پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزایش شدت فشارهای انسانی و پیدایش الگوهای مدیریت تاب‌آور محور در مناطق حفاظت‌شده، مبحث ارزیابی ارتباطات زیستگاهی و نقش هر لکه زیستگاهی و موقعیت قرارگیری آن بیش‌ازپیش مهم گشته است. در این پژوهش با در نظرگیری این رویکرد، به تدوین الگوی زون ‎‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین بر اساس لکه‌های زیستگاهی گونه قوچ و میش البرز مرکزی پرداخته ‌شده است. در این راستا، نقشه لکه‌های زیستگاهی این‌ گونه برای بررسی شاخص ارتباطات انتخاب ‌شده است. شاخص‌های منتخب در دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، به ترتیب دو شاخص IF و IIC انتخاب شده که بر اساس تئوری گراف در محیط نرم‌افزار Graphab و بر اساس مدل اقلیدسی مدل‌سازی شده است. پس از بررسی و روی‌هم گذاری نتایج به‌دست‌آمده، لکه‌های سمت شرق منطقه (لکه‌های 1 و 4) در هر دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، بالاترین میزان شاخص را به ترتیب با عدد 0/75 و 0/56 برای شاخص IIC و 15+3.17E و 12+3.84E برای شاخصIF نشان می‌دهند. نقشه‌های خروجی روی‌هم ‌گذاری شده و نقشه نهایی اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی به‌دست ‌آمد. در مرحله بعد، با روی‌هم ‌گذاری نقشه‌های اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی و زون ‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین، نواحی حفاظتی جدیدی به منطقه بر اساس اهمیت محدوده برای برقراری حفظ ارتباطات زیستگاهی معرفی ‌شد. این پژوهش با معرفی ارزیابی ارتباطات برای حفظ تنوع زیستی، قدمی نوین در توسعه الگوی زون ‌بندی مناطق حفاظت‌شده برداشته و می‌تواند برای مناطق دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

جاده‌ها و بزرگراه‌ها با قطع ارتباطات زیستگاهی به ‌شدت بر وضعیت ارتباطات بوم‌شناختی سیمای سرزمین اثرگذار هستند و منجر به تکه‌تکه شدن زیستگاه‌های موجود شده و یکی از عوامل تهدیدکننده بقای حیات‌وحش می‌باشند. پژوهش حاضر به بررسی اثر جاده میان‌گذر تهران-مشهد از میان پارک ملی گلستان بر جمعیت گونه قوچ و میش اوریال می‌پردازد تا بتواند بهترین نقطه را برای احداث دالان ارتباطی شناسایی نماید. برای ارزیابی ارتباطات گونه، دو مقیاس زیست‌بوم و لکه انتخاب شد. در مقیاس زیست‌بوم از نظریه مدار و شاخص گلوگاه و در مقیاس لکه از نظریه گراف و شاخص مرکزیت بینابینی (BC) استفاده گردید. با روی ‌هم گذاری محدوده گلوگاه ارتباطی و در نظرگیری کوتاه‌ترین مسیر به لکه‌ای که بیشترین نقش را در حفظ شاخص BC داشت، مکان بهینه برای احداث دالان شناسایی شد. نتایج این پژوهش نشان داد در سمت شرق منطقه به دلیل مطلوبیت بالاتر زیستگاه قوچ و میش اوریال، لکه‌های زیستگاهی تراکم بیشتری داشته و با تلفیق نظریه‌های مدار و گراف، جاب جایی بیشتری نیز صورت می‌گیرد. احداث دالان در این منطقه احتمالا به افزایش جابجایی گونه، حفظ جمعیت آن و جلوگیری از انزوای زیستی و در نتیجه بهبود وضعیت زیستگاه‌های پایین‌دست کمک خواهد شد. تفاصيل المقالة

سابقه و هدف: عدم توجه به مدیریت پسماندهای بیمارستانی مشکلات عدیده ای را ایجاد نموده به طوری که پیامد بی توجهی به مدیریت این گونه پسماندها محیط زیست و سلامت انسان را در معرض خطر جدی قرار داده است. این تحقیق در سال1394 و به صورت موردی در بیمارستان دکتر شریعتی تهران جهت بررسی وضع موجود مدیریت پسماندهای بیمارستانی و ارائه راهبردها و پیشنهادات عملی برای بهبود روند مدیریت پسماندهای بیمارستانی به انجام رسیده است. مواد و روش ها: برای تعیین وضعیت موجود، پس از بازدید از محل و کنترل نحوه مدیریت پسماندها به مدت 3ماه، پرسشنامه ای با استفاده از روشSWOT و مقیاس امتیاز دهی لیکرت تدوین و بین جامعه آماری 30 نفر پخش شد و نتایج حاصل از آن برای تدوین ماتریس عوامل داخلی و خارجی و جداول روش های SPACE و Freeman مورد استفاده قرار گرفت.نتایج: بررسی ها نشان داد امتیاز بدست آمده برای ماتریس عوامل خارجی 2/34 و امتیاز بدست آمده برای ماتریس عوامل داخلی 2/61 میباشد. در راستای تعیین دقیق تر وزن هر یک از عوامل خارجی و داخلی، اقدام به تشکیل ساختار درختی و مقایسات زوجی بر اساس مدل سلسله مراتبی(AHP) و از طریق نرم افزارExpert Choice گردید. برای تعیین موقعیت بیمارستان از روشSPACE استفاده شد که بیمارستان در وضعیت SO قرار گرفت. در پایان برای اولویت بندی راهبردها از دید ذینفعان از روش Freemanاستفاده شد که راهبرد "رعایت دقیق مدیریت پسماند ها" با امتیاز +75 رتبه اول را به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: در نهایت میتوان اینطور نتیجه گیری کرد که روش های مدیریتیSPACE و Freeman روش های مناسب و کارآمدی برای ارائه برنامه های راهبردی در زمینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی میباشند. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با استفاده از مدل آسیب پذیری و بررسی وضعیت کیفی آب با استفاده از شاخص کیفیت آب و در نهایت ارائه راهکار جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی یا کاهش بار آلودگی و بهبود کیفیت آب می باشد. روش بررسی: پس از جمع آوری اطلاعات و تکمیل اطلاعات در سه نوبت بازدید، محدوده حوزه آبریز تعیین وبه هشت بازه تقسیم گردید. سپس ایستگاه های نمونه برداری براساس معیارهای مرتبط انتخاب ونمونه برداری به صورت فصلی انجام و با استفاده از نتایج، مقدار شاخص کیفیت منابع آب ایران و آسیب پذیری حوزه با روش راستیک محاسبه شد. یافته ها : بر اساس شاخص کیفیت منابع آب، سرشاخه ها و شاخه اصلی رودخانه دررده کیفی نسبتاً بد تا نسبتاً خوب قرار گرفتند. میزان آسیب پذیری حوزه آبریز نیز 59 می باشد که نشان از حساسیت زیاد دارد. وجود منابع آلاینده ازجمله کارگاه های پرورش ماهی، مرغداری ها، کشتارگاه، شهرکهای صنعتی و مناطق شهری و روستایی حاشیه رودخانه و تخلیه فاضلاب، منجر به ایجاد آلودگی خصوصا در قسمتهای میانی و پایاب حوزه شده است. این آلاینده ها تحت تأثیر رشد جمعیت و توسعه صنایع و کشاورزی درحال افزایش است. بحث و نتیجه گیری: جهت بهبود وضعیت کیفی و جلوگیری از ایجاد آلودگی از راهکارهای مدیریتی استفاده شده و برنامه های پیشنهادی در قالب 1 برنامه سازه ای، 4 برنامه غیرسازه ای و 2 برنامه مشترک ارائه شده اند. پیشنهاد می شود شناسایی منابع آلاینده و اقدامات حفاظت کیفی و کنترل آلودگی در قالب مطالعات کیفی در حوزه های استان و طرح‌ پایش کیفی آب با اعمال اصلاحات صورت پذیرد. تفاصيل المقالة

در سالهای اخیر جهت توسعه شبکه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی، توجه به مناطق همگن معرف رو به افزایش است. که یکی از آنها، اکوریژن میباشد. اکوریژنها محدوده هایی از سرزمین هستند که دارای شرایط محیطی یکنواخت می باشند. هدف از این تحقیق، تعیین اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران به عنوان مبنا و پیش نیاز توسعه مناطق تحت حفاظت ساحلی-دریایی با توجه به رویکردهای نوین جهانی بوده است. لذا، شناسایی اکوریژنهای سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان با در نظر گرفتن معیارهای معتبر و مشترک جهانی انجام گرفت. معیارهای مورد استفاده در این بررسی، بر اساس نتایج حاصل از بررسی سوابق تحقیق در این زمینه در سطح جهانی در حوزه جغرافیای زیستی به انجام رسید و سه معیار درجه حرارت سطحی آب، عمق و جریان‌های دریایی به عنوان مهمترین مؤلفه ها در این ارتباط در نظر گرفته شد. نقشه های معیارهای تعیین شده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با یکدیگر همپوشانی داده شد و پس از انطباق پهنه های شناسایی شده با محدوده های تقسیمات کشوری، مرز و محدوه نهایی اکوریژنهای سواحل جنوبی کشور تفکیک شدند. نتایج نشان داد که بر این مبنا، در سواحل جنوبی ایران 5 اکوریژن در نواحی کرانه ای چهار استان ساحلی جنوب قابل شناسایی و تحدید حدود است. این تقسیم بندی که برای نخستین بار در ایران به انجام رسیده است، میتواند مبنا و گامی برای گزینش مناطق تحت حفاظت ساحلی- دریایی و یا بررسیهای بوم شناختی در نظر شود. تفاصيل المقالة

توسعه پایدار،‌ توسعه ای است که بدون تهدید توانمندی های نسل آینده در تامین نیازهای خود،‌به نیازهای نسل حاضر پاسخ گوید. بنابراین یکی از مهم ترین اقدامات برای دستیابی به توسعه پایدار آن است که قبل از اجرای هر طرح توسعه، مطالعات مختلف زیست محیطی انجام شود زمینه و هدف در این مطالعه با هدف بررسی توان و ارزیابی تغییرات زمانی مکانی شهر یاسوج، تلاش شده است بر پایه بکارگیری تکنیک ترکیب خطی وزن دار،‌ تناسب منطقه برای کاربری توسعه شهری پیش بینی شود. همچنین به بررسی روتد تغییرات زمانی مکانی شهر یاسوج پرداخته شود . روش بررسی به منظور بررسی میزان توان و ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی در راستای توسعه شهری، براساس نظرات کارشناسان و بررسی پژوهش های قبلی، معیارها و زیرمعیارهای پیشنهادی مشخص گردید. سپس مقایسات زوجی ابعاد و معیارها، با استفاده از تکنیک AHP به کمک 30 نفر از اعضای هیئت علمی و کارشناسان متخصص صورت پذیرفته است.. پس از انجام مقایسات زوجی، لایه های اطلاعاتی معیار های مورد نظر در محیط Idrisiاستانداردسازی شده و در محیط GIS، لایه های مذکور به منظور تعیین تناسب اراضی برای توسعه ی شهری ترکیب شدند. در ادامه، جهت بررسی روند تغییرات زمانی-مکانی کاربری اراضی محدوده شهر یاسوج در سه مقطع زمانی 1986، 2001 و 2016 از تصاویر ماهواره لندست، سنجنده های TM ، ETM+ و OLI که در محیط نرم افزار Envi 5.1 آماده سازی شد، استفاده شد. یافته ها بر اساس روند تغییرات کاربری اراضی محدوده شهر یاسوجْ، بخش مسکونی یا شهری تغییرات گسترده ای داشته است که این تغییرات از کاربری های اطراف شامل جنگل، مرتع، کشاورزی و پیکره های آبی بوده است. جنگل که در اطراف شهر یاسوج و در داخل شهر قرار دارد خدمات اکوسیستمی زیادی برای این ناحیه تولید می کند که با افزایش و توسعه شهر این خدمات از نظر کمی و کیفی کاهش یافته، به همین دلیل باید مورد توجه قرار بگیرد. بحث و نتیجه گیری نتایج به دست آمده از این تحقیق می تواند به عنوان الگویی جهت انتخاب مکان های مناسب توسعه شهری با توجه به رعایت ملاحظه های زیست محیطی مورد استفاده قرار گیرد و نتایج نشان می دهد ، مطالعاتی که بر مبنای داده های مکانی به خصوص در زمینهسکونت گاه های انسانی ( به دلیل ذات تغییر پذیر آن ها) انجام می گیرند می توانند مبنای برنامه ریزی های دقیق قرار بگیرند تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: پساب صنعت قند به دلیل بار آلایندگی بالا و همچنین حضور پیش سازها و ترکیبات رنگی مختلف و گل حاصل از تصفیه آهکی به طور طبیعی دارای تخریب پذیری کمی می باشد. در این تحقیق، پارامترهای موثر برتصفیه پساب صنعت قند چغندری با روش فتوفتتون بررسی و با استفاده از روش سطح پاسخ برای بهینه سازی روش مورد ارزیابی قرار گرفته شد.روش بررسی: تحقیق در مقیاس آزمایشگاهی انجام پذیرفته و در آن پساب کارخانه قند قزوین از نظر شدت بار آلودگی با در نظر گرفتن کاهش سه فاکتور COD،رنگ و میزان فنول کل با استفاده از فرایند اکسیداسیون پیشرفته (فتوفتتون) بررسی گردید. از روش های آزمون استاندارد آیکومزا و آب و فاضلاب به منظور تعیین کیفیت شیمیایی پساب در قبل و پس از تصفیه استفاده شد. نتایج حاصل از این آزمایش ها در انتها به واسطه مدل سازی با روش سطح پاسخ بهینه گردید.یافته ها: شرایط بهینه رنگبری با استفاده از روش سطح پاسخ عبارت بود از : 1/6 pH، غلظت سولفات آهن ppm20، غلظت پراکسید هیدروژن ppm1500 و زمان تماس: 15 دقیقه. میزان رنگبری و تجزیه ترکیبات فنولیک در این نقاط بهینه به دست آمده حاصل از فرایند فتوفتتون، به ترتیب 92/73 و 9/93 درصد بود.بحث و نتیجه گیری: فرایند فتوفتتون دارای راندمان مناسب در تصفیه پساب صنعت قند در حذف پارامترهای مهمی چون ناخالصی های رنگی، ترکیبات فنولیک و COD می باشد. همچنین نتایج آماری نشان دهنده معنادار بودن پارامترهای pH، غلظت معرف فنتون و زمان تماس در راندمان تصفیه در طی فرایند فتوفنتون بود. ( 05/0 p< ) تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: گسترش شهری موجب تغییرات زیربنایی در ساختار و کارکرد بوم شناسی سیمای سرزمین و تغییر تدریجی ساختار مکانی و الگوی سیمای سرزمین می شود. با توجه به اهمیت درک اجزای محیط زیست شهری و چگونگی تعاملات بین این اجزا، هدف از این مطالعه تحلیل گرادیانت شهری- روستایی کلان شهر تهران با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین برای کمی کردن الگوی سیمای سرزمین می باشد.مواد و روش ها: اطلاعات تحقیق در سال 1398 گردآوری و از ترکیب آنالیز گرادیانت و سنجه های سیمای سرزمین برای کمی سازی الگوی سیمای سرزمین تهران استفاده شد. نقشه های کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 7 و 8 مربوط به سال های 2008 و 2018 در نرم افزار ENVI 5.3به طبقات انسان ساخت، اراضی باز، پوشش گیاهی و آب طبقه بندی شدند. ترانسکت هایی با ابعاد Km4Km* 4 در چهار جهت اصلی، با عبور از منطقه 12 طراحی و برای محاسبه سنجه های تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم لبه، درصد سیمای سرزمین، میانگین مساحت لکه ها و متوسط شاخص شکل در سطح سیمای سرزمین و کلاس از روش پنجره متحرک استفاده شد.یافته ها: از سال 2008 تا سال 2018 توسعه شهری موجب افزایش تراکم لکه ها در سیمای سرزمین شده است. به طوری که در ترانسکت مرکزی پیوستگی سیمای سرزمین کاهش و از هم گسیختگی اجزای ساختاری سیمای سرزمین افزایش یافته است. در سطح سیمای سرزمین تعداد لکه ها و تراکم لبه افزایش و میانگین مساحت لکه ها و متوسط شاخص شکل کاهش یافته است. در سطح کلاس نیز میانگین مساحت لکه های اراضی باز و انسان ساخت افزایش یافته است.بحث و نتیجه گیری: در طول ترانسکت ها علاوه بر تغییرات کاربری ها، شکل و تراکم لکه ها نیز تغییر کرده و روند این تغییرات در طول ترانسکت ها از هم متفاوت است. درصد اراضی انسان ساخت ماتریس غالب در ترانسکت های نزدیک به مرکز تجاری تهران می باشند و مساحت لکه های پوشش گیاهی و آبی از سال 2008 تا 2018 کاهش یافته است. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: در میزان استفاده از منابع سوختی تجدیدناپذیر مانند سوختهای فسیلی افزایش بی رویه ای وجود دارد. در چنین شرایطی مقدار زیادی از این سوختها به طور نامطلوب مصرف می شود و هدر می رود. این پژوهش با هدف تعیین ردپای بوم شناختی کربن حاصل از مصرف بنزین و گازوئیل طی سال 1395 در بخش حمل و نقل شهرستان بندرعباس صورت پذیرفت. روش بررسی: ابتدا سرانه مصرف سوخت بنزین و گازوئیل بخش حمل و نقل شهرستان بندرعباس جهت یک سال برآورد گردید. میزان مصرف سوخت فوق در کلیه وسائط نقلیه از طریق ترازنامه انرژی سال 95 به دست آمد. میزان مصرف بنزین و گازوییل در بخش حمل و نقل به هکتار زمین مورد نیاز برای جبران آلودگی های ناشی از آن سنجیده شد. پس از بدست آوردن ردپای بوم شناختی، مقدار زمین جنگل مورد نیاز در ضریب تعادل (26/1) ضرب شد. یافته ها: مصرف یکساله بنزین شهرستان بندرعباس به میزان 36/448 میلیون لیتر و مصرف گازوئیل به میزان 8/351 میلیون لیتر است. کربن آزاد شده از مصرف بنزین 286،496 تن و کربن آزاد شده از مصرف گازوئیل در بخش حمل و نقل برابر با 257،193 تن می باشد. برای جذب هر 8/1 تن کربن آزاد شده، یک هکتار زمین جنگل مورد نیاز است. ردپای بوم شناختی حاصل از مصرف بنزین 200،547 هکتار جهانی و ردپای هر نفر 295/0 هکتار جهانی است. ردپای بوم شناختی حاصل از مصرف گازوئیل جمعیت شهرستان بندرعباس 180،035 و هر نفر 265/0 هکتار جهانی است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به جمعیت شهرستان و وسعت آن، به هر یک از ساکنان شهر 488/1 هکتار زمین اختصاص می یابد. مصرف زمین ساکنان شهرستان بندرعباس 2/0 برابر بیش از مساحت شهر است. تفاصيل المقالة

چکیده این مطالعه از تاریخ 1/11/1384 لغایت 30/5/1386با هدف ارایه برنامه مدیریت راهبردی توسعه طبیعت گردیدربزرگترین جزیره خلیج فارس (قشم)به انجام رسید. بدین منظوردرگام نخست به شناسایی جاذبه های طبیعی، میراث فرهنگی وتاسیسات زیربنایی این جزیره اقدام شد. درادامه با بهره گیری از مدل های اکولوژیک سرزمین ایران کارتعیین پتانسیل و توان اکولوژیک منابع تفرجگاهی منطقه به منظور استقرار کاربری های تفرج گسترده و متمرکز درمقیاس 1:50000 به انجام رسید. با هدف پیش بینی نیازهای منطقه از نظر مراجعین، تعداد 65 عدد پرسشنامه کلاوسون در زمان حداکثرتقاضا (نوروز1385) تکمیل گردید. برنامه راهبردی توسعه صنعت اکوتوریسم به روش SWOT پیشنهاد شد. این روش مبتنی برشناسایی عوامل داخلی (نقاط ضعف وقوت) وعوامل خارجی (فرصت ها وتهدیدات) محیط تحت بررسی است. دراین تحقیق کارشناسایی این عوامل با استفاده از ابزار پرسشنامه و به روش دلفی(انتخاب خبرگان) به انجام رسید. نتایج این مطالعه نشان می دهد علی رغم وجود منابع با لقوه مناسب که می تواند این جزیره را به قطب گردشگری منطقه مبدل نماید، وجود کمبودهایی درتاسیسات زیربنایی و نبود اطلاع رسانی شایسته و بازاریابی مناسب، سبب شده درحال حاضرجزیره از نظر وضعیت راهبردی در شرایط رقابتی(استراتژی ST) قرار گیرد. با توجه به نتایج تجزیه و تحلیل های به عمل آمــده در قالب جــداول برنامه ریزی راهبردی کمی توسعه طبیعت گردی جزیره قشم(QSPM)، چهار راهبرد مبتنی برشرایط رقابتی پیشنهادگردید. با ملحوظ داشتن شرایط فنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی درزمان اجرای این مطالعه که در روش SWOT از آن بـه عنــوان نمره جذابیت یـاد می شود، استراتژی " استفاده از ا مکانات اقامتی و خدماتی سازمان توسعه و عمران قشم برای سرویس دهی اولیه به گردشگران منطقه درکوتاه مدت" به عنوان اولین و موثرترین راهبرد به منظور بهبود شرایط حال حاضر پیشنهادگردید. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: این مطالعه از تاریخ 1/11/1391 لغایت 30/9/1392با هدف بررسی اثرات محیط زیستیشهرک صنعتی فولاد جعفری در مرحله ساختمانی به انجام رسید. پروژه احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به مساحت 8/96هکتار با هدف تولید آهن اسفنجی و فولاد درمحدوده دهستان کمازان وسطی از توابع شهرستان ملایر صورت گرفت. روش بررسی: دراین مطالعه ابتدا کار شناسایی و بررسی وضعیت موجود محیط زیست منطقه درقالب سه محیط فیزیکو شیمیایی، بیولوژیکی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به انجام رسید. بدین منظور پس از تعیین عمق و محدوده مطالعاتی کارنمونه برداری از پارامترهای هوا، خاک، آب و صوت انجام شد. بررسی اثرات محیط زیستی ناشی از مرحله ساختمانی شهرک صنعتی بر محیط بیولوژیکی نیز تاشعاع25/13کیلومتری ازمحدوده بلافصل یعنی فاصله تا منطقه حفاظت شده لشگردر به انجام رسید. شناسایی محیط ا قتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز با بهره گیری از نتایج سرشماری اولیه نفوس ومسکن آبان ماه 1390 و بازدید کارشناس محیط اقتصادی و اجتماعی پروژه وثبت مشاهدات ایشان انجام شد. به منظور تطابق کاربری پیشنهادی با توان فیزیکی و اکولوژیکی منطقه تحت بررسی، مطالعه ارزیابی توان اکولوژیک به روش سیستمی و با استفاده از مدل های چند عامله ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران تحت برنامه Arc GIS ودر مقیاس 1:10000صورت گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد به منظور استقرار کاربری توسعه صنعتی، 6/8 درصد عرصه توان طبقه I (بسیار مناسب)، حدود 75 درصد از محدوده بلافصل دارای توان طبقه II (مناسب) و حدود 4/16 درصد واجد توان طبقه III (نامناسب) می باشد. بررسی اثرات محیط زیستی احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام پذیرفت.به منظور تعیین اولویت اثرات محیط زیستی مرحله ساختمانی پروژه احداث شهرک صنعتی، ابتدا مهم ترین آلاینده های محیطی براساس وضعیت محیط زیست منطقه تحت اثر و نیز تاثیرات ناشی از عملیات ساختمانی بر هریک از پارامترها اولویت بندی شدند. دراین بین آن دسته آلاینده های اندازه گیری شده که مقادیری بالاتر از حد استاندارد داشتند براساس دو معیار اصلی اثر برمحیط طبیعی و آثار ایمنی و بهداشتی رده بندی گردیدند. درادامه بر پایه فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، مقایسه زوجی و اولویت بندی بین پارامترهای یادشده به انجام رسید. دراین مطالعه با استعا نت از تکنیک بردار ویژه و با به کارگیری نرم افزار Expert Choice کار وزن دهی و تعیین اولویت فاکتورهای موثر محیطی انجام شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد در تعیین اثرات شاخص ناشی از احداث شهرک صنعتی فولاد جعفری، اثرات سوء بر محیط طبیعی با وزن 750/0نسبت به اثرات منفی وارد بر محیط انسانی با وزن 250/0 از اهمیت بالاتری برخوردارند، هم چنین با توجه به فاصله مراکز جمعیتی به محل سایت، اثرات ناشی از انتشار آلاینده های گازی و آلودگی صوتی بر سلامت و بهداشت افراد بومی قابل اغماض پیش بینی شد. در محیط طبیعی نیز اثر بر محیط فیزیکوشیمیایی با وزن 667/0 از امتیاز بالاتری نسبت به محیط بیولوژیک برخوردار است. تفاصيل المقالة

ارزیابی توان اکولوژیک به معنای عینیت بخشیدن به قابلیت بالقوه سرزمین در قالب کاربری های انجام پذیر و مورد انتظار است. این تحقیق با هدف طراحی مدل نوین کاربری توسعه شهری و خدماتی به منظور استفاده در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین ایران صورت پذیرفت. بدین منظور در گام نخست شناسایی فراوانی عوامل اکولوژیکی پایدار و ناپایدار در گستره سرزمین ایران به انجام رسید. در مرحله بعد از روش دلفی که خود گرایشی از روش های نظریه فازی است برای طرح ریزی مدل استفاده گردید. با تکمیل 750 عدد پرسشنامه نظر سنجی خبرگان گرایش های مورد نظر (گروه دلفی) ، کارشناسایی و تعیین اولویت عوامل اکولوژیکی تأثیر گذار و سنجش میزان ارزش فراوانی هر یک از عوامل به انجام رسید. فرآیند تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه ای با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11.0 صورت پذیرفت. پس از طراحی، مدل تحت برنامه Arcinfo به سامانه اطلاعات جغرافیایی معرفی گردید. آزمون تحلیل حساسیت مدل، با هدف تعیین میزان تأثیر پذیری جواب های بهینه در مقابل تغییرات معینی از تابع هدف به روش سیمپلکس و با استفاده از نرم افزار Lingo صورت پذیرفت. استفاده از این مدل در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک به هنگام فرآیند تجزیه و تحلیل منابع اکولوژیکی عرصه تحت مطالعه و پس از تولید نقشه واحدهای زیست محیطی به انجام می رسد. در حقیقت نقشه واحدهای زیست محیطی به عنوان نقشه پایه و اساس تصمیم گیری در مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک محسوب می گردد. به منظور سنجش قابلیت ها و کارایی مدل جدید فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک منطقه 22 شهر تهران به مثابة یک مطالعه موردی انجام و نقشه کاربری توسعه شهری و خدماتی تحت برنامه Arc view GIS 3.2a استخراج گردید. نتایج مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک این منطقه با استفاده از مدل نوین نشان می دهد که امتیازات اختصاص یافته به واحدهای زیست محیطی از حداقل صفر تا حداکثر شصت و پنج متغیر است. وجود عوامل محدود کننده ای همچون استقرار برخی واحدهای زیست محیطی در مسیل رودخانه، مناطق عبور گسل و نیز اراضی تپه ماهوری مانع از اختصاص این واحدها به کاربری توسعه شهری و خدماتی می گردد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: سد استقلال میناب باحجم مخزن اولیه 350 میلیون مترمکعب و حجم مفید 270 میلیون مترمکعب ازنوع سدهای بتنی وزنی پایدار بوده و در4 کیلومتری شرق شهرستان میناب درطول جغرافیایی 57 درجه و 4 دقیقه و عرض جغرافیایی 27 درجه و 9 دقیقه برروی رودخانه میناب احداث شده است . این سد باهدف تأمین آب آشامیدنی شهرستان بندرعباس ، تأمین آب برای 14670 هکتاراراضی پایین دست درشهرستان میناب ، صنعت ، کنترل سیلاب و تغذیه مصنوعی درسال 1362 به بهره برداری رسید. روش بررسی: این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل اثرات زیست محیطی ناشی ازبهره برداری سد استقلال به انجام رسیده است. پس ازجمع آوری اطلاعات پایه ، بازدید زمینی ازمحدوده مورد نظر و دریاچه سد فهرستی از منابع زیست محیطی تحت تأثیر تهیه گردید و پس از آن محدوده مطالعاتی در قالب محیط های بلافصل ، تحت اثر مستقیم و غیرمستقیم تعیین شد . سپس نقشه های مورد نیاز اعم از موقعیت حوضه ، ایستگاه ها ، پوشش گیاهی و ... درمحیط GIS تهیه شد. کارنمونه برداری از آب در دو فصل گرم و خشک، گرم و مرطوب انجام و تجزیه و تحلیل نمونه های آب انجام شد. به منظور پیش بینی اثرات سد ازروش اختصاصی ارزیابی سدها موسوم به روش ICOLD [1] استفاده شد . پس ازآنکه کلیه اثرات تعیین شد ازآنجایی که روش ICOLD یک روش کیفی است برای نمره دهی و تفسیر اثرات از روش تغییر یافته و یا تقلیدی از آن به نام Modified استفاده گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که سد استقلال میناب برروی محیط بیولوژیکی و محیط اقتصادی اجتماعی اثری مثبت داشته و نمرات (5/207 +) و (25/329 +) رابه خود اختصاص داده است و تنها برمحیط فیزیکی شیمیایی اثرمنفی معادل با (242 - ) داشته است ولی درمجموع وجود سداستقلال میناب وبهره برداری ازآن بانمره (75/294 +) تأثیر مثبتی برمنطقه داشته است .درپایان راهبردها و راهکارهای مدیریتی جهت تقلیل آثار منفی ناشی از بهره برداری سد نظیر :کاهش رسوب ورودی به دریاچه از طریق ایجاد سدهایی در بالا دست سد استقلال، ترویج روش بیولوژیکی درمبارزه با آفات زراعی به جای سموم پیشنهاد شده است که مدیریت صحیح زیست محیطی حوضه آبخیز میناب منوط به اجرای دقیق وکامل این راهکارهای پیشنهادی می باشد. [1]- International Committee of Large Dams تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: این مطالعه با هدف بررسی ارزیابی واکنش، یادگیری و رفتاری فراگیران از دوره آموزش و توانمند سازی کارکنانIT موسسه اعتباری ثامن به منظور طراحی دیتا سنتر سبز با هدف توسعه کاربرد انرژی های نو و فناوری های سازگار با محیط زیست، در سال 1393 اجرا گردید. دیتا سنترهای سبز مرکزی برای ذخیره‌سازی، مدیریت و انتشار داده‌ها هستند که در زیرساخت‌های آن ها بالاترین کارآمدی به منظور به حداقل رسیدن هدر رفت انرژی و دستیابی به بیشترین بازدهی با کمترین تاثیرات محیط زیستی طراحی می شوند. روش بررسی: براساس رابطه کوکران 40 نفر از جامعه آماری 45 نفری انتخاب شدند. با توجه به انتخاب الگوی آموزشی کرک پاتریک، پرسش نامه‌های ارزیابی در رتبه واکنشی و رفتاری در پایان دوره در اختیار فراگیران قرار گرفت. جهت بررسی رتبه یادگیری، پرسش نامه سوالات یادگیری پیش از برگزاری دوره و هم چنین در انتهای دوره مجدداً در اختیار فراگیران قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و تایید فرضیه‌ها از آمار توصیفی میانگین و فراوانی و آمار استنباطی (آزمون‌های K-S، Tوابسته و Tتک نمونه‌ای) در نرم‌‌افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج آزمون‌ها، فراگیران از مدرس، محتوا، امکانات و زمان‌بندی رضایت داشته‌ و آموزش و توانمندسازی در سطوح واکنشی، یادگیری و رفتاری منجر به افزایش دانش و یادگیری آن ها نیز شده است. بحث و نتیجه گیری: پس از برگزاری دوره‌، رتبه مهارت‌های شغلی، نظم و دقت در انجام وظایف، روحیه همکاری، رضایت شغلی، رفع مشکلات شغلی و به کارگیری آموخته‌ها در زمینه شغلی فراگیران افزایش یافته و از بعد رفتاری نیز نتایج مطلوبی برای بهبود طراحی دیتا سنتر سبز در پی داشته است. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: پوشش گیاهی نقش مهمی در محیط زیست شهری دارا می باشد که با توجه به توسعه فیزیکی روزافزون شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان، بررسی تغییرات آن ضروری می نماید. در این میان، استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان ابزار مهمی در بررسی تغییرات شناخته شده است. روش بررسی: در این مطالعه، با هدف بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی منطقه 5 شهرداری تهران، از شاخص NDVI و تصاویر TM و IRS متعلق به سال های 1369 و 1385 استفاده و نقشه های پوشش گیاهی منطقه با تاکید بر درجات مختلف سرسبزی تهیه گردید. یافته ها: آمارهای به دست آمده نشان می دهد که در بازه زمانی مورد مطالعه از وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی متوسط و خوب به ترتیب به میزان 27/684 و 22/23 هکتار کاسته و بر وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی ضعیف به میزان 43/299 هکتار افزوده شده است. لازم به ذکر است که به منظور بررسی تبدیل کلاس های درجات مختلف سرسبزی پوشش گیاهی، تکنیک بررسی تغییرات پس از طبقه بندی اجرا گردید تا رویه تغییرات کیفی دقیق تر بررسی گردد. نتایج به دست آمده نشان می دهد در بازه زمانی مورد مطالعه، 48/186و 9/0 هکتار از وسعت اراضی بدون پوشش گیاهی به ترتیب به اراضی تحت پوشش با درجه سرسبزی ضعیف و متوسط تبدیل شده است و این در حالی است که به ترتیب 58/419، 86/175 هکتار از اراضی تحت پوشش گیاهی با درجه سرسبزی ضعیف، متوسط به اراضی فاقد پوشش تبدیل شده اند. نتیجه گیری: در این میان، ناحیه 2 منطقه 5 شهرداری تهران در مقایسه با 6 ناحیه دیگر منطقه، با بیش ترین مقدار افزایش وسعت اراضی فاقد پوشش گیاهی، بیش ترین مقدار کاهش وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی خوب و متوسط، شاهد حداکثر تغییرات در فاصله سال های 1369 و 1385 بوده است. یکسان بودن میزان افزایش وسعت اراضی بدون پوشش و میزان کاهش وسعت پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه به مقدار 06/408 هکتار، حاکی از تغییر کاربری صورت گرفته در اراضی منطقه می باشد که این امر با توجه به رشد شهرسازی و نقش پوشش گیاهی در محیط زیست شهری، توجه ویژه ای را برای نظارت بر تغییرات کاربری اراضی شهری طلب می نماید. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: پیشرفت و توسعه صنایع، با وجود منافع اقتصادی که برای انسان به همراه داشته است، منشا بسیاری از مخاطرات و اثرات ناسازگار بر محیط زیست بوده است. در این میان صنعت پتروشیمی با توجه به گستردگی و حجم فعالیت ها، توانایی بالایی در ایجاد خطر برای انسان و محیط زیست را دارد. این مقاله با هدف ارزیابی و رتبه بندی ریسک های محیط زیستی، ایمنی و بهداشتی ناشی از فرایند تولید آمونیاک و اوره انجام شده است. روش بررسی: به منظور ارزیابی کیفی و غربال نمودن ریسک های شناسایی شده در مرحله پیگیری، از روش آنالیز مقدماتی خطر(PHA) استفاده شد. به این ترتیب که شدت و احتمال وقوع عوامل مخاطره آمیز با استفاده از جداول PHA محاسبه شده و سطح ریسک ها تعیین گردید. سپس جهت رتبه بندی ریسک های نهایی، ابتدا معیارهای شدت، احتمال وقوع، احتمال کشف و گستره ی آلودگی برای جنبه های محیط زیستی و معیارهای شدت، احتمال وقوع، احتمال کشف و میزان مواجهه برای ریسک های ایمنی و بهداشتی، با روش انتروپی شانون فازی وزن دهی شدند. در ادامه، هر یک از ریسک ها بر اساس معیارهای نامبرده و با استفاده از تکنیک واسپاس فازی الویت بندی گردیدند. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده، در میان 24 جنبه محیط زیستی، انتشار CO2 از برج دفع با ارزش 702/0 و درمیان 36 ریسک ایمنی و بهداشتی، سقوط از ارتفاع با ارزش 713/0 بالاترین امتیاز را کسب کرده اند بحث و نتیجه گیری: با توجه به ریسک های شناسایی شده در پتروشیمی مورد مطالعه، پیشنهاداتی جهت اصلاح و کاهش ریسک های با سطح بالا ارائه شد. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره در محیط فازی باعث افزایش دقت مطالعه می شود و دسترسی به دانش افراد خبره را تسهیل می کند. تفاصيل المقالة

هدف مطالعه، ارزیابی ریسک محیط زیستی مجتمع کشت و صنعت شهدای خلیج فارس واقع در کیلومتر 75 جاده اهواز-خرمشهر می باشد. در این تحقیق، پس از بررسی فعالیت ها، اندازه گیری پارامترهای آلاینده و فرآیندهای سالن تولیدی این مجتمع که فعالیت آن تولید شکراست، کار ارزیابی ریسک محیط زیستی آن به روش TOPEFMEA به انجام رسید. این روش یک روش هیبرید در ارزیابی ریسک محیط زیستی می باشد که از تلفیق دو روش EFMEA[1] و TOPSIS[2] تشکیل شده است. بدین منظور نخست، مطابق با روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست، کاربرگ هایی به منظور ارزیابی ریسک محیط زیستی طراحی و در آن متغیرهایی چون شناسایی فرآیند، حالت خرابی بالقوه، آثار بالقوه خرابی، علل بالقوه خرابی، اقدام کنترلی و ارزیابی ریسک به عنوان جنبه های محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش طوفان ذهنی، اثرات محیط زیستی تاثیر گذار هر فعالیت توسط پرسنل و کارشناسان مربوطه شناسایی و ارزیابی شد. نتایج به دست آمده از مقایسه اعداد مرتبط با رتبه بندی ریسک های محیط زیستی محاسبه شده نشان داد که ورود آلاینده ها و مواد شیمیایی ناشی از فرآیند تولید شکر به محیط آبی با عدد اولویت ریسک 16 اولویت اول را در میان سایر فعالیت ها را به خود اختصاص داده است. با توجه به این که زهاب مجتمع بیش ترین پیامدها را به دنبال خود داشت، احداث تصفیه خانه ی صنعتی و به کارگیری روش های پیشرفته تصفیه فاضلاب از موارد پیشنهادی برای کاهش مهم ترین عوامل ریسک بود. [1]- Environment Failure Modes and Effects Analysis [2]-Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution تفاصيل المقالة

صنایع پتروشیمی با توجه به ترکیبات متنوع آن و نیز به واسطه دارا بودن فلزات سنگین، از پتانسیل ایجاد آثار سوء بر بهداشت و سلامت افراد و تخریب محیط زیست را برخوردارند. در این مطالعه اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعت پتروشیمی تولید کننده PET- PTA واقع در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه عمده صنایع پتروشیمی موجود در این منطقه در مجاورت خورها احداث شده اند، آلودگیهای ناشی از این صنایع، خورهای موجود در منطقه را بعنوان مهمترین اکوسیستمهای دارای تنوع زیستی بالا تحت تاثیر قرار می دهد. جهت بررسی آثار سوء ناشی از صنعت پتروشیمی مورد مطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. در این روش دو معیار اثر بر سلامت و بهداشت افراد و تخریب زیست محیطی مورد سنجش قرار گرفته است. معیار اثر بر سلامت و بهداشت افراد با اولویت بندی اثر انتشار آلاینده ها بر کارکنان منطقه ویژه و افراد بومی پیرامون آن و معیار تخریب زیست محیطی از طریق اولویت بندی دو معیار میزان آلودگی و حساسیت محیط پذیرنده نمره دهی و ارزشگذاری شده است. بر اساس نتایج اندازه گیریهای دوره ای و ماهیت فعالیتهای صنعت پتروشیمی مورد مطالعه، 9 نوع آلاینده عمده شامل فلزات سنگین، ترکیبات نفتی،COD ، TSS،H2S ، CO، NOx ، SOx و ذرات معلق ارزشگذاری و مورد مقایسه قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که آلودگی آب، مهمترین عامل آلاینده محیطی ناشی از فعالیت صنعت مذکور می باشد. همچنین آلودگی زیست محیطی ناشی از تخلیه پساب خروجی سیستمهای تصفیه مجتمعهای صنعتی به خورهای اطراف به ویژه خور زنگی قابل تامل است. میزان TSS و ترکیبات نفتی با وزنهای بترتیب 326/0 و 235/0 مهمترین آلاینده های آب به لحاظ میزان آلودگی و آثار سوء وارده بر محیط پذیرنده شناسایی شده و می بایست کنترل گردد. تاثیرگذاری آلودگی هوا ناشی از انتشار آلاینده های گازی شکل و ذرات معلق نیز در اولویت دوم اهمیت شناخته شده است. تفاصيل المقالة

مقدمه: با افزایش ساختمان های بلندمرتبه مسائل ایمنی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و حریق یکی از عوامل خطرآفرین در ساختمان¬های بلندمرتبه به شمار می آید. وقوع حریق در ساختمان های بلند مرتبه و مجتمع¬های سکونتگاهی به دلیل بار زیاد مواد سوختی، جمعیت زیاد و آموزش ندیده، ارزش بالای ساختمان و تجهیزات درون آن و پیچیده بودن تخلیه اضطراری و عملیات اطفای حریق بسیار اهمیت دارد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ریسک حریق در مجتمع سکونتگاهی 257 واحدی سرو اراک به روش مهندسی ارزیابی ریسک حریق (FRAME) می باشد. مواد و روش‌ها: روش FRAMEجامع‌ترین و شفاف‌ترین و علمی‌ترین روش ارزیابی ریسک حریق می‌باشد که به طور هم‌زمان سطح ریسک حریق را برای سه پارامتر ساختمان و محتویات، افراد و فعالیت‌ها محاسبه می‌کند. ابتدا جهت کسب نتیجه با حداکثر دقت، کلیه فرمول‌های محاسباتی در روش FRAME در نرم‌افزار Excel نوشته شد. سپس ریسک حریق برای 8 قسمت از مجتمع سکونتگاهی سرو اراک با استفاده از چک‌لیست‌های ارزیابی و فرمول‌های مربوطه محاسبه گردید. به دلیل پیچیدگی در فرمول‌ها کلیه محاسبات با استفاده از نرم‌افزار محاسباتی Excel صورت گرفت. نتایج و بحث: به طور میانگین ریسک حریق به ترتیب برای ساختمان و محتویات 04/0 تا 2/2 ، برای افراد 04/0 تا 2/0 و برای فعالیت‌ها 1/0تا 7/2 بود. حد قابل‌قبول ریسک حریق در روش FRAME، 6/1 درنظر گرفته شده است. با درنظرگرفتن عدد قابل قبول، ریسک حریق برای افراد در همة سطوح قابل‌قبول و ریسک حریق در ساختمان و محتویات و فعالیت‌های طبقات چهارم و هفتم در هر دو بلوک غیر قابل ‌قبول و نیازمند اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه است. ارتفاع ساختمان، محدودیت در دسترسی، عدم خروج به موقع برای ساکنین و احتمال جمع شدن محصولات حریق به عنوان عوامل موثر در افزایش ریسک شناخته شدند. نتیجه‌گیری: در مجتمع سکونتگاهی سرو با در نظرگرفتن نتایج واحدهای انتخاب شده (4 واحد از 2 بلوک) حدود 37% از واحدها دارای ریسک حریق قابل‌قبول (6/1P) در مجتمع، شامل 63% از واحدها و در طبقات چهارم و هفتم از هر دو بلوک شناسایی شده‌اند. با بررسی‌های دقیق‌تر عوامل مؤثر در کاهش سطح حفاظت، از جمله فقدان منبع آب کافی، سیستم اطفا حریق دستی و عوامل مؤثر در بالابودن ریسک بالقوه در ساختمان شامل کمبود راه‌های خروجی، ارتفاع و سطح دسترسی مشخص شد. تفاصيل المقالة

Potentially harmful disinfection byproducts (DBPs), as a significant challenge in water treatment, are formed when oxidizing disinfectants react with natural organic matters (NOM). Unfortunately, an unwanted side effect is the formation of harmful by-products, such as THMs and HAAs, following the chlorination stage. DBPs cause a variety of diseases like cancer in humans. In this study, the Advanced Oxidation Process (AOP) method was used to reduce HAA contamination in Tehranpars Water Treatment Plant. The EPA Method 552/2 was used for detecting HAA compounds by gas chromatography equipped with an ECD detector. The AOP method was performed in a photoreactor equipped with 4 UV lamps. The effects of UV radiation, the concentration of hydrogen peroxide, level of pH, reaction time, number of UV lamps, and amount of CuO nanocatalyst on the oxidation reaction of HAA were investigated. The results showed that the annual mean levels of DCAA and TCAA in Tehranpars tap water were 0.0526 and 0.232, respectively. The optimum level of CuO nanocatalyst in the AOP process was 0.625 with 99.79% removal of DCAA and 99.22% removal of TCAA. The removal percentage increased with increasing treatment time, hydrogen peroxide level, and the number of the UV lamp at neutral and alkaline pH. تفاصيل المقالة

بازارها از دیرباز، نقش اساسی در جریان شاخص های اجتماعی و فرهنگی در شهرها ، به عهده داشته‌اند. اما با تحول این گونه فضاهای تجاری و شکل‌گیری مجتمع‌های تجاری مدرن و به خصوص مگامال‌ها، نگرانی‌های جدی درباره‌ی تاثیرات این فضاها بر شاخص های اجتماعی و فرهنگی از جمله تعاملات اجتماعی به وجود آمده است. میزان موفقیت فضاهای شهری با میزان استفاده از آن فضا و حضور انسان در آن متناسب است. در واقع ارتقاء فضای شهری باید به جای افتراق و جدایی، در پی افزایش تعاملات اجتماعی باشد. اما آنچه امروزه در اغلب فضاهای شهری با آن روبرو هستیم کاهش روابط و مشارکت اجتماعی ساکنان در این فضاهاست این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش، ارزیابی اثرات اجتماعی، بر مبنای ماتریس فازی، پیشنهاد شده است. در ساختن ماتریس ارزیابی، فعالیت‌های اصلی طرح در فاز بهره‌برداری و نیز شاخص‌های مهم اجتماعی و فرهنگی ، با استفاده از روش دلفی فازی، تعیین شده و اهمیت هر اثر به صورت اعداد فازی مثلثی برآورد می‌شود. در نهایت با استفاده از نرم افزار ونسیم (VENSIM)روشی عملیاتی برای ارزیابی فرهنگی و اجتماعی مال ها ارائه شده است. نتایج ارزیابی بر اساس الگوی پیشنهادی، نشان می دهد که زیرشاخص"زمینه سازی برای حضور خانوادگی در فضای شهری" با امتیاز 0.754 ، بیشترین اثرپذیری را از فعالیت های مجتمع تجاری و تفریحی مدرن دارد. از بین فعالیت های اثرگذار نیز،" محل احداث مجتمع تجاری" با امتیاز 0.784 بیشترین اثر را بر زیرشاخص های تعاملات اجتماعی داشته است. تفاصيل المقالة

پیشینه و هدف در چند دهه اخیر با افزایش سرعت شهرنشینی و رشد مهاجرت به شهرها، تغییرات گسترده‌ای در ساختار فیزیکی شهرها به وجود آمده است. اعمال این تغییرات بدون در نظر گرفتن توان اکولوژیکی سرزمین و توجه به الزامات توسعه پایدار شهری، شهرها را با چالش‌های متعددی مواجه کرده است، که یکی از این چالش‌ها، تعیین اراضی مناسب جهت گسترش فیزیکی شهر و استقرار کاربری توسعه شهری است. از جمله روش‌های علمی و قابل اطمینان جهت تعیین و ارزیابی مناطق مستعد توسعه شهری با در نظر گرفتن شرایط و خصوصیات محیطی، ارزیابی توان اکولوژیکی است. انجام چنین ارزیابی تا حد زیادی به استفاده پایدار از زمین و حل مشکلات محیط زیستی ناشی از توسعه سریع شهرها کمک می‌کند. هدف از انجام ارزیابی توان اکولوژیکی، شناسایی مناسب‌ترین عرصه‌ها جهت استقرار کاربری‌های گوناگون با توجه به برنامه‌ریزی‌های آینده است. با توجه به این که معیارها و شاخص‌های مختلفی باید در انتخاب اراضی مناسب جهت استقرار کاربری توسعه شهری مدنظر قرار گرفته و تجزیه و تحلیل شوند، ضروری می‌نماید تا از موثرترین روش‌ها و تکنیک‌ها جهت شناسایی این اراضی استفاده شود. سامانه اطلاعات جغرافیایی یکی از ابزارهای پرکاربرد در انجام مطالعات محیط زیستی به شمار می‌آید، که می‌تواند در انجام ارزیابی توان اکولوژیکی نیز مورد استفاده قرارگیرد. به دلیل نقش و اهمیت معیارها در انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیکی، روش‌های مبتنی بر سامانه اطالاعات جغرافیایی می‌بایست با سایر روش‌ها و ابزارها ترکیب شوند تا نتیجه قابل قبولی بدست آید. پژوهش حاضر با هدف انجام ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان بم، به منظور تعیین عرصه‌های مناسب جهت استقرار کاربری توسعه شهری با رویکرد استفاده و تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه، منطق فازی و سامانه‌ اطلاعات جغرافیایی به انجام رسیده است.مواد و روش ها جهت دستیابی به اهداف این پژوهش در گام نخست با مطالعه و بررسی پژوهش‌های پیشین و استفاده از نظرات گروه نخبگان، کلیه معیارها و زیرمعیارهای مورد نیاز جهت استقرار کاربری توسعه شهری در منطقه مشخص شد. به همین منظور، پرشسنامه‌ای طراحی و بین گروه نخبگان توزیع گردید تا نظرات خود را در خصوص معیارها و زیرمعیارها بیان کنند. از جدول مورگان جهت تعیین حجم جامعه آماری و حجم نمونه مورد نیاز استفاده شد. در نهایت 9 معیار و 13 زیرمعیار جهت انجام ارزیابی توان اکولوژیک شهرستان بم انتخاب شدند. جهت وزن‌دهی و انجام مقایسات زوجی معیارها و زیرمعیارها نیز از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و نرم افزار ExpertChoice کمک گرفته شد. در گام بعدی، تمامی نقشه‌ها‌ با استفاده از نرم افزار ArcGIS و با توجه به محدودیت‌های استقرار کاربری توسعه شهری در شهرستان بم به روش فازی استانداردسازی شدند. مقیاس نقشه‌های مورد استفاده در این پژوهش 1:100000 و رزولوشن لایه‌های اطلاعاتی دیجیتال نیز 90×90 متر است. در گام اخر، با استفاده از روش ترکیب خطی وزن‌دار و عملگر جمع فازی تمامی لایه‌های اطلاعاتی روی هم‌گذاری و نقشه نهایی توان اکولوژیک شهرستان بم تولید شد.نتایج و بحث نتایج حاصل از انجام تحلیل‌های چند معیاره نشان داد، سه زیرمعیار فاصله از گسل‌های اصلی، فاصله از چاه‌های آب شرب و بافت خاک به ترتیب با 0.235، 0.117، 0.114 بیشترین وزن را به خود اختصاص داده‌اند. نرخ ناسازگاری محاسبه شده حاصل از انجام مقایسات زوجی در این پژوهش برابر با 0.07 محاسبه شد که کمتر از حد آستانه 0.1 است که نشان می‌دهد قضاوت‌های صورت گرفته توسط گروه نخبگان به درستی انجام شده است. همچنین با تحلیل نتایج حاصل از روی هم‌گذاری نقشه‌ها مشخص شد، بیشترین ارزش پیکسلی محاسبه شده به منظور استقرار کاربری توسعه شهری در منطقه برابر با 0.481 و کمترین ارزش نیز برابر با 0.07 است. جهت انجام تحلیل دقیق‌تر نقشه با طبقه‌بندی نقشه نهایی در چهار طبقه، مشخص 24% از مساحت منطقه معادل 18996.2 هکتار دارای توان متوسط، 34% معادل 268854.3 هکتار ضعیف، 22% معادل 178695.7 هکتار بسیار ضعیف و 20% معادل 160762.3 هکتار غیرقابل توسعه است. پراکنش مناطق با توان اکولوژیکی متوسط عمدتا در قسمت‌های شرق، شمال‌غرب و به میزان کمتر در مرکز منطقه و پراکنش مناطق با توان بسیار ضعیف و غیرقابل توسعه در محدوده غرب و جنوب منطقه قرار دارند.نتیجه گیری این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی مناطق مناسب جهت استقرار کاربری توسعه شهری در شهرستان بم با استفاده از تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، سامانه اطلاعات جغرافیایی و منطق فازی به انجام رسیده است. تمامی معیارها و زیرمعیارهای استفاده شده جهت انجام این پژوهش با توجه به خصوصیات فیزیکوشیمیایی و اقتصادی- اجتماعی منطقه و با استفاده از تکنیک پرسشنامه تعیین گردیده‌اند. درنهایت 9 معیار شامل منابع آبی، اقلیم، توپوگرافی، زمین شناسی، خاک، مناطق تحت مدیریت، راه‌ها، مراکز جمعیتی، کاربری اراضی و 13 زیرمعیار شامل، فاصله از منابع آب سطحی، فاصله از منابع آب زیر‌زمینی، اقلیم، سرعت باد، شیب، ارتفاع، فاصله از گسل‌های اصلی، زمین‌شناسی، بافت خاک، فاصله از مناطق حفاظت شده، فاصله از جاده‌ها، فاصله از مناطق ساخته شده شهری و کاربری‌اراضی، جهت انجام این پژوهش انتخاب شدند. به منظور انجام مقایسات زوجی معیارها و زیرمعیارها، از روش پرسشنامه و نرم افزار ExpertChoice و جهت استاندارد‌سازی و روی هم‌گذاری نقشه‌ها نیز از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان داد حدود 24% از اراضی شهرستان بم دارای توان اکولوژیکی متوسط جهت استقرار کاربری توسعه شهری می‌باشند. با توجه به نتایج بدست آمده از روش‌ها و تکنیک‌های مورد استفاده در این پژوهش و مقایسه با پژوهش‌های مشابه می‌توان بیان کرد که استفاده و تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره، منطق فازی و سامانه اطلاعات جغرافیایی می‌تواند ابزار لازم و کافی جهت تعیین مناطق مناسب استقرار کاربری توسعه شهری را فراهم و تحلیل دقیقی از این مناطق را با توجه به خصوصیات منطقه جهت برنامه ریزی‌های آتی ارائه دهد. با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان بیان کرد به دلیل شرایط خاص منطقه و پتانسیل لرزه خیزی بالا ناشی از وجود شبکه گسلی و عوامل زمین ساخت، منطقه مطالعاتی از پتانسیل متوسطی جهت استقرار کاربری توسعه برخوردار است. تفاصيل المقالة

در این پژوهش به ارزیابی نقش پدافند غیرعامل در سیستم حمل‌ونقل شهری پرداخته شد. مطالعه موردی پژوهش روی منطقه شرق شهر اصفهان تدوین شد؛ سپس وضعیت برخی از مراکز حساس و مهم در شهر اصفهان با مدل‌سازی شبکه حمل‌ونقل در نرم‌افزار ترنسکد بررسی و مسیرهای مناسب جهت تخلیه افراد در زمان بحران معرفی شد. خروجی‌های در نظر گرفته شده با استفاده از اصول پدافند غیرعامل ازلحاظ شیب، آتش‌نشانی، بیمارستان و گسل مورد بررسی قرار گرفت. از چهار مسیر خروجی در نظر گرفته شده در شرق اصفهان؛ جاده ورزنه، جاده قهجاورستان و جاده فرودگاه، شیب بالای 8 درصد داشتند که ازلحاظ مدیریت شهری در زمان بحران وسایل نقلیه امدادی نمی‌توانند نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند. ازلحاظ ایستگاه‌های آتش‌نشانی هم خروجی‌های ذکرشده، فاقد معیار موردنظر است. بیمارستان‌های اطراف مسیرهای اضطراری مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد تمامی مسیرهای اضطراری در نظر گرفته شده از این منظر دارای شرایط مناسبی است. تنها مسیر خروجی در شرق اصفهان که وضعیت نسبتاً بهتری نسبت به سه مسیر دیگر دارد، مسیر خروجی جاده نائین (3657) است. همچنین مشخص شد منطقه شرق اصفهان ازلحاظ پدافند غیرعامل در موقعیت خوبی قرار ندارد. مسیرهای در نظر گرفته شده از نظر شاخص‌های آلودگی هوا، منتشره از سیستم حمل‌ونقل شهری نظیر CO،NOx، HC نیز بررسی شدند. در آخر، راهکارهای مناسب پدافند غیرعامل در حوزه حمل‌ونقل شهری ارائه شد. تفاصيل المقالة

وجود تالاب ها و پهنه بندی آبی منحصر به فردی نظیر تالاب شادگان با ویژگی های منحصر به فرد خود یک ثروت ملی بشمار می آید اما متاسفانه این اکوسیستم ها امروزه با تگناهای بسیاری از جمله ریسک های ناشی از فعالیت های انسانی همراه هستند با توجه به اهمیت موضوع و تعیین مهم ترین ریسک های محیط زیستی (مهم ترین محیط پذیرنده) نیروگاه گازی آبادان و تاثیر آنها بر تالاب شادگان، به مثابه مطالعه موردی در این تحقیق پرسشنامه ای به روش دلفی تهیه گردید و در اختیار جمعی از خبرگان و کارشناسان صنعت برق و محیط زیست قرارگرفت. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی نیروگاه گازی آبادان بر تالاب شادگان از روش های تصمیم گیری چند معیاره از جمله TOPSISو تکنیک بردار ویژه استفاده شد. به این منظور، بعد از اولویت بندی ریسک های هرمحیط به طور جداگانه با روش TOPSIS، با استفاده از آزمون آماریآنالیز واریانس یک طرفه مهم ترین اولویت محیط پذیرنده ریسک نیروگاه گازی آبادان در تالاب تعیین گردید. نتایج بدست آمده از محاسبه ریسک نیروگاه گازی آبادان حاکی از آن است که در محیط های بیولوژیکی، فیزیکی_شیمیایی و فرهنگی به ترتیب اثر برکیفیت هوا با وزن918/0، اثر برجمعیت گیاهی وجانوری با وزن866/0و اثر برچشم اندازهاومناظر با وزن796/0 از مهم ترین ریسک های اثر گذار فعالیت های نیروگاه برتالاب است. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش ریسک های شناسایی شده بر اکوسیستم حساس تالاب وپناهگاه حیات وحش شادگان ارائه گردید. از جمله این راهکارها: انجام فعالیت های مختلف در محدوده محصور شده ،ایجاد و توسعه فضای سبز با گونه های سازگار با محیط می باشد. تفاصيل المقالة

این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( ً24، ´03، 29) تا ( ً50، ´16، 29) عرض شمالی واقع است. در این تحقیق ابتدا جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. همچنین با توجه به بازدید های میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و در نهایت مطالعه اطلاعات پایه مربوط به منطقه، تعدادی ریسک به عوامل و فاکتور های که توسط روش دلفی شناسایی شده بودند، اضافه شد. در نهایت 26 عامل ریسک در دو گروه حوادث طبیعی و ریسک های محیط زیستی، مشخص گردید. در مرحله بعد جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)استفاده شد. در این بررسی عوامل ریسک با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده ارزیابی شدند. با احداث سد رئیسعلی دلواری در بالادست منطقه حفاظت شده حله تقریبا 232300 متر مکعب از آب شیرین تالاب حله قطع گردیده و تنها، آب رودخانه دالکی که شور هم می باشد به تالاب می ریزد. این امر موجب تهدید تالاب، جانوران و گیاهان وابسته به تالاب می گردد. بنابراین آبگیری سد رییسعلی دلواری با وزن0.116 در اولویت اول قرار می گیرد. بقیه عوامل ریسک در اولویت دوم تا بیست و ششم جای گرفتند. از جمله راهکارهای کنترلی که جهت کنترل ریسک ها پیشنهاد شده شامل متوقف کردن پمپاژ آب از تالاب و رعایت طول فصل شکار، تعداد و نوع مجاز شکار می باشد. تفاصيل المقالة

منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال شرقی شهرستان دزفولواقع شده است. این منطقه جزء جنگل های طبیعی و مناطق گردشگری در شهرستان دزفول می باشد. این منطقه از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل های مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. توریسم یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال رشد جهان است. در توسعه سریع صنعت توریسم، سریع ترین رشد در بخش اکوتوریسم بوده که بین 5/2 تا 7 درصد سریع تر از سایر بخش های توریسم توسعه یافته است. صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا با ویژگی های توسعه مدارانه خود نقش مهمی در اقتصاد کشورهای جهان ایفا می نماید. رشد این صنعت در هر کشور نیازمند استراتژی مناسب و برنامه مدیریتی مؤثر است. ارزیابی توان اکولوژیکی مناطق در راستای کاربری توریسم به عنوان ابزاری برای حصول به این هدف شناخته شده است. در این راستا و با توجه به ویژگی اکولوژیکی منطقه بوالحسن ارزیابی منطقه مورد مطالعه با استفاده از وزن دهی به معیارها با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزار Expert Choice به انجام رسید. در این تحقیق با کمک تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی ارزشیابی معیارها صورت گرفته و با استفاده از این روش و انتقال داده ها وضعیت توان اکولوژیکی را برروی نقشه نشان داده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در حدود 18/74% معادل 4419هکتار از منطقه دارای توان بسیار مطلوب برای توریسم گسترده، 21/18% معادل 1232هکتار از منطقه دارای توان مطلوب و7/7% معادل 84هکتار دارای توان نامطلوب و87/32% معادل 1881هکتار از منطقه دارای توان بسیار مطلوب برای توریسم متمرکز،6/15% معادل 882هکتار از منطقه دارای توان مطلوب و61/51% معادل 2970هکتار دارای توان نامطلوب است. تفاصيل المقالة

این مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorption صورت گرفت . نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان فلز کروم سنجیده شده در ایستگاه های سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب با مقادیرمیانگین503 /0 ، 29/ 1و62/2 میلی گرم بر لیتر بالاترازحد مجاز کروم تعیین شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست (0.5mg/l ) در آب های جاری می باشد. به منظور برآورد میزان مخاطرات زیست محیطی کروم بر محیط زیست منطقه تحت تاثیر از روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست استفاده شد. بدین منظور، نخست بر مبنای هر ایستگاه یک جدول طراحی شد، که درآن غلظت کروم در هر ایستگاه از نظر شدت مخاطرات و پیامد های احتمالی در بازه امتیازات بین1 تا50 نمره دهی گردید. در ادامه، از حاصلضرب شدت مخاطره در پیامد احتمالی، نمره اولویت ریسک یا RPN ( Risk Priority Number ) برای هر ایستگاه محاسبه گردید. در ایستگاههایی که میزان فلز سنگین کروم بالاتر از مقدار استاندارد قرار دارد اقداماتی به منظور کاهش RPN پیشنهاد گردید. در این مطالعه میزان مخاطرات زیست محیطی این فلز در پنج ایستگاه براساس نمره اولویت ریسک(RPN) به ترتیب به صورت ذیل برآورد گردید: RPNایستگاه اول =2 < RPNایستگاه دوم =10< RPNایستگاه سوم =30 < RPNایستگاه چهارم =200 < RPNایستگاه پنجم =450 که به دلیل آبیاری اراضی کشاورزی بخصوص مزارع سبزی کاری و صیفی کاری در جنوب تهران توسط آب این نهر،غلظت بیش ازحد کروم سبب افزایش مقدار قابل توجه جذب فلز سنگین فوق الذکردر گیا هان شده وپیامد آن ورود هر چه بیشتر این فلز به زنجیره غذایی و عوارض سوء آن بر انسان خواهد بود. تفاصيل المقالة

در این پژوهش ارزیابی اکولوژیکی و زون بندی مناسب برای فعالیت های تفرجی در حوزه آبریز رودخانه کرج، به صورت مطالعه موردی بر روی رودخانه شهرستانک صورت گرفته است. رودخانه شهرستانک از دامنه های شمالی توچال به ارتفاع 3930 متر سرچشمه می گیرد. طول آن تقریبا 18 کیلومتر می باشد و قسمت عمده ای از آبگیری سد کرج را تامین می نماید. در تحقیق حاضر، از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تهیه نقشه های زون بندی کاربری های تفرج گسترده و تفرج متمرکز استفاده شده است .در فرآیند زون بندی منطقه حوزه آبریز رودخانه کرج، فاکتورهای شیب، جهت، ارتفاع، خاک، اقلیم، در نظر گرفته شده و طبقه بندی شده اند. نتایج بدست آمده برای فصول تابستان و زمستان را می توان بدین صورت بیان نمود. تفرج متمرکز تابستانه: 05/2 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان مناسب و 19/43 درصد حوزه دارای پهنه هایی با توان نسبتا مناسب، 73/54 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان نامناسب می باشد. تفرج متمرکز زمستانه: 07/2 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان مناسب و 67/31 درصد حوزه دارای پهنه هایی با توان نسبتا مناسب، 26/66 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان نامناسب می باشد. تفرج گسترده: 16/13 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان مناسب و 68 درصد حوزه دارای پهنه هایی با توان نسبتا مناسب و 36/17 درصد حوزه آبریز شهرستانک دارای پهنه هایی با توان نامناسب می باشد. در نهایت بر اساس نتایج بدست آمده، به علت موقعیت کوهستانی و مرتفع بودن منطقه شهرستانک، تفرج گسترده برای این منطقه در اولویت قرار دارد و در زمینه تفرج متمرکز تابستانه و زمستانه دارای موقعیت متوسط رو به ضعیف می باشد. تفاصيل المقالة

این تحقیق با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک‌های احتمالی ناشی از عملیات ساختمانی سد بالارود، به انجام رسید. بدین منظور پس از شناسایی فعالیت‌ها و محیط زیست محدوده مطالعاتی با توجه به شدت اثر،احتمال وقوع و پیامد‌های احتمالی مواجهه آن بر انسان، محیط زیست و تجهیزات، کار شناسایی و طبقه بندی ریسک هادر قالب متدولوژی دلفی به انجام رسید. سپس عوامل مولد ریسک در قالب رویداد‌های طبیعی، بیوفیزیکی و انسانی طبقه بندی گردید. روش مورد استفاده در این پژوهش، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بوده، که پس از ایجاد ساختار سلسله مراتبی ریسک‌های ناشی از سد بالارود، ماتریس‌های مقایسه های زوجی با توجه به احتمال وقوع خطرو شدت اثر (شاخص‌های اصلی ریسک)، برای هر یک از معیارها و زیر معیارها نسبت به یکدیگر تشکیل شد. همچنین به منظور دست یابی به وزن نسبی و نهایی هر یک از این عوامل، از طریق وارد کردن مقادیر ترجیحات به نرم افزار Expert Choice اقدام گردید. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که عامل خاکبرداری و خاکریزی با وزن نهایی277/0، مهمترین ریسک زیست محیطی در منطقه مورد مطالعه می‌باشد. همچنین عوامل حفاری و انفجار با وزن‌های نهایی160/0و111/0 اولویت‌های دوم وسوم می‌باشد. سایر عوامل نیزدر اولویت‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش ریسک های شناسایی شده ارائه گردید . تفاصيل المقالة

تالاب بامدژ در 40 کیلومتری شمال با مساحت 4000 هکتار واقع شده است. تالاب بامدژ تالابی طبیعی واجد ارزش های فراوان اکولوژیک، علمی، تفرجی و اقتصادی است که در صورت حفظ و احیاء آن می تواند به صورت مجموعه ای خود تنظیم تمام ارزش های خود را به منصه ظهور رساند. در ابتدا محدوده مطالعاتی مشخص شد. پس ازآن انتخاب گردید و نمونه برداری به صورت تصادفی انجام پذیرفت. طی آزمایشاتی BOD5 ،COD، نیترات، فسفات، pH، هدایت الکتریکی، کدورت، دما، DO، شوری،TSS و TDS آب تالاب اندازه گیری شد. ارزیابی کیفیت آب ایستگاه ها برپایه نظام شاخص کیفیت آب صورت پذیرفت. ارزیابی اکولوژیک منطقه با استفاده از روش تلفیقی ارزیابی سریع و TOPSIS انجام گرفت. در این روش منابع پایه به13 گروه شامل: وسعت تالاب، پوشش گیاهی اطراف تالاب، پهنای بافر، وضعیت خاک، اتصال با سایر منابع آبی، عمق تالاب، منبع تأمین آب تالاب، زمان آبدار بودن تالاب، اختلالات طبیعی، توسعه زیستگاه، نوع تالاب، پوشش تالاب و تنوع زیستی گیاهان تالاب تقسیم گردیدند. از مقایسه شاخص کیفیت سالانه هر ایستگاه با جدول شاخص کیفیت آب چنین نتیجه گیری شد که ایستگاه سوم در گروه سوم دارد و ایستگا ه های اول، دوم و چهارم در گروه چهارم طبقه بندی نظام شاخص کیفیت آب قرار دارد. در نهایت تالاب بامدژ 59 امتیاز از 85 امتیاز ممکن روش ارزیابی سریع را کسب نمود. این امر مبین آن است که تالاب دارای ارزش حفاظتی مطلوب (درجه2)است. جهت تجزیه و تحلیل مهمترین عوامل اکولوژیکی از روش TOPSISاستفاده شد. نتایج این بررسی نیز مؤید آن بود که زمان آب دار بودن تالاب با وزن 483/1 به عنوان مهم ترین معیار ارزشی تالاب شناخته می شود. تفاصيل المقالة

present study is an experimental-laboratory study which the data collection is based on the collected data of field and documentation studies. this research, the quality process of Kan River's resources based on the examined results of qualitative parameters will be analyzed in details. For this purpose, first of all, the results of the analysis of the collected samples for one year were carried out to measure the physical and chemical parameters in 3stations. Heavy metals parameters are turbidity, Oxygen required for chemical usage, Oxygen required for biological usage, Phosphate, Nitrate, total soluble solids, electrical conductivity, PH, total Coliform and gastrointestinal Coliform, and Anions and Cations, according to the above parameters compared to the presentation of the process of quality changes along the river course and its impacts on agricultural and drinking uses are discussed. The results indicate that according to the results of the qualitative status of the water resources of the river, the range of the project due to the presence of heavy metals (Mercury, Cadmium, Manganese, and Chromium) which are above the limitations for agricultural use, the accumulation of heavy metals in the soil causes pollution of agricultural lands And through the soil-plant-animal cycle it may be at a human toxicity threshold. Also, the quality status of water resources of rivers in the project area is in moderate to good levels in terms of chemical parameters for drinking, but due to the quality of the heavy elements and the biological status and water pollution, drinking is not feasible تفاصيل المقالة

The most important objectives of the present study include finding a legal solution to prevent the spread of coronavirus, compensation for damages caused by the negligence of human factors, determining the basis for this responsibility, and the rate of compensation for these damages. The present study, through library and field studies, made it possible to compensate for the damage caused by the spread of coronavirus infections. Pollution caused by a human is one of the most important environmental law challenges. Neglect of the human factor has caused losses due to the spread of this disease. In the present study by preparing a researcher-made questionnaire, the opinion of lawyers specializing in the field of civil responsibility was also inquired. The results of the research show that by resorting to the "risk theory" and the "fault assumption" basis, the rights of the victims of the Coronavirus can be better secured. At present, legal systems are not sufficiently determined to compensate the victims of the Coronavirus. While environmental jurists believe that strict rules and regulations should be applied to combat the spread of coronavirus infection and to impose compensation for damages caused by negligence in observing health standards on its human factors. In Iran, several juridical and legal rules are a good basis for preventing the spread of coronavirus and human infections. تفاصيل المقالة

Tehran is reportedly one of the most polluted cities in the world, so that a serious measure is to provide simple and practical solutions for effectively reducing and eliminating air pollution in this city. This study aimed to introduce feasible strategies to reduce air pollution in District 2 of Tehran Municipality regarding the existing conditions and facilities using a SWOT model. In the present survey research using SWOT analysis method, first the strengths, weaknesses, opportunities and threats of air quality management were identified using the opinions of experts in the study district, followed by evaluating via IFE and EFE matrix tables and determining their weighted scores. The situations of internal and external environmental factors were analyzed through a set of weighted points. Then, through SWOT matrix, air pollution management strategies were identified in the district. Finally, the obtained strategies were prioritized using QSPM. The scores from assessing internal (2.02) and external (2.66) factors revealed that air quality management of the study district is in a conservative situation. The SWOT matrix results presented 21 strategies, 6 of which were in the conservative situation. Based on the prioritization of the QSPM for 6 strategies, the highest attractiveness was related to " Implementing a comprehensive energy management plan for vehicles and industries and plan for the use of clean energy " with a total attractiveness score of 10.36 for the study district. The result showed the efficiency of SWOT matrix in air quality management of the study area. تفاصيل المقالة