اثر گرادیان ارتفاع از سطح دریا بر تنوع گونه های درختی در جنگل‌های بلوط هیانان ایلام
محورهای موضوعی : جنگلداری
احمد حسینی
1
(
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایلام
)
کلید واژه: ارتفاع از سطح دریا, جنگل بلوط, ساختار توده, تنوع گونه ای,
چکیده مقاله :
چکیده: برای بررسی ارتباط خصوصیات ساختاری توده با تنوع گونه های درختی و چگونگی تغییرات تنوع گونه ای در امتداد گرادیان ارتفاع از سطح دریا، منطقه ای به وسعت 450 هکتار از جنگل های هیانان در شمال شرق شهر ایلام انتخاب شد. تعداد 46 قطعه نمونه 2000 مترمربعی با استفاده از ترانسکت های ممتد به صورت تصادفی سیستماتیک در عرصه پیاده گردید. در هر قطعه نمونه قطر برابر سینه، قطر حداقل و حداکثر تاج درختان و جست گروه ها و تعداد آنها به تفکیک گونه و نیز ارتفاع از سطح دریا ثبت گردید. مقادیر 5 شاخص تنوع زیستی به وسیله نرم افزار PAST برای هر قطعه نمونه محاسبه و سپس آنالیز آماری شدند. در مجموع 6 گونه درختی در سطح قطعات نمونه حضور داشتند که بیشترین درصد حضور متعلق به گونه بلوط بود. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای اشکوب درختی تاثیر معنی دار داشته و طبقات ارتفاعی میانی (2100-2000متر) بالاترین تنوع و غنای گونه ای را دارد. یکنواختی با افزایش ارتفاع روند افزایشی داشته ولی در طبقه ارتفاعی 2300 متر کاهش می یابد. همچنین تاج پوشش با غنای گونه ای همبستگی مثبت و با یکنواختی همبستگی منفی دارد.
Abstract To study of tree species diversity in relation to elevation and some of stand structure characteristics, area about 450 ha of Hyanan forests located in north-east of Ilam city was selected. 46 plots 2000m2 were established in site using transects by random- systematic method. Variables in each plot were included tree diameter (DBH), crown maximum and minimum diameter for all trees, number of trees and tree species, and data of elevation. Values of five biodiversity indices were computed by PAST software and then analyzed. Totally 6 tree species were presented in the plots which the most presentation was belong to the Quercus persica. Results showed that elevation have significantly affected on diversity, richness and evenness of tree species and the middle elevation classes had the most species richness and diversity. Evenness has the ascending trend with ascend of elevation, but decreased in 2300m from sea level. Canopy density had positive correlation with richness but negative correlation with evenness.
References
1- Cannon, C.H., Peart, D.R. and Leighton M. 1998. Tree species diversity in commercially logged bornean rainforest. Science, 281: 1366-1368.
2- Elliott , J. K. Hewitt ,D. 1997. Forest Species Diversity in Upper Elevation Hardwood Forests in the Southern Appalachian Mountains Castanea 62(1): 32-42.
3-Elliott, K.J. and Swank W.T., 1994. Changes in tree species diversity after successive clearcuts in the Southern Appalachians. Vegetatio 115:11-18.
4- Fisher, M. A. and Fuel, P. Z. 2004. Changs in forest vegetation and arbuscular mycorrhizae along a steep elevation gradient in Arizona. Forest Ecology and Management. 200: 293-311.
5- Grell,G. A. Michael,G. Shelton E. H.,2005. Changes in plant species composition along an elevation gradient in an old-growth bottomland hardwood-Pinus taeda forest in southern Arkansas. Journal of the Torrey Botanical Society. 132(1): 72–89.
6- Hua, Y. 2002. Distribution of Plant Species Richness along Elevation Gradient in Hubei Province, China. International Institute for Earth System Science (ESSI). Page:14
7-Modaberi A. and Minaee H. 2014. Diversity and richness of plant species in relation to physiographic factors and Physico-chemical properties of soil (Khan-e-kamandar region in Khorramabad). Environmental Science and Engineering, 1(4): 19-27.
8-Najafifar , A. 2013. Biodiversity of Woody Species in Relation to Topographical Factors in Central Zagros Forest Ecosystems. Journal of Wood & Forest Science and Technology, Vol. 19 (4), 77-91.
9- Ozcelik R, Ugur Gul R., Merganic A., Merganicova J. K. 2008. Tree species diversity and its relationship to stand parameters and geomorphology features in the eastern Black sea region forests of turkey. J. Environ. Biol. 29(3): 291-298.
10-Pausas, J.G., Carreras J., Ferre A. and Font X.2003. Coarse-scale plant species richness in relation to environmental heterogeneity. J. Veg.Sci., 14: 661-668.
11-Sekhavati, N., Akbarinia M., Zanganeh H. and Mirzaee J. Effect of topography on diversity of Cerasus mahaleb site in the forests of Kermanshah province. Forest and rangeland, 97: 24-33.
12- Schulze, E.D. and Mooney H.A. 1993. Biodiversity and ecosystem function. Springer-Verlag, Berlin,Germany.
13-Terradas, J., Salvador R., Vayreda J. and Loret F. 2004. Maximal species richness: An empirical approach for evaluating woody plant forest biodiversity. For. Ecol. Manage. 189: 241-249.
14-Tilman, D. 1996. Biodiversity: population versus ecosystem stability. Ecology 77:350-363.
15-Vitousek, P.M. and Hooper D.U. 1993. Biological diversity and terrestrial ecosystem biogeochemistry. p. 3-14. In: Schulze, E.D. and H.A. Mooney (eds.). Biodiversity and ecosystem function. Springer-Verlag, Berlin, German.
