• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی عملکرد غشا الیاف توخالی نانوساختار پلی‌اترسولفون در تصفیه و تغلیظ آب پنیر
        غلامرضا باکری شبنم لطفی
        زمینه و هدف: آب پنیر یک محصول جانبی صنایع لبنی در هنگام تولید پنیر است. به عنوان یک ماده خام، آب پنیر کاربردهای بسیاری در صنایع غذایی به دلیل خواص عملکردی و غذایی پروتئین ها و لاکتوز موجود در آن دارد. تکنولوژی غشایی، مخصوصاً اولترافیلتراسیون (UF)، در صنعت لبنیات برای تو چکیده کامل
        زمینه و هدف: آب پنیر یک محصول جانبی صنایع لبنی در هنگام تولید پنیر است. به عنوان یک ماده خام، آب پنیر کاربردهای بسیاری در صنایع غذایی به دلیل خواص عملکردی و غذایی پروتئین ها و لاکتوز موجود در آن دارد. تکنولوژی غشایی، مخصوصاً اولترافیلتراسیون (UF)، در صنعت لبنیات برای تولید کنسانتره پروتئین آب پنیر استفاده می شود، زیرا این تکنولوژی امکان تغلیظ گزینشی پروتئین ها نسبت به باقی اجزای آب پنیر را فراهم می سازد. بر این پایه، هدف از این پژوهش تغلیظ و تصفیه آب پنیر با استفاده از غشاهای UF بوده است. روش بررسی: سه غشا الیاف توخالی نانوساختار پلی اترسولفون با مشخصات و اندازه حفرات متفاوت آزمایش شدند و اثر پارامترهای عملیاتی دما (دمای °C 43)، فشار (سه فشار bar 3، bar 2 و bar 1) و سرعت جریان عرضی خوراک بر شار جریان عبوری، پس زنی پروتئین و عبور لاکتوز بررسی و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داده با افزایش فشار، شار افزایش پیدا کرد ولی این افزایش در فشارهای پایین تر محسوس تر بوده است. علاوه بر این، با توجه به افزایش گرفتگی و کاهش بازیابی شار، فشارهای بالا مناسب تشخیص داده نشد. افزایش سرعت جریان عرضی خوراک با افزایش تلاطم و کاهش گرفتگی بر روی سطح غشا، باعث افزایش شار شد اگرچه تأثیر این پارامترها بر درصد پس زنی پروتئین و عبور لاکتوز ناچیز بود. در بهترین شرایط عملیاتی درصد بیشینه پس زنی پروتئین 01/91 % اندازه گیری شد. بحث و نتیجه گیری:نتایج نشان داد که فرآیند UF با مدول الیاف توخالی برای تغلیظ و تصفیه آب پنیر مناسب است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی عوامل مؤثر بر بازده حذف مواد آلی در راکتور بافلدار بی هوازی مجهز به سامانه الکترولیز
        گاگیک بدلیانس قلی کندی بهنام اینانلو بکلر مریم عموعموها
        زمینه و هدف: در پی نتایج تحقیقات پیشین حاصل از به‌کارگیری فرآیند الکترولیز جهت افزایش کارآمدی راکتور بافل دار بی هوازی، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد این راکتور (EABR) برای تصفیه فاضلاب در زمان‌ماندهای هیدرولیکی، چگالی جریان های الکتریکی و بارگذاری های آلی مختلف صورت گ چکیده کامل
        زمینه و هدف: در پی نتایج تحقیقات پیشین حاصل از به‌کارگیری فرآیند الکترولیز جهت افزایش کارآمدی راکتور بافل دار بی هوازی، تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد این راکتور (EABR) برای تصفیه فاضلاب در زمان‌ماندهای هیدرولیکی، چگالی جریان های الکتریکی و بارگذاری های آلی مختلف صورت گرفته است. روش بررسی: یک پایلوت نیمه‌صنعتی از راکتور بافل دار بی هوازی با حجم کلی L 72 به سامانه الکترولیز با الکترودهایی از جنس آهن مجهز گردید. در این راستا بازده حذف COD و مدت‌زمان لازم برای سازگاری باکتری ها با شرایط جدید به‌عنوان فاکتورهای معرف عملکرد راکتور بررسی شدند. یافته ها: با کاهش زمان‌ماند هیدرولیکی، از 45 به 38 و 29 ساعت، بازده حذف COD از 6/77 به ترتیب به 9/74 و 2/72 درصد رسید. با کاهش چگالی جریان الکتریکی از 3 به 2، 1 و 5/0 میلی‌آمپر بر سانتی متر مربع، بازده حذف COD از 6/77 به ترتیب به 5/73، 2/71 و 0/70 درصد تنزل یافت. همچنین با افزایش بار آلی ورودی از 700 به 2400 میلی گرم بر لیتر، بازده حذف COD از 6/77 به 2/90 درصد رسید. بحث و نتیجه گیری: در بین عوامل موردبررسی، تغییرات زمان‌ماند هیدرولیکی، کم ترین تأثیر را بر بازده حذف COD داشت. با توجه به بررسی های انجام‌شده، مدت زمان لازم برای رسیدن راکتور به شرایط پایدار در بارهای آلی 700، 1000، 1500، 2000 و 2400 میلی گرم بر لیتر به ترتیب 3، 5، 5، 6 و 8 روز می باشد که کوتاه تر از مدت‌زمان لازم برای پایداری راکتور ABR است. درنتیجه ادغام راکتور ABR با فرآیند الکترولیز راه‌حل مناسبی به منظور ارتقای عملکردی آن می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - سنتز و بررسی کارآیی نانوکامپوزیت اسفنج پلی اورتانی سلول باز- اکسید نقره در گندزدایی آب
        حمیدرضا اشجاری باسمنج میرسعید سیددراجی محمدحسین رسولی فرد مریم مقدم شیما شیخ محمدی
        زمینه و هدف: یکی از مهم ترین و کارامدترین روش ها برای میکروب زدایی و تصفیه آب استفاده از نانوتکنولوژی می باشد. پخش نانوذرات اکسید نقره در ماتریس های پلیمری مختلف، به ویژه ماتریس اسفنج پلی اورتانی سلول باز برای تهیه نانوکامپوزیت های ضدمیکروبی با نسبت سطح به حجم بالا، می چکیده کامل
        زمینه و هدف: یکی از مهم ترین و کارامدترین روش ها برای میکروب زدایی و تصفیه آب استفاده از نانوتکنولوژی می باشد. پخش نانوذرات اکسید نقره در ماتریس های پلیمری مختلف، به ویژه ماتریس اسفنج پلی اورتانی سلول باز برای تهیه نانوکامپوزیت های ضدمیکروبی با نسبت سطح به حجم بالا، می‌تواند روشی کارا در فرآیند تصفیه و ضدعفونی آب باشد. روش بررسی: در پژوهش حاضر نانوذرات اکسید نقره داخل مواد اولیه اسفنج پلی‌اورتانی سلول‌باز پخش و در ادامه اسفنج پلی اورتانی باروش One-shot سنتز گردید. در ادامه قابلیت استفاده از اسفنج پلی اورتانی سنتز شده به عنوان عامل ضد باکتریایی جهت گندزدایی آب با روش "شمارش کلنی ها" (کاهش تعداد باکتری های آب آلوده با گذشت زمان) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین سوسپانسیون نیم مک فارلند (CFU/ml 108×5/1) رقیق شده با سرم بیولوژیکی (2:1) از باکتری‌های اشریشیا کلی و استافیلوکوکوس به عنوان آب آلوده به کارگرفته شدند. در نهایت خواص ساختاری اسفنج سنتز شده با استفاده از تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) و طیف مادون قرمز تبدیل فوریهFT-IR)) مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در پایان 12 ساعت آزمون ضدباکتریایی مشخص گردید، نانوکامپوزیت تهیه شده خاصیت ضدباکتریایی قابل قبولی در برابر باکتری اشریشیاکلی و استافیلوکوکوس دارد. همین طور یافته ها نشان دادند، نانوکامپوزیت در شرایط معینی پس از 6 و 8 ساعت به ترتیب از رشد باکتری های استافیلوکوکوس ارئوس و اشریشیا کلی جلوگیری کرده است. به طوری که پس از 6 و 8 ساعت برخورد با نانوکامپوزیت، تعداد باکتری های استافیلوکوکوس ارئوس و اشریشیا کلی موجود در آب آلوده به ترتیب 100 (CFU/ml 106*0t6= CFU/ml, 106*50 t0=) و 30 (CFU/ml 106*35t8= CFU/ml, 106*50 t0=) درصد کاهش یافته بودند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده توسعه این اسفنج ها و بکارگیری آن ها در فرایند تصفیه آب می تواند سبب کاهش چشم گیر استفاده از داروهای شیمیایی جهت کنترل عفونت‌ها شود. نانوذرات اکسید نقره به دلیل نسبت سطح به حجم بالا و برهم کنش هایی که با دیواره باکتری ها دارند باعث آسیب به دیواره باکتریایی شده و ساختار سلولی باکتری ها را ازبین می برند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - شناسایی و رتبه‌بندی بخش‌های اقتصادی مخرب محیط‌زیست بر اساس میزان نشرگازهای گلخانه‌ای با رویکرد آنتروپی شانون- ویکور (مورد مطالعه: ایران در سال های 1388-1391)
        ناهید درستکار احمدی علی دهقانی
        زمینه و هدف: امروزه مسائل محیط‌زیست و مقابله با انتشار بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها تبدیل شده است. این پژوهش باهدف بررسی میزان انتشار آلایند‌گی در صنایع مختلف و رتبه‌بندی این صنایع بر مبنای مخرب‌ترین گازهای گلخانه‌ای از قبیل دی‌اکسید کربن چکیده کامل
