ارزیابی ارتباطات زیستگاهی گونه قوچ و میش اوریال (Ovis vignei arkal) به‌منظور طراحی دالان ارتباطی در جاده میان‌گذر پارک ملی گلستان با رویکرد تلفیقی نظریه‌های مدار الکتریکی و گراف
الموضوعات :
نسیم خیرخواه قهی
1
(دکتری رشته برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
سیدعلی جوزی
2
(استاد گروه مهندسی محیط زیست، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
الکلمات المفتاحية: نظریه گراف, ارتباطات بوم‌شناختی, قوچ و میش اوریال, پارک ملی گلستان, نظریه مدارهای الکتریکی,
ملخص المقالة :
جاده‌ها و بزرگراه‌ها با قطع ارتباطات زیستگاهی به شدت بر وضعیت ارتباطات بوم‌شناختی سیمای سرزمین اثرگذار هستند و منجر به تکه‌تکه شدن زیستگاه‌های موجود شده و یکی از عوامل تهدیدکننده بقای حیات‌وحش می‌باشند. پژوهش حاضر به بررسی اثر جاده میان‌گذر تهران-مشهد از میان پارک ملی گلستان بر جمعیت گونه قوچ و میش اوریال می‌پردازد تا بتواند بهترین نقطه را برای احداث دالان ارتباطی شناسایی نماید. برای ارزیابی ارتباطات گونه، دو مقیاس زیست‌بوم و لکه انتخاب شد. در مقیاس زیست‌بوم از نظریه مدار و شاخص گلوگاه و در مقیاس لکه از نظریه گراف و شاخص مرکزیت بینابینی (BC) استفاده گردید. با روی هم گذاری محدوده گلوگاه ارتباطی و در نظرگیری کوتاه‌ترین مسیر به لکه‌ای که بیشترین نقش را در حفظ شاخص BC داشت، مکان بهینه برای احداث دالان شناسایی شد. نتایج این پژوهش نشان داد در سمت شرق منطقه به دلیل مطلوبیت بالاتر زیستگاه قوچ و میش اوریال، لکه‌های زیستگاهی تراکم بیشتری داشته و با تلفیق نظریه‌های مدار و گراف، جاب جایی بیشتری نیز صورت می‌گیرد. احداث دالان در این منطقه احتمالا به افزایش جابجایی گونه، حفظ جمعیت آن و جلوگیری از انزوای زیستی و در نتیجه بهبود وضعیت زیستگاه‌های پایین‌دست کمک خواهد شد.
_||_
