• فهرس المقالات آلاینده‌ها

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مروری بر روش‌های نوين حذف آلودگی‌های محيط زيست: فرآيندهای فتولیز و UV/H2O2
        حامد اسکندرلو
        آلاینده‌های آلی نظیر ترکیبات رنگزا، ترکیبات دارویی، آفت‌کش‌ها و غیره به طور فزاینده‌ای در منابع آب یافت می‌شوند و بنابراین باید با فناوری‌های نوین تصفیه آب کنترل شوند. فناوری‌های اکسیداسیون پیشرفته اغلب به عنوان یک روش موثر برای حذف آلاینده‌های آلی استفاده می‌شوند. فرآي أکثر
        آلاینده‌های آلی نظیر ترکیبات رنگزا، ترکیبات دارویی، آفت‌کش‌ها و غیره به طور فزاینده‌ای در منابع آب یافت می‌شوند و بنابراین باید با فناوری‌های نوین تصفیه آب کنترل شوند. فناوری‌های اکسیداسیون پیشرفته اغلب به عنوان یک روش موثر برای حذف آلاینده‌های آلی استفاده می‌شوند. فرآيند UV/H2O2 نتایج قابل قبولی را در حذف طیف وسیعی از آلاینده‌های مذکور نشان داده است. در این مقاله، مروری بر کارآیی فرآيندهای فوتولیز و UV/H2O2 در حذف آلاینده‌های آلی صورت گرفته و نتایج مهم حاصله گزارش گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - توسعه شاخص آلودگی منابع نقطه‌ای در سطوح گیرش چاه ها با رویکرد مدل‌سازی ریاضی (مطالعه موردی: آبخوان مشگین‌شهر)
        محسن حیدراوغلی حسین سعادتی ابراهیم فتائی
        زمینه و هدف: مشخص ساختن سطوحی از دشت‌ها که دارای آسیب‌پذیری زیادی برای آلوده کردن چاه‌ها هستند، با مدل‌سازی، تلفیق و توسعه شاخص ها، امکان‌پذیر است. وجود نقاط آلاینده در این پهنه ها خطر آلودگی چاه‌ها را به همراه داشته و تشدید خواهد کرد. هدف اصلی این تحقیق توسعه و ارائه ش أکثر
        زمینه و هدف: مشخص ساختن سطوحی از دشت‌ها که دارای آسیب‌پذیری زیادی برای آلوده کردن چاه‌ها هستند، با مدل‌سازی، تلفیق و توسعه شاخص ها، امکان‌پذیر است. وجود نقاط آلاینده در این پهنه ها خطر آلودگی چاه‌ها را به همراه داشته و تشدید خواهد کرد. هدف اصلی این تحقیق توسعه و ارائه شاخص جدید برای تعیین سطوح آسیب پذیر اطراف چاه ها است که می توانند باعث آلودگی چاه-های شرب و کشاورزی موجود در دشت ها و به‌تبع آن آلودگی آبخوان گردند. در این تحقیق از ترکیب تراکم منابع نقطه‌ای آلاینده‌ها به‌عنوان شاخص ریسک و گیرش آلودگی چاه ها به‌عنوان شاخص آسیب‌پذیری استفاده شد. این روش نسبت به سایر روش‌ها دقیق‌تر است زیرا ویژگی هایی مانند تغذیه، میرایی طبیعی، خاک، رسانایی آبخوان، کاربری و پوشش اراضی و توزیع چاه‌ها را در نظر می گیرد و تلفیقی از شاخص آسیب‌پذیری و شاخص ریسک است.روش تحقیق: در تحقیق حاضر، آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشگین شهر به مساحت 614 کیلومترمربع با استفاده از تلفیق دو عامل تراکم منابع آلاینده در پهنه‌های حریم رودخانه‌ها و محدوده گیرش چاه‌ها برآورد شد. بدین منظور ابتدا تراکم منابع آلاینده نقطه‌ای مانند صنایع، روستاها، ایستگاه های پمپ‌بنزین به‌عنوان شاخص منابع بالقوه آلاینده در محدوده حریم رودخانه های دشت مشگین شهر به روش کرنال در محیط GIS مشخص گردید. سپس مدل‌سازی عددی برای تعیین مناطق گیرش چاه با استفاده از مدل MODFLOW و MODPATH انجام شد. داده‌های آماری 10 ساله از سال 1390 تا 1399 به دودسته تقسیم شد. 8 سال اول برای واسنجی و 2 سال آخر برای اعتبار سنجی و صحت سنجی مدل، در حالت پایدار استفاده شد. سپس پارامترهای هدایت هیدرولیکی، تغذیه و ناهمسانگردی، به منظور انجام دقیق‌تر و راحت‌تر واسنجی، تحلیل حساسیت شد. در مرحله بعد با استفاده از مدل MODPATH و بر پایه نتایج مدل MODFLOW سطوح گیرش چاه‌ها یا مناطق با آسیب پذیری بالا در دوره های زمانی مختلف، برآورد شد. با تلفیق لایه تراکم آلاینده های نقطه‌ای در حریم رودخانه ها و سطوح گیرش چاه، شاخص توسعه‌یافته آلودگی دشت به دست آمد.یافته ها: مقدار پارامتر تراکم آلاینده‌ها در منطقه از صفرتا 998/0 مورد در کیلومترمربع متغیر بود به‌طوری‌که بیشترین مقدار تراکم در جنوب غربی دشت در اطراف شهرهای مهم منطقه قرار دارد. در 16 درصد از سطح کل دشت، هیچ‌گونه گیرش آلودگی توسط چاه‌ها وجود ندارد و گیرش نهایی با 25 درصد از سطح دشت، بیشترین سهم و گیرش 10 ساله با کمتر از یک درصد از سطح دشت، کمترین سهم را دارد. نتایج شاخص نهایی نشان داد کل سطح دشت در محدوده ریسک کم قرار داشته و حدود 50 درصد از سطح دشت مشگین در محدوده آسیب ‌پذیری ناچیز قرار داشت. نتایج این شاخص بر اساس غلظت دو آلاینده مهم نیترات و کلراید اعتبارسنجی شد که همبستگی مثبتی با شاخص آسیب پذیری داشت. دو ماده آلاینده بالقوه به‌عنوان پارامترهای صحت سنج برای تائید نتیجه شاخص توسعه‌یافته در این تحقیق انتخاب شد. در مناطق روستایی و کشاورزی، که تحت تأثیر کود کشاورزی و فاضلاب است، نیترات به‌عنوان معیار در نظر گرفته شد. کلراید هم نشان دهنده آلودگی در مکان‌های صنعتی و تجاری است. نتایج نشان می‌دهد که رابطه بین شاخص ارائه‌شده با دو پارامتر کلر و نیترات به‌صورت تقریباً خطی است، بطوریکه ضریب همبستگی پیرسون برابر 58/0 برای نیترات و 49/0 برای کلراید برآورد شد.نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در مدیریت اراضی دشت ها، به‌منظور حفاظت از کیفیت آب چاه ها، ترکیب شاخص خطر آلاینده های نقطه ای در حریم رودخانه ها و آسیب پذیری سطوح گیرش چاه ها، نقش مهمی می تواند داشته باشد و در توسعه صنعتی دشت مشگین شهر، بایستی اولویت تخصیص با مناطقی باشد که دارای ریسک پایین‌تر هستند. با توجه به اینکه در دشت مشگین شهر، شهرک و واحدهای صنعتی وجود ندارد، ارزیابی طبقات ریسک این شاخص با تغییرات مکانی آلودگی آب های زیرزمینی مقدور نبود و توصیه می شود که این شاخص در دشت های صنعتی استفاده و ارزیابی گردد. شاخص ارائه‌شده در این تحقیق در مقایسه با شاخص های توسعه‌یافته‌ی دیگر درزمینهٔ آلودگی های آبخوان، ساده‌تر بوده ولی می توان برای دقت بیشتر برای هر نوع آلاینده نقطه‌ای و یا غیر نقطه‌ای وزن اثر هم تعیین کرد و یا از پارامترهای دیگر دخیل در آلودگی آبخوان هم استفاده کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - کاربرد آنالیز ترکیبی پینچ و اگزرژی در بهینه‌سازی انرژی و آلاینده‌ها در نیروگاه‌های حرارتی بخار
        محمد حسن خوشگفتارمنش
        زمینه و هدف: توانایی تکنولوژی پینچ در ارایه یک روش کلی در طراحی و تحلیل فرایندها می‌باشد، ولی این تکنولوژی در تحلیل سیستم‌هایی که علاوه بر حرارت شامل توان نیز هستند ناتوان است. از طرف دیگر، آنالیز اگزرژی علاوه بر توانایی تحلیل سیستم‌های شامل حرارت و توان، این توانایی را أکثر
        زمینه و هدف: توانایی تکنولوژی پینچ در ارایه یک روش کلی در طراحی و تحلیل فرایندها می‌باشد، ولی این تکنولوژی در تحلیل سیستم‌هایی که علاوه بر حرارت شامل توان نیز هستند ناتوان است. از طرف دیگر، آنالیز اگزرژی علاوه بر توانایی تحلیل سیستم‌های شامل حرارت و توان، این توانایی را دارد که قسمت های غیرموثر سیستم را شناسایی و بیش ترین اصلاحات ممکن سیستم را تعیین کند. روش بررسی: محدودیت اصلی آنالیز اگزرژی عدم ارایه یک روش جامع در طراحی سیستم است. آنالیز ترکیبی پنچ و اگزرژی[1]، که از ترکیب دو روش ذکر شده به دست می‌آید با استفاده از توانایی هر دو روش، محدودیت‌های هر دو روش را رفع می‌کند. در این مقاله سعی شده است، با معرفی نیروگاه رامین اهواز به عنوان نیروگاه مورد مطالعه، با استفاده از روش CPEA اصلاحات موثر شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها:سه سناریو اصلاحی پیشنهادی به منظور بهینه سازی نیروگاه مورد نظر استفاده شده است که عبارتند از :1-نزدیک کردن پینچ ها، 2-افزایش بخار در بویلر 3-کاهش فشار کندانسور. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد امکان افزایش بازده نیروگاه مورد مطالعه در حدود 7/1 درصد افزایش با به کار بردن این روش وجود دارد. هم چنین میزان مصرف سوخت1569متر مکعب در ساعت و تولید گازهای خروجی در حدود 7/1 درصد (معادل 20 تن بر ساعت) کاهش می یابد. لذا تولید آلاینده ها به نحو چشم گیری کاهش می یابد. برای شبیه سازی نیروگاه از نرم افزار(Steam Pro) Thermoflow و برای تحلیل CPEA از نرم افزار Aspen Pinch استفاده شده است. 2- Combined pinch and Exergy Analysis (CPEA) تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی و ارزیابی کیفیت هوا در حومه فرودگاه مهرآباد
        فرزانه ملکی زاد علیرضا میرزاحسینی فرامرز معطر
        زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یکی از معضلات مهم کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته محسوب می شود به طوری که هزینه های ناشی از آن بخش مهمی از تولید ناخالص ملی کشورها را به خود اختصاص می دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت هوای حومه فرودگاه مهرآباد صورت گرفت. روش ب أکثر
        زمینه و هدف: آلودگی هوا به عنوان یکی از معضلات مهم کشورهای در حال توسعه و حتی توسعه یافته محسوب می شود به طوری که هزینه های ناشی از آن بخش مهمی از تولید ناخالص ملی کشورها را به خود اختصاص می دهد. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت هوای حومه فرودگاه مهرآباد صورت گرفت. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی،آلاینده های CO,TSP,TVOC,NOX اطراف فرودگاه مهرآباد تهران (منطقه 9) اندازه گیری شدند. با توجه به جهت باد غالب(غرب به شرق) در شهر تهران یک ایستگاه در مناطق مسکونی، دو ایستگاه در مجاور فرودگاه، یک ایستگاه به عنوان نماینده فرودگاه و یک ایستگاه به عنوان نماینده منطقه پرترافیک جهت پایش یکساله انتخاب گردید. برای اندازه گیری آلاینده از دستگاه های LSI-Babuc/A، Dust Trak TSI و Phocheck + 5000 استفاده شد. اندازه گیری ها به صورت ماهیانه انجام و داده ها با SPSS 21 مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: غلظت همه آلاینده ها به جز دی اکسید نیتروژن در مجاورت فرودگاه بیش تر از سایر ایستگاه ها بود. نتایج آزمون کروسکال ـ والیس نشان داد که بین غلظت آلاینده ها در ضلع شمالی فرودگاه و سایر ایستگاه ها، اختلاف معناداری وجود دارد (05/ 0> P). این اختلاف برای غلظت NO2 در ایستگاه های مختلف معنادار نبود (05/ 0< P). میانگین غلظت ذراتPM10،PM2.5، مونوکسید کربن و آلاینده های آلی فرار در ضلع شمالی فرودگاه با تمامی ایستگاه های موجود دارای اختلاف معنی داری است (001/0> P) . بحث و نتیجه گیری: غلظت اغلب آلاینده در مجاورت فرودگاه بیش تر از مناطق مسکونی و پرترافیک بود و به نظر فرودگاه می تواند به عنوان یکی از منابع احتمالی آلودگی مورد توجه قرار داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - شناسایی و رتبه‌بندی بخش‌های اقتصادی مخرب محیط‌زیست بر اساس میزان نشرگازهای گلخانه‌ای با رویکرد آنتروپی شانون- ویکور (مورد مطالعه: ایران در سال های 1388-1391)
        ناهید درستکار احمدی علی دهقانی
        زمینه و هدف: امروزه مسائل محیط‌زیست و مقابله با انتشار بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها تبدیل شده است. این پژوهش باهدف بررسی میزان انتشار آلایند‌گی در صنایع مختلف و رتبه‌بندی این صنایع بر مبنای مخرب‌ترین گازهای گلخانه‌ای از قبیل دی‌اکسید کربن أکثر
        زمینه و هدف: امروزه مسائل محیط‌زیست و مقابله با انتشار بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشورها تبدیل شده است. این پژوهش باهدف بررسی میزان انتشار آلایند‌گی در صنایع مختلف و رتبه‌بندی این صنایع بر مبنای مخرب‌ترین گازهای گلخانه‌ای از قبیل دی‌اکسید کربن، کربن منوکسید، گاز متان، اکسید نیتروس، اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق، دی‌اکسید گوگرد و تری اکسید گوگرد تدوین‌شده است. روش بررسی : در این پژوهش پس از شناسایی مهم‌ترین گازهای آلاینده بر اساس مرور ادبیات و استفاده از میانگین داده‌های 5 سال اخیر از مرکز آمار ایران، با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن هر یک از گازهای آلاینده تعیین شده و با استفاده از روش ویکور و نرم‌افزار MATLAB، آلاینده‌ترین بخش اقتصادی شناسایی گردید. یافته‌ها: بر اساس روش آنتروپی شانون مشخص گردید که گاز دی اکسید کربن با وزن 3/0 دارای بالاترین ضریب اهمیت در بین گازهای گلخانه‌ای آلاینده است. بر اساس یافته‌های حاصل از روش ویکور، بخش حمل و نقل بر مبنای شاخص سودمندی، ویکور و شاخص تأسف بیشترین میزان آلایندگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای را در بین بخش‌های یادشده به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، بخش حمل و نقل نقش عمده‌ای در انتشار گازهای گلخانه‌ای ایفا کرده و به‌عنوان آلاینده‌ترین عامل محیط زیستی شناسایی شده است. بنابراین توجه به مؤلفه‌های ساختاری و فرهنگی مرتبط با حوزه حمل و نقل از اهمیت ویژه‌ای نسبت به گذشته برخوردار شده است.استفاده از تکنولوژی‌های مربوط به حمل‌ و نقل سبز، سرمایه‌گذاری در حمل و نقل عمومی، فراهم نمودن زیرساخت‌های مرتبط با وسایل نقلیه غیر موتوری را می‌توان به‌عنوان راه‌کارهایی برای کاهش آلایندگی در این بخش مطرح کرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - حذف گاز NO2 به وسیله برخی جاذب‌های طبیعی با استفاده از روش جذب سطحی
        حسین دشتی خویدکی راضیه جعفری موسی سلیمانی
        زمینه و هدف: نیتروژن دی اکسید (NO2) یکی از خطرناک ترین آلاینده ها در محیط زیست است. NO2 در غلظت های بالا قطعا سبب ایجاد آسیب های ریوی می شود. مجاورت با مقادیر متوسط آن (ppm 50) در یک دوره کوتاه مدت، سوزش چشم، بینی و گلو، سرفه، خلط خونی، تنگی نفس و درد سینه را ایجاد می ک أکثر
        زمینه و هدف: نیتروژن دی اکسید (NO2) یکی از خطرناک ترین آلاینده ها در محیط زیست است. NO2 در غلظت های بالا قطعا سبب ایجاد آسیب های ریوی می شود. مجاورت با مقادیر متوسط آن (ppm 50) در یک دوره کوتاه مدت، سوزش چشم، بینی و گلو، سرفه، خلط خونی، تنگی نفس و درد سینه را ایجاد می کند و تماس با غلظت های بالای آن (بالاتر از ppm 100) می تواند به ادم ریوی و نهایتا مرگ منجر شود. بنابراین، حذف این آلاینده از هوا اهمیت به سزایی برای محیط زیست دارد. این مطالعه با هدف حذف گاز NO2 به وسیله برخی جاذب های طبیعی با استفاده از روش جذب سطحی انجام گرفته است. روش بررسی: در این کار، حذف گاز NO2 به روش جذب سطحی، بر روی برخی جاذب های طبیعی شامل پوسته تخم مرغ، پوست درخت اوکالیپتوس، دانه گیاه رازیانه، برگ درخت کاج، تفاله چای و کاه گندم مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، اثر برخی شرایط تجربی بر جذب سطحی شامل طول ستون جاذب و مقدار NO2 اولیه بررسی شده است. یافته ها: مطلوب ترین درصد جذب با طول ستون جاذب 50 سانتی متر و مقدار NO2 اولیه 3/6 میلی مول به دست می آید. علاوه بر این، دانه گیاه رازیانه و پوسته تخم مرغ می توانند به ترتیب 8/96 و 1/92% از گاز NO2 را در شرایط بهینه جذب نمایند. بحث و نتیجه گیری: از میان جاذب های استفاده شده، مناسب ترین جاذب ها برای فرایند جذب سطحی، دانه گیاه رازیانه و پوسته تخم مرغ می باشند. همچنین، داده های تعادلی با ایزوترم های جذب سطحی لانگمویر، فروندلیش، تمکین و هارکین- جورا برازش شدند و نتایج حاصل نشان داد که ایزوترم هارکین- جورا بهتر از سایر ایزوترم ها، نتایج تجربی را توصیف می کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارزیابی تأثیر تغییرات الگوهای کاربری اراضی و ساختار کالبدی شهر بر تغییرات مکانی آلاینده‌های هوای شهری (مطالعه موردی: شهر تهران)
        وحید مشفقی سمیرا یوسفیان
        زمینه و هدف: ساختار کالبدی اراضی نشان‌دهنده نحوه توزیع و ترکیب افقی کاربری‌های شهری است که نقش بسیار مهمی در پراکنش آلاینده‌های و کیفیت هوای شهری دارد. مکان گزینی منابع آلاینده (مانند کاربری‌های صنعتی، تجاری، اداری، مسکونی و ...) و اثرگذاری آن بر توزیع سفرهای شهری و ترا أکثر
        زمینه و هدف: ساختار کالبدی اراضی نشان‌دهنده نحوه توزیع و ترکیب افقی کاربری‌های شهری است که نقش بسیار مهمی در پراکنش آلاینده‌های و کیفیت هوای شهری دارد. مکان گزینی منابع آلاینده (مانند کاربری‌های صنعتی، تجاری، اداری، مسکونی و ...) و اثرگذاری آن بر توزیع سفرهای شهری و ترافیک، به دنبال خود بر میزان و نحوه‌ی توزیع آلاینده‌های منتشر شده تأثیر می‌گذارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش الگوی کاربری اراضی و ساختار کالبدی در تغییرات مکانی آلاینده‌های شهر تهران در بازه زمانی 1390- 1397 است.روش بررسی: جهت نیل به هدف تحقیق از تصاویر ماهواره‌ای لندست و همچنین از داده‌های آلایندگی مرکز کنترل کیفیت هوای تهران در سال‌های 1390 و 1397 استفاده شد، جهت طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای و مشخص نمودن نوع کاربری‌ها از روش شبکه عصبی مصنوعی در نرم‌افزار ENVI و همچنین جهت پهنه‌بندی غلظت آلایندگی هوای شهر تهران از مدل Kriging در نرم‌افزار Arc GIS استفاده شد (تاریخ انجام تحقیق: سال 1398).یافته‌ها: نتایج تحلیل خود همبستگی فضایی نشان داد که در طول مدت 7 سال بین تغییرات ساختار فضایی و میزان آلودگی هوای تهران همبستگی معناداری وجود داشته است.بحث و نتیجه‌گیری: نتایج بررسی تغییرات کاربری اراضی و شاخص‌های آلایندگی هوا نشان می‌دهد که افزایش ساخت‌وساز در غرب و شمال تهران باعث افزایش تمرکز آلاینده‌ها در این جهات از شهر شده درصورتی‌که تغییر کاربری از زمین‌های بایر به فضاهای سبز شهری در شرق و جنوب شرقی شهر تهران باعث کاهش غلظت آلاینده‌های هوای شهری در این مناطق شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - بررسی وضعیت آلودگی خاک به سرب، نیکل و کادمیوم و پهنه بندی آن با استفاده از زمین آمار در اراضی زراعی جنوب تهران
        یوسف رضا باقری فاطمه مسکینی ویشکایی رسول میرخانی
        زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره‌های آب أکثر
        زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی افزایش داده است. کادمیم، سرب و نیکل از جمله آلایندهایی هستند که از منابع گوناگون به آب و خاک، گیاه و نهایتاً به زنجیر ه غذایی انسان و حیوانات راه می یابند. این تحقیق به منظور تعیین میزان آلودگی خاک اراضی زراعی جنوب تهران به عوامل آلاینده و پهنه بندی منطقه با استفاده از روش های زمین آمار صورت گرفت.روش بررسی: در این تحقیق در سال 1393 از حدود 2000 هکتار از اراضی زراعی در محدوده نهر فیروزآباد در جنوب تهران، تعداد 175 نمونه خاک با فواصل 300 متر انتخاب گردید. جهت پهنه بندی منطقه از دو روش کریجینگ و وزن دهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد.یافته ها: میانگین غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شده در منطقه مورد مطالعه به ترتیب کاهشی نیکل> سرب> کادمیوم به دست آمد. براساس استاندارهای پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست ایران، 13 و 9 درصد نمونه های خاک به ترتیب آلوده به سرب و نیکل بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت تعیین تغییرات نقطه ای آلودگی، روش IDW به عنوان روش مناسب جهت پهنه بندی غلظت سرب و نیکل کل در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. بر این مبنا حدود 161 و 14 هکتار از سطح اراضی زراعی به ترتیب دارای مقادیر سرب و نیکل بیش از حد مجاز بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تعیین میزان انتشار آلاینده‌های واحد تصفیه فاضلاب شرکت پالایش نفت با استفاده از نرم‌افزار TOXCHEM
        الهام محمودی نعیمه جدیری مرتضی رضایی اسماعیل فاتحی فر
        زمینه و هدف: برآورد میزان انتشار آلاینده‌های مختلف از واحد تصفیه فاضلاب یک پالایشگاه نفت، یکی از مباحث مطرح در صنایع می‌باشد. آلاینده‌های منتشر شده از جمله سولفید هیدروژن و آمونیاک از جمله ترکیبات خطرناک هستند که باعث به خطر افتادن سلامتی پرسنل و بروز مسائل زیست ‌محیطی أکثر
        زمینه و هدف: برآورد میزان انتشار آلاینده‌های مختلف از واحد تصفیه فاضلاب یک پالایشگاه نفت، یکی از مباحث مطرح در صنایع می‌باشد. آلاینده‌های منتشر شده از جمله سولفید هیدروژن و آمونیاک از جمله ترکیبات خطرناک هستند که باعث به خطر افتادن سلامتی پرسنل و بروز مسائل زیست ‌محیطی می‌شوند. هدف از انجام این تحقیق بدست آوردن مقادیر انتشار این آلاینده ها به محیط زیست می باشد. روش بررسی: در تحقیق حاضر که در سال 1398 انجام شده است، از نرم‌افزار TOXCHEM که متعلق به آژانس محیط زیست آمریکا می‌باشد، جهت تخمین انتشار آلاینده‌ها استفاده شده و نتایج حاصل از این نرم افزار با داده های واقعی موجود مقایسه شده است. یافته ها: مقایسه نتایج حاصل از شبیه سازی و داده های موجود نشان می‌دهد که این نرم افزار قادر است مقادیر به مراتب نزدیکتری را به واقعیت تخمین بزند. براساس نتایج شبیه‌سازی حدود 45،000 گرم در روز آلاینده سولفید هیدروژن از حوضچه بیولوژیکی و بیش از 50،000 گرم در روز آمونیاک از مرحله تصفیه شیمیایی، وارد جو می‌شود. به دلیل عدم توانایی در کاهش این میزان انتشار در طی فرآیند تصفیه، نیاز به بهبود فرآیندهای پالایشی می‌باشد به طوری که فاضلاب خروجی از این واحدها حاوی میزان آلاینده کمتری باشد. همچنین با شبیه‌سازی واحد تصفیه فاضلاب مشخص گردید که حوضچه تصفیه بیولوژیکی به دلیل داشتن نقش اساسی در فرآیند تصفیه فاضلاب نیازمند کنترل وضعیت میکروارگانیسم‌ها می‌باشد. بحث و نتیجه گیری: بالا بودن مساحت سطح حوضچه، وجود فرآیند هوادهی و جهت وزش باد، میزان انتشار از سطح حوضچه‌های واحد تصفیه فاضلاب را افزایش داده و کنترل انتشار آلاینده ها ضروری می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - برآورد قیمت سایه‌ای آلاینده‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی در بخش‌های اقتصادی (مطالعه موردی: استان تهران)
        میرحسین موسوی نرگس برزگر عباس معمارزاده
        زمینه و هدف: بخش های اقتصادی در فرآیند ارایه خدمات علاوه بر ستانده های مطلوب، ستانده های نامطلوب نیز ایجاد می کنند. بخش های اقتصادی با مصرف عمده سوخت های فسیلی، نقش اساسی در انتشار آلاینده‌های زیست محیطی دارند. با توجه به این که تهـران بزرگ ترین استان صنعتی کشور می باش أکثر
        زمینه و هدف: بخش های اقتصادی در فرآیند ارایه خدمات علاوه بر ستانده های مطلوب، ستانده های نامطلوب نیز ایجاد می کنند. بخش های اقتصادی با مصرف عمده سوخت های فسیلی، نقش اساسی در انتشار آلاینده‌های زیست محیطی دارند. با توجه به این که تهـران بزرگ ترین استان صنعتی کشور می باشد انتظار می رود این بخش ها هزینه های اجتماعی عظیمی را برای آن ایجاد کنند. در این مطالعه اقدام به برآورد قیمت‌های سایه‌ای آلاینده‌های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلیدر بخش های اقتصادی استان تهران شده است. روش بررسی: روش بررسی در این مطالعه استفاده از جدول داده ستانده و به کارگیری ضرایب EPA می باشد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که بخش های اقتصادی شامل بخش های حمل و نقل با ایجاد هزینه اجتماعیبه میزان2354888506291 ریال، خدمات 88533443280 ریال، کشاورزی 74716821840 ریال و صنایع 7269567240 ریال به ترتیب رتبه های اول تا چهارم را در ایجاد هزینه های اجتماعی استان تهران به خود اختصاص داده اند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به حرکت جهانی به سمت توسعه پایدار، توجه به تخریب های زیست محیطی ناشی از بخش های مختلف اقتصادی امری ضروری محسوب می شود. در این مقاله به منظور نشان دادن ضرورت برنامه ریزی و تدوین راهبرد ها اقدام به برآورد هزینه اجتماعی آلاینده های زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی در بخش های اقتصادی استان تهران شـده است. نتایج نشــان می دهد که بیش ترین هزینه اجتماعی کل آلاینده های مورد بررسی در این مطالعهناشی از مصرف نفت گاز به قیمت 796 ریال به ازای هر لیتر مصرف در بخش حمل و نقل و کم ترین آن ناشی از مصرف نفت سفید به قیمت 196ریال به ازای هر لیتر مصرف می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی فرآیند انعقاد و لخته‌سازی در پالایش آلاینده‌های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی
        نوشین بیرجندی حبیب الله یونسی نادر بهرامی فر مجتبی هادوی فر
        پساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سم أکثر
        پساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سمی را در آب افزایش داده و موجب مرگ ماهیان و زئوپلانکتون ها می گردد. در این تحقیق اثر ماده منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید (PACL) جهت کاهش غلظت آلاینده های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور کاهش آلاینده ها کمیت و کیفیت پساب بررسی شد. این مطالعه نشان داد که پساب کارخانه مذکور دارای اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) 3523 میلی گرم بر لیتر و کدورت برابر 872 می باشد. آزمایش های لازم برای حذف آلاینده ها طی فرآیند انعقاد و لخته سازی انجام پذیرفت و پارامترهای کدورت, کل جامدات (TS)، COD, pH بهینه و غلظت بهینه ماده منعقد کننده PACL انـدازه گیری شد. براساس نتایج به دست آمده, غلظت PACL 785 میلی گرم برلیتر و pH اولیه پساب برابر 7 بهینه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ماده منعقدکننده PACL قادر است 90 درصد TS، 88 درصد COD و 93درصد کدورت پساب کارخانه کاغذسازی را کاهش دهد که از جمله مهم ترین آلاینده های زیست محیطی می باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - ارزیابی آلاینده های آلی کلره در تالاب شادگان با استفاده از ماهی شیربت (Barbus grypus) به عنوان یک شاخص بیولوژیک
        مرتضی داودی عباس اسماعیلی ساری نادر بهرامی فر حسن ملوندی
        یکی از آلاینده های خطرناک که به تالاب شادگان وارد می شود، آلاینده های آلی پایدار است. این آلاینده ها، به دلیل چربی دوستی بالا و پایداری زیاد در محیط زیست در طول زنجیره غذایی تجمع پیدا می کنند. حدود 90 درصد جذب این آلاینده ها در بدن انسان از طریق غذاهایی با منشا حیوانی ص أکثر
        یکی از آلاینده های خطرناک که به تالاب شادگان وارد می شود، آلاینده های آلی پایدار است. این آلاینده ها، به دلیل چربی دوستی بالا و پایداری زیاد در محیط زیست در طول زنجیره غذایی تجمع پیدا می کنند. حدود 90 درصد جذب این آلاینده ها در بدن انسان از طریق غذاهایی با منشا حیوانی صورت می گیرد. ماهی، مسیر اصلی برای ورود این آلاینده ها بوده و رژیم های غذایی حاوی میزان بالای ماهی، منجر به جذب بیش تری این ترکیبات شده و سلامت غذایی ساکنین منطقه را به خطر می اندازد.در این مـطالعه مـیزان بی فنـیل های پلی کلره و آفت کش های DDTs و HCHs و HCB در گونه شیربت (Barbus grypus) جمع آوری شده در پاییز 1386 از تالاب شادگان، توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) ارزیابی شد.نتایج نشان داد که غلظت مجموع PCB، مجموع DDT، مجموعHCH و HCB به ترتیـب 38/6، 41/11، 03/4 و 19/0 نانوگرم بر گرم به دست آمد. بررسـی ایزومر هـای آلاینـده هـای مخـتلف نشـان داد که در بین ترکیبات PCB تـرکـیـب PCB-28 (68/4 نانوگرم بر گرم) در بین متابولیت های DDT متابولیت p,p /-DDE (15/8 نانوگرم بر گرم) و دربین ایزومرهای HCH ایزومـر α-HCH (14/3 نانوگرم بر گرم) دارای بیش ترین غلظت هستند. بالا بودن میزان p,p /-DDE در نمونه ها بیان گر عدم استفاده جدید از DDT بعد از تحریم آن در منطقه و بالا بودن میزان α-HCH در نمونه ها بیان گر ورود تازه HCHs صنعتی به آب و خاک منطقه است. میزان آلاینده در نمونه ها پایین تر از حد استانداردهای ارایه شده توسط سازمان های مختلف بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - شناسایی آلاینده های نفتی فاز LNAPL در آبخوان پالایشگاه بندرعباس
        عبدالرضا واعظی هیر منصوره محمدزاده مطلق شعیب بختیاری رضا نعمت الهی
        زمینه و هدف: میادین نفتی، پالایشگاه‌ها، خطوط انتقال و پمپ‌بنزین‌ها ازجمله منابع آلودگی هستند که مواد نفتی را می‌توانند وارد محیط کنند. در پالایشگاه بندرعباس نشت‌هایی رخ داده و آب زیرزمینی منطقه را آلوده کرده است. روش بررسی: به منظور بررسی نحوه گسترش و تعیین منشأ آلایند أکثر
        زمینه و هدف: میادین نفتی، پالایشگاه‌ها، خطوط انتقال و پمپ‌بنزین‌ها ازجمله منابع آلودگی هستند که مواد نفتی را می‌توانند وارد محیط کنند. در پالایشگاه بندرعباس نشت‌هایی رخ داده و آب زیرزمینی منطقه را آلوده کرده است. روش بررسی: به منظور بررسی نحوه گسترش و تعیین منشأ آلاینده‌ها ابتدا خصوصیات آبخوان، نظیر عمق و جهت جریان آب زیرزمینی، جنس بدنه آبخوان و ضرایب هیدرودینامیک آن با استفاده از داده‌های 143 چاه پایش آب زیرزمینی تعیین گردید و 6 حلقه چاه جدید برای شناخت بیشتر یکی از ابرهای آلودگی شناسایی‌شده، حفر گردید. عمق آب زیرزمینی، ضخامت ماده نفتی و منشأ نشت آلاینده‌ها تعیین شد. یافته‌ها: آبخوان پالایشگاه یک آبخوان آزاد با بدنه مارنی و آهکی بوده و ضخامت آن حداکثر 17 و حداقل 3 متر می‌باشد. عمق برخورد به سطح آب 3 تا 60/3 متر، هدایت هیدرولیکی 45/2 متر بر روز و جهت عمومی جریان از شمال غرب به جنوب شرق پالایشگاه می‌باشد. همچنین سرعت متوسط آب زیرزمینی در آبخوان m/d 2-10×2 برآورد و حداقل در 11 چاه فاز آزاد نفتی به‌صورت LNAPL شناسایی گردید. نتیجه‌گیری: بیشترین و کمترین ضخامت ماده نفتی در آبخوان، به ترتیب 115 و 05/0 سانتیمتر واقع در غرب پالایشگاه می‌باشد. تنوعی از آلاینده‌های نفتی از بنزین و نفت خام تا فازهایی با گرانروی بالا نظیر نفت کوره منجر به آلودگی آبخوان منطقه شده است. مخازن بنزین، گازوئیل، نفت سفید و کانال انتقال پساب ناشی از شستشوی واحد 71 به بخش بازیافت، منشأ اصلی نشت آلاینده‌ها به آبخوان پالایشگاه بوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - منابع آلودگی آب‌های زیرزمینی و روش‌های احیا
        افسانه شهبازی فرزاد مهرجو
        آب‌های زیرزمینی به آب‌هایی گفته می‌شود که در لایه‌های آبدار و اشباع زیرزمین تجمع پیدا کرده‌ است. یکی از منابع مهم تأمین آب در همه کشورهای دنیا محسوب می گردند و استفاده از آن ها در آبیاری کشاورزی و مصارف شهری و صنعتی رو به افزایش است. استفاده بیش از حد از آب های زیرزمین أکثر
        آب‌های زیرزمینی به آب‌هایی گفته می‌شود که در لایه‌های آبدار و اشباع زیرزمین تجمع پیدا کرده‌ است. یکی از منابع مهم تأمین آب در همه کشورهای دنیا محسوب می گردند و استفاده از آن ها در آبیاری کشاورزی و مصارف شهری و صنعتی رو به افزایش است. استفاده بیش از حد از آب های زیرزمینی و ورود آلاینده ها به این منابع از طریق زباله های جامد شهری و صنعتی، هیدروکربن های نفتی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین مانند آرسنیک، زباله های رادیواکتیو و نیترات مشکلات فراوانی را برای این منابع به وجود آورده است .لذا روش های متعددی برای احیاء آلودگی آب های زیرزمینی وجود دارد که می توان به روش هایی از جمله مقابله با نفوذ شیرابه به آب های زیرزمینی، استفاده از نانو ذرات آهن برای تصفیه آب های زیرزمینی، پاکسازی بیولوژیک آب های زیرزمینی آلوده به هیدروکربن های نفتی، روش های شبیه سازی از جمله شبیه سازی روش های پمپاژ- تصفیه و هوادهی در احیای محلی آب های زیرزمینی آلوده اشاره کرد. در بررسی نتیجه گیری از این روش ها فناوری نانو علاوه بر میزان کارایی خوبی که می تواند داشته باشد، هزینه تامین آب آشامیدنی از منابع آب زیرزمینی را نیز به حداقل می رساند. و بهترین مکان برای دفن مواد زاید برای جلوگیری از نفوذ شیرابه به آب های زیرزمینی مکان هایی هستند که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - کاربرد حسگرهای زیستی در شناسایی آلاینده‌های محیط‌زیستی ناشی از صنایع کشاورزی
        مرضیه حسینی نژاد سعید صمدی
        آلودگی آب‌ها و محیط زیست به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش های موجود در بحث سلامت بشر محسوب می گردد. نظر به رهایش آلاینده های شیمیایی و میکروبی در مقیاس بالا بویژه آن دسته از ترکیبات آلاینده که از طریق کشاورزی به محیط‌زیست راه می یابند، وجود تجهیزات کارامد شناسایی برای باز أکثر
        آلودگی آب‌ها و محیط زیست به عنوان یکی از مهم‌ترین چالش های موجود در بحث سلامت بشر محسوب می گردد. نظر به رهایش آلاینده های شیمیایی و میکروبی در مقیاس بالا بویژه آن دسته از ترکیبات آلاینده که از طریق کشاورزی به محیط‌زیست راه می یابند، وجود تجهیزات کارامد شناسایی برای بازداری از چالش های مربوط به بهداشت و سلامت انسان ضروری می نماید. حسگرهای زیستی گزینه های موثر و دقیقی برای کنترل مخاطرات بیولوزیکی بوده و به عنوان ابزارهای شناسایی دقیق، حساس و سریع در تشخیص کمی و کیفی آلاینده ها بشمار می روند. در این مقاله گسترش و کاربرد حسگرهای زیستی در شناسایی و تعیین میزان آلاینده های محیطی حاصل از صنایع کشاورزی مورد بررسی قرار می گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - بررسی تغییرات آلاینده های ازن، مونواکسید کربن و دی‌کسید نیتروژن در ایستگاه اقدسیه در طول سال 1391 در شهر تهران
        نرگس عرب سید حامد میرکریمی
        امروزه با افزایش جمعیت شهرها و هم چنین صنعتی شدن اغلب شهرهای بزرگ غلظت آلاینده های هوا به سرعت افزایش یافته است. استقرار حدود ده میلیون نفر و تمرکز بیش از حد صنایع و کارخانجات در محدوده جغرافیایی شهر تهران، همراه با شرایط جغرافیایی، توپوگرافی و اقلیمی خاص منطقه سبب شده أکثر
        امروزه با افزایش جمعیت شهرها و هم چنین صنعتی شدن اغلب شهرهای بزرگ غلظت آلاینده های هوا به سرعت افزایش یافته است. استقرار حدود ده میلیون نفر و تمرکز بیش از حد صنایع و کارخانجات در محدوده جغرافیایی شهر تهران، همراه با شرایط جغرافیایی، توپوگرافی و اقلیمی خاص منطقه سبب شده است که تهران از نظر آلودگی هوا در زمره آلوده ترین شهرهای جهان قرار گیرد. باتوجه به افزایش آلودگی در شهرها آگاهی از کیفیت هوا در دوره های زمانی و روند تغییرات آلاینده های هوا می تواند نقش موثری در مدیریت سلامت شهری داشته باشد. در تحقیق حاضر روند تغییرات زمانی آلاینده های ازن، دی اکسید نیتروژن و مونو اکسید کربن در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق به منظور بررسی روند تغییرات آلاینده های O3 و NO2 و CO در شهر تهران، از داده های پایش آلودگی هوای ایستگاه اقدسیه که تحت نظارت شرکت کنترل کیفیت هوا است، استفاده شد. داده هواشناسی سرعت باد نیز از ایستگاه ژئوفیزیک در بازه ی زمانی 12 ماه سال 1391 جمع آوری شد. ابتدا داده های مورد نیاز از داده های خام استخراج شده و سپس با توجه به هدف تحقیق از آن ها استفاده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، روند تغییرات میانگین ماهانه غلظتO3 طی مدت 12 ماه در سال 1391 شامل کم ترین مقدار در ماه آذر و بیش ترین در ماه تیر است. روند تغییرات میانگین ماهانه غلظت NO2 نشان داد، کم ترین مقدار در ماه آذر و بیش ترین در ماه مرداد است و روند تغییرات میانگین ماهانه غلظت CO شامل کم ترین مقدار در ماه فروردین و بیش ترین در ماه دی و بهمن است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - تأثیر باران‌های اسیدی بر روی محیط زیست و آثار باستانی تخت‌جمشید
        محمد مهدی قنبری سید مهدی برقعی امیر حسام حسنی سیما فرجادفرد
        با توجه به تخریب سنگ‌های منطقه‌ی باستانی تخت‌جمشید تصمیم گرفته شد تا عوامل مؤثر بر این فرایند بررسی شود. این تحقیق با مطالعه ی نقشه‌های جغرافیایی و نمودار بادهای فصلی و سالیانه منطقه و همچنین نمونه‌گیری از آب باران پیگیری شد. نمونه‌گیری آب های‌ مختلف از مکان‌های متفاوت أکثر
        با توجه به تخریب سنگ‌های منطقه‌ی باستانی تخت‌جمشید تصمیم گرفته شد تا عوامل مؤثر بر این فرایند بررسی شود. این تحقیق با مطالعه ی نقشه‌های جغرافیایی و نمودار بادهای فصلی و سالیانه منطقه و همچنین نمونه‌گیری از آب باران پیگیری شد. نمونه‌گیری آب های‌ مختلف از مکان‌های متفاوت و مشخص شهرستان مرودشت در زمان‌های معین در سه فصل پاییز، زمستان و بهار به منظور اندازه‌گیری اسیدیته‌ی آب‌ها انجام شد. pH نمونه های ناحیه تخت‌جمشید در سه فصل نمونه‌گیری بین 97/5 و 57/6 بودند و علت آن باران های اسیدی می باشد که یکی از مهم ترین عوامل در تخریب و فرسایش نقوش برجسته‌ی آثار تاریخی مذکور هستند. چنین پیش بینی می گردد که آلاینده‌های متصاعد ‌شده از مجتمع پتروشیمی شیراز و صنایع شهر مرودشت و نیز خودروهای شهرستان توسط بادهای مذکور به سمت غرب و شمال غرب منطقه حرکت‌ کرده و با برخورد به کوه رحمت در دامنه‌ی این کوه که منطقه‌ی باستانی تخت‌جمشید می‌باشد در آب باران حل شده و باعث ریزش باران اسیدی و متعاقبا تخریب سنگ ها و محیط زیست ناحیه می‌گردد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - بررسی آلاینده‌های تاثیرگذار بر آلودگی هوای تهران و راهکارهای کنترل با توجه به شاخص کیفیت AQI
        فریبا سلیمانی عباس ملک حسینی
        چکیده با توجه به رشد رو افزون جمعیت، وسایط نقلیه و کاربری‌های صنعتی در اطراف شهر تهران آلودگی هوا نیز بشدت افزایش یافته و نتایج نامطلوبی به همراه داشته است. هدف از این پژوهش تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده‌ها و ماه‌های پر خطر و شناسایی شاخص آلاینده تأثیر گذار در طی دوره أکثر
        چکیده با توجه به رشد رو افزون جمعیت، وسایط نقلیه و کاربری‌های صنعتی در اطراف شهر تهران آلودگی هوا نیز بشدت افزایش یافته و نتایج نامطلوبی به همراه داشته است. هدف از این پژوهش تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده‌ها و ماه‌های پر خطر و شناسایی شاخص آلاینده تأثیر گذار در طی دوره زمانی 1390 تا 1395 در هوای شهر تهران است. بدین صورت که میزان روزانه آلاینده‌ها در طی سال‌های مورد مطالعه از طریق روش رگرسیون خطی بررسی و ارقام ارائه شده به صورت میانگین و نمودار سالانه بیان می‌گردد. نتایج حاصل از آن راه حل‌هایی برای کاهش آلودگی هوای تهران ارائه می‌کند. روش تحقیق از نوع آماری و تحلیلی است و از نظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت آلودگی هوای تهران در طی سال‌های 1390 تا 1395 بر اساس شاخص کیفیت هوای AQI در تمامی آلاینده‌ها به جز ذرات معلق روندی کاهشی داشته است. کیفیت هوا به طور تقریبی درفصل گرم سال به دلیل وقوع پدیده گرد و غبار و استفاده از سیستم‌های سرمایشی و عدم جا به جایی هوا که عوامل افزایش روزهای فراتر از حد مجاز بوده نامطلوب دیده شده است. با شروع سرما نیز بر تعداد روزهای نامطلوب آلودگی افزوده شده در اواخر آذر تا اوایل دی شرایط نامطلوب در تعداد روزها به شکل متوالی اتفاق افتاده که این توالی طولانی، خود وخامت شرایط کیفیت هوا را حادتر کرده است. استقرار جو پایدار و وقوع پدیده وارونگی و استفاده از سیستم‌های گرمایشی عمده‌ترین عامل افزایش تعداد روزهای فراتر از حد مجاز در روزهای سرد سال بوده که همه متأثر از افزایش آلاینده ذرات معلق بوده است. بنابر نتایج تجزیه آماری و از آنجایی که این روند متوالی در طی سال 1396 و بعد نیز ادامه خواهد داشت، گسترش حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده، افزایش مصرف گاز طبیعی و اجرای سخت گیرانه قوانین ترافیکی و صنعتی در ماه‌های خرداد، تیر، دی و روزهای ابتدایی هفته را مهم‌ترین عامل در جهت کاهش آلاینده ذرات معلق در کیفیت هوای روزهای بسیار آلوده یا خطرناک شهر تهران مؤثر شناخته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - ارزیابی ریسک زیست محیطی مجموعه‌های ورزشی در ارتباط با آلاینده‌های هوا (مطالعه موردی: شمال شرق شهر تهران)
        احمد نامنی سید مصطفی طیبی ثانی علی فهیمی نژاد باقر مرسل
        چکیده هدف این مقاله ارزیابی میزان ریسک زیست محیطی مجموعه‌ها و فضاهای ورزشی شمال شرق تهران بر اساس پهنه‌بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و ارائه الگویی برای مدیریت این ریسک است. جامعه آماری مقاله 48 مورد از فضاهای ورزشی شمال شرق تهران است. مراحل أکثر
        چکیده هدف این مقاله ارزیابی میزان ریسک زیست محیطی مجموعه‌ها و فضاهای ورزشی شمال شرق تهران بر اساس پهنه‌بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و ارائه الگویی برای مدیریت این ریسک است. جامعه آماری مقاله 48 مورد از فضاهای ورزشی شمال شرق تهران است. مراحل انجام پژوهش به این صورت است که ابتدا داده‌های مربوط به شش شاخص آلاینده‌ هوا (منو اکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، دی ‌اکسید ازت، ‌ازن و ذرات معلق) به صورت خام از مرکز پایش آلودگی هوا و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار می گیرد. سپس با توجه به وزن هر آلاینده و بر اساس درونیابی به روش کریجینگ به تفکیک رستر مربوطه تولید و کلاس بندی بر اساس محدوده حداقل و حداکثر انجام می شود. در نهایت بر اساس جدول شاخص کیفیت هوا طبقه بندی سطح اهمیت ایمنی بهداشتی نیز صورت می گیرد و نقشه مربوطه تهیه و در ادامه اقدام به روی هم‌ گذاری لایه موقعیت مکانی مجموعه‌های ورزشی و لایه‌های پهنه‌بندی آلاینده‌ها خواهد شد. نتایج مقاله نشان می دهد که 22 مجموعه ورزشی از 48 مجموعه مورد مطالعه کانون های دریافت کننده بیشترین بار آلودگی هستند. ارزیابی ریسک زیست محیطی مجموعه‌های ورزشی با توجه به آلاینده‌های هوا ، بر اساس روش ویلیام فاین عدد ریسک 300 را نشان می دهد که نشان دهنده سطح ریسک بالا است. بنابراین نیازمند انجام اقدامات اصلاحی فوری برای کنترل ریسک است. Abstract The purpose of this paper is to assess the environmental risk of the Northeastern sport complexes and sports spaces based on the zoning of air pollution using the GIS Geographic Information System (GIS) and provide a model for managing this risk. The statistical population of the article is 48 items of sports spaces in north east of Tehran. The research process is based on the fact that data from six air pollutant indicators (carbon monoxide, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, ozone and particulate matter) raw materials collect from the Air Pollution Monitoring Center and Tehran air Quality Control Company and analyzed. Then according to the weight of each pollutant and based on interpolation in the Kriging method the corresponding raster is produced and categorized based on the minimum and maximum range. Finally, according to the air quality index table, the classification of the level of importance of health safety will be done and the relevant map will be prepared and then proceed to align the location layer of the sports complexes and the layers of pollutant zoning. The results of the paper show that 22 sports complexes from 48 study groups are the most polluting centers receiving. Environmental risk assessment of sports complexes with regard to air pollutants, based on William Fein's method. Risk number 300 shows which represents a high risk level. Therefore, it needs to take immediate corrective measures to control the risk. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - بررسی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌ها
        اله یار کمری آصف   اروج‌زاده
        هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌ها بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه با روش مروری- توصیفی بر روی مطالعات انجام شده در مورد گیاه‌پالایی انجام شده است. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تکنیک‌های بسیاری جهت پاکسازی أکثر
        هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌ها بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه با روش مروری- توصیفی بر روی مطالعات انجام شده در مورد گیاه‌پالایی انجام شده است. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تکنیک‌های بسیاری جهت پاکسازی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین گسترش یافته‌اند. در میان این تکنیک‎ها، استخراج گیاهی (گیاه‌پالایی) به عنوان یک روش پاکسازی مؤثر و ارزان عرضه شده است که در آن جذب و جمع‌آوری آلاینده‌ها در بافت‌های قابل برداشت گیاهی مد نظر می‏باشد. در این روش با برداشت گیاهان از خاك، آلاینده‌ها از خاك زدوده می‌شوند. در اراضی کشاورزی آلوده به فلزات سنگین، انتخاب گیاهان زراعی متحمل به فلزات، جهت برداشت آلاینده‌ها از خاك می‌تواند یک استراتژی جدید برای مدیریت اراضی باشد. تعدادی از گونه‌های انباشتگر کادمیوم که براساس نتایج حاصل از آزمایشات هیدروپونیک و گلدانی گزارش شده‌اند، گونه‌های با توده زیستی بالا شامل ذرت، آفتابگردان و خردل هندی براى پالایش مناطق آلوده به فلزات سنگین می‌باشند. نتیجه‌گیری: براى پالایش مناطق آلوده به فلزات سنگین و دیگر آلاینده‌ها، روش‌هاى مختلف فیزیکى، شیمیایى و بیولوژیکى پیشنهاد شده است که عمدتاً پرهزینه و غیراقتصادى مى‌باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بررسی سینتیک حذف دو نوع ماده آلاینده رنگزا از آب توسط نانوکامپوزیت Fe2O3/NiO در بستر سیلیکا به‌ عنوان نانوکاتالیست
        مهرناز قراگوزلو مریم حیدری
        در این پژوهش، حذف دو نوع ماده رنگزاهای آلاینده آب شامل ماده رنگزای کاتیونی متیلن بلو و ماده رنگزای آنیونی متیل اورنج، توسط نانوکامپوزیت مغناطیسی Fe2O3/NiO در بستر سیلیکا به‌ عنوان نانوکاتالیست بررسی شد. نانوذرات مغناطیسی Fe2O3/NiO به روش سل-ژل سنتز و در بستر سیلیکا قرار أکثر
        در این پژوهش، حذف دو نوع ماده رنگزاهای آلاینده آب شامل ماده رنگزای کاتیونی متیلن بلو و ماده رنگزای آنیونی متیل اورنج، توسط نانوکامپوزیت مغناطیسی Fe2O3/NiO در بستر سیلیکا به‌ عنوان نانوکاتالیست بررسی شد. نانوذرات مغناطیسی Fe2O3/NiO به روش سل-ژل سنتز و در بستر سیلیکا قرار داده شد. به منظور بررسی مورفولوژی، اندازه ذرات، تعیین ساختار بلوری و خاصیت مغناطیسی نانوکاتالیست سنتز شده از روش‌های XRD، FTIR، SEM، BET، TEM و VSM استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد مورفولوژی نانوذرات به صورت کروی بوده و اندازه آن‌ها حدودا nm 10 می‌باشد. مساحت سطح نانوکاتالیست برابر m2.g-1 17/323، حجم کل حفرات برابر cm3.g-1 24/74 و میانگین قطر حفرات برابر nm 5/2 است و درنتیجه تخلخل نانوکاتالیست از نوع مزومتخلخل می‌باشد. آنالیز خواص مغناطیسی نانوکاتالیست مغناطیسی سنتز شده در بستر سیلیس نشان داد این ماده در شرایط میدان اعمالی 5/1 تسلا دارای مغناطش اشباع emu/g 2 می‌باشد و خاصیت سوپرپارامغناطیس از خود نشان می‌دهد. نانوکاتالیست مغناطیسی سنتز شده قابلیت استفاده در حذف آلاینده رنگزا زیست‌محیطی را داشته و مواد رنگزای آنیونی را بهتر از مواد رنگزای کاتیونی حذف می‌کند. سینتیک حذف مواد آلاینده رنگزا توسط نانوکاتالیست از سینتیک شبه مرتبه دوم پیروی می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - تهیه بیودیزل با ترانس استریفیکاسیون روغن زیتون تلخ و تاثیر مصرف آن بر انتشار آلاینده‏های یک موتور دیزل
        حسین جم احمد غضنفری مقدم محسن شمسی
        بیودیزل یک سوخت تجدید پذیر است که می‌تواند به تنهایی یا با مخلوط شدن با سوخت گازوئیل در موتورهای دیزلی استفاده شود. در این تحقیق از از روغن دانه زیتون تلخ به روش ترانس استریفیکاسیون بیودیزل تهیه و پس از خالص سازی بیودیزل به روش آبشویی، خصوصیات فیزیکی و حرارتی آن اندازه أکثر
        بیودیزل یک سوخت تجدید پذیر است که می‌تواند به تنهایی یا با مخلوط شدن با سوخت گازوئیل در موتورهای دیزلی استفاده شود. در این تحقیق از از روغن دانه زیتون تلخ به روش ترانس استریفیکاسیون بیودیزل تهیه و پس از خالص سازی بیودیزل به روش آبشویی، خصوصیات فیزیکی و حرارتی آن اندازه گیری شد. سپس این سوخت با نسبت‌‌های 10، 20 و 30 درصد با گازوئیل مخلوط و در یک موتور دیزل چهار سیلندر استفاده شد. آلاینده های خروجی از اگزوز شامل گازهای CO، CO2، هیدروکربن های سوخته نشده(HC) و اکسید های نیتروژن (NOx) و همچنین دمای گازهای خروجی از اگزوز در سه بار 200، 250 و300 نیوتن در متر و در شش سرعت 1800-1300 دور در دقیقه مورد بررسی قرار گرفت و با آلاینده های سوخت دیزل مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار بیودیزل گازهای CO و HC کاهش یافت ولی CO2 و NOx افزایش یافت. دمای گازهای خروجی نیز با افزایش بیودیزل کاهش یافت. همچنین با افزایش دور موتور گازهای CO، CO2، HC و دمای گازهای خروجی افزایش یافت ولی NOx کاهش یافت. افزایش بار موتور باعث کاهش اکسید نیتروژن شد ولی سایر فاکتورهای اندازه گیری شده افزایش یافتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - بررسی پتانسیل ماهواره‌ی مودیس و سنتینل-5 در برآورد میزان گرد و غبار (مطالعه موردی: استان خوزستان)
        حمیدرضا غفاریان ابوذر کیانی فهیمه عربی علی آباد
        آلاینده‌های هوا در کلان‌شهرها، چالش‌ جدی برای مدیران است که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند و نظارت بر آن یک وظیفه مهم است. به دلیل تعداد محدود ایستگاه‌های نظارت زمینی، بررسی و پایش میزان دقیق آلودگی هوا در مناطق مختلف کشور ناممکن است. در این تحقیق تصاویر ماهواره‌ی سنتین أکثر
        آلاینده‌های هوا در کلان‌شهرها، چالش‌ جدی برای مدیران است که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند و نظارت بر آن یک وظیفه مهم است. به دلیل تعداد محدود ایستگاه‌های نظارت زمینی، بررسی و پایش میزان دقیق آلودگی هوا در مناطق مختلف کشور ناممکن است. در این تحقیق تصاویر ماهواره‌ی سنتینل-5 و سنجنده مودیس برای مطالعه تحلیلی از روند تغییرات زمانی - مکانی میزان گرد و غبار در سطح استان خوزستان استفاده شد. هدف این مطالعه استفاده از داده‌های ماهواره‌ای با وضوح نسبتاً بالا برای پایش محلی کیفیت و میزان آلودگی هوا و بررسی ارتباط تصاویر دو سنجنده سنتینل-5 و مودیس است. در این پژوهش، از کدنویسی در محیط گوگل ارث انجین تصاویر سنتینل 5 و همچنین میانگین گیری AOD مودیس استفاده شد. و یافته‌های تحقیق حاکی از مقادیر قابل‌توجهی AOD در چندین بخش از منطقه مورد مطالعه همچون شهرستان‌های اهواز، آبادان، خرمشهر، بندرماهشهر و باوی است. هم‌چنین میزان کمی ریزگردها در شهرستان‌های جنوب‌شرقی، شرق و شمال‌شرقی استان دیده می‌شود. با توجه به نتایج این تحقیق هر چه از سمت جنوب‌شرقی، شرق و شمال‌شرقی استان حرکت و به سمت بخش‌های جنوب و غرب استان پیش رفت میزان ریزگردها افزایش می‌یابد. با توجه به تجزیه و تحلیل صورت گرفته، همبستگی مثبت بالایی بین تصاویر هر دو سنجنده سنتینل-5 و مودیس در تشخیص میزان گرد و غبار مشاهده شد، که نشانگر امکان استفاده از آن‌ها در پایش این نوع آلاینده در مقیاس کشوری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - نقش کارخانه های خودروسازی و شرکت معین کاغذ رجه بر آلودگی هوای شهر خشرودپی بابل با روش ماتریس لئوپولد
        محمد معتمدی احمد آرائیان مهدی وطن پرست
        هدف پژوهش حاضر بررسی آلاینده‌های تولید شده صنعتی دو کارخانه خودرو سازی و شرکت معین کاغذ شهرک صنعتی رجه و نقش آن بر آلوده سازی شهر خشرودپی که نزدیکترین شهر به شهرک صنعتی رجه است می باشد. سوالی که در این پژوهش مطرح است این است که دو کارخانه صنعتی رجه تا چه حد بر آلودگی هو أکثر
        هدف پژوهش حاضر بررسی آلاینده‌های تولید شده صنعتی دو کارخانه خودرو سازی و شرکت معین کاغذ شهرک صنعتی رجه و نقش آن بر آلوده سازی شهر خشرودپی که نزدیکترین شهر به شهرک صنعتی رجه است می باشد. سوالی که در این پژوهش مطرح است این است که دو کارخانه صنعتی رجه تا چه حد بر آلودگی هوای شهر خشرودپی تاثیر گزارند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی می باشد و از نظر روش انجام تحقیق توصیفی -تحلیلی و به صورت همبستگی می باشد. این تحقیقات برای کسب اطلاع از وجود رابطه بین متغیرها انجام می‌پذیرد ولی الزاما کشف رابطه علت و معلولی مورد نظر نیست. روش های مورد استفاده جهت جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها در این تحقیق روش فهرست، چک لیست و ماتریس لئوپولد می باشد. ارتباط و همبستگی میان مقادیر پارامترهای مورد بررسی توسط آزمون همبستگی پیرسون و در نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت و از آنجایی که آزمون پیرسون برای داده های نرمال قابل انجام است، برای بررسی نرمال بودن داده‌ها ابتدا آزمون کولموگروف-اسمیرونوف صورت گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که میان تغییرات پارامترهای آلاینده‌ی مونو اکسید کربن، دی اکسید گوگرد، ریزگردهای با اندازه 10 میکرون و دی اکسید نیتروژن در دو منطقه شهرک صنعتی رجه و خشرودپی ارتباط مستقیم وجود داشته و معنا داری میان دو منطقه در مورد پارامتر ازن شناسایی نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - تأثیر آلودگی‌های ناشی از صنایع پتروشیمی کرمانشاه بر برخی صفات رویشی و فیزیولوژیکی کاج الدار (Pinus eldarica Medw.) و سرو ناز (Cupressus sempervirens L.)
        علی رستمی میخک عسگری
        جنگل‌های طبیعی و مصنوعی علاوه بر تولید چوب در جذب آلاینده‌های هوا و کاهش بار آلودگی نقش مهمی دارند. در این مطالعه نقش جنگل کاری‌های منطقه پل چهر استان کرمانشاه در کاهش آلودگی‌های ناشی از صنایع پتروشیمی منطقه بررسی گردید و اثر عناصر روی و کروم بر خصوصیات فیزیولوژیکی و رش أکثر
        جنگل‌های طبیعی و مصنوعی علاوه بر تولید چوب در جذب آلاینده‌های هوا و کاهش بار آلودگی نقش مهمی دارند. در این مطالعه نقش جنگل کاری‌های منطقه پل چهر استان کرمانشاه در کاهش آلودگی‌های ناشی از صنایع پتروشیمی منطقه بررسی گردید و اثر عناصر روی و کروم بر خصوصیات فیزیولوژیکی و رشدی نهال‌های کاج الدار و سرو ناز مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور منطقه جنگل‌کاری شده در داخل پتروشیمی (منطقه آلوده) و یک منطقه جنگل‌کاری در اطراف پتروشیمی (منطقه شاهد) انتخاب شدند. نتایج نشان داد غلظت این دو عنصر در اندام‌های رویشی ریشه و ساقه هر دو گونه بطور معنی‌داری در منطقه دارای آلودگی بیشتر از منطقه شاهد بود. همچنین در منطقه دارای آلودگی به دو عنصر، دو فاکتور طول ساقه و طول ریشه در نهال‌های کاج الدار به‌طور معنی‌داری نسبت به منطقه فاقد آلودگی کاهش نشان داد و برای گونه سرو ناز تنها طول ریشه در منطقه آلوده اختلاف معنی‌داری با مناطق شاهد داشت. نتایج برای گونه کاج الدار نشان داد که در منطقه دارای آلودگی، میزان سه فاکتور کلروفیل کل، پرولین و قند‌های محلول برگ دارای اختلاف معنی‌داری نسبت به منطقه فاقد آلودگی بود و برای گونه سرو ناز میزان این سه فاکتوراختلاف معنی‌داری نسبت به منطقه فاقد آلودگی نشان داد. به‌طور کلی می‌توان نتیجه گرفت کاهش مقدار آلایندگی عناصر روی و کروم توسط درختان کاج الدار نسبت به سروناز بیشتر بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - بررسی اثر آلاینده‌های هوای شهر تهران بر سطح برگی، غلظت پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها) در دو گیاه خرزهره L.) (Nerium oleander و اقاقیا (Robinia pseudo acacia L.)
        مه‌لقا قربانلی غلامرضا بخشی خانیکی2 زینب باکند
        اثرات آلاینده‌های هوای شهر تهران بر سطح برگی، غلظت پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیلa، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها) در اقاقیا و خرزهره موضوع این تحقیق بوده است. درابتدا با استفاده از اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کنترل کیفیت ه أکثر
        اثرات آلاینده‌های هوای شهر تهران بر سطح برگی، غلظت پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیلa، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها) در اقاقیا و خرزهره موضوع این تحقیق بوده است. درابتدا با استفاده از اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کنترل کیفیت هوا، پارک سرخه حصاربه عنوان محیط پاک و منطقه آزادی به عنوان محیط آلوده انتخاب و گیاهان مورد نظر از این دو منطقه برداشت شد. سطح برگی در ماه آبان (84) و خرداد (85) و غلظت پرولین، کربوهیدرات‌های محلول و میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a و کلروفیل b و کلروفیل کل و کاروتنوئیدها) در تیرماه (85) با روش اسپکتروفتومتری تعیین و مقایسه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که آلودگی هوا باعث کاهش معنی‌دار سطح برگی در اقاقیا و خرزهره شد. همچنین آلودگی هوا باعث افزایش غلظت پرولین در دو گیاه اقاقیا و خرزهره شد. غلظت کربوهیدرات‌های محلول در اثر آلودگی هوا در اقاقیا کاهش و در خرزهره افزایش یافت و این تغییرات از نظر آماری معنی‌دار بود. نتایح این تحقیق نشان داد که در اثر آلودگی هوا میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی شامل (کلروفیل a وb و کلروفیل کل و کارو تنوئیدها) در خرزهره بطور معنی‌داری افزایش یافت و در اقاقیا کلروفیل a و کلروفیل کل و کاروتنوئید‌ها کاهش یافت که این کاهش در مورد کاروتنوئید‌ها معنی‌دار نبود و میزان کلروفیل b تغییر چندانی نکرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - بررسی آلاینده‌های تاثیرگذار بر آلودگی هوای تهران و راهکارهای کنترل با توجه به شاخص کیفیت AQI
        فریبا سلیمانی عباس ملک حسینی
        چکیده با توجه به رشد رو افزون جمعیت، وسایط نقلیه و کاربری‌های صنعتی در اطراف شهر تهران آلودگی هوا نیز بشدت افزایش یافته و نتایج نامطلوبی به همراه داشته است. هدف از این پژوهش تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده‌ها و ماه‌های پر خطر و شناسایی شاخص آلاینده تأثیر گذار در طی دوره أکثر
        چکیده با توجه به رشد رو افزون جمعیت، وسایط نقلیه و کاربری‌های صنعتی در اطراف شهر تهران آلودگی هوا نیز بشدت افزایش یافته و نتایج نامطلوبی به همراه داشته است. هدف از این پژوهش تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده‌ها و ماه‌های پر خطر و شناسایی شاخص آلاینده تأثیر گذار در طی دوره زمانی 1390 تا 1395 در هوای شهر تهران است. بدین صورت که میزان روزانه آلاینده‌ها در طی سال‌های مورد مطالعه از طریق روش رگرسیون خطی بررسی و ارقام ارائه شده به صورت میانگین و نمودار سالانه بیان می‌گردد. نتایج حاصل از آن راه حل‌هایی برای کاهش آلودگی هوای تهران ارائه می‌کند. روش تحقیق از نوع آماری و تحلیلی است و از نظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت آلودگی هوای تهران در طی سال‌های 1390 تا 1395 بر اساس شاخص کیفیت هوای AQI در تمامی آلاینده‌ها به جز ذرات معلق روندی کاهشی داشته است. کیفیت هوا به طور تقریبی درفصل گرم سال به دلیل وقوع پدیده گرد و غبار و استفاده از سیستم‌های سرمایشی و عدم جا به جایی هوا که عوامل افزایش روزهای فراتر از حد مجاز بوده نامطلوب دیده شده است. با شروع سرما نیز بر تعداد روزهای نامطلوب آلودگی افزوده شده در اواخر آذر تا اوایل دی شرایط نامطلوب در تعداد روزها به شکل متوالی اتفاق افتاده که این توالی طولانی، خود وخامت شرایط کیفیت هوا را حادتر کرده است. استقرار جو پایدار و وقوع پدیده وارونگی و استفاده از سیستم‌های گرمایشی عمده‌ترین عامل افزایش تعداد روزهای فراتر از حد مجاز در روزهای سرد سال بوده که همه متأثر از افزایش آلاینده ذرات معلق بوده است. بنابر نتایج تجزیه آماری و از آنجایی که این روند متوالی در طی سال 1396 و بعد نیز ادامه خواهد داشت، گسترش حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده، افزایش مصرف گاز طبیعی و اجرای سخت گیرانه قوانین ترافیکی و صنعتی در ماه‌های خرداد، تیر، دی و روزهای ابتدایی هفته را مهم‌ترین عامل در جهت کاهش آلاینده ذرات معلق در کیفیت هوای روزهای بسیار آلوده یا خطرناک شهر تهران مؤثر شناخته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - ارزیابی ریسک زیست محیطی مجموعه‌های ورزشی در ارتباط با آلاینده‌های هوا (مطالعه موردی: شمال شرق شهر تهران)
        احمد نامنی سید مصطفی طیبی ثانی علی فهیمی نژاد باقر مرسل
        چکیده هدف این مقاله ارزیابی میزان ریسک زیست محیطی مجموعه‌ها و فضاهای ورزشی شمال شرق تهران بر اساس پهنه‌بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و ارائه الگویی برای مدیریت این ریسک است. جامعه آماری مقاله 48 مورد از فضاهای ورزشی شمال شرق تهران است. مراحل أکثر
        چکیده هدف این مقاله ارزیابی میزان ریسک زیست محیطی مجموعه‌ها و فضاهای ورزشی شمال شرق تهران بر اساس پهنه‌بندی آلودگی هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و ارائه الگویی برای مدیریت این ریسک است. جامعه آماری مقاله 48 مورد از فضاهای ورزشی شمال شرق تهران است. مراحل انجام پژوهش به این صورت است که ابتدا داده‌های مربوط به شش شاخص آلاینده‌ هوا (منو اکسید کربن، دی‌اکسید گوگرد، دی ‌اکسید ازت، ‌ازن و ذرات معلق) به صورت خام از مرکز پایش آلودگی هوا و شرکت کنترل کیفیت هوای تهران جمع‌آوری و مورد تحلیل قرار می گیرد. سپس با توجه به وزن هر آلاینده و بر اساس درونیابی به روش کریجینگ به تفکیک رستر مربوطه تولید و کلاس بندی بر اساس محدوده حداقل و حداکثر انجام می شود. در نهایت بر اساس جدول شاخص کیفیت هوا طبقه بندی سطح اهمیت ایمنی بهداشتی نیز صورت می گیرد و نقشه مربوطه تهیه و در ادامه اقدام به روی هم‌ گذاری لایه موقعیت مکانی مجموعه‌های ورزشی و لایه‌های پهنه‌بندی آلاینده‌ها خواهد شد. نتایج مقاله نشان می دهد که 22 مجموعه ورزشی از 48 مجموعه مورد مطالعه کانون های دریافت کننده بیشترین بار آلودگی هستند. ارزیابی ریسک زیست محیطی مجموعه‌های ورزشی با توجه به آلاینده‌های هوا ، بر اساس روش ویلیام فاین عدد ریسک 300 را نشان می دهد که نشان دهنده سطح ریسک بالا است. بنابراین نیازمند انجام اقدامات اصلاحی فوری برای کنترل ریسک است. Abstract The purpose of this paper is to assess the environmental risk of the Northeastern sport complexes and sports spaces based on the zoning of air pollution using the GIS Geographic Information System (GIS) and provide a model for managing this risk. The statistical population of the article is 48 items of sports spaces in north east of Tehran. The research process is based on the fact that data from six air pollutant indicators (carbon monoxide, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, ozone and particulate matter) raw materials collect from the Air Pollution Monitoring Center and Tehran air Quality Control Company and analyzed. Then according to the weight of each pollutant and based on interpolation in the Kriging method the corresponding raster is produced and categorized based on the minimum and maximum range. Finally, according to the air quality index table, the classification of the level of importance of health safety will be done and the relevant map will be prepared and then proceed to align the location layer of the sports complexes and the layers of pollutant zoning. The results of the paper show that 22 sports complexes from 48 study groups are the most polluting centers receiving. Environmental risk assessment of sports complexes with regard to air pollutants, based on William Fein's method. Risk number 300 shows which represents a high risk level. Therefore, it needs to take immediate corrective measures to control the risk. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - مصرف انرژی و انتشار کربن معادل در چرخه حیات جداره‌های خارجی متداول مسکن شهری، رهیافتی در توسعه پایدار انرژی (مطالعه موردی: مناطق شهر سنندج)
        ایوب مرادخانی نیلوفر نیک قدم منصوره طاهباز
        پایداری انرژی در چارچوب توسعه پایدار محقق می‌شود. دستیابی به اهداف سیاست پایدار انرژی، یعنی تأمین امنیت، حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی، درگرو بهبود بهره‌وری انرژی است. در این راستا، پژوهش حاضر با توجه به سهم عمده‌ مصرف انرژی در ایران توسط ساختمان‌های مسکونی، باهدف شناسا أکثر
        پایداری انرژی در چارچوب توسعه پایدار محقق می‌شود. دستیابی به اهداف سیاست پایدار انرژی، یعنی تأمین امنیت، حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی، درگرو بهبود بهره‌وری انرژی است. در این راستا، پژوهش حاضر با توجه به سهم عمده‌ مصرف انرژی در ایران توسط ساختمان‌های مسکونی، باهدف شناسایی و مقایسه تطبیقی جداره‌های خارجی متداول مسکن شهری، در قالب روشی بهره گرفته از چرخه حیات ساختمان در پی ارزیابی انرژی نهفته و آلاینده‌های زیست‌محیطی در دوره تولید و همچنین انرژی مصرفی دوره بهره‌برداری است. با توجه به رویکرد تحلیلی-توصیفی پژوهش، پس از تشریح مبانی مرتبط، نخست با روش دلفی و تحلیل سلسه مراتبی AHP فازی به شناسایی و پهنه‌بندی میزان فراوانی جداره‌های خارجی متداول مسکن در مناطق سه‌گانه شهر سنندج اقدام شد. سپس به سنجش مصرف انرژی نهفته دوره تولید با داده‌های موجود و انرژی دوره بهره‌برداری با استفاده از مدل-سازی و شبیه‌سازی یک بلوک شهری در نرم‌افزار Design Builder با توجه به متغیرهای مربوطه مبادرت ورزیده شد. تفسیر یافته‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحلیل آماری ANOVA و همچنین آزمون Duncan برای مقایسه طبقه‌بندی‌ها، حاکی از رابطه معنی‌دار در سطوح انرژی نهفته دوره تولید و بهره‌برداری بین جداره‌ها و گستره آن در مناطق سه‌گانه شهر سنندج است. سهم بسیار پایین انرژی اولیه دوره نهفته در برابر دوره بهره‌برداری در مقایسه سه منطقه شهری به ترتیب 01/2، 87/1 و 86/1 سال از دوره حیات ساختمان است. نتایج پژوهش، وضعیت نامطلوب و الزام برنامه‌ریزی در سطح مدیرت شهری در خصوص کاربست جداره‌های خارجی مسکن مناطق سه‌گانه شهر سنندج را تأکید می‌کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - Effects of Sound Stimulation on Physiological and Biochemical Responses of <i>Salvia splendens</i>
        Salim Heidari Mohsen Kafi Sepideh Kalatejari Mona Shafaghatian Nafiseh Mollakarimi
        Plants are inevitably influenced by environmental stresses due to their immobility. Sound waves are one of these environmental factors affecting plants. The present study was designed to explore the less-known relationship between sound waves and plant responses. For th أکثر
        Plants are inevitably influenced by environmental stresses due to their immobility. Sound waves are one of these environmental factors affecting plants. The present study was designed to explore the less-known relationship between sound waves and plant responses. For this purpose, Salvia splendens, a common plant in urban green spaces, was exposed to sound waves at a frequency of 1000 Hz and at intensities of 90, 100 or 110 dB, as well as a control, for one hour a day for one month. Seedlings were obtained from the seeds of Salvia, were cultivated in an MS medium under in-vitro conditions and were sub-cultured every 20 days. The treatments were started 15 days after planting the seeds. The results of growth and antioxidant enzyme activities showed that the increase in the intensity of the sound waves at 1000 Hz frequency increased plant growth. Maximum root and shoot length, fresh weight and dry weight were observed at 110 dB. The sound waves also increased protein content and catalase (CAT), peroxidase (POD) and ascorbate peroxidase (APX) enzymes activity. Malondialdehyde content was increased with an increase in intensity. Overall, Salvia splendens responded to the sound wave stress by improving growth, physiological and biochemical parameters. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - Comparison of Phytoremediation Potential of Pothos and Sansevieria under Indoor Air Pollution
        Vida Akhavan Markazi Rohangiz Naderi Elham Danaee Sepideh Kalatehjari Fereshteh Nematollahi
        Indoor air pollution is one of the most important environmental subjects in the world with serious side effects on human health. We report the result of three replications and a factorial design experiment that assesses the effect of plants (Epipremnum aureum and Dracae أکثر
        Indoor air pollution is one of the most important environmental subjects in the world with serious side effects on human health. We report the result of three replications and a factorial design experiment that assesses the effect of plants (Epipremnum aureum and Dracaena trifasciata ) on the removal of indoor air pollution. To gain the objects, potted plants were placed individually in 125 liters airtight glass containers (chamber) which had a small valve to inject and sucking airs. Each plant was exposure to, benzene 25 and 50 &micro;l/l, acetone 25 and 50 &micro;l/l, ethanol 50 &micro;l/l and methanol 50 &micro;l/l during a day (24 hours). According to the biochemical examination electrolyte leakage (%) of pothos was decreased especially in acetone 25 &micro;l/l versus on treated sansevieria increased. Total chlorophyll content of sansevieria in all treatments was increased, while it was decreased when pothos exposure to benzene 25, benzene 50 &micro;l/l and methanol 50 &micro;l/l catalase activity and superoxide dismutase showed converse results. In both plant species catalase activity was decreased especially in acetone 50, however superoxide dismutase activity was increased in all treatments and in sansevieria exposure to benzene 50 &micro;l/l more than others. There was no significant change in proline content of pothos, although there was significant increase in acetone 50 &micro;l/l and ethanol 50 &micro;l/l of sansevieria. The results indicate when plants exposure to the benzene, tissue cells damaged more than other treatments while, acetone had least amount of tissue cell damage. According to this paper results, both plant species have the potential of indoor air pollution phytoremediation but, pothos had higher adaptability in pollutant indoor area. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - Cypress Tree (<i>Cupressus arizonica</i> Greene.) as a Biomonitor of Heavy Metal Pollution in the Atmosphere of Isfahan
        Mahdi Zare Maryam Sanatgar Reza Fatemitalab
        Cypress tree with blue green foliage and scaly reddish brown bark is planted throughout world as an ornamental plant. One of the newest ways for determining amount and kind of environmental pollutants is natural biomonitoring. The samples were obtained from three sites أکثر
        Cypress tree with blue green foliage and scaly reddish brown bark is planted throughout world as an ornamental plant. One of the newest ways for determining amount and kind of environmental pollutants is natural biomonitoring. The samples were obtained from three sites (heavy traffic, moderate traffic and control) in Isfahan during August-September and November-December 2013 and February-March 2014. The concentrations of Zn, Ni and Cu in leaf and root were measured by using a flame atomic absorption spectrophotometer. Variations in the studied traits between sites and seasons were observed due to different anthropogenic activities. The higher concentration of the studied heavy metals in leaves rather than in roots in all locations illustrated a contribution of significant atmospheric deposition. The results of correlation coefficients between traits indicated that the sites were influenced by a different source of pollution. There was a positive correlation between zinc and copper, indicating that they could be originated from fuels as well as powder of shoe brake of vehicles. The mean metal concentration values were arranged in the following order: Zn &gt; Cu &gt; Ni. The level of zinc in leaf and root was moderate at the control site indicating that vehicle traffic is a minor emission source for zinc and there may be another zinc source around there, such as industrial activities. The results demonstrated the suitability of the cypress (Cupressus arizonica Greene.) tree as a biomonitorof atmospheric pollution in Isfahan. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - نانوچندسازه منیزیم فریت/گرافن اکسید کاهیده و کاربرد فتوکاتالیستی آن در تخریب آلاینده و تولید سوخت
