تعیین پاتوتیپ‌‌های Pass. (Labr.) Ascochyta rabiei عامل برق‌‌زدگی نخود در استان‌‌های کرمانشاه و ایلام و ارزیابی مقاومت ارقام و لاین‌‌های نخود نسبت به بیماری

الموضوعات :

شهرزاد خلعتبری ¹ (گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران)
داریوش شهریاری ² (بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیع استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ورامین، ایران)
مژده ملکی ³ (گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران)

تاريخ الإرسال : 01 الثلاثاء , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 07 الخميس , صفر, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: پاتوتیپ, Ascochyta rabiei, سوختگی اسکوکیتایی نخود, ارزیابی مقاومت ارقام,

ملخص المقالة :

سوختگی آسکوکیتایی ناشی از قارچ Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)مهم ترین بیماری نخود محسوب می شود که در صورت فراهم بودن شرایط محیطی مطلوب سبب کاهش بازده کلی محصول می ‌گردد. استفاده از ارقام مقاوم مؤثر ترین راهبرد مدیریتی برای مقابله با سوختگی آسکوکیتایی نخود می ‌باشد. در این تحقیق 24 جدایه مختلف قارچ A. rabiei از گیاهان آلوده به بیماری از استان های کرمانشاه و ایلام جمع ‌آوری، خالص‌ سازی و شناسایی گردید. به منظور بررسی خصوصیات مرفولوژیک، دیسک هایی از پرگنه جدایه های قارچ روی چهار نوع محیط کشت شامل PDA، CDA، CSA و WA کشت شدند. برای تعیین پاتوتیپ های قارچ، اسپور پاشی جدایه‌ ها روی هفت رقم افتراقی نخود به غلظت 6 10 اسپور در میلی لیتر در گلخانه انجام گرفت. مایه زنی 41 ژنوتیپ و ارقام نخود با سه پاتوتیپ قارچ A. rabiei همانند روش اثبات بیماری زایی صورت گرفت. یاداشت برداری از شاخص شدت بیماری 12 روز بعد هنگامی که شدت آلودگی روی رقم حساس به 90 درصد رسید با الگوی نه شماره ای ردی و سینگ انجام شد. نتایج نشان داد که قارچ عامل بیماری از تنوع زیاد ژنتیکی و مرفولوژیکی برخوردار بوده است. در این بررسی سه پاتوتیپ در مناطق مختلف استان کرمانشاه و ایلام شناسائی شد. پاتوتیپ I از کل 13 جـدایه بیش ترین فراوانی را داشت، پاتوتیپ II با 6 جدایه در مرتبه بعدی و پاتوتیپ III با 5 جدایه کم ترین فراوانی را نشان داد. در بررسی واکنش 41 رقم در شرایط گلخانه در برابر سه پاتوتیپA. rabiei، ارقام عادل و آزاد که طی چند سال اخیر توسط مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم معرفی شده اند به همراه لاین پیشرفته Flip 03-109C در مقابل پاتوتیپ III واکنش نیمه مقاوم را نشان دادند ولی بقیه لاین‌ ها و ارقام، حساس یا خیلی حساس بودند. در مجموع لاین های Flip51-87C،Flip03-119C ، Flip04-13C و Flip04-10C نسبت به پاتوتیپ ‌ها واکنش مقاوم یا نیمه مقاوم داشتند.