XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - مصالحه امام حسن بر اساس شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید
سیدعلیرضا واسعیحیات سیاسی امام حسن(ع)، به ویژه مصالحه آن حضرت با معاویه که بر اساس اندیشه اعتقادی شیعه از مشروعیت سیاسی بی‌بهره بود، از دیرباز مایه گفت و گوهای بسیاری چه از جهت چرایی شکل گیری و چه از حیث چگونگی آن بوده است. در این نوشتار، این مقوله بر اساس دیدگاه ابن ابی الحدید در کتا چکیده کاملحیات سیاسی امام حسن(ع)، به ویژه مصالحه آن حضرت با معاویه که بر اساس اندیشه اعتقادی شیعه از مشروعیت سیاسی بی‌بهره بود، از دیرباز مایه گفت و گوهای بسیاری چه از جهت چرایی شکل گیری و چه از حیث چگونگی آن بوده است. در این نوشتار، این مقوله بر اساس دیدگاه ابن ابی الحدید در کتاب شرح نهج‌البلاغه، پی گرفته و نشان داده شده که از منظر او، به عنوان نویسنده‌ای با گرایشات سنی معتزلی، جریان مصالحه آن حضرت، تابع چه عوامل و زمینه‌هایی پدید آمده و در نهایت به چه فرجامی انجامیده است؟ او هرچند به صورت حاشیه‌ای وارد این مبحث شده است؛ اما بر اساس چند منبع کهن تصویر نسبتاً مناسبی از آن ارائه کرده و نشان داده است که امام با توجه به شرایط پیشینی و قضایای روی داده یا پیش رو، با بهره‌گیری از تجربه و درایت، بهترین راه ممکن و معقول را برگزیده است، هرچند معاویه بر خلاف مفاد پیمان نامه و آن چه عهد کرده بود عمل نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - پشتیبانی برخی از سران سیاسی عرب قحطانی از خوارج در سده اول و دوم هجری
رضا کردیاعراب قحطانی به خصوص ازد، مهره، قتبان و کنده از آغاز فتح شام، مصر و شمال آفریقا هم به عنوان غازی و هم مهاجر حضور پررنگی در این مناطق داشته‌اند. از سوی دیگر در منازعات سیاسی مشرق به خصوص عراق، شمار قابل ذکری از اعراب قحطانی به خصوص ازدی هر یک به گونه‌ای به جنبش خوارج - ک چکیده کاملاعراب قحطانی به خصوص ازد، مهره، قتبان و کنده از آغاز فتح شام، مصر و شمال آفریقا هم به عنوان غازی و هم مهاجر حضور پررنگی در این مناطق داشته‌اند. از سوی دیگر در منازعات سیاسی مشرق به خصوص عراق، شمار قابل ذکری از اعراب قحطانی به خصوص ازدی هر یک به گونه‌ای به جنبش خوارج - که مخالف جدی انحصار خلافت در قریش بود- پیوستند و برخی از آن ها همچون ابوالشعثاء جابربن زید ازدی و هوادارانش دست به کار یک تشکیلات سری در بصره شدند و زمینه‌ساز تاسیس امامت اباضی در مناطق جنوبی جزیره العرب و شمال آفریقا گردیدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - شایسته سالاری در منصب وزارت درعصر عباسی از نظر تا عمل
غلامرضا منتظریپژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب‌ها با ویژگی‌ها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته چکیده کاملپژوهش حاضر دارای دو بخش است؛ بخش نخست آن به فهرست اجمالی از شروط مشترک احراز منصب وزارت در آراء و آثار عالمان دینی و رجال دیوانی عصر عباسیان اختصاص یافته است و در بخش دوم میزان انطباق بین انتصاب‌ها با ویژگی‌ها و معیارهای لازم برای تصدی منصب وزارت، مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام به این نتیجه دست یافته که بر رغم تاکید و توصیه سیاستمداران دیوانی مبنی بر شایسته سالاری و دقت در گزینش وزیران، خلفا اهتمام چندانی به رعایت شایسته سالاری نداشتند و عواملی چون توارث، منفعت طلبی، نفوذ زنان درباری و حسادت اطرافیان در انتصاب‌ها موثر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - دارو شناسی در اندلس، دوره موحدان
محمود خواجه میرزاحضور هشتصد ساله مسلمانان در اندلس دستاوردهای بسیار داشت و در این میان، داروشناسی و داروسازی در دوره موحدان از جایگاهی خاص برخوردار بود. در این دوره چندین داروشناس نامدار همچون غافقی، ابن رومیه، ابوالخیر اشبیلی و ابن بیطار فعالیت علمی داشتند و صدها گیاه دارویی را به مجمو چکیده کاملحضور هشتصد ساله مسلمانان در اندلس دستاوردهای بسیار داشت و در این میان، داروشناسی و داروسازی در دوره موحدان از جایگاهی خاص برخوردار بود. در این دوره چندین داروشناس نامدار همچون غافقی، ابن رومیه، ابوالخیر اشبیلی و ابن بیطار فعالیت علمی داشتند و صدها گیاه دارویی را به مجموعه کتاب های داروشناسی افزودند که نسبت به گذشته این دانش، بسیار قابل توجه بوده است. دانش داروشناسی در این دوره از جنبه طبقه بندی داروها، ضبط صدها گیاه دارویی خارج از اندلس در کتاب ها، مقایسه داروهای گیاهی و معدنی و حیوانی سرزمین های گوناگون بایکدیگر، سفر داروشناسان اندلس به سرزمین‌های شمال آفریقا، شام، آسیای صغیر و تحقیقات میدانی و مشاهدات عینی آن ها، آوردن مترادف نام گیاهان دارویی به زبان‌های فارسی، بربