• فهرس المقالات Chickpea

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بررسی اثر پلاسمای سرد بر جوانه زنی بذر نخود و تغییرات رنگ آن با استفاده از مدل‌ فازی عصبی
        محسن فریدونی حسین حاجی آقاعلیزاده
        مقدمه: امروزه فنآوری های مختلفی در حوزه کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. فناوری پلاسما یکی از روش هایی است که می تواند جوانه زنی را بدون صدمه جانبی به بذر بهبود بخشد. در این مقاله، هدف بررسی تأثیر پلاسمای سرد بر پایه تخلیه کرونا بر جوانه زنی ارقام نخود عادل، منصور و آ أکثر
        مقدمه: امروزه فنآوری های مختلفی در حوزه کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. فناوری پلاسما یکی از روش هایی است که می تواند جوانه زنی را بدون صدمه جانبی به بذر بهبود بخشد. در این مقاله، هدف بررسی تأثیر پلاسمای سرد بر پایه تخلیه کرونا بر جوانه زنی ارقام نخود عادل، منصور و آزاد است. مواد و روش ها: نمونه های پیش تیمار با پلاسمای سرد به مدت 30 و 60 ثانیه به همراه نمونه های شاهد در شرایط یکسان برای جوانه زنی و ارزیابی تغییرات رنگ مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد بذرهای ارقام عادل و آزاد در تیماردهی 30 ثانیه و رقم منصور در تیماردهی 60 ثانیه با پلاسمای سرد، دارای طول ریشه بیشتری نسبت به نمونه های شاهد بودند. پس از تجزیه و تحلیل آماری، مشخص شد که طول ریشه در شرایط یکسان، در مدت زمان های تیماردهی با پلاسمای سرد، دارای اختلاف معنی داری در سطح 5% نسبت به شاهد می باشد. از طرفی با بررسی مؤلفه های شاخص رنگ در نمونه های مورد آزمایش، تغییر معنی داری در نمونه ها مشاهده نگردید. بیشترین تغییرات در نسبت شاخص اختلاف رنگ در نمونه های رقم عادل دارای مواجهه 60 ثانیه با پلاسمای سرد نسبت به نمونه های دارای 30 ثانیه مواجهه به میزان 1/48% محاسبه گردید. همچنین برای مشاهده تغییرات رنگ نمونه ها در اثر پلاسما، مدل درجه سوم در محیط فازی عصبی در 8 ناحیه طراحی گردید که تغییرات جزیی رنگ را پس از یادگیری، با خطای کمتر از 0/01 نمایش داد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد استفاده از تیمار پلاسمای سرد می تواند بدون ایجاد عوارض جانبی بر جوانه زنی و بهبود رشد اولیه بذر نخود مؤثر باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تاثیر چند قارچ و باکتری کنترل کننده علیه قارچ Fusarium oxysporum f.sp. ciceri در نخود
        حسام الدین رمضانی
        اثر چهار قارچ کنترل کنندهTrichoderma hamatum, Trichoderma harzianum, Trichoderma viride, Gliocladium virens و دو باکتری کنترل کننده Pseudomonas fluorescens و Bacillus subtilis روی قارچ عامل بیماری پژمردگی آوندی نخود ایرانی (Fusarium oxysporum f.sp. ciceri) در شرایط آزما أکثر
        اثر چهار قارچ کنترل کنندهTrichoderma hamatum, Trichoderma harzianum, Trichoderma viride, Gliocladium virens و دو باکتری کنترل کننده Pseudomonas fluorescens و Bacillus subtilis روی قارچ عامل بیماری پژمردگی آوندی نخود ایرانی (Fusarium oxysporum f.sp. ciceri) در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در بین قارچهای کنترل کننده، T. harzianum با 17 میلیمتر حداکثر کاهش در مقایسه با 7 میلیمتر توسط T. hamatum کمترین کاهش در رشد عامل بیماری گزارش گردید. از لحاظ آماری میزان کاهندگی / کنترل کنندگی رشد قارچ عامل بیماری پژمردگی نخود در بین دو باکتری مورد استفاده در آزمایش تفاوت معناداری مشاهده نگردید. در شرایط مزرعه قارچهای T. harzianum وG. virens وباکتری P. fluorescens که به فرم ماده افزودنی پودر تالک استفاده گردیدند کاهش قابل توجه ای از لحاظ بیماری پژمردگی نخود در مقایسه با تیمار شاهد ایجاد کردند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - مقایسه کارآیی چند سم حشره کش در کنترل کرم پیله‌خوار نخودHeliothis viriplaca (Lep.: Noctuidae)
        فرناز سیدی صاحباری
        کرم پیله خوار نخودHeliothis viriplaca Hufn. یکی از آفات مهم زراعت نخود در استان آذربایجان شرقی می باشد. در سالهای اخیر استفاده بی رویه و غیر اصولی از سموم سبب بروز مقاومت در آفات از جمله جمعیت لارو های کرم پیله خوار نخود و عدم موفقیت در کنترل شیمیایی آنها گردیده است. ای أکثر
        کرم پیله خوار نخودHeliothis viriplaca Hufn. یکی از آفات مهم زراعت نخود در استان آذربایجان شرقی می باشد. در سالهای اخیر استفاده بی رویه و غیر اصولی از سموم سبب بروز مقاومت در آفات از جمله جمعیت لارو های کرم پیله خوار نخود و عدم موفقیت در کنترل شیمیایی آنها گردیده است. این بررسی به منظور مطالعه کارآیی سموم جدید در کنترل لاروهای پیله خوار نخود درسال زراعی 1387- 1386 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعة نخود دیم رقم ILC 482 در منطقه مراغه انجام گرفت. تیمارها عبارت بودند از: ایندوکساکارب% Sc 15( ml/ha 250 و 200)، ایندوکساکارب % Ec 15(200 ml/ha) ، پریدالیل % Ec 50 ( ha ml/ 150 و200) و کارباریل kg/ha) Wp 85% 3) همراه با شاهد (آب). شمارش لاروهای زنده در 5 نوبت شامل : یک روز قبل از سمپاشی و 1، 3، 7 و 12 روز بعد از سمپاشی روی 20 بوته از بخش میانی کرت های آزمایشی و شاهد انجام گرفت و در نهایت تعداد کل پیله‌ها و تعداد پیله‌های آفت زده روی 20 بوته در هر کرت به طور تصادفی برآورد گردید. نتایج بررسی نشان داد که بین تیمارها در روزهای هفتم و دوازدهم پس از سمپاشی اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 % وجود دارد. به طوری که ایندوکساکارب (Ec 15%) با دز ml/ha 200 و ایندوکساکارب (Sc15%) با دز ml/ha200، بیشترین تأثیر را داشتند. تیمار کارباریل دوازده روز پس از سمپاشی در انتهای جدول مقایسه میانگین قرار گرفته و تیمارهای پریدالیل در حد واسط این گروه ها قرار گرفتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - اثر عصاره آبی چریش در مقایسه با باوستین جهت کنترلپژمردگی فوزاریومی نخود
        حسام‌الدین رمضانی ساسان قاسمی
        تحقیقات مزرعه‌ای جهت تعیین اثر چریش (عصاره آبی بذر چریش به نسبت 40 میلی‌لیتر در لیتر و وانگارد به نسبت 5 میلی‌لیتر در لیتر) در مقایسه با قارچ‌کش باوستین به نسبت 5/1 گرم در لیتر علیه قارچ پژمردگی نخود (Fusarium oxysporum f.sp. ciceri) صورت پذیرفت. قارچ‌کش باوستین در این أکثر
        تحقیقات مزرعه‌ای جهت تعیین اثر چریش (عصاره آبی بذر چریش به نسبت 40 میلی‌لیتر در لیتر و وانگارد به نسبت 5 میلی‌لیتر در لیتر) در مقایسه با قارچ‌کش باوستین به نسبت 5/1 گرم در لیتر علیه قارچ پژمردگی نخود (Fusarium oxysporum f.sp. ciceri) صورت پذیرفت. قارچ‌کش باوستین در این تحقیق بیشترین تأثیر را در کنترل قارچ پژمردگی مورد مطالعه داشت. بیشترین ارتفاع گیاه مورد مطالعه به ترتیب مربوط به تیمارهای وانگارد و عصاره آبی چریش گزارش گردید. همچنین، بیشترین پیله‌های جمع‌آوری شده از گیاهان تیمار یافته توسط وانگارد به دست آمد. بالاترین مقدار تولید از تیمارهای باوستین که در زمان‌های 30، 50 و 70 روز بعد از کشت تیمار شده بودند، گزارش گردید، اما بیشترین نسبت سود به هزینه، زمانی گزارش شد که از عصاره آبی بذر چریش 70 روز بعد از کشت استفاده گردید که در مقایسه با بقیه تیمارها از نظر اقتصادی حائز اهمیت بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - تاثیر جداگانه و توام باکتری Bacillus thuringiensis، حشره‌کش کارباریل و ضد سنتز کیتین دیفلوبنزرون علیه کرم کپسول‌خوار نخود(Heliothis viriplaca) در شرایط آزمایشگاهی
        مرتضی کهراریان
        در این تحقیق تاثیر باکتری Bacillus thuringiensis، حشره کش کارباریل و دیفلوبنزرون به طور جداگانه و توام، برای کنترل کپسول خوار نخود Heliothis viriplaca HuFn.بررسی شد. به منظور انجام آزمایش های زیست سنجی شفیره های جمع آوری شده از طبیعت در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد و أکثر
        در این تحقیق تاثیر باکتری Bacillus thuringiensis، حشره کش کارباریل و دیفلوبنزرون به طور جداگانه و توام، برای کنترل کپسول خوار نخود Heliothis viriplaca HuFn.بررسی شد. به منظور انجام آزمایش های زیست سنجی شفیره های جمع آوری شده از طبیعت در شرایط آزمایشگاهی پرورش داده شد و سپس لاروهای سن سوم در آزمایش های زیست سنجی مورد استفاده قرار گرفت. در مطالعات زیست سنجی بهترین غلظت از هر یک از سموم به طور مجزا و نیز مخلوط با هم انتخاب و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی و بکار برده شد. نتایج نشان داد در میان سه ترکیب استفاده شده در غلظت های مختلف، باکتری Bt با غلظت های ppm 2600 و ppm 1900 از سایر سموم بهتر بود و سم کارباریل با غلظت ppm 1900 و باکتری Bt با غلظت ppm 1600 در رده بعدی قرار گرفتند. مقایسه سموم در حالت جدا و توام نشان داد که تیمارهای مخلوط کارباریل، دیفلوبنزرون و Bt، مخلوط کارباریل و Bt و مخلوط دیفلوبنزرون و Bt در سطح احتمال 1درصد از سایر تیمارها بهتر بوده و تنها تیمار مخلوط کارباریل و دیفلوبنزرون نسبت به سایر تیمارهای مخلوط تاثیر کم تری داشت ولی با تیمار Bt تفاوت معناداری نداشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تغییرات فصلی درصد پارازیتیسم لارو مگس مینوز Dip., Agromyzidae) Agromyza sp) در کشت نخود در منطقه خمین
        سیمین چنگیزی رضا وفایی شوشتری سید سعید مدرس نجف آبادی عباسعلی زمانی
        مگس مینوز .Agromyza sp یکی از مهم ترین آفات نخود در ایران است. در سال 1388 نمونه برداری از بوته های نخود از 28 اردیبهشت ماه تا هشتم تیر ماه در مزرعه نخود مرکز ملی تحقیقات لوبیای خمین انجام شد. نمونه برداری به طور تصادفی دو روز در هفته انجام و تعداد لارو های تمام برگ أکثر
        مگس مینوز .Agromyza sp یکی از مهم ترین آفات نخود در ایران است. در سال 1388 نمونه برداری از بوته های نخود از 28 اردیبهشت ماه تا هشتم تیر ماه در مزرعه نخود مرکز ملی تحقیقات لوبیای خمین انجام شد. نمونه برداری به طور تصادفی دو روز در هفته انجام و تعداد لارو های تمام برگچه ها در بوته در مزرعه شمارش شد. سپس برگچه های حاوی لاروهای پارازیته شده هر بوته جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. زنبور های پارازیتویید خارج شده جمع آوری، شمارش و برای شناسایی ارسال شدند. پارازیتیسم در بالاترین تراکم لارو مگس مینوز 8/18% محاسبه شد که مربوط به تاریخ هشتم تیر ماه بود. در این بررسی فعالیت حشرات پارازیتویید و اوج جمعیت لارو مگس مینوز در منطقه خمین هم زمان بود. در سطح احتمال 05/0 رگرسیون تراکم لارو های مگس مینوز و درصد پارازیتیسم مثبت و معنی دار به دست آمد (6/0= R) و نشان داد با افزایش جمعیت لارو پارازیتیسم افزایش پیدا کرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - مقایسه کارایی کارت های چسبنده زرد و آبی بر جذب مگس مینوز .Dip., Agromyzidae) Agromyza sp) در کشت نخود در منطقه خمین
        سیمین چنگیزی شیلا گلدسته رضا وفایی شوشتری مهدی چنگیزی سید سعید مدرس نجف آبادی
        گیاه نخود یکی از مهم ترین میزبان های مگس مینوز .Dip., Agromyzidae) Agromyza sp) در ایران است. این مطالعه به منظور مقایسه کارایی کارت های چسبنده زرد و آبی بر جلب مگس مینوز از دهه اول خرداد تا پایان تیر ماه سال 89 در مزرعه نخود مرکز ملی تحقیقات لوبیای خمین انجام شد. در أکثر
        گیاه نخود یکی از مهم ترین میزبان های مگس مینوز .Dip., Agromyzidae) Agromyza sp) در ایران است. این مطالعه به منظور مقایسه کارایی کارت های چسبنده زرد و آبی بر جلب مگس مینوز از دهه اول خرداد تا پایان تیر ماه سال 89 در مزرعه نخود مرکز ملی تحقیقات لوبیای خمین انجام شد. در اجرای این تحقیق از طرح آماری بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با 3 تکرار و هر تکرار شامل 4 تیمار استفاده شد. تیمار ها با نصب یک کارت زرد-یک کارت آبی (B) دو کارت زرد-دو کارت آبی (C)، چهار کارت زرد-چهار کارت آبی (D) و هشت کارت زرد-هشت کارت آبی (E) در نظر گرفته شدند. از نظر افزایش تعداد کارت های آبی تیمار ها به دو گروه تقسیم شدند. تیمار B وC در گروه b و تیمار D و E در گروه a قرار داشتند. نتایج نشان داد بین گروه a و b در سطح 1% اختلاف معنی دار وجود دارد و افزایش تعداد کارت آبی در تیمار های D و E تاثیری در میزان جلب مگس مینوز نداشته است. در نتیجه افزایش تعداد کارت های آبی در مقایسه با کارت های زرد تاثیری در جلب مگس مینوز در مزارع نخود ندارد. گروه بندی تیمار ها با آزمون دانکن نشان داد بین تمام تیمارها از نظر افزایش کارت های زرد در سطح 1% اختلاف معنی دار وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - بررسی کارایی باکتریی Var. Bacillus thuringiensis، حشره‌کش کارباریل و دیفلوبنزرون علیه کرم کپسول‌خوار نخود Heliothis viriplaca Hufn. (Lep., Noctuidae) در شرایط مزرعه‌ای
        مرتضی کهراریان
        پروانه پیله‌خوار Heliothis viriplaca Hufn.یکی از مهم ترین آفات نخود در غرب ایران است. در این تحقیق سعی شده با استفاده از سمومی چون کارباریل، دیفلوبنزورون و باکتری Var. Bacillus thuringiensis(ترکیب تجاری لپینوکس) به طور جداگانه و در مخلوط باهم، بهترین سم یا ترکیب سمی منا أکثر
        پروانه پیله‌خوار Heliothis viriplaca Hufn.یکی از مهم ترین آفات نخود در غرب ایران است. در این تحقیق سعی شده با استفاده از سمومی چون کارباریل، دیفلوبنزورون و باکتری Var. Bacillus thuringiensis(ترکیب تجاری لپینوکس) به طور جداگانه و در مخلوط باهم، بهترین سم یا ترکیب سمی مناسب پیشنهاد شود. آزمایش ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار و 7 تیمار در زمان های 3، 1، 6، 9 و 11 روز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری در بین تیمارهای باکتری Bt، تیمار مخلوط سموم کارباریل و دیفلوبنزورون، تیمار مخلوط سموم کارباریل، تیمار مخلوط سموم کارباریل، دیفلوبنزورون، Btو تیمار کارباریل وجود نداشت. سم پاشی روی درصد غلاف های سوراخ شده، عملکرد و وزن هزاردانه تاثیرپذیر بود. تیمار شاهد با 30 درصد خسارت بیشترین میزان غلاف سوراخ شده را داشت. محاسبه عملکرد تیمارها نشان داد که تیمار دیفلوبنزورون (میانگین 2/922 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (میانگین 42/911 کیلوگرم در هکتار) کم ترین عملکرد را نسبت به سایر تیمارها داشتند. اما وزن هزاردانه تیمار شاهد (میانگین 6/364 گرم) و تیمار دیفلوبنزورون (میانگین 07/361 گرم) نسبت به بقیه تیمارها بیشتر بود. این نتایج نشان داد که تاثیر مناسب سموم در 24 ساعت اولیه پس از سم پاشی نقش موثری در کنترل خسارت آفت و بالا بردن عملکرد را دارد به طوری که سموم کارباریل و مخلوط کارباریل و دیفلوبنزورون اگرچه تنها در 24 ساعت اولیه درصد تلفات بهتری نسبت به سایر تیمارها داشتند اما از نظر عملکرد تفاوت معنی‌داری با این تیمارها نداشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی تاثیر اندازه بذر بر صفات رویشی، زراعی و میزان پروتئین دانه ارقام مختلف نخود
        رئوف قیصری فرزاد فیاض بابک پاساری
        به منظور بررسی اثر اندازه بذر بر صفات رویشی، زراعی و میزان پروتئین دانه ارقام نخود، آزمایشی در سال 1396 در روستای باغ‌چله از توابع شهرستان دیواندره به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در این آزمایش فاکتور اصلی اندازه بذر ( أکثر
        به منظور بررسی اثر اندازه بذر بر صفات رویشی، زراعی و میزان پروتئین دانه ارقام نخود، آزمایشی در سال 1396 در روستای باغ‌چله از توابع شهرستان دیواندره به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در این آزمایش فاکتور اصلی اندازه بذر (ریز، متوسط و درشت) و فاکتور فرعی ارقام نخود: پیروز، کاکا، هاشم، آزاد، آرمان، بیونیج و ILC482 در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که صفات تعداد روز تا ظهور گیاهچه، روز تا گلدهی، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن 100 دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه تحت تاثیر اندازه بذر مصرفی اختلاف معنی‌داری نشان دادند. به طوری که با افزایش اندازه بذر، مقادیر صفات فوق افزایش یافتند. عملکرد دانه در بذور درشت در مقایسه با بذور متوسط و ریز به ترتیب: 7/74 و 11/99 درصد افزایش نشان دادند. همچنین در این آزمایش کلیه صفات مورد بررسی تحت تاثیر ارقام اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد نشان دادند. به طوری که از نظر صفات تعداد روز تا ظهور گیاهچه، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن 100 دانه و عملکرد دانه، رقم بیونیج و از نظر تعداد روز تا گلدهی، روز تا رسیدن و درصد پروتئین، رقم هاشم برتر بود. نتایج اثر متقابل نیز نشان داد که وزن 100 دانه تحت تاثیر اثر متقابل اندازه بذر در رقم اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد نشان داد و حداکثر مقدار وزن دانه در بذر درشت و رقم بیونیج حاصل گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - اثر ضد قارچی چند اسانس گیاهی بر قارچ عامل برق زدگی نخود Ascochyta rabiei در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای
        محمد ثمری مژده ملکی داریوش شهریاری ندا خردپیر
        بلایت آسکوکیتایی ناشی از Ascochyta rabiei یکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد نخود در سراسر دنیاست. به علت اهمیت این بیماری و همچنین با هدف کاهش اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از روش های مبارزه شیمیایی متداول، اسانس‌های گیاهی با خاصیت ضد قارچی می‌توانند گزینه مناسبی برای أکثر
        بلایت آسکوکیتایی ناشی از Ascochyta rabiei یکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد نخود در سراسر دنیاست. به علت اهمیت این بیماری و همچنین با هدف کاهش اثرات مخرب زیست محیطی ناشی از روش های مبارزه شیمیایی متداول، اسانس‌های گیاهی با خاصیت ضد قارچی می‌توانند گزینه مناسبی برای مدیریت بیمار گر باشند. در این تحقیق، اثر بازدارندگی اسانس هشت گیاه آویشن، زیره، مرزه، پونه، نعنا، ترخون، زنیان و رازیانه در پنج غلظت در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. صفاتی از قبیل درصد بازدارندگی از رشد میسلیوم، حداقل غلظت بازدارندگی از رشد، سرعت رشد کلنی پس از تیمار در شرایط آزمایشگاهی و درصد شدت بیماری در شرایط گلخانه ای مطالعه شدند. برای آزمایش گلخانه ای از اسانس هایی که بهترین بازدهی را در شرایط آزمایشگاهی نشان دادند، در مقایسه با قارچ-کش رورال تی اس و شاهد آلوده و سالم استفاده شد. نتایج نشان داد که رازیانه بیشترین درصد بازدارندگی را در بین گیاهان مورد بررسی داشت. در شرایط گلخانه نیز تیمار دو گیاه آویشن و رازیانه پایین‌ترین شاخص بیماری را در گیاهان میزبان ایجاد نمودند. بنابر نتایج این تحقیق می‌توان محتمل دانست که اسانس و عصاره دو گیاه رازیانه و آویشن گزینه‌ های مناسب تری برای کاربرد در برنامه مدیریت این بیماری در مقایسه با شش گیاه مورد بررسی بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - تنـوع بیماری‌زایی قارچ Didymella rabieiعامل بیمـاری برق‌زدگی نخـود در استان کرمانشاه
        الهه پایمرد محمد ترابی داریوش شهریاری
        بیماری برق زدگی نخود در اثر قارچ Ascochyta rabiei (Pass.) Lab.، مهم ترین بیماری نخود معمولی در دنیا و ایران می ‌باشد که در شرایط مساعد آب و هوایی سبب خسارت‌ های هنگفتی به مزارع نخود می‌ گردد. آگاهی از تنوع ژنتیکی و نژاد های عامل بیماری در هر منطقه برای دستیابی به ارقام أکثر
        بیماری برق زدگی نخود در اثر قارچ Ascochyta rabiei (Pass.) Lab.، مهم ترین بیماری نخود معمولی در دنیا و ایران می ‌باشد که در شرایط مساعد آب و هوایی سبب خسارت‌ های هنگفتی به مزارع نخود می‌ گردد. آگاهی از تنوع ژنتیکی و نژاد های عامل بیماری در هر منطقه برای دستیابی به ارقام مقاوم ضروری است. در این تحقیق نژاد های فیـزیولـوژیک 28جـدایـه A. rabiei که در سال های 93-1391 از پنـج ناحیـه استـان کرمانشاه جمـع آوری و خالص سازی شـده بودند، با استفـاده ازهفـت رقـم افتـراقـی نخـود (ILC-72،ILC-1929 ،ILC-194 ،ICC-3996 ، ILC-5928، ILC-1929 و ILC-202) تعیین شد. تمام جدایه ها در شش نژاد قیزیولوژیک طبقه بندی شدند. از کل جدایه های مطالعه شده در این بررسی هفت جدایه (25%) متعلق به نژاد 1، پنج جدایه (8/17%) متعلق به نژاد 2، هفت جدایه (25%) متعلق به نژاد 3، چهار جدایه (4/14%) متعلق به نژاد 4، دو جدایه (2/7%) متعلق به نژاد 5 و سه جدایه (6/10%) متعلق به نژاد 6 بودند. نژاد های1، 2، 3 و 4 با 23جدایه (1/82%) در تمامی نواحی استان پراکنده بودند. در حالی که نژاد 6 با قدرت بیماری زایی بالا فقط در یک ناحیه ‌کرمانشاه (سرارود) مشاهده ‌شد. در بررسی خصوصیات مورفولوژیکی جدایه ها روی محیط CSA(Chickpea Sucrose Agar)، تفاوت های مشخصی در قطر، رنگ و شکل کلنی، تراکم پیکنیدیوم و اندازه پیکنیدیوم جدایه ها وجود داشت ولی از نظر اندازه پیکنیدیوسپور اختلافی دیده نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - تعیین پاتوتیپ‌‌های Pass. (Labr.) Ascochyta rabiei عامل برق‌‌زدگی نخود در استان‌‌های کرمانشاه و ایلام و ارزیابی مقاومت ارقام و لاین‌‌های نخود نسبت به بیماری
        شهرزاد خلعتبری داریوش شهریاری مژده ملکی
        سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)مهم ترین بیماری نخود محسوب می شود که در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مطلوب سبب کاهش بازده کلی محصول می ‌گردد. استفاده از ارقام مقاوم مؤثر ترین راهبرد مدیریتی برای مقابله با سوختگی آسکوکیتایی نخود می ‌باشد. در ا أکثر
        سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)مهم ترین بیماری نخود محسوب می شود که در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مطلوب سبب کاهش بازده کلی محصول می ‌گردد. استفاده از ارقام مقاوم مؤثر ترین راهبرد مدیریتی برای مقابله با سوختگی آسکوکیتایی نخود می ‌باشد. در این تحقیق 24 جدایه مختلف قارچ A. rabiei از گیاهان آلوده به بیماری از استان های کرمانشاه و ایلام جمع ‌آوری، خالص‌ سازی و شناسایی گردید. به منظور بررسی خصوصیات مرفولوژیک، دیسک هایی از پرگنه جدایه های قارچ روی چهار نوع محیط کشت شامل PDA، CDA، CSA و WA کشت شدند. برای تعیین پاتوتیپ های قارچ، اسپور پاشی جدایه‌ ها روی هفت رقم افتراقی نخود به غلظت 6 10 اسپور در میلی لیتر در گلخانه انجام گرفت. مایه زنی 41 ژنوتیپ و ارقام نخود با سه پاتوتیپ قارچ A. rabiei همانند روش اثبات بیماری زایی صورت گرفت. یاداشت برداری از شاخص شدت بیماری 12 روز بعد هنگامی که شدت آلودگی روی رقم حساس به 90 درصد رسید با الگوی نه شماره ای ردی و سینگ انجام شد. نتایج نشان داد که قارچ عامل بیماری از تنوع زیاد ژنتیکی و مرفولوژیکی برخوردار بوده است. در این بررسی سه پاتوتیپ در مناطق مختلف استان کرمانشاه و ایلام شناسائی شد. پاتوتیپ I از کل 13 جـدایه بیش ترین فراوانی را داشت، پاتوتیپ II با 6 جدایه در مرتبه بعدی و پاتوتیپ III با 5 جدایه کم ترین فراوانی را نشان داد. در بررسی واکنش 41 رقم در شرایط گلخانه در برابر سه پاتوتیپA. rabiei، ارقام عادل و آزاد که طی چند سال اخیر توسط مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم معرفی شده اند به همراه لاین پیشرفته Flip 03-109C در مقابل پاتوتیپ III واکنش نیمه مقاوم را نشان دادند ولی بقیه لاین‌ ها و ارقام، حساس یا خیلی حساس بودند. در مجموع لاین های Flip51-87C،Flip03-119C ، Flip04-13C و Flip04-10C نسبت به پاتوتیپ ‌ها واکنش مقاوم یا نیمه مقاوم داشتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - تاثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد و اجزاء عملکرد نخود زراعی
        محمدرضا شادفر کیوان شمس
        به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد وبرخی از خصوصیات مرفولوژیکی نخود دیم ، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در بخش کوزران از توابع شهرستان کرمانشاه، بصورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه در أکثر
        به منظور بررسی اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد وبرخی از خصوصیات مرفولوژیکی نخود دیم ، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در بخش کوزران از توابع شهرستان کرمانشاه، بصورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد مطالعه در این پژوهش عبارت بودند از: رقم در کرتهای اصلی شامل : رقم هاشم (C1) و رقم عادل (C2) وکودهای زیستی وشیمیایی در کرت های فرعی شامل: F0 (بدون مصرف کودهای زیستی و شیمیایی)،(F1) فسفربارور-2،(F2) ازتوبارور-1،(F3) ازتوبارور-1 + فسفربارور-2،(F4) %100 کودهای شیمیایی توصیه شده،(F5) 50% کودهای شیمیایی توصیه شده + فسفر بارور-2+ ازتوبارور-1 ، (F6) 30% درصد کودهای شیمیایی توصیه شده+ ازتوبارور-1 + فسفر بارور-2. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که عامل رقم بر روی صفات فاصله اولین شاخه فرعی از سطح خاک، تعداد شاخه فرعی در بوته و وزن هزار دانه در بوته تاثیر معنی داری داشت و عامل کود نیز برروی صفات تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، فاصله اولین غلاف از سطح خاک، فاصله اولین شاخه فرعی از سطح خاک، وزن هزاردانه در بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرددانه تاثیر معنی دار داشت و اثر متقابل رقم در کود بر روی شاخص برداشت معنی دار شد. بیشترین عملکرد با4/1625 کیلوگرم درهکتار مربوط به تیمار، 50درصد کودشیمیایی + ازتوبارور1 + فسفربارور2 (F5) ورقم عادل(2 C) بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - اثر آبیاری و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود در اراک
        وحید برزآبادی ایمان فراهانی
        این آزمایش در بهار سال 1388 به منظور بررسی اثرات آبیاری تکمیلی و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم رقم هاشم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و در 24 کرت اجرا شد. عوامل أکثر
        این آزمایش در بهار سال 1388 به منظور بررسی اثرات آبیاری تکمیلی و محلول پاشی سولفات روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم رقم هاشم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و در 24 کرت اجرا شد. عوامل آزمایش متشکل از دو سطح آبیاری، (آبیاری و دیم) به عنوان کرت اصلی و سه سطح محلول پاشی سولفات روی در مقادیر (12، 24 و 36 گرم در لیتر) به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج نشان داد که اثرآبیاری تکمیلی بر عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام و عملکرد بیولوژیک معنی دار شد. اثر مصرف سطوح مختلف سولفات روی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک نیز در سطح احتمال 1 درصد معنی دار گردید. اثر متقابل عوامل مورد بررسی برهیچ یک از صفات معنی دار نشد. بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری تکمیلی به میزان 2/567 کیلوگرم در هکتار و مصرف سولفات روی به مقدار 36 گرم معادل 504 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بر اساس نتایج این بررسی، چنانچه رفع تنش خشکی در دوران رشد زایشی باشد، اثرات چشم گیری در افزایش و بهبود مقدار محصول تولیدی خواهد داشت. تاثیر مثبت استفاده از سولفات روی در مرحله گلدهی بر عملکرد دانه نخود نیز باید مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین دانه سه رقم نخود دیم در ایلام
        عباس ملکی علی حیدری مقدم سید عطاءاله سیادت احمد طهماسبی امین فتحی
        به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزاء عملکرد 3 رقم نخود دیم، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در منطقه شیروان چرداول ایلام در طی سال زراعی 88-1387 انجام گرفت. عامل اصلی شامل 4 تیمار آبیاری (شاهد بدون آب أکثر
        به منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزاء عملکرد 3 رقم نخود دیم، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در منطقه شیروان چرداول ایلام در طی سال زراعی 88-1387 انجام گرفت. عامل اصلی شامل 4 تیمار آبیاری (شاهد بدون آبیاری، یک بار آبیاری در مرحله 50 درصد غنچه دهی، یک بار آبیاری در مرحله 50 درصد گلدهی و یک بار آبیـاری در زمان پر شـدن غلاف ها) و عامل فـرعی شــامل 3 ژنوتیپ (ILC 482 ، فیلیپ و محلی) بودند. اثر تیمارهای آبیاری روی صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد غلاف بارور در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه معنی دار بود. در میان ژنوتیپ ها رقم فیلیپ با متوسط عملکرد دانه 1140.51 کیلوگرم در هکتار در تیمارهای مختلف آبیاری دارای بیشترین عملکرد و رقم محلی با 1056.98 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد را تولید کرد. به طور کلی، انجام یک بار آبیاری در مرحله پر شدن غلاف ها و گلدهی به ترتیب موجب 41.3 و 29.3 درصد افزایش عملکرد دانه نسبت به شاهد شد و آبیاری در مرحله 50 درصد پر شدن غلاف ها بیشترین عملکرد دانه را با 1184.76 کیلوگرم در هکتار را تولید نمود. رقم فیلیپ با متوسط عملکرد1263.31 کیلوگرم در هکتار در تیمار آبیاری در مرحله 50 درصد پرشدن غلاف ها حداکثر عملکرد دانه را داشت و رقم محلی با عملکرد 893.26 کیلوگرم در هکتار در تیمار بدون آبیاری کمترین مقدار عملکرد دانه را داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی کارآیی ترکیب دو گونه ی تریکودرما در کنترل بیولوژیکی بیماری فوزاریومی نخود در شرایط گلخانه
        محمد اکرمی آش ابراهیموف
        در چند سال اخیر خسارت بیماری های فوزاریومی نخود و سایر حبوبات افزایش چشم گیری یافته است، حتی این بیماری ها باعث نابودی بخش عمده ی محصول برخی از مزارع در آذربایجان شرقی شده است. استفاده از سموم موجب از بین رفتن میکروارگانیزم های مفید و بهم خوردن تعادل اکولوژیکی می أکثر
        در چند سال اخیر خسارت بیماری های فوزاریومی نخود و سایر حبوبات افزایش چشم گیری یافته است، حتی این بیماری ها باعث نابودی بخش عمده ی محصول برخی از مزارع در آذربایجان شرقی شده است. استفاده از سموم موجب از بین رفتن میکروارگانیزم های مفید و بهم خوردن تعادل اکولوژیکی می گردد. قارچ تریکودرما موجب کنترل عوامل بیماری های فوزاریومی می شود، و همچنین مکانیزم دفاعی گیاه را تقویت می کند، و با ترشح آنزیم و هورمون باعث رشد و تقویت گیاه شده و در نهایت به حفظ تعادل اکولوژیکی کمک می کند. برای کنترل تریکودرما از روش روش کشت متقابل به صورت ماکروسکوپی استفاده شد. در این روش تقابل ایزوله های تریکودرما علیه گونه های فوزاریوم و ایزوله ها نسبت به همدیگر بررسی و مشخص گردید که ایزوله های Tr.1 و Tr.2 در کوتاه ترین مدت باعث توقف رشد پرگنه ی گونه های فوزاریوم گردید و در عین حال نسبت به همدیگر دارای کمترین تاثیر بودند. پیچش هیف تریکودرما به دور هیف گونه های فوزاریوم باعث لیز شدن و دفرمه شدن و توقف رشد هیف فوزاریوم شد. ترشحات مایع خارجی سلولی دو ایزوله Tr.1و Tr.2 به طور قابل ملاحظه ای از رشد پرکنه ی گونه های فوزاریوم جلوگیری کرد ودر عین حال نسبت به همدیگر دارای کمترین تاثیر بودند. متابولیت های فرار (گازی) تمام ایزوله ها در کاهش رشد میسیلیوم گونه های فوزاریومی مؤثر بودند. اثر بازدارندگی متابولیت های فرار Tr.1و Tr.2 بیشتر از سایر ایزوله ها بود ودر عین حال نسبت به همدیگر دارای کمترین تاثیر بودند. در این آزمایش ایزوله های Tr.1و Tr.2 T.harzianum و T.asprellumبرای کنترل بیولوژیکی بیماری های فوزاریومی نخود در گلخانه انتخاب شدند. اینوکلوم Tr.1و Tr.2 به صورت مخلوط و به تنهایی به نسبت 10 درصد وزنی با خاک فوقانی گلدان های آلوده به اینوکلومF.oxysporumو F. solani (به نسبت 10 درصد وزنی) مخلوط شدند. در این بررسی، ایزوله های Tr.1و Tr.2 در سطح احتمال 5 درصد در مقایسه با شاهد موجب افزایش رشد و فاصله ی وزن تر گیاهچه های نخود و در سطح احتمال 1 درصد کاهش بیماری به نسبت 61.9 تا 73 درصد گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - اثر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود (Cicer arietinum L)
        محسن سوقانی فرزاد پاک نژاد ایمان نادعلی فرامرز الهی پناه مهدی غفاری
        تاثیر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در اسفند ماه 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول های صفر (تیمار شاهد بدون مصرف متانول)، أکثر
        تاثیر محلول پاشی متانول بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، طی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در اسفند ماه 1387 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل محلول های صفر (تیمار شاهد بدون مصرف متانول)، 5، 10، 15، 20 و 25 درصد حجمی متانول که به هر کدام از محلول ها 2 گرم در لیتر گلیسین اضافه شد و فاکتور دیگر ارقام شامل دو رقم آزاد و ILC482 بود. محلول پاشی 3 بار طی فصل رشد، با فواصل 7 روز و پس از آغاز گلدهی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف متانول در صفات عملکرد دانه، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک و ارتفاع بوته تغییرات معنی دار ایجاد کردند. در بین ارقام هم اختلاف معنی دار در کلیه صفات مورد بررسی به جز صفات ارتفاع بوته و شاخص برداشت وجود داشت. اثرات متقابل نیز در صفات عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه در سطح 1 درصد و برای صفت وزن صد دانه در سطح 5 درصد معنی دار بود. بر اساس نتایج، رقم آزاد در سطح 10 درصد حجمی متانول با 2482/6 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را تولید نمود که نسبت به تیمار شاهد 126 درصد افزایش عملکرد داشت و رقم ILC482 در سطح 20 درصد حجمی متانول با عملکرد 2425.5 کیلوگرم در هکتار و بهبود 50 درصد عملکرد نسبت به شاهد در رده بعدی قرار گرفت. تیمارهای فوق از نظر عملکرد بیولوژیک روند مشابهی داشتند. حداکثر وزن صد دانه به ترتیب به میزان 36.98 گرم در سطح 10 درصد حجمی متانول برای رقم ILC 482 و 35.03 گرم در سطح 5 درصد حجمی برای رقم آزاد مشاهده گردید که به ترتیب 40 و 30 درصد نسبت به شاهد دو رقم افزایش داشتند. کاربرد متانول به عنوان یک منبع کربن، با جلوگیری از تنفس نوری می تواند سبب افزایش تثبیت کربن شده و به عنوان عامل مثبتی در جهت بهبود فتوسنتز و افزایش عملکرد نخود مطرح گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - ‏ ارزیابی تنوع‌گونه‌ای و شاخص‌های جمعیتی علف‌های‌هرز مزارع دیم نخود (‏Cicer ‎arientinum L.‎‏) در استان کرمانشاه
        ایرج نصرتی عادل دباغ محمدی نسب روح اله امینی محمدرضا شکیبا
        شناسایی علف‌های هرز به عنوان اساسی‌ترین اقدام در مدیریت علف‌های هرز مزارع محسوب می‌شود. با اطلاع از وجود علف‌های هرز خاص در یک منطقه می‌توان در مورد روش‌های کنترل آنها تصمیم گرفت. به منظور ارزیابی تنوع گونه ای و شاخص های جمعیتی علف‌های هرز مزارع دیم نخود پاییزه تعداد 30 أکثر
        شناسایی علف‌های هرز به عنوان اساسی‌ترین اقدام در مدیریت علف‌های هرز مزارع محسوب می‌شود. با اطلاع از وجود علف‌های هرز خاص در یک منطقه می‌توان در مورد روش‌های کنترل آنها تصمیم گرفت. به منظور ارزیابی تنوع گونه ای و شاخص های جمعیتی علف‌های هرز مزارع دیم نخود پاییزه تعداد 30 مزرعه در چهار شهرستان استان کرمانشاه در سال 1394 مورد بررسی قرار گرفتند. عملیات نمونه‌برداری بر اساس روش W در بیست نقطه هر مزرعه صورت گرفت. در هر کادر، کلیه ی علف‌های هرز شناسایی و به تفکیک جنس و گونه شمارش گردیدند. با استفاده از معادلات موجود تراکم، فراوانی، یکنواختی، شاخص غالبیت، تنوع نسبی و تراکم نسبی هرگونه محاسبه شدند. تعداد 44 گونه علف هرز متعلق به 22 تیره مختلف گیاهی شناسایی گردیدند که تیره های کاسنی (Asteraceae) با 18 درصد، لگومینوز (Fabaceae) با 13 درصد، شب بو (Brassicaceae) با 11 درصد و گرامینه (Poaceae) با 9 درصد بیشترین تعداد گونه علف هرز را به خود اختصاص دادند. از این تعداد، حدود 89 درصد آنها را علف‌های هرز دولپه‌ای و 11 درصد آنها را تک‌لپه‌ای‌ها تشکیل می‌دهند. پهن برگ های مزارع دیم نخـود پاییزه در شهرستان روانسر به ترتیب غالبیت شامل کاسنی (L. Cichorium intybus)، پیچک صحرایی (L. Convolvulus arvensis)، جغجغک (Fish.exDc.jaub.&Spach Vaccaria pyramidata) و بی تیراخ (Dandy Galium tricornatum) بودند. در شهرستان کرمانشاه علف های هرز پیچک صحرایی، کاسنی، بی تیراخ) و شنگ (Tragopogon major DC.) و در شهرستان دالاهو، کاسنی، بی تیراخ، جغجغک و شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L. var. glabra) به ترتیب دارای غالبیت بودند. در شهرستان اسلام آباد غرب این گونه ها شامل، کاسنی، پیچک صحرایی، خردل وحشی (L. Sinapis arvensis) و شنگ می باشند. بیش ترین میزان غالبیت درشهرستان های روانسر، کاسنی (94/149)، کرمانشاه، پیچک صحرایی (48/92)، دالاهو، کاسنی (24/145) و اسلام آباد غرب، کاسنی (8/116) مشاهده شد. در مجموع نتایج نشان می دهد که گونه های علف های هرز پهن برگ و باریک برگ در مزارع دیم نخود را می توان با یک برنامه جامع مدیریتی کنترل نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - اثر محلول پاشی متانول در مراحل رشدی بر صفات مرتبط با دانه در رقم ILC482 نخود
        ندا نعیمی مهرداد یارنیا ابراهیم خلیلوند بهروزیار
        به منظور بررسی اثرات محلول پاشی متانول بر صفات مرتبط با دانه در نخود، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمار های آزمایشی شامل مراح أکثر
        به منظور بررسی اثرات محلول پاشی متانول بر صفات مرتبط با دانه در نخود، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمار های آزمایشی شامل مراحل مختلف محلول پاشی متانول در 3 سطح (مراحل رشـد رویشی، زایشی و رویشی و زایشی) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی متانول در غلظت های 5، 10، 15، 20، 25 و 30 درصد حجمی متانول و عدم محلول پاشی (شاهد) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین اثر متقابل مرحله محلول پاشی و غلظت محلول پاشی از لحاظ صفات تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه در واحد سطح، سرعت پر شدن دانه و شاخص برداشت اختلاف معنی داری وجود داشت. محلول پاشی متانول در مرحله زایشی منجر به کاهش عملکرد دانه تولیدی گردید، ولی این محلول پاشی در مراحل رویشی و هر دو مرحله رویشی و زایشی بر صفات مرتبط با دانه و درنتیجه میزان دانه تولیدی توانست اثر مثبتی نشان دهد. این اثر مثبت بر تعداد و وزن صد دانه معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در واحـد سطح با 2460 کیلوگرم در هکتـار متعلق به محلول پاشی متانول با غلظت 20 درصد حجمی متانول در هر دو مرحله رشد رویشی و زایشی بود که افزایشی معادل 13.5 درصد نسبت به شرایط عدم محلول پاشی نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - اثر هیدروپرایمینگ بذر و محلول‌پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین بر عملکرد کمّی و کیفی رقم عادل نخود ( Cicer arietinum L) در شرایط دیم لرستان
        رسول بابایی پور خسرو عزیزی حمیدرضا عیسوند ماشاله دانشور امیدعلی اکبرپور
        هیدروپرایمینگ بذر و محلول‌پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین می توانند تاثیرات شرایط نامساعد خشکی بر عملکرد کمّی و کیفی نخود در شرایط دیم را کاهش دهند. در جهت آزمون این فرضیه آزمایشی در سال زراعی 97-1396در شهرستان کوهدشت استان لرستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب أکثر
        هیدروپرایمینگ بذر و محلول‌پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین می توانند تاثیرات شرایط نامساعد خشکی بر عملکرد کمّی و کیفی نخود در شرایط دیم را کاهش دهند. در جهت آزمون این فرضیه آزمایشی در سال زراعی 97-1396در شهرستان کوهدشت استان لرستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار روی رقم نخود عادل اجرا شد. عوامل مورد برررسی شامل پرایمینگ بذر در دو سطح (پرایم نشده و هیدروپرایم شده) و محلول‌پاشی نیتروژن (از منبع اوره) و گلایسین بتائین در شش سطح (عدم محلول پاشی (شاهد)، غلظت صفر (اسپری آب)، اوره سه درصد، گلایسین بتائین 100 میلی مولار، گلایسین بتائین 200 میلی مولار، و گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد) بودند. اثر متقابل پرایمینگ و محلول پاشی بر عملکرد معنی دار بود و بیشترین عملکرد بیولوژیک (2688 کیلوگرم در هکتار) و دانه (1301 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد توأم پرایمینگ و مصرف گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد و کمترین عملکرد نیز مربوط به شرایط عدم پرایمینگ و عدم محلول پاشی بود. پرایمینگ بذر همچنین، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، وزن صد دانه و تعداد گره فعال را بهبود بخشید. اثر محلول‌پاشی بر روی تعداد دانه در نیام و درصد پروتئین دانه معنی دار شدند. بیشترین میزان این صفات مربوط به محلول‌پاشی گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد برآورد شد. هیدروپرایمینگ، عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن دانه، تعداد دانه در گیاه را به طور قابل توجهی افزایش داد. همچنین، هیدروپرایمینگ سبب شد تا گیاه زودتر وارد مرحله گلدهی و نیام دهی شود. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از تیمار هیدروپرایمینگ و سپس محلول پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین با منظور نمودن نسبت هزینه به فایده برای بهبود عملکرد کمّی و کیفی نخود دیم در شهرستان کوهدشت می تواند مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بررسی پاسخ برخی از ارقام نخود (Cicer arietinum L.) به تغییرات تراکم بوته
        کژال پیرظهیری همایون کانونی اسعد رخزادی
        نخود (Cicer arietinum L.)، در ایران غالباً در شرایط دیم بهاره و در مزارعی که رطوبت را از فصل قبل در خود ذخیره کرده اند کشت می شود. تراکم بوته می تواند اثر مهمی بر تولید و عملکرد نخود داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثرات ‌تراکم‌های مختلف بوته ‌بر عملکرد دانه و أکثر
        نخود (Cicer arietinum L.)، در ایران غالباً در شرایط دیم بهاره و در مزارعی که رطوبت را از فصل قبل در خود ذخیره کرده اند کشت می شود. تراکم بوته می تواند اثر مهمی بر تولید و عملکرد نخود داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثرات ‌تراکم‌های مختلف بوته ‌بر عملکرد دانه و تعدادی از صفات زراعی برخی ارقام نخود در سال 1395در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه سنندج (35 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 1 دقیقه طول شرقی) بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء و عوامل آزمایشی ‌تراکم بوته در چهار سطح 15، 25، 35 و 45 بوته در متر‌مربع و ارقام نخود شامل چهار رقم کاکا، پیروز، آی ال سی 482 و ثمین در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس صفات یادداشت برداری شده نشان داد که اثر رقم و اثر متقابل رقم در تراکم برای همه منابع تغییر به استثنای تعداد دانه در غلاف، ارتفاع بوته و ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین معنی‌دار بود. همچنین، اثر عامل تراکم بوته بر عملکرد دانه، وزن 100 دانه، شاخص کلروفیل برگ، محتوای پروتئین، ارتفاع بوته و تعداد شاخه در بوته معنی دار به دست آمد. نتایج نشان دادند که با ازدیاد تراکم بوته، عملکرد دانه در واحد سطح افزایش یافت. مقایسه میانگین عملکرد ارقام تحت بررسی نشان داد که رقم ثمین به تراکم های بالا حساس بود و از طرف دیگر، آی ال سی 482 تناسب خوبی به کشت متراکم داشت. در همین ارتباط، ارقام کاکا و پیروز در تراکم های متوسط (25 و 35 دانه در مترمربع) به اپتیمم عملکرد خود نزدیک شدند. مقایسه میانگین‌های اثر متقابل ‌تراکم بوته × رقم نشان داد که از لحاظ محتوای پروتئین تفاوت معنی داری بین ارقام ثمین، آی ال سی 482 و پیروز وجود نداشت، ولی کاکا به طور معنی داری پروتئین دانه بیشتری نسبت به سایر ارقام داشت. همبستگی عملکرد دانه با وزن 100 دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد شاخه در بوته و ارتفاع بوته مثبت و معنی‌دار به‌دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای کشت بهاره نخود در سنندج کشت رقم جدید و دانه درشت ثمین با تراکم 35 دانه در مترمربع می تواند مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - عملکرد نخود (Cicer arietinum) در کشت مخلوط با زیره سبز (Cuminum cyminum) تحت تاثیر تاریخ‌های کشت
        وحید قهرمانی قلعه جق محمدتقی ناصری پور یزدی رضا کمائی
        برخی از ویژگی های رشدی و عملکرد نخود تحت تاثیر زمان های مختلف در کشت خالص و مخلوط با زیره سبز طی آزمایشی به صـورت طرح بلـوک کامل تصـادفی با سـه تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل (3 تاریخ کشت أکثر
        برخی از ویژگی های رشدی و عملکرد نخود تحت تاثیر زمان های مختلف در کشت خالص و مخلوط با زیره سبز طی آزمایشی به صـورت طرح بلـوک کامل تصـادفی با سـه تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل (3 تاریخ کشت خالص نخود و 3 تاریخ کشت مخلوط با زیره سبز کشت خالص 25 بهمن ماه، کشت خالص 10 اسفند ماه، کشت خالص 26 اسفند ماه، کشت مخلوط همزمان زیره سبز با نخود در 25 بهمن ماه، کشت مخلوط جایگزینی 10 اسفند ماه و کشت مخلوط جایگزینی 26 اسفند ماه) بودند. نتایج نشان داد تیمارها اثر معنیداری بر روی صفات عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، ارتفاع بوته، نسبت وزن ساقه به ریشه، وزن هزار دانه، تعداد ساقه فرعی بوته و درصد غلاف پوک داشت. بیشترین عملکرد دانه (1435 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع تعداد ساقه فرعی نسبت وزنی اندام هوایی به ریشه، وزن هزار دانه در تیمار کشت خالص نخود 25 بهمن ماه حاصل شدند. ارزیابی نسبت برابری زمین در تیمارهای کشت مخلوط نشان داد بیش ترین LERs (33/2) مربوط به تیمار کشت مخلوط 26 اسفند ماه و کمترین LERs (24/1) مربوط به تیمار مخلوط 25 بهمن ماه بودند. با توجه به نتایج آزمایش بهترین تاریخ کشت خالص در منطقه می تواند دهه سوم بهمن ماه و برای کشت مخلوط با زیره سبز اواخر دهه اول اسفند و اوایل دهه دوم اسفند باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - اثر طول دوره ی تداخل علف های هرز در شرایط مدیریت های مختلف زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود
        محمد اصغری محمد آرمین
        به منظور بررسی اثر طول دوره ی تداخل علف های هرز در شرایط مدیریت مختلف زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود رقم هاشم آزمایشی به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. سطوح مختلف مصرف نهاده (پر نهاده، متوسط نهاده، کم نهاده) به عن أکثر
        به منظور بررسی اثر طول دوره ی تداخل علف های هرز در شرایط مدیریت مختلف زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود رقم هاشم آزمایشی به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. سطوح مختلف مصرف نهاده (پر نهاده، متوسط نهاده، کم نهاده) به عنوان عامل اصلی و طول دوره ی تداخل در پنج سطح (0، 15، 30،45 و 60 روز پس از سبز شدن) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تراکم علف هرز، وزن خشک علف هرز و تعداد غلاف در بوته تحت تاثیر نوع مدیریت زراعی قرار نگرفت اما ارتفاع نهایی بوته، عملکرد بیولوژیکی و اقتصادی تحت تاثیر نوع مدیریت قرار گرفت و بالاترین مقدار این صفات در سیستم های زراعی پر نهاده مشاهده شد. افزایش طول دوره تداخل سبب کاهش عملکرد دانه، تعداد شاخه جانبی و تعداد غلاف در بوته نخود شد. کاهش عملکرد در تداخل کامل علف های هرز (60 روز تداخل) نسبت به شاهد 80.60 درصد بود. اگرچه تراکم علف هرز با افزایش طول دوره تداخل کاهش پیدا کرد اما وزن خشک علف های هرز افزایش یافت. بررسی ضرایب تابع رگرسیون لجستیکی نشان داد که در شرایط کم نهاده شروع کاهش عملکرد زودتر اتفاق افتاد (24.5 روز بعد از سبز شدن) در حالی که شروع کاهش عملکرد در سیستم پر نهاده تا 26 روز بعد از سبز شدن نخود به تعویق افتاد. نتایج همچنین نشان داد که افزایش طول دوره تداخل تا 60 روز بعد از سبز شدن نخود سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود می شود اما استفاده از نهاده های بیشتر توان رقابتی نخود را افزایش می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - اثر محلول پاشی آهن بر رشد، میزان گره زایی و عملکرد کمّی و کیفی نخود (Cicer arietinum) در همدان
        جواد حمزه ئی سیدمحسن سیدی افشار آزادبخت ایوب فصاحت
        تحقیق حاضر در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در دو سال زراعی 92-1390 اجرا شد. هدف از اجرای این آزمایش ارزیابی اثر محلول پاشی آهن بر رشد، میزان گره زایی و عملکرد کمّی و کیفی نخود زراعی در شرایط آب و هوایی همدان بود. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک‌های کا أکثر
        تحقیق حاضر در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در دو سال زراعی 92-1390 اجرا شد. هدف از اجرای این آزمایش ارزیابی اثر محلول پاشی آهن بر رشد، میزان گره زایی و عملکرد کمّی و کیفی نخود زراعی در شرایط آب و هوایی همدان بود. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و هفت تیمار (T1: شاهد (عدم محلول پاشی)، T2: محلول پاشی 2 گرم در لیتر نانو کود در مرحله گلدهی، T3: محلول پاشی 4 گرم در لیتر نانو کود در مرحله گلدهی، T4: محلول پاشی 2 گرم در لیتر نانو کود در مرحله غلاف دهی، T5: محلول پاشی 4 گرم در لیتر نانو کود در مرحله غلاف دهی، T6: محلول پاشی 2 گرم در لیتر نانو کود در مراحل گلدهی و غلاف دهی، T7: محلول پاشی 4 گرم در لیتر نانو کود در مراحل گلدهی و غلاف دهی) بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، اثر تیمارهای آزمایشی بر اکثر صفات معنی دار بودند. کمترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکردهای دانه و بیولوژیک و تعداد و وزن خشک گره در ریشه و نیز میزان آهن و درصد پروتئین دانه در تیمار شاهد (عدم محلول پاشی) به دست آمدند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک (329 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (152 گرم در متر مربع) درصد پروتئین دانه (85/27 درصد) نیز در تیمار محلول پاشی 4 گرم در لیتر نانو کلات آهن در مراحل گلدهی + غلاف دهی مشاهده شدند. بنابراین، محلول پاشی 4 گرم در لیتر نانو کلات آهن در مراحل گلدهی+ غلاف دهی، توانست بیشترین میزان گره زایی در ریشه، شاخص های زراعی و عملکرد دانه را تولید نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - واکنش عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.) به کاربرد باکتری‌های افزاینده رشد گیاه و کود شیمیایی‌نیتروژن در شرایط دیم
        امیر میرزایی رحیم ناصری سید محمد تراب میری عباس سلیمانی‌فرد امین فتحی
        به منظور بررسی اثر باکتری های افزاینده رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم نخود در شرایط دیم ایلام، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار رق أکثر
        به منظور بررسی اثر باکتری های افزاینده رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم نخود در شرایط دیم ایلام، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل چهار رقم نخود (هاشم، آزاد و آرمان و یک توده محلی) و مخلوط باکتری های افزاینده رشد و کود شیمیایی نیتروژن شامل: 1- عدم مصرف باکتری های افزاینده رشد و کود شیمیایی نیتروژن، 2- 10 کیلوگرم کود نیتروژن، 3- 20 کیلوگرم کود نیتروژن، 4- آزوسپیریلوم برازیلنس+عدم مصرف کود شیمیایی نیتروژن، 5- آزوسپیریلوم برازیلنس+10 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن، 6- آزوسپیریلوم برازیلنس+20 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن، 7- ازتوباکتر کروکوم+عدم مصرف کود شیمیایی نیتروژن، 8- ازتوباکتر کروکوم+10 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن و 9- ازتوباکتر کروکوم+20 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن در نظر گرفته شدند. اثر برهمکنش رقم در باکتری های افزاینده رشد مختلف بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته و پروتئین دانه و معنی‌دار بود به طوری که واکنش ارقام تلقیح شده با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم معنی دار و استفاده از این باکتری های افزاینده رشد موجب افزایش تمامی صفات مورد مطالعه گردید. بیشترین عملکرد دانه در رقم آزاد و تلقیح با آزوسپیریلوم + 10 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن با میانگین 1533 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در رقم محلی و عدم تلقیح با میانگین 529 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد 5/65 درصد افزایش نشان داد. در این پ‍ژوهش ارقام هاشم و آزاد واکنش بهتری به آزوسپیریلوم و ارقام آرمان و محلی واکنش بهتری به ازتوباکتر از خود نشان دادند. با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، رقم آزاد نخود و تلقیح آن با آزوسپیریلوم + 10 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن جهت حصول حداکثر عملکرد در شرایط دیم و مناطق مشابه می تواند مد نظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - Comparison of <i>in vitro</i> Gas Production, Nutritive Value, Metabolizable Energy and Organic Matter Digestibility of some Chickpea Varieties
        ت. آیسان آی. یولگر ام. کالیبر اس. ارگول اچ. اینسی د. مارت م. طغیانی
        This study was carried out to determine the nutritional value of different chickpea varieties using in vitro gas production technique.As a result, significant variations in terms of chemical composition, gas production rate and metabolizable energy, net lactation energy أکثر
        This study was carried out to determine the nutritional value of different chickpea varieties using in vitro gas production technique.As a result, significant variations in terms of chemical composition, gas production rate and metabolizable energy, net lactation energy and digestible organic matter were found among the 8 different chickpea varieties. The crude protein contents of chickpea varieties ranged from 15.26 to 18.52% DM; the crude fat contents of chickpea varieties ranged from 4.14 to 5.33% DM; ash content of chickpea seeds varied from 2.69 to 3.46% DM. The neutral detergent fiber (NDF) and acid detergent fiber (ADF) contents of chickpea varieties varied from 12.46 to 17.29% DM and 3.80 to 4.87% DM, respectively. 24 h total in vitro gas production of varieties ranged from 58.67 to 81.66 mL/200 mg dry matter (DM).The calculated metabolizable energy (ME) and digestible organic matter (DOM) contents of chickpea varieties ranged from 10.25 to 13.83 MJ/kg DM and 68.69 to 91.64%, respectively.In conclusion, chickpea can be used successfully for ruminant feeding and also &Ccedil;ağatay and Izmir 92 varieties are better than the other varieties studiedaccording to their nutritive values. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - Nutritive Value Evaluation of Processed Chickpea (<i>Cicer arietinum</i>) Residues with some Chemicals Based on <i>in vitro</i>, <i>in situ</i> and X-Ray Diffraction (XRD) Techniques
        F. Ghanbari T. Ghoorchi J. Bayat Kouhsar M. Samiee Zafarghandi
        This research was conducted to investigate the the effect of sodium hydroxide (NaOH, 50 g/kg DM), calcium oxide (CaO, 160 g/kg DM), hydrobromic acid (HBr, 60 mL/kg DM) and hydrogen peroxide (H2O2, 57 mL/kg DM) processings on the nutritive value of chickpea (Cicer arieti أکثر
        This research was conducted to investigate the the effect of sodium hydroxide (NaOH, 50 g/kg DM), calcium oxide (CaO, 160 g/kg DM), hydrobromic acid (HBr, 60 mL/kg DM) and hydrogen peroxide (H2O2, 57 mL/kg DM) processings on the nutritive value of chickpea (Cicer arietinum) residues. The chemical composition of the samples was determined using the standard methods. Degradability trial was done using nylon bag technique. In vitro digestibility of the samples was determined by the batch culture procedure. X-ray diffraction method (XRD) was used to determine the crystallininty degree of the samples. Treatments of NaOH, CaO and H2O2 increased the ash content (P&lt;0.0001). The ether extract (EE) was reduced by the NaOH and H2O2 treatments (P=0.0006). Except CaO, the other treatments reduced (P&lt;0.0001) the neutral detergent fiber (NDF). Processing with HBr increased (P=0.0014) total digestible nutrients (TDN), net energy for lactation (NEl), and net energy for gain (NEg). CaO, HBr, and H2O2 treatments increased the effective ruminal degradability (ERD) of dry matter at ruminal outflow rates of 0.02, 0.05 and 0.08 h-1 (P=0.0074, P&lt;0.0001). Except CaO (P&lt;0.0001), the other treatments had no positive effect on the samples in vitro digestibility. The treatments increased the efficiency of microbial biomass at the end of 24 h incubation (P&lt;0.0001). Chemicals reduced the crystallinity degree of chickpea residues compared to the control. The least crystallinity percentage was observed in CaO treated samples. Totally, based on the in vitro and in situ results, treatments, especially HBr, had a positive effect on nutritional value of chickpea residues. However, these results must be confirmed or invalidated by in vivo tests. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - بررسی اثرات تاریخ کاشت، فاصله ردیف و کودهای روی و نیتروژن بر نخود در شرایط دیم در گنبد.
        محمد صلاحی فراهی محمدرضا داداشی حسین عجم نوروزی
        چکیدهبه منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت، فاصله ردیف، محلولپاشی نیتروژن و مصرف روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آرمان در شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. تیمارها ترکیبی ازچهار أکثر
        چکیدهبه منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت، فاصله ردیف، محلولپاشی نیتروژن و مصرف روی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم آرمان در شرایط دیم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. تیمارها ترکیبی ازچهار عامل تاریخ کاشت (25 آبان، 15 آذر و 5 دی ماه)،فاصله ردیف (24 و 36 سانتی‌متر)، محلولپاشی اوره (بدون محلولپاشی و محلولپاشی اوره(با غلظت 5 در هزار) در دو مرحله شروع و 50 % دانه بندی) و مصرف روی (در دو سطح بدون مصرف و مصرف 30 کیلوگرم در هکتار سولفات روی)بود. در این آزمایش عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه شمارش و یا اندازه گیری شدند. نتایج حاکی از تاثیر مثبت محلول‌پاشی نیتروژن وکودسولفات روی بر برخی صفات فنوتیپی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه نخود بود سولفات روی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه داشته و از 1853کیلوگرم در تیمار عدم استفاده از سولفات روی به 1913کیلوگرم در تیمار سولفات روی رسید. همچنین محلول‌پاشی نیتروژن بر ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف تاثیر معنی داری داشت. تعداد دانه در غلاف در تیمار محلولپاشی نیتروؤن با 79/1عدد برتری معنی داری نسبت به تیمار عدم محلولپاشی 46/1غلاف داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - بررسی واکنش دو رقم نخود (Cicer arietinum L.) به کاربرد کودهای مختلف زیستی و شیمیایی
        چنور عادلی بابک پاساری اسعد رخزادی
        به منظور بررسی واکنش دو رقم نخود به کاربرد کودهای مختلف زیستی و شیمیایی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شرکت میدیا کالان در شهرستان کامیاران- استان کردستان در سال 1394 اجرا گردید. این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکر أکثر
        به منظور بررسی واکنش دو رقم نخود به کاربرد کودهای مختلف زیستی و شیمیایی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شرکت میدیا کالان در شهرستان کامیاران- استان کردستان در سال 1394 اجرا گردید. این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. در این طرح فاکتور اصلی در شش سطح شامل (شاهد، ازتو بارور، فسفات بارور، پتابارور، تلفیق ازتوبارور+ فسفات‌بارور+ پتابارور، کود شیمیایی توصیه شده بر اساس آزمون خاک) و فاکتور فرعی شامل دو رقم نخود (عادل و بیونیج) در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که هیچ یک از صفات مورد مطالعه به جزء شاخص اسپاد برگ تحت تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی اختلاف معنی‌داری نشان ندادند. به طوری که بیشترین مقدار اسپاد برگ در تیمار کود زیستی پتابارور مشاهده گردید. از طرف دیگر با وجود معنی‌دار نبودن تفاوت‌ها، حداکثر عملکرد دانه در هکتار در تیمار مصرف کود شیمیایی و با اندکی کاهش در تیمار کودهای زیستی تلفیقی حاصل گردید. همچنین در این آزمایش کمترین تعداد غلاف نابارور در بوته و حداکثر تعداد روز تا 50 درصد سبز شدن، تعداد شاخه‌های ثانویه، تعداد دانه در بوته و درصد پروتئین دانه در رقم عادل و بیشترین وزن صد دانه در رقم بیونیچ مشاهده گردید. در نهایت برتری تیمار کود شیمیایی و کودهای زیستی تلفیقی در مقایسه با شاهد به ترتیب 98/8 و 5 درصد بود. رقم عادل نیز در مقایسه با رقم بیونیج به ترتیب 37/2 و 92/5 درصد عملکرد دانه و درصد پروتئین بیشتری تولید نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - واکنش عملکرد و اجزاء عملکرد گندم، جو و تریتیکاله در کشت مخلوط با لگوم‌ها در شرایط رقابت با علف‌های هرز
        لیلا سلیمانپور روح اله نادری احسان بیژن زاده علی بهپوری یحیی امام
        به منظور بررسی پاسخ عملکرد غلات در مخلوط با لگوم‌ها در شرایط رقابت با علف‌های هرز، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. در این آزمایش16 تیمار کاشت (10 تیمار تک کشتی گندم، جو، تریتیکاله، نخود و باقلا بدون و با حضور علف هرز و 6 تیمار کشت مخلوط به صورت جایگزینی شامل گندم+ أکثر
        به منظور بررسی پاسخ عملکرد غلات در مخلوط با لگوم‌ها در شرایط رقابت با علف‌های هرز، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. در این آزمایش16 تیمار کاشت (10 تیمار تک کشتی گندم، جو، تریتیکاله، نخود و باقلا بدون و با حضور علف هرز و 6 تیمار کشت مخلوط به صورت جایگزینی شامل گندم+ نخود، گندم+ باقلا، جو+ نخود، جو+ باقلا، تریتیکاله+ نخود و تریتیکاله+ باقلا با علف هرز) در سه تکرار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت غلات در بیشتر تیمارهای کشت مخلوط مشابه با تیمارهای تک کشتی با حضور علف هرز و حتی در برخی موارد نسبت به تک کشتی بدون علف هرز بود. عملکرد دانه جو در تیمارهای کشت مخلوط جو + نخود (6241 کیلوگرم در هکتار) و جو + باقلا (5333 کیلوگرم در هکتار) اختلاف معنی‌داری با تک کشتی‌های جو با علف هرز (7313 کیلوگرم در هکتار) و جو بدون علف هرز (7621 کیلوگرم در هکتار) نداشت. نسبت برابری زمین (LER) جزئی غلات در تیمارهای کشت مخلوط به جز گندم + باقلا (39/0) براساس با تک کشتی‌های با علف هرز بیشتر از نیم بود و به جز تیمارهای کشت مخلوط تریتیکاله + نخود (31/0) و گندم + باقلا (41/0)، براساس تک کشتی‌های بدون علف هرز نیز بیشتر از نیم بود. در هر الگوی کاشت، بیشترین عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک مربوط به گیاه جو بود که به علت قدرت رقابتی بیشتر این گیاه در مقابل علف‌های هرز بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - تعیین بهترین تاریخ کاشت نخود دیم در استان کرمانشاه با استفاده از رهیافت مدل سازی
        سیدرضا امیری
        مدل‌های شبیه‌سازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت أکثر
        مدل‌های شبیه‌سازی رشد و عملکرد گیاهان زراعی ابزاری مفید در تعیین راهبردهای مطلوب مدیریت زراعی و پایداری تولید در بوم‌نظام‌های کشاورزی به شمار می‌آیند. هدف از این تحقیق بررسی اثر تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کارایی مصرف آب نخود (رقم بیونیج) تحت شرایط دیم 5 منطقه در استان کرمانشاه بود. بدین منظور از مدل SSM-Chickpea برای انجام شبیه سازیهای بلند مدت30 ساله درمناطق مورد مطالعه استفاده شد. نتایج نشان داد که کشت زود هنگام همراه با افزایش سطح برگ، افزایش عملکرد بیولوژیک و نیز به تعویق انداختن تنش خشکی انتهای فصل منجر به افزایش عملکرد گردید. بیشترین و کمترین عملکرد دانه در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند و یکم اردیبهشت به ترتیب برابر با 1269 و 446 کیلو گرم بر هکتار بود. تأخیر در کاشت منجر به کاهش 64 درصدی عملکرد دانه شد. همچنین بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تاریخ‌های کاشت یکم اسفند (3448 کیلو گرم در هکتار) و یکم اردیبهشت (2217 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. از طرف دیگر، بیشترین کارایی مصرف آب در تاریخ‌ کاشت یکم اسفند (6/6 کیلوگرم بر هکتار بر میلی‌متر) حاصل شد. به طور کلی در شرایط کشت بهاره، تاریخ‌کاشت زود هنگام منجر به افزایش طول دوره رشد گیاه و افزایش همزمانی باران با دوره رشد گیاه می‌شود که راهکاری مفید در مناطق تحت کشت دیم با کمبود بارندگی و رطوبت می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - بررسی فلور و تهیه نقشه پراکنش علف‌‌های هرز مزارع نخود پاییزه(Cicer arietinum L.) شهرستان خرم‌آباد
        عبدالرضا احمدی سیدکریم موسوی
        این مطالعه‌ به منظور شناسایی ترکیب فلور علف‌ های‌هرز در 24 مزرعه نخود شهرستان خرم‌آباد، در سال‌زراعی 92-1391 انجام شد. با مطالعه فلور این مناطق، 69 گونه‌ علف‌هرز متعلق به 20 تیره گیاهی شناسایی گردید. نتایج نشان داد که دولپه‌ایها(59 گونه) نسبت به تک لپه‌ایها(10 گونه) در أکثر
        این مطالعه‌ به منظور شناسایی ترکیب فلور علف‌ های‌هرز در 24 مزرعه نخود شهرستان خرم‌آباد، در سال‌زراعی 92-1391 انجام شد. با مطالعه فلور این مناطق، 69 گونه‌ علف‌هرز متعلق به 20 تیره گیاهی شناسایی گردید. نتایج نشان داد که دولپه‌ایها(59 گونه) نسبت به تک لپه‌ایها(10 گونه) در مزارع نخود غالبیت داشتند. حداکثر تراکم علف‌های هرز به شیرپنیر (Gallium tricornutum) (27/10 بوته در مترمربع)، جغجغک(Vaccaria grandiflora) (3/4) و ماشک گل خوشه‌ای(Vicia villosa) (4/3 بوته در مترمربع) تعلق داشت. بالاترین سطح فراوانی علف‌های هرز مزارع نخود عبارت بودند از شیرپنیر (با فراوانی 8/93درصد)، جغجغک و علف‌هرز دانه‌مُرغ (Cerastium dichotomum) (با فراوانی 75 درصد)، گلرنگ‌وحشی (Carthamus oxyacantha) و گل‌گندم (Centaurea spp.) (با فراوانی 56 و 4/59 درصد) و گونه علف‌هرز گوش‌خرگوشی (Conringia orientalis)، ماشک گل‌خوشه‌ای و خردل وحشی (Sinapis arvensis) با فراوانی بیش از 50 درصد بودند. از مجموع 30 گونه دارای فراوانی بالای 10 درصد، فقط چهار گونه دو‌ساله یا چند‌ساله بودند، به عبارتی3/83 درصد گونه‌های دارای فراوانی بالای 10 درصد یک‌ساله بودند. از کل علف‌های هرز شناسایی شده نیز(64 گونه 75/92%) دارای مسیر فتوسنتزی C3، و (5 گونه، 25/7%) دارای مسیر فتوسنتزی C4 بود تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - بررسی افزایش خطی شاخص برداشت و پارامترهای مربوط به آن در دوره ی پر شدن دانه در نخود (رقم هاشم)
        جعفر پوررضا افشین سلطانی عبدالله بحرانی
        هدف این مطالعه پیش بینی توزیع ماده خشک به دانه بر اساس شاخص برداشت در نخود (رقم هاشم) تحت شرایط مختلف تاریخ کاشت و تراکم بود. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آزمایشی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. طرح آزمایشی به أکثر
        هدف این مطالعه پیش بینی توزیع ماده خشک به دانه بر اساس شاخص برداشت در نخود (رقم هاشم) تحت شرایط مختلف تاریخ کاشت و تراکم بود. بدین منظور آزمایشی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه آزمایشی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و فاکتورها شامل تاریخ کاشت در سه سطح (15 آذر، 1 بهمن و 1 فروردین) و تراکم در چهار سطح (15،30، 45 و 60 بوته در متر مربع) بودند. افزایش تراکم و تأخیر در کاشت باعث کوتاه شدن طول دوره هریک از مراحل فنولوژیک روز تا گلدهی (R1)، روز تا غلاف دهی(R3)، روز تا دانه بندی(R5) و روز تا شروع رسیدگی(R7) شد. شاخص برداشت در طول دوره پر شدن دانه به طور خطی افزایش یافت. تأثیر تراکم بر شیب افزایش خطی شاخص برداشت (dHI/dt) معنی دار نبود ولی بین تاریخ کاشت ها از نظر این صفت اختلاف وجود داشت. زمان شروع افزایش خطی شاخص برداشت یا به عبارتی فاز تأخیری پر شدن دانه از 26 روز در تاریخ کاشت اول به 8 روز در تاریخ کاشت سوم کاهش یافت ولی در تراکم های مختلف اختلافی مشاهده نشد. زمان توقف افزایش خطی شاخص برداشت علی رغم عدم اختلاف معنی دار در تراکم های مختلف، در تاریخ کاشت ها متفاوت بود و با تأخیر در کاشت کاهش یافت. hز پارامتر های حاکم بر توزیع ماده خشک که در این مطالعه برآورد شده می توان در مدل سازی رشد و نمو نخود استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - تاثیر آبیاری تکمیلی و محلول پاشی آهن بر ژنوتیپهای نخود در کرمانشاه
        مهدی روزرخ مریم محمدی
        به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری تکمیلی و محلول‌پاشی آهن در چهار ژنوتیپ نخود زراعی دیم، شامل دو تیپ کابلی و دو تیپ دسی،آزمایشی از طریق بررسی برخی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در شرایط مزرعه‌ای انجام شد. کشت درسال زراعی92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرما أکثر
        به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری تکمیلی و محلول‌پاشی آهن در چهار ژنوتیپ نخود زراعی دیم، شامل دو تیپ کابلی و دو تیپ دسی،آزمایشی از طریق بررسی برخی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در شرایط مزرعه‌ای انجام شد. کشت درسال زراعی92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه با استفاده از آزمایش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد.تاثیر آبیاری تکمیلی در مرحله‌ی گلدهی بر عملکرد دانه وبعضی صفات دیگر مثبت و معنی دار بود،بطوریکه منجر به افزایش48و45 درصد،به ترتیب در تعداد نیام در بوته وتعداد دانه در بوته و30 درصد درعملکرد دانه در مقایسه با عدم انجام آبیاری گردید.ژنوتیپ محلی و کابلی بیونیج در مقایسه با سایر ژنوتیپها با افزایش 60درصدی عملکرد دانه،بهترین پاسخ را به انجام آبیاری تکمیلی نشان داد.محلول پاشی آهن نیز منجر به افزایش اندک ولی معنی دار عملکرد دانه شد.در مجموع محلول پاشی آهن همراه با آبیاری تکمیلی،تاثیر بیشتری بر عملکرد دانه در همه ژنوتیپها نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - بررسی تآْثیر فصل کاشت پائیزه و بهاره بر عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام نخود سفید در شرایط دیم الشتر
        پیام پزشکپور
        چکیده تاریخ کاشت و ژنوتیپ دو عامل مهم موثر بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی، از جمله نخود محسوب میشوند.لذا به منظور بررسی امکان کشت پائیزه نخود در شرایط دیم و مقایسه آن با کشت معمول (بهاره) و نیز بررسی ارقام مناسب در هر یک از فصل‌های کاشت، پژوهشی در سال زراعی 88-1387 در ا أکثر
        چکیده تاریخ کاشت و ژنوتیپ دو عامل مهم موثر بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی، از جمله نخود محسوب میشوند.لذا به منظور بررسی امکان کشت پائیزه نخود در شرایط دیم و مقایسه آن با کشت معمول (بهاره) و نیز بررسی ارقام مناسب در هر یک از فصل‌های کاشت، پژوهشی در سال زراعی 88-1387 در الشتر اجرا گردید. آزمایش دارای دو عامل فصل کاشت (پائیزه و بهاره) و رقم (آزاد، آرمان ، هاشم و توده محلی گریت) بود که به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد تأثیر فصل کاشت، بر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در واحد سطح، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف تک بذری و دو بذری در واحد سطح، تعداد غلاف در واحد سطح و وزن صد دانه معنی‌دار بود. در کشت پائیزه عملکرد دانه 8/1819 کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در واحد سطح3/669 غلاف در متر مربع و تعداد دانه در واحد سطح 675 دانه در مترمربع افزایش یافتند. همچنین ارقام مختلف اثر معنی‌داری بر عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف تک بذری در واحد سطح و وزن صد دانه داشتند. بالاترین عملکرد دانه ( 3/2243 کیلوگرم در هکتار) مربوط به کشت پائیزه و رقم آزاد بود. با توجه به افزایش قابل توجه میانگین عملکرد در کشت پائیزه نسبت به بهاره و نیز وضعیت استقرار خوب محصول توصیه می‌شود این محصول در شرایط دیم الشتر به صورت پائیزه و با رقم آزاد که مقاوم به بیماری برق‌زدگی(Ascochyta blight) می‌باشد کشت شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - بررسی تاثیر ورمی کمپوست و ریزسازواره های میکوریزا و فسفات زیستی بر ویژگی های مورفوفیزیولوژیک و درصد پروتئین دانه نخود به صورت کاشت پائیزه
        پیام پزشکپور محمد رضا اردکانی فرزاد پاک نژاد سعید وزان
        چکیده این آزمایش به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح) ، تلقیح فسفات زیستی(تلقیح و عدم تلقیح) و ورمی کمپوست(0،6 و 12 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی أکثر
        چکیده این آزمایش به صورت فاکتوریل با استفاده از فاکتورهای تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح) ، تلقیح فسفات زیستی(تلقیح و عدم تلقیح) و ورمی کمپوست(0،6 و 12 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 89-1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سراب چنگائی (وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان) به اجرا درآمد. مقایسه میانگین ها توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام گرفت. نتایج نشان دادکه بیشترین عملکرد دانه (2497 کیلوگرم در هکتار )، ارتفاع بوته (7/62 سانتی متر ) ، تعداد شاخه اولیه (8/3)، تعداد گره در ساقه اصلی (8/23)، شاخص سطح برگ در مرحله 50 درصد گلدهی (9/915) و درصد پروتئین دانه (2/22 درصد ) در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. تلقیح فسفات زیستی تأثیر معنی‌داری بر روی عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه نشان داد. همچنین فاکتور ورمی کمپوست اثر معنی‌داری بر روی عملکرد دانه، ارتفاع بوته ،تعداد شاخه اولیه ،تعداد گره در ساقه اصلی ، شاخص سطح برگ و درصد پروتئین دانه نشان داد و بیشترین عملکرد دانه (7/2373 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع بوته (6/62 سانتی متر) ،تعداد شاخه اولیه (3/4 ) تعداد گره در ساقه اصلی (3/25 ) ،شاخص سطح برگ (6/979 )و درصد پروتئین دانه (8/22 درصد ) در سطح سوم ورمی کمپوست (12 تن در هکتار) حاصل گردید. حداکثر عملکرد دانه(5/3882 کیلوگرم در هکتار) از تیمار تلقیح مایکوریزایی ، تلقیح فسفات زیستی و سطح سوم کود ورمی کمپوست (12 تن در هکتار ) بدست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - بررسی خصوصیات رشد، عملکرد و غلظت عناصر نخود تحت تاثیر ترکیبات مختلف کودی
        لیلا جهانبان ابراهیم پناه پور علی غلامی محمدرضا داوری امید لطفی فر
        به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر افزایش کارایی برخی ترکیبات کودی و تعیین بهترین ترکیب کود برای حصول بالاترین عملکرد نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور، واحد اراک انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل ترکیبات مخ أکثر
        به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر افزایش کارایی برخی ترکیبات کودی و تعیین بهترین ترکیب کود برای حصول بالاترین عملکرد نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور، واحد اراک انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل ترکیبات مختلف کود در هفت سطح 1-کنترل (بدون هیچگونه کود)، 2-کود حیوانی، 3-ورمی کمپوست، 4-کود حیوانی +پودر سنگ فسفر و پتاس، 5-ورمی کمپوست+پودر سنگ فسفر و پتاس، 6-کود حیوانی+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی شامل کود زیستی آهن و باکتری حل کننده فسفات و ریزوبیوم و 7- ورمی کمپوست+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی بود. صفات اندازه گیری شده عبارت بودند از ارتفاع بوته، تعداد شاخه اولیه و ثانویه، بیوماس کل، وزن صد دانه، عملکرد دانه، میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم کلسیم، منگنز، منیزیم و آهن در گیاه. نتایج نشان داد که اثر نوع کود بر تمامی صفات مورد آزمون معنی‌دار گردید. بر این اساس بالاترین عملکرد دانه و شاخص‌های رشدی در دو ترکیب کودی شامل کود حیوانی+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی و ورمی کمپوست+پودر سنگ فسفر و پتاس+کودهای زیستی دیده شد. کود زیستی در این دو تیمار با افزایش میزان عناصر ضروری در داخل گیاه، به ترتیب باعث افزایش 6 و 7درصدی عملکرد نسبت به تیمار بدون کود زیستی و افزایش 32 و 33 آن نسبت به شاهد بدون کود شدند. پایین‌ترین میزان عملکرد نیز در شاهد بدون کود دیده شد. بر اساس نتایج استفاده از کودهای زیستی در شرایط استفاده از کودهای آلی سبب بهبود جذب عناصر، رشد و عملکرد نخود گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - نحوه توارث برخی صفات کمی در نخود از طریق تجزیه میانگین نسلها
        پرویز قاسمی عزت کرمی رضا طالبی
        به‌منظور مطالعه نوع عمل ژن‌ها و نحوه توارث صفات درنخود، تجزیه میانگین نسل‌ها با استفاده از تلاقی شش رقم نخود به نام‌های پیروز ،بیونیچ،Flip51-87c،Iccv2 ، کاکا و آزاد انجام شد. بذرهای والدینی به همراه بذر نسل‌هایF1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکر أکثر
        به‌منظور مطالعه نوع عمل ژن‌ها و نحوه توارث صفات درنخود، تجزیه میانگین نسل‌ها با استفاده از تلاقی شش رقم نخود به نام‌های پیروز ،بیونیچ،Flip51-87c،Iccv2 ، کاکا و آزاد انجام شد. بذرهای والدینی به همراه بذر نسل‌هایF1، F2، BC1 و BC2 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شد وتعداد هشت صفت شامل ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف پوک در بوته، تعداد غلاف دودانه‌ای در بوته، وزن صد دانه، روز تا پنجاه درصد گلدهی و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که میانگین مربعات نسل‌ها برای تمامی صفات معنی‌دار بود، لذا تجزیه میانگین نسل‌ها برای صفات مورد بررسی صورت گرفت. براساس نتایج تجزیه میانگین نسل‌ها، برای تمامی صفات مورد مطالعه غیر از ارتفاع بوته، علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت ، اثرات اپیستازی نیز برازش شد که نشان دهنده پیچیدگی توارث این صفات می باشد. نتایج نشان داد که صفت ارتفاع بوته توسط آثار افزایشی و غالبیت کنترل می‌شود. هم‌چنین، مشخص شد که اثر ژنی غالبیت، بیشترین نقش را در توارث اکثر صفات مورد مطالعه دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - ارزیابی عملکرد نخود درکشت مخلوط نخود و جو به منظور کشت علوفه
        سجاد احمدی
        این تحقیق در سال زراعی 89-1388 به ارزیابی عملکرد بیولوژیک نخود در کشت مخلوط نخود و جو به عنوان محصول علوفه ای در شرایط آب و هوایی بروجرد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در چهار تکرار به مدت یکسال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ب أکثر
        این تحقیق در سال زراعی 89-1388 به ارزیابی عملکرد بیولوژیک نخود در کشت مخلوط نخود و جو به عنوان محصول علوفه ای در شرایط آب و هوایی بروجرد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در چهار تکرار به مدت یکسال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بروجرد اجرا شد. در این بررسی تیمار نسبت های مختلف اختلاط دو گیاه در پنج ترکیب کاشت بودند که شامل :M1 = تک کشتی100% جو، M2= 75% جو+25%نخود، M3= 50% جو+50% نخود، M4 = 25 % جو+ 75% نخود، M5 = تک کشتی 100% نخود مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد علوفه نخود و علوفه کل مخلوط (جو و نخود) تحت تاثیر تیمار نسبت اختلاط قرار گرفت ( P تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - غربالگری و ارزیابی اثر پذیری محیطی تجمع عناصر آهن، روی، مس و منگنز در دانه نخود
        فرزاد بابایی  حسین عسکری عباس ملکی حامد چهارسوقی امین
        هدف از انجام این تحقیق غربالگری و ارزیابی اثرپذیری محیطی تجمع عناصر آهن، روی، مس و منگنز در دانه نخود جهت تعیین میزان تاثیرپذیری از جنبه ژنتیکی یا محیطی فرایند انتقال عناصرمی‌باشد. این تحقیق بدلیل تعدد ژنوتیپ های مورد بررسی در قالب دو آزمایش، باطرح آگمنت و با طرح آماری أکثر
        هدف از انجام این تحقیق غربالگری و ارزیابی اثرپذیری محیطی تجمع عناصر آهن، روی، مس و منگنز در دانه نخود جهت تعیین میزان تاثیرپذیری از جنبه ژنتیکی یا محیطی فرایند انتقال عناصرمی‌باشد. این تحقیق بدلیل تعدد ژنوتیپ های مورد بررسی در قالب دو آزمایش، باطرح آگمنت و با طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. محل مطالعات در مزارع تحقیقات کشاورزی استان ایلام و در دو منطقه مناسب کشت و مختلف از نظر آب و هوایی در سال زراعی 87-1386 انجام شد. نتایج نشان داد که 85 درصد ژنوتیپ ها رفتار مشابهی در مورد انتقال 4 یون آهن، روی، مس و منگنز دارند. انتقال عناصر تحت کنترل ژنتیکی بود و کمتر تحت تأثیر محیط قرار گرفت. هنگامی‌که تیمار نمک سولفات آهن، روی، مس و منگنز استفاده شد، انتقال عناصر به دانه در 15 درصد ژنوتیپ‌ها بیشتر شد و وقتی از نمک مذکور استفاده نشد، انتقال عناصر بر اساس توان ژنتیکی، ژنوتیپ صورت پذیرفت. همچنین اصلاح نخود بر پایه درصد خاکستر بذر منجر به افزایش کلیه عناصر مورد بررسی گردید و این افزایش به ترتیب برای عنصر روی، مس، منگنز و آهن بود. بین تجمع بذری عناصر مورد بررسی اثر تشدیدکنندگی دیده شد که بالاترین اثر مذکور در دو عنصر روی و مس با ضریب 78/0 بود. محتوای معدنی عناصر در بین ژنوتیپ‌ها در دامنه وسیع، 4 تا 35 درصد در نوسان بود. همبستگی بین درصد خاکستر بذر و وزن بذر 84/0 و بین درصد خاکستر و کل عناصر مورد بررسی 51/0 بود که در سطح 1 درصد معنی دار شدند. در نهایت ژنوتیپ 1-12/54721/D از نظر محتوای عناصر آهن، روی، مس، منگنز و درصد خاکستر مناسب ترین ژنوتیپ در مجموع دو آزمایش بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ‌های نخود پاییزه (Cicer arietinum L.) در زابل
        سینا سیاهکوهیان محمد گلوی محمود رمرودی احمد نظامی مصطفی حیدری
        به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ های نخود در کشت پاییزه، آزمایشی در سال زراعی 86&ndash;1385 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. نخودهای مورد بررسی شامل 9 ژنوتیپ و یک توده محلی بودند. نتای أکثر
        به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ های نخود در کشت پاییزه، آزمایشی در سال زراعی 86&ndash;1385 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. نخودهای مورد بررسی شامل 9 ژنوتیپ و یک توده محلی بودند. نتایج نشان داد اکثر ویژگی های مورد بررسی بین ژنوتیپ ها تفاوت بسیار معنی داری داشتند، به طوری که از نظر تعداد ساقه اصلی ژنوتیپ های MCC436و MCC386با 83/2 و 25/1 ساقه اصلی بیشترین و کمترین تعداد را تولید کردند. همچنین بیشترین و کمترین تعداد شاخه فرعی به ترتیب در ژنوتیپ های MCC436 وMCC509 مشاهده شد. از نظر طول دوره رسیدگی توده محلی دیررس ترین و ژنوتیپ MCC373 زودرس ترین ژنوتیپ ها بودند. ژنوتیپMCC436 دارای بیشترین تعداد نیام در بوته بود و حداکثر عملکرد دانه (1126 کیلوگرم در هکتار) را نیز تولید کرد. توده محلی بالاترین وزن صد دانه را به خود اختصاص داد و از نظر عملکرد در رتبه سوم قرار گرفت. درصد پروتئین نیز بین ژنوتیپ ها متفاوت و از 3/16 تا 4/23 متغییر بود که به ترتیب متعلق به ژنوتیپ هایMCC207 وMCC509بود. نتایج نشان داد که در شرایط آزمایش ژنوتیپMCC436در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها از سازگاری بالاتری برخوردار بود و عملکرد دانه و پروتئین بیشتری تولید کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - ارزیابی ویژگی‌های رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم نخود زراعی در کشت انتظاری و بهاره
        سید محسن سیدی افشار آزادبخت ایوب فصاحت
        به‌ منظور بررسی اثر کشت انتظاری بر ویژگی‌های رشد و عملکرد سه رقم نخود در شرایط دیم یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک ‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان به اجرا در آمد. تاریخ کاشت در چهار زمان مختلف شامل 20 أکثر
        به‌ منظور بررسی اثر کشت انتظاری بر ویژگی‌های رشد و عملکرد سه رقم نخود در شرایط دیم یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک ‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان به اجرا در آمد. تاریخ کاشت در چهار زمان مختلف شامل 20 دی، 20 بهمن، 20 اسفند و20 فروردین هر دو سال به ‌عنوان سطوح فاکتور اصلی و سه رقم نخود شامل هاشم، آرمان و آزاد نیز سطوح فاکتور فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر سال بر ویژگی‌ های آزمایشی نخود معنی ‌دار نبود اما، تمام صفات مورد ارزیابی به جز درصد بقاء بوته ها تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه (به‌ ترتیب 26/761 و 16/236 گرم در متر مربع) در تیمار تاریخ کاشت اول (20 دی) و رقم هاشم مشاهده شد. همچنین، کمترین مقدار عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه (به ‌ترتیب 18/301 و 91/75 گرم در متر مربع) به تیمار تاریخ کشت آخر (20 فروردین) و رقم آزاد تعلق گرفت. بیشترین مقدار صفات ارتفاع بوته، طول ریشه، تعداد شاخه فرعی، وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته نیز در تاریخ کاشت اول به دست آمد که این مقادیر به طور معنی‌ داری بیشتر از سایر تاریخ‌ های کاشت بودند. در مجموع و با توجه به این یافته‌ ها کشت انتظاری سودمندی بسیار بالایی در میزان ویژگی های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد نخود داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        43 - پایداری عملکرد ژنوتیپ های امیدبخش نخود در کشت پائیزه با استفاده از روش GGEbiplot
        پیام پزشکپور رحمت الله کریمی زاده امیر میرزائی محمد برزعلی
        هدف از انجام این تحقیق شناسایی ژنوتیپ ‌های پر محصول و پایدار نخود در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش 18 ژنوتیپ نخود در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی شامل لرستان، ایلام، گچساران و گنبد به مدت دو سال زراعی (95-1393) در ش أکثر
        هدف از انجام این تحقیق شناسایی ژنوتیپ ‌های پر محصول و پایدار نخود در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش 18 ژنوتیپ نخود در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی شامل لرستان، ایلام، گچساران و گنبد به مدت دو سال زراعی (95-1393) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه به ترتیب در محیط‌های خرم‌آباد سال دوم (5/2911 کیلوگرم در هکتار) و ایلام سال اول (9/742 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. از بین ژنوتیپ‌های نخود مورد بررسی، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنو تیپ‌های G2 (47/1509 کیلوگرم در هکتار) و G13 (3/1266 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. سهم محیط، ژنو تیپ و اثر متقابل آن‌ها در تغییرات عملکرد دانه به ترتیب 7/87، 65/0 و 64/11 درصد بود. اثر متقابل ژنو تیپ و محیط با استفاده از مدل بای پلات تفکیک شد و طبق تجزیه مقادیر منفرد، دو مؤلفه اصلی اول به ترتیب 6/36=PC1 و 5/19=PC2 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه کردند. بر اساس نمودار GGE بای پلات، ژنو تیپ ‌های G2، G6 و G12 از عملکرد دانه و پایداری بیشتری نسبت به سایر ژنو تیپ ‌ها برخوردار بودند. ژنو تیپ ‌ G2 از طرفی عملکرد دانه بالاتری داشته و از طرف دیگر پایداری عملکرد نسبتاً بالاتری نیز نشان داد و به ‌عنوان ژنو تیپ ‌ برتر نسبت به سایر ژنو تیپ‌ها معرفی گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        44 - تأثیر علف‌کش ایمازتاپیر(پرسویت) بر شاخص‌های جوانه‌زنی ارقام زراعی نخود تیپ دسی و کابلی تحت شرایط آزمایشگاهی
        ادیبه اطمینانی عزت کرمی فایقه اطمینانی
        این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه عکس‌العمل ارقام نخود تیپ دسی و کابلی تحت تأثیر علف‌کش ایمازتاپیر (پرسویت) در شرایط آزمایشگاهی انجام پذیرفت. عامل رقم در4 سطح پیروز (T1)، بیونیج (T2)، عادل (T3) و کاکا (T4) و علف کش ایمازتاپیر در 6 دز C1 (25/0)، C2 (5/0)، C3 (75/0)، C4 ( أکثر
        این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه عکس‌العمل ارقام نخود تیپ دسی و کابلی تحت تأثیر علف‌کش ایمازتاپیر (پرسویت) در شرایط آزمایشگاهی انجام پذیرفت. عامل رقم در4 سطح پیروز (T1)، بیونیج (T2)، عادل (T3) و کاکا (T4) و علف کش ایمازتاپیر در 6 دز C1 (25/0)، C2 (5/0)، C3 (75/0)، C4 (1)، C5(5/1) بر حسب پی پی ام و آب مقطر به عنوان C6 (تیمار کنترل) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد اثر متقابل رقم و علف‌کش بر بزرگترین طول ریشه‌چه و شاخص تحمل در سطح 1 درصد معنی‌دار شد. بیشترین شاخص تحمل در تیمار کنترل (آب مقطر 0 پی پی ام) و کم‌ترین آن در تیمار دز 5/1 پی پی ام مشاهده شد. ارقام تیپ دسی کاکا و پیروز بیشترین شاخص تحمل را در مقایسه با ارقام تیپ کابلی بیونیج و عادل داشتند. تأثیر کاهنده دزهای میانی علف‌کش ایمازتاپیر بر شاخص‌های جوانه‌زنی غیر معنی‌دار گردید. لذا در صورت اثبات تأثیرات کنترلی این دزها در مزرعه، می‌توان با اطمینان از ایمازتاپیر بعنوان یک علف‌کش انتخابی پیش رویشی در نخود استفاده نمود. واژه‌های کلیدی: نخود، علف‌کش پرسویت، رقم، شاخص جوانه‌زنی تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        45 - تأثیر روش های مختلف خاکورزی و کاربرد علف کشها بر صفات کمی وکیفی نخود زراعی در منطقه خرم آباد
        سید روح اله قاسمی علی خورگامی
        به منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خاکورزی و کاربرد علفکشها بر صفات کمی وکیفی نخود زراعیدر منطقه خرم آباد، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید.عاملهای آزمایش شامل: خاکورزی در 3سطح شاهد ) ،(i1شخم حفاظتی ) ،(i2شخم متداول ) (i3و کاربرد أکثر
        به منظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خاکورزی و کاربرد علفکشها بر صفات کمی وکیفی نخود زراعیدر منطقه خرم آباد، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید.عاملهای آزمایش شامل: خاکورزی در 3سطح شاهد ) ،(i1شخم حفاظتی ) ،(i2شخم متداول ) (i3و کاربردعلفکش در 4سطح شاهد ) ،(m1پاراگوات ) ،(m2گلایفوسیت ) ،(m3اختلاط سنکور و بتا ) (m4در نظرگرفته شد. نتایج خاکورزی برای صفات درصد پروتئین، تعداد بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه، عملکرددانه، شاخص برداشت اثر معنیداری نشان داد. نتایج مصرف علفکشها نیز نشان داد که استفاده از علفکش-ها بر صفات درصد پروتئین، تعداد بوته، تعداد دانه در غلاف اثر معنیداری داشت ولی بر شاخص برداشت،عملکرد بیولوژیک اثر معنیداری نشان نداد. در خصوص عامل خاکورزی نیز شخم متداول با 1097/7کیلوگرم در هکتار بیشترین و شاهد با 906/0کیلوگرم در هکتار کمترین میزان عملکرد دانه را به خوداختصاص دادند. درتیمار علفکش اختلاط سنکور و بتا بیشترین ( 1044/7کیلوگرم در هکتار) و در تیمار عدممصرف علفکش کمترین ( 939/3کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه حاصل گردید تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        46 - بررسی کارایی کنترل شیمیایی علف های هرز بر رشد علف هرز و خصوصیات رشدی نخود در تاریخ های مختلف کاشت
        علی خورگامی مهناز یاراحمدی
        به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کنترل شیمیایی علف‌های هرز بر صفات مورفولوژیکی نخود در شرایط آب و هوایی خرم‌آباد، این پژوهش در سال زراعی 95-1394 در شهرستان خرم‌آباد به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت طرح آزمایشی اسپلیت‌پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. کاربرد عل أکثر
        به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کنترل شیمیایی علف‌های هرز بر صفات مورفولوژیکی نخود در شرایط آب و هوایی خرم‌آباد، این پژوهش در سال زراعی 95-1394 در شهرستان خرم‌آباد به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت طرح آزمایشی اسپلیت‌پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. کاربرد علف‌کش (H) با هفت سطح: { H1 (علف کش تری‌فلورالین به میزان 5/2 لیتر در هکتار و به صورت پیش از کاشت)، H2 (علف کش پندی‌متالین به میزان 3 لیتر در هکتار و به صورت پیش‌رویشی)، H3 (علف کش پندی‌متالین به میزان 3 لیتر در هکتار و به صورت پس‌رویشی)، H4 (علف کش متری‌بیوزین به میزان 5/0 کیلوگرم در هکتار و به صورت پیش‌رویشی) ، H5 (علف کش دیورون به میزان 2 کیلوگرم در هکتار و به صورت پیش‌رویشی)، H6 (علف کش ایمازتاپیر به میزان 1 لیتر در هکتار و به صورت پیش‌رویشی)، H7 (شاهد بدون کنترل)} به‌عنوان عامل اصلی و تاریخ کشت (P) نیز با دوسطح :] P1 (کشت زمستانه) ، P2 (کشت بهاره)[ به‌عنوان عامل فرعی طرح بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تراکم بوته و وزن خشک علف‌های‌هرز تحت تأثیر عامل کاربرد علف‌کش قرار گرفته و معنی‌دار شدند. به طور کلی تمام علف‌کش‌های مورد استفاده باعث کاهش معنی دار تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز در واحد سطح شدند. با توجه به نتایج به‌دست آمده علف‌کش متری بیوزین به صورت پیش رویشی بیشترین میزان کنترل را بر علف‌های‌هرز و سبب گردید صفات رویشی نخود نسبت به سایر تیمارهای مورد استفاده بیشتر باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        47 - بررسی تأثیر محلول پاشی روی و منگنز بر صفات رشدی ارقام لوبیا چیتی در شرایط تنش آبیاری
        محمد علی دودانگه سعید سیف زاده امیرحسین شیرانی راد
        به منظور بررسی تأثیر تنش آبیاری و محلول پاشی عناصر ریز مغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم لوبیا چیتی، آزمایشی فاکتوریل به صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان طراحی و اجرا گردید. تیمارهای أکثر
        به منظور بررسی تأثیر تنش آبیاری و محلول پاشی عناصر ریز مغذی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم لوبیا چیتی، آزمایشی فاکتوریل به صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح آبیاری در دو سطح (I1: آبیاری نرمال و I2: قطع آبیاری از مرحله غلاف دهی به بعد) و محلول‌پاشی عناصر ریز مغذی در چهار سطح (M1: محلول‌پاشی با منگنز M2: محلول‌پاشی با روی، M3: محلول‌پاشی توام منگنز+روی، M4: محلول پاشی با آب خالص( شاهد)) و رقم لوبیا چیتی در دو سطح (V1: خمین و V2: تلاش) بود. میزان مصرف عناصر ریز مغذی با غلظت یک لیتر در 100 لیتر آب (نسبت 1 به 10) انجام گرفت. سه مرحله نمونه برداری در طول فصل رشد و یک مرحله نمونه برداری در زمان رسیدگی فیزیولوژیکی و زمان برداشت از گیاه لوبیا به منظور ارزیابی تأثیر تیمارهای آزمایشی بر برخی از صفات رشدی لوبیا چیتی انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که اثرات ساده آبیاری و کود ریز مغذی بر هیچ یک از صفات تعداد برگ، شاخص سطح برگ، وزن خشک سا قه و وزن خشک برگ در طول فصل رشد تأثیر معنی دار نداشت و تنها اثر ساده رقم بر شاخص سطح برگ و وزن برگ در پاره ای از مراحل نمونه برداری معنی دار بود. در بین عناصر ریز مغذی نیز در اکثر صفات مورد بررسی محلول پاشی توأم عناصر منگنز و روی بهتر از مصرف تکی آن ها بود. در بین ارقام مورد بررسی نیز در بیشتر مراحل تفاوت معنی‌داری بین رقم خمین و تلاش وجود نداشت اما در برخی از مراحل عملکرد رقم خمین بیشتر از تلاش بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        48 - بررسی میزان کارایی کنترل شیمیایی علف های هرز بر برخی صفات زراعی نخود در تاریخ های مختلف کاشت
        مهناز یاراحمدی علی خورگامی
        به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کنترل شیمیایی علف‌های هرز بر صفات مورفولوژیکی نخود در شرایط آب و هوایی خرم‌آباد، این پژوهش در سال زراعی 95-1394 در شهرستان خرم‌آباد به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت طرح آزمایشی اسپلیت‌پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. کاربرد عل أکثر
        به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و کنترل شیمیایی علف‌های هرز بر صفات مورفولوژیکی نخود در شرایط آب و هوایی خرم‌آباد، این پژوهش در سال زراعی 95-1394 در شهرستان خرم‌آباد به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت طرح آزمایشی اسپلیت‌پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. کاربرد علف‌کش (H) با هفت سطح (علف کش تری‌فلورالین (2.5 L/ha) به صورت پیش از کاشت، علف کش پندی‌متالین (3 L/ha) به صورت پیش‌رویشی، علف کش پندی‌متالین (3L/ha) به صورت پس‌رویشی، علف کش متری‌بیوزین (0.5 L/ha) به صورت پیش‌رویشی، علف کش دیورون (2 kg/ha) به صورت پیش‌رویشی، علف کش ایمازتاپیر (1 L/ha) به صورت پیش‌رویشی، شاهد به‌عنوان عامل اصلی در دو تاریخ کشت (کشت زمستانه و بهاره) به‌عنوان عامل فرعی طرح بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تراکم بوته و وزن خشک علف‌های‌هرز تحت تأثیر عامل کاربرد علف‌کش قرار گرفته و معنی‌دار شدند. به طور کلی تمام علف‌کش‌های مورد استفاده باعث کاهش معنی دار تراکم و وزن خشک علف‌های‌هرز در واحد سطح شدند. اما بهترین تیمار در بین آن‌ها به لحاظ کنترل علف‌های‌هرز، کاربرد علف‌کش متری‌بیوزین به صورت پیش‌رویشی بود که نسبت به تیمار عدم کنترل علف‌های‌هرز تقریباً به میزان 70 درصد موفق به کاهش تراکم و وزن خشک‌ علف‌های‌هرز گردید. با توجه به نتایج به‌دست آمده علف‌کش متری بیوزین به صورت پیش رویشی بیشترین میزان کنترل را بر علف‌های‌هرز و هم چنین کمترین تأثیر منفی را بر بوته نخود داشته که سبب گردید صفات رویشی نخود نسبت به سایر تیمارهای مورد استفاده بیشتر باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        49 - تجزیه پايداری عملكرد دانة ژنوتیپهای نخود سفيد دركشت دیم بهاره مناطق سردسیر
        يداله فرايدي
        به منظور بررسی عملکرد دانه و پایداری ژنوتیپ های نخود در کشت بهاره تحت شرایط دیم و معرفی ژنوتیپ های پايدار و پرمحصول، اين آزمايش با 18 لاين و رقم نخود سفيد، در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تكرار و به مدت سه سال زراعي(95-1392) در ايستگاه های سردسیری تحقيقات أکثر
        به منظور بررسی عملکرد دانه و پایداری ژنوتیپ های نخود در کشت بهاره تحت شرایط دیم و معرفی ژنوتیپ های پايدار و پرمحصول، اين آزمايش با 18 لاين و رقم نخود سفيد، در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار تكرار و به مدت سه سال زراعي(95-1392) در ايستگاه های سردسیری تحقيقات كشاورزي ديم مراغه،كردستان و شيروان، مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه نشان داد، اختلاف بسیار معنی داری بین سالها و مکان های آزمایش وجود داشت. اثرمتقابل سال × مکان، بسیار معنی دار بود. همچنین اثرات متقابل ژنوتیپ × سال و ژنوتیپ × مکان، معنی دار بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به مراغه در سال 1395 (904 کیلوگرم درهکتار) و شیروان در سال 1393(122 کیلو گرم درهکتار) بود. از بین ژنوتیپ های نخود، شاهد جم با 7/494 کیلوگرم درهکتار وFLIP 06-88C، با 7/364 کیلوگرم درهکتار، به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه را داشتند. همچنین ژنوتیپ های شماره 14 (FLIP 08-10C)، 17(شاهد قزوین)، 6(FLIP 93-58C)، 3(FLIP 86-6C)، 1 (ILC 484) و4(FLIP 87-45C)، به ترتیب با 1/473، 471، 1/470، 3/466، 6/465 و3/464 کیلوگرم درهکتار، بیش از 98 درصد عملکرد شاهد ثمین(2/475 کیلوگرم درهکتار) را تولید کردند. تجزیه پایداری با استفاده از پارامترهای پایداری دامنه تغییرات در متوسط سال ها، واریانس محیطی رومر، ضریب تغییرات محیطی فرانسیس وکاننبرگ، واریانس درون مکانی لین و بینز و روش ناپارامتری رتبه نشان داد، ژنوتیپ های FLIP 86-6C ، FLIP 87-45C و FLIP 08-55C با توجه به عملکرد بالاتر از میانگین و پایداری آنها در غالب روش ها، به عنوان ژنوتیپ های برتر و پایدار انتخاب شدند و FLIP 86-6C با وزن صد دانه(34 گرم) و ارتفاع بوته (6/27 سانتیمتر) ، برتر از ژنوتیپ های دیگر بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        50 - تاثیر رقم، تراکم و مهار علف¬های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود دیم
        ارسلان فلاحي فرهاد صادقی
        به¬منظور بررسی اثر چهار رقم نخود (آزاد، آرمان، هاشم و عادل)، سه تراکم (3/31، 5/38 و 50 بوته در مترمربع) و مهار علف¬های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، این آزمایش در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. طرح به¬صورت فاکتوریل در قال أکثر
        به¬منظور بررسی اثر چهار رقم نخود (آزاد، آرمان، هاشم و عادل)، سه تراکم (3/31، 5/38 و 50 بوته در مترمربع) و مهار علف¬های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، این آزمایش در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه انجام شد. طرح به¬صورت فاکتوریل در قالب بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات اندازه¬گیری شده شامل تعداد غلاف، تعداد شاخه¬ی اصلی، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، صفات وزن 100 دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی بود. تجزیه واریانس نشان داد، اثر ارقام و وجین علف¬هرز برای صفات یاد شده در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار بودند. اثر تراکم بوته و برهمکنش رقم در تراکم برای بیشتر صفات به¬غیر از تعداد دانه در غلاف و تعداد شاخه¬های اصلی در بوته در سطح احتمال یک درصد معنی¬دار بودند. رقم آزاد با بیشترین مقدار دانه در بوته، تعداد غلاف، تعداد شاخه¬ی اصلی، وزن دانه در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب با 47/9، 89/8، 74/2،59/2 گرم، 1103 و 8/2953 کیلوگرم در هکتار برترین رقم بود. تراکم 3/31 بوته در مترمربع برای صفات تعداد دانه در بوته، تعداد غلاف، وزن دانه در بوته، عملکرد زیست¬توده و دانه در واحد سطح به¬ترتیب با 30/10، 44/9، 75/، 9/3158 و 7/1114 کیلوگرم در هکتار مناسب¬ترین تراکم بود. عامل وجین علف¬های هرز باعث افزایش دو برابر عملکرد دانه و اجزای عملکرد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        51 - ارزیابی برخی صفات فنولوژیک، مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ژنوتیپهای نخود با کشت پاییزه تحت شرایط دیم
        عباس رنجبر
        برخی صفات فنولوژیک، مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپهای نخود با کشت پاییزه تحت شرایط دیم، طی آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 90-1389 مورد مطالعه قرار گرفت. 15 ژنوتیپ مقاوم به سرما در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار ت أکثر
        برخی صفات فنولوژیک، مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپهای نخود با کشت پاییزه تحت شرایط دیم، طی آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 90-1389 مورد مطالعه قرار گرفت. 15 ژنوتیپ مقاوم به سرما در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار مطالعه گردید. صفات تعداد روز تا گلدهی، غلافبندی و رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه، تعداد غلاف پر و خالی، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و همچنین عملکرد دانه تک بوته مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که صفات مورد مطالعه به استثناء تعداد غلاف خالی در بوته، به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار گرفتند. ژنوتیپهای (Flip98-138C*Sel99TER85074)*SEL99TH15039 و CA9783007*Sel99TER85534 به تریبت بیشترین و کمترین تعداد روز تا گلدهی را داشتند. بالاترین ارتفاع بوته متعلق به ژنوتیپ Flip 97-118 C بود و کمترین مقدار آن متعلق به ژنوتیپ Local varirty بود. همین ژنوتیپ بیشترین تعداد شاخه را داشت. ژنوتیپ CA9783007*Sel99TER85534 بیشترین تعداد غلاف پر و دانه در بوته را دارا بود، درحالیکه کمترین تعداد دانه در بوته متعلق به ژنوتیپ Djam بود. بالاترین وزن صد دانه از ژنوتیپهای (ILC4291*Flip98-129 C)*S 98008 و S99326*SEL99TH15042 به دست آمد. بالاترین عملکرد دانه تک بوته از ژنوتیپ CA9783007*Sel99TER85534 به دست آمد، همین ژنوتیپ بالاترین زیست توده تک بوته و شاخص برداشت را نیز داشت. همبستگی مثبت و معنیدار بین تعداد غلاف پر و دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت با عملکرد دانه مشاهده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        52 - کارایی برخی علف‌کش¬های پس رویشی در کنترل علف¬های هرز نخود آبی(Cicer arietinum L) در جنوب کرمان
        مصطفی  خواجه حیدری Seyed Ahmad Hosseini بهروز خلیل طهماسبی محمدرضا دهقانی محمد  روزخش
        نخود زراعی (Cicer arietinum L.) یکی از مهم ترین بقولات به شمار می رود. به منظور بررسی تاثیر علف¬کش های مختلف بر کنترل علف های هرز در مزرعه نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جنوب کرمان در سال 1400 انجام أکثر
        نخود زراعی (Cicer arietinum L.) یکی از مهم ترین بقولات به شمار می رود. به منظور بررسی تاثیر علف¬کش های مختلف بر کنترل علف های هرز در مزرعه نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 8 تیمار و چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جنوب کرمان در سال 1400 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کاربرد علف¬کش های بنتازون (بازاگران ام® 3 لیتر در هکتار)، بن سولفورون متیل (لونداکس® 3 لیتر در هکتار)، بنتازون (بازاگران ام® 3 لیتر در هکتار)+یکبار وجین دستی ، پنوکسالام (ریزلان® 5/1 لیتر در هکتار)، اگزادیازون+اکسی فلورفن (رونستار® + گل® 5 /1 + 2 لیتر در هکتار)، ایمازاتاپیر (پرسوئیت® 5/1 لیتر در هکتار)، شاهد عاری از علف هرز و شاهد آلوده به علف هرز صورت گرفت. چهار هفته پس کاربرد علف¬کش ها تراکم علف¬های هرز، وزن تر و خشک علف های هرز و در پایان برداشت تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه و عملکرد نخود در واحد سطح اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد بین تیمارهای علف¬کش مورد مقایسه اختلاف معنی داری مشاهده شد. به گونه ای که بیشترین میزان عملکرد دانه نخود (2690 کیلوگرم در هکتار) درتیمار شاهد عاری از علف هرز و پس از آن، در تیمار علف¬کشی اگزادیازون+ اکسی فلورفن (2660کیلوگرم در هکتار) و تیمار بن سولفورون متیل (2216کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد، کمترین عملکرد نخود در تیمار شاهد آلوده به علف هرز با (540 کیلوگرم در هکتار) مشاهده شد. با توجه به نتایج کاربرد علف¬کش اگزادیازون+ اکسی فلورفن و علف¬کش بن سولفورون متیل به صورت پس‌رویشی، مناسب ترین تیمار برای کنترل علف‌های‌هرز مزارع نخود زمستانه در جنوب کرمان است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        53 - واکنش عملکرد و اجزای عملکرد نخود به زمان و مقدار مصرف اسید هیومیک
        محمد آرمین جواد مصلحی
        به منظور بررسی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم هاشم به زمان و مقدار مصرف اسید هیومیک، در سال&lrm; 1390‌ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان&lrm; بردستان انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل زمان محلول&lrm;پاشی در سه س أکثر
        به منظور بررسی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم هاشم به زمان و مقدار مصرف اسید هیومیک، در سال&lrm; 1390‌ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان&lrm; بردستان انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل زمان محلول&lrm;پاشی در سه سطح (سه برگی، گل‌دهی و غلاف دهی) و مقدار محلول&lrm;پاشی اسید هیومیک در چهار سطح (0، 2، 4 و 6 لیتر در هکتار) بود. در این آزمایش از اسید هیومیک 8 درصد با نام تجاری هیومکس که دارای 80% اسید هیومیک، 5% اکسید پتاسیم و 15% اسید فلویک بود استفاده شد. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد به زمان محلول&lrm;پاشی متفاوت بود. محلول&lrm;پاشی در زمان گل‌دهی بیشترین اثر را بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی داشت، در حالی که محلول&lrm;پاشی در زمان رویشی بیشترین اثر را بر ارتفاع نهایی و تعداد شاخه جانبی داشت. با افزایش مقدار اسید هیومیک، کلیه خصوصیات مورد بررسی به جز تعداد شاخه جانبی افزایش یافت. بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی در محلول&lrm;پاشی اسید هیومیک به مقدار شش لیتر در هکتار بدست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که محلول&lrm;پاشی در زمان غلاف‌دهی به مقدار شش لیتر در هکتار جهت حصول عملکرد اقتصادی مطلوب قابل توصیه می&lrm;باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        54 - اثر دگرآسیبی کاکوتی بر شاخص‎های جوانه‏‏ زنی و رشد گیاهچه نخود و سویا
        بهروز بابایی نژاد جعفر البوبغیش علیرضا دادخواه مجید رستمی
        به منظور تعیین اثر دگرآسیبی عصاره آبی کاکوتی بر شاخص&lrm;های جوانه زنی و رشد گیاهچه نخود و سویا در شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی در قالب طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار شامل عصاره آبی کاکوتی با غلظت های 0، 5/2، 5، 5/7، 10و 15% در مجتمع آموزش عالی شیروان در سال 1393 انجام شد. أکثر
        به منظور تعیین اثر دگرآسیبی عصاره آبی کاکوتی بر شاخص&lrm;های جوانه زنی و رشد گیاهچه نخود و سویا در شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی در قالب طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار شامل عصاره آبی کاکوتی با غلظت های 0، 5/2، 5، 5/7، 10و 15% در مجتمع آموزش عالی شیروان در سال 1393 انجام شد. درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، ورن خشک ساقه چه و ریشه چه نخود و سویا تحت تأثیر غلظت های مختلف عصاره آبی کاکوتی قرار گرفتند. با افزایش غلظت عصاره کاکوتی، درصد و سرعت جوانه زنی به طور معنی&lrm;داری کاهش یافت. بیشترین اثر بازدارندگی بر درصد جوانه&lrm;زنی مربوط به عصاره آبی 15% بود که درصد جوانه زنی نخود و سویا در آن به ترتیب 5/17 و 5/23% نسبت به شاهد کاهش نشان داد. تأثیر بازدارنده عصاره آبی کاکوتی بر سرعت جوانه&lrm;زنی دو گیاه نخود و سویا نسبت به درصد جوانه&lrm;زنی بیشتر بود و عصاره آبی کاکوتی به طور معنی داری باعث تأخیر در جوانه زنی بذور این دو گیاه شد. با افزایش غلظت عصاره، طول ساقه چه و ریشه چه نخود نسبت به سویا بیشتر تحت تأثیر بازدارندگی عصاره آبی کاکوتی قرار گرفت. حساسیت وزن خشک ساقه چه و ریشه چه سویا نسبت به نخود بیشتر بود به طوری که وزن خشک ساقه چه و ریشه چه سویا نسبت به شاهد به ترتیب 2/82 و 67% کاهش نشان داد، در حالی که کاهش وزن خشک ساقه چه و ریشه چه نخود نسبت به شاهد به ترتیب 60 و 2/53% بود. با توجه به اثر بازدارندگی کاکوتی بر شاخص‌های رشد نخود و سویا، کاشت این گیاهان در مزارعی که کاکوتی چند ساله رویش داشته باشد، توصیه نمی‌گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        55 - بررسی ژنوتیپ‏های نخود زراعی در شرایط آبی و دیم
        مهدی روزرخ حسن حیدری شریف آباد سید حسین صباغ پور قربان نورمحمدی اسلام مجیدی هروان
        این تحقیق به منظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی از طریق بررسی صفات اکوفیزیولوژیک در شرایط مزرعه ای انجام شد. کشت مزرعه ای در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه در دو شرایط جداگانه آبی و دیم و در قالب طرح بلوک های کا أکثر
        این تحقیق به منظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی در بیست ژنوتیپ نخود زراعی از طریق بررسی صفات اکوفیزیولوژیک در شرایط مزرعه ای انجام شد. کشت مزرعه ای در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات دیم سرارود کرمانشاه در دو شرایط جداگانه آبی و دیم و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عملکرد وصفات تعداد دانه در نیام، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ، فاصله پایین ترین نیام تا سطح خاک، تعداد شاخه اصلی، ارتفاع شاخه اصلی، تعداد روز تا گل دهی و رسیدگی و شاخص برداشت در هر آزمایش به طور جداگانه اندازه گیری شدند و شاخص&lrm; های مقاومت به خشکیSSI MP, MH, YSI, YI, GMP, TOL, STI, بر پایه عملکرد دانه در شرایط آبی و دیم محاسبه شدند. نتایج نشان داد که مقادیر صفات مورد بررسی در آزمایش دیم، کاهش قابل ملاحظه ای نسبت به آزمایش آبی داشتند. تعداد روز تا رسیدگی و فاصله پایین ترین نیام تا سطح خاک، به ترتیب بیشترین همبستگی مثبت و منفی را با عملکرد نشان دادند. در بین شاخص های مقاومت به خشکی، شاخص های MP, MH, GMP, STI, به عنوان بهترین شاخص ها در گزینش ژنوتیپ های مقاوم به خشکی معرفی شدند. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه بر اساس صفات یاد شده، نشان دهنده طبقه بندی آن ها به چهار گروه عمده بود که سه ژنوتیپ شماره آزاد، ILC.482 وILC.1799 در یک گروه جای گرفته و معرف ژنوتیپ های مقاوم به خشکی بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        56 - بررسی صفات زراعی، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود دیم با آبیاری تکمیلی
        بهروز کریمی امین فرنیا
        به منظور بررسی اثرصفات زراعی ارقام نخود دیم بر عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 86-1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت کرمانشاه اجرا گردید. فاکتور اصلی، تیمارهای آ أکثر
        به منظور بررسی اثرصفات زراعی ارقام نخود دیم بر عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 86-1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی ماهیدشت کرمانشاه اجرا گردید. فاکتور اصلی، تیمارهای آبیاری تکمیلی در سه سطح شامل: I0 (تیمار شاهد یا بدون آبیاری)، I1 (یک&lrm;بارآبیاری در مرحله 50 درصدگل&lrm;دهی) و I2 (یک&lrm;بار آبیاری در مرحله غلاف&lrm;دهی) در کرت&lrm;های اصلی و چهار رقم نخود به عنوان فاکتور فرعی شامل: توده محلی بیونیج (V1)، 482 ILc (V2)، Flip93-93 (V3) و هاشم (V4 )، به طورتصادفی در کرت&lrm;های فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد ارزیابی عبارت از ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد غلاف در شاخه فرعی، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثرآبیاری تکمیلی بر روی صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در ساقه اصلی و شاخه&lrm;های فرعی، اندازه دانه، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی&lrm;دار بود، اما تعداد شاخه&lrm;های فرعی در بوته تحت تأثیر تیمارهای آبیاری تکمیلی اختلاف معنی&lrm;داری را نشان نداد. در این آزمایش شاخه&lrm;های فرعی درصد بالایی از تولید غلاف را به خود اختصاص دادند. آبیاری در مرحله غلاف&lrm;دهی بیشترین تأثیر را روی عملکرد و اجزای عملکرد داشته و این افزایش در ارقام هاشم و Flip93-93 بیش از سایر ارقام نخود دیم بود. تفاصيل المقالة