• فهرس المقالات توسعه انسانی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - ارزیابی شاخص توسعه انسانی در روستاهای استان کهگیلویه و بویراحمد
        سید یعقوب زراعت کیش منصور کریمی مریم مرواریدی
        هدف از این مطالعه ، بررسی شاخص‌های توسعه انسانی در روستاهای استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشدکه خود متشکل از سه زیرشاخص امید به زندگی، آموزش و درآمد است . روش مورد استفاده تحقیق توصیفی- تحلیلی است که داده‌های تحقیق با استفاده از آمار و اطلاعات برگرفته از سالنامه‌های آما أکثر
        هدف از این مطالعه ، بررسی شاخص‌های توسعه انسانی در روستاهای استان کهگیلویه و بویراحمد می‌باشدکه خود متشکل از سه زیرشاخص امید به زندگی، آموزش و درآمد است . روش مورد استفاده تحقیق توصیفی- تحلیلی است که داده‌های تحقیق با استفاده از آمار و اطلاعات برگرفته از سالنامه‌های آماری، مراکز آموزشی و بهداشتی، سازمان آموزش و پرورش و سایر ادارات و سازمانهای زیربط استان صورت گرفته است.نتایج نشان می‌دهد که وضعیت توسعه انسانی در روستاهای استان نسبت به سالهای گذشته بهبود یافته و از 446/0 در سال 1375، به 703/0 در سال 1390 افزایش یافته است یعنی از توسعه انسانی پایین به توسعه انسانی میانه یا متوسط رسیده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد شاخص درآمد نتوانسته سهم قابل قبولی در روند شاخص توسعه انسانی مناطق روستایی استان داشته باشد. لذا توجه به سیاستها و راهکارهایی جهت افزایش درآمد سرانه خانوارها ضروری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی تأثیر آزادی رسانه بر شاخص توسعه انسانی کشورهای جنوب غرب آسیا با رویکرد دینامیک
        سیدمحمدقائم ذبیحی محمدطاهر احمدی شادمهری نرگس صالح نیا نساء کمالیان
        تأثیر مطبوعات آزاد بر توسعه شاید هرگز به درستی ارزیابی نشده است. محاسبه چنین تأثیری اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. با این‌حال، هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آزادی رسانه بر شاخص توسعه انسانی (HDI) در مجموعه‌ای از 21 کشور جنوب غرب آسیا در بازه زمانی سالیانه 2002 أکثر
        تأثیر مطبوعات آزاد بر توسعه شاید هرگز به درستی ارزیابی نشده است. محاسبه چنین تأثیری اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. با این‌حال، هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آزادی رسانه بر شاخص توسعه انسانی (HDI) در مجموعه‌ای از 21 کشور جنوب غرب آسیا در بازه زمانی سالیانه 2002 الی 2020 است. به جهت بررسی و سنجش این ارتباط از روش اقتصادسنجی داده‌های تابلویی پویا و رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته دو مرحله‌ای سیستمی (SGMM) استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل تصریح شده مبین آن است که آزادی رسانه بر شاخص توسعه انسانی تأثیر مثبت و معناداری داشته و با یک واحد افزایش در شاخص آزادی رسانه شاخص توسعه انسانی به میزان 4.290 واحد افزایش می‌یابد. همچنین سایر متغیرهای این پژوهش از جمله تولید ناخالص داخلی سرانه و تعداد کاربران اینترنت نیز با یک درصد افزایش شاخص توسعه انسانی را به ترتیب به میزان 2.290 و 6.101 واحد افزایش می‌دهند و بر این اساس یک رابطه مثبت و معنادار برای هر دو متغیر به دست آمد. همچنین متغیر شاخص کنترل فساد نیز بر شاخص توسعه انسانی تأثیر منفی و معناداری داشته و با یک واحد افزایش در شاخص کنترل فساد شاخص توسعه انسانی به میزان 0.006 واحد کاهش خواهد یافت تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (نوآوری) بر رشد اقتصادی و شاخص توسعه انسانی با بهره گیری از روش رگرسیون به‌ظاهر نامرتبط (SUR) (شواهدی از کشورهای منا (MENA))
        سیدمحمدقائم ذبیحی مصطفی سلیمی فر محمدظاهر احمدی شادمهری نرگس صالح نیا
        اقتصاددانان حداقل از زمان کتاب ثروت ملل آدام اسمیت در سال 1776 همواره در پی پاسخ به این سوال هستند که چرا برخی مکان‌ها رشد می‌کنند، رونق می‌گیرند و به استانداردهای زندگی بالاتری دست می‌یابند. از این رو، داشتن رشد و توسعه بالا، سبب برخورداری آحاد جامعه از امکانات و مزایا أکثر
        اقتصاددانان حداقل از زمان کتاب ثروت ملل آدام اسمیت در سال 1776 همواره در پی پاسخ به این سوال هستند که چرا برخی مکان‌ها رشد می‌کنند، رونق می‌گیرند و به استانداردهای زندگی بالاتری دست می‌یابند. از این رو، داشتن رشد و توسعه بالا، سبب برخورداری آحاد جامعه از امکانات و مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیاری می شود. هدف از این مقاله بررسی رابطه تجربی بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد و شاخص توسعه انسانی در کشورهای حوزه منا است. بدین منظور در این پژوهش از داده های پانل در بازه سالانه 2000 تا 2019 برای کشورهای عضو منا استفاده شده است. نتایج تجربی به‌دست‌آمده با استفاده از روش رگرسیون به‌ظاهر نامرتبط (SUR) نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی به میزان 0.003 درصد و بر شاخص توسعه انسانی به میزان 0.192 واحد در کشورهای منا تأثیر مثبت و معناداری داشته است. همچنین سایر متغیرهای پژوهش از جمله بازبودن تجاری، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تشکیل سرمایه ثبات ناخالص بر رشد اقتصادی به ترتیب به میزان 0.002، 0.001 و 0.001 درصد و بر شاخص توسعه انسانی به ترتیب به میزان 0.380، 0.071 و 0.321 واحد تأثیر مثبت و معناداری داشته اند. همچنین شایان ذکر است که در معادله رشد اقتصادی متغیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی معنادار به دست نیامده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تاثیر شاخص توسعه انسانی بر مصرف انرژی در کشورهای منتخب عضو اوپک
        منیره دیزجی
        هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر مصرف انرژی می باشد. امروزه انرژی نقش برجسته‌ای را در حوزه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی ایفا می کند. جوامع به دلیل محدودیت و کمیابی منابع انرژی، فشار هزینه ای ناشی از افزایش قیمت انرژی، همچنین آثار محیط زیستی ناشی از مصرف انرژ أکثر
        هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر شاخص توسعه انسانی بر مصرف انرژی می باشد. امروزه انرژی نقش برجسته‌ای را در حوزه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی ایفا می کند. جوامع به دلیل محدودیت و کمیابی منابع انرژی، فشار هزینه ای ناشی از افزایش قیمت انرژی، همچنین آثار محیط زیستی ناشی از مصرف انرژی‌های فسیلی، بدنبال راهکارهایی هستند تا مصرف انرژی را بدون آسیب زدن به روند رشد اقتصادی کاهش دهند. همچنین با توجه به نقش و اهمیت گسترده‌ی انرژی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها، تعیین عوامل تاثیر گذار بر تقاضای انرژی از اهمیت خاصی بر خوردار است. افزایش دانش و آگاهی، بهبود سرمایه انسانی و در نتیجه افزایش سطح توسعه انسانی منجر به درک بهتر اهمیت حفظ محیط زیست و کاهش مصرف انرژی های تجدید ناپذیر می شود. از سوی دیگر با توجه به گستردگی منابع انرژی در کشورهای عضو اوپک و ارتباط بین مصرف انرژی و توسعه انسانی، تعیین کم و کیف رابطه بین این دو متغیر می تواند در تبیین سیاست های بخش انرژی کمک موثری کند. تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با استفاه از روش پانل دیتا طی دوره 2019 1998 تاثیر شاخص توسعه انسانی بر مصرف انرژی در پنج کشور عضو اوپک (ایران، اکوادور، ونزوئلا، قطر و نیجریه) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر مثبت متغیرهای شهرنشینی و ارزش افزوده بخش صنعت بر مصرف انرژی و تاثیر منفی شاخص توسعه انسانی و قیمت نفت بر مصرف انرژی در کشورهای مورد مطالعه می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کاهش فقر( مطالعه موردی 13 کشور منتخب)
