وارده به توده سرپا و زادآوری جنگل، برداشت چوب بر اساس پتانسیل تولیدی آن، اهمیت زیادی پیدا می کند. در این تحقیق تلاش شده تا به منظور تولید مستمر چوب و حداقل آسیب به اکوسیستم جنگل، برای بهره برداری از گونه های ممرز، توسکا و بلوط در پارسل 327 جنگل لوه در استان گلستان به مساحت 56 هکتار حدی تعیین شود. برای این منظور از انواع تکنیک های ظرفیت برد استفاده گردید. ظرفیت برد فیزیکی، بر اساس تعداد درخت قابل برداشت، محاسبه گردید. ظرفیت برد اکولوژیک، با اعمال محدودیت هایی بر ظرفیت برد فیزیکی برآورد می گردد. ظرفیت برد مدیریتی بر اساس فراهم بودن زمینه بهره برداری مانند ماشین آلات و نیروی انسانی مورد نیاز، بر حسب درصدی از ظرفیت برد اکولوژیک قابل محاسبه است. نتایج نشان می دهد که ظرفیت برد فیزیکی برای گونه های ممرز، توسکا و بلوط بر حسب تعداد به ترتیب 2700، 1184و 246 پایه و بر حسب میزان چوب تولیدی آنها به ترتیب 15822، 7341 و 1740 مترمکعب می باشد. ظرفیت برد اکولوژیکی این سه گونه به ترتیب برابر با 1835، 829 و 174 پایه و بر حسب میزان چوب تولیدی 10753، 5140 و 1230 مترمکعب در هر دوره بهره برداری می باشد. همچنین با توجه به توان مدیریتی موجود بر حسب تجهیزات و نیروی انسانی، در حال حاضر امکان عملی نمودن 60 درصد ظرفیت برد اکولوژیک به ترتیب 6452، 3081 و 735 متر مکعب تحت عنوان ظرفیت برد مدیریتی برای این سه گونه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - بررسی تغییرات گستره جنگل های زاگرس میانی با استفاده از تفسیر عکس های هوایی و بهره گیری از GIS (مطالعه موردی: منطقه کاکا رضا، استان لرستان)
آرش دریکوندی مهری خسروی مجتبی تاسه امین حیدرپور منفرد

چکیده این تحقیق با هدف بررسی تغییرات سطح و تراکم تاج پوشش منطقه در شیب ها و ارتفاع های مختلف با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی سال 1334 (1:55000) و سال 1376 (1:40000) و بهره‌گیری از GIS انجام شد. بدین منظور ابتدا تصحیحات هندسی بر روی عکس های هوایی ذکر شده انجام شد، سپس چکیده کامل

چکیده این تحقیق با هدف بررسی تغییرات سطح و تراکم تاج پوشش منطقه در شیب ها و ارتفاع های مختلف با استفاده از تفسیر عکس‌های هوایی سال 1334 (1:55000) و سال 1376 (1:40000) و بهره‌گیری از GIS انجام شد. بدین منظور ابتدا تصحیحات هندسی بر روی عکس های هوایی ذکر شده انجام شد، سپس طبقات تراکمی تاج پوشش با استفاده از یک شبکه نقطه چین 2 میلی متری تعیین شدند و مرز طبقات تفکیک شده به صورت پلی گون های بسته ترسیم و مساحت هر پلی گون به طور مجزا تعیین و در هر مرحله از عکس ها، با هم مقایسه شد، در ادامه، اقدام به تهیه نقشه های شیب و ارتفاع در سه کلاسه مختلف در محیط نرم افزار ArcView شد و از تلفیق هر کدام از این نقشه ها با نقشه تراکمی سال های 1334 و1376، میزان تغییرات جنگل در طبقات مختلف شیب و ارتفاع مشخص شد. نتایج نشان می دهد که طبقات انبوه (F1) و نیمه انبوه (F2) در طبقه شیب (60-30 درصد) دارای بیشترین میزان مساحت و در طبقه شیب (30-0 درصد) کمترین میزان مساحت را دارند، اما در طبقه تراکمی تنک (F3) بیشترین میزان مساحت در شیب (60-30 درصد) و کمترین آن در طبقه شیب (30-0 درصد) است. همچنین نتایج نشان می دهد که بیشترین مساحت طبقات تراکمی انبوه (F1) و نیمه انبوه (F2) و تنک (F3) در ارتفاع (2000-1700 متر) و کمترین مقدار مساحت آن ها در ارتفاع (بیشتر از 2000 متر) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - تجزیه ترکیبات آلی میوه دو گونه بلوط (C.A.Mey.Quercus castaneifolia و Quercus persica Jaub & Spach.) در شمال و غرب کشور و اثر روش‌های آغشتگی با محلول قلیایی و آب بر کاهش میزان ترکیبات فنلی
ابراهیم غلامعلی پور علمداری مرضیه کرامت لو جواد بیات کوهسار

یکی از مهمترین ترکیبات ضد تغذیه‌ای در میوه بلوط، ترکیبات فنلی است. روش‌های مختلفی برای کاهش این ترکیبات از منابع غذایی وجود دارد. در این پژوهش تاثیر روش‌های آغشتگی با محلول قلیایی هیدروکسید سدیم 5/0 و 1 نرمال و آب در زمان‌های مختلف صفر (شاهد)، 2، 6، 12 و 24 ساعت بر کاهش چکیده کامل

یکی از مهمترین ترکیبات ضد تغذیه‌ای در میوه بلوط، ترکیبات فنلی است. روش‌های مختلفی برای کاهش این ترکیبات از منابع غذایی وجود دارد. در این پژوهش تاثیر روش‌های آغشتگی با محلول قلیایی هیدروکسید سدیم 5/0 و 1 نرمال و آب در زمان‌های مختلف صفر (شاهد)، 2، 6، 12 و 24 ساعت بر کاهش میزان ترکیبات فنلی میوه دو گونه بلوط Quercus castaneifoliaو Quercus persica جمع‌آوری شده به‌ترتیب از مناطق شمال و غرب کشور و نیز برخی ترکیبات آلی در آنها مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه دو گونه‌ مورد بررسی تنها از نظر میزان کربوهیدرات کل، اختلاف معنی‌داری داشتند. میوه بلوط گونه Q. persica بیشترین کربوهیدرات کل را نسبت به گونهQ. castaneifoliaبه خود اختصاص داد. دو گونه تحت مطالعه از لحاظ درصد پروتئین خام، درصد چربی خام، درصد ماده خشک، درصد خاکستر و میزان فنل کل اختلاف معنی‌داری نداشتند. تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که گونه‌ها، کاربرد تیمارهای مختلف حلال‌ و مدت زمان آغشتگی آن‌ها در سطح یک درصد اختلاف معنی‌داری داشتند. در صورتی که اختلاف معنی داری بین اثر متقابل گونه و حلال‌، گونه و مدت زمان آغشتگی، حلال و مدت زمان آغشتگی و گونه، حلال و مدت زمان آغشتگی مشاهده نشد. در این مطالعه حلال هیدروکسید سدیم 1 نرمال بیشترین تاثیر را در کاهش ترکیبات فنلی دو گونه داشت. تیمارهای مختلف آغشتگی در زمان در حلال‌های مورد بررسی به جزء هیدروکسید سدیم 5/0 نرمال در زمان‌های پایین، سبب کاهش معنی‌دار میزان فنل کل نمونه‌ها نسبت به زمان شاهد شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - فرمولاسیون کیک بدون گلوتن و بررسی خواص کیفی آن
پیمان دادور اسماعیل عطای صالحی زهرا شیخ السلامی

بیماری سلیاک عارضه ای ژنتیکی است، که درآن غشاء مخاطی روده کوچک فرد مبتلا به عدم تحمل گلوتن آسیب می بیند. ظاهراً ورود گلوتن به سلولهای پرزهای روده موجب پاسخ سیستم ایمنی می‌شود. واکنش التهابی ایجاد شده موجب تحلیل پرزهای روده وکاهش فعالیت آنزیمهای آن می‌شود. چون بخش عمده‌ا چکیده کامل

بیماری سلیاک عارضه ای ژنتیکی است، که درآن غشاء مخاطی روده کوچک فرد مبتلا به عدم تحمل گلوتن آسیب می بیند. ظاهراً ورود گلوتن به سلولهای پرزهای روده موجب پاسخ سیستم ایمنی می‌شود. واکنش التهابی ایجاد شده موجب تحلیل پرزهای روده وکاهش فعالیت آنزیمهای آن می‌شود. چون بخش عمده‌ای از جذب مواد غذایی در پرزهای روده انجام می‌گیرد، تخریب پرزها موجب سوء جذب می‌شود. هدف از انجام این پژوهش، امکان تولید کیک بدون گلوتن با استفاده از آرد شاه بلوط و آرد ذرت به نسبت های 25:75، 50:50 و 75:25 و صمغ گزانتان در سه سطح 3/0، 6 /0 و1 درصد و تأثیر آنها بر میزان رطوبت، حجم مخصوص، تخلخل، مؤلفه های رنگی پوسته، سفتی بافت و خواص حسی این محصول بود. نتایج با طرح کاملا تصادفی آنالیز و میانگین ها با آزمون دانکن مقایسه شدند. براساس نتایج بدست آمده، سطوح مختلف صمغ گزانتان در تمامی نسبت های اختلاط آرد ها اثر معنی داری بر همه فاکتورهای مورد ارزیابی داشت (05/0P<). در مجموع سطح 6/0 درصد صمغ گزانتان تاثیر بیشتری بر بهبود خصوصیات کیفی کیک روغنی بدون گلوتن داشت. در نهایت نمونه حاوی 75 درصد آرد شاه بلوط، 25درصد آرد ذرت و 6/0 درصد صمغ گزانتان بالاترین امتیاز پذیرش کلی را از جانب ارزیابان حسی بدست آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - فرمولاسیون نان بدون گلوتن با استفاده از آرد خلر، کینوآ و شاه‌بلوط بر پایه آرد برنج به روش سطح پاسخ
آزاده شاهسون تبریزی اسماعیل عطای صالحی اکرم آریان فر زهرا شیخ السلامی

10.30495/jfst.2021.1927126.1712

بیماری سلیاک یک اختلال مزمن و ناهنجاری ژنتیکی مادام العمر روده ای است که به واسطه مصرف غلات حاوی گلوتن بروز می‌کند و تنها راه درمان آن مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن است. تحقیق حاضر با هدف بهینه‌یابی فرمولاسیون نان بدون گلوتن با استفاده از آرد برنج (100 درصد در نمونه شاهد) چکیده کامل

بیماری سلیاک یک اختلال مزمن و ناهنجاری ژنتیکی مادام العمر روده ای است که به واسطه مصرف غلات حاوی گلوتن بروز می‌کند و تنها راه درمان آن مصرف مواد غذایی فاقد گلوتن است. تحقیق حاضر با هدف بهینه‌یابی فرمولاسیون نان بدون گلوتن با استفاده از آرد برنج (100 درصد در نمونه شاهد) و آرد کینوآ در سه سطح (20، 40 و 60 درصد) و آرد خلر در سه سطح (10، 20 و 30 درصد) و آرد شاه‌بلوط در سه سطح (30، 40 و 50 درصد) به عنوان جایگزین آرد برنج انجام شد. برای طراحی آزمایش‌ها به روش مخلوط از نرم افزار DX7 استفاده شد. پس از تهیه نمونه‌ها خواص فیزیکی‌شیمیایی (رطوبت و خاکستر)، بافتی (حجم مخصوص، تخلخل و سفتی)، رنگ دستگاهی و خواص حسی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد مدل درجه دوم برازش شده برای پاسخ‌ها معنی‌دار (p<0/05) بود و با کاهش درصد آرد کینوآ و افزایش درصد آرد خلر و آرد شاه‌بلوط مقدار بیشینه رطوبت (66%/30) و مقدار بیشینه حجم مخصوص و تخلخل به ترتیب 58/3 و 12/25 بدست آمد، و با کاهش درصد آرد خلر و افزایش درصد آرد شاه‌بلوط مقدار کمینه سفتی نان (93/5 نیوتن) که با نمونه شاهد اختلاف معنی‌داری داشت. نتایج نشان داد که استفاده از ترکیب آردهای کینوآ، خلر و شاه‌بلوط برای تولید نان بدون گلوتن امکان‌پذیر است و فرمول بهینه دارای 27.69 درصد آرد کینوآ و 30 درصد آرد خلر و 42.31 درصد آرد شاه‌بلوط بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - بررسی اثر ضد قارچی آرد میوه بلوط ایرانی بر فعالیت کپک های پنی سیلیوم اکسپانسوم و آسپرژیلوس نیجر
فرود خالدی سید مهدی حسن زاده رقیه سکوتی فر

تحقیقات زیادی خواص ضد میکروبی میوه بلوط ایرانی را اثبات نموده‌اند. از این میوه می‌توان به عنوان یک نگهدارنده طبیعی برای افزایش ماندگاری مواد غذایی بهره برد. پنی‌سیلیوم اکسپانسوم و آسپرژیلوس نیجر از کپک‌های مهم در فساد مواد غذایی و از جمله نان، میوه و سبزیجات می‌باشند. چکیده کامل

تحقیقات زیادی خواص ضد میکروبی میوه بلوط ایرانی را اثبات نموده‌اند. از این میوه می‌توان به عنوان یک نگهدارنده طبیعی برای افزایش ماندگاری مواد غذایی بهره برد. پنی‌سیلیوم اکسپانسوم و آسپرژیلوس نیجر از کپک‌های مهم در فساد مواد غذایی و از جمله نان، میوه و سبزیجات می‌باشند. هدف از این تحقیق بررسی اثر ضد قارچی آرد میوه بلوط ایرانی بر فعالیت کپک پنی‌سیلیوم اکسپانسوم و آسپرژیلوس نیجر بود. برای این منظور محیط کشت سابوراد دکستروز آگار با اضافه نمودن مقدار 5/0 و 1 درصد از آرد بلوط و آرد گندم و نیز بدون آرد به صورت جداگانه، تهیه گردید. سپس سوسپانسیون قارچی حاوی اسپور کپک‌های پنی‌سیلیوم اکسپانسوم و آسپرژیلوس نیجر روی آن‌ها کشت و نتایج آن ثبت شد. این پژوهش نشان داد که کپک آسپرژیلوس نیجر به شدت به آرد بلوط حساس بوده و حتی در حضور مقدار 5/0 درصد از آن، قادر به رشد نبود. اما کپک پنی‌سیلیوم اکسپانسوم توانست به خوبی روی محیط کشت حاوی 5/0 درصد آرد بلوط رشد نماید، ولی با افزایش مقدار آرد بلوط در محیط کشت به 1 درصد، رشد آن نیز به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و فعالیتش در مقایسه با شاهد به میزان زیادی کاهش یافت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که میوه بلوط ایرانی حاوی ترکیبات ضد قارچی قویی می باشد، لذا می‌تواند رشد کپک پنی‌سیلیوم اکسپانسوم و آسپرژیلوس نیجر را به خوبی کنترل نماید. بنابراین می‌توان آن را به عنوان نگهدارنده طبیعی برای کنترل فساد مواد غذایی و از جمله فراورده‌های نانوایی پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - The Effect of Tannins in Grape Pomace and Oak Leaf on the <i>in vitro</i> Organic Matter Digestibility and <i>in situ</i> Disappearance of Sheep
M.J. Abarghuei Y. Rouzbehan D. Alipour

The effect of grape pomace (Vitis vinifera) and in oak leaf (Quercus libani) tannins by three runs of in vitro gas production on the organic matter digestibility (OMD) and in situ dry matter (DM) and crude protein (CP) disappearance were studied in four sheeps. Polyethy چکیده کامل

The effect of grape pomace (Vitis vinifera) and in oak leaf (Quercus libani) tannins by three runs of in vitro gas production on the organic matter digestibility (OMD) and in situ dry matter (DM) and crude protein (CP) disappearance were studied in four sheeps. Polyethylene glycol (PEG) was used to deactivate the tannins. In vitro gas production was recorded at 2, 4, 6, 8, 12, 48, 72, 96 and 120 h of incubation. The chemical composition (g/kg DM) of grape pomace and oak leaf were 940, 940 organic matter (OM); 94, 116 crude protein (CP); 568, 515 neutral detergent fiber (NDFom); 467, 316 acid detergent fiber (ADFom); 242, 93; (lignin (sa)); 70.5, 82 total phenols (TP); 49.7, 73 total tannins (TT); 79, 5.4 condensed tannin (CT) and 40, 70 hydrolysable tannin (HT). Using grape pomace and oak leaf decreased OMD, short chain fatty acids (SCFA), insoluble but fermentable fraction (b) and fermentation rate (c) comparing to control (P<0.05). The addition of PEG increased in vitrogas production (IVGP) at all times of incubation. Kinetics of gas production, OMD and SCFA were also increased by PEG incorporation (P<0.05). The increase in gas production (%) (IGP) in grape pomace (GP) diet was higher than those in oak leaf (OL) diet. The amounts of total protozoa, Isotricha, Dasytricha, subfamily of Entodiniinae, Diplodiniinae and Ophrioscolecinae were decreased by addition of grape pomace and oak leaf. The addition of PEG increased total protozoa, subfamily of Entodiniinae, Diplodiniinae andOphrioscolecinae populations in grape pomace diet (P<0.05), but increased Isotricha, Dasytricha andsubfamily of Diplodiniinae in oak leaf diet (P<0.05). The effective degradability (ED) (g/kg DM) of DM and CP for alfalfa, grape pomace and oak leafwere (646.6, 357.7 and 362.3) and (821, 227.3 and 202), respectively based on in situ fermentation. In conclusion, using grape pomace and oak leaf have positively modified NH3-N concentration and protozoa population. Diet containing grape pomace and oak leaf had lower fermentability than the diet containing alfalfa. Supplementation of PEG in GP and OL diets improved the fermentability of these diets. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - تأثیر پدیده زوال بلوط بر ترکیبات ثانویه در برگ بلوط ایرانی (Quercus brantii) مطالعه موردی: جنگل‌های زاگرس- استان لرستان
ضیاالدین باده یان شهرام کرمی مرضیه رشیدی محسن رجبی

در طی سالیان اخیر پدیده زوال و خشکیدگی درختان بلوط در نواحی زاگرس مرکزی گسترش فراوانی داشته است. درختان بلوط ایرانی که گونه غالب جنگل‌های استان لرستان هستند، در اثر پدیده زوال دچار خشکیدگی شده و این امر سبب گردیده سطح وسیعی از جنگل‌های استان لرستان تخریب شوند. درختان بل چکیده کامل

در طی سالیان اخیر پدیده زوال و خشکیدگی درختان بلوط در نواحی زاگرس مرکزی گسترش فراوانی داشته است. درختان بلوط ایرانی که گونه غالب جنگل‌های استان لرستان هستند، در اثر پدیده زوال دچار خشکیدگی شده و این امر سبب گردیده سطح وسیعی از جنگل‌های استان لرستان تخریب شوند. درختان بلوط دارای انواع مختلفی از ترکیبات ثانویه می‌باشند. این ترکیبات ثانویه درون برگ درختان به‌عنوان مکانیسم دفاعی در برابر شرایط تنش‌زا عمل می‌کنند. در این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر زوال بر روی ترکیبات ثانویه از قبیل میزان تانن کل، تانن متراکم، آنتی‌اکسیدان، قند نامحلول و قند محلول، نمونه‌هایی از برگ درختان سالم و درختان مبتلابه زوال در سه منطقه میانکوه، مله شبان و ابوالوفاء در استان لرستان جمع‌آوری گردید. پس از انجام مراحل آزمایشگاهی مختلف، آنالیز داده‌های به‌دست‌آمده، در قالب طرح فاکتوریل و آزمون تی مستقل با استفاده نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. نتایج بررسی نشان داد که میزان تانن کل، قند نامحلول، قند اصلی محلول، تانن متراکم، در پایه‌های مبتلا‌ به ‌زوال و پایه&lrm;های سالم در مناطق میانکوه، مله شبان و ابوالوفاء تفاوت معنی‌داری داشته ولی میزان آنتی‌اکسیدان تفاوت معنی‌داری را نشان نداد. همچنین میزان تانن متراکم تفاوت معنی‌داری را در مناطق مورد ‌بررسی نشان داد. با توجه به نتایج این بررسی می&lrm;توان بیان کرد که شرایط تنش‌زا مانند زوال، سبب ایجاد تغییر در مقدار ترکیبات ثانویه در برگ درختان بلوط ایرانی می‌شوند که با بررسی این موضوع می&lrm;توان به شیوع و کنترل شرایط تنش‌زا پی برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - بررسی اثر عصاره‌ی اتانولی پوست میوه بلوط ایرانی بر ترمیم زخم معده در موش صحرایی
فهیمه مطیع میترا حیدری نصرآبادی عبدالحسین شیروی فریما زاهدی

