پیشینه و هدف در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران که متوسط بارش سالانه آن کمتر از یک‌سوم متوسط بارش سالانه جهان است، آب‌های زیرزمینی منبع مهم واصلی برای تأمین آب شرب است. کمی و نامنظمی بارندگی، ضایعات، منابع آب زیرزمینی را مورد تهدید جدی قرار داده و سبب پیدایش آلودگی‌های زیادی گردیده است. ازنظر کیفی بیشتر مخازن آب زیرزمینی نسبت به منابع آلاینده نقطه‌ ای وزیر نقطه ‌ای آسیب‌ پذیر می ‌باشند. منابع آلاینده نقطه ‌ای ناشی از پساب فاضلاب ‌های خانگی و صنعتی و منابع آلاینده غیر نقطه‌ ای از مصرف بی ‌رویه و بیش ‌از حد کودها و سموم کشاورزی و شسته شدن آن ‌ها به سمت آب ‌های زیرزمینی منتج می ‌شود. محدودیت منابع آب ‌های سطحی و نبودن آن در بسیاری از مناطق کشور، باعث شده که از آب‌ های زیرزمینی استفاده وسیعی گردد. امروزه افزایش فعالیت های کشاورزی، باغداری و دامداری از یکسو و فعالیت‌ های صنعتی و کارگاهی و توسعه سکنه گزینی همراه با رشد جمعیت از سوی دیگر استفاده بیش ‌از حد از منابع طبیعی و گسترش فعالیت ‌های صنعتی و کشاورزی و تولید انبوه پسماندها و آلودگی گسترده آب ‌های زیرزمینی و رشد و آگاهی فکری جوامع بشری در مورد اهمیت این منابع آسیب‌ پذیر، منجر به تلاش ‌های وسیعی جهت محافظت از آب ‌های زیرزمینی ‌شده است. فرایند احیاء آبخوان ‌ها در مقیاس منطقه ‌ای در یک قالب زمانی معقول امکان ‌پذیر نیست زیرا آب ‌های زیرزمینی خیلی کند جریان پیدا می ‌کنند. ارزیابی آسیب ‌پذیری به ‌عنوان روشی برای پهنه‌بندی مکان ‌هایی است که بیشتر در معرض آلودگی هستند؛ بنابراین برای جلوگیری از آلوده شدن و مدیریت مؤثر آب‌ های زیرزمینی، ارزیابی آسیب ‌پذیری آبخوان ‌ها ضروری است زیرا آسیب ‌پذیری می ‌توان به تعیین سیاست‌ های کاربردی و عملی برای مدیریت منابع آب زیرزمینی در مسیر بهره ‌برداری پایدار کمک شایانی نماید. در کشور ما در دهه اخیر، ارزیابی آسیب‌ پذیری آب ‌های زیرزمینی در برابر آلودگی، از رشد چشمگیری برخوردار بوده و نتایج مطلوبی نیز به دنبال داشته است. ارزیابی آسیب‌ پذیری روشی کم‌ هزینه و قدرتمند در شناسایی مناطق نواحی مستعد به آلودگی است. در دشت ایسین هرمزگان به دلیل وسعت کم، بارش سالیانه کم و کمبود منابع آب در این منطقه، استفاده از منابع آب زیرزمینی بسیارحائزاهمیت است. با توجه به افزایش جمعیت، فعالیت ‌های صنعتی و توسعه کشاورزی و استفاده از سموم کشاورزی و کودهای شیمیایی در این دشت و به دلیل عدم شناخت و یا عدم درک از میزان دقیق آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی در این محدوده، نیاز به تکنیک های سریع شناسایی و ارزیابی آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی در این منطقه است لذا هدف از این تحقیق تهیه نقشه آسیب ‌پذیری سفره آب ‌های زیرزمینی دشت ایسین هرمزگان با استفاده از روش‌ های دراستیک وگادز (GODS) و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی تعیین ‌شده استمواد و روش ها این تحقیق با روش‌های در استیک و گادز با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام شد. روش دراستیک مهم ‌ترین روش رتبه دهی تعیین آسیب پذیری است که در بین محققین و کارشناسان رایج تر بوده و مورداستفاده قرارگرفته است. روش دراستیک از ترکیب هفت مشخصه هیدروژئولوژیک قابل ‌اندازه‌گیری و مؤثر در انتقال آلودگی به آب ‌های زیرزمینی شامل عمق سطح ایستابی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، محیط خاک، توپوگرافی، اثر محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیک تشکیل‌شده که ابتدا نقشه‌ های هر یک از مشخصه ‌های هیدرولوژیک فوق ‌الذکر در دشت ایسین را بر اساس داده ‌های موجود که از شرکت آب منطقه ‌ای هرمزگان استخراج ‌شده در محیط جی‌آی‌اس (GIS) تهیه و پس از رتبه ‌بندی و وزن دهی آن‌ ها بین 1 تا 10 و رو‌یهم گذاری آن ‌ها، نقشه نهایی آسیب ‌پذیری آبخوان ایسین بر اساس مدل دراستیک به دست آمد. در مدل گادز که یک روش بسیار ساده، عملی و تجربی برای ارزیابی سریع پتانسیل آلودگی آب ‌های زیرزمینی است نیز دارای چهار مشخصه نوع آبخوان، منطقه غیراشباع، عمق آب زیرزمینی و نوع خاک بوده که در این تحقیق مورداستفاده قرار گرفت. داده‌ های مورداستفاده در مدل‌ های فوق‌الذکر از 19 حلقه چاه پیزومتری واقع در دشت ایسین که از سال 1368 لغایت 1395 موجود بوده استخراج شد. در روش گادز نیز مانند روش دراستیک برای هرکدام از مشخصه‌های هیدروژئولوژیک بر اساس داده‌های موجود، در محیط GIS نقشه تهیه و رتبه‌بندی بین 1 تا 5 انجام، سپس بعد از رو‌یهم گذاری آن‌ها نقشه‌های آسیب‌پذیری دشت ایسین با مدل گادز به دست آمد.نتایج و بحث از آنجایی‌که در شاخص مدل دراستیک (DRASTIC) حداقل ممکن برای آسیب ‌پذیری برابر 23 و حداکثر آن برابر با 230 است؛ اما نتایج نقشه نهایی آسیب‌ پذیری آبخوان ایسین به روش دراستیک که تقریباً کامل‌ترین شاخص برای ارزیابی نیروی آسیب ‌پذیری آب ‌های زیرزمینی است، نشان داد دامنه مقادیر شاخص دراستیک بین 59 تا 163 است. نقشه این شاخص در 6 طبقه از بدون آسیب ‌پذیری تا آسیب ‌پذیری زیاد استخراج ‌شده است. بیشترین مساحت منطقه (33.66 درصد) که بخش ‌های شمال شرق، بخش‌ هایی از مرکز تا جنوب دشت را پوشش می‌ دهد، دارای آسیب ‌پذیری کم تا متوسط است. پس ‌از آن به ترتیب آسیب ‌پذیری متوسط تا زیاد (19.29 درصد) در بخش‌ هایی از مرکز و شمال غرب قرار داشته و همچنین آسیب ‌پذیری خیلی کم (14.75 درصد) در قسمت ‌های از جنوب و شرق، در بخش ‌هایی از مناطق شرق و جنوب بدون آسیب ‌پذیری (11.29 درصد)، در مناطق شمال و بخشی از مرکز و جنوب دارای آسیب ‌پذیری کم (10.15 درصد) و درنهایت آسیب‌پذیری زیاد (10.84 درصد) در قسمتی از مرکز و غرب در رده‌ های بعدی ازلحاظ مساحت قرار داشتند. در واقع طبق مدل دراستیک اکثر بخش‌ های آبخوان دشت ایسین از نظر پتانسیل آسیب ‌پذیری در کلاس ‌های آسیب ‌پذیری کم و کم تا متوسط قرار داشتند. همچنین نتایج حاصل از مدل گادز نشان داد، منطقه موردمطالعه به سه بخش شامل آسیب ‌پذیری کم، متوسط و زیاد تقسیم ‌شده است، قسمت اعظم دشت ایسین (66.83 درصد) در محدوده آسیب‌پذیری متوسط با رتبه‌ای بین 0.3 تا0.5 قرار می ‌گیرند و کمترین سطح (11.31 درصد) هم مربوط به پتانسیل آسیب‌ پذیری زیاد با رتبه 0.5 تا 0.7 است.نتیجه گیری به ‌طور کلی در هر دو روش، نیروی آسیب ‌پذیری ذاتی آبخوان ایسین در محدوده ‌های آسیب ‌پذیری کم تا زیاد ارزیابی ‌شده ولی حدود گسترش محدوده‌ های آسیب ‌پذیری آن‌ ها متفاوت بوده است و مدل دراستیک محدوده ‌های مختلف آسیب ‌پذیری را به دلیل مشخصه ‌های بیشتر و وزن دهی متفاوت این مشخصه‌ ها بر اساس نقش آن‌ ها در تعیین آلودگی به ‌طور دقیق‌ تری مشخص کرده است. تفاصيل المقالة

ژئوپارک قشم، بامساحتی درحدود 30 کیلومترمربع، درحاشیه غربی شهر قشم واقع شده است.هدف این تحقیق، برآورد ارزش تفرجگاهی ژئوپارک در قشم به روش هز ینه سفراست .این روش، براساس تخمین رابطه بین تعدا د مراجعه کنندگان به این تفرجگاه و بعد مسافت اماکن مسکونی آنها از تفرجگاه و میانگین هزینه سفراستفاده شده است. به این منظور، بادرنظرگرفتن ژئوپارک قشم به عنوان مرکز، ٦ نیم دایره با فواصل ثابت 95 کیلومتر رسم شد که کل کشور راپوشش دهد. سپس، بااستفاده از نقشه و آمارهای موجود ، مساحت و جمعیت ساکن درهرمنطقه محاسبه شد.در مرحله بعد داده های اقتصادی–اجتماعی استخراج شده از پرسشنامه های تکمیلی توسط بازدید کنندگان، مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. باتوجه به داده های موجود، نموداررابطه بین هزینه سفروشمارمراجعه کنندگان به تفرجگاه رسم شده است.آنگا ه بادرنظرگرفتن ورودیه های مختلف واضافه نمودن آن به مجموعه هزینه های دسترسی،نسبت جدید مراجعه کنندگان بدست آمده ومنحنی تقاضای ژئوپارک قشم ترسیم شده است. درنهایت،ارزش تفرجی روزانه ژئوپارک قشم ازطریق محاسبه سطح زیرمنحنی تقاضا5055970000ریال (معادل77/11243دلار) محاسبه شده است که، بیانگرارزش تفرجی بالای این ژئوپارک است. همچنین بیشترین تعداد بازدیدکنندگان از ژئوپارک درمحدوده سنی کمتر از40 سا ل هستند واکثریت پاسخ دهندگان دارای مدرک تحصیلی دیپلم تا دانشگاهی بو ده وبا ا فزایش سطح درآمد، تعداد بازدیدکنندگان نیزافزایش یافته است. تفاصيل المقالة

منابع طبیعی تجدید شونده همواره نقش اساسی در سیر تحولات تاریخی جوامع از لحاظ اقتصادی و اجتماعی داشته‌اند. رشد روزافزون مشکلات، معضلات و فجایعی که از تخریب محیط زیست و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی منجر گردیده متخصصان و دوست‌داران محیط زیست از یک سو، اقتصاددانان از سوی دیگر، توجه تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان کلان را به لزوم حفاظت و بهره‌برداری بهینه و پایدار از منابع طبیعی جلب کنند. اطلاع از خدمات سیستم‌های محیط زیستی در عرصه علم بر واقعیات و آگاهی از ارزش این خدمات در عرصه ارزش‌گذاری قرار می‌گیرد. از این رو، انسان در برای بهترین تصمیم‌گیری ناگزیر از انتخاب بهترین کاربری از میان کاربری‌های مختلف طبیعیت برای ارزش‌گذاری آن است. تعیین ارزش اقتصادی دریاچه ارومیه براساس روش لوجیت در تاریخ ، که بر تمایل پرداخت مردم استوار است، با توجه به وسعت عملکرد دریاچه ارومیه ارزشگذاری آن به روش CVM و با اندازه گیری WTP صورت گرفت. هدف از این تحقیق ارایه‌ی ارزش غیر مصرفی (ارزش حفاظتی) است. در این روش 31 متغیر بررسی شدند برآورد مدل در این تحقیق به روش لوجیت و با نرم افزار EVIEWS 10 انجام شد. پس از تحلیل نتایج مشاهده شد که به ازای هر واحد افزایش قیمت پیشنهادی 21 درصد از میزان تمایل به پرداخت کاسته می شود. برای تعیین ارزش اقتصادی غیرمصرفی دریاچه مقدار عددی WTPمیانگین 103*58/52 و ارزش کل دریاچه حدودا 605 میلیون دلار برآورد شد. تفاصيل المقالة

Tehran is reportedly one of the most polluted cities in the world, so that a serious measure is to provide simple and practical solutions for effectively reducing and eliminating air pollution in this city. This study aimed to introduce feasible strategies to reduce air pollution in District 2 of Tehran Municipality regarding the existing conditions and facilities using a SWOT model. In the present survey research using SWOT analysis method, first the strengths, weaknesses, opportunities and threats of air quality management were identified using the opinions of experts in the study district, followed by evaluating via IFE and EFE matrix tables and determining their weighted scores. The situations of internal and external environmental factors were analyzed through a set of weighted points. Then, through SWOT matrix, air pollution management strategies were identified in the district. Finally, the obtained strategies were prioritized using QSPM. The scores from assessing internal (2.02) and external (2.66) factors revealed that air quality management of the study district is in a conservative situation. The SWOT matrix results presented 21 strategies, 6 of which were in the conservative situation. Based on the prioritization of the QSPM for 6 strategies, the highest attractiveness was related to " Implementing a comprehensive energy management plan for vehicles and industries and plan for the use of clean energy " with a total attractiveness score of 10.36 for the study district. The result showed the efficiency of SWOT matrix in air quality management of the study area. تفاصيل المقالة