        عباس معمار نژاد محمدعلی تقوی اول
        فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) از دهه 1990 به بعد تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم خود را در زمینه های اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی کشورهای مختلف نشان داد .مطالعات بسیاری از ابعاد تأثیرگذاری فاوا بر عملکرد متغییرهای گوناگون اقتصادی صورت گرفته است اما هدفی که ما در این مقاله به أکثر
        فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) از دهه 1990 به بعد تأثیرات مستقیم و غیر مستقیم خود را در زمینه های اقتصادی ، فرهنگی و سیاسی کشورهای مختلف نشان داد .مطالعات بسیاری از ابعاد تأثیرگذاری فاوا بر عملکرد متغییرهای گوناگون اقتصادی صورت گرفته است اما هدفی که ما در این مقاله به دنبال آن هستیم اثر گذاری فاوا بر جنبه های غیر اقتصادی چون فقر یا توسعه انسانی است که با پی بردن به اهمیت این تأثیرگذاری می توان به اهداف بلندمدتی که سیاست بسیاری از کشورهای در حال توسعه در ریشه کن نمودن فقر است دست یابیم.با توجه به هدف مقاله که در پی بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کاهش فقر می باشد ، قلمرو تحقیق مطالعه بدلیل همگن بودن برخی زیرساخت ها از 13 کشور در حال توسعه ای چون ایران، بنگلادش، برزیل، مصر، هند، تایلند ، مالزی، ، فیلیپین، پاناما،پاکستان ،سنگال، اندونزی و ترکیه میباشد که برای دوره زمانی 2008- 1995 با استفاده از روش داده های تلفیقی (پانل دیتا) ارزیابی گردیده است . در برآورد الگوی تجربی اثر فاوا بر کاهش فقر کشورهای مورد بحث از اجزای شاخص ICT چون تعداد خطوط تلفن ثابت ،تعداد خطوط تلفن همراه و تعداد کامپیوترهای شخصی هر کدام به ازای هر 100 نفر و همچنین میزان سرمایه گذاری در فاوا در کنار شاخص توسعه انسانی(HDI) بر روی شاخص فقر انسانی (HPI) مبیین وجود یک رابطه معنی دار و قوی دارد. طبقه بندی JEL: O15 ، O33 ، C23 تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - واکاوی اثر درآمدهای ناشی از تولید انرژی بر شاخص توسعه انسانی در ایران
        علی سلمانپور زنوز سیامک شکوهی فرد محرم ابوالحسن زاده اصل
        توسعه انـسانی به عنوان هدف نهائی فعالیـت های بشری و از جمله اهداف فرآیند توسـعه می باشد که نشانگر رفاه اجتماعی می باشد . توسعه انسانی بر حسب تعریف عبارت اســت از افزایـش دامنه انتخاب افراد به طوری که منجر به دستیابی به زندگی مثمرتر ، سالم تر و طولا نی تر شود. هم چنین ان أکثر
        توسعه انـسانی به عنوان هدف نهائی فعالیـت های بشری و از جمله اهداف فرآیند توسـعه می باشد که نشانگر رفاه اجتماعی می باشد . توسعه انسانی بر حسب تعریف عبارت اســت از افزایـش دامنه انتخاب افراد به طوری که منجر به دستیابی به زندگی مثمرتر ، سالم تر و طولا نی تر شود. هم چنین انرژی به عنوان یکی از نهاده‌های مهم تولید جایگاه ویژه‌ای در توسعه اقتصادی هر کشور دارد. کشور ما نیز به لحاظ برخورداری از منابع انرژی و نیروی انسانی، از غنی ترین کشورهای جهان است. بنابراین منطقی است که از این مزیت در جهت توسعه اقتصادی، حداکثر بهره برداری لازم صورت گیرد. بنابراین باتوجه به اهمیت موضوع در این پژوهش اثر درآمدهای ناشی از تولید انرژی بر روی شاخص توسعه انسانی کشور مورد بررسی گرفته است و در این راستا از داده های سری زمانی سال های 1393 - 1358 و روش خودرگرسیونی برداری استفاده می گردد. الگــوی برآوردی تحقیق شش متغیر بیکاری ، شاخص توسعه انسانی ، تولید ناخالص داخلی ، سرمایه گذاری کل ، متغیر موهومی جنگ و درآمد انرژی وارد مدل شدند و از دو معیار تابع عکس العمل و تجزیه واریانس استفاده می گردد. بعد از انجام آزمون های مانایی ، هم جمعی وعلیت گرنجر، با استفاده از برآورد مدل خود رگرسیونی برداری نهایتا نتایج به دست آمده بیانگر این است که، درآمد ناشی از انرژی تاثیر مثبت بر روی شاخص توسعه انسانی دارد و همچنین تولید ناخالص داخلی تأثیر مثبت ، بیکاری و دوران جنگ تأثیر منفی بر روی شاخص توسعه انسانی دارند . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی عملکرد ایران در دستیابی به شاخص توسعه‌ی انسانی (مطالعه موردی: کشورهای منطقه منا)
        تقی ترابی سمانه طریقی محمدرضا پاکروان حسین سلطانی‌نژاد
        شاخص‌ توسعه انسانی، شاخصی چند بعدی است که سطج توسعه ی انسانی موجود در یک کشور را نمایه می سازد. استفاده بهینه از امکانات موجود برای دستیابی به بالاترین مقدار این شاخص، می تواند موجبات پیشرفت یک کشور را با هزینه های کمتر فراهم سازد. لذا بررسی عملکرد یک کشور در دستیابی به أکثر
        شاخص‌ توسعه انسانی، شاخصی چند بعدی است که سطج توسعه ی انسانی موجود در یک کشور را نمایه می سازد. استفاده بهینه از امکانات موجود برای دستیابی به بالاترین مقدار این شاخص، می تواند موجبات پیشرفت یک کشور را با هزینه های کمتر فراهم سازد. لذا بررسی عملکرد یک کشور در دستیابی به این شاخص، می تواند مسیر لازم برای ارائه‌ی سیاست‌های موثر بر روند تغییرات آن را میسر سازد. در مطالعه حاضر، عملکرد کشور ایران در بین کشورهای منطقه ی منا در دستیابی به شاخص توسعه انسانی، با استفاده از رهیافت تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهدکه با توجه به ورودی‌ها و خروجی های منتخب، ایران در دستیابی به شاخص توسعه ی انسانی دارای 88 درصد کارایی و 12 درصد ناکارایی می باشد. طبق این نتیجه، اگر کشور ایران در استفاده از منابع و ظرفیت های موجود، حداکثر کارشناسی و دقت لازم را داشته باشد، می تواند شاخص HDI را از مقدار 702/0 به 837/0 ارتقاء دهد. لذا، پیشنهاد می شود که سیاست گذاران، مدیران اجرائی و نهادها، در جهت استفاده بهینه از موجودی منابع برای افزایش سطح توسعه یافتگی افراد جامعه، گام های اساسی بردارند.طبقه بندی JEL: تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - رشد اقتصادی، توسعه انسانی و آلودگی آب ناشی از فعالیت های اقتصادی در کشور های منتخب جهان
        منیره دیزجی سلماز غلامی نژاد دیزگاه
        پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه های اقتصادی و با استفاده از روش داده های تلفیقی، شواهد تجربی آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی کشورهای منتخب را بررسی می کند. برای این منظور، فرضیه زیست محیطی کوزنتس، با استفاده از داده های 22 کشور در دوره زمانی 2005-1997 و با لحاظ آلودگی آب (نی أکثر
        پژوهش حاضر با تکیه بر نظریه های اقتصادی و با استفاده از روش داده های تلفیقی، شواهد تجربی آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی کشورهای منتخب را بررسی می کند. برای این منظور، فرضیه زیست محیطی کوزنتس، با استفاده از داده های 22 کشور در دوره زمانی 2005-1997 و با لحاظ آلودگی آب (نیاز بیو شیمیایی اکسیژن آب) به عنوان شاخص آلودگی و تولید ناخالص داخلی سرانه به عنوان شاخص رشد اقتصادی ، مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین شاخص توسعه انسانی تعدیل شده که شامل متغیرهای اجتماعی بسیاری از قبیل سلامت، حقوق سیاسی، آزادی های مدنی، نسبت ثبت نام و نسبت سواد بزرگسالان می باشد و نیز سهم ارزش افزوده بخش صنعت از تولید نا خالص داخلی، تراکم جمعیت و درجه باز بودن اقتصاد متغیرهای دیگری هستند که در قالب این فرضیه مورد بررسی قرار می گیرند. نتایج بررسی ، نشان دهنده یک رابطه U معکوس میان آلودگی و رشد اقتصادی می باشد که تایید کننده فرضیه زیست محیطی کوزنتس می باشد. با توجه به نقطه بازگشت منحنی زیست محیطی کوزنتس می توان نتیجه گرفت که کشورهای توسعه یافته در شاخه نزولی منحنی و کشورهای کمتر توسعه یافته در شاخه صعودی منحنی کوزنتس قرار دارند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، آلودگی محیط زیست یک رابطه منفی با شاخص توسعه انسانی و درجه باز بودن اقتصاد دارد و از طرفی دارای رابطه مثبت با ارزش افزوده بخش صنعت می باشد. طبقه بندی JEL: HO , O10, D19 تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تاثیر مخارج بهداشتی (دولتی - خصوصی) بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای منتخب با سطوح درآمدی بالا، متوسط و پایین: 2010 – 2000
