شناسایی آلاینده های نفتی فاز LNAPL در آبخوان پالایشگاه بندرعباس

الموضوعات :

عبدالرضا واعظی هیر ¹ (استاد گروه دانشگاه تبریز، دانشکده علوم طبیعی، گروه علوم زمین)
منصوره محمدزاده مطلق ² (دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز، دانشکده علوم طبیعی، گروه علوم زمین)
شعیب بختیاری ³ (دانشجوی کارشناسی ارشد آبشناسی دانشگاه تبریز دانشکده علوم طبیعی، گروه علوم زمین)
رضا نعمت الهی ⁴ (کارشناس محیط زیست شرکت پالایش نفت یندرعباس)

تاريخ الإرسال : 07 الإثنين , جمادى الثانية, 1438 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , رمضان, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الأربعاء , جمادى الأولى, 1443

الکلمات المفتاحية: LNAPL, آلاینده‌های نفتی آب زیرزمینی, پالایشگاه بندرعباس,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: میادین نفتی، پالایشگاه‌ها، خطوط انتقال و پمپ‌بنزین‌ها ازجمله منابع آلودگی هستند که مواد نفتی را می‌توانند وارد محیط کنند. در پالایشگاه بندرعباس نشت‌هایی رخ داده و آب زیرزمینی منطقه را آلوده کرده است. روش بررسی: به منظور بررسی نحوه گسترش و تعیین منشأ آلاینده‌ها ابتدا خصوصیات آبخوان، نظیر عمق و جهت جریان آب زیرزمینی، جنس بدنه آبخوان و ضرایب هیدرودینامیک آن با استفاده از داده‌های 143 چاه پایش آب زیرزمینی تعیین گردید و 6 حلقه چاه جدید برای شناخت بیشتر یکی از ابرهای آلودگی شناسایی‌شده، حفر گردید. عمق آب زیرزمینی، ضخامت ماده نفتی و منشأ نشت آلاینده‌ها تعیین شد. یافته‌ها: آبخوان پالایشگاه یک آبخوان آزاد با بدنه مارنی و آهکی بوده و ضخامت آن حداکثر 17 و حداقل 3 متر می‌باشد. عمق برخورد به سطح آب 3 تا 60/3 متر، هدایت هیدرولیکی 45/2 متر بر روز و جهت عمومی جریان از شمال غرب به جنوب شرق پالایشگاه می‌باشد. همچنین سرعت متوسط آب زیرزمینی در آبخوان m/d 2-10×2 برآورد و حداقل در 11 چاه فاز آزاد نفتی به‌صورت LNAPL شناسایی گردید. نتیجه‌گیری: بیشترین و کمترین ضخامت ماده نفتی در آبخوان، به ترتیب 115 و 05/0 سانتیمتر واقع در غرب پالایشگاه می‌باشد. تنوعی از آلاینده‌های نفتی از بنزین و نفت خام تا فازهایی با گرانروی بالا نظیر نفت کوره منجر به آلودگی آبخوان منطقه شده است. مخازن بنزین، گازوئیل، نفت سفید و کانال انتقال پساب ناشی از شستشوی واحد 71 به بخش بازیافت، منشأ اصلی نشت آلاینده‌ها به آبخوان پالایشگاه بوده است.

المصادر:

• Kharone, M, Pauss, A. And Lebeault, JM. 2001. Aerobic Biodegradation of oxygenate Mixture: ETBE, MTBE and TAME in an up flow Fixed-Bed Reactor. Wat. Res; Vol 35, No.7, pp: 1665-1674


• Todd, David K, and Larry W. Mays. Groundwater hydrology edition. Wiley, New Jersey, 2005.


• جلالی، م. سامانی، ن. رضایی، م.، پایش نشست مواد نفتی و آلودگی آب‌وخاک در پالایشگاه تهران، اولین کنفرانس بین­المللی مدیریت منابع آب، 1388.


• واعظی، ع. زارعی، م. رئیسی، ع. J, Molson, J, Barker، شبیه­سازی عددی انتقال و رفتار BTEX آزادشده از شش توده LNAPL در یک آبخوان آبرفتی، پانزدهمین همایش انجمن زمین­شناسی ایران، 1389.


• واعظی، ع. صفری، ف. اصغری کلجاهی، الف. شناسایی آلودگی­های هیدروکربنی و بررسی پتانسیل زیست پالایی آن‌ها در آبخوان محدوده مجتمع پتروپالایش تبریز، مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، پاییز 1394، شماره 17.


• Fetter, C.W. 1999. Contaminant hydrogeology (Vol. 500). New Jersey: Prentice hall.


• آقانباتی سید علی، زمین‌شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین‌شناسی کشور، ۱۳۸۵، ص ۴۰۷.


• درویش زاده علی، زمین‌شناسی ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور، ۱۳۸۲، ص ۲۲۵.


• Talbot, C.J. and M. Alavi 1996. The past of a future syntaxis across the Zagros. In, G.I. Alsop, D.J. Blundell and I. Davison (Eds.), Salt Tectonics. Geological Society, London, Special Publication no. 100, p. 89-109.