        مجید غنیمتی محسن لشگری واسیلیوس بیناس
        تهیه مواد نانوچندسازه کارآمد با استفاده از عناصر فراوان زمین و ترکیب های دوستدار محیط زیست و کاربرد آن ها با هدف تخریب نور کاتالیستی مواد خطرناک و تولید سوخت، یک راهبرد پایدار برای حذف آلاینده و تامین هیدروژن به عنوان سوخت سبز (فاقد کربن) در دنیای مدرن است. در این پ أکثر
        تهیه مواد نانوچندسازه کارآمد با استفاده از عناصر فراوان زمین و ترکیب های دوستدار محیط زیست و کاربرد آن ها با هدف تخریب نور کاتالیستی مواد خطرناک و تولید سوخت، یک راهبرد پایدار برای حذف آلاینده و تامین هیدروژن به عنوان سوخت سبز (فاقد کربن) در دنیای مدرن است. در این پژوهش، نیم رسانای نانوساختار منیزیم فریت (MgFe2O4) سنتز و برای تولید گاز هیدروژن از راه شکافت نوری محلول قلیایی سیر شده از H2S و تخریب فتوکاتالیستی آلاینده مقاوم رنگ آزو (متیل اورانژ) استفاده شد. بررسی ها مشخص کرد فتوکاتالیست سنتزی، از توانایی لازم برای تخریب آلاینده و تولید هیدروژن برخوردار است. برای بهبود فعالیت فتوکاتالیست، پیش ساز گرافن اکسید به روش هامرز اصلاح شده تهیه و از آن به شکل مستقیم در سنتز آب گرمایی نانوچندسازه منیزیم فریت/گرافن اکسید کاهیده استفاده شد. شواهد نشان داد وجود گرافن اکسید کاهیده و تشکیل نانوچندسازه قادر است توانایی رنگ زدایی و تولید هیدروژن را از راه افزایش مساحت سطح فتوکاتالیست، کاهش بازترکیب الکترون-حفره و تقویت جذب فوتون، به مقدار قابل توجهی افزایش دهد. بازده تخریب پس از یک ساعت کار فتوواکنشگاه برابر با 84 درصد و سرعت آزادسازی هیدروژن برابر با 5567 میکرومول بر ساعت بر گرم فتوکاتالیست به دست آمد که بیانگر عملکرد خوب فتوکاتالیست نانوچندسازه برای حذف آلاینده و تولید سوخت است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - بررسی اثر عوامل محیطی در فرایندهای جذبی آلاینده‌های آلی پساب با نانوالیاف پلی‌آمید الکتروریسی‌شده و مقایسه عملکرد با سامانه‌های ناهمگن کربن اولترا
        محمدابراهیم علیا جان ایو دران مائده وفایی امیرهوشنگ حکمتی عبدالکریم شریفی عمر حرزالله
        در این پژوهش با توجه به خطرات ناشی از آلودگی‌های پساب صنایع نساجی و رنگرزی و باهدف حذف آلاینده‌های آلی، ابتدا نانوالیاف بسپاری (پلی‌آمید) تحت میدان ولتاژ بالا با سامانه نوین نیم‌صنعتی الکتروریسی تولید و نانوالیاف به دست آمده با روش‌های طیفسنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، أکثر
        در این پژوهش با توجه به خطرات ناشی از آلودگی‌های پساب صنایع نساجی و رنگرزی و باهدف حذف آلاینده‌های آلی، ابتدا نانوالیاف بسپاری (پلی‌آمید) تحت میدان ولتاژ بالا با سامانه نوین نیم‌صنعتی الکتروریسی تولید و نانوالیاف به دست آمده با روش‌های طیفسنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، میکروسکوپی الکترونی روبشی گسیل میدانی (FESEM)، طیفسنجی تفکیک انرژی (EDS) و میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM) شناسایی شدند. همچنین، مساحت سطح جاذب با روش BET اندازه‌گیری شد. سپس، باهدف کاربرد نانوالیاف الکتروریسی شده در حذف مواد رنگزای آلی، با بررسی عامل‌های فرایندی، شرایط بهینه جذب ماده رنگزا در نقاط 04/0 گرم پلی آمید، pH برابر با 2 و دور هم‌زن برابر با rpm 750 به‌دست آمد. نتایج بیانگر تطابق ظرفیت جذب تعادلی محاسبه‌شده با ظرفیت جذب آزمایشگاهی در سینتیک درجه دوم و تبعیت هم دماهای فرایند از هم‌دما لانگمویر بود. برای مقایسه عملکردی با سامانه‌های ناهمگن، شرایط بهینه فرایندی سامانه ناهمگن کربن فعال اولترا به‌عنوان یک سامانه مناسب شامل 015/0 گرم کربن اولترا، pH برابر با 4 و دور هم‌زن rpm 750 به‌دست آمد. درنهایت مزایا و معایب این دو سامانه فرایندی برای بررسی قابلیت ارتقای مقیاس از آزمایشگاهی به نیم‌صنعتی مورد مقایسه قرار گرفت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - بررسی فعالیت فتوکاتالیتیکی TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 در تخریب منو و دی کلروبنزن
        سودابه غریبه لیلا وفائی
        نانو فتوکاتالیست‌های TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 به روش سل- ژل تهیه شده‌اند.,XRD SEM ,FT-IR و UV-Vis برای بررسی ساختار و ویژگی‌های فتوکاتالیست‌ها استفاده شده‌اند. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm به دست آمده است. نتایج XRD و FT-IR حضور V2O5، TiO2 و SiO2 را تایید أکثر
        نانو فتوکاتالیست‌های TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 به روش سل- ژل تهیه شده‌اند.,XRD SEM ,FT-IR و UV-Vis برای بررسی ساختار و ویژگی‌های فتوکاتالیست‌ها استفاده شده‌اند. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm به دست آمده است. نتایج XRD و FT-IR حضور V2O5، TiO2 و SiO2 را تایید می‌کنند. به منظور بررسی و مقایسه فعالیت فتوکاتالیستی TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 تخریب نوری منو و دی کلرو بنزن در محیط آبی تحت تابش نور فرابنفش و مرئی انجام شد. کاهش غلظت منو و دی کلرو بنزن با استفاده از طیف سنجی UV-Vis مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تخریب نشان دهنده این است که در نور مرئی V2O5/ TiO2/SiO2 در مقایسه با TiO2/SiO2 فعالیت فتوکاتالیستی بهتری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - مقایسه فعالیت فتوکاتالیتیکی TiO2/SiO2 و Pt- TiO2/SiO2 در تخریب رنگ رودامین بی
        لیلا وفائی سودابه غریبه
        نانو فتوکاتالیست‌های TiO2/SiO2و Pt- TiO2/SiO2 به روش سل- ژل سنتز شده اند برای بررسی ساختار و ویژگی‌های فتوکاتالیست‌ها از روش‌های .,XRD SEM ,ICP, ,FT-IR و UV-vis استفاده شده است. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm تعیین شده است. تصویر TEM و نتیجه‌های ICP حضور تیتان أکثر
        نانو فتوکاتالیست‌های TiO2/SiO2و Pt- TiO2/SiO2 به روش سل- ژل سنتز شده اند برای بررسی ساختار و ویژگی‌های فتوکاتالیست‌ها از روش‌های .,XRD SEM ,ICP, ,FT-IR و UV-vis استفاده شده است. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm تعیین شده است. تصویر TEM و نتیجه‌های ICP حضور تیتانیم، سیلسیم و پلاتین را تایید می‌کنند. به منظور بررسی و مقایسه فعالیت فتوکاتالیتیکی TiO2/SiO2 و Pt- TiO2/SiO2 تخریب نوری رنگ رودامین بیی در محیط آبی تحت تابش پرتو فرابنفش و مرئی مطالعه شد. کاهش غلظت رودامین بی با استفاده از طیف‌بینی Uv-vis مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه‌های این تخریب نشان دهنده‌ی این است که در نور مرئی Pt- TiO2/SiO2 در مقایسه با TiO2/SiO2 فعالیت فتوکاتالیتیکی بهتری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - پالایش زیستی آلاینده‌های فلزهای سنگین با استفاده از باکتری: بررسی اثر شرایط فرایندی به کمک روش طراحی پاسخ سطح
        سمیه محمدیان روح افزا اکبری مونا طاهری فاطمه اکبری
        ورود آلاینده‌های فلزهای سنگین به محیط‌های آبی، به علت سمیت و آسیب‌های زیستی، برای سلامتی انسان مضر است. بنابراین، جذب یون‌های فلزی از محیط، موضوع قابل‌توجهی است. در این پژوهش، فرایند جذب باکتریایی فلزهای مس و منگنز در شرایط متفاوت (pH، دما و غلظت جاذب) انجام شده است. هم أکثر
        ورود آلاینده‌های فلزهای سنگین به محیط‌های آبی، به علت سمیت و آسیب‌های زیستی، برای سلامتی انسان مضر است. بنابراین، جذب یون‌های فلزی از محیط، موضوع قابل‌توجهی است. در این پژوهش، فرایند جذب باکتریایی فلزهای مس و منگنز در شرایط متفاوت (pH، دما و غلظت جاذب) انجام شده است. همچنین، طراحی آزمایش به شیوه روش طراحی پاسخ سطح (RSM) برای بررسی برهم‌کنش بین عامل‌ها، ترسیم نمودارهای صفحه‌ای و به‌دست آوردن معادله ریاضی (مقدار جذب برحسب متغیرها) در قالب مدل چند جمله‌ای استفاده شده است. نتایج نشان داد که با افزایش pH تا 6، جذب زیستی هر دو یون مس و منگنز افزایش‌یافته است. افزایش در مقدار جاذب و دما نیز تأثیر مشابهی نشان داد. هرچند که مقدار جذب منگنز با متغیرهای مورد بررسی مقداری بیشتر از مس بود، تغییرهای مشابهی نشان دادند. اثرهای افزایشی مشاهده شده در سطوح پایین متغیرها، کمتر بوده و در سطوح بالاتر قابل‌توجه شدند. با افزایش دما در هر سطح از جاذب، مقدار جذب بالاتر رفت که این افزایش در pH های بالاتر، بیشتر بود. همچنین، اثر افزایشی عامل pH در غلظت بیشتر باکتری چشمگیرتر بود. تأثیرگذاری هر متغیر، متأثر از دیگری بود. استفاده از روش پاسخ سطح، معادله‌های مقدار جذب هر دو فلز مس و منگنز برحسب عامل‌های ورودی متغیر، با مجذور ضریب تعیین قابل‌قبول و خطای کم به‌دست آمد. افزون‌برآن، اثرات برهم‌کنشی متغیرها با توجه به نمودارهای صفحه‌ای و ضرایب معادله‌ها بررسی شدند. در آخر، مقادیر پیش‌بینی شده با این معادله‌ها برای شرایط آزمایشی جدید با مقادیر تجربی مقایسه شد که تطبیق خوبی نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - تعیین کلاس خورندگی اتمسفری شهر تهران
        محمد زینلی احسان شفیعی ابوالفضل سلیمان آهی علیرضا نصراصفهانی
        در این تحقیق به تعیین کلاس خورندگی اتمسفری شهر تهران بر پایه اطلاعات محیطی و سرعت خوردگی نمونه های استاندارد در طی یک سال نمونه گذاری پرداخته شد. بر این اساس نمونه هایی به فرم های مسطح و فنری از جنس آلومینیوم، مس و روی تهیه شد و در بازه های زمانی مشخص، میزان کاهش وزن آن أکثر
        در این تحقیق به تعیین کلاس خورندگی اتمسفری شهر تهران بر پایه اطلاعات محیطی و سرعت خوردگی نمونه های استاندارد در طی یک سال نمونه گذاری پرداخته شد. بر این اساس نمونه هایی به فرم های مسطح و فنری از جنس آلومینیوم، مس و روی تهیه شد و در بازه های زمانی مشخص، میزان کاهش وزن آن ها ثبت گردید. همچنین بر اساس استاندارد ایزو 9223 نرخ رسوب آلاینده های کلریدی و سولفوری و مدت زمان خیس بودن طی مدت نمونه گذاری برای پنج نقطه از شهر تهران تعیین شد. تفاصيل المقالة