        محسن بارونی تورج هراتی خلیل آباد جواد هراتی
        مقدمه: در دهه‌های اخیر، شاخص توسعه انسانی به یکی از کاربردی‌ترین شاخص‌ها برای اندازه‌گیری سطح توسعه کشورها تبدیل شده است. عوامل متعددی وجود دارند که بر توسعه انسانی موثر می‌باشند. مخارج بهداشتی از عوامل مهمی است که بر رشد و توسعه اقتصادی اثر می‌گذارد. این مخارج می‌تواند أکثر
        مقدمه: در دهه‌های اخیر، شاخص توسعه انسانی به یکی از کاربردی‌ترین شاخص‌ها برای اندازه‌گیری سطح توسعه کشورها تبدیل شده است. عوامل متعددی وجود دارند که بر توسعه انسانی موثر می‌باشند. مخارج بهداشتی از عوامل مهمی است که بر رشد و توسعه اقتصادی اثر می‌گذارد. این مخارج می‌تواند در کنار نیروی انسانی و سرمایه فیزیکی موجب افزایش توسعه انسانی گردد. هدف این مطالعه بررسی اثر مخارج بهداشتی در دو بخش دولتی و خصوصی بر شاخص توسعه انسانی می‌باشد. روش پژوهش: در این مطالعه داده‌های پنل برای سال‌های 2000 تا 2010 برای 16 کشور با سطوح درآمدی بالا، و13 و 22 کشور با سطح درآمدی متوسط و پایین مورد استفاده قرار گرفته است. به منظور تعیین اثر مخارج بهداشتی بر شاخص توسعه انسانی، مدل‌های رگرسیونی پنل دیتا با اثرات ثابت و تصادفی مورد استفاده قرار گرفته است. هم‌چنین تحلیل داده‌ها به کمک نرم افزار Eviews6 انجام شده است. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که به ترتیب مخارج کل بهداشتی، دولتی و خصوصی در کشورهای با سقف درآمد متوسط دارای تاثیر مثبت و معنی‌داری (008/0، 012/0، 01/0) بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای مختلف می‌باشد. هم‌چنین مخارج بهداشتی دولتی در کشورهای با سطح درآمدی پایین دارای اثر بیشتری بر شاخص توسعه انسانی می‌باشد (005/0). نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه بیانگر تاثیر معنی‌دار مخارج بهداشتی در بهبود وضعیت بهداشتی و توسعه کشورهای مورد مطالعه می‌باشد. هم‌چنین افزایش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی گام مهمی در دست‌یابی به اهداف توسعه کشورها می‌باشد. به همین منظور لازم است تا مدیران و سیاست‌گذاران نظام سلامت کارایی در تخصیص مخارج بهداشتی در دو بخش خصوصی و دولتی را مد نظر قرار دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - شاخص‌های توسعه انسانی، مرگ و میر کووید19، رهیافت پانل هم‌جمعی (تحلیل اقتصاد سلامت در کشورهای در حال توسعه منتخب)
        سودابه جمال اف مریم شریف نژاد دکتر محمدحسن‌ فطرس احمد  سرلک
        مقدمه: با توجه به تهدید کووید-19 برای سلامت عمومی جهان، سازمان بهداشت جهانی برای نشان دادن علاقه بین المللی به هماهنگی واکنش های بین المللی به این بیماری، وضعیت اضطراری بهداشت عمومی را مطرح و پس از آن، مسئله کووید-19 جهانی اعلام گردید. در جهانی به شدت بهم پیوسته با پیون أکثر
        مقدمه: با توجه به تهدید کووید-19 برای سلامت عمومی جهان، سازمان بهداشت جهانی برای نشان دادن علاقه بین المللی به هماهنگی واکنش های بین المللی به این بیماری، وضعیت اضطراری بهداشت عمومی را مطرح و پس از آن، مسئله کووید-19 جهانی اعلام گردید. در جهانی به شدت بهم پیوسته با پیوندهای قوی بین کشورها، اثرات شیوع بیماری فراتر از مرگ و میر و عوارض ناشی از بیماری دیده می‌شود. زیرا با کاهش فعالیت‌های اقتصادی عملکرد زنجیره تامین جهانی نیز مختل خواهد شد. با توجه به اهمیت این موضوع و پیامدهای مخرب شیوع این ویروس بر اقتصاد جهانی، لازم است که در جهت کاهش این مشکل گامی برداشته شود. بنابراین هدف این مطالعه بررسی و تحلیل اثرات بلند مدت شاخص توسعه انسانی و مولفه های آن(امید به زندگی، سواد، درآمد سرانه، شهرنشینی و اشتغال) بر مرگ و میر ناشی از کرونا در کشورهای در حال توسعه منتخب (30 کشور در حال توسعه با شاخص توسعه انسانی نسبتا بالا) در دوره زمانی 2022-2019 است. روش پژوهش: بدین منظور از روش های FMOLS و DOLS بهره گرفته شده است. یافته‌ها: نتایج حاکی از این است که شاخص توسعه انسانی و مولفه های آن(امید به زندگی، سواد، درآمد سرانه، شهرنشینی و اشتغال) در بلند مدت تاثیر منفی و معناداری بر میزان مرگ و میر کرونا در کشورهای در حال توسعه منتخب دارد. نتیجه‌گیری: از آنجایی که شاخص توسعه انسانی بر مرگ و میر کرونا در کشورهای در حال توسعه منتخب در بلند مدت اثر منفی و معنادار دارد، پس بهبود شاخص‌های سلامتي، اجتماعي و اقتصادی مي تواند موجب كاهش میزان میرایی کرونا در جوامع گردد. بنابراين، لازم است دولت ها در بخشهای جامعه به ويژه اقتصاد، آموزش و امنیت نیز مداخلاتي انجام دهند تا تقويت كننده اصلاحات بخش سلامت باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - مطالعه و بررسی رابطه بین شاخص های توسعه انسانی و فساد اداری در کشورهای منتخب طی سال های 2010 الی 2012
        مریم نجار نهاوندی حمید خورسنداسیابر
        در این تحقیق به کمک اطلاعات ارائه شده توسط سازمان های UNDP وTransparency International طی سال های 2010 تا 2012، به بررسی نوع و قدرت رابطه بین فساد اداری و توسعه انسانی در جوامع پرداخته شده است. مدل تئوریک به دست آمده حاکی از وجود رابطه دو طرفه بین شاخص فساد اداری (CPI) أکثر
        در این تحقیق به کمک اطلاعات ارائه شده توسط سازمان های UNDP وTransparency International طی سال های 2010 تا 2012، به بررسی نوع و قدرت رابطه بین فساد اداری و توسعه انسانی در جوامع پرداخته شده است. مدل تئوریک به دست آمده حاکی از وجود رابطه دو طرفه بین شاخص فساد اداری (CPI) و شاخص توسعه انسانی (HDI) می باشد. فساد اداری به صورت غیر مستقیم با تأثیر منفی بر میزان درآمد ناخالص ملی و رشد اقتصادی میزان توسعه انسانی را محدود می کند و فرایند توسعه انسانی نیز به صورت مستقیم با وضع قوانین جدید و افزایش اقتدار و درآمد دولت بر افزایش فساد اداری تأثیرگذار است. اطلاعات موجود توسط مدل های رگرسیونی مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی نتایج حاکی از وجود رابطه معنادار آماری قوی بین دو شاخص توسعه انسانی (HDI) و فساد اداری (CPI) در سال های 2010 تا 2012 می باشد. همچنین نتایج نشان می دهد زیرشاخص های توسعه انسانی (امید به زندگی، پیشرفت تحصیلی و درآمد ناخالص ملی) به عنوان متغیرهای مستقل در میزان شاخص فساد اداری (CPI) تأثیرگذار بوده و بیشترین سهم در این رابطه نیز متعلق به زیرشاخص درآمد ناخالص ملی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - توسعه انسانی در نواحی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بهمئی
        منوچهر جوانمردی مسعود مهدوی
        توسعه انسانی مفهوم جدیدی است که سازمان ملل متحد از سال 1990 آن را جایگزین در آمد سرانه و تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار توسعه یافتگی نمود، و گویای آن است که درآمد همه زندگی انسان نیست و پیشرفت را نمی توان تنها با درآمد سرانه اندازه گیری کرد، بلکه هدف اصلی بهره مند سا أکثر
        توسعه انسانی مفهوم جدیدی است که سازمان ملل متحد از سال 1990 آن را جایگزین در آمد سرانه و تولید ناخالص داخلی به عنوان معیار توسعه یافتگی نمود، و گویای آن است که درآمد همه زندگی انسان نیست و پیشرفت را نمی توان تنها با درآمد سرانه اندازه گیری کرد، بلکه هدف اصلی بهره مند ساختن راستین انسان و بهبود بخشیدن به کیفیت بهتر زندگی اوست. براساس این ایده انسان محور توسعه بوده و تمرکز اصلی روی ابعاد انسانی توسعه است. توجه به این مسئله موجب شد که سازمان ملل متحد شیوه جدیدی را برای اندازه گیری توسعه تحت عنوان شاخص توسعه انسانیارائه کندکه بازگو کننده متوسط Human DevelopmentIndexدستیابی در سه بعد اساسی توسعه انسانی (آموزش،بهداشت، و اقتصاد) است. این مقاله به منظور شناخت و سنجش شاخص های توسعه انسانی و ارتقاء آنها در نواحی روستایی کشور و با مطالعه موردی روستاهای شهرستان بهمئی انجام شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - تحلیلی بر درجه‌بندی شاخص‌های توسعه‌یافتگی در نواحی روستایی
