ارزیابی برخی صفات فنولوژیک، مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه در ژنوتیپهای نخود با کشت پاییزه تحت شرایط دیم
الموضوعات :
عباس رنجبر
1
()
الکلمات المفتاحية: دیم, فنولوژیک, مرفولوژیک, عملکرد نخود, کشت پاییزه,
ملخص المقالة :
برخی صفات فنولوژیک، مرفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپهای نخود با کشت پاییزه تحت شرایط دیم، طی آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال زراعی 90-1389 مورد مطالعه قرار گرفت. 15 ژنوتیپ مقاوم به سرما در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار مطالعه گردید. صفات تعداد روز تا گلدهی، غلافبندی و رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد شاخه، تعداد غلاف پر و خالی، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و همچنین عملکرد دانه تک بوته مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که صفات مورد مطالعه به استثناء تعداد غلاف خالی در بوته، به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار گرفتند. ژنوتیپهای (Flip98-138C*Sel99TER85074)*SEL99TH15039 و CA9783007*Sel99TER85534 به تریبت بیشترین و کمترین تعداد روز تا گلدهی را داشتند. بالاترین ارتفاع بوته متعلق به ژنوتیپ Flip 97-118 C بود و کمترین مقدار آن متعلق به ژنوتیپ Local varirty بود. همین ژنوتیپ بیشترین تعداد شاخه را داشت. ژنوتیپ CA9783007*Sel99TER85534 بیشترین تعداد غلاف پر و دانه در بوته را دارا بود، درحالیکه کمترین تعداد دانه در بوته متعلق به ژنوتیپ Djam بود. بالاترین وزن صد دانه از ژنوتیپهای (ILC4291*Flip98-129 C)*S 98008 و S99326*SEL99TH15042 به دست آمد. بالاترین عملکرد دانه تک بوته از ژنوتیپ CA9783007*Sel99TER85534 به دست آمد، همین ژنوتیپ بالاترین زیست توده تک بوته و شاخص برداشت را نیز داشت. همبستگی مثبت و معنیدار بین تعداد غلاف پر و دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت با عملکرد دانه مشاهده شد.
Biabani, A., M. Katozi, M. Mollashahi, A. Gharavi Bahlake, and A. Haji Gholi Khani. 2001. Correlation and relationships between seed yield and other characteristics in chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars under deterioration. African Journal of Agricultural Research. 6(6): 1359 - 1362.
Farooq, M., A. Wahid, N. Kobayashi, D. Fujita, and S. M. A. Basra. 2009. Plant drought stress: effects, mechanisms, and management. Agronomy Sustainable Development. 29: 185 - 212.
Jalilian, J., S.A.M. Modarres Sanavu, and S.H. Sabaghpour. 2005. Effect of plant density and supplemental irrigation on yield, yield components and protein content of four chickpea (Cicer arietinum) cultivars under dry condition. Journal of Agriculture Sciences and Natural Resources, 12(5): 1-10.
Jettner, R. J., K. H. M. Siddique, S. P. Loss, and R. J. French. 1999. Optimum plant density of desi chickpea (Cicer arietinum L.) increasing yield potential in South-Western Australia. Australians Journal of Agriculture Research. 50: 1017- 1025.
Karimi, B., and A. Farnia. 2009. Study of agronomy, yield and yield components on chickpea varieties with supplemental irrigation. Journal of Knowledge of Agriculture Modern. 17: 83-90.
Khan, R. M., and A. S. Qyreshi. 2001. Path coefficient and correlation analysis on the variation induced by gamma irradiation in three genotypes of chickpea (Cicer arietinum L.). Online Journal of Biological Science. 1 (3): 108-110.
Khourgami, A., and M. Rafiee. 2009. Drought stress, supplemental irrigation and plant densities in chickpea cultivars. African Crop Science Congress Proc. 9: 141- 143.
Koojaki, A., and M. Banaian Aval. 1994. Physiology of Crop plants yields (translate). Jehad Daneshgahi of Mashhad press.
Kumar, J., S. S. Yadav, and S. Kumar. 2004. Influence of moisture stress on quantitative characteristics in chickpea (Cicer arientum L.). Indian Journal Genetic. 64(2): 149-150.
Malhotra, R. S., and M. C. Saxena. 1993. Screening for cold and heat tolerance in cool-season food legumes. pp. 227-244. In: Singh, K. B. and M. C. Saxena (Eds.). Breeding for Stress Tolerance in Cool- Season Food Legumes. John Wiley and Sons, Chichester, UK.
Najibnia, S., A. Nezami, A.R. Bagheri, and H. Parisa. Evaluation of phonological and morphological characteristic of cold tolerant chickpea (Cicer arietinum L.) germplasms under fall sowing condition. Iranian Journal of Field Crops Research. 1: 183-192.
Nezami, A., and A. Bagheri. 2005. Responsiveness of cold tolerant chickpea characteristics in fall and spring planting: II. yield and yield components. Iranian Journal of Field Crops Research. 3(1): 156-170.
Rozrokh, M., H. Heydari SharifAbad, S.H. Sabaghpour, Gh. Nour Mohammadi, and A. Majidi Heravan. 2009.study of agronomy chickpea genotypes under irrigation and dry conditions. Journal of Knowledge of Agriculture Modern. 16: 34-41.
Sabaghpour, S. H., and J. Kumar. 2002. Role of initial growth vigor in drought escape. In proceeding of Seventh international conference on development and management of dryland lands in the 21st centuries, Iran: 57-58.
Sabaghpour, S. H., A. A. Mahmodi, A .Saeed, M. Kamel, and R. S. Malhotra. 2006. Study on chickpea drought tolerance lines under dryland condition of Iran. Indian Journal of Crop Science. 1(1-2): 70 - 73.
Silim, S. N., and M. C. Saxena. 1993. Adaptation of spring-sown chickpea to the Mediterranean basin. II. Factors influencing yield under drought. Field Crops Research. 34: 137 - 146.
Tawaha, A.R.M., M. A. Turk, and K. D. Lee. 2005. Adaptation of chickpea to cultural practices in a Mediterranean type environment. Research Journal of Agricultural and Biological Science. 1: 152 - 157.
Toker, C., and M. I. Cagigran. 2004. Spectrum and frequency of induced mutations in chickpea. ICPN. 11:20-21
Yigitoglu, D. 2006. Research on the effect of different sowing densities on the yield and yield components of some chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars that sown in winter and spring in kahramanmaras region. PhD Thesis, Department of Field Crops Institute of Natural and Applied Science University of Cukurova, 163 pages.
Zaferanieh, M., A. Nezami, M. Parsa, A. Bagheri, H. Porsa. 2010. Evaluation of fall sowing of cold tolerant chickpea (Cicer arietinum L.) germplasms under complementary irrigation in Mashhad condition: 2- yield and yield components. Iranian Journal of Field Crops Research. 7 (2): 483-492.
