مثنوی ظهیر کرمانی یکی از آثار گرانسنگ سدۀ دوازدهم هجری است که سرشار از آموزههای تعلیمی است و تاکنون به زیور چاپ آراسته نشده است. این منظومه سرشار از مضامین و معانی تعلیمی و حکمی است که شاعر به اقتضای زمینۀ انفعالی و ذوقی به کار برده است و هرکجا مجال یافته به پند و اندر چکیده کامل
مثنوی ظهیر کرمانی یکی از آثار گرانسنگ سدۀ دوازدهم هجری است که سرشار از آموزههای تعلیمی است و تاکنون به زیور چاپ آراسته نشده است. این منظومه سرشار از مضامین و معانی تعلیمی و حکمی است که شاعر به اقتضای زمینۀ انفعالی و ذوقی به کار برده است و هرکجا مجال یافته به پند و اندرز مخاطب پرداخته است. نگارندگان بر آن شدند تا در پژوهش حاضر براساس روش اسنادی ـ کتابخانهای، برای نخستینبار به بنمایهها و زمینههای تعلیمی و اخلاقی در این منظومة غنایی بپردازند. مهمترین پرسش در پژوهش حاضر این است که آیا ردّپای افکار و عقاید مذهبی سراینده در این اثر مشهود است و آیا افزونبر اخلاق فردی به اخلاق اجتماعی در این اثر نیز توجه شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که سراینده در مکتب شیعه پرورش یافته است و آبشخور تفکرات وی از مکتب شیعه و آیات و احادیث اهل بیت عصمت و طهارت سرچشمه میگیرد؛ این تفکرات بهروشنی در اشعار وی نمود یافته است. همچنین او افزونبر ابعاد اخلاق فردی، به بعد اجتماعی اخلاق نیز در این اثر توجه داشته است.
پرونده مقاله
یکی از پایههای تفکر فردوسی و از پرکاربردترین کلمات و مفاهیم در شاهنامه، داد است؛ چنانکه برخی شاهنامه را حماسۀ داد نامیدهاند. داد از دید فردوسی بهگونهای کلی در طبیعت و زندگی جریان دارد تا آنجا که او مرگ را که پیچیدهترین و رمزآلودترین مسئلۀ هستی است، از داد روزگار چکیده کامل
یکی از پایههای تفکر فردوسی و از پرکاربردترین کلمات و مفاهیم در شاهنامه، داد است؛ چنانکه برخی شاهنامه را حماسۀ داد نامیدهاند. داد از دید فردوسی بهگونهای کلی در طبیعت و زندگی جریان دارد تا آنجا که او مرگ را که پیچیدهترین و رمزآلودترین مسئلۀ هستی است، از داد روزگار میداند. فردوسی بین داد با شادی، آرامش، امنیت و آبادی و بیداد با ناخشنودی، ناآرامی و ویرانی رابطهای اساسی میبیند. با وجود آنکه او داد را وظیفۀ همه میداند، در این کتاب پیوند بسیار برجستهای میان داد و شاهی وجود دارد؛ چنانکه دادگری برجستهترین خصوصیت اغلب شاهان شاهنامه و مانیفیست همۀ آنان هنگام بر تخت نشستن است. این مقاله به ارتباط داد با حکومتگران شاهنامه به شیوۀ توصیفی و تحلیلی میپردازد. از نتایج این پژوهش آن است که معیار داد و بیداد در شاهنامه در دورههای مختلف متفاوت است؛ برای مثال گاه داد با ملاک دین سنجیده میشود، ولی عموماً در دورههای مختلف، معیار داد خود شاهان هستند چه بهلحاظ روانشناسی، همه خود را بر حق میدانند. داد در شاهنامه (بهویژه با معیارهای امروز و بهخصوص در بخش اسطورهای شاهنامه) گاه مفهومی پر از پارادوکس و مطلب بسیار چالشبرانگیزی است.
پرونده مقاله
کتاب آداب الحرب و الشجاعه یکی از آثار ادبی و تاریخی است که علاوهبر ارائة اطلاعات ارزشمند دربارة جنگ، در بررسی مسائل مرتبط با اخلاقِ جنگ نیز بسیار ارزشمند است. این کتاب تألیف فخر مُدبّر (قرن ششم، اوایل قرن هفتم) است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که فخر مدبّر در آداب الحر چکیده کامل
کتاب آداب الحرب و الشجاعه یکی از آثار ادبی و تاریخی است که علاوهبر ارائة اطلاعات ارزشمند دربارة جنگ، در بررسی مسائل مرتبط با اخلاقِ جنگ نیز بسیار ارزشمند است. این کتاب تألیف فخر مُدبّر (قرن ششم، اوایل قرن هفتم) است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که فخر مدبّر در آداب الحرب و الشجاعه به کدام یک از آداب جنگ و بایدها و نبایدهای اخلاقی آن توجه داشته است؟. براساس این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، برتری صلح بر جنگ، پایبندی و احترام به صلح و پیماننشکستن، خوشرفتاری با اسرای جنگی، مشورتکردن در جنگ، کوچک و خوار نشمردن دشمن، رعایت حقوق لشکریان و حقگزاری از آنان، پرهیز از دشنامدادن، رازداری و پوشاندن اسرار نظامی، تیمارداشت و رعایت حقوق رعیت، رعایت حقوق غیرنظامیان، منع از آسیبرساندن به مزارع و کشتزارها، پرهیز از ترس و ناامیدی ازنظر فخر مدبّر، ازجمله اخلاق جنگ شمرده میشود.
پرونده مقاله