        علی شمس‌الدینی
        سکونتگاه‌های روستایی در قامت اولین زیست بوم‌های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه‌یافتگی روبه‌رو شده‌اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری‌های روستایی و کم برخورداری أکثر
        سکونتگاه‌های روستایی در قامت اولین زیست بوم‌های انسانی به ویژه در جوامع درحال توسعه با توجه به روندهای اقتصادی- اجتماعی و سیاسی حاکم بر این کشورها با فقر مضاعف، نابرابری و عدم توسعه‌یافتگی روبه‌رو شده‌اند. در این زمینه تلاش در جهت رفع نابرابری‌های روستایی و کم برخورداری حاصل از آن در روستاها نیازمند شناخت همه جانبه از وضعیت توسعه یافتگی اینگونه مراکز جمعیتی می‌باشد. در تحقیق پیش‌رو به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استناد به داده‌های کتابخانه‌ای میدانی ضمن شناخت؛ به ارزیابی درجه توسعه یافتگی نواحی روستایی شهرستان رستم با موردشناسی دهستان رستم دو اقدام شده است. سنجش داده‌ها با استفاده از شاخص های توسعه انسانی و شاخص مرکزیت انجام گرفته است. در این پژوهش با 17 شاخص و متغیر اقتصادی، زیرساختی، آموزشی و بهداشتی سطوح توسعه یافتگی روستاها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده‌ایم. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که: روستاهای مورد مطالعه به لحاظ درجه برخورداری و توسعه یافتگی از سطح بسیار پایینی برخوردارند که این امر سبب مهاجرت روستائیان به شهرهای پیرامون شده است. فقط شهرک دهنو به عنوان مرکز دهستان دارای ضریب برخورداری بالایی بوده و دیگر روستاها از رتبه بسیار پایینی برخوردارند. همچنین به لحاظ شاخص های آموزش و بهداشتی روستاهای دهستان در شرایط مطلوب تری قرار گرفته‌اند. از نظر اشتغال و شاخص های اقتصادی نیز تمام روستاها توسعه نیافته و کم برخوردار هستند. در نهایت بررسی شاخص‌ها بیانگر غیربرخورداری و نیمه توسعه یافتگی روستاهای مورد مطالعه است، که این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی یکپارچه در جهت ایجاد تعادل و زمینه سازی به منظور توسعه یافتگی در اینگونه مراکز سکونتگاهی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - بررسی و تعیین شاخص‌های توسعه انسانی-آموزش در استان‌های کشور (در سا‌ل‌های 1387 و 1388)
        رضا زینل زاده صمد برزویان علیرضا قجری
        چکیده مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان های کشور در یک فاصله زمانی بیش از یک دهه از مهم ترین اقداماتی است که می بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش أکثر
        چکیده مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان های کشور در یک فاصله زمانی بیش از یک دهه از مهم ترین اقداماتی است که می بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش حاضر با توجه به این مهم، انجام گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی شاخص های سه گانه مستقیم، غیرمستقیم و مالی برای رفع انتقاد های وارده به روش شاخص توسعه انسانی در ترکیب شاخص ها، از تلفیق روش‌های آماری چند متغیره استفاده شده است. لذا161 شاخص در دو مقطع زمانی1375 و 1388 به کمک تکنیک های تاکسونومی عددی و تجزیه به مولفه های اصلی با هم تلفیق شده و در نهایت ضریب توسعه نیافتگی هر یک از استان ها،در مقایسه با سایر استان ها محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد که در متوسط ضریب عدم برخورداری بین استان‌ها حدود 2/22 درصد بهبود به وجود آمده است،اما شدت نابرابری بین آن‌ها افزایش یافته است. هم در سال 1375 و هم در سال 1388 از نظر ترکیب شاخص های اصلی توسعه انسانی، استان تهران در رتبه اول و استان سیستان و بلو چستان در رتبه آخر قرار دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - بررسی شاخص های توسعه انسانی با تاکید بر تبعیض و نابرابری جنسیتی در نواحی روستایی
        خدیجه نیسی منوچهر جوانمردی
        اکثر زنان در دنیا نیاز به حمایت بنیادی در کارکرد زندگی انسانی دارند تفاوتهای ناحیه ای در دسترسی به منافع توسعه بر اساس جنسیت در ایران وجود دارد. این مطالعه درصدد تجزیه و تحلیل شاخص تبعیض جنسیتی می باشد، که این شاخص برای دو جنس به تفکیک به منظور نشان دادن نابرابری جنسیتی أکثر
        اکثر زنان در دنیا نیاز به حمایت بنیادی در کارکرد زندگی انسانی دارند تفاوتهای ناحیه ای در دسترسی به منافع توسعه بر اساس جنسیت در ایران وجود دارد. این مطالعه درصدد تجزیه و تحلیل شاخص تبعیض جنسیتی می باشد، که این شاخص برای دو جنس به تفکیک به منظور نشان دادن نابرابری جنسیتی مورد استفاده قرارمی گیرد. پژوهش حاضر به طور میدانی، در حوزه روستایی و در روستاهای شهرستان باوی انجام گردید. در این پژوهش به زیر شاخص های اصلی این شاخص از جمله شاخص آموزش عمومی، شاخص درآمد سرانه و امید به زندگی اشاره شده است که این شاخص بر شهرستان باوی تطبیق داده شده است و مربوط به سال 1390 می باشد که طبق اطلاعات اولیه روستاهای این شهرستان از سال 1385 تا 1390 پیشرفت چشم گیری داشته اند. شهرستان مورد مطالعه در شرق اهواز با وسعت 95477 هکتار و با جمعیتی برابر با 89160 نفر قرار دارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تاثیر این شاخص بر شهرستان در برخی معیارها سبب پیشرفت شهرستان و برخی معیارها عقب ماندگی شهرستان را نشان می دهد که در شاخص تبعیض جنسیتی که تفاوتها هر چند نا چیز بین زنان و مردان، به وضوح قابل مشاهده است چه از نظر آموزشی و یا از نظر درآمد، که در همه موارد برتری مردان نسبت به زنان را نشان می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی جغرافیای توسعه‌یافتگی استان‌های ایران با استفاده از شاخص توسعه انسانی
        قاسم محمدی
        مفهوم توسعه انسانی، رویکردی کل‌نگر به زندگی بهتر است که به پرورش استعدادها و قوای ذهنی در کنار مصرف کالاها و خدمات تأکید دارد و با هدف قرار دادن زندگی بهتر افق پویایی را فراروی انتخاب‌های انسانی قرار می‌دهد. در افق چشم‌انداز بیست‌ساله ایران آمده است: ایران توسعه‌یافته، أکثر
        مفهوم توسعه انسانی، رویکردی کل‌نگر به زندگی بهتر است که به پرورش استعدادها و قوای ذهنی در کنار مصرف کالاها و خدمات تأکید دارد و با هدف قرار دادن زندگی بهتر افق پویایی را فراروی انتخاب‌های انسانی قرار می‌دهد. در افق چشم‌انداز بیست‌ساله ایران آمده است: ایران توسعه‌یافته، برخوردار از دانش پیشرفته، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد و برخوردار از سلامت است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بر آن است تا وضعیت موجود استان‌های کشور را از نظر برخورداری از شاخص‌های توسعه انسانی را برمبنای سرشماری‌های سال‌های 1390 و 1395 ارزیابی کند. براساس یافته‌های تحقیق میانگین شاخص آموزش در کشور 503/. شاخص سلامت 673/. و شاخص استاندارد زندگی 336/. و شاخص ترکیبی توسعه انسانی 749/. است. شاخص سلامت بیشترین میزان و شاخص استاندارد زندگی کمترین رقم را در سطح کشور دارد. مطلوب‌ترین وضعیت شاخص توسعه انسانی به ترتیب مربوط به استان‌های تهران با 936/. البرز با 926/. و یزد با 862/. است. نامطلوب‌ترین وضعیت این شاخص به ترتیب مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان با 446/. و کردستان با 561/. است. استان سیستان و بلوچستان در تمامی شاخص‌های توسعه انسانی نامطلوب‌ترین وضعیت را دارد. هرچند که سطح‌بندی استان‌ها براساس شاخص توسعه انسانی حاکی از آن است که ردة بسیار محروم منطبق با استان‌های مرزی و ردة استان‌هایی که مطلوب‌ترین وضعیت را دارا هستند مربوط به مناطقی است که اغلب در مرکز کشور واقع شده‌اند اما براساس نتایج در اغلب استان‌های کشور در بین دو سرشماری رشد مشاهده شده به‌طوری که استان‌های محروم بیشترین رشد را داشته‌اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بررسی تاثیر توسعه اقتصادی بر تلفات ترافیک جادهای در کشورهای با درآمد بالا و متوسط با رویکرد گشتاورهای تعمیمیافته
