فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - مکان‌یابی نیروگاه سیکل ترکیبی با استفاده از روش Fuzzy AHP و OWA (مطالعه موردی: استان قزوین)
  سمیه علیزاده فاطمه سادات علوی‌پور سعید کریمی جبار خالدی
  10.22034/jest.2019.14532
  زمینه و هدف: اثرات موقعیت مکانی نیروگاه‌ها بر جامعه، اقتصاد و محیط زیست، انتخاب مکان مناسب برای این تأسیسات را ضروری می‌سازد

  زمینه و هدف: اثرات موقعیت مکانی نیروگاه‌ها بر جامعه، اقتصاد و محیط زیست، انتخاب مکان مناسب برای این تأسیسات را ضروری می‌سازد پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق سنندج
  فرانک فقیری دلنیا حاجی احمدی جمیل امان اللهی فرشید قربانی
  10.22034/jest.2019.14536
  چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به علت سمیت، ماندگاری در شرایط طبیعی، قابلیت ورود و تجمع در زنجیره‌ی غذایی به عنوان آلوده‌کننده‌های جدی تلقی می‌شوند. بنابراین مطالعه پیش‌ رو به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء‌یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به علت سمیت، ماندگاری در شرایط طبیعی، قابلیت ورود و تجمع در زنجیره‌ی غذایی به عنوان آلوده‌کننده‌های جدی تلقی می‌شوند. بنابراین مطالعه پیش‌ رو به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء‌یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق سنندج انجام گرفت. روش بررسی: به این منظور در این پایش 16 نمونه‌ از آب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق جمع‌آوری شد. سپس نمونه‌ها برای تعیین غلظت عناصر آرسنیک، سرب، کادمیوم و روی با روش طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار‌گرفتند. هم چنین از شاخص پتانسیل خطر اکولوژیک [1](PERI) و شاخص غنی‌شدگی [2](EF) جهت ارزیابی خطر اکولوژیک و از شاخص آلودگی فلزات سنگین [3](HPI) جهت بررسی اثر عناصرسنگین بر سلامت انسان استفاده شد. آنالیز چند متغیره مانند آنالیز هم بستگی و آنالیز مؤلفه‌های اصلی [4](PCA)وشاخص غنی‌شدگی جهت شناسایی پتانسیل منابع انسانی آرسنیک، سرب، کادمیم و روی در رودخانه قشلاق مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت یک گروه از عناصر شامل Pb، Cd و Zn بیش تر از مقادیر ‌زمینه بودند، درصورتی که میانگین غلظت As به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از مقادیر ‌زمینه بود. عامل غنی‌شدگی فلزات سنگین مورد مطالعه در رودخانه قشلاق به صورت Pb> Zn> Cd> As به دست آمد. از سویی، نتایج به دست آمده از شاخص پتانسیل خطر اکولوژیک (PERI) درجه خطر کم را برای فلزات Pb، As و Zn نشان داد اما فلز Cd برای نقاط نمونه ای تحت تاثیر تردد جاده ای دارای خطر اکولوژیک متوسط بود. بحث و نتیجه گیری: . براساس نتایج حاصل از عامل غنی‌شدگی، آنالیز هم بستگی و آنالیز مؤلفه‌های اصلی می‌توان گفت که میزان غلظت As بیش تر تحت تاثیر ساختار زمین‌شناسی منطقه (لیتوژنیک) بوده است. غلظت Pb و Cd در چهار منطقه نمونه برداری به طور یکسان تحت تاثیر کشاورزی و تردد جاده ای بوده است. هم چنین مشخص شد که غلظت Zn تحت تاثیر فاضلاب‌های مسکونی قرار دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - مطالعه و ارزیابی تبلیغات محیطی در فضاهای شهری (مطالعه موردی: حدفاصل میدان انقلاب اسلامی تا چهارراه ولی عصرشهرتهران)
  امید حیدری لعبت زبردست فهیمه عسگری راد
  10.22034/jest.1970.14728
  زمینه و هدف: تبلیغات محیطی به منزله ی رسانه ای جدید در گرافیک محیطی است که در چند سال اخیر درمناظر ومعابرشهری ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. این تبلیغات در طرح اولیه شهرها، استفاده مناسب از فضاهای شهری ودرنظر گرفتن بافت وموقعیت اجتماعی شهر اهمیت دارد. هدف دراین پژو چکیده کامل

  زمینه و هدف: تبلیغات محیطی به منزله ی رسانه ای جدید در گرافیک محیطی است که در چند سال اخیر درمناظر ومعابرشهری ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. این تبلیغات در طرح اولیه شهرها، استفاده مناسب از فضاهای شهری ودرنظر گرفتن بافت وموقعیت اجتماعی شهر اهمیت دارد. هدف دراین پژوهش ارزیابی والویت بندی میزان اغتشاش مولفه های شاخص تبلیغات محیطی درمحدوده مورد بررسی است. روش بررسی: روش کاردر پژوهش حاضرتوصیفی- تحلیلی بوده و دادهﻫﺎی ﻣﻮردنیاز از طریق اﺑﺰار پرسش نامه(طیف لیکرت) ﮔﺮدآوری گردید. فرضیه پژوهش حاضربه صورتی است که انتظارمی رود اغتشاش بصری درشاخص نما وتبلیغات محیطی بیش تر از متوسط نشود. آزمون فرضیه حاضربا تعیین شش مولفه انجام شد که عبارتند از: دید نامطلوب دراثروجود ریتمی ناهماهنگ درنماها وعناصر، دید نامطلوب دراثرنصب پوسترها وتبلیغات، دید نامطلوب دراثروجود تابلوهای کثیف، مناسب نبودن تابلوها از لحاظ شکل اندازه خوانایی، ابعاد نامناسب دروپنجره ساختمان ها ودید نامطلوب دراثرالحاقات موجود بر روی ساختمان ها، برای شاخص نما وتبلیغات محیطی وبا به کارگیری روش های میانگین آماری، فرضیه حاضر آزمون شد. درادامه هرکدام از مولفه ها با استفاده از نرم افزارExpert choice تحلیل سلسله مراتبی(AHP) شدند. یافته‌ها: ضمن شناسایی ابعاد مختلف تبلیغات محیطی، مولفه های شاخص نما وتبلیغات تعیین گردید، با توجه به نظر کارشناسان و بازدید میدانی معلوم شد که مولفه دید نامطلوب در اثر نصب پوسترها وتبلیغات بیش ترین آلودگی و از سویی دیگر مولفه ابعاد نامناسب در وپنجره ساختمان ها کم ترین میزان آلودگی را به خود اختصاص داد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصله ﻧﺸﺎن داد که فرضیه پژوهش قابل پذیرش بوده ومیزان آن از حد متوسط بیش تر نمی باشد. لذا ازبین تبلیغات محیطی موجود درمحدوده مطالعاتی، تبلیغات موجود برروی کف پوش ها با کسب درجه خیلی زیاد، بیش ترین هیجان و اغتشاش بصری را ایجاد می کنند ولی درمقابل، بیلبوردها با کسب درجه خیلی کم، کم ترین اثربخشی را در رابطه با ایجاد اغتشاش محیطی دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - حذف نفت خام از یک خاک آلوده با استفاده از سورفکتانت سدیم دو دسیل سولفات (SDS) به روش خارج از محل
  مهدی حسنانی حسین امانی محمد رضا سرمستی امامی
  10.22034/jest.2019.14541
  زمینه و هدف : خاک از ارکان مهم محیط زیست و منبع اصلی تولید مواد غذایی می باشد که آلودگی آن باعث ایجاد چالش های بسیاری برای انسان ها و سایر موجودات زنده می شود. اگرچه تحقیقات مختلفی در زمینه حذف آلاینده های آلی مانند ترکیبات بنزنی و فنلی از خاک به طور جداگانه انجام شده ا چکیده کامل

  زمینه و هدف : خاک از ارکان مهم محیط زیست و منبع اصلی تولید مواد غذایی می باشد که آلودگی آن باعث ایجاد چالش های بسیاری برای انسان ها و سایر موجودات زنده می شود. اگرچه تحقیقات مختلفی در زمینه حذف آلاینده های آلی مانند ترکیبات بنزنی و فنلی از خاک به طور جداگانه انجام شده است ولی تاکنون تحقیقات کمی در مورد حذف نفت خام که شامل انواع ترکیبات هیدروکربنی می باشد، از خاک صورت گرفته است. از این رو هدف از این مقاله بررسی عوامل موثر در حذف نفت خام از خاک و ارایه یک مدل جامع در این زمینه می باشد. روش بررسی: روش بررسی: در پژوهش حاضر از روش خاک شویی خارج از محل به کمک ماده فعال سطحی SDS برای حذف نفت خام از خاک استفاده شد. بدین منظور ابتدا یک خاک آلوده به نفت خام به صورت مصنوعی ساخته شد و سپس تاثیر پارامترهای مختلف مانند غلظت ماده فعال سطحی، غلظت اولیه آلاینده، pH، حجم محلول شوینده، سرعت هم زدن، مدت زمان انجام فرایند و دمای سیستم روی حذف نفت خام ارزیابی شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که بهترین حالت برای حذف نفت خام در غلظت 5/0% (وزنی-وزنی) سورفکتانت، غلظت اولیه 5% (وزنی-وزنی) نفت خام، 11=pH محلول شوینده، حجم 50 میلی لیتر محلول شوینده ، سرعت هم زدن 200 دور بر دقیقه، زمان 15 دقیقه و در دمای °c45 روی می دهد. در این حالت بهینه تقریبا 96% نفت خام از خاک آلوده شده حذف شد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق می توان سورفکتانت ها را به عنوان یک ماده مناسب درحذف آلاینده های نفتی از خاک پیشنهاد داد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - ارزیابی شدت تخریب منابع آب زیرزمینی با استفاده از مدل اصلاحی بیابان زایی IMDPA و GIS در دشت شیراز استان فارس
  سعیده برزگر مسعود مسعودی
  10.22034/jest.2019.14542
  زمینه و هدف: بسیاری از عرصه های منابع طبیعی و کشاورزی در اثر استفاده بی رویه و عدم مدیریت صحیح آب های زیرزمینی تبدیل به بیابان گردیده اند. علت بیابان زایی و تخریب سرزمین علاوه بر عوامل طبیعی ناشی از عملکرد نادرست انسان می باشد که پیامد هایی مانند شور شدن و افت سطح آب زی چکیده کامل

  زمینه و هدف: بسیاری از عرصه های منابع طبیعی و کشاورزی در اثر استفاده بی رویه و عدم مدیریت صحیح آب های زیرزمینی تبدیل به بیابان گردیده اند. علت بیابان زایی و تخریب سرزمین علاوه بر عوامل طبیعی ناشی از عملکرد نادرست انسان می باشد که پیامد هایی مانند شور شدن و افت سطح آب زیرزمینی را به همراه دارد. در این راستا به منظور برنامه ریزی مقابله با تخریب منابع آب زیرزمینی، ارزیابی شدت تخریب منابع آب زیرزمینی دشت شیراز انجام گردید. روش بررسی: در این مطالعه از مدل اصلاحیIMDPA برای تعیین شدت تخریب منابع آب زیرزمینی استفاده شد. نقشه نهایی تخریب منابع آب زیرزمینی از تلفیق لایه های اطلاعاتی شاخص های معیار آب حاصل شد. یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در حدود 55 درصد از منابع آب زیر زمینی قسمت اصلی دشت شیراز در کلاس خطر متوسط و در حدود 30 درصد در کلاس خطر شدید و خیلی شدید تخریب قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص هدایت الکتریکی بیش ترین تاثیر را در تخریب منابع آب زیرزمینی دشت شیراز داشته است. هم چنین مشخص شد که مدل پیشنهادی کارایی خوبی برای برآورد شدت تخریب منابع آب زیرزمینی دارد. لذا پیشنهاد می شود این مدل در مناطق مشابه برای تعیین شدت تخریب منابع آب زیرزمینی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - بررسی پرتوزایی محیطی در خاک‌های مرزی منطقه هویزه
  رضا پورایمانی سیّد محسن مرتضوی شاهرودی
  10.22034/jest.2019.14543
  زمینه و هدف: هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، سنگ و هوا وجود دارند و همه انسان ها در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. برخی از فعالیت های بشری مانند استفاده از سلاح های حاوی اورانیوم ضعیف شده در جنگ ها و یا سوانح هسته ای باعث افزایش پرتوزایی محیطی می ش چکیده کامل

  زمینه و هدف: هسته های پرتوزا به صورت طبیعی و مصنوعی در آب، خاک، سنگ و هوا وجود دارند و همه انسان ها در معرض تابش های هسته ای قرار دارند. برخی از فعالیت های بشری مانند استفاده از سلاح های حاوی اورانیوم ضعیف شده در جنگ ها و یا سوانح هسته ای باعث افزایش پرتوزایی محیطی می شوند. با توجه به نزدیکی هویزه به مناطق جنگی کشور عراق، مطالعه پرتوزایی خاک این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. روش بررسی: در این پژوهش 10 نمونه خاک از منطقه هویزه در نزدیکی مرز عراق مورد مطالعه قرار گرفتند. فعالیت ویژه هسته های پرتوزا با روش بیناب نمایی گاما و با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی(HPGe) مدل GCD30195 با بازدهی نسبی 30% تعیین گردید. مقدار فعالیت معادل رادیوم، شاخص خطرپذیری داخلی و خارجی و کمیت های دزسنجی و همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین مقادیر رادیوم، توریوم وپتاسیم محاسبه شد. یافته ها: مقادیرمیانگین فعالیت ویژه هسته های238U ،226Ra ، 232Th ،40Kو 137Cs در نمونه های خاک مورد مطالعه به ترتیب 09/34، 96/34، 84/34، 68/384 و 64/5 برحسب Bqkg-1 بدست آمد. مقادیر Hinو Hextدر نمونه ها به ترتیب از 37/0تا 49/0 و 25/0 تا37/0 تغییر می کند. ضریب همبستگی پیرسون بین تغییرات 226Ra و 232Th برابر 59/0 به دست آمد که همبستگی متوسطی را نشان می دهد. بحث و نتیجه گیری: مقدار میانگین Raeq درنمونه های مورد مطالعه Bqkg-1 39/114 به دست آمد که از مقدار میانگین جهانی (Bqkg-169/131) کم تر است.همه کمیت های رادیولوژیکی نمونه ها درسطح مجاز می باشند و نزدیک به میانگین جهانی است. آثاری از اورانیوم ضعیف شده در این منطقه مشاهده نگردید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - بررسی تغییرات زیست محیطی اطراف دریاچه حوض سلطان قم با استفاده از داده‌های هواشناسی و روش‌های سنجش از دور
  الهام فروتن مرضیه علی‌خواه اصل
  10.22034/jest.2019.14544
  زمینه و هدف: بررسی تغییرات زیست محیطی برای حفظ و استفاده بهینه منابع طبیعی امری ضروری است. به این منظور از مطالعات صحرایی و نمونه برداری منطقه ای استفاده می شود که نیازمند صرف وقت و هزینه‌های گزاف است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات میزان بارش، دما و سطح ایستابی در منط چکیده کامل

  زمینه و هدف: بررسی تغییرات زیست محیطی برای حفظ و استفاده بهینه منابع طبیعی امری ضروری است. به این منظور از مطالعات صحرایی و نمونه برداری منطقه ای استفاده می شود که نیازمند صرف وقت و هزینه‌های گزاف است. روش بررسی: در این تحقیق تغییرات میزان بارش، دما و سطح ایستابی در منطقه مورد بررسی قرار گرفت و میزان تبخیر و تعرق با استفاده از رابطه بلانی کریدل در ماه مورد نظر محاسبه گردید. سپس از شاخص آب MNDWI و شاخص گیاهیNDVI که از روش های سنجش از دور می‌باشند به منظور بررسی تغییرات زیست محیطی منطقه استفاده شد. منطقه مورد مطالعه اطراف دریاچه حوض سلطان قم در حاشیه بزرگراه تهران قم می‌باشد که با استفاده از تصاویر ماه اردیبهشت ماهواره ای لندست سنجنده ی ETM سال 2002 وOLI سال2013 مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: استفاده از شاخص MNDWI در سال 2002 مساحت دریاچه را 857/7835هکتار و در سال 2013 مساحت را 062/6265 هکتار برآورد نموده است که این نتایج بیان گر کاهش مساحت دریاچه در سال 2013 می باشد . استفاده از شاخص NDVI نیز بیان می دارد که پوشش گیاهی منطقه در سال 2002، 33/65هکتار و در سال 2013، 61/2942هکتار بوده که مبین افزایش مساحت پوشش گیاهی می باشد. از طرفی بررسی میزان بارش، دما، تبخیر و تعرق پتانسیل و سطح آب زیرزمینی بیان گر روند کاهنده میزان بارش و افت سطح ایستابی در منطقه و افزایش دما و تبخیر و تعرق در ماه مورد نظر می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان می دارد در سال 2013 برخی مناطق اطراف دریاچه به علت افت سطح ایستابی حالت غرقابی نداشته و شرایط رویش برای گیاهان بیش تری فراهم شده و در برخی نقاط نیز کشت صورت پذیرفته است. افزایش پوشش گیاهی در منطقه و متعاقبا افزایش میزان تبخیر و تعرق، افت سطح آب زیرزمینی و روند نزولی سیر بارش در منطقه کاهش مساحت دریاچه در بازه زمانی مورد مطالعه را که با روش سنجش از دور نیز مشخص شده تایید می نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - تدوین طرح برای مدیریت منطقه حفاظت شده باشگل (استان قزوین) به روش روی هم گذاری
  برهان ریاضی محمد علی جعفری
  10.22034/jest.2019.14545
  زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده باشگل به وسعت 6/25198 هکتار در استان قزوین واقع شده است. اقلیم و آب و هوای منطقه در تقسیم بندی در رده مناطق نیمه بیابانی است. پوشش گیاهی این منطقه عبارتند از خانواده های لگومینوز، گرامینه، کمپوزیته و ... فرسایش پذیری منطقه با توجه به حفاظت م چکیده کامل

  زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده باشگل به وسعت 6/25198 هکتار در استان قزوین واقع شده است. اقلیم و آب و هوای منطقه در تقسیم بندی در رده مناطق نیمه بیابانی است. پوشش گیاهی این منطقه عبارتند از خانواده های لگومینوز، گرامینه، کمپوزیته و ... فرسایش پذیری منطقه با توجه به حفاظت منطقه و پوشش گیاهی مطلوب، کم است. تنوع جانوری منطقه زیاد است و 113 گونه جانوری در این منطقه وجود دارد. در این طرح سعی شده است با اختصاص کاربری های متناسب با توان اراضی، پایداری آن برای همیشه تضمین گردد. روش بررسی: روش های مختلفی برای ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین وجود دارد. با توجه به اهداف مناطق چهارگانه در این تحقیق از روش مرسوم روی هم گذاری برای ارزیابی توان منطقه که در واقع پایه ای برای آمایش سرزمین است استفاده می شود. یافته ها: در منطقه حفاظت شده باشگل، اقدام به روی هم گذاری نقشه های زیستگاه ها و حیات وحش گردید. نقاطی که از نظر تراکم وحوش، حساسیت زیستگاهای و اکوسیستمی، دارا بودن حیات وحش نادر و منحصر به فرد و یا دارای ارزش ژنتیکی مشخص شده بودند به علاوه چشم اندازهای بدیع، گذرگاه های جانوران، اکوتون ونقاطی که دارای شیب بیش از 70 درصد می باشند در اولویت اول حفاظت (طبقه اول) واقع شدند. نیز به این مناطق اضافه شدند.. در ادامه نقاطی که خارج از طبقه اول واقع می شدند ولی زیستگاه حیات وحش و یا محل گدار بودند، به عنوان طبقه دوم (اولویت دوم حفاظت) تعیین شدند. بحث ونتیجه گیری: از مشکلات این منطقه می توان به چرای بی رویه و شکار غیر مجاز اشاره کرد، که سبب شده حیات وحش منطقه به ویژه قوچ و میش البرز مرکزی و گونه های دشت زی زیستگاه هایشان را ترک نموده و جمعیت آنان در معرض تهدید و خطر انقراض قرار گیرد. بنابراین این عوامل موجبات قرار گرفتن منطقه باشگل به عنوان منطقه حفاظت شده در زیر مجموعه مناطق 4 گانه تحت مدیریت سازمان محیط زیست گردیده است و در آمایش این منطقه سعی بر آن شده تا حد امکان کلیه مناطق حساس و با ارزش حفاظتی صرفا برای حفظ تنوع زیستی تحت مدیریت قرار گیرند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - اثر سال‌خوردگی جمعیت بر آلودگی زیست محیطی در ایران
  نوید کارگر ده بیدی محمدحسن طرازکار
  10.22034/jest.2019.14546
  زمینه و هدف: جمعیت جهان در حال پیر شدن است و تقریباً تمام کشورها با روند افزایش تعداد و نسبت افراد مسن به کل جمعیت مواجه هستند. پیش‌بینی‌ می شود که از سال 2015 تا 2030 جمعیت افراد مسن در ایران دو برابر خواهد شد. همچنین بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کن چکیده کامل

  زمینه و هدف: جمعیت جهان در حال پیر شدن است و تقریباً تمام کشورها با روند افزایش تعداد و نسبت افراد مسن به کل جمعیت مواجه هستند. پیش‌بینی‌ می شود که از سال 2015 تا 2030 جمعیت افراد مسن در ایران دو برابر خواهد شد. همچنین بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کنند، اما این نرخ در ایران بیش از 70 درصد است. بر این اساس هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر سال‌خوردگی جمعیت و گسترش شهرنشینی بر انتشار آلودگی در ایران طی دوره 1350 تا 1392 است. روش بررسی: در این پژوهش با توجه به نتایج ایستایی متغیرها از روش هم جمعی در قالب رهیافت خود رگرسیونی با وقفه‌های گسترده (ARDL) استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه سال‌خوردگی جمعیت با آلودگی هوا در ایران به صورت U- وارون است و با افزایش نسبت افراد مسن به کل جمعیت، در ابتدا سرانه انتشار گاز دی اکسید کربن افزایش می یابد، اما در ادامه مقدار انتشار آن روندی نزولی پیدا می‌کند. همچنین نتایج نشان داد که افزایش نسبی شهرنشینی در کوتاه مدت و بلند مدت منجر به افزایش انتشار آلودگی می‌شود. علاوه بر موارد فوق، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی سرانه در هر دو حالت کوتاه مدت و بلندمدت رابطه مثبت و معنی‌داری با سرانه انتشار گاز دی اکسید کربندارند. پیشرفت تکنولوژی نیز تنها در بلندمدت رابطه ای مثبت و معنی‌داری با انتشار آلودگیدارد. بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه با توجه به این که ضریب شهرنشینی دارای بیش‌ترین اثرگذاری برانتشار آلودگی است (06/3 در بلندمدت)، می بایست تمهیداتی از جانب سیاست‌گزاران اتخاذ شود تا رشد شهرها کم‌ترین آسیب را به محیط زیست وارد نماید. به عبارتی برنامه های‌ توسعه شهرها هماهنگ با مباحث زیست محیطی تدوین شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  10 - بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس
  محمد صادق صبا سید محمدباقر نبوی ابراهیم رجب‌زاده قطرمی غلامرضا سبزقبایی سولماز دشتی صغری رستمی
  10.22034/jest.2019.14547
  زمینه و هدف: پهنه های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می نمایند. از آن جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست کننده در آن ها می توان چکیده کامل

  زمینه و هدف: پهنه های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می نمایند. از آن جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست کننده در آن ها می تواند ما را در ارزیابی های زیست محیطی یاری دهد. این تحقیق به منظور بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس انجام گردید. روش بررسی: نمونه برداری از منطقه مورد مطالعه در پاییز سال 1388 و با 3 تکرار در هر ایستگاه جهت آنالیز دانه بندی و تعیین درصد مواد آلی رسوبات انجام شد و شناسایی موجودات ماکروبنتوز و سنجش عوامل فیزیکی شیمیایی با استفاده از نمونه بردار گرب و دستگاه Hach-HQ40d صورت گرفت. شاخص های تنوع شانون_ وینر و سیمپسون، یکنواختی کامارگو و غنای مارگالف و منهینک محاسبه و جهت بررسی توزیع داده ها از آزمون ناپارامتریک کولموگروف- اسمیرنف، جهت مقایسه و بررسی روابط بین شاخص های تنوع و تراکم، عوامل فیزیکی شیمیایی و پارامترهای رسوب از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون همبستگی اسپیرمن و جهت ارزیابی آلودگی محیطی نیز از الگوی ولچ استفاده شد. یافته ها: در مجموع 8 گروه از موجودات کف زی مشتمل بر 81 گونه شناسایی شدند که گروه های غالب ماکروبنتوزی به ترتیب شامل شکم پایان با 03/43%، پرتاران با 31/29% و دو کفه ای ها با 53/20% بودند. بیش ترین مقادیرتنوع شانون در ایستگاه 11 با مقدار 523/4 تعیین شد. هم چنین بیش ترین مقادیر شاخص های تنوع و غالبیت سیمپسون، یکنواختی کامارگو، غنای مارگالف و منهینک به ترتیب 948/0، 158/0، 828/0، 830/5 و830/2 محاسبه شد. بیش ترین و کم ترین میزان فراوانی به ترتیب 4920 و 560 عدد ماکروبنتوز در مترمربع در ایستگاه های 10 و 17 ثبت گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص های اندازه گیری شده در این مطالعه که همگی مؤید بالا بودن تنوع گونه ای ماکروبنتوزها در بسترهای گلی منطقه سجافی می باشد، می توان به این نتیجه رسید که منطقه مورد مطالعه از پتانسیل بالای زیست محیطی در زمینه حفظ غنای ذخایر بی مهرگان بنتیک برخوردار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  11 - ارزیابی میزان رویش جنگل در یک دهه با استفاده از قطعات نمونه دایم (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود، استان مازندران)
  محمود بیات فاطمه گرزین
  10.22034/jest.2019.14548
  چکیده زمینه و هدف: تعیین رویش جنگل از اساسی ترین اهداف و وظایف مدیریت جنگل است، که به علت پیچیده بودن فرایند تعیین حجم و رویش همیشه با چالش هایی برای بخش اجرا همراه بوده است. در یک برنامه‌ریزی دقیق، دانستن حجم موجودی سرپا و رویش الزامی است. رویش حجمی توده های جنگلی اسا چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: تعیین رویش جنگل از اساسی ترین اهداف و وظایف مدیریت جنگل است، که به علت پیچیده بودن فرایند تعیین حجم و رویش همیشه با چالش هایی برای بخش اجرا همراه بوده است. در یک برنامه‌ریزی دقیق، دانستن حجم موجودی سرپا و رویش الزامی است. رویش حجمی توده های جنگلی اساس تعیین میزان برداشت سالانه در برنامه ریزی و مدیریت بهره برداری چوب از جنگل به حساب می آید که برداشت این مقدار چوب باعث توسعه پایدار جنگل شده و بدون این که مشکلی هم برای این منابع با ارزش کشورمان ایجاد کند، تا حدودی می تواند نیازهای چوبی کشور را تامین کند. روش بررسی: در این تحقیق که در بخش گرازبن جنگل خیرود در استان مازندران انجام گرفت، با استفاده از 258 قطعه نمونه دایم 10 آری دایره شکل، رویش حجمی و تعداد درختان توده جنگلی به طریقه مستقیم، اندازه گیری و محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین تعداد در هکتار درختان به ترتیب برابر با 15/298و 4/290 اصله در سال 1382 و 1391می باشد. حجم در هکتار درختان به ترتیب برابر 8/335 و 7/367 سیلو در سال 1382 و 1391می باشد. گونه راش با وجود آن که 31 درصد تعداد درختان بخش گرازبن را تشکیل می دهد ولی به لحاظ حجم سرپا 57 درصد موجودی این بخش را تشکیل می دهد.رویش حجمی سالانه 4 سیلو در هکتار و رویش تعداد 8/5- اصله در هکتار و در سال می باشد. بحث و نتیجه گیری: در نهایت می توان اشاره کرد که آماربرداری با قطعات نمونه دایم اطلاعات و لازم و آمار دقیق را برای تعیین رویش حجمی و تعداد در اختیار قرار می دهد تا در اجرای مدیریت درست و تصمیم گیری های مناسب یاری رساند. ضمن این که برداشت این مقدار رویش حجمی علاوه بر کمک به اقتصاد، باعث توسعه پایدار جنگل می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  12 - ساخت مدل مفهومی تاب‌آوری کاربری اراضی شهری در برابر بلایا با رویکرد توسعه پایدار
  یاسر معرب اسماعیل صالحی محمدجواد امیری جهانبخش بالیست
  10.22034/jest.2019.14549
  زمینه و هدف: شهر، با شکل و شمایل کنونی اش، با توجه به تاریخ سکونت گاهی انسان (حداقل ده هزار سال)، موجودیتی نو- زاده- شده است. این موجود نو ظهور، اگر چه وسعت اندکی از کل سرزمین را اشغال کرده است، اما اکثریت جمعیت انسانی را درون خویش بلعیده است. از سوی دیگر انسان همواره چکیده کامل

  زمینه و هدف: شهر، با شکل و شمایل کنونی اش، با توجه به تاریخ سکونت گاهی انسان (حداقل ده هزار سال)، موجودیتی نو- زاده- شده است. این موجود نو ظهور، اگر چه وسعت اندکی از کل سرزمین را اشغال کرده است، اما اکثریت جمعیت انسانی را درون خویش بلعیده است. از سوی دیگر انسان همواره با بلایا و بحران های طبیعی و انسان ساخت روبه رو است. هر چند اجتناب از بحران ممکن نیست اما با طراحی مناسب می توان از صدمات این بحران ها کاست. لذا بررسی تاب آوری شهری یکی از موارد حیاتی برای آمادگی شهر در برابر بلایای طبیعی و انسان ساخت است. با افزایش میزان تاب آوری شهرها می توان خسارات ناشی از مخاطرات را به حداقل ممکن رساند. اهمیت این موضوع تا جایی است که، برخی از آن به عنوان الگوی جدیدی در تحولات شهرسازی یاد می کنند. روش بررسی: در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا از روش قیاسی همراه با نگرش سیستمی استفاده شود. یافته‌ها: به منظور تعیین ابعاد و مولفه های پیشنهادی تاب آوری کاربری اراضی شهری، مطالعات فراوان و متعددی در این زمینه صورت گرفته است. تا در نهایت ابعاد و معیارهای که از لحاظ کارشناسان(خبرگان متخصص در حوزه برنامه ریزی محیط زیست، شهرسازی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری) شاخص تر بوده اندبرای تاب آوری کاربری زمین پیشنهاد شده اند. بحث و نتیجه‌گیری: ابعاد و معیارهای تاب آوری کاربری اراضی شهری با رویکرد توسعه پایدار شناخته و تعیین شد و مدل مفهومی آن ترسیم گردید تا بتوان در راستای کاهش آسیب پذیری و تقویت تا ب آوری شهرها و ساماندهی آن ها گام های موثری برداشت. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  13 - بررسی چالش‌های شغلی آموزشگران مدیریت پسماند شهرداری تهران
  مجتبی خانجانی فرزام بابایی سمیرمی ابراهیم طلایی
  10.22034/jest.2019.14550
  زمینه و هدف: سازمان مدیریت پسماند همواره به دنبال آموزش شهروندان به‌منظور ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ است و به همین منظور با تدوین برنامه‌های آموزشی مدون، نسبت به آموزش مدیریت پسماند در بین عموم شهروندان اقدام می‌نماید. این مهم از طریق آموزشگران مدیریت پسماند شهردار چکیده کامل

  زمینه و هدف: سازمان مدیریت پسماند همواره به دنبال آموزش شهروندان به‌منظور ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ است و به همین منظور با تدوین برنامه‌های آموزشی مدون، نسبت به آموزش مدیریت پسماند در بین عموم شهروندان اقدام می‌نماید. این مهم از طریق آموزشگران مدیریت پسماند شهرداری صورت می‌گیرد. لیکن سؤالی که در این تحقیق مطرح است، این است که آموزشگران سازمان مدیریت پسماند شهرداری در انجام وظایف محوله خویش با چه چالش‌هایی روبرو هستند. چراکه معظلات و چالش‌های شغلی به‌عنوان عواملبازدارنده در اثربخشی آموزش‌ها قلمداد می‌شوند. روش بررسی: این تحقیق بر پایه پرسش نامه آکفیلت و کوت صورت گرفته است که در آن 172 آموزش گر شاغل در سازمان مدیریت پسماند شهرداری، پاسخ‌های خود را به 5 سؤال مطروحه در طیف لیکرت ارایه نمودند. یافته ها: بررسی چالش‌های شغلی نشان داد که سازمان محل اشتغال، فرصت‌های لازم و کافی برای یادگیری و رشد حرفه‌ای فراهم نکرده است و درعین‌حال 59 درصد آموزشگران اعتقاد داشته‌اند که سازمان، زمینه لازم برای ترغیب به یادگیری و رشد شغلی بیش تر را فراهم نمی‌کند. لیکن، آموزشگران در سطوح سنی 20-25 و بیش از 35 سال بیش از سایرین به دنبال فرصت‌هایی برای رشد حرفه‌ای هستند، و با افزایش سابقه خدمت، افراد رغبت کم‌تری برای استفاده از فرصت‌های رشد حرفه‌ای دارند. بحث و نتیجه گیری: نتیجه تحقیق نشان داد که تأثیر عوامل سازمانی پیشرفت، بیش از عوامل فردی است. یعنی افراد معتقد هستند که بیش از آن‌که خود برای پیشرفت و رشد حرفه ای تلاش کنند، سازمان باید این امکان را برای آنان فراهم نماید. ضریب رگرسیون محاسبه‌شده برای سنجه‌های رشد حرفه‌ای نشان داد که بخش‌های مختلفی بر فرآیند رشد حرفه‌ای اثرگذار هستند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  14 - بررسی ساختار جنگل‌های شمال ایران با استفاده از شاخص‌های نزدیک‌ترین همسایه (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جنگلی دشت ناز ساری-مازندران)
  پیمان فرهادی جواد سوسنی روح اله اسماعیلی اصغر فلاح
  10.22034/jest.2019.14551
  زمینه و هدف: اولین گام برای مدیریت مناسب جنگل ها داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه رشد، تکامل و چگونگی تاثیرپذیری ساختار توده های جنگلی از عوامل محیطی می باشد. با توجه به اهمیت توده های جنگلی شمال کشور و ارزش های محیط زیستی منطقه، در این مطالعه سعی شد ساختار گونه های موجو چکیده کامل

  زمینه و هدف: اولین گام برای مدیریت مناسب جنگل ها داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه رشد، تکامل و چگونگی تاثیرپذیری ساختار توده های جنگلی از عوامل محیطی می باشد. با توجه به اهمیت توده های جنگلی شمال کشور و ارزش های محیط زیستی منطقه، در این مطالعه سعی شد ساختار گونه های موجود در منطقه حفاظت شده جنگلی دشت ناز ساری استان مازندران با استفاده از شاخص های نزدیک ترین همسایه مورد بررسی گیرد. روش بررسی: به منظور بررسی ساختار در محدوده مورد مطالعه 56 هکتار از توده های جنگلی به صورت صددرصد مورد آماربرداری قرارگرفت و از شاخص های کلارک و اوانز، زاویه یکنواخت، شانون-وینر، آمیختگی، اندازه قطر برابر سینه و اختلاف قطر برابر سینه، جهت بررسی ساختار استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده میانگین شاخص های کلارک و اوانز و زاویه یکنواخت به ترتیب 70/0و 55/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی توزیعی مابین تصادفی و کپه ای است. میانگین شاخص های شانون- وینر و آمیختگی به ترتیب 40/0 و 06/0 محاسبه شد. با توجه به این که بیش تر سطح محدوده مورد مطالعه از پایه های بلوط تشکیل شده است، ارزش شاخص آمیختگی پایین محاسبه گردید. مقدار میانگین شاخص اندازه قطر برابر سینه 50/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی غالبیت ابعاد قطر برابر سینه گونه بلوط و مغلوب بودن گونه اوجا می باشد. گونه آزاد نیز از نظر غالب یا مغلوب بودن ابعاد قطر برابر سینه حد وسط بود. همچنین مقدار میانگین شاخص اختلاف قطر برابر سینه 32/0 محاسبه شد، که نشان دهنده ی اختلاف متوسط بین درختان مجاور یکدیگر از نظر ابعاد قطر برابر سینه است. بحث و نتیجه گیری: شاخص های به کار رفته در این تحقیق می توانند جهت تشریح ساختار و ویژگی های اکولوژیکی گونه های مختلف درختی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  15 - پویایی جمعیت ماهی بیاح (Liza abu, Heckel, 1843) در تالاب شادگان
  سیداحمدرضا هاشمی سید علی اکبر هدایتی رسول قربانی احمدرضا جبله
  10.22034/jest.2019.14552
  چکیده زمینه و هدف: در این تحقیق بررسی پارامترهای رشد و مرگ و میر ماهی بیاح (Liza abu)در تالاب شادگان مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: به منظور بررسی فراوانی های طولی و وزنی نمونه برداری ماهانه در پنج ایست گاه شامل دورق(ماهشهر)، رگبه، خروسی، سلمانه و عطیش صورت گرفت. د چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: در این تحقیق بررسی پارامترهای رشد و مرگ و میر ماهی بیاح (Liza abu)در تالاب شادگان مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: به منظور بررسی فراوانی های طولی و وزنی نمونه برداری ماهانه در پنج ایست گاه شامل دورق(ماهشهر)، رگبه، خروسی، سلمانه و عطیش صورت گرفت. در طول اجرای پروژه از فروردین 1392 تا اسفند 1392، تعداد 493 ماهی صید و ماهانه به منظور زیست سنجی به آزمایش گاه منتقل شد. یافته ها: میانگین طولی (±SD) برحسب میلی متر به ترتیب برای جنس نر(20±138)، جنس ماده( 18±138) و میانگین وزنی (±SD) برحسب گرم به ترتیب برای جنس نر( 13±33) و جنس ماده( 14±33) به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: معادله رابطه طول-وزن برای جنس ماده ماهی بیاح به صورت (R2=0.89، W=0.00001L3.33 (N=282 و برای جنس نر(,R2 =0.88W=0.00001L 2.98 (N=195حاصل شد. مقادیر طول بی نهایت جنس ماده، جنس نر و کل به ترتیب به صورت 247، 220 و 247 میلی متر، ضرایب رشد 56/0، 74/0، 66/0 و میزان مرگ و میر کل به ترتیب 83/2، 90/2 و 98/2، میزان مرگ و میر طبیعی به ترتیب 22/1، 36/1 و 22/1 و مرگ و میر صیادی به ترتیب73/1، 36/1 و 76/1 محاسبه گردید. با توجه به پارامترهای رشد و مرگ و میر به دست آمده از ماهیان و بر اساس شاخص انجمن شیلاتی آمریکا این ماهی جزء ماهیان با آسیب پذیری کم به حساب می آید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  16 - مدل‌سازی کریدور احتمالی پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) بین دو زیست‌گاه پناه‌گاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملی گلستان با روش کریدور حداقل هزینه
  حیدر روحی عبدالرسول سلمان ماهینی حمید رضا رضایی
  10.22034/jest.2019.14553
  چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل های ارتباطی و شاخص هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه لکه شدگی زیست گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست گاه در سیمای سرزمین می شود و به طور کلی تکه تکه شدگی پوشش گیاهی چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل های ارتباطی و شاخص هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه لکه شدگی زیست گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست گاه در سیمای سرزمین می شود و به طور کلی تکه تکه شدگی پوشش گیاهی و زیستگاه و جدا شدن آن ها از قطعات بزرگ تر را توصیف می کند. مدل سازی حداقل هزینه یک روش مورد استفاده برای تعیین کریدور احتمالی بین تکه های جداشده ی زیست گاه است. روش بررسی: هدف این مطالعه شناسایی زیست گاه های مطلوب برای پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) در پارک ملی گلستان و پناه گاه حیات وحش خوش ییلاق و محدوده ی بین این دو زیست گاه است، با توجه به این که این دو زیست گاه تقریبا نزدیک به هم قرار گرفته اند، اتصال آن ها به منظور حرکت ایمن و در عین حال مصرف حداقل انرژی توسط حیوان نقش بسیار مهمی در جریان ژنی و جلوگیری از انزوای ژنتیکی گونه دارد. یافته ها: در ابتدا مطلوبیت زیست گاه گونه در منطقه ی مورد پژوهش با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی و نرم افزار بایومپر مورد بررسی قرار گرفت. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده به عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل ارتفاع، شیب، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، فاصله از جاده ها، فاصله از روستاها، چشمه ها و رودخانه ها بوده است. سپس در ادامه ی این پژوهش بررسی احتمال وجود کریدور بین دو زیستگاه با روش کریدور حداقل هزینه مورد بررسی قرار گرفت بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از نقشه ی کریدور احتمالی نشان داد که بخش های شمالی پناه گاه حیات وحش خوش ییلاق و جنوب پارک ملی گلستان کوتاه ترین و امن ترین مکان برای جابه جایی حیوان است. حفاظت از این نواحی مهم از اهمیت به سزایی برخوردار است. زیرا بهترین کریدورهایی که پلنگ می تواند از طریق آن بین دو زیست گاه جابه جا شود، در این بخش قرارگرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  17 - تنوع ریخت‌شناسی در دو جمعیت ماهی Aphanius dispar در دو چشمه گوگردی واقع در استان بوشهر
  مهدی بی باک مسعود ستاری علی آقارخ عادله حیدری
  10.22034/jest.2019.14555
  چکیده زمینه و هدف: در این مطالعه خصوصیات ریخت‌شناسی دو جمعیت از ماهیان آفانیوس( Aphaniusdispar) در دو چشمه گوگردی اهرم و دالکی واقع در استان بوشهر با استفاده از ویژگی‌های ریخت‌شناسی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. روش بررسی: درمجموع 60 قطعه ماهی که شامل 30 قطعه در هر چشمه چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: در این مطالعه خصوصیات ریخت‌شناسی دو جمعیت از ماهیان آفانیوس( Aphaniusdispar) در دو چشمه گوگردی اهرم و دالکی واقع در استان بوشهر با استفاده از ویژگی‌های ریخت‌شناسی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. روش بررسی: درمجموع 60 قطعه ماهی که شامل 30 قطعه در هر چشمه با تور مخروطی صید گردید. در نتایج ریخت سنجی ابتدا داده‌ها با استفاده از فرمول بکام استاندارد شدند، سپس از آزمون‌های تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) و تحلیل تابع متمایزکننده (DFA) و آزمون کلاستر (CA) قرار گرفت. همچنین از آزمون Wilks´ Lambda به‌منظور مقایسه تفاوت‌های مشاهده‌شده در گروه‌های موردمطالعه استفاده شد. یافته‌ها: از بین 78 فاصله تراس آنالیز شده، 42 فاصله تفاوت معناداری را بین جمعیت های ماهی آفانیوس در رودخانه‌های اهرم و دالکی نشان دادند (P<0.05). جمعیت‌های موردمطالعه را می‌توان با اختلاف ریخت‌شناسی به خصوص در پیش مخرجی، ارتفاع بدن، فاصله باله سینه‌ای نسبت به باله شکمی، فاصله باله شکمی نسبت به باله مخرجی، طول ساقه دمی، طول سر، پیش شکمی، طول پشتی و پیش چشمی از هم متمایز کرد. بحث و نتیجه‌گیری: احتمالاً تفاوت‌های مورفولوژیکی این دو جمعیت نشان‌دهنده دو ذخیره مجزا در این دو چشمه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  18 - طراحی الگوی بومی در اقلیم گرم و خشک جهت کاهش مصرف انرژی در بخش مسکن (مطالعه موردی: شهر یزد)
  شکوفه عوضعلیپور حقیقت پرست یزدان تقی زاده حسین ذبیحی
  10.22034/jest.2019.14554
  چکیده زمینه و هدف : با توجه به رشد روز افزون جمعیت و به تبع آن بحران ناشی از افزایش تقاضای مصرف انرژی، مدیریت الگوی مصرف انرژی امروزه به امری جدایی ناپذیر از مقوله پایداری تبدیل شده است .بدین منظور در این پژوهش با نگاه ویژه به اهمیت صرفه جویی انرژی و با هدف بهینه سازی چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف : با توجه به رشد روز افزون جمعیت و به تبع آن بحران ناشی از افزایش تقاضای مصرف انرژی، مدیریت الگوی مصرف انرژی امروزه به امری جدایی ناپذیر از مقوله پایداری تبدیل شده است .بدین منظور در این پژوهش با نگاه ویژه به اهمیت صرفه جویی انرژی و با هدف بهینه سازی مصرف آن در بخش مسکن از طریق معاصر سازی طراحی الگوی بومی در مناطق گرم و خشک پرداخته شده است. روش بررسی: از این رو با بررسی مصرف انرژی در این بخش و در الگوهای مختلف و هم چنین طراحی الگوی مصرف بهینه انرژی در راستای دست یابی به امر مهم ، به جمع آوری اطلاعات مورد نظر پرداخته شده است. روش پژوهش به کار گرفته شده در این پژوهش از نوع اسنادی و کیفی است که با بهره گیری از مشاهده فعال و مستند سازی به جمع آوری اطلاعات مورد نظر پرداخته شده است. یافته ها : با در نظر داشتن این نکته که در پژوهش حاضر مطالعات صورت گرفته بر روی نمونه موردی شهر یزد است، سبک طراحی بناها هم چون ( جهت قرار گیری، ضخامت بندی جداره ها، ارتفاع سازه های درونی و ...) و نیز عناصر مورد استفاده ( ایوان ها، گیاهان، جریان باد و ...) که تاثیر مستقیمی در بهینه سازی مصرف انرژی دارند، مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه گیری: در نتیجه این پژوهش بابررسی الگوی معماری بومی و الگوهای مسکونی مدرن به نتایج مشابهی در راستای کاهش مصرف انرژی رسیده است که با تلفیق روش های ساختاری این دو سبک از معماری می توان به الگوی مشترکی تحت عنوان الگوی پایداری دست یافت که به کارگیری آن روش کار آمدی در راستای کاهش مصرف انرژی می تواند باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  19 - ارزیابی CBA (سود و زیان) اجرای جداره‌های عمودی سبز در تهران
  مریم آزموده شاهین حیدری زهرا زمانی
  10.22034/jest.2019.14556
  چکیده زمینه و هدف: مشکلات محیط زیستی و خارج شدن شهرها از بافت طبیعی خود، موجب شده است که طراحان شهری در پی احیای نیازهای حیاتی شهرها همچون فضای سبز و چشم اندازهای طبیعی باشند و برای این کار از تجهیزات جدید بهره جویند. سطوح سبز عمودی یکی از گزینه‌هایی است که در سال‌های چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: مشکلات محیط زیستی و خارج شدن شهرها از بافت طبیعی خود، موجب شده است که طراحان شهری در پی احیای نیازهای حیاتی شهرها همچون فضای سبز و چشم اندازهای طبیعی باشند و برای این کار از تجهیزات جدید بهره جویند. سطوح سبز عمودی یکی از گزینه‌هایی است که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این فناوری مانند هر سیستم نوین دارای مزایا و چالش‌هایی است. یکی از چالش‌های اساسی این جداره‌ها، بازدهی اقتصادی آن‌هاست. روش بررسی: در این پژوهش از ارزیابی CBA[1] ( تحلیل سود و زیان) برای بررسی چالش مطرح شده استفاده می‌شود. در حقیقیت با درنظر گرفتن صرفه‌های اقتصادی ناشی از استفاده از این جداره‌ها در کنار هزینه‌های مربوط به نصب، اجرا و نگه‌داری درک بهتری از بازدهی اقتصادی آن‌ها حاصل می‌شود. هزینه‌های اجرا و نگه‌داری برمبنای اطلاعات شرکت‌های مجری این سیستم‌ها در تهران و صرفه اقتصادی آن‌ها براساس کاهش انرژی مصرفی در ساختمان شبیه‌سازی شده با جداره‌ی سبز مورد کاوش قرار گرفت. یافته ها: طبق بررسی‌های صورت گرفته، هزینه‌های اجرا و نگه‌داری جداره‌های سبز در مقابل کاهش هزینه‌های مربوط به بارهای سرمایشی و گرمایشی، چندین برابر هستند. بحث و نتیجه گیری: براساس این پژوهش با توجه به هزینه بالای اجرا و نگه‌داری جداره‌های عمودی سبز با درنظرگرفتن کاهش هزینه‌های مربوط به سرمایش و گرمایش، این سیستم‌ها مقرون به صرفه به نظر نمی‌رسند. به‌علاوه سایر صرفه‌های اقتصادی مطرح برای این جداره‌ها هم‌چون برگشت هزینه انجام شده از راه تولید اکسیژن، کاهش مالیات کربن، افزایش ارزش افزوده‌ی ملک، کاهش تولید انرژی در نیروگاه‌ها و کاهش هزینه‌های درمانی ناشی از کاهش آلودگی هوا مسایلی هستند که مربوط به بهره‌گیری از گیاهان و نه الزاما جداره‌های سبز است. بدین ترتیب با بهره‌گیری از پوشش‌های گیاهی به اشکال مختلف در قالب فضای سبز نیز فواید مندرج در موارد فوق با صرف هزینه بسیار کم‌تر حاصل خواهد شد. 4- Cost- Benefit Analysis پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  20 - بررسی عوامل موثر بر مدیریت بصری دید‌ها و چشم‌انداز‌ها به سمت ابنیه با ارزش تاریخی – عملکردی (مطالعه موردی: منظر خیابانی آستانه سید علاالدین حسین شیراز)
  فریال احمدی علی رضا صادقی
  10.22034/jest.2019.14557
  چکیده زمینه و هدف: امروزه هویت بخشی به حوزه های شهری از طریق حفظ، ارتقا شخصیت و توانمند سازی (عملکردی و فرمی) بناهای با ارزش تاریخی عملکردی، که به عنوان نشانه در خاطره جمعی و تصویر ذهنی انسان ها از جایگاه ویژه ای برخوردارند، امری با ارزش در مباحث طراحی شهری است. در این چکیده کامل

  چکیده زمینه و هدف: امروزه هویت بخشی به حوزه های شهری از طریق حفظ، ارتقا شخصیت و توانمند سازی (عملکردی و فرمی) بناهای با ارزش تاریخی عملکردی، که به عنوان نشانه در خاطره جمعی و تصویر ذهنی انسان ها از جایگاه ویژه ای برخوردارند، امری با ارزش در مباحث طراحی شهری است. در این زمینه به نظر می رسد اتخاذ تدبیری که فرصت دید به این ابنیه را فراهم آورد و کیفیت نفوذ پذیری بصری را به محیط قرارگیری این ابنیه ببخشد، از راهکار های توانمند سازی این بنا ها به حساب می آید. روش بررسی: در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و شیوه های تحقیق مرور متون و منابع و اسناد تصویری در بستر مطالعات کتابخانه ای و همچنین از روش تحقیقی موردی و شیوه تحقیق مشاهده و مصاحبه در بستر مطالعات میدانی استفاده شده است. همچنین منظر خیابانی آستانه سید علاءالدین حسین واقع در بافت قدیم شیراز به عنوان مطالعه موردی این تحقیق معرفی و ویژگی های آن تحلیل شده است. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان می دهد که دیدها و چشم انداز ها، به عنوان انگاره های اصلی سازمان بصری و منظر شهری، عناصری هستند که می توانند از طریق قانونمندی هایی، زمینه نفوذپذیری بصری بناهای با ارزش تاریخی عملکردی را فرهم آورند. نتیجه گیری: تحقیق پیش رو ضمن تدقیق مفاهیم مرتبط با چشم انداز های شهری و جایگاه آنها در مدیریت و مطالعات بصری، به تحلیل قانون مندی های جهانشمول حاکم بر طراحی هدفمند و آگاهانه چشم انداز ها به سوی ابنیه با ارزش تاریخی عملکردی درون شهری پرداخته است. همچنین با بهره گیری از قانون مندی های تدقیق شده، راهکار هایی به منظور بهبود کیفیت منظر خیابانی آستانه سید علاءالدین حسین شیراز ارائه گردیده است. پرونده مقاله