زمینه و هدف: محاسبهی شاخصهای تنوع زیستی پرندگان شهری تهران بهمنظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر میرسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخصهای غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران بهصورت مطالعه موردی در بوستانهای شهر، ملت، جمشیدیه و قائم ا چکیده کامل
زمینه و هدف: محاسبهی شاخصهای تنوع زیستی پرندگان شهری تهران بهمنظور درک بهتر شرایط محیطی و بهبود یا اصلاح آن ضروری به نظر میرسد. این تحقیق باهدف محاسبه شاخصهای غنا، تنوع زیستی و یکنواختی پرندگان شهر تهران بهصورت مطالعه موردی در بوستانهای شهر، ملت، جمشیدیه و قائم انجام گرفت.روش بررسی: در این پژوهش ثبت پرندگان بین ماههای اسفند ۹۵ تا تیر ۹۶ با روش شمارش نقطهای صورت گرفت، شاخص ها با استفاده از نرم افزار Ecological Methodology محاسبه شد.یافته ها: در مجموع ۳۷۲۳ پرنده متعلق به ۴۰ گونه از ۸ راسته و ۱۹ خانواده مشاهده و ثبت گردید. 75% از کل گونههای ثبتشده متعلق به راسته گنجشکسانان بود و در میان آنها گنجشک خانگی بیشترین تعداد را داشت. بوستان قائم باوجود بیشترین مساحت بین بوستانهای موردمطالعه، دارای کمترین غنا و تنوع و بیشترین فراوانی بود. بوستان شهر که قدیمیترین بوستان شهری تهران در مقایسه با بوستانهای دیگر است، بالاترین غنا و تنوع گونهای و کمترین فراوانی را داشت.بحث و نتیجه گیری: پرندگان ثبت شده در بوستان های مورد مطالعه غالبا متعلق به راسته گنجشک سانان و نیمی از آن ها بومی شهر تهران هستند.مساحت بالای بوستان ها الزاما به معنای بالاتر بودن تنوع پرندگان آن ها نیست و همچنین یافته ها در بوستان شهر واقع در مرکز شهر نشان می دهد که علی رغم وجود بافت متراکم، در صورت داشتن فضا های مناسب، توانایی بالایی در جلب و جذب پرندگان وجود دارد.نتایج این تحقیق میتواند امکان بررسی عوامل مؤثر بر شاخصهای تنوع زیستی پرندگان شهری را فراهم کند و به پژوهشگران محیطزیست، مدیران و طراحان شهری کمک کند تا با طراحی مناسب فضای سبز موجب حفاظت از تنوع زیستی و جلب و جذب پرندگان بهعنوان یکی از شاخصهای سلامت زیستگاه و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان گردند.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: امروزه وارد شدن گونه سنجاب ایرانی توسط انسان به دامنههای رشتهکوه البرز بهخصوص استانهای قزوین و البرز، سبب ایجاد خسارتهایی به محیط و جوامع محلی شده است. تحقیق حاضر باهدف ارائه مدل ساختاری نگرش باغداران خسارتدیده بر اثر هجوم سنجابهای ایرانی در استانها چکیده کامل
زمینه و هدف: امروزه وارد شدن گونه سنجاب ایرانی توسط انسان به دامنههای رشتهکوه البرز بهخصوص استانهای قزوین و البرز، سبب ایجاد خسارتهایی به محیط و جوامع محلی شده است. تحقیق حاضر باهدف ارائه مدل ساختاری نگرش باغداران خسارتدیده بر اثر هجوم سنجابهای ایرانی در استانهای قزوین و البرز جهت مدیریت کارآمد و کنترل روند تهاجم سنجاب در منطقه انجامگرفته است.
روش بررسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری دادهها، از نوع تحلیل پیمایشی است؛ و ابزار تحقیق پرسشنامه است در سطح دو استان البرز و قزوین در سال 1398 استفاده شد. بررسی روایی پرسشنامه از سه روش: روایی همگرا، تحلیل عاملی و روایی واگرا استفاده شد و برای پایایی پرسشنامه از دو روش، آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی استفاده و پرسشنامه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. جامعه آماری باغداران خسارتدیده هستند، اندازه نمونه مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 392 نفر برآورد شد. سپس از مدل معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی برای برآورد پارامترهای مجهول مدل مورد استفاده فرار گرفت.
یافتهها: یافتههای تحقیق نشان میدهد نشانگرهای میزان موافقت با راهبردهای کنترل، دانش در خصوص سنجاب و ملاحظات اخلاقی مهمترین متغیرهای تعیینکننده و دارای سطح اطمینان 99 درصد 01/0 P≤ به ترتیب با ضرایب اثر 330/0، 256/0 و 258/0- دارای اثر معنیداری بر نگرش در میان باغداران خسارتدیده است. همچنین یافتههای دیگر ما نشان داد که عامل خسارت بهعنوان یک عامل مستقل بیرونی اضافهشده به مدل، بیشترین اثر معنیداری در سطح اطمینان 99 درصد 01/0 P≤ را بر نگرش ملاحظات اخلاقی، باورها، امکانپذیری کنترل سنجاب و میزان موافقت با راهبردهای کنترل، به ترتیب با ضرایب اثر 236/0-، 172/0-، 175/0- و 244/0 داشته است.
بحث و نتیجهگیری: نتایج مطالعه بیانگر این است که افزایش دانش و آگاهی مردم در خصوص آثار و زیانهای تهاجم سنجابهای منطقه عامل اصلی افزایش میزان حمایت مردم از مدیریت کنترل یا ریشهکنی سنجابهای مهاجم است.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: اردک سرحنائی ( Aythya ferina) یکی از گونه های فراوان و با پراکندگی بالا در جهان، بین مرغابی سانان است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی ساختار و تنوع ژنتیکی این گونه در ایران با استفاده از ژن سیتوکروم ب( Cytochrome b) بوده است.
روش بررسی: در این پژوهش نمونه ب چکیده کامل
زمینه و هدف: اردک سرحنائی ( Aythya ferina) یکی از گونه های فراوان و با پراکندگی بالا در جهان، بین مرغابی سانان است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی ساختار و تنوع ژنتیکی این گونه در ایران با استفاده از ژن سیتوکروم ب( Cytochrome b) بوده است.
روش بررسی: در این پژوهش نمونه برداری از 10 قطعه اردک سرحنائی که از مناطق شمال و جنوب کشور در سالهای 1399- 1400 برداشت شده بودند، انجام شد. پس از استخراج و تکثیر قطعات DNA تجزیه تحلیل های هاپلوتایپی و نوکلئوتیدی صورت گرفت.
یافته ها: به طور کلی، با بررسی 8 قطعه 929 جفت بازی ژن سیتوکروم b اردک سرحنائی، 7 هاپلوتایپ مختلف شناسائی شد. تنوع هاپلو تایپی 818/0، تنوع نوکلئوتیدی 00149/0 محاسبه شد. مقدار Nm یا میزان جریان ژنی بین منطق نمونه برداری برابر 383/1 بود که نشان از جریان ژنی بالا و به بیان دیگر فاصله ژنی بسیار کم بین جمعیت های این گونه و جمعیت های اروپایی و آسیایی آن است. شاخص راجرز- هارپندینگ، شاخص تاجیما و Fu Fs به ترتیب 112/0، 028/0- و 288/1- محاسبه شد، همچنین نمودار توزیع عدم تطابق به صورت تک نمائی رسم شده، که همه آنها نشان دهنده تاریخچه جمعیتی نامعین و شبیه به مدل گسترش ناگهانی بوده است.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از شبکه هاپلوتایپی و درخت تبار شناختی و همین طور تفاوت اندک ژنتیکی بین جمعیتهای بررسی شده، احتمال مهاجرت این پرنده از هر دو منطقه اروپا و شرق آسیا به ایران وجود دارد. با در نظر گرفتن نتایج پژوهش حاضر، باید تالاب های زیستگاهی این گونه در ایران به عنوان مناطق مهم و کلیدی شناخته شده و اقدامات مدیریتی و حفاظتی لازم در این مناطق صورت گیرد.
پرونده مقاله