        اشکان رحیم زاده
        چکیدههدف این تحقیق بررستتی تاثیر توستتعه اقتصتتادی و توستتعه انستتانی بر تلفات ترافیک جادهای در دو گروهکشورهای با درآمد بالا و متوسط میباشد . دادهها در این تحقیق از مجموعه شاخص های توسعه بانک جهانی( WDI ( مربوط به دو گروه کشتتتورهای با درآمد بالا و متوستتتط که بر استتتا أکثر
        چکیدههدف این تحقیق بررستتی تاثیر توستتعه اقتصتتادی و توستتعه انستتانی بر تلفات ترافیک جادهای در دو گروهکشورهای با درآمد بالا و متوسط میباشد . دادهها در این تحقیق از مجموعه شاخص های توسعه بانک جهانی( WDI ( مربوط به دو گروه کشتتتورهای با درآمد بالا و متوستتتط که بر استتتاس گزارش ستتتازمان ملل2121 بهدستتتآمده استتت. - طبقهبندیشتتدهاند، در دوره زمانی 2111 با توجه به اینکه اطلاعات بهکار گرفتهشده در این تحقیق ناهمگون بوده از آزمون همجمعی پدرونی ا ستفاده شده ا ست. نتایج این آزمون دلالت برآن دارد که متغیرهای مدل در بلندمدت، با یکدیگر ارتباط دارند. نتایج برآورد مدل به روش گشتتتتاورهایتعمیمیافته ن شان میدهد در مجموعه ک شورهای منتخب با درآمد بالا، تأثیر متغیرهای تولید ناخالص داخلی،نرخ بیکاری و شتتتاخص توستتتعه انستتتانی بر تلفات جاده ای منفی و معنادار بوده در حا لی که در مجموعهکشتتورهای منتخب با درآمد متوستتط تأثیر متغیرهای تولید ناخالص داخلی ستترانه و نرخ بیکاری بر تلفاتجادهای مثبت و معنادار و تأثیر شاخص توسعه انسانی منفی و معنادار بهدستآمده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجان شرقی به روش ( HDI )
        کرامت اله زیادی نوید سعیدی رضوانی لیلا بقال صالح پور
        هدف اصلی این پژوهش سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجانشرقی بر اساس پاره ای از شاخص های توسعه بمنظور دستیابی به میزان و علل نابرابری های منطقه ای همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی نواحی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از مدل أکثر
        هدف اصلی این پژوهش سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجانشرقی بر اساس پاره ای از شاخص های توسعه بمنظور دستیابی به میزان و علل نابرابری های منطقه ای همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی نواحی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از مدل (HDI) یا شاخص ترکیبی توسعه انسانی است که در آن از 31 شاخص تقلیل یافته به هفت عامل اقتصادی- اجتماعی، جمعیتی، تسهیلات مسکن، بهداشتی- درمانی، اشتغال، زیرساخت های طبیعی- اقتصادی، کشاورزی و عامل تلفیقی متشکل از هفت عامل در سه مقطع زمانی 1365 ، 1375 و 1385 استفاده شده است . پس از تجزیه تحلیل مدل نتایج بدست آمده بیانگر این است که میان شهرستان های استان به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه تفاوت اساسی وجود دارد و این شهرستان ها قابل رتبه بندی در سه گروه برخوردار ، نیمه برخوردار و محروم هستند که با گذشت زمان بر میزان برخورداری آنها افزوده شده است . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - تحلیل تأثیر شاخص‌های اقتصاد دانش‌محور بر تولید ناخالص داخلی کشورها
        کاظم امجدی غلامرضا رهبری بنائیان غلامرضا سلطانی فسقندیس
        اهمیت روز افزون نقش دانش در اقتصاد به تفکر اقتصاد دانش محور منجر شده است. اقتصاد دانش محور را می‌توان نوعی از اقتصاد تصور کرد که در آن تولید و بهره‌برداری از دانش نقش عمده‌ای در ایجاد ثروت ایفا می‌کند. بر همین اساس نیز هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر شاخص های اقتصاد دانش أکثر
        اهمیت روز افزون نقش دانش در اقتصاد به تفکر اقتصاد دانش محور منجر شده است. اقتصاد دانش محور را می‌توان نوعی از اقتصاد تصور کرد که در آن تولید و بهره‌برداری از دانش نقش عمده‌ای در ایجاد ثروت ایفا می‌کند. بر همین اساس نیز هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر شاخص های اقتصاد دانش محور بر تولید ناخالص داخلی کشورها می باشد. در راستای هدف اصلی مقاله پنج فرضیه مطرح شده است. این تحقیق بر اساس هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و توسعه ای و بر اساس ماهیّت انجام کار از نوع توصیفی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کشورهایی می باشد که داده های مربوط به درجه اقتصاد دانش محور بودن آنها در پایگاه اطلاعاتی بانک جهانی موجود می باشد. تعداد این کشورها بر اساس داده های این پایگاه 148 کشور می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق از آزمون های آماری کلموگروف- اسمیرنوف و آزمون رگرسیون استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که توسعه انسانی، رژیم اقتصادی و مشوق های اقتصادی، سیستم نوآوری و ابداع، آموزش و منابع انسانی و زیر ساخت های اطلاعاتی بر تولید ناخالص داخلی کشورها تأثیر دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - شناسایی کارکرد بهینه شهری الشتر در راستای توسعه پایدار با تاکید بر ارتقاء شاخص‌های انسانی
        مهتاب ساکی بیژن رحمانی مجید شمس
        دستیابی به توسعه پایدار شهری به منظور بهره-برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف آرمانی برنامه‌ریزان و مدیران توسعه شهری می‌باشد. این پژوهش با هدف کارکرد بهینه شهری الشتر و توسعه پایدار با تاکید بر ارتقاء شاخص‌های انسانی است أکثر
        دستیابی به توسعه پایدار شهری به منظور بهره-برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف آرمانی برنامه‌ریزان و مدیران توسعه شهری می‌باشد. این پژوهش با هدف کارکرد بهینه شهری الشتر و توسعه پایدار با تاکید بر ارتقاء شاخص‌های انسانی است، این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. شاخص‌های منتخب در دو مرحله از طریق مطالعه سوابق( طرح‌های تحقیقاتی، آمارنامه‌ها، کتب) و بهره‌گیری از آراء خبرگان( بهره‌گیری از تکنیک دلفی و استخراج نظر نظریه‌پردازان دانشگاهی و مدیران سازمان‌های مرتبط) گردآوری شده است با استفاده از روش دلفی ادغام گردیدند. پس از استخراج شاخص‌ها با استفاده از دو مدل TOPSIS و AHP- FUSSY وزن‌بخشی و تجزیه و تحلیل شدند، در انتها به وسیله نرم افزار GIS و استفاده از تحلیل semivariogram درون‌یابی گردیدند؛ نتایج تحقیق نشان می‌دهد؛ که شهر الشتر با داشتن توانایی نسبی در زمینه کشاورزی در توسعه منطقه‌ای خود می‌تواند نقش موثری را ایفا نماید همچنین نتایج بخشی برای بررسی وضعیت مناطق شهری الشتر از نظر دسترسی به شاخص‌های توسعه پایدار نشان می‌دهدکه در بین گزینه‌های تحقیق ارزش وزنی شاخص‌های توسعه پایدار نشان می‌دهد: منطقه 3 با ارزش وزنی 627/0 بالاترین رتبه را دارد، بعد از آن به ترتیب مناطق 2، 4 و 1 به ترتیب با ارزش وزنی 602/0، 578/0 و 541/0 اولویت‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - سنجش توسعه انسانی و کیفیت مسکن و شناخت نسبت آنها با استفاده از روش‌های آمار فضایی (محدوده مطالعاتی: استان‌های کشور)
        قاسم محمدی
        توسعه انسانی در دهه 1990 میلادی پس از شکست اندازه‌گیری‌های تک بعدی بر مبنای درآمد سرانه، معرفی شد. توسعه انسانی شاخصی چند بعدی است که بنابر تعریف برنامه توسعه سازمان ملل عبارت است از فرآیند بسط انتخاب‌های انسانی و افزایش سطح رفاه زندگی. این شاخص پیشرفت‌های انسانی را در أکثر
        توسعه انسانی در دهه 1990 میلادی پس از شکست اندازه‌گیری‌های تک بعدی بر مبنای درآمد سرانه، معرفی شد. توسعه انسانی شاخصی چند بعدی است که بنابر تعریف برنامه توسعه سازمان ملل عبارت است از فرآیند بسط انتخاب‌های انسانی و افزایش سطح رفاه زندگی. این شاخص پیشرفت‌های انسانی را در سه بعد آموزشی، سلامت و استاندارد‌های زندگی می‌سنجد. با تکیه بر این رویکرد، استان‌های کشور مورد سنجش و سطح‌بندی قرار گرفت. روش مطالعاتی پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و بر اساس هدف از نوع کاربردی می‌باشد. شاخص‌های مسکن نیز متغیر دیگری است که در این تحقیق در سطح استان‌های کشور ارزیابی شد. با استفاده از مدل‌های موریس، تاپسیس، ویکور، کپلند و ضریب پراکندگی وضعیت توسعه یافتگی استان‌ها بررسی و تحلیل شد و در انتها با روش‌های آمار فضایی، خود همبستگی فضایی شاخص‌ها بر روی نقشه نشان داده شد. نتایج نشان دهنده تمرکز توسعه‌یافتگی (انسانی، مسکن) در نواحی مرکزی کشور و نواحی کم برخوردار منطبق با مناطق پیرامونی و مرزی کشور می‌باشد. در شاخص HDI سه استان تهران، البرز و یزد استان‌ها برتر و استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان و خراسان شمالی کمترین امتیاز را در این شاخص دارند. در شاخص‌های مسکن نیز تهران، البرز و قم بهترین وضعیت و استان‌های سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و خراسان جنوبی پایین‌ترین سطح را دارند. همچنین آزمون همبستگی پیرسون با ضریب 70 درصد رابطه بین شاخص توسعه انسانی و شاخص مسکن را نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - تأثیر حکمرانی خوب بر توسعه انسانی: یک تحلیل بین کشوری
        سید نظام الدین مکیان مژده بی باک
        چکیده یکی از مهم‌ترین اهداف کشور‌ها دست‌یابی به توسعه است و در این مسیر تلاش می‌شود برای دموکراسی، افزایش سطح دانش و آگاهی افراد جامعه و ... گام‌هایی برداشته شود. دیدگاه توسعه انسانی، مردم را سرمایه‌های واقعی یک کشور می‌داند و به دنبال ایجاد بستری است که افراد جامعه بت أکثر
        چکیده یکی از مهم‌ترین اهداف کشور‌ها دست‌یابی به توسعه است و در این مسیر تلاش می‌شود برای دموکراسی، افزایش سطح دانش و آگاهی افراد جامعه و ... گام‌هایی برداشته شود. دیدگاه توسعه انسانی، مردم را سرمایه‌های واقعی یک کشور می‌داند و به دنبال ایجاد بستری است که افراد جامعه بتوانند به ‌همراه دانش و سلامت در محیطی خلاق زندگی کنند. در این پژوهش، تأثیر شاخص حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی در دو گروه کشورهای منتخب اسلامی و OECD در دوره زمانی 2012-2005 مورد بررسی قرار خواهد گرفت. داده‌های مورد استفاده به صورت داده‌های تابلویی متوازن است. هم‌چنین برای نتیجه‌گیری بهتر از چندین متغیر کنترلی و برای تخمین از مدل FGLS استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که در کشورهای OECD رابطه مثبت و معنا‌داری بین شاخص حکمرانی خوب و آزادی اقتصادی با توسعه انسانی وجود دارد، اما در کشورهای اسلامی این رابطه از نظر آماری معنادار نیست که نشان‌دهنده ضعف حکمرانی خوب و آزادی اقتصادی در این کشور‌ها و تأثیر نامناسب آن بر شاخص توسعه انسانی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - دولت توسعه گرای لولا داسیلوا (2003-2011)و شاخص توسعه انسانی در برزیل
        عبدالرضا سیفی احمد ساعی
        برزیل به عنوان بزرگترین کشور امریکای لاتین و پنجمین کشور وسیع جهان،کمتر از نیمی از وسعت امریکای جنوبی را به خود اختصاص داده است. اقتصاد برزیل در سال های اخیر با رشد و توسعه قابل توجهی مواجه بوده و در سال 2017 به هشتمین اقتصاد برتر جهان تبدیل شده است.اگر چه پس از جنگ جها أکثر
        برزیل به عنوان بزرگترین کشور امریکای لاتین و پنجمین کشور وسیع جهان،کمتر از نیمی از وسعت امریکای جنوبی را به خود اختصاص داده است. اقتصاد برزیل در سال های اخیر با رشد و توسعه قابل توجهی مواجه بوده و در سال 2017 به هشتمین اقتصاد برتر جهان تبدیل شده است.اگر چه پس از جنگ جهانی دوم و طی حضور دولت های مختلف روند نسبی توسعه در برزیل وجود داشته اما در سالهای اخیر و پس از روی کار آمدن لولا داسیلوا، توسعه در این کشور با تحولی اساسی مواجه شده و این کشور توانسته است بر بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه خود مانند فقر،سطح پایین سواد،شکاف طبقاتی،بیکاری و...فائق آید. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی بدنبال پاسخ به این سوال است که دولت توسعه گرای لولا داسیلوا چه تاثیری بر شاخص توسعه انسانی در برزیل داشته است؟ در این مقاله با استفاده از داده ها مختلف آماری مشخص می گردد که لولا داسیلوا با ایجاد یک دولت توسعه گرا و اتخاذ سیاست های راهبردی مانند برنامه کمک هزینه خانواده،برنامه مبارزه با گرسنگی،برنامه رشد پرشتاب توانست در دوران ریاست جمهوری هشت ساله خود شاخص توسعه انسانی در برزیل را به میزان مشهودی ارتقا دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - بررسی و تعیین شاخص‌های توسعه انسانی-آموزش در استان‌های کشور (در سا‌ل‌های 1387 و 1388)
        رضا زینل زاده صمد برزویان علیرضا قجری
        چکیده مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان های کشور در یک فاصله زمانی بیش از یک دهه از مهم ترین اقداماتی است که می بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش أکثر
        چکیده مطالعه و بررسی وضعیت توسعه انسانی، به ویژه در سطح استان های کشور در یک فاصله زمانی بیش از یک دهه از مهم ترین اقداماتی است که می بایست در عصر دانش و فناوری اطلاعات، اقتصاد دانش بنیان برنامه پنجم توسعه کشور در مسیر تحقق اهداف سند چشم انداز کشور انجام پذیرد. پژوهش حاضر با توجه به این مهم، انجام گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی شاخص های سه گانه مستقیم، غیرمستقیم و مالی برای رفع انتقاد های وارده به روش شاخص توسعه انسانی در ترکیب شاخص ها، از تلفیق روش‌های آماری چند متغیره استفاده شده است. لذا161 شاخص در دو مقطع زمانی1375 و 1388 به کمک تکنیک های تاکسونومی عددی و تجزیه به مولفه های اصلی با هم تلفیق شده و در نهایت ضریب توسعه نیافتگی هر یک از استان ها،در مقایسه با سایر استان ها محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد که در متوسط ضریب عدم برخورداری بین استان‌ها حدود 2/22 درصد بهبود به وجود آمده است،اما شدت نابرابری بین آن‌ها افزایش یافته است. هم در سال 1375 و هم در سال 1388 از نظر ترکیب شاخص های اصلی توسعه انسانی، استان تهران در رتبه اول و استان سیستان و بلو چستان در رتبه آخر قرار دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - بررسی روند تحقق عدالت اجتماعی با استفاده از شاخص‌های توسعه انسانی در ایران طی دو دهه اخیر
        رحمت اله بهرامی
        یکی از بحران های اساسی که انسان ها با آن رو برو هستند، بحران فقر و بی عدالتی است. بسیاری از حکومت ها مهمترین شعار خود را تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی یکسان ساکنین کشور به تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای یک زندگی سالم و شرافتمندانه قرار داده اند. اما آیا روند برنامه ریز أکثر
        یکی از بحران های اساسی که انسان ها با آن رو برو هستند، بحران فقر و بی عدالتی است. بسیاری از حکومت ها مهمترین شعار خود را تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی یکسان ساکنین کشور به تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای یک زندگی سالم و شرافتمندانه قرار داده اند. اما آیا روند برنامه ریزی و اجرا به تحقق این هدف منجر شده است؟ آیا واقعاً اثرات توسعه به همه انسان ها می رسد؟ آیا همان طور که در تمامی برنامه های توسعه اعلام می شود، بیشترین اثرات توسعه به کسانی می رسد که به آن نیاز دارند یا برعکس منافع عمدتاً به سمتی سوق پیدا می کند که از امکانات بیشتری برخوردارند؟ برای پاسخ گویی به این سوالات، این نوشته در نظر دارد روند ارتقاء شاخص های توسعه انسانی را در سطح استان های کشور، مورد بحث و بررسی قرار دهد. یافته های به دست آمده نشان می دهد که با وجود پیشرفت های نسبتاً مناسبی که در سطوح کلی معیارهای توسعه انسانی حاصل شده است، این پیشرفت ها عمدتاً در بخش هایی باقی مانده است که از قبل نیز شرایط و امکانات مناسبی در اختیار داشته و افراد فقیر و نیازمند، کمترین بهره را به دست آورده اند. روش این پژوهش مروری، با رویکرد توصیفی - تحلیلی و یافتن مفاهیم نظری توسعه انسانی و کاربرد شاخص های توسعه انسانی و روند آن در ایران بوده است. در تحلیل نهایی از نرم افزار GIS در تعیین درجه توسعه یافتگی استان های کشور استفاده شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - محاسبه و بررسی شاخص توسعه انسانی استان‌های ایران در سال‌های 90،1385 و 95
        حسین عسکری پور لاهیجی رضا عطوفت شمسی
        بهبود شاخص توسعه انسانی بهترین سازوکار توانمندسازی انسان‌ها برای دستیابی به هدف ارتقای سطح زندگی آن‌ها است که از طریق بهره‌گیری از توانمندهای انسانی حاصل می‌شود. ارتقای سطح کیفیت زندگی افراد یک جامعه درگرو تحول اساسی در متغیرهای اقتصادی، آموزشی و بهداشتی است. پژوهش حاضر أکثر
        بهبود شاخص توسعه انسانی بهترین سازوکار توانمندسازی انسان‌ها برای دستیابی به هدف ارتقای سطح زندگی آن‌ها است که از طریق بهره‌گیری از توانمندهای انسانی حاصل می‌شود. ارتقای سطح کیفیت زندگی افراد یک جامعه درگرو تحول اساسی در متغیرهای اقتصادی، آموزشی و بهداشتی است. پژوهش حاضر بر آن است تا وضعیت استان‌های کشور را ازنظر شاخص توسعه انسانی برای سال‌های 1385، 90 و 95 بررسی کند. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی و از حیث نوع پژوهش کاربردی است. میانگین شاخص توسعه انسانی استان‌ها برای سال‌های 1385، 90 و 95 به ترتیب برابر با 660/0، 650/0 و 627/0 است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که استان‌های دارای شاخص توسعه انسانی پایین منطبق بر استان‌های مرزی کشور است. همچنین استان‌هایی که دارای وضعیت مطلوبی در شاخص توسعه انسانی هستند اغلب در مرکز کشور واقع‌شده‌اند. به‌طورکلی بافاصله گرفتن از مرکز کشور به سمت مناطق مرزی، شاخص توسعه انسانی کاهش میابد. ملاحظه می‌گردد که شاخص آموزش استان‌ها، نقطه قوت شاخص توسعه انسانی استان‌ها است. درمجموع نابرابری شدیدی بین استان‌های کشور مشاهده می‌شود و این نابرابری در شاخص رفاه اقتصادی بیش از دو شاخص آموزش و بهداشت است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - تأثیر توسعه مالی بر توزیع درآمد در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه
        منیره دیزجی محدثه آهنگری گرگری
        چکیده از آنجایی که توسعه نهادها، مؤسسه ها و بازار‎های مالی هر کشور می‎تواند تأثیر معنی‎داری بر توزیع درآمد در آن کشور داشته باشد، در این تحقیق سعی شده است تا رابطه میان توسعه مالی و نابرابری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه را با به‌کارگیری روش حداقل م أکثر
        چکیده از آنجایی که توسعه نهادها، مؤسسه ها و بازار‎های مالی هر کشور می‎تواند تأثیر معنی‎داری بر توزیع درآمد در آن کشور داشته باشد، در این تحقیق سعی شده است تا رابطه میان توسعه مالی و نابرابری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه را با به‌کارگیری روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته و گشتاورهای تعمیم‌یافته و تئوری‎های موجود در این زمینه، با واردکردن متغیرهای تأثیرگذار دیگر همچون نرخ بیکاری، میانگین سال‌های تحصیل از شاخص‎های توسعه انسانی، اندازه دولت و درآمد سرانه، طی دوره زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ مورد آزمون و بررسی قرار گیرد؛ بنابراین، با توجه به رتبه‎بندی گزارش توسعه انسانی سازمان ملل در سال ۲۰۱۴، ۳۵ کشور توسعه انسانی بسیار بالا و ۳۲ کشور دارای توسعه انسانی بالا و متوسط را به ترتیب به عنوان کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه که محدودیت آماری نداشتند انتخاب و با استفاده از نرم‎افزارهای ایویوز ۹ و استاتا ۱۴ نتایج تخمین به دست آمده است. نتایج تجربی حاصل برای کشورهای توسعه‌یافته، نشان داد که مجذور توسعه مالی در قسمت نزولی U معکوس قرار دارد. برای کشورهای در حال توسعه، نتایج برآوردهای روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته منحنی U معکوس را برای متغیرهای توسعه مالی و درآمد سرانه را تأیید کرده است درحالی‌که در روش گشتاورهای تعمیم‌یافته رابطه خطی توسعه مالی و U معکوس برای درآمد سرانه تأیید شده است. بر این اساس برای کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه می‎توان نتیجه گرفت که افزایش نهاد‌ها و مؤسسات مالی در نهایت موجب کاهش نابرابری درآمدی خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - نقش نظام تأمین اجتماعی بر توسعه انسانی در ایران
        نارسیس امین رشتی عاطفه قربانی ولیک چالی
        گسترش پوشش های بیمه ای و حمایتی و نظام تأمین اجتماعی سبب افزایش امید به زندگی، بهبود وضعیت و کیفیت زندگی افراد، افزایش سطح فرهنگی و بهداشتی، کاهش فقر و متعادل نمودن توزیع درآمد، کاهش ریسک و نااطمینانی نیروی کار در سال های آتی (بازنشستگی) و تأثیر کلی آن در عرصه های مختلف أکثر
        گسترش پوشش های بیمه ای و حمایتی و نظام تأمین اجتماعی سبب افزایش امید به زندگی، بهبود وضعیت و کیفیت زندگی افراد، افزایش سطح فرهنگی و بهداشتی، کاهش فقر و متعادل نمودن توزیع درآمد، کاهش ریسک و نااطمینانی نیروی کار در سال های آتی (بازنشستگی) و تأثیر کلی آن در عرصه های مختلف زندگی (اقتصادی ـ اجتماعی) می شود، لذا در مطالعه حاضر ارتباط تأمین اجتماعی با شاخص توسعه انسانی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با استفاده از الگوهای نظری و تجربی، بر اساس داده های سری زمانی 89-1370 مدل مورد نظر برآورد شده است. نتایج برآورد مدل نشان می دهد که شاخص نسبت تعداد بیمه شدگان بیمه های اجتماعی به جمعیت فعال اقتصادی و نسبت مددجویان تحت پوشش به جمعیت فعال، دارای تأثیر مثبت و معناداری بر شاخص توسعه انسانی بوده، در نتیجه فرضیه تحقیق ـ مبنی بر تأثیر مثبت و معنادار شاخص های تأمین اجتماعی بر توسعه انسانی ایران ـ را تأیید می نماید، اما نسبت مستمری بگیران به جمعیت فعال اقتصادی دارای تأثیر منفی بوده، در نتیجه، این شاخص فرضیه تحقیق مبنی بر تأثیر مثبت پوشش بیمه ای بر شاخص HDI را رد می نماید. همچنین سایر عوامل تاثیرگذار (سرمایه انسانی و تولید ناخالص داخلی) نیز دارای تأثیر مثبت و معنادار بر شاخص توسعه انسانی هستند. بنابراین نتایج در کل نشان می دهد که تأمین اجتماعی می تواند در کنار سایر عوامل در جامعه به بهبود شاخص توسعه انسانی کمک نماید. بنابراین برای بهبود شاخص توسعه انسانی لازم است تا توجه بیشتری به پوشش های همگانی بیمه ای و حمایتی شود. Extending the insurance coverage and protection, and social security system lead to an increase in life expectancy, improving the quality of individual lives, enhancing the cultural competency of healthcare, reduction of poverty, balancing the income distribution, risk reduction, uncertainty of the labor force in the coming years (retirement) ,and its overall impact on various aspects of life (economic and social). Therefore, in the present study the relation between social security and human development index in Iran is investigated. In this study, using experimental and theoretical models, based on time-series data of 1370-89, the model case is estimated. The resultsobtained from the estimation of the model show that the index of the ratio of the number of those insured by social security to the economically active population, and the proportion of the covered social-worker to the active population have positive and significance impact on the human development index, and as a result, approves the research hypothesis based on positive effect and significance of the social security indexes on human development in Iran. But the ratio of the pensioners to the economically active population has negative impact, and therefore the human development index rejects the research hypothesis based on positive effect of insurance coverage on HDI index. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - اثرات تمرکززدایی مالی بر شاخص توسعه انسانی در ایران
        محمد نقیبی مجید تنهایی دیلمقانی
        شاخص توسعه انسانی به عنوان یک پروکسی برای توصیف رفاه عمومی بیان می‌گردد، بنابراین، بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن حائز اهمیت می باشد. تمرکززدایی مالی به عنوان سیاست های مالی از عوامل مهم اثر گذار روی شاخص توسعه انسانی است. در این تحقیق برآن شدیم تا اثر تمرکززدایی مالی را أکثر
        شاخص توسعه انسانی به عنوان یک پروکسی برای توصیف رفاه عمومی بیان می‌گردد، بنابراین، بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن حائز اهمیت می باشد. تمرکززدایی مالی به عنوان سیاست های مالی از عوامل مهم اثر گذار روی شاخص توسعه انسانی است. در این تحقیق برآن شدیم تا اثر تمرکززدایی مالی را روی بهبود شرایط شاخص توسعه انسانی، با بهره‌گیری از رهیافت خودرگرسیونی با وقفه های گسترده (ARDL)، طی سال های 1391-1371 برای داده های کشور ایران مورد بررسی قرار دهیم. نتایج تخمین مدل نشان می دهدکه بخش های تمرکززدایی مالی (شامل تمرکززدایی سهم هزینه، تمرکززدایی سهم درآمد و قدرت خودگردانی) بر شاخص توسعه انسانی تأثیر معنی دار دارند. از این رو مهمترین توصیه سیاست گذاری این تحقیق آن است که دولت با سیاست های اقتصادی و اختصاص بودجه و توانمندسازی نیروی انسانی و ارتقاء سطح آموزش و بهداشت از طریق تقویت بخشهای تمرکززدایی مالی، موجبات توسعه پایدار، رشد اقتصادی، برابری توزیع درآمد و رفاه را در جامعه فراهم نماید. Human Development Index as a proxy for the general welfare of expression is described, therefore, it is important to investigate the factors that influence. Fiscal decentralization as fiscal policy is an important factor affecting the human development index. In this study, we decided to investigate the effect of fiscal decentralization on improving the human development index, using auto regressive approach with wide intervals (ARDL), during years 1391-1371 to study the data in iran country. The estimation results show that the model of fiscal decentralization(Including decentralization of spending, decentralization revenue share And power autonomy) have a significant impact on the human development index. Therefore, the most important recommendation is that the government by Economic policies funding policy research and capacity building of human resources and the promotion of education and health sectors by strengthening fiscal decentralization, leading to sustainable development, economic growth, equitable distribution of income and wealth in the society. Keywords: Human Development Index, Fiscal Decentralization, Auto regressive approach Classification JEL: O15، G38 تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - تاثیر توسعه مالی بر توسعه انسانی در کشورهای درحال توسعه با تمرکز بر ویژگی‌های نهادی، اجتماعی و اقتصادی
        سجاد برخورداری حمید ابریشمی مجتبی ذوالفقاری
        پیوند میان توسعه مالی و توسعه انسانی از مقوله های مهم و اساسی در روند دستیابی به توسعه می باشد. در فرایند توسعه دستیابی به زندگی بهتر و افزایش رفاه با تمرکز بر دسترسی به یک زندگی مادی آبرومند، سلامت و دسترسی به دانش حاصل می شود. این مطالعه به بررسی ارتباط توسعه مالی و ت أکثر
        پیوند میان توسعه مالی و توسعه انسانی از مقوله های مهم و اساسی در روند دستیابی به توسعه می باشد. در فرایند توسعه دستیابی به زندگی بهتر و افزایش رفاه با تمرکز بر دسترسی به یک زندگی مادی آبرومند، سلامت و دسترسی به دانش حاصل می شود. این مطالعه به بررسی ارتباط توسعه مالی و توسعه انسانی متمرکز شده است. سه شاخص سنجش توسعه مالی شامل نسبت بدهی های نقدی سیستم مالی بر تولید ناخالص داخلی، نسبت دارایی بانک های تجاری بر کل دارایی سیستم بانکی و نسبت اعتبارات اختصاص یافته به بخش خصوصی بر تولید ناخالص داخلی، با اطلاعات مربوط به شاخص توسعه انسانی و شاخص های توسعه مالی در برخی کشورهای درحال توسعه ارزیابی شده است. با منظور نمودن متغیرهای کنترلی نهادی، اجتماعی و اقتصادی و در قالب یک مدل اقتصاد سنجی در چارچوب مدل های پانل دیتا، برآوردها نشان می دهد که در کشورهای درحال توسعه، از سه شاخص توسعه مالی، تنها شاخص نسبت دارایی بانک های تجاری بر کل دارایی سیستم بانکی دارای ارتباط معنادار و مستقیم با شاخص توسعه انسانی دارد. نتایج نشان داد که در کشورهای درحال توسعه شاخص کارایی حاکمیت، ارتباط معناداری با HDI ندارد، اما دو متغیر کنترلی دیگر، یعنی نسبت جمعیت شهری به کل جمعیت و درآمد ملی سرانه (برحسب PPP) ارتباط مستقیم و قوی با HDI دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - ارائه مدل نوین ارزیابی عملکرد مبتنی بر توسعه انسانی و تاثیر آن بر چابکی با استفاده از مدل سازی تفسیری ساختاری
        سید حیدر میرفخرالدینی پوریا خالصی علی مروتی شریف آبادی
        امروزه مدل مورد قبول برای توسعه یک کشور،همانند گذشته صرفا بر اقتصاد توجه ندارد و در مدل توسعه انسانی سازمان ملل متحد،توسعه کشور را در گرو توسعه و تعالی مردم آن جامعه میدانند.بنابراین،کشوری را توسعه یافته میدانیم که مردم آن به طور همزمان در سه بعد سلامت،دانش،اقتصاد پیشرو أکثر
        امروزه مدل مورد قبول برای توسعه یک کشور،همانند گذشته صرفا بر اقتصاد توجه ندارد و در مدل توسعه انسانی سازمان ملل متحد،توسعه کشور را در گرو توسعه و تعالی مردم آن جامعه میدانند.بنابراین،کشوری را توسعه یافته میدانیم که مردم آن به طور همزمان در سه بعد سلامت،دانش،اقتصاد پیشرو باشند.یکی از مهم ترین لازمه های چنین توسعه ای،این است که سازمان ها در مسیر توسعه باشند تا در کنار تحقق اهداف سازمان،سلامت، دانش و معیشت افراد راتقویت نموده و طبیعتا منجر به توسعه یافتگی کشور شوند.بنابراین هدف ما از انجام این تحقیق ارائه مدلی برای ارزیابی عملکرد است که جنبه داخلی سازمان و کلان کشور را به طور همزمان مورد توجه قرار می دهد .در این پژوهش پس از استخراج شاخص ها از گزارش توسعه انسانی سازمان ملل متحد،کتب،مقالات علمی،روایی آن ها را با روش دلفی فازی و برهم کنش شاخص های به دست آمده با یکدیگر و تاثیر آن ها بر چابکی سازمانی را با روش ISM مورد بررسی قرار دادیم.نتیجه تحقیق نشان میدهد که شاخص های،بیمه اجتماعی کارکنان،میزان تحصیلات،سهم نیروی کار از سود سازمان،قدرت خرید کارکنان سازمان ماهیت مستقل دارند،شاخص های،ارگونومی،رضایت شغلی،آموزش ضمن خدمت، افزایش مهارت و قابلیت انطباق،میزان،سواد(تعریف یونسکو)،توجه به نوآوری،کیفیت تکنولوژی،میزان عملکرد تحقیق و توسعه،میزان سودآوری مالی،ماهیت پیوندی،شاخص های برنامه های رفاهی کارکنان،توجه به محیط زیست و توسعه پایدار،خودمختار و شاخص های میزان اشتغال زایی،توجه به صادرات ماهیت وابسته دارند.همچنین عدد وابستگی(15) چابکی نسبت به مدل،حاکی از اثر گذاری مثبت مدل ارزیابی عملکرد HDI بر چابکی دارد. تفاصيل المقالة