        زمینه و هدف: امروزه مسائل محیط‌زیست و مقابله با انتشار بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها تبدیل شده است. این پژوهش باهدف بررسی میزان انتشار آلایند‌گی در صنایع مختلف و رتبه‌بندی این صنایع بر مبنای مخرب‌ترین گازهای گلخانه‌ای از قبیل دی‌اکسید کربن، کربن منوکسید، گاز متان، اکسید نیتروس، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق، دی‌اکسید گوگرد و تری اکسید گوگرد تدوین‌شده است. روش بررسی : در این پژوهش پس از شناسایی مهم‌ترین گازهای آلاینده بر اساس مرور ادبیات و استفاده از میانگین داده‌های 5 سال اخیر از مرکز آمار ایران، با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن هر یک از گازهای آلاینده تعیین شده و با استفاده از روش ویکور و نرم‌افزار MATLAB، آلاینده‌ترین بخش اقتصادی شناسایی گردید. یافته‌ها: بر اساس روش آنتروپی شانون مشخص گردید که گاز دی اکسید کربن با وزن 3/0 دارای بالاترین ضریب اهمیت در بین گازهای گلخانه‌ای آلاینده است. بر اساس یافته‌های حاصل از روش ویکور، بخش حمل و نقل بر مبنای شاخص سودمندی، ویکور و شاخص تأسف بیشترین میزان آلایندگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای را در بین بخش‌های یادشده به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، بخش حمل و نقل نقش عمده‌ای در انتشار گازهای گلخانه‌ای ایفا کرده و به‌عنوان آلاینده‌ترین عامل محیط زیستی شناسایی شده است. بنابراین توجه به مؤلفه‌های ساختاری و فرهنگی مرتبط با حوزه حمل و نقل از اهمیت ویژه‌ای نسبت به گذشته برخوردار شده است.استفاده از تکنولوژی‌های مربوط به حمل‌ و نقل سبز، سرمایه‌گذاری در حمل و نقل عمومی، فراهم نمودن زیرساخت‌های مرتبط با وسایل نقلیه غیر موتوری را می‌توان به‌عنوان راه‌کارهایی برای کاهش آلایندگی در این بخش مطرح کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی مقایسه ای جاذب‌های زیستی و معدنی در کاهش شوری آب
        فاطمه شکریان کریم سلیمانی قربانعلی نعمت زاده پوریا بی پروا
        زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب های شور می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب های معدنی زئولی چکیده کامل
        زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب های شور می تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب های معدنی زئولیت و پرلیت، و زیستی پوسته برنج و پوسته صدف در محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی:ذرات در 5 اندازه 841 ، 400، 177، 125 و 74 میکرومتر، با الک های استاندارد ASTM دانه بندی شدند. محلول های آب نمک با غلظت های 25، 50، 100، 200،300،500، 750، 1000، 3000، 5000، 7000 و 10000 میلی گرم بر لیتر تهیه گردیدند. تاثیر پارامترهای اندازه و مقدار ذرات جاذب، زمان تماس و سرعت بهم خوردن محلول بر حذف نمک سدیم کلراید طبق آزمایش ناپیوسته در دمای ٢٥ درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفتند. در این روش محلول سدیم کلراید با مقادیر مشخصی از جاذب‌ها روی دستگاه شیکر با سرعت ثابت rpm 200 و در فواصل زمانی 10، 15، 25، 35، 45، 60 و 120 دقیقه مخلوط شدند. نمونه ها در دستگاه سانتریفیوژ با سرعت rpm 10000 به مدت 10 دقیقه سانتریفیوژ شده و برای تیتراسیون کلر سنجی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: تاثیر مقادیر مختلف جاذب ها بر میزان جذب نمک نشان داد که برای تمامی نمونه ها در مقدار 2 گرم بیش ترین جذب صورت گرفته است. بررسی اثر اندازه ذرات جاذب بر میزان نمک جذب شده، نشان داد اندازه 74 میکرون بیش ترین کارایی را در جذب نمک دارد. زمان تماس برای زئولیت در 25، پرلیت 15، پوسته برنج 25 و صدف 15 دقیقه اول به طور تقریبی ثابت و به تعادل رسیده است. طبق مدل های ایزوترمی، پرلیت و پوسته برنج از مدل لانگمویر و زئولیت و پوسته صدف از مدل فروندلیچ تبعیت کردند. بحث و نتیجه گیری:جاذب های زیستی و معدنی در اندازه های مختلف قابلیت جذب یون های نمکی را دارا می باشند. از بین جاذب های مورد استفاده برای جذب نمک زئولیت بیش ترین کارایی جذب را به خود اختصاص داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - اثر پومیس بر دور آبیاری و کیفیت غذایی پیازدر دونوع بافت خاک تحت شرایط کم آبیاری
        الناز صباغ تازه نسرین صادقیان
        زمینه و هدف: با توجه به محدودیت منابع آب دراکثرمناطق ایران، استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب می تواند راهکاری مؤثر درجهت بهبود ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، حاصلخیزی خاک و حفظ ذخیره رطوبتی خاک باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر پومیس بر فراهمی آب، ویژگی‌های شیمیایی و تغذیه ای چکیده کامل
        زمینه و هدف: با توجه به محدودیت منابع آب دراکثرمناطق ایران، استفاده از پلیمرهای سوپرجاذب می تواند راهکاری مؤثر درجهت بهبود ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، حاصلخیزی خاک و حفظ ذخیره رطوبتی خاک باشد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر پومیس بر فراهمی آب، ویژگی‌های شیمیایی و تغذیه ای در خاک‌هایی با بافت ریز و درشت، تحت کشت پیاز بوده است. روش بررسی: این تحقیق در بهار سال 1396طی آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه فاکتور نوع خاک (با دو بافت لوم شنی و لوم رسی)، دور آبیاری (با دو سطح چهار و هفت روز یک‌بار) و پومیس (با چهار سطح 0 ،5/2 ، 5 و 5/7 % وزنی) در سه تکرار انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که افزایش سطوح پومیس توانست غلظت عناصر غذایی فسفر، پتاسیم، گوگرد، آهن، منگنز و روی در پیاز را افزایش دهد. در اکثر موارد بین دو سطح 5 و 5/7 % وزنی پومیس اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. تاثیر مثبت پومیس در خاک لوم شنی بیشتر از خاک لوم رسی مشهود بود. در تیمارهایی که پومیس دریافت کرده بودند، بین دورهای آبیاری چهار و هفت روز یک‌بار در هیچ کدام از صفات بررسی شده غیر از غلظت مس گیاه تفاوتی وجود اشت. بحث و نتیجه گیری: با کاربرد پومیس با سطح 5 % وزنی می توان دور آبیاری پیاز را از چهار روز به هفت روز یک‌بار افزایش داد. با توجه به این‌که دور آبیاری از عوامل مهم در کشت پیاز است، کاربرد پومیس در هر دو نوع خاک می تواند صرفه اقتصادی خوبی در آب مصرفی ایجاد نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - مطالعه آزمایشگاهی و عددی نشت در روزنه‌های لوله‌های پلی‌اتیلن
        سید علی صدرالساداتی محمدرضا جلیلی قاضی زاده
        زمینه و هدف: یکی از مؤثرترین روش‌های مقابله با نشت در شبکه‌های توزیع آب، مدیریت فشار می‌باشد و لذا درک صحیح از رفتار نشت و رابطه آن با تغییرات فشار می‌تواند نقش بسزایی در کنترل تلفات داشته باشد. استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن چگالی بالا (HDPE) در سال‌های اخیر در شبکه‌های چکیده کامل
        زمینه و هدف: یکی از مؤثرترین روش‌های مقابله با نشت در شبکه‌های توزیع آب، مدیریت فشار می‌باشد و لذا درک صحیح از رفتار نشت و رابطه آن با تغییرات فشار می‌تواند نقش بسزایی در کنترل تلفات داشته باشد. استفاده از لوله‌های پلی‌اتیلن چگالی بالا (HDPE) در سال‌های اخیر در شبکه‌های توزیع آب بسیار افزایش یافته و در برخی روستاها و شهرهای کوچک به صورت کامل از این نوع لوله‌ها استفاده شده است. هدف از این مطالعه شناخت رفتار نشت از روزنه‌ها در لوله‌های پلی‌اتیلن می‌باشد. روش بررسی: در مطالعه حاضر رفتار نشت روزنه‌ای در لوله‌های پلی‌اتیلن به صورت آزمایشگاهی و عددی بررسی شده است. در این مطالعه تأثیر پارامتر دما به عنوان یکی از عوامل اصلی بر رفتار نشت مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان داد استفاده از رابطه کلاسیک توریچلی برای روزنه کاربرد دارد و مقدار توان نشت برای روزنه‌ها تقریباً 5/0 می‌باشد. در این مطالعه همچنین نشان داده شد ضریب تخلیه جریان خروجی از روزنه به عواملی نظیر عدد رینولدز، ضخامت جداره لوله، قطر روزنه، محیط پیرامونی و تغییر شکل روزنه وابسته است. بحث و نتیجه‌گیری: با افزایش فشار، فرض عدم تغییر شکل برای روزنه در لوله‌های پلی‌اتیلن به خصوص در دمای بالا الزاماً صادق نیست. روزنه در لوله‌هایی با الاستیسیته پایین با توجه به نوع توزیع تنش در محل بازشدگی و همچنین تأثیر ضریب پواسون با افزایش فشار از حالت تقارن خارج شده و در نتیجه باعث کاهش ضریب تخلیه می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - پهنه‌بندی اقلیمی چغندرقند بر اساس خصوصیات خاک و عوامل اقلیمی (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)
        بهروز سبحانی وحید صفریان زنگیر بتول طباطبائی
        زمینه و هدف: در حال حاضر، کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست. هر محصول کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت های محیطی استان آذربا چکیده کامل
        زمینه و هدف: در حال حاضر، کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست. هر محصول کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت های محیطی استان آذربایجان شرقی برای کاشت چغندرقند با استفاده از(ArcGis) انجام شد. روش بررسی: داده های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی طول دوره رشد(مه تا اکتبر)، دمای سالانه، دمای طول دوره رشد، تبخیر، رطوبت نسبی، طول روز، روز بدون یخ بندان، ارتفاع، شیب، جهت و عمق خاک، با بهره گیری از نیاز رویشی(شرایط اقلیمی مطلوب) چغندرقند، لایه های اطلاعاتی تولید و هر سری از داده‌ها ارزش گذاری و طبقه‌بندی و با روش هم‌پوشانی در محیط GIS با هم ترکیب شدند. یافته‌ها:نتایج نشان داد که ارزیابی قابلیت محیطی کاشت چغندر قند در استان آذربایجان شرقی نقش داشته و از بین عوامل و عناصر اقلیمی نامبرده عامل بارش نقش مهمی ایفا می کند. لازم به ذکر است که در روش هم پوشانی عامل دما و بارش بیش ترین نقش را ایفا می کنند البته تأثیر بارش به مراتب بالاتر است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نهایی نشان دهنده این واقعیت هستند که عناصر و عوامل اقلیمی به صورت توام در فرآیند ارزیابی قابلیت های محیطی کاشت چغندرقند نقش موثری ایفا می نمایند. سهم هر کدام از عناصر و عوامل اقلیمی در طول دوره رشد گیاه زراعی مورد مطالعه یکسان نمی باشد. از طریق انطباق لایه های موثر در فرایند کاشت چغندرقند در محیط GIS، امکان شناسایی مناطق مناسب برای کاشت این گیاه زراعی وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - اندازه‌گیری پرتوزایی خاک‌های سطحی شرق نیروگاه سوخت فسیلی شازند
        رضا پورایمانی طیبه داود مقامی
        زمینه و هدف: انسان ها همواره در معرض پرتوهای یون ساز قرار دارند. یکی از منابع این پرتوها، تابش های هسته ای مربوط به ویژه هسته های پرتوزای موجود در آب، خاک، سنگ و گیاهان است. عناصر پرتوزا باگسیل تابش های هسته ای باعث بروز بیماری هایی نظیر سرطان و ناهنجاری های ژنتیکی میگر چکیده کامل
        زمینه و هدف: انسان ها همواره در معرض پرتوهای یون ساز قرار دارند. یکی از منابع این پرتوها، تابش های هسته ای مربوط به ویژه هسته های پرتوزای موجود در آب، خاک، سنگ و گیاهان است. عناصر پرتوزا باگسیل تابش های هسته ای باعث بروز بیماری هایی نظیر سرطان و ناهنجاری های ژنتیکی میگردند. بنابراین مطالعه و بررسی پرتوزایی خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش34 نمونه خاک از حد فاصل نیروگاه سوخت فسیلی شازند تا شهر اراک مورد مطالعه قرار گرفت. فعالیت ویژه هسته های پرتوزا از روش بیناب نگاری گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی (HPGe) با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقادیر فعالیت ویژه عناصر پرتوزا، فعالیت معادل رادیم و آهنگ دز جذبی در هوا برایکلیه نمونه ها محاسبه شد. یافته ها: مقدار فعالیت ویژه هسته های پرتوزای 226Ra و 232Thو 40K و 137Csدرنمونه های جمع آوری شده به ترتیب درمحدوده 91/1±92/18تا 69/2±11/43 و 16/2±31/25 تا 65/3±27/54 و 96/9±17/230 تا03/18±25/728 و 49/1> تا 88/0±52/9برحسب بکرل برکیلوگرم تغییر می کند. مقدار آهنگ دز جذبی در هوا در ارتفاع یک متری و فعالیت معادل رادیوم به ترتیب از 38/1±57/40 تا 07/2±98/76برحسب(nGy/h) و از 08/3 ± 14/84 تا 50/4±74/157 بر حسب Bq/kg محاسبه گردید. بحث و نتیجه گیری: میانگین فعالیت معادل رادیوم برای نمونه های خاک Bq/kg 38/18± 38/116 محاسبه گردید که در سطح مقدار میانگین جهانی(Bq/kg69/131) است. بیش ترین مقدار پرتوزایی در فاصله 3 تا 7 کیلومتری نیروگاه مشاهده گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد که پرتوزایی خاک این منطقه خطری برای سلامتی ساکنین ایجاد نمی کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - مدل‌سازی جریان روزانه رودخانه با استفاده از فرامدل‌های شبیه‌ساز (مطالعه موردی:رودخانه گاماسیاب)
        معصومه زینعلی محمدرضا گلابی محمد حسین نیک سخن محمد رضا شریفی
        زمینه و هدف: هدف در ابتدا بیان نمودن تفاوت ها و شناسایی3 مدل به نام های، برنامه ریزی بیان ژن (GEP)، شبکه عصبی فازی (ANFIS) و شبکه بیزین (BN) است و مقایسه آنها با یکدیگر و سوال اساسی تحقیق این است که ایا فرامدل شبیه ساز برتر در این مطالعه می تواند در شرایط کمبود داده چکیده کامل
        زمینه و هدف: هدف در ابتدا بیان نمودن تفاوت ها و شناسایی3 مدل به نام های، برنامه ریزی بیان ژن (GEP)، شبکه عصبی فازی (ANFIS) و شبکه بیزین (BN) است و مقایسه آنها با یکدیگر و سوال اساسی تحقیق این است که ایا فرامدل شبیه ساز برتر در این مطالعه می تواند در شرایط کمبود داده و اطلاعات، جایگزین مناسبی برای مدل های مفهومی باشد. روش بررسی: داده های مورد استفاده برای این پژوهش، داده های بارش و جریان روزانه رودخانه گاماسیاب نهاوند در یک دوره 10 ساله 1391-1381 می باشد. برای مرحله پیش بینی یا شبیه سازی از داده های سال آبی 1391-1390 استفاده شده است. یافته ها: در مرحله آموزش و با توجه به ضریب تبیین و پارامتر جذر میانگین مربعات خطا و معیار AIC، مشاهده می‌شود که در هر 3 مدل، هم در مرحله آموزش و هم در مرحله تست شاهد اختلاف بسیار اندک در مقدار این پارامتر ها هستیم و نتایج هر 3مدل تقریبا با اختلاف بسیار اندک، نزدیک به هم است و تقریبا برتری نسبی مدل GEP را می توان مشاهده کرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج بیانگر آن است که فرامدل[1] شبیه‌ساز بیان ژن توانایی خوبی برای شبیه‌سازی و پیش بینی جریان روزانه رودخانه دارد و این فرامدل شبیه ساز، می تواند در شرایط کمبود داده و اطلاعات، جایگزین مناسبی برای مدل های مفهومی باشد. علاوه بر این سرعت اجرای مدل برنامه ریزی بیان ژن نسبت به بقیه مدل‌ها بیشتر بوده و در زمان کوتاهی قادر به ارائه نتایج بوده است. [1]- Meta Model پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - قابلیت جذب فلزات سنگین توسط برخی گونه‌های درختی و درختچه‌ای مورد استفاده در فضای سبز شهرکرد
        فاطمه مصطفوی محسن بهمنی رسول زمانی احمد محمودی علی جعفری
        زمینه و هدف: پایش زیستی یکی از روش های ارزان و ساده برای بررسی کیفیت محیط زیست است. فعالیت های ناشی از ترافیک وسایل نقلیه باعث ورود مقادیر فراوانی از فلزات سنگین به اتمسفر می شود. استفاده از گونه های گیاهی به عنوان شاخص پایش زیستی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا و چکیده کامل
        زمینه و هدف: پایش زیستی یکی از روش های ارزان و ساده برای بررسی کیفیت محیط زیست است. فعالیت های ناشی از ترافیک وسایل نقلیه باعث ورود مقادیر فراوانی از فلزات سنگین به اتمسفر می شود. استفاده از گونه های گیاهی به عنوان شاخص پایش زیستی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا و فلزات سنگین مؤثر باشد. هدف از این مطالعه بررسی انتخاب بهترین گونه های چوبی جاذب فلزات سنگین سرب، روی و کادمیوم در برگ گونه های درختی و درختچه‌ای سرو خمره ای، نارون، زبان گنجشک و برگ نو در چهار منطقه با سطوح ترافیکی مختلف در سطح شهرستان شهرکرد است.ب-روش بررسی: برای این منظور از درختان واقع در خیابان های با ترافیک بالا (خیابان کاشانی، خیابان سعدی، ترمینال مسافربری) به عنوان مناطق آلوده و دانشگاه شهرکرد به عنوان منطقه شاهد در دو مقطع زمانی متفاوت (اواخر بهار و اواخر تابستان) اقدام به نمونه برداری از برگ های درختان مذکور شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار تجمع فلزات سنگین در منطقه آلوده (خیابان کاشانی) با اختلاف معنی داری در سطح 99 درصد بیش‌تر از مناطق دیگر می باشد. همچنین بیش‌ترین مقدار انباشت فلز سرب و روی در برگ گونه ی برگ نو با مقادیر 47/ 5 و 68/32 میلی گرم بر کیلوگرم و کادمیوم با مقدار 84/1 میلی گرم بر کیلوگرم در برگ گونه ی سرو خمره‌ای مشاهده گردید.بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، گونه های برگ نو، سروخمره ای، نارون و زبان گنجشک به عنوان بهترین گونه های چوبی جاذب فلزات سنگین، در فضای سبز شهرکرد معرفی می شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسی تاثیر عملیات پرورشی بر ویژگی‌های کمی و کیفی توده‌های آلوده به بلایت شمشاد (Buxus hyrcana Pojark) (مطالعه موردی جنگل‌های سری یک گُمبُل بخش یک حوزه 26– شهرستان لاهیجان)
        مریم رسولی کامبیز طاهری آبکنار مهرداد قدس خواه ابوذر حیدری صفری کوچی
        زمینه و هدف : در سالیان اخیر بیماری بلایت یا سوختگی شمشاد که عامل آن نوعی قارچ است از غرب اروپا گسترش یافته و به جنگل های هیرکانی رسیده است. در این مطالعه هدف این است که تاثیر عملیات پرورشی را که باعث کاهش رطوبت و دمای این توده ها می شود در کنترل این بیماری مورد تحقیق ق چکیده کامل
        زمینه و هدف : در سالیان اخیر بیماری بلایت یا سوختگی شمشاد که عامل آن نوعی قارچ است از غرب اروپا گسترش یافته و به جنگل های هیرکانی رسیده است. در این مطالعه هدف این است که تاثیر عملیات پرورشی را که باعث کاهش رطوبت و دمای این توده ها می شود در کنترل این بیماری مورد تحقیق قرار دهیم. روش بررسی: برای انجام پژوهش سطحی معادل 3 هکتار در سری 1 گمبل در جنگل های لاهیجان انتخاب شد که بخشی از آن دست نخورده و به عنوان شاهد و بخشی نیز دارای طرح جنگلداری بود. تمام درختان دو توده به روش صد درصد اندازه گیری و متغیر قطر برابر سینه برای تمام گونه ها و متغیر های کمی قطر برابر سینه، قطر یقه، ارتفاع، تعداد زاد آوری در سه کلاسه و همچنین متغیر های کیفی درختان شمشاد ازجمله درصد شادابی برگ، سرشاخه و تاج درختان ثبت و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج متغیر های کمی قطر تاج، ارتفاع، سطح مقطع و تعداد زادآوری درکلاسه ارتفاعی کمتر از 3/1 متر و شادابی برگ، سرشاخه و تنه درختان شمشاد در توده مدیریت شده دارای شرایط بهتر ارزیابی شد و در مورد نمونه های شاهد فقط تعداد در هکتار کل زاد آوری منطقه شاهد شرایط بهتری را دارا بود. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در این مطالعه می توان عنوان کرد که اعمال مدیریت در توده های آلوده به بلایت شمشاد با کاهش رطوبت محبوس زیر تاج درختان، از گسترش بیماری جلوگیری کرده و مقاومت پایه ها نسبت به این بیماری را افزایش می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - تاثیر کمپوست کردن هوازی و بی‌هوازی بر حذف آنتی‌بیوتیک‌های انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین از کود مرغی
        مهسا محمدزاده فروزان قاسمیان رودسری اکبر حسنی عباسعلی زمانی
        زمینه و هدف: بخش زیادی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده در مرغداری ها از طریق فضولات آنها خارج می شود. این فضولات به عنوان کود آلی در کشاورزی استفاده شده و باعث انتشار آنتی بیوتیک های دامی در محیط زیست می شود. این ترکیب‌ها ممکن است سبب افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی جمعیت ها چکیده کامل
        زمینه و هدف: بخش زیادی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده در مرغداری ها از طریق فضولات آنها خارج می شود. این فضولات به عنوان کود آلی در کشاورزی استفاده شده و باعث انتشار آنتی بیوتیک های دامی در محیط زیست می شود. این ترکیب‌ها ممکن است سبب افزایش مقاومت آنتی بیوتیکی جمعیت های میکروبی شود و یا به گیاهان رشد یافته در این خاک ها صدمه وارد کند. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر کمپوست کردن کود مرغی به روش هوازی و بی هوازی بر مقدار آنتی بیوتیک های انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین موجود در کود مرغی در دو سطح غلظتی بالا و پایین و مقایسه آنها با یکدیگر بوده است. روش بررسی: این آزمایش در سال 1396 انجام شد. دو نمونه کود مرغی گوشتی تازه پس از اتمام دوره تیمار مرغ ها با آنتی بیوتیک انروفلوکساسین تهیه شد. این دو نمونه محتوی دو سطح غلظتی بالا و پایین از انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین بودند. عملیات کمپوست نمودن کودهای مرغی به روش آماری کاملاً تصادفی و با تیمارهای 1- هوازی در سطح غلظتی پایین 2- هوازی در سطح غلظتی بالا 3- بی هوازی در سطح غلظتی پایین و 4- بی هوازی در سطح غلظتی بالا در پنج تکرار به مدت 75 روز انجام یافت. در فواصل زمانی مشخص نمونه ها تهیه شده و غلظت انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین در آنها به روش HPLC اندازه گیری شد. داده های به دست آمده با معادله سنتیکی درجه اول برازش شده و نیمه عمر تجزیه آنتی بیوتیک ها محاسبه شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در پایان دوره، در تیمارهای یک تا چهار به ترتیب 2/54، 3/64، 3/65 و 7/69 در صد از انروفلوکساسین و 0/41، 8/57، 8/57 و 8/61 در صد سیپروفلوکساسین باقی مانده بود. ضریب همبستگی به دست آمده از برازش معادله سنتیکی درجه اول در تیمارها (بین 71/0 تا 92/0) نشان داد که داده های آزمایش به خوبی با این معادله برازش می شوند. نیمه عمر تجزیه انروفلوکساسین بین 27/96 تا 68/150 روز به دست آمد. مقدار نیمه عمر تجزیه برای سیپروفلوکساسین نیز بین 28/57 تا 48/117 روز به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: در مجموع نتایج نشان داد که فرایند کمپوست کردن موجب کاهش غلظت آنتی بیوتیک ها شده و از ورود آن به محیط زیست جلوگیری می کند. سرعت تجزیه آنتی بیوتیک ها در شرایط هوازی بیشتر از شرایط بی هوازی بود. نرخ تجزیه هر دو آنتی بیوتیک در غلظت اولیه بالا کمتر از نرخ تجزیه آن در غلظت پایین بود. نرخ تجزیه سیپروفلوکساسین نیز بیشتر از انروفلوکساسین بود. نتایج این پژوهش می تواند به ایجاد قوانین و مقررات مربوط در نهادهای مرتبط، در جهت کاهش ورود آنتی بیوتیک های دام و طیور به محیط زیست کمک کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - تاثیر فرهنگ برآلودگی هوا در ایران
        پروانه سلاطین مریم معماری پناه سحر احمدپناهی
        زمینه و هدف: در جهان امروز مقوله فرهنگ روز به روز پیچیده تر، حساس تر و در عین حال با اهمیت تر شده است. تحولات اجتماعی، فرایند پر شتاب جهانی شدن و رشد فزاینده فناوری، گسترش ارتباطات، دگرگونی های بنیادی و مستمری را در فرهنگ ایجاد نموده است. فرهنگ بر جنبه های اقتصادی و اجت چکیده کامل
        زمینه و هدف: در جهان امروز مقوله فرهنگ روز به روز پیچیده تر، حساس تر و در عین حال با اهمیت تر شده است. تحولات اجتماعی، فرایند پر شتاب جهانی شدن و رشد فزاینده فناوری، گسترش ارتباطات، دگرگونی های بنیادی و مستمری را در فرهنگ ایجاد نموده است. فرهنگ بر جنبه های اقتصادی و اجتماعی زندگی تاثیرات بسزایی دارد. حوزه فرهنگ علاوه بر این که با ایجاد فرصت های شغلی، تولید و درآمد به اقتصاد کمک می نماید، منافع اجتماعی مهمی را برای مصرف کنندگان و تولیدکنندگان کالا و خدمات فرهنگی به همراه دارد. فعالیت های فرهنگی عامل مهمی برای دستیابی به آرامش ذهنی و روحی به شمار می روند. فرهنگ عامل اصلی و موتور توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست می باشد. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری شاخص های فرهنگی (تعداد مطبوعات، تعداد سینماها، تعداد کتابخانه های عمومی کشور، تعداد کتب) بر انتشار گاز دی اکسید کربن به عنوان شاخص آلودگی هوا در ایران است. روش بررسی: تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، علّی و از نظر روش تحقیق استنباطی است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و منابع آماری نیز روش اسنادی مکتوب، اطلاعات الکترونیکی و فیش برداری می باشد. یافته ها: نتایج حاصل از برآورد مدل ها به روش OLS نشان دادکه تعداد کتابخانه های عمومی کشور تاثیر مثبت و معنی دار و تعداد مطبوعات، تعداد سینماها و تعداد کتب به عنوان شاخص های فرهنگی تاثیر منفی و معنی داری بر انتشار گاز دی اکسید کربن به عنوان شاخص آلودگی هوا دارند. روش بررسی: تحقیق حاضر یک تحقیق کاربردی، علّی و از نظر روش تحقیق استنباطی است. روش و ابزار گردآوری اطلاعات و منابع آماری نیز روش اسنادی مکتوب، اطلاعات الکترونیکی و فیش‌برداری می‌باشد. یافته‌ها: نتایج حاصل از برآورد مدل ها به روش OLS نشان می دهد تعداد کتابخانه های عمومی کشور تاثیر مثبت و معنادار و تعداد مطبوعات ، تعداد سینماها و تعداد کتب به عنوان شاخص های فرهنگی تاثیر منفی و معناداری بر انتشار گاز دی اکسید کربن به عنوان شاخص آلودگی هوا دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - تعیین اکوریژن های سواحل جنوبی ایران با استفاده از سامانه GIS به عنوان مبنای تعیین مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی
        بهاره صمدی کوچکسرائی سید محمدرضا فاطمی افشین دانه کار سید علی جوزی احسان رمضانی فرد
        در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنو چکیده کامل
        در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنوان مبنا و پیش نیاز توسعه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی با توجه به رویکردهای نوین جهانی بوده است. لذا، شناسایی اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان با در نظر گرفتن معیارهای معتبر و مشترک جهانی انجام گرفت. معیارهای مورد استفاده در این بررسی، بر اساس نتایج حاصل از بررسی سوابق تحقیق در این زمینه در سطح جهانی در حوزه جغرافیای زیستی به انجام رسید و سه معیار درجه حرارت سطحی آب، عمق و جریان‌های دریایی به عنوان مهمترین مؤلفه ها در این ارتباط در نظر گرفته شد. نقشه های معیارهای تعیین شده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر همپوشانی داده شد و پس از انطباق پهنه های شناسایی شده با محدوده های تقسیمات کشوری، مرز و محدوه نهایی اکوریژنهای سواحل جنوبی کشور تفکیک شدند. نتایج نشان داد که بر این مبنا، در سواحل جنوبی ایران 5 اکوریژن در نواحی کرانه ای چهار استان ساحلی جنوب قابل شناسایی و تحدید حدود است. این تقسیم بندی که برای نخستین بار در ایران به انجام رسیده است، میتواند مبنا و گامی برای گزینش مناطق تحت حفاظت ساحلی- دریایی و یا بررسیهای بوم شناختی در نظر شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - ارزیابی وضعیت پارک‌ها و فضای سبز شهری با استفاده از مدل الکتره (مطالعه موردی:شهر اردکان)
        مریم مروتی سمیرا بیدکانی
        زمینه و هدف: افزایش آلودگی های ناشی از رشد جمعیتی و بروز انواع فشار های روحی و روانی ناشی از آن، فضای سبز را به عنوان نیاز زیست‌محیطی، جسمی و روحی مطرح کرده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت پارک‌ها و فضای سبز شهری در شهر اردکان با استفاده از مدل الکتره انجام شده‌اس چکیده کامل
        زمینه و هدف: افزایش آلودگی های ناشی از رشد جمعیتی و بروز انواع فشار های روحی و روانی ناشی از آن، فضای سبز را به عنوان نیاز زیست‌محیطی، جسمی و روحی مطرح کرده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت پارک‌ها و فضای سبز شهری در شهر اردکان با استفاده از مدل الکتره انجام شده‌است. روش بررسی: این مطالعه بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، بررسی های میدانی و با استفاده از مدل الکتره صورت گرفت.در این روش شاخص های کمی و کیفی مورد استفاده و با مقایسات زوجی میان گزینه ها رتبه بندی شدند و با پیاده سازی روش الکتره به صورت گام به گام و استفاده از فاکتور های مساحت، فضای سبز و زیبایی، فاصله تا مرکزشهر، امنیت،کیفیت امکانات و تاسیسات و کیفیت وسایل و تجهیزات به رتبه بندی 5 پارک و فضای سبز شهری اردکان پرداخته شد و عملکرد شهرداری مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد از بین پارک های مورد بررسی، پارک فرهنگیان واقع در خیابان صدرآباد- شهرک ولیعصر، درمقایسه با چهار پارک دیگر، توانسته است عملکرد بهتری را از خود نشان و شاخص های مورد بحث را به خود اختصاص دهد.اینپارک،19000 مترمربع مساحت دارد و مجهز به ایستگاه سلامتی و تفریحی است و فاصله آن تا مرکز شهر(میدان 15 خرداد)، 6/3کیلومتر است. بحث و نتیجه گیری: ارزیابی پارک ها و فضای سبز شهری شهر اردکان نشان می دهد در برنامه های توسعه فضایی توجه به فضای سبز، برای دست یابی به توسعه متعادل و پایدار امری ضروری است از نتایج این بررسی می توان در برنامه ریزی های فضای شهری به طور گسترده استفاده کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - تحلیل راهبردهای بیابان‌زدایی منتج از مدل‌های تصمیم‌گیری با استفاده از توابع انتخاب اجتماعی، (مطالعه موردی: منطقه خضر آباد یزد)
        محمد حسن صادقی روش حسن خسروی
        زمینه و هدف: به منظور ارزیابی و ارایه راهبردهای بهینه بیابان‌زدایی با در نظر گرفتن مجموع معیارهای موثر از مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری استفاده می‌شود که گاهاً نتایج اولویت‌بندی این مدل‌ها با هم هم‌خوانی ندارد. این مسأله بستگی به ماهیت مدل، معیارهای در نظر گرفته شده و چگونگی چکیده کامل
        زمینه و هدف: به منظور ارزیابی و ارایه راهبردهای بهینه بیابان‌زدایی با در نظر گرفتن مجموع معیارهای موثر از مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری استفاده می‌شود که گاهاً نتایج اولویت‌بندی این مدل‌ها با هم هم‌خوانی ندارد. این مسأله بستگی به ماهیت مدل، معیارهای در نظر گرفته شده و چگونگی وزن‌دهی معیارها توسط متخصصان به صورت گروهی دارد. لذا لازم است توابعی ارایه شود که از میان راهبردهای ارایه شده در هر منطقه توسط مدل‌های مختلف، ارجحیت راهبردها به صورت گروهی و نهایی ارایه شود.روش بررسی: در این مقاله سعی شد این مهم توسط توابع انتخاب اجتماعی به انجام رسد. توابع انتخاب اجتماعی یک روش دسترسی به یک توافق جمعی به منظور برطرف کردن پارادوکس رای‌گیری و ناسازگاری اولویت‌بندی از یک مجموعه گزینه‌های مفروض می‌باشد، بنابراین به منظور انتخاب نهایی در چارچوب توابع انتخاب اجتماعی از سه تابع نانسون، کیم‌نی و کوپلند استفاده شد. و راهبردهای بیابان‌زدایی در منطقه خضرآباد یزد مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: بر مبنای نتایج حاصل شده، از دیدگاه هر سه روش تعیین الویت نهایی، راهبردهای جلوگیری از تبدیل و تغییر نامناسب کاربری اراضی (18A)، توسعه و احیاء پوشش گیاهی (23A) و تعدیل در برداشت از منابع آب زیرزمینی (31A) ، به ترتیب به عنوان مهم‌ترین راهبردهای بیابان‌زدایی در منطقه تشخیص داده شدند.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصله از ارزیابی راهبردها نشان داد رتبه‌بندی‌های به‌دست آمده تا حدودی با هم اختلاف دارند که این امر عمدتاً به ساختار روش‌ها بر‌می‌گردد. نتایج این پژوهش به مدیران مناطق بیابانی این امکان را می‌دهد که امکانات و سرمایه‌های محدود اختصاص یافته به منظور کنترل روند بیابان‌زایی را به شیوه‌های صحیح و کارآمد به کاربندند تا ضمن دست‌یابی به نتایج بهتر، از هدر رفتن سرمایه‌های ملی جلوگیری کنند. بنابراین پیشنهاد شد که در طرح‌های کنترل و کاهش اثرات بیابان‌زایی و احیاء اراضی تخریب یافته، نتایج و رتبه‌بندی به دست آمده مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - ارزیابی اثرات محیط زیست صنایع انرژی بر استان مرکزی با روش RIAM Fuzzy
        معصومه احمدی پری حسن هویدی
        زمینه و هدف: صنایع انرژی بر، اثرات و پیامدهای قابل توجهی در محیط زیست ایجاد می نمایند که برخی از آن ها در شرایط عدم کنترل و مدیریت زیست محیطی غیر قابل جبران و زیان بار می باشند، از این رو این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل اثرات محیط زیستی صنایع انرژی بر به انجام رسیده است چکیده کامل
        زمینه و هدف: صنایع انرژی بر، اثرات و پیامدهای قابل توجهی در محیط زیست ایجاد می نمایند که برخی از آن ها در شرایط عدم کنترل و مدیریت زیست محیطی غیر قابل جبران و زیان بار می باشند، از این رو این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل اثرات محیط زیستی صنایع انرژی بر به انجام رسیده است. روش بررسی: ارزیابی اثرات محیط زیستی چهار صنعت فولاد، آلومینیوم، سیمان و پتروشیمی در استان مرکزی با روش RIAM Fuzzy مبتنی بر بازدیدهای میدانی، جمع‌آوری اطلاعات از منابع متعدد و نظرات کارشناسان برای چهار بخش فیزیکی-شیمیایی، اقتصادی-عملکردی، بیولوژیکی- اکولوژیکی، اجتماعی-فرهنگی انجام شده است. نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مجموع بیش ترین اثرات منفی شدید(E) و قابل ملاحظه(D) صنایع انرژی بر استان مرکزی به ترتیب متاثر است از : صنایع آلومینیوم، صنایع پتروشیمی، صنایع فولاد و صنایع سیمان. همچنین بررسی و اولویت بندی اثرات بر پارامترهای فیزیکی-شیمیایی و بیولوژیکی-اکولوژیکی به ترتیب نشان داد که اثر بر کیفیت هوا و میزان خروجی های آلاینده هوا و تنوع و تراکم گونه های مختلف در اولویت قرار دارد. در ارتباط با پارامترهای اقتصادی-عملکردی و اجتماعی-فرهنگی، به ترتیب ایجاد فرصت های شغلی و تغییر در الگوهای جمعیتی در اولویت اول اهمیت به لحاظ اثر پذیری قرار می گیرند. بحث و نتیجه گیری: تمام صنایع انرژی بر، اثرات قابل توجهی در محیط زیست استان مرکزی ایجاد می کنند و روش RIAM Fuzzy برای کاهش عدم قطعیت ها در ارزیابی اثرات محیط زیست صنایع انرژی بر مناسب است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان در بوستان‌های شهر تهران (مطالعه موردی بوستان‌های جمشیدیه، ملت، قائم و شهر)
        فرحناز محدث جلیل ایمانی هرسینی مهدی رمضانی نعمت ا... خراسانی
        زمینه و هدف: محاسبه‌ی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری تهران به‌منظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر می‌رسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخص‌های غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران به‌صورت مطالعه موردی در بوستان‌های شهر، ملت، جمشیدیه و قائم ا چکیده کامل
