پایداری عملکرد ژنوتیپ های امیدبخش نخود در کشت پائیزه با استفاده از روش GGEbiplot

الموضوعات : زراعت و اصلاح نباتات

پیام پزشکپور ¹ , رحمت الله کریمی زاده ² , امیر میرزائی ³ , محمد برزعلی ⁴

1 - استادیار پژوهش ، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش
2 - - استادیار پژوهش ، ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران
3 - استادیار پژوهش ، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران
4 - استادیار پژوهش ، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گلستان، ایران

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , رجب, 1440 تاريخ التأكيد : 15 الجمعة , صفر, 1442 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , رجب, 1440

الکلمات المفتاحية: عملکرد دانه, تجزیه پایداری, نخود تیپ سفید و GGE بای پلات,

ملخص المقالة :

هدف از انجام این تحقیق شناسایی ژنوتیپ ‌های پر محصول و پایدار نخود در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش 18 ژنوتیپ نخود در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی شامل لرستان، ایلام، گچساران و گنبد به مدت دو سال زراعی (95-1393) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه به ترتیب در محیط‌های خرم‌آباد سال دوم (5/2911 کیلوگرم در هکتار) و ایلام سال اول (9/742 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. از بین ژنوتیپ‌های نخود مورد بررسی، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنو تیپ‌های G2 (47/1509 کیلوگرم در هکتار) و G13 (3/1266 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. سهم محیط، ژنو تیپ و اثر متقابل آن‌ها در تغییرات عملکرد دانه به ترتیب 7/87، 65/0 و 64/11 درصد بود. اثر متقابل ژنو تیپ و محیط با استفاده از مدل بای پلات تفکیک شد و طبق تجزیه مقادیر منفرد، دو مؤلفه اصلی اول به ترتیب 6/36=PC1 و 5/19=PC2 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه کردند. بر اساس نمودار GGE بای پلات، ژنو تیپ ‌های G2، G6 و G12 از عملکرد دانه و پایداری بیشتری نسبت به سایر ژنو تیپ ‌ها برخوردار بودند. ژنو تیپ ‌ G2 از طرفی عملکرد دانه بالاتری داشته و از طرف دیگر پایداری عملکرد نسبتاً بالاتری نیز نشان داد و به ‌عنوان ژنو تیپ ‌ برتر نسبت به سایر ژنو تیپ‌ها معرفی گردید.