امروزه گرایش به سمت استفاده از داروهای سنتی جهت ترمیم زخم های گوارشی بیشتر شده است. بلوطایرانی به طورسنتیدردرمان برخیناراحتی های گوارشیاستفاده می شود.مطالعهحاضربهبررسی بهبود زخم معده توسط عصاره پوست میوه بلوط می پردازد.پوستمیوه هایآسیابشدهبلوطکهدر اتانول 90 درصد خیسانده چکیده کامل

امروزه گرایش به سمت استفاده از داروهای سنتی جهت ترمیم زخم های گوارشی بیشتر شده است. بلوطایرانی به طورسنتیدردرمان برخیناراحتی های گوارشیاستفاده می شود.مطالعهحاضربهبررسی بهبود زخم معده توسط عصاره پوست میوه بلوط می پردازد.پوستمیوه هایآسیابشدهبلوطکهدر اتانول 90 درصد خیسانده شده بودند، توسط دستگاه روتاری عصاره گیری شد. جهت بررسی اثر این گیاه 56 سر موش صحرایی نر از نژاد ویستار به طور تصادفی به گروه های هفت تایی تجربی و کنترل تقسیم شدند. زخم معده توسط القای لومینال محلول اسید استیک (v/v40%) ایجاد شد. یک روز پس از ایجاد زخم معده، موش های گروه کنترل سرم فیزیولوژی و گروه های تجربی غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم از عصاره ی اتانولی پوست میوه بلوط در 5 روز متوالی به صورت گاواژ دریافت کردند. ناحیه زخم در معده موش ها به ترتیب پس از کشته شدن در روزهای 1، 3، 5 و 7 (هر روز شامل 7 موش) نمونه برداری و تحت مطالعات بافت شناسی و آماری قرار گرفت. آنالیز نتایج با استفاده از واریانس یک طرفه نشان داد که عصاره اتانولی پوست میوه بلوط ایرانی به غلظت100 میلی گرم بر کیلوگرم باعث کاهش معنی دار درصد بهبود زخم معده در گروه های تجربی شده است. همچنین، سلول های التهابی از جمله نوتروفیل و ماکروفاژ در روزهای سوم و پنجم در گروه تجربی افزایش معنی دار نسبت به گروه کنترل داشته که نشان دهنده طولانی شدن مرحله التهاب است. در روز هفتم در گروه تجربی تعداد فیبروبلاست ها نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری کمتر بود.این مشاهده نشان از تاخیر در روند بهبود زخم و کلاژن سازی در گروه های مورد تیمار با غلظت100 میلی گرم بر کیلوگرم از عصاره ی اتانولی پوست میوه بلوط ایرانی است. مطالعه حاضرنشاندادکهعصارهاتانولی پوست میوه بلوط در غلظت100 میلی گرم بر کیلوگرم به طور معنی داری موجب طولانی شدن زمان التهاب و کاهش روند بهبود زخم درمعده موش های صحرائی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - تاثیر عصاره هیدروالکلی جفت بلوط ایرانی بر روند ترمیم زخم و کلاژن‌سازی در رت‌های نژاد ویستار
ازاده کاکویی اکبر کریمی شیما طغیانی

داروهای گیاهی به سبب عوارض کمتر نسبت به ترکیبات شیمیایی مورد توجه پزشکان قرار دارند. در این مطالعه بلوط ایرانی یا بلوط پرسیکا با نام علمی (Quercuse persica) که در طب سنتی برای عارضه های پوستی مزمن و اگزما استفاده می شود جهت بررسی ترمیم زخم جلدی مورد توجه قرار گرفته است. چکیده کامل

داروهای گیاهی به سبب عوارض کمتر نسبت به ترکیبات شیمیایی مورد توجه پزشکان قرار دارند. در این مطالعه بلوط ایرانی یا بلوط پرسیکا با نام علمی (Quercuse persica) که در طب سنتی برای عارضه های پوستی مزمن و اگزما استفاده می شود جهت بررسی ترمیم زخم جلدی مورد توجه قرار گرفته است. تعداد 30 موش صحرایی نر ویستار بالغ در 5 گروه با نگهداری تحت شرایط نرمال ازمایشگاهی و ایجاد زخمی به ابعاد 5/1×5/1 سانتی متر مربع و عمق 2 میلی متر در پشت کمر هدف درمان قرارگرفتند. گروه کنترل، گروه شم، گروه های تجربی به ترتیب عصاره ی هیدروالکلی بلوط ایراانی با دوز 250 میلی گرم بر کیلوگرم، عصاره ی هیدروالکلی با دوز 500 میلی گرم بر کیلوگرم و عصاره ی هیدروالکلی با دوز 1000 میلی گرم بر کیلوگرم می باشد. تیمار زخم ها در بازه 10 روزه ویک روز درمیان به صورت موضعی انجام ودر روزهای ششم و هشتم و دهم، نمونه های بافتی از محل زخم تهیه و پس از شستشو، تثبیت در فرمالین 10 درصد و رنگ امیزی هماتوکسیلین - ائوزین، ضخامت اپیدرم، درصد ترمیم زخم و تراکم کلاژن، ارزیابی و داده ها بانرم افزار SPSS تحلیل شد. در گروه های تجربی ضخامت اپیدرم و درصد ترمیم زخم نیز افزایش معنی داری در حد 05/0 p < و 01/0 p < داشت که نشان دهنده تأثیر عصاره ی جفت بلوط ایرانی در بازسازی زخم می باشد ولی تاثیر معنی داری درکلاژن سازی طی این مطالعه مشاهده نگردید. عصاره هیدروالکلی جفت بلوط ایرانی دارای نقش موثر در تسریع ترمیم زخم های جلدی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - بررسی غلظت فلزات سنگین در برگ گونه‌های گیاهی اطراف کارخانه سیمان (مطالعه موردی کارخانه سیمان پیوند گلستان)
کیوان صائب سلیمان قربانزاده سعید کاردار ربابه خادمی

با پیـشرفت روز افـزون صنـایع و کارخانه ‌ها، انسـان و دیگر موجـودات زنده در معرض مخاطـرات بیش تر قرار می گیرند. یکی از عوامل مهم ایجاد کننده آلودگی ها، فرآیند تولید سیمان در کارخانه ها است. این مطالعه با هدف تعیین میزان جذب آلاینده های حاصل از گرد و غبار کارخانه سیمان تو چکیده کامل

با پیـشرفت روز افـزون صنـایع و کارخانه ‌ها، انسـان و دیگر موجـودات زنده در معرض مخاطـرات بیش تر قرار می گیرند. یکی از عوامل مهم ایجاد کننده آلودگی ها، فرآیند تولید سیمان در کارخانه ها است. این مطالعه با هدف تعیین میزان جذب آلاینده های حاصل از گرد و غبار کارخانه سیمان توسط نمونه های برگ گونه های گیاهی غالب اطراف کارخانه پیوند سیمان گلستان صورت گرفت. برای این منظور هفت ایستگاه در فواصل مختلف مشخص و پس از بررسی منطقه و شناسایی گونه های غالب منطقه اقدام به تهیه 24 نمونه با سه تکرار شد. برگ ها از ارتفاع یک تا دو متـری از سطـح زمین از قسمت بیرونی تاج پوشش و آن هایی که رو به کارخـانه، جمـع آوری شدند پس از آماده سازی نمونه ها ازICP برای تعیین میزان فلزات و از نرم افزار Spss با سطح معناداری پنج درصد برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. میانگین غلظت نقره، آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم، سزیم، بیسموت و باریم با یکدیگر در درخت بلوط و گیاهان سیاه تلو و نی از لحاظ آماری معنی دار نشد، به عبارت دیگر میزان جذب فلزات در درخت بلوط و گیاهان سیاه تلو و نی یکسان است. میزان کادمیوم گیاه سیاه تلو بیش تر از درخت بلوط است، به عبارت دیگر سیاه تلو کادمیوم را از سایرین بهتر جذب ( µg.gr-188 /20) می کند. غلظت فلزات سمی در برگ های گیاهان منطقه مورد مطالعه نشان از ورود فلزات سنگین از هوا و جذب سطحی برگ ها دارد. پرونده مقاله

فهرست مقالات بلوط

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی