فهرست مقالات برحسب موضوع مدیریت محیط زیست


    • دسترسی آزاد مقاله

      1 - کاربرد آنالیز شبکه در برنامه ریزی فضاهای سبز شهری (مطالعه موردی: کلان شهر اهواز)
      سرور شفیع نژاد فاطمه پودات فروزان فرخیان
      زمینه و هدف: توسعه بی رویه شهری باعث منقطع شدن پوشش های گیاهی بومی و انزوای زیستگاه هایی می گردد که توسط ساخت و سازهای شهری احاطه شده اند. با این وجود لکه های سبز شهری دارای شرایط مطلوب و ارزشمند هم چنان می توانند هم چون یک شبکه ی پیوسته در حفظ تنوع زیستی و بهبود کارکرد چکیده کامل
      زمینه و هدف: توسعه بی رویه شهری باعث منقطع شدن پوشش های گیاهی بومی و انزوای زیستگاه هایی می گردد که توسط ساخت و سازهای شهری احاطه شده اند. با این وجود لکه های سبز شهری دارای شرایط مطلوب و ارزشمند هم چنان می توانند هم چون یک شبکه ی پیوسته در حفظ تنوع زیستی و بهبود کارکرد اکولوژیک سیمای سرزمین نقش ایفا کنند. هدف از این پژوهش ارزشیابی فضاهای سبز موجود، در حفظ پیوستگی شبکه سبز شهری کلانشهر اهواز و استفاده از یافته های حاصل در مطالعات برنامه ریزی فضای سبز و افزایش سرانه سبز شهری است. روش بررسی: روش این مطالعه مدلسازی و مطالعه ی موردی است و رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین و روش آنالیز شبکه اتخاذ شده است. در مدل سازی شبکه، کلیه لکه‌های سبز عمومی و خصوصی موجود در سیمای سرزمین شهر اهواز، نمونه ی مطالعاتی، جهت ارزش های زیستگاهی لحاظ گردید. شبکه سبز شهری در محیط GIS بر اساس تئوری گراف مدل سازی شد و با سنجه IIC، پیوستگی شبکه و اهمیت اجزای آن سنجش شد. همچنین اهمیت هریک از لکه‌های سبز در پیوستگی شبکه، بررسی و لکه‌ها بر اساس اهمیت‌شان با سنجه ی dIIC اولویت بندی شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد لکه‌های سبز وسیع تر، اولویت بالاتری بدست آوردند که عمده آنها زمین های کشاورزی ناحیه 4 و 5 و پارک شهری در ناحیه 3 می باشند. لکه‌های با ارزش اکولوژیک بالا، پراکنشی خطی در امتداد رودخانه دارند. بحث و نتیجه گیری: مدل سازی شبکه سبز شهر و استفاده از سنجه ی مذکور موجب گردید که لکه‌های سبز شهری با اهمیت بالاتر در سیمای سرزمین شهر اهواز، که نقش حیاتی در بقا حیات جانوری و گیاهی و تنوع زیستی دارند با دقت بالاتری شناسایی و برجسته گردند. شناخت دقیق لکه‌‌های سبز ارزشمند، منجر به افزایش هدفمند سرانه فضای سبز و توزیع صحیح آن ها در شهر بویژه مناطق دارای سرانه پایین می گردد. شناخت لکه‌های سبز ارزشمند توسط مسئولان و برنامه ریزان شهری، موجب حفاظت و تقویتشان در روند روبه رشد توسعه شهر می شود. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      2 - ارزیابی سواد محیط‌زیستی دانشجویان دانشگاه ملایر با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره
      میرمهرداد میرسنجری فوزیه بیگ محمدی فاطمه محمدیاری فریبا هدایت زاده
      زمینه و هدف: سواد محیط زیست توان درک نظام های طبیعی است که زندگی ما را بر روی سیاره زمین ممکن می سازد، بنابراین در یک جامعه برخوردار از سواد محیط زیستی، جامعه ای پایدار است که می داند حیاتش وابسته به محیط زیست است. در مطالعه حاضر میزان سواد محیط زیستی (آگاهی، نگرش و عمل چکیده کامل
      زمینه و هدف: سواد محیط زیست توان درک نظام های طبیعی است که زندگی ما را بر روی سیاره زمین ممکن می سازد، بنابراین در یک جامعه برخوردار از سواد محیط زیستی، جامعه ای پایدار است که می داند حیاتش وابسته به محیط زیست است. در مطالعه حاضر میزان سواد محیط زیستی (آگاهی، نگرش و عملکرد) دانشجویان دانشگاه ملایر در خصوص جنبه های مختلف محیط زیست مورد ارزیابی قرار گرفت. روش بررسی: روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری کلیه دانشجویان در حال تحصیل در نیمسال دوم تحصیلی سال 1397 -1396 می باشد که در 7 دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، علوم پایه، فنی مهندسی، ادبیات و علوم انسانی، علوم ریاضی و آمار، کشاورزی و عمران و معماری مشغول به تحصیل هستند. اهمیت و اولویت بندی شاخص های سواد محیط زیستی با استفاده از مدل تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبی بررسی شد. یافته ها: بر اساس نتایج دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان نسبت به محیط زیست در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد اما در بین دانشکده ها همسان نیست. بالاترین میزان دانش در دانشجویان دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و سپس دانشکده کشاورزی بود. بر اساس نتایج از بین سه معیار اصلی دانش، نگرش و عملکرد، بیشترین اولویت با معیار دانش با وزن 69/0 بود. همچنین معیار عملکرد با وزن 23/0 و نگرش با وزن 07/0 به ترتیب اولویت های دوم و سوم را از دید دانشجویان داشته اند. بحث و نتیجه گیری: در بین سه معیار دانش، نگرش و عملکرد معیار دانش بالاترین اهمیت را دارد. بالابودن وزن دانش محیط زیستی دانشجویان و اگاهی داشتن از عوامل تخریب محیط زیست و درک اینکه کدام عامل در جامعه امروزی محیط زیست را بیشتر تهدید می کند نویدی برای داشتن محیط زیست سالم و رسیدن به توسعه پایدار است. همچنین این نتیجه که دانشجویان حوزه های علوم محیطی، درک بهتری نسبت به محیط زیست و مسایل مربوط به آن دارند، لزوم گنجاندن آموزش محیط زیست کارآمد را در کل مراکز آموزش عالی برجسته تر می سازد. لذا دانشگاه ها می توانند با آموزش و افزایش سطح سواد محیط زیستی دانشجویان در تربیت نیروی انسانی متخصص و مسؤول در قبال محیط زیست گام مؤثری در جهت تحقیق اهداف توسعه پایدار بردارند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      3 - مروری بر روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در مطالعات محیط‌زیست
      بهاره صمدی کوچکسرائی افشین دانه کار
      زمینه و هدف: تصمیم‌گیری شامل بیان درست اهداف، تعیین راه‌حل‌های مختلف و ممکن، ارزیابی امکان‌پذیری آنان، ارزیابی عواقب و نتایج ناشی از اجرای هر یک از راه‌حل‌ها و بالاخره انتخاب و اجرای آن می‌باشد. کیفیت مدیریت اساساً تابع کیفیت تصمیم گیری است. در اکثر موارد، تصمیم‌گیری‌ها چکیده کامل
      زمینه و هدف: تصمیم‌گیری شامل بیان درست اهداف، تعیین راه‌حل‌های مختلف و ممکن، ارزیابی امکان‌پذیری آنان، ارزیابی عواقب و نتایج ناشی از اجرای هر یک از راه‌حل‌ها و بالاخره انتخاب و اجرای آن می‌باشد. کیفیت مدیریت اساساً تابع کیفیت تصمیم گیری است. در اکثر موارد، تصمیم‌گیری‌ها وقتی مطلوب و مورد رضایت تصمیم‌گیرنده است که تصمیم‌گیری براساس چندین معیار مورد بررسی قرار گرفته باشد. معیارها ممکن است کمی یا کیفی باشند. در روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره که در دهه‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است به‌جای استفاده از یک معیار سنجش بهینگی، از چندین معیار استفاده می‌شود. تصمیم گیری در پروژه های محیط زیستی، عملی دشوار و پیچیده است، که لزوم تعادل بین عوامل سیاسی اجتماعی، محیط زیستی، اکولوژیک و اقتصادی در این پروژه ها، مدیریت و تصمیم گیری در این حوزه را دشوارتر می سازد. در مدل های چند معیاره (MCDM)، تعدد معیارها، پیچیدگی داده ها و پویایی محیط، از جمله عواملی هستند که مسأله تصمیم گیری را به چالشی در دهه های اخیر مبدل نموده است.روش بررسی: این تحقیق به‌صورت مروری می‌باشد که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و سایت‌های مرتبط به بررسی موضوع پرداخته و معرفی فرآیند تصمیم گیری و اصطلاحات آن انجام شده است.یافته‌ها: روش‌های تصمیم‌گیری به‌کار رفته در پروژه‌های مختلف محیط‌زیستی با اهداف مشخص شرح داده شد و مدل مفهومی روش‌های جبرانی به همراه کاربرد آنها ارائه شد.بحث و نتیجه‌گیری: در نهایت، یک جمع بندی از انواع پروژه های محیط زیستی که می‌توانند تحت پوشش این مدل ها قرار گیرند و مدل های مورد استفاده در مورد هر نوع پروژه، ارائه گردیده است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      4 - عوامل اجتماعی و فردی مؤثر بر نگرش روستاییان شهرستان مریوان در خصوص محیط‌زیست
      هیمن یزدانی علی شمس
      زمینه و هدف: انسان در طول تاریخ، همواره در محیط زیست تصرف کرده و آن را مطابق نیاز خود تغییر داده است. حفظ محیط زیست یک تلاش ملی است که نیازمند مشارکت همه مردم می باشد. بسیاری بر این باورند که مشکلات محیط زیستی در باورهای اجتماع در این خصوص ریشه دارد. روش بررسی: تحقیق ت چکیده کامل
      زمینه و هدف: انسان در طول تاریخ، همواره در محیط زیست تصرف کرده و آن را مطابق نیاز خود تغییر داده است. حفظ محیط زیست یک تلاش ملی است که نیازمند مشارکت همه مردم می باشد. بسیاری بر این باورند که مشکلات محیط زیستی در باورهای اجتماع در این خصوص ریشه دارد. روش بررسی: تحقیق توصیفی پیمایشی حاضر باهدف سنجش تأثیر عوامل فردی و اجتماعی بر نگرش خانوارهای روستایی در خصوص محیط‌زیست صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق، کلیه خانوارهای روستایی شهرستان مریوان بودند (11228N= ) که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر محاسبه و از طریق روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب و موردمطالعه واقع شدند. سرمایه اجتماعی، نگرش و دانش محیط زیستی از طریق شاخص سازی ترکیبی سنجیده شدند و از تحلیل رگرسیون خطی چندگانه برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اکثریت روستاییان (8/90 درصد) دارای نگرشی مساعد و مثبت در خصوص محیط زیست هستند. دانش 2/85 درصد از پاسخگویان در خصوص محیط زیست در سطح زیاد بود. سرمایه اجتماعی از دید اکثریت روستاییان در سطح متوسطی وجود داشت. تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که چهار متغیر دانش، مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی و استفاده از منابع اطلاعاتی 41 درصد نگرش رستاییان در خصوص محیط زیست را تبیین می‌کنند. بحث و نتیجه گیری: نگرش افراد یکی از مباحث پایداری و حفاظت از محیط زیست است. با توجه به مساعد بودن نگرش روستاییان و بالا بودن دانش آنها پیشنهاد می گردد که مسئولان نشست های عمومی را با حضور فعال تر روستاییان برگزار کنند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      5 - بررسي اولويت های محيط زيستي به منظور پياده سازی سيستم مديريت محيط زيست در دانشگاهها (مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران)
      مونا کریمی اصل اکرم الملوک لاهیجانیان معصومه شجاعی
      زمینه و هدف: دانشگاه ها همانند صنایع در آلودگی های محیط زیستی نقش دارند. به همین علت بایستی به کمک استانداردهایی مشابه صنایع، به پناهگاهی امن برای سلامتی انسان تبدیل شوند. روش بررسی: پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن عوامل و فاکتورهای محیط زیستی و اولویت بندی آن ها، ملزم ب چکیده کامل
      زمینه و هدف: دانشگاه ها همانند صنایع در آلودگی های محیط زیستی نقش دارند. به همین علت بایستی به کمک استانداردهایی مشابه صنایع، به پناهگاهی امن برای سلامتی انسان تبدیل شوند. روش بررسی: پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن عوامل و فاکتورهای محیط زیستی و اولویت بندی آن ها، ملزم به شناسایی مجموعه ای از عوامل کلیدی در پیاده سازی سیستم مدیریت محیط زیستی در دانشگاه ها بوده است. یافته ها: جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 15 نفر از خبرگان دانشگاهی با مدرک دکتری در زمینه محیط زیست می باشند. که به روش غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. با استفاده از نظر خبرگان 5 معیار اصلی و 26 زیر معیار، شناسایی و سپس پرسشنامه مقایسات زوجی طراحی گردید. و برای پاسخ دهی به فرضیه ها و محاسبه اوزان از روش AHP و نرم افزار Expert choice بهره گرفته شده است. بحث و نتیجه گیری: پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات، فرضیه های "صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش آلودگی هوا از عوامل مؤثر بر EMS هستند"، "خط مشی دانشگاه و تعهد مدیریت از عوامل مؤثر بر EMS هستند"، "معیارهای مؤثر بر سیستم مدیریت محیط زیستی در دانشگاه ها دارای رتبه بندی متفاوتی هستند" و "زیر معیارهای، معیار آموزش و فرهنگ سازی در راستای سیستم مدیریت محیط زیستی در دانشگاه ها اولویت بندی متفاوتی دارند" اثبات گردید. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که معیار " تخصیص اعتبارات و بودجه"، "زیر ساخت ها"، " آموزش و فرهنگ سازی"، " اقدامات بهبود وضع محیط زیست" و "ساختمان ها و محوطه" برای پیاده سازی سیستم مدیریت محیط زیستی به ترتیب دارای اولویت هستند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      6 - تدوین الگوی کیفی بازآفرینی شهری پایدار با استفاده از روش تحلیل محتوا (مطالعه موردی: بافت های فرسوده شهرتهران)
      علی حسین زاده مریم فراهانی سعید مطهری آزیتا بهبهانی نیا
      زمینه و هدف: بازآفرینی بافت های فرسوده شهری به عنوان یکی از اهداف و سیاست های دولت در برنامه های توسعه کشور همواره مورد توجه بوده است. بازآفرینی شهری پایدار به عنوان رویکردی نوین قادر است بسیاری از معضلات و چالش های شهرها به ویژه در زمینه محیط زیست را کاهش داده یا از می چکیده کامل
      زمینه و هدف: بازآفرینی بافت های فرسوده شهری به عنوان یکی از اهداف و سیاست های دولت در برنامه های توسعه کشور همواره مورد توجه بوده است. بازآفرینی شهری پایدار به عنوان رویکردی نوین قادر است بسیاری از معضلات و چالش های شهرها به ویژه در زمینه محیط زیست را کاهش داده یا از میان بردارد. تحقیق حاضر با هدف ارایه الگوی جدید بازآفرینی شهری پایدار در شهر تهران انجام گرفت. روش و بررسی: تحقیق حاضر توصیفی_ اکتشافی است. ابتدا، مولفه های بازآفرینی شهری پایدار با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته شناسایی گردید. جامعه آماری خبرگان حوزه ی مدیریت شهری - محیط زیست و شیوه نمونه گیری تصادفی هدفمند بود. تعداد نمونه با استفاده از تکنیک گلوله برفی و اصل اشباع نظری 22 نفر انتخاب شد. برای استخراج مدل و نهایی ساختن آن از روش تحلیل محتوی استفاده شد. ضریب همبستگی پیرسون نیز برای اطمینان از وجود رابطه بین متغیرها بکارگرفته شد. یافته ها: تعداد 101 کد اولیه بر اساس اصول تکرار، تاکید و اهمیت از بررسی و تحلیل داده های مصاحبه ها استخراج شد. در نهایت مفاهیم بازآفرینی پایدار شهری بر اساس 5 مولفه، 17 مقوله و 101 توصیف رفتاری دسته بندی گردید. همچنین بر اساس نتایج آزمون آماری توصیفی، میزان میانگین مولفه ها از متوسط بالاتر و تمامی آنها از انحراف معیار کمتر از یک برخوردار بودند. با توجه به میزان ضریب همبستگی بین متغیرها تحقیق رابطه مستقیم و قوی برقرار است. بحث و نتیجه گیری : از بین 17 مقوله برگزیده در تحقیق حاضر، تعداد 7 مقوله (شناسایی و همکاری با نهادها و متولیان درگیر، توجه به نیاز اصلی اجتماعات، توانمندسازی ذینفعان و نهادهای درگیر، میزان ظرفیت های توسعه شهری، وضعیت زیرساخت های شهری، زیرساختهای اطلاعاتی و تعاملی، زیرساخت های سرمایه گذاری) جدید می باشند. توجه به مولفه های فوق در تدوین برنامه ها و اتخاذ سیاست های مطلوب تر در عرصه باز آفرینی شهری تهران قادر خواهد بود، چالش‌های موجود در مسیر پایداری شهری را کاهش دهد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      7 - ساماندهی تالاب بزنگان از طریق ظرفیت‌سازی و مشارکت اجتماعی
      مهدی کلاهی رقیه عظیمی سقین سرا ابوذر حاتمی یزد
      زمینه هدف: تالاب ها، اکوسیستم های مهمی در سراسر جهان هستند که با ارائه طیف گسترده ای از کالاها و خدمات اکوسیستمی، دارای مزایای متنوع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی برای جوامع محلی هستند. در این بین، مشارکت جوامع محلی نقش اساسی در حفاظت و حراست پایدار از این منابع چکیده کامل
      زمینه هدف: تالاب ها، اکوسیستم های مهمی در سراسر جهان هستند که با ارائه طیف گسترده ای از کالاها و خدمات اکوسیستمی، دارای مزایای متنوع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی برای جوامع محلی هستند. در این بین، مشارکت جوامع محلی نقش اساسی در حفاظت و حراست پایدار از این منابع ایفا می کند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب بزنگان از طریق ظرفیت سازی و مشارکت اجتماعی براساس یافته های حاصل از اجرای طرح ساماندهی تالاب بزنگان با رویکرد ظرفیت سازی اجتماعی انجام شده است.روش بررسی: شیوه پژوهش، مشارکتی با کارکرد تحقیق در عمل است. جامعه آماری پژوهش، نهادهای محلی و دولتی و همچنین زنان و مردان روستاهای حوضه تالاب بزنگان مخصوصا روستاییان بزنگان هستند. برای ساماندهی تالاب بزنگان، از ابزار CEPA (برقراری ارتباط، آموزش و آگاهی عمومی) به عنوان ابزاری برای ظرفیت سازی و مشارکت اجتماعی استفاده شد. برای برقراری ارتباط با جامعه و نهادهای محلی و دولتی در جهت برجسته سازی اهمیت تالاب، جشنواره ای توسط اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی برگزار و کارگاه های آموزشی برای مردم روستای بزنگان اجرا شد. همچنین در راستای ارائه برنامه های راهبردی، با استفاده از SWOT و پرسشنامه، نشست هایی با معتمدان محلی تدارک دیده شد.یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان می دهند توسعه گردشگری و بهره برداری پایدار، هماهنگی و برنامه ریزی اقدامات (حفاظت)، و همچنین برگزاری جلسات آموزشی، مهمترین عوامل موثر در حفاظت و حمایت از تالاب بزنگان هستند.بحث و نتیجه‌گیری: توسعه گردشگری و بهره برداری پایدار می تواند نقش مهمی در توانمندسازی جوانان روستایی و کسب درآمد پایدار داشته و زمینه را برای کاهش مهاجرت آنها به نقاط اطراف فراهم کند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      8 - نقش سرمایه انسانی پایدار و سبز در کسب مزیت رقابتی سازمان ها
      نسرین بارفروش اکبر اعتباریان امیر نقش آرش شاهین
      زمینه و هدف : با توجه به شرایط و خواست جهان امروزی بسیاری از سازمان ها جهت اجرای استراتژی های زیست محیطی تلاش می کنند. هدف این پژوهش ارائه مدلی جهت شناسایی و ارزیابی نقش سرمایه انسانی پایدار و سبز در کسب مزیت رقابتی سازمان های فعال در صنعت نفت می باشد. روش بررسی: تحقی چکیده کامل
      زمینه و هدف : با توجه به شرایط و خواست جهان امروزی بسیاری از سازمان ها جهت اجرای استراتژی های زیست محیطی تلاش می کنند. هدف این پژوهش ارائه مدلی جهت شناسایی و ارزیابی نقش سرمایه انسانی پایدار و سبز در کسب مزیت رقابتی سازمان های فعال در صنعت نفت می باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها کمی- کیفی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات از منابع مکتوب و الکترونیکی به صورت هدفمند در حوزه پایداری سازمانی و زیست محیطی استفاده شده است. در بخش کیفی به صورت هدفمند و غیر تصادفی و ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی با استفاده از نمونه گیري تصادفی ساده و پرسشنامه صورت گرفت. آزمون فرضیات مدل با روش الگوی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها : با توجه به نتایج بدست آمده از نرم افزار، می توان اذعان نمود که ابعاد مدیریت ارشد، کارکنان و سازمان تاثیر مثبت و معناداری بر عملکرد سبز سازمان داشته و در نهایت تاثیر مثبتی بر کسب مزیت رقابتی خواهند داشت. مقادیر ضریب مسیر در مدل برای مولفه های سازمان 504/0، کارکنان 286/0، مدیریت ارشد190/0 درصد تغییرات مربوط به متغیر عملکرد سازمانی پایدار و سبز 431/0 را به طور مستقیم تبیین می کنند. نتایج نشان می دهد مابین شاخص های اصلی پژوهش، منابع انسانی (با ضریب مسیر : 386/0) بیشترین تاثیر بر عملکرد سبز سازمان را دارد. همچنین تاثیر عملکرد سبز سازمان بر مزیت رقابتی( با ضریب مسیر 437/0) قابل توجه است. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می‌دهد که شاخص کارکنان، مدیران ارشد و ذینفعان سه مولفه تاثیر گذار بر عملکرد سبز سازمان می باشند که بر مزیت رقابتی سازمان تاثیر مثبت دارند. به منظور اجرای موفقیت‌آمیز استراتژی‌های سبز در صنایع آلاینده، به‌ویژه در پالایش نفت، مدیران ارشد باید بر دارایی‌های نامشهود سازمان‌های سرمایه‌گذاری خود تمرکز کنند تا خلاقیت کارکنان خود را افزایش دهند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      9 - مدیریت ریسک مخاطرات زیست‌محیطی از طریق بیمه
      اسماء حمزه
      زمینه و هدف: ریسک زیست‌‌محیطی از لحاظ تجربی، شامل احتمال و شدت یک رویداد بالقوه است که تأثیر نامطلوبی بر محیط ‌زیست دارد. ریسک زیست‌‌محیطی ممکن است علاوه بر وارد کردن خسارت به محیط زیست، منجر به آسیب به اشخاص یا اموال آن‌ها نیز شود. لذا صنعت بیمه در پاسخ به ویژگی‌های پی چکیده کامل
      زمینه و هدف: ریسک زیست‌‌محیطی از لحاظ تجربی، شامل احتمال و شدت یک رویداد بالقوه است که تأثیر نامطلوبی بر محیط ‌زیست دارد. ریسک زیست‌‌محیطی ممکن است علاوه بر وارد کردن خسارت به محیط زیست، منجر به آسیب به اشخاص یا اموال آن‌ها نیز شود. لذا صنعت بیمه در پاسخ به ویژگی‌های پیچیده و واقعی ریسک آلودگی زیست‌محیطی، روش های جدیدی را برای حل مسئله این پدیده خاص در جهان، توسعه داده است. بیمه زیست‌محیطی به عنوان ابزاری برای به عهده گرفتن مسئولیت مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های صنعتی می‌باشد که در آن چه فرد بیمه‌شده و چه شخص ثالث، با هدف پوشش خسارات مرتبط به آن‌ها، مشخص می‌شوند. این نوع بیمه یک راهکار بازار محور برای کاهش هزینه‌های عملیاتی شرکت‌ها، کاهش هزینه‌های دولتی و پیشرفت در توسعه اقتصادی می‌باشد. روش بررسی: در این پژوهش از روش توصیفی، اکتشافی و توضیحی استفاده می‌شود. پس از تبیین ابعاد موضوع و ارائه نمایی کلی از انواع ریسک‌ها و خسارت‌های ناشی از مخاطرات زیست‌محیطی، سعی شد تا با تکیه بر تجارب بین‌المللی انواع پوشش‌های زیست‌محیطی استخراج گردد. جهت دستیابی به نتایج مورد نظر، به بررسی و تحلیل محتوا اسناد مکتوب و تجارب مستندشده بین‌المللی پرداخته شد. یافته‌ها: الزامات و ساختارهای موردنیاز برای ارائه انواع پوشش‌های بیمه زیست محیطی در کشور هنوز مهیا نیست. پیاده‌سازی بیمه‌گری مقدماتی در بیمه مسئولیت آلودگی زیست‌محیطی به غلبه بر برخی از مشکلات، نیاز دارد. این مشکلات معمولاً به عواملی مرتبط است که فرایند بیمه‌گری را پیچیده می‌کنند. با توجه به اینکه در حال حاضر پژوهش منجسم در این زمینه در کشور انجام نشده است، این پژوهش به بررسی ریسک‌ها و انواع پوشش‌های بیمه زیست‌محیطی در بازار بیمه جهان می‌پردازد تا نتایج حاصل از این تحقیق راه‌گشای مدیران و کارشناسان در ارتقاء شناخت و تلاش برای ارائه این پوشش باشد. بحث و نتیجه‌گیری: برای گسترش ظرفیت بیمه‌گری در بیمه مسئولیت آلودگی زیست‌محیطی و کاهش ریسک جبران خسارت بیمه‌گران، این پژوهش انجام شد تا بتواند جهت استفاده در بازار بیمه کشور و کاهش آسیب‌های اقتصادی ناشی از آن کمک‌کننده باشد. لذا، تقسیم‌بندی انواع ریسک زیست‌محیطی، قابلیت بیمه شدن ریسک زیست محیطی، انواع پوشش بیمه زیست محیطی، نمونه‌هایی از مدل‌های ارزیابی و قیمت‌گذاری ریسک زیست محیطی و روش‌های انتقال ریسک آن بیان گردید. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      10 - تاثیر نگرش سبز بر رفتار خلاقانه سبز و علاقه به محیط زیست با نقش میانجی جهت‌گیری کارآفرینانه سبز در صنعت گردشگری استان مازندران
      حسین رحیمی کلور ایمان قاسمی همدانی
      زمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف تاثیر نگرش سبز بر رفتار خلاقانه سبز و علاقه به محیط زیست با در نظر گرفتن نقش میانجی جهت¬گیری کارآفرینانه سبز در صنعت گردشگری، انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی است که از لحاظ روش اجرا در قالب یک پژوهش توصیفی-پیمای چکیده کامل
      زمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف تاثیر نگرش سبز بر رفتار خلاقانه سبز و علاقه به محیط زیست با در نظر گرفتن نقش میانجی جهت¬گیری کارآفرینانه سبز در صنعت گردشگری، انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی است که از لحاظ روش اجرا در قالب یک پژوهش توصیفی-پیمایشی با رویکرد مقطعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان شرکت‌های گردشگری استان مازندران می‌باشند که از این میان، نمونه‌ای متشکل از 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده است. در این مطالعه برای جمع‌آوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات از پرسشنامه محقق ساخته اقتباسی از مطالعه لو (2021) شامل 6 بعد و 32 سوال استفاده شده است که بر مبنای طیف لیکرت پنج درجه تدوین شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روش روایی محتوا مورد تایید قرار گرفت. برای ارزیابی پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ بیش از 7/0 بدست آمد که نشان می‌دهد پرسشنامه‌‌ از پایایی مطلوبی برخوردار است. برای آزمون فرضیات از تکنیک حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شده است. یافته¬ها: یافته¬های حاصل از آزمون فرضیه‌های تحقیق نشان داد که نگرش سبز تاثیر مثبت و معناداری بر جهت‌گیری کارآفرینانه سبز و رفتار خلاقانه سبز دارد؛ جهت‌گیری کارآفرینانه سبز تاثیر مثبت و معناداری بر علاقه زیست محیطی و رفتار خلاقانه سبز دارد. علاوه بر این، مشخص شد که جهت‌گیری کارآفرینانه سبز، رابطه بین نگرش سبز و رفتار خلاقانه سبز؛ و علاقه زیست محیطی رابطه بین جهت‌گیری کارآفرینانه سبز و رفتار خلاقانه سبز را میانجی¬گری می¬کند. بحث و نتیجه¬گیری: نتایج بدست آمده در این تحقیق حاکی از اهمیت و تاثیرگذاری نگرش و جهت‌گیری سبز سازمان در رفتارهای خلاقانه سبز کارکنان است. در این پژوهش از تئوری‌های رفتار برنامه‌ریزی شده و منابع مکمل برای ایجاد یک چارچوب مفهومی جدید استفاده شده است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      11 - طبقه‏بندی و ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‏ای لندست (مطالعه موردی: دشت ری)
      پگاه محمدپور رضا ارجمندی امیر حسام حسنی جمال قدوسی
      زمینه وهدف: تغییرات کاربری اراضی دراثرفعالیت های انسانی یکی ازموضوعات مهم دربرنامه ریزی های منطقه ایی وتوسعه ایی می باشد. عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی درچنددهه اخیر مشکلات محیط زیستی فراوانی ازقیبل آلودگی منابع آب، خاک و...را بوجودآورده است. برهمین اساس بررسی وتجزیه چکیده کامل
      زمینه وهدف: تغییرات کاربری اراضی دراثرفعالیت های انسانی یکی ازموضوعات مهم دربرنامه ریزی های منطقه ایی وتوسعه ایی می باشد. عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی درچنددهه اخیر مشکلات محیط زیستی فراوانی ازقیبل آلودگی منابع آب، خاک و...را بوجودآورده است. برهمین اساس بررسی وتجزیه وتحلیل کاربری اراضی درمقیاس های مختلف باهدف توسعه پایداردرمدیریت صحیح محیط زیست ومنابع طبیعی امری ضروری می باشد. سنجش ازدور وسیستم اطلاعات جغرافیایی، امکانات لازم وکافی راجهت استخراج وبه روزرسانی نقشه های کاربری اراضی وتعیین مقدار آنها در اختیار کاربران قرارمی دهد این پژوهش با هدف بررسی تغییرات تبدیل کاربری ها با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای برای چهار دوره زمانی 3 ساله، از سال 1387 تا 1399 در سطح دشت ری انجام شده است. روش بررسی: جهت تهیه نقشه های کاربری اراضی سال های مورد مطالعه از تصاویر ماهواره ای TM و OLI ماهواره های لندست 5 و 8 استفاده شد سپس طبقه بندی تصاویر ماهواره ای پس از انجام تصحیحات مورد نیاز با استفاده از 54 نقطه تعلیمی که معرف کاربری های مختلف در منطقه بودند از طریق برداشت های میدانی با دستگاه GPS به صورت تصادفی و به گونه ای که این نمونه ها سطح منطقه تحقیق را پوشش دهند انجام پذیرفت. در مرحله بعد تصاویر ماهواره ای به روش طبقه بندی نظارت شده و با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال همسایگی باصحت کلی39/87 تا 78/95 درصد و ضریب کاپا 85 تا 93درصد در چهارکلاس کاربری، طبقه بندی گردیدند. سپس نقشه های کاربری اراضی بایکدیگرمورد مقایسه قرارگرفتند. یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل های صورت گرفته مشخص شد دربازه زمانی موردمطالعه07/26 کیلومترمربع ازاراضی بایراین محدوده به اراضی کشاورزی، صنعتی ومسکونی تغییرکاربری داده است درنتیجه مساحت اراضی بایردر طول سال های مورد مطالعه روند کاهشی و سایر کاربری ها روند افزایشی را طی نموده است، بطوریکه وسعت اراضی با کاربری کشاورزی، صنعتی ومسکونی به ترتیب به میزان 66/14 کیلومترمربع، 77/9 کیلومترمربع،64/1 کیلومترمربع، افزایش یافته است. بحث ونتیجه گیری: نتایج تحقیق انجام شده گویای این مطلب است که مهم ترین عامل تغییرات کاربری اراضی درمنطقه، فعالیت های انسانی است که موجب تغییرات بسیاری در کاربری اراضی شده است، تجزیه وتحلیل مساحت این کاربری ها نشان داد که سطح اراضی کشاورزی افزایش چشمگیری پیداکرده که عمدتا این افزایش نتیجه تبدیل کاربری بایربه کشاورزی می باشد. درنهایت نتایج این مطالعه گویای این است که تلفیق فن های سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در اجرای مدل های ارزیابی تغییرات مکانی - زمانی کاربری اراضی، به منظور آگاهی از نوع و درصد کاربری اراضی و میزان تغییرات آن ها، بسیار کارآمد می باشد و به عنوان یک پارامتر مدیریتی می تواند برنامه ریزان بخش های مختلف اجرایی را در پایش و مدیریت محیط زیست یاری نماید. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      12 - شناسایی عوامل موثر بر برند سبز و تاثیر آن بر ترجیح و وفاداری برند سبز (مورد مطالعه: صنعت لبنیات)
      رضا نوروزی اجیرلو میرزا حسن حسینی احسان جمالی فاطمه عیدی
      زمینه و هدف: با توجه به نقش تعیین‌کننده برند سبز در موفقیت و عملکرد سازمان ها در نیل به اهداف از پیش تعیین شده، این تحقیق با هدف بررسی اثر متغیرهای تاثیر گذار بر برند سبز از منظر شرکت، محصول و مشتریان و تاثیر آن بر ترجیح و وفاداری به برند سبز با نقش میانجی استراتژی های چکیده کامل
      زمینه و هدف: با توجه به نقش تعیین‌کننده برند سبز در موفقیت و عملکرد سازمان ها در نیل به اهداف از پیش تعیین شده، این تحقیق با هدف بررسی اثر متغیرهای تاثیر گذار بر برند سبز از منظر شرکت، محصول و مشتریان و تاثیر آن بر ترجیح و وفاداری به برند سبز با نقش میانجی استراتژی های (بازاریابی سبز و زیست محیطی) انجام شد. روش بررسی: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی می باشد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از روش مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. در تحقیق حاضر برای جمع آوری داده های کمّی مورد نیاز، از دو نوع پرسشنامه ساختارمند با سوالات بسته یکی برای بررسی فعالیت های برند سازی سبز شرکت ها و دیگری برای سنجش برند سبز از دیدگاه مشتریان استفاده گردید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که هر سه عامل شرکتی، محصول و مشتری با ایجاد برند سبز رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین بین برند سبز و استراتژی ها و نیز بین استراتژی ها و ترجیح و وفاداری به برند سبز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. میانجی گری استراتژی ها بین ایجاد برند سبز و پیامدها تائید شد. بحث و نتیجه گیری: شرکت های لبنی بایستی اطلاعات مربوط به مسائل زیست محیطی مرتبط با فرآیندهای تولید را به شکل روشن در اختیار مشتریان خود قرار دهند. این شرکت ها می توانند با ایجاد برند سبز و پیوند بین استراتژی های زیست محیطی و بازاریابی محصولات لبنی سازگار با محیط زیست، به ترجیح محصولات لبنی سبز نسبت به محصولات لبنی معمولی کمک کنند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      13 - تصمیم گیری استراتژیک در حفاظت از گونه های خاص حیات وحش محیط زیست (مورد مطالعه: گونه در معرض خطر انقراض – یوزپلنگ آسیایی)
      شهرام شیران زائی دردانه آقاجانی
      زمینه و هدف: تصمیم گیری استراتژیک متوجه آینده و اهداف عالی سازمان می باشد و با توجه به رویکرد بلند مدت از معتبرترین نوع تصمیمات محسوب می شود که در شرایط عدم خاطر جمعی و با دانستنی های نامطمئن اتخاذ می شوند. موفقیت یا شکست هر سازمان رابطه مستقیم با تصمیم های کلان و استر چکیده کامل
      زمینه و هدف: تصمیم گیری استراتژیک متوجه آینده و اهداف عالی سازمان می باشد و با توجه به رویکرد بلند مدت از معتبرترین نوع تصمیمات محسوب می شود که در شرایط عدم خاطر جمعی و با دانستنی های نامطمئن اتخاذ می شوند. موفقیت یا شکست هر سازمان رابطه مستقیم با تصمیم های کلان و استراتژیک مدیران ارشد در آن سازمان دارد. شناخته های تجربی و تحلیل ها تاکید کننده آن است که تصمیمات استراتژیک با توجه به اثر رهنمود و جهت دهنده رفتارهای سازمانی اهمیتی بسیار دارند. امروزه تصمیم گیری استراتژیک براي جلوگیري از گسترش فجایع زیست محیطی و انقراض گونه های خاص حیات وحش بسیار حائز اهمیت است. هدف این پژوهش بررسی تصمیم گیری استراتژیک در حوزه تنوع زیستی و حفاظت از گونه در حال انقراض یوزپلنگ آسیایی می باشد. روش بررسی: فلسفه این پژوهش اثبات گرایانه و با رویکرد استقرایی انجام گردیده است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت تحقیق کیفی، هدف آن کاربردی و از نظر راهبرد استقرایی است. متد آن توصیفی- تحلیلی و از شاخه مطالعه موردی انتخاب شده است. روش تجزیه و تحلیل داده های کیفی در این تحقیق با جستجوی ادبیات، بررسی متون و نوشته های مختلف، مشورت با اساتید و صاحبنظران و داده ها بر اساس مشاهده گردآوری، تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری گردید و از نتایج آن در تصمیمات آتی و برنامه ریزی استفاده می شود. یافته ها: در حال حاضر صرفاً تعداد معدودی از آن در ایران و در زیستگاه های پراکنده وجود دارد و مقابله با انقراض آن به چالشی ملی و بین المللی تبدیل شده است. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، تصمیم اتخاذ شده منجر به زادآوری این گونه حیات وحش در شرایط اسارت گردید و برای بهبود وضعیت، تصمیمات راهبردی سازمان مؤثر خواهد بود. استفاده از اطلاعات استراتژیک در فرآیند تصمیم گیری حوزه محیط زیست ضروری است. فقدان اطلاعات استراتژیک تصمیم گیرندگان این گونه حیات وحش نمی توانند شناختی از مشکل پیش روی به دست آورند و تصویری از راه حل بدیل را به طور واضح ترسیم کنند. در این صورت انتخاب درست از بین این راه حل ها نیز ممکن نبوده است و اجرای گزینه نهایی با مشکلات و چالش های جدی روبرو گشته است. در این راستا تصمیمات استراتژیک بهنگام از آسیب وارده به این گونه در معرض خطر انقراض که در راس هرم زنجیره غذایی قراردارد پیشگیری می نماید و باعث حفظ ژنتیک این گونه ارزشمند می گردد. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      14 - تهیه نقشه کاربری اراضی تالاب میقان با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده و فازی 2013
      زهرا علی بخشی مرضیه علی خواه اصل محمد رضوانی
      آشکار ساختن تغییرات یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی است. بنابراین نقشه تغییرات کاربری را که نتیجه فرآیند آشکارسازی تغییرات می باشد، می توان براساس تصاویر سنجش از دور تهیه کرد. لازم به ذکر است که روش های متفاوت و گوناگونی برای آشکارسازی تغییرات و تحو چکیده کامل
      آشکار ساختن تغییرات یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی است. بنابراین نقشه تغییرات کاربری را که نتیجه فرآیند آشکارسازی تغییرات می باشد، می توان براساس تصاویر سنجش از دور تهیه کرد. لازم به ذکر است که روش های متفاوت و گوناگونی برای آشکارسازی تغییرات و تحولات کاربری ها ارایه شده است. هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی دو روش طبقه بندی نظارت شده و فازی جهت استخراج نقشه کاربری اراضی تالاب میقان با استفاده از تصویر ماهواره ای سنجنده OLI است. در این تحقیق تغییرات، تحولات کاربری و پوشش اراضی تالاب میقان با استفاده از تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست مربوط به سال ٢٠١٣ اخذ شد؛ سپس تصویر یاد شده با استفاده از الگوریتم های مناسب از لحاظ هندسی و رادیومتریک تصحیح شدند؛ آنگاه نمونه های آموزشی به صورت طبقه بندی فازی و نظارت شده در پنج کلاس کاربری ایجاد شدند. پس از اعمال طبقه بندی نظارت شده و فازی بر روی تصویر ماهواره ای OLI نقشه کاربری اراضی تهیه گردید سپس دقت طبقه بندی ها مورد ارزیابی قرار گرفت برای انجام این کار مشخصات آماری دقت تولید کننده و دقت استفاده کننده برای هر کدام از کلاس ها تعیین گردید و در نهایت با استفاده از دقت کلی، دقت نقشه های حاصل از طبقه بندی نظارت شده و فازی مشخص شد. نتایج حاصل از ارزیابی دقت این دو روش با استفاده از تعیین دقت کلی، نشان داده است که طبقه بندی نظارت شده با دقت کلی ٩١/٨٤ و ضریب کاپا ٧٨٦١/٠ نسبت به طبقه بندی فازی با دقت کلی ٤٩/٨٣ و ضریب کاپا ٧٦٦٧/٠ از دقت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      15 - سنجش مؤلفه‌های مشارکت شهروندی در پایداری زیست محیطی (مطالعه موردی:منطقه 2 شهراهواز)
      مصطفی محمدی ده چشمه مریم آزادبخت
      پژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه های مشارکت شهروندی در پایداری زیست محیطی موردی:منطقه 2 شهراهواز) صورت گرفت. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفت و جهت تحلیل داده ها از محیط نرم افزار spss بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که در چند ابعاد پایداری محیط چکیده کامل
      پژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه های مشارکت شهروندی در پایداری زیست محیطی موردی:منطقه 2 شهراهواز) صورت گرفت. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفت و جهت تحلیل داده ها از محیط نرم افزار spss بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد که در چند ابعاد پایداری محیط زیست شامل (آب، خاک، هوا، فضای سبز، صوتی، بصری، سوخت های فسیلی و فاضلاب)، شهروندان و مشارکت آن ها توانسته آن گونه که شایسته است نیازهای توسعه ای منطقه 2 شهر اهواز را برآورده سازند. علاوه براین تحلیل رابطه بین تمایل به مشارکت در افزایش سطح توسعه شهر و سطح تحصیلات شهروندان نشان از وجود رابطه معنادار در سطح آلفای 01/0 دارد و ضریب همبستگی آن نیز امتیاز 166/0 را کسب کرده است. برای تشخیص رابطه بین همبستگی بین تمایل به مشارکت در افزایش سطح توسعه شهر و سن شهروندان از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. میزان ضریب همبستگی برابر با 162/0- می باشد نشان دهنده رابطه منفی و معکوس بین دو مؤلفه مذکور می باشد. برای رتبه بندی میزان مشارکت شهروندان در این هشت شاخص از مدل تاپسیس استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شاخص های، بصری ، خاک و صوتی با میانگین ضریب الویت 53/0 بالاترین سطح مشارکت شهروندان خود اختصاص داده اند و شاخص های فاضلاب و فضای سبز با میانگین ضریب الویت 22/0 سطح متوسط را به خود اختصاص داده اند و همچنین شاخص های استفاده از سوخت های فسیلی، آب و هوا با میانگین ضریب الویت 07/0 در سطح پایین مشارکت شهروندان در پایداری محیط زیست قرار گرفته اند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      16 - ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری، روستایی و صنعتی شهرستان شیراز و برآورد استقرار فعلی این مناطق با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)
      پرویز جوکار مسعود مسعودی
      اهمیت به کارگیری روش های عقلانی و نظام مند در مدیریت و استفاده بهینه از منابع، به ویژه منابع طبیعی برای همگان روشن است. توسعه نامناسب مناطق مسکونی و صنایع، سبب تخریب اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و گسترش به سمت پهنه های آسیب پذیر، نظیر حوزه های سیلابی و نیز شیب های نامناس چکیده کامل
      اهمیت به کارگیری روش های عقلانی و نظام مند در مدیریت و استفاده بهینه از منابع، به ویژه منابع طبیعی برای همگان روشن است. توسعه نامناسب مناطق مسکونی و صنایع، سبب تخریب اراضی کشاورزی و منابع طبیعی و گسترش به سمت پهنه های آسیب پذیر، نظیر حوزه های سیلابی و نیز شیب های نامناسب را به دنبال دارد که در حقیقت باعث به هم خوردن تعادل و پایداری اکولوژیک درسرزمین می شود. ضرورت ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعة شهری، روستایی و صنعتی به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین مورد انتظار است. هدف این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان شیراز برای توسعه شهری، روستایی و صنعتی می باشد. در همین رابطه شهرستان شیراز با استفاده از رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی و جمع بندی آن‌ها با بهره گیری از فن آوری GIS ارزیابی گردید. در تحقیق حاضر تعداد یازده شاخص در پنج معیار کلی فیزیوگرافی، زمین شناسی، خاک، پوشش گیاهی و اقلیم مورد بررسی واقع شدند. همچنین ارزیابی بر اساس منطق بولین (منطق And) و اصلاح طبقه بندی روش مخدوم انجام شد. نتایج ارزیابی در دو کلاس نسبتا" مناسب (2) و نامناسب (3) ارایه شد. در ضمن در این پژوهش درصد طبقات توان در برآورد استقرار فعلی کاربری های شهری، روستایی و صنعتی با روی هم گذاری لایه های پلی گانی شهری، نقطه ای روستاها و مناطق صنعتی شهرستان بر روی نقشه توان اکولوژیک انجام و وضعیت این مناطق مشخص گردید. با توجه به نتایج بدست آمده اکثر مناطق شهری در طبقه مناسب دو و اکثر مناطق روستایی و صنعتی در طبقه سه یا نامناسب قرار دارند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      17 - بررسی نحوه و چگونگی مدیریت پارک های جنگلی ایران (مطالعه موردی پارک ملی سراوان - استان گیلان)
      اکرم الملوک لاهیجانیان زهرا ساسان فر
      هدف از انجام اینتحقیقبررسی نحوه و چگونگی مدیریت پارک های جنگلی ایران با عنایت به نحوه و نوع مدیریت پارک جنگلی سراوان در استان گیلان است . ایران با داشتن طبیعت چهارفصل که جز ده کشور برتر جهان در زمینه جاذبه های گردشگری می باشد مناطقی زیبا و دیدنی به خصوص در شهرهای شمالی چکیده کامل
      هدف از انجام اینتحقیقبررسی نحوه و چگونگی مدیریت پارک های جنگلی ایران با عنایت به نحوه و نوع مدیریت پارک جنگلی سراوان در استان گیلان است . ایران با داشتن طبیعت چهارفصل که جز ده کشور برتر جهان در زمینه جاذبه های گردشگری می باشد مناطقی زیبا و دیدنی به خصوص در شهرهای شمالی کشور ودارای جذابیت زیادی برای گردشگران اکوتوریستی است. اکوتوریسم و گردشگری با توجه به روند رو به رشد جمعیت و کاهش منابع نفتی و اتکای کشور به اقتصاد تک محوری وابسته به نفت، نیازمند رشد و توسعه درکشور است. با توجه به وسعت کشور ، تنوع آب و هوایی ، و نوع اکوسیستم های جنگلی زمینه های مناسب برای ایجاد انواع پارک ها و فضای سبز فراهم نموده و بستر مناسبی برای سودآوری در بخش اکوتوریسم فراهم می گردد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی پیمایشی مبتنی بر روش های میدانی و کتابخانه ای است ابتدا به منظور شناسایی منطقه، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موجود منطقه مورد بررسی قرار گرفت.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. سپس به منظور تعیین الویت ها و تدوین استراتژی های مدیریت اکوتوریسم از ماتریس QSPM استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین میزان آگاهی استفاده کنندگان از ارزش اکولوژیکی پارک و عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی گردشگران و منطقه در نوع و نحوه استفاده از پارک جنگلی سراوان رابطه معناداری وجود دارد . شاخص های کیفی گردشگاه ها از جمله تنوع زیستی و اکو توریسم در جذب توریست تأثیر گذار است و تعیین نوع استراتژی دربهینه سازی مدیریت سبز درمنطقه اثر گذار است. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      18 - بررسی میزان تأثیر آموزش بر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی شهرستان برخوار در زمینه استقرار سامانه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست
      مسعود سعیدی مریم لاریجانی فیروزه مصطفوی دارانی
      وجود معضلات بهداشتی و جنبه های خطر ساز و نیز پیامدهای زیست محیطی در جوامع روز به روز ذهن کارشناسان و دست اندرکاران سلامت و محیط زیست را به خود مشغول کرده است. هدف این مطالعه تأثیر آموزش بر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی در زمینه ی استقرار سامانه مدیریت ایمنی بهداشت و محیط چکیده کامل
      وجود معضلات بهداشتی و جنبه های خطر ساز و نیز پیامدهای زیست محیطی در جوامع روز به روز ذهن کارشناسان و دست اندرکاران سلامت و محیط زیست را به خود مشغول کرده است. هدف این مطالعه تأثیر آموزش بر عملکرد مدیران مدارس ابتدایی در زمینه ی استقرار سامانه مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست است. در این مطالعه شبه آزمایشی 49 نفر از مدیران مدارس ابتدایی (کل مدیران مدارس ابتدایی شهرستان) به عنوان جمعیت مورد مطالعه انتخاب شده و کارگاه آموزشی 2 روزه برای آن ها برگزار شد. عملکرد مدیران در زمینه استقرار سامانه مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست قبل و بعد از اجرای کارگاه آموزشی توسط چک لیست استاندارد (وزارت بهداشت و درمان) سنجیده شد و داده -های به دست آمده توسط نرم افزار spss نسخه 20 و آزمون t زوجی و آزمون واریانس تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها قبل و پس از آموزش نشان داد، که در زمینه عملکرد نمره مدیران نسبت به قبل از آموزش 1/28% افزایش نشان می دهد. همچنین بین دانش و عملکرد مدیران همبستگی وجود دارد. نتایج دیگر تحقیق نشان داد، بین عملکرد مدیران در زمینه محیط زیست قبل از مداخله با سن تفاوت معنا داری وجود دارد. تحقیق فوق نشان داد که آموزش در ارتقای عملکرد مدیران مدارس ابتدایی موثر بوده و مدارس کشور نیازمند چنین ساز و کاری می -باشند. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      19 - مروری بر مشکلات مدیریتی در روستاهای ایران با رویکرد محیط‌زیستی
      لطیف محمدزاده بهمن خسروی‌پور
      امروزه مدیریت محیط طبیعی به ویژه در مناطق روستایی بسیار پر اهمیت است. از طرف دیگر، با عنایت به حرکت های جهانی در جهت تعامل مناسب با محیط زیست و حفظ آن برای نسل های آتی و همچنین، بهره گیری از شیوه های نوین در مدیریت منابع طبیعی می توان اثرات مثبت آن را مشاهده کرد. این ا چکیده کامل
      امروزه مدیریت محیط طبیعی به ویژه در مناطق روستایی بسیار پر اهمیت است. از طرف دیگر، با عنایت به حرکت های جهانی در جهت تعامل مناسب با محیط زیست و حفظ آن برای نسل های آتی و همچنین، بهره گیری از شیوه های نوین در مدیریت منابع طبیعی می توان اثرات مثبت آن را مشاهده کرد. این امر ضرورت تحقیق در محیط زیست روستایی را دو چندان می کند. لذا، هدف از این مقاله بررسی مشکلات زیست محیطی روستاهای کشور و پیدا کردن راه حل های برطرف کردن این مشکلات است. تحقیق حاضر به روش کتابخانه ای و با استفاده از منابع متعدد از جمله سایت های مختلف داخلی و خارجی جهت تحلیل مطالب انجام شد. نتایج حاکی از وجود مشکلاتی چون افزایش جمعیت و تمرکز آن در بخش های خاصی از زیست بوم ها می باشد، که آثار مستقیمی بر کیفیت محیط زیست در مناطق روستایی داشته است. بدین صورت که رشد جمعیت، فقر و فرسایش محیط زیست در کشورهای رو به رشد، دور باطلی را ایجاد کرده که بر زندگی مردم به شدت تأثیر گذاشته و تلاش های کشورهای در حال توسعه را برای دست یابی به توسعه پایدار، بی نتیجه گذاشته است. لذا، می توان با فرهنگ سازی، آموزش دادن و مشارکت مردم در برنامه های مختلف زیست محیطی، بکارگیری یک سیستم مدیریتی جامع و در نهایت استفاده از دانش بومی خود مردم منطقه، به نتایج ارزنده ای دست یافت. پرونده مقاله
    • دسترسی آزاد مقاله

      20 - ارزیابی دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان دانشگاه کردستان در خصوص مسایل زیست‌محیطی
      گل افروز رمضانی هادی تحسینی
      نهادهای آموزش عالی، نهادهایی هستند که انتظار می‌رود با ارایه آموزش‌های مناسب، آگاهی لازم برای تغییر نگرش و رفتار دانشجویان جهت حمایت از محیط‌زیست را فراهم نماید. هدف از این مطالعه ارزیابی رفتارهای (دانش، نگرش و عملکرد) دانشجویان دانشگاه کردستان در خصوص مسایل زیست‌محیطی چکیده کامل
      نهادهای آموزش عالی، نهادهایی هستند که انتظار می‌رود با ارایه آموزش‌های مناسب، آگاهی لازم برای تغییر نگرش و رفتار دانشجویان جهت حمایت از محیط‌زیست را فراهم نماید. هدف از این مطالعه ارزیابی رفتارهای (دانش، نگرش و عملکرد) دانشجویان دانشگاه کردستان در خصوص مسایل زیست‌محیطی می‌باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه ی دانشجویان دانشگاه کردستان بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 359 نفر از دانشجویان دختر و پسر (195 نفر دختر و 164 نفر پسر) به عنوان نمونه تحقیق از بین پنج دانشکده دانشگاه کردستان انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه محقق ساخته بود که بررسی روایی آن توسط شش نفر از متخصصین حوزه کشاورزی، منابع طبیعی و آموزش عالی صورت گرفت که پس از اصلاحاتی روایی آن مورد تایید قرار گرفت؛ همچنین برای سنجش پایایی و اعتبار آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که به طور کلی 81/0 محاسبه شد که نشان از اعتماد بالای پرسش نامه طراحی شده بود. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تی تک نمونه ای، تی مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی) انجام شد. نتایج آمار استنباطی نشان داد؛ میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه کردستان نسبت به مسایل زیست محیطی نسبتا بالاست. در بعد نگرشی دانشجویان دانشگاه کردستان نگرشی مثبت و موافق محیط‌زیست داشتند. در بعد عملکردی دانشجویان دانشگاه کردستان عملکردی قابل قبول و رضایت بخش در قبال مسایل زیست محیطی داشتند. همچنین بین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد زیست محیطی دانشجویان پسر ودختر تفاوت معنی داری وجود داشت. در واقع در این مطالعه میزان آگاهی دانشجویان پسر نسبت به مسایل زیست محیطی بیش تر از میزان آگاهی دانشجویان دختر، هم چنین دانشجویان پسر از نگرش و عملکرد زیست محیطی مسوولانه تری نسبت به دانشجویان دختر برخوردار بودند. نتایج همچنین نشان داد؛ بین دانش و نگرش و عملکرد زیست محیطی دانشجویان دانشکده های منتخب تفاوت وجود داشت که در این میان میزان دانش و نگرش و عملکرد دانشجویان دانشکده منابع طبیعی نسبت به دانشجویان دانشکده های دیگر بالاتر بود و دانشجویان دانشکده ادبیات و علوم انسانی میزان اگاهی پایین تری داشتند. در این تحقیق نتایج آمار توصیفی همچنین نشان داد که؛ مشکلات مربوط به مسایل زیست محیطی در اولویت آخر دانشجویان قرار دارد که نشان می‌دهد دانشجویان کم تر به مسایل محیط‌زیست توجه دارند و بیش تر مشکلات اقتصادی، مورد توجه آن ها است. هم‌چنین اینترنت بیش ترین نقش را درزمینه اطلاع‌رسانی به دانشجویان دانشگاه کردستان در ارتباط با مسایل زیست محیطی بر عهده داشته و صداوسیما در رتبه بعدی قرار داشت. به عقیده دانشجویان دانشگاه کردستان، آگاهی دادن از طریق رسانه‌های گروهی و گنجاندن موضوعات محیط‌زیستی در کتب درسی دانش آموزان و برنامه درسی دانشجویان بیش از سایر موارد می‌تواند در بالا بردن سطح آگاهی‌های آن ها مؤثر واقع شود. پرونده مقاله