        زمینه و هدف: محاسبه‌ی شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری تهران به‌منظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر می‌رسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخص‌های غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران به‌صورت مطالعه موردی در بوستان‌های شهر، ملت، جمشیدیه و قائم انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش ثبت پرندگان بین ماه‌های اسفند ۹۵ تا تیر ۹۶ با روش شمارش نقطه‌ای صورت گرفت، شاخص ها با استفاده از نرم افزار Ecological Methodology محاسبه شد.یافته ها: در مجموع ۳۷۲۳ پرنده متعلق به ۴۰ گونه از ۸ راسته و ۱۹ خانواده مشاهده و ثبت گردید. 75% از کل گونه‌های ثبت‌شده متعلق به راسته گنجشک‌سانان بود و در میان آن‌ها گنجشک خانگی بیشترین تعداد را داشت. بوستان قائم باوجود بیشترین مساحت بین بوستان‌های موردمطالعه، دارای کمترین غنا و تنوع و بیشترین فراوانی بود. بوستان شهر که قدیمی‌ترین بوستان شهری تهران در مقایسه با بوستان‌های دیگر است، بالاترین غنا و تنوع گونه‌ای و کمترین فراوانی را داشت.بحث و نتیجه گیری: پرندگان ثبت شده در بوستان های مورد مطالعه غالبا متعلق به راسته گنجشک سانان و نیمی از آن ها بومی شهر تهران هستند.مساحت بالای بوستان ها الزاما به معنای بالاتر بودن تنوع پرندگان آن ها نیست و همچنین یافته ها در بوستان شهر واقع در مرکز شهر نشان می دهد که علی رغم وجود بافت متراکم، در صورت داشتن فضا های مناسب، توانایی بالایی در جلب و جذب پرندگان وجود دارد.نتایج این تحقیق می‌تواند امکان بررسی عوامل مؤثر بر شاخص‌های تنوع زیستی پرندگان شهری را فراهم کند و به پژوهشگران محیط‌زیست، مدیران و طراحان شهری کمک کند تا با طراحی مناسب فضای سبز موجب حفاظت از تنوع زیستی و جلب و جذب پرندگان به‌عنوان یکی از شاخص‌های سلامت زیستگاه و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان گردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - بررسی توریسم شهرستان فریدون‌شهر تحت شرایط تغییر اقلیم
        عباسعلی آروین
        زمینه و هدف: صنعت توریسم به علت وابستگی نزدیک به شرایط جوی از تغییر اقلیم تأثیر بیش تری می پذیرد و تأثیر آن در شهرستان فریدون شهر که توان اکوتوریستی آن به شرایط جوی گره خورده، شدیدتر است. روش بررسی: در این پژوهش روند تغییرات شرایط زیست اقلیمی توریسم شهرستان فریدون شهر ب چکیده کامل
        زمینه و هدف: صنعت توریسم به علت وابستگی نزدیک به شرایط جوی از تغییر اقلیم تأثیر بیش تری می پذیرد و تأثیر آن در شهرستان فریدون شهر که توان اکوتوریستی آن به شرایط جوی گره خورده، شدیدتر است. روش بررسی: در این پژوهش روند تغییرات شرایط زیست اقلیمی توریسم شهرستان فریدون شهر با استفاده از روش ناپارامتری من کندال بررسی شد. برای این منظور از آمار ماهانه عناصر اقلیمی مورد استفاده در الگوی اقلیم توریسم TCI در یک دوره 30 ساله از 1987 تا 2016 استفاده گردید. یافته ها: نتایج آزمون من کندال نشان داد تغییرات متوسط حداکثر دمای روزانه و متوسط شبانه روزی دما، دارای روند افزایشی و تغییرات متوسط حداقل و متوسط رطوبت نسبی دارای روند کاهشی است. تغییر در شرایط زیست اقلیمی برخی ماه ها از دیگر پیامدهای تغییر در روند پارامترهای اقلیمی است. برای مثال شرایط زیست اقلیمی ژانویه از بسیار نامناسب به نامناسب، مارس از نامناسب به شرایط مرزی و آوریل از قابل قبول به شرایط مرزی تغییر خواهد کرد. بحث و نتیجه گیری: تغییر در شرایط اقلیمی از جمله کاهش معنادار بارش که با افزایش متوسط دما و متوسط حداکثر دمای همراه است، پیامدهایی مانند کاهش ریزش ها به صورت برف، آب شدن سریع برف ارتفاعات و کاهش مطلوبیت محیط برای تفریحات در فصل سرد و گرم را در پی داشته است که از دست دادن اقلیم ییلاقی نواحی کوهستانی و شادابی زیست بوم گیاهی و جانوری از دیگر پیامد آن است. این رویه به کاهش در جذابیت اکوتوریستی منطقه منجر خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - ارزیابی توان گیاه پالایی آب تره ( (Nasturium officinale L.در رفع آلودگی کادمیوم
        مریم جعفر زاده رزمی مهناز اقدسی احمد عبدل زاده حمیدرضا صادقی پور
        زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین از مهمترین مسایلی است که می تواند بر روی رشد و نمو گیاهان و جانوران تا ثیر بسزایی داشته باشد. کادمیوم یک فلز آلاینده محیطی است که اثراتی سو بر فعالیت های فیزیولوژیکی گیاهان دارد. هدف از این پژوهش بررسی امکان رفع آلودگی آب های چکیده کامل
        زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین از مهمترین مسایلی است که می تواند بر روی رشد و نمو گیاهان و جانوران تا ثیر بسزایی داشته باشد. کادمیوم یک فلز آلاینده محیطی است که اثراتی سو بر فعالیت های فیزیولوژیکی گیاهان دارد. هدف از این پژوهش بررسی امکان رفع آلودگی آب های آلوده به کادمیوم با استفاده از گیاه آب تره است. روش بررسی: در این پژوهش اثر سطوح مختلف کلرید کادمیوم ( 0، 10، 50، 100، 300 و 500 میکرومولار) بر خصوصیات فیزیولوژیکی و توان جذب گیاه آب تره انجام شد. آزمایش د رقالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تیمار کادمیوم بر خصوصیات فیزیولوژیکی و میزان کادمیوم در گیاه معنی دار بود. به طوری که وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع ریشه و اندام هوایی، میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه با افزایش سطوح کادمیوم روند کاهشی داشتند. همچنین هرچه سطوح کادمیوم در محیط کشت افزایش یافت، غلظت کادمیوم در ریشه و اندام هوایی گیاه افزایش یافت. بیش ترین محتوای کادمیوم در هر دو اندام ریشه و ساقه گیاه آب تره درغلظت 500 میکرومولار کادمیوم مشاهده شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاضر نشان داد که گیاه آب‌تره توانایی پالایش کادمیوم از آب‌های آلوده به این فلز را دارد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاضر نشان داد که گیاه آب‌تره توانایی پالایش کادمیوم از آب‌های آلوده به این فلز را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - ارزیابی مطلوبیت مکانی کاربری کشاورزی با توجه به توان اکولوژیکی، اقتصادی و نیاز اجتماعی در حوزه آبخیز سمنان
        مجتبی قندالی کامران شایسته محمد سعدی مسگری
        زمینه و هدف: بهره برداری بهینه و اصولی از منابع طبیعی سرزمین و سامان دهی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیک، نقش مهمی در مدیریت محیط و جلوگیری از تخریب محیط زیست در راستای توسعه پایدار دارد. لیکن در نظر نگرفتن نیاز اجتماعی علی رغم در نظر گرفتن توان اقتصادی و به خصوص توا چکیده کامل
        زمینه و هدف: بهره برداری بهینه و اصولی از منابع طبیعی سرزمین و سامان دهی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیک، نقش مهمی در مدیریت محیط و جلوگیری از تخریب محیط زیست در راستای توسعه پایدار دارد. لیکن در نظر نگرفتن نیاز اجتماعی علی رغم در نظر گرفتن توان اقتصادی و به خصوص توان اکولوژیک در برنامه ریزی سرزمین، منجر به عدم تطابق با واقعیت زمینی می باشد که این موضوع یکی از اصول اساسی هر برنامه ریزی سرزمین می باشد. روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار و تحلیل سلسله مراتبی و استانداردسازی معیارها با استفاده از مجموعه های فازی، علاوه بر تهیه نقشه توان اکولوژیک و اقتصادی برای کاربری کشاورزی، نیاز اجتماعی نیز برای تغییر زمین از زمین های بایر به کشاورزی مکان دار گردید و با تلفیق این نقشه ها با یکدیگر نقشه مطلوبیت تغییر کاربری اراضی بایر به کشاورزی در حوزه آبخیز سمنان به دست آمد که می توان از این نقشه در مدل سازی تغییرات کاربری زمین نیز استفاده نمود. یافته ها: در این پژوهش نرخ بی کاری و نرخ رشد جمعیت در ده سال آینده به عنوان مهم ترین عوامل اجتماعی تغییر کاربری کشاورزی، دسترسی به جاده و برق به عنوان مهم ترین عوامل اقتصادی و آب و خاک به عنوان مهم ترین منابع اکولوژیکی کاربری کشاورزی تعیین گردید. بحث و نتیجه گیری: در نظر گرفتن نیاز اجتماعی و توان اقتصادی در کنار توان اکولوژیک، تطابق بیش تری با واقعیت زمینی دارد و می تواند در تخصیص بهینه کاربری اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - بررسی اثربخشی آموزش محیط‌زیست بر نگرش و آگاهی‌افزایی محیط‌زیستی در دانش‌آموزان مقطع پیش‌دبستانی
        افسانه عسگری پور محمدجواد امیری سمانه رحیمی
        زمینه و هدف: بسیاری از تهدیدات محیط‌زیستی، پیامد رفتار انسانی است و تنها تغییر در رفتار انسانی می‌تواند این مشکلات محیط‌زیستی را کاهش‌دهد. آموزش محیط‌زیست می‌تواند به تغییر رفتارها سرعت بخشد و تعهد نسبت به طبیعت را افزایش دهد. روش بررسی: پژوهش حاضر تلاش دارد تا به بررس چکیده کامل
        زمینه و هدف: بسیاری از تهدیدات محیط‌زیستی، پیامد رفتار انسانی است و تنها تغییر در رفتار انسانی می‌تواند این مشکلات محیط‌زیستی را کاهش‌دهد. آموزش محیط‌زیست می‌تواند به تغییر رفتارها سرعت بخشد و تعهد نسبت به طبیعت را افزایش دهد. روش بررسی: پژوهش حاضر تلاش دارد تا به بررسی اثربخشی آموزش محیط‌زیست بر نگرش و آگاهی افزایی محیط‌زیستی کودکان پسر پیش‌دبستانی شهر ملایر بپردازد. درابتدا 22 دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری هدفمند چند مرحله‌ای از مراکز پیش‌دبستانی شهر ملایر در سال تحصیلی 93-94 انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل تخصیص تصادفی یافتند. در ابتدا از هر دو گروه یک پیش‌آزمون گرفته شد تا سطح آگاهی و نیاز دانش‌آموزان سنجیده شود در ادامه آموزش‌های محیط‌زیستی در طول چهار جلسه برای گروه آزمایش ارایه داده شد. در پایان نیز با گرفتن پس‌آزمون از هر دو گروه و تحلیل آماری هردو آزمون به بررسی میزان اثربخشی آموزش محیط‌زیستی پرداخته شد. یافته ها: نتایج آزمون t-testنشان داد در سطح 1% خطا بین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه کنترل و آزمایش در آگاهی نسبت به محیط‌زیست ( 00/0 sig = 79/15- t =) و نگرش محیط‌زیستی ( 00/0 sig = 80/17- t =) تفاوت معناداری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: یافته‌ها بر این امر تاکید دارند که آموزش محیط‌زیستی، نقش مهمی در بهبود نگرش و آگاهی محیط‌زیستی در سنین پایه دارد. از این رو این آموزش‌ها می‌توانند به‌عنوان راهکار پیشگیری از تخریب محیط‌زیست مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - تأثیر عوامل فیزیوگرافی بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه دارویی Ferula orientalis (مطالعه موردی: دره شهدای ارومیه)
        معصومه عباسی خالکی اردوان قربانی سحر صمدی خانقاه رحمان رحیم دخت
        زمینه و هدف: پوشش گیاهی اصلی ترین جزء همه اکوسیستم های طبیعی از جمله مراتع است که گسترش آن‌ها تا حدود زیادی تحت کنترل عوامل محیطی بوده و عوامل اکولوژیکی همچون اقلیمی، خاکی، پستی و بلندی و زیستی در حضور و خصوصیات آن ها مؤثر می‌باشند. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اثر عوامل چکیده کامل
        زمینه و هدف: پوشش گیاهی اصلی ترین جزء همه اکوسیستم های طبیعی از جمله مراتع است که گسترش آن‌ها تا حدود زیادی تحت کنترل عوامل محیطی بوده و عوامل اکولوژیکی همچون اقلیمی، خاکی، پستی و بلندی و زیستی در حضور و خصوصیات آن ها مؤثر می‌باشند. این پژوهش به‌منظور ارزیابی اثر عوامل فیزیوگرافی بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه دارویی Ferula orientalis در دره شهدای ارومیه انجام یافته است. روش بررسی: با توجه به وضعیت موجود در منطقه، سه طبقه ارتفاعی و سه طبقه جهت و هفت طبقه شیب انتخاب شد. همچنین در منطقه مورد مطالعه 8 سایت تعیین گردید که در هر سایت 3 ترانسکت به طول 100 متر به‌صورت سیستماتیک- تصادفی و در امتداد هر ترانسکت 5 پلات برداشت و پارامترهای مدنظر ثبت شد. برای بررسی اختلاف پارامترهای مورد مطالعه با عوامل فیزیوگرافی از تجزیه واریانس و برای مقایسه میانگین صفات از روش آزمون چند دامنه ای دانکن استفاده شد. یافته ها: بیشترین تراکم گونه مورد مطالعه در طبقه ارتفاعی 2300-1700 متری با 7500 پایه در هکتار مشاهده شد. همچنین بیشترین سطح گسترش گونه مربوط به طبقه شیب بیش از 70 % با مساحت 97 هکتار بوده و بیشترین سطح در مورد جهت جغرافیایی نیز متعلق به جهت شرقی با 3/148 هکتار می باشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این مطالعه و با فرض این که سایر عوامل محیطی مؤثر بر پارامترهای پوشش گیاهی یکسان باشند، می توان گفت که سه عامل ارتفاع، جهت و شیب بر تراکم، تاج پوشش و تولید گونه F. orientalisبه طور معنی داری مؤثر بوده اند. به طورکلی بیشترین میزان تراکم، تاج پوشش و تولید در طبقه ارتفاعی 2300-1700 متر و در شیب بالاتر از 70 % و در جهت شرقی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - بررسی چگونگی تأثیرپذیری روند انتخاب جایزه جهانی معماری پایدار مبتنی بر شاخص های اصلی پایداری
        مریم فرهادیان سینا رزاقی اصل کاوه شکوهی
        زمینه و هدف:جایزه جهانی معماری پایدار بزرگ‌ترین جایزه موردقبول جامعه جهانی درزمینه ی پایداری در معماری است که هرساله به پنج معمار مطرح در این زمینه داده می‌شود و نشان از ایده‌های فکری برتر در این عرصه می‌باشد. ازآنجایی‌که آشنایی با شاخصه های بین المللی پایداری در معماری چکیده کامل
        زمینه و هدف:جایزه جهانی معماری پایدار بزرگ‌ترین جایزه موردقبول جامعه جهانی درزمینه ی پایداری در معماری است که هرساله به پنج معمار مطرح در این زمینه داده می‌شود و نشان از ایده‌های فکری برتر در این عرصه می‌باشد. ازآنجایی‌که آشنایی با شاخصه های بین المللی پایداری در معماری و روند تحول آن‌ها در آثار معماری می‌تواند جهت گیری های اصلی درزمینهمعماری پایدار را آشکار کنددر پژوهش حاضر باهدف شناخت این موضوع، سه مشخصه معماری پایدار به‌عنوان اهداف اصلی معماری پایدار درروند اهدای بزرگ‌ترین جایزه جهانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. روش بررسی: در این مقاله ابتدا با روش تحلیل زمینه‌ای، وجود و عدم وجود هر سه مشخصه موردقبول معماری پایدار در روند اهدای جوایز از سال 2007 تا سال 2016 بررسی شده است و در ادامه رویکرد جهانی نسبت به هر یک از سه مشخصه تحلیل شدند. نهایتا با بررسی نمودار رگرسیون ، روند جهت‌گیری‌های در آینده به‌صورت تقریبی پیش‌بینی شده است. بحث و نتایج:نتایج حاصل از وجود هر سه مشخصه در انتخاب جوایز برتر در این زمینه، تغییر جهت به سمت انتخاب پروژه هایی با هر سه ویژگی معماری پایدار را از سال 2011 تا اکنون نشان داده است و همچنین در تحلیل نمودار رگرسیون پراکندگی، از یک سو روند رو به افزایش توجه به‌ چرخه حیات و صرفه جویی در مصرف منابع در انتخاب پروژه های برتر شناسایی شد و از سویی دیگر روند رو به کاهش توجه به طراحی بر اساس نیازهای انسانی مشخص شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - جایگاه اصل احتیاط در حقوق بین‌الملل دریاها ( با تاکید بر قضیه‌ی ماهی تن آبی باله)
        علی صابرنژاد علویان مرتضی نجفی اسفاد
        اصل احتیاط جایگاه بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع خسارات زیست محیطی دارد و برای دست یابی به توسعه پایدار، باید سیاست‌های محیط زیستی بر اساس اصل عمل احتیاطی بنا شود. این اصل در کنار دیگر اصول زیست محیطی به عنوان قاعده ای طلایی در جهت جلوگیری از وقوع خسارات زیست محیطی نقش ا چکیده کامل
        اصل احتیاط جایگاه بسیار مهمی در پیشگیری از وقوع خسارات زیست محیطی دارد و برای دست یابی به توسعه پایدار، باید سیاست‌های محیط زیستی بر اساس اصل عمل احتیاطی بنا شود. این اصل در کنار دیگر اصول زیست محیطی به عنوان قاعده ای طلایی در جهت جلوگیری از وقوع خسارات زیست محیطی نقش ایفا می نماید. جایگاه اساسی اصل مذکور در محیط زیست دریایی در پیشگیری از آلودگی دریایی و نیل به حق بر محیط زیست سالم دریایی می باشد. رویه ی قضایی دیوان بین المللی حقوق دریاها نقشی اساسی در شناسایی و تنویر زوایای پنهان این اصل در حقوق محیط زیست دریایی داشته است که در قضیه ی ماهی تن آبی باله این موضوع به وضوح مبرهن گردیده و دیوان بین الملل حقوق دریاها به بررسی و تحلیل چگونگی اجرای این اصل در حقوق بین الملل دریاها پرداخته است. مقاله حاضر به بررسی و واکاوی این اصل در حقوق دریاها و نقش دیوان بین المللی حقوق دریاها در این زمینه پرداخته است. یافته های مقاله حکایت از آن دارد که این اصل در حقوق بین الملل محیط زیست نقش مهمی را ایفاء می نماید و محیط زیست حقوق بین الملل دریاها نیز از این قضیه مستثنی نبوده و رویه ی قضایی بین المللی در قضیه ی ماهی تن آبی باله بر این مهم تاکید داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - تأثیر جنگل‌کاری با گونه‌های درختی بر ترسیب کادمیوم، روی، سرب و منگنز در خاک(مطالعه موردی: توده‌های جنگلی اطراف کارخانه سیمان ایلام)
        امین پناه عبدالعلی کرمشاهی جواد میرزایی
        زمینه و هدف: امروزه آلودگی هوا، آب و خاک به واسطه فعالیت واحدهای صنعتی امری ثابت شده است. صنایع سیمان یکی از مهمترین آلاینده های محیطی است که اثرات زیست محیطی نامطلوبی بر محیط اطرافش می گذارد. این تحقیق با هدف تعیین تأثیر جنگل کاری بر میزان ترسیب کادمیوم، روی، سرب و من چکیده کامل
        زمینه و هدف: امروزه آلودگی هوا، آب و خاک به واسطه فعالیت واحدهای صنعتی امری ثابت شده است. صنایع سیمان یکی از مهمترین آلاینده های محیطی است که اثرات زیست محیطی نامطلوبی بر محیط اطرافش می گذارد. این تحقیق با هدف تعیین تأثیر جنگل کاری بر میزان ترسیب کادمیوم، روی، سرب و منگنز بر خاک هفت توده جنگل کاری شده اطراف کارخانه سیمان ایلام انجام گرفته است.روش بررسی: در هر توده، پلات هایی به ابعاد 10×10 متر تصادفی سیستماتیک پیاده شد. نمونه برداری از اعماق 10-0 و 20-10 سانتی متری خاک توده ها انجام یافت. همچنین عناصر سنگین موجود در نمونه های خاک و نمونه های الکتروفیلتر نیز اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج نشان داد میزان ترسیب کادمیوم در الکتروفیلتر کارخانه و خاک توده های جنگلی تقریبأ برابر است. اما میزان ترسیب فلز روی، سرب و منگنز در الکتروفیلتر کارخانه بیشتر از میزان ترسیب این عناصر در خاک(اعماق 10-0 و 20-10 سانتی متری) توده ها می باشد. با افزایش عمق خاک، میزان ترسیب سرب کاهش می یابد. همچنین بر اساس نتایج، در توده بلوط طبیعی، بیشترین میزان ترسیب کادمیوم در عمق 10-0 سانتی متری، فلز روی در عمق 20-10 سانتی متری خاک و بیشترین میزان ترسیب منگنز در هر دو عمق مشاهده شد.بحث و نتیجه گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت که بین درجه آمیختگی گونه های جنگلی و میزان ترسیب عناصر سنگین ارتباط مستقیم وجود دارد. علاوه بر این، در توده ای که بلوط طبیعی حضور داشت، میزان ترسیب عناصر سنگین بیشتر بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - کاهش تأثیرات جزایر حرارتی شهری بر سلامت انسان‌ها از طریق تغییرات فرم شهری در اقلیم گرم و خشک شهر مشهد (نمونه موردی الگوی بافت شطرنجی محله شاهد و بافت ارگانیک محله پاچنار)
        الهام ثناگر دربانی مجتبی رفیعیان تکتم حنایی دانیال منصفی پراپری
        زمینه و هدف: افزایش موج گرما در شهرها سبب گردیده تا مشکلات عدیده‌ای برای سلامت انسان‌ها به وجود آید. کاهش مشکلات زیست‌محیطی از طریق تقلیل دمای محیط و درنتیجه ارتقا سلامت انسان‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌ها در عصر حاضر است که می‌توان به‌وسیله تغییرات فرم‌های شهری و عناصر محیطی چکیده کامل
        زمینه و هدف: افزایش موج گرما در شهرها سبب گردیده تا مشکلات عدیده‌ای برای سلامت انسان‌ها به وجود آید. کاهش مشکلات زیست‌محیطی از طریق تقلیل دمای محیط و درنتیجه ارتقا سلامت انسان‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌ها در عصر حاضر است که می‌توان به‌وسیله تغییرات فرم‌های شهری و عناصر محیطی به آن دست‌یافت. روش بررسی: در این پژوهش از روش شبیه‌سازی مجموعه نرم‌افزار Envi-Met و Leonardo استفاده‌شده است. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که هرچقدر نسبت ارتفاع به عرض بیشتر شود، دسترسی نور خورشید به محیط کمتر می‌شود و درنتیجه دمای محیط کاهش می‌یابد. همچنین سایه‌اندازی ناشی از نسبت (H/w)، وجود گیاهان و باد در دره‌های شهری می‌تواند دمای محیط را کاهش دهد. علاوه بر آن کاهش سطوح نفوذناپذیر پوشش‌های شهری و وجود مصالح با آلبدوی بالا، باعث افزایش در تبخیر و تعرق می‌شود که شرایط خنک‌تر شدن محیط‌های شهری را مهیا می‌کند و سبب کاهش تأثیرات نامطلوب گرمای شهری بر سلامت انسان می‌شود. بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت که ایجاد سایه‌اندازی از طریق ترکیب پوشش گیاهی و همچنین ایجاد تغییرات متنوع در ساختارهای ارتفاع به عرض (H/w) که هم سایه‌اندازی را افزایش دهد و هم در بخش‌هایی راه را برای انتشار گرمای محیط بازنماید، می‌تواند در کاهش دمای محیط و سطوح، تأثیرگذار باشد. همچنین استفاده از سطوح شهری نفوذپذیر و انتخاب مصالح جداره‌های ساختمان‌ها با بازتابش کم در جذب کمتر نور خورشید تأثیرگذار است و می‌تواند شدت جزایر حرارتی شهری را کاهش دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - تنوع‌گونه‌ای در اشکوب‌های درختی و علفی و ارتباط آن با برخی مشخصه‌های توده جنگلی راش در جنگل‌های هیرکانی(مطالعه موردی: جنگل سوادکوه- مازندران)
        کامبیز ابراری واجاری
        زمینه و هدف: ترکیب گونه های درختی یک مشخصه اساسی بوم سازگان جنگل می باشد و یک هدف مهم بوم شناسان آگاهی از عوامل اصلی است که الگوی تنوع زیستی را توضیح می دهند. ساختار عمودی جنگل یکی از وی‍ژگی های جنگل بوده که در مدیریت بوم سازگان مورد توجه می باشد.هدف از این تحقیق بر چکیده کامل
        زمینه و هدف: ترکیب گونه های درختی یک مشخصه اساسی بوم سازگان جنگل می باشد و یک هدف مهم بوم شناسان آگاهی از عوامل اصلی است که الگوی تنوع زیستی را توضیح می دهند. ساختار عمودی جنگل یکی از وی‍ژگی های جنگل بوده که در مدیریت بوم سازگان مورد توجه می باشد.هدف از این تحقیق بررسی ارتباط تنوع گونه ای در اشکوب های درختی با برخی مشخصه های توده جنگلی راش در جنگلهای سوادکوه مازندران بوده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر، به جمع آوری داده ها از 24 قطعه نمونه 400 متر مربعی در یک شبکه آماربرداری 150×100 متر در توده جنگلی راش(Fagus orientalisLipsky) در شمال ایران(سوادکوه) در سال 1392 اقدام شد. شاخص غنای علفی و درختی( شمارش تعداد گونه)، شاخص تنوع و یکنواختی در اشکوب های درختی و علفی برای هر قطعه نمونه محاسبه شد. ارتفاع ، قطر برابر سینه و قطر تاج درختان راش هر قطعه نمونه اندازه گیری شدند .همچنین ضخامت لاشبرگ و هوموس در مرکز و چهار جهت قطعه نمونه مورد اندازه گیری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که توده جنگلی مورد مطالعه شامل 7 گونه درختی راش، ممرز، شیردار، توسکای ییلاقی، افراپلت، نمدار و گیلاس وحشی است. تعداد 23 گونه علفی متعلق به 21 خانواده گیاهی در زیر اشکوب درختان جنگلی شناسایی شدند. اختلاف معنی دار بین اشکوب های درختی از نظر شاخص غنا و تنوع گونه ای مشاهده شد (0.01>p )، و بیشترین مقدار میانگین به اشکوب اول اختصاص داشت. غنای گیاهان علفی با ضخامت لاشبرگ همبستگی منفی معنی دار نشان داد(0.05>p )،. شاخص غنای درختی با ارتفاع و قطر برابر سینه (0.05>p )، و نیز شاخص تنوع و یکنواختی با فراوانی راش همبستگی منفی معنی دار داشت(0.01>p ). بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان اظهار نمود که بیشترین میزان شاخص های غنا و تنوع درختی در اشکوب فوقانی توده مورد نظر مشاهده می شود که می تواند به علت رقابت، سرشت گونه درختی باشد.توصیه می شود در عملیات جنگل شناسی ، تنوع گونه ای درختی در اشکوب های مختلف مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - باززنده سازی پارک همسایگی امید با رویکرد ارتقای کیفیت محیطی در محله هفت چنار تهران
        نگار فروزش سارا نهیبی زهرا سادات سعیده زرآبادی
        زمینه و هدف: باززنده سازی پارک امید با هدف ارتقای کیفیت محیطی و طراحی پایدار صورت پذیرفته است. روش بررسی: برای دست یابی به هدف اصلی که باززنده سازی و ارتقای کیفیت محیط پارک امید است، پس از بازدید میدانی، به مطالعه، جمع آوری موارد مشابه و بررسی کتابخانه‌ای پیرامون هدف پ چکیده کامل
        زمینه و هدف: باززنده سازی پارک امید با هدف ارتقای کیفیت محیطی و طراحی پایدار صورت پذیرفته است. روش بررسی: برای دست یابی به هدف اصلی که باززنده سازی و ارتقای کیفیت محیط پارک امید است، پس از بازدید میدانی، به مطالعه، جمع آوری موارد مشابه و بررسی کتابخانه‌ای پیرامون هدف پرداخته شد. با استناد به مراجع مرتبط داده های پایه ای مورد نیاز محدوده مطالعاتی تهیه گردید. سامانه داده های جغرافیایی(GIS) ابزاری است که در تحلیل داده های اولیه مورد استفاده قرار گرفت و دست آوردهای آن در فرآیند طراحی بهره گرفته شد. برای شناسایی نیاز و دیدگاه ساکنین و کاربران سایت پرسش نامه هایی تنظیم و توسط ذی نفعان طرح تکمیل گردید. باتوجه به تحلیل داده های مکانی و نظرات کاربران نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید محدوده‌ی مطالعاتی در این روند شناخته شد و در جدول swot قرار گرفت تا مورد تحلیل قرار گیرد. روند تحقیق حاضر علاوه بر بهره گیری از شیوه کیفی، رویکردهای کمی را نیز مد نظر قرار داده است و از این رو روش تحقیق این مقاله ترکیبی محسوب می گردد. یافته‌ها: رویکرد باززنده سازی استفاده از شیوه هایی برای بهبود و بازیابی پارک های آسیب دیده و تخریب شده، با هدف پایداری و ارتقای محیطی است، از این رو مطالب و معیار های به دست آمده چون ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، اقلیمی، استانداردهای پارک های همسایگی پایدار جهت طراحی مورد استفاده قرار گرفت و گونه های گیاهی مناسب و طرح متناسب با اهداف باززنده سازی ارایه گردید. این طرح ها می تواند علاوه بر کاهش هزینه نگهداری کیفیت محیطی را ارتقا بخشید و بر میزان رضایت مردم بیافزاید. بحث و نتیجه گیری: دست آورد نهایی این پژوهش می تواند به عنوان راهکاری برای شیوه ی مناسب طراحی پارک های همسایگی به دلیل اهمیت آنان در جذب ساکنین محلی و افزایش ارزش پایداری محیط ومنظر شهری در واحد همسایگی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله