در فضای اجتماعی دوره مشروطه (اواخر عصر قاجار) منبرهای روحانیت به عنوان عامل انسجام بخش اجتماعی، دارای جایگاهی مهم و معتبر بودند. در این مقاله با بهره گیری از نظریه میدان بوردیو که تحلیل پدیده های مختلف اجتماعی را مقدور می سازد، جایگاه منبرِ وعظ و خطابه مورد واکاوی قرا چکیده کامل
در فضای اجتماعی دوره مشروطه (اواخر عصر قاجار) منبرهای روحانیت به عنوان عامل انسجام بخش اجتماعی، دارای جایگاهی مهم و معتبر بودند. در این مقاله با بهره گیری از نظریه میدان بوردیو که تحلیل پدیده های مختلف اجتماعی را مقدور می سازد، جایگاه منبرِ وعظ و خطابه مورد واکاوی قرار گرفته و با تشریح مفاهیمی چون میدان، سرمایه، منش و کنش و عناصر تأثیرگذار بر فضای آن، مطالعه شده است. سؤال اصلی این است: با استفاده از نظریه میدان بوردیو، منبر دینی چه ویژگی ها، دستاوردها و بازخوردهایی در دوره مشروطه داشتهاست؟ براساس نظریه بوردیو می توان گفت که منبر، میدانی گسترده، با عادتواره های ویژه از باورهای مذهبی مردم، در بسیج توده ها، مطالبه مشروطیت و تأسیس مجلس بوده و توان مندی شایانی داشتهاست. همچنین بنابر یافته های این پژوهش، میدان منبر در این دوره از اهرم های سه گانه میدان (استقلال، قدرت و منازعه بر سرمایه) به طور نسبی برخوردار بوده و در بیشتر وقایع مشروطه حضور اثرآفرین داشته و البته از تقابل با برخی میدان ها نیز آسیب دیدهاست.
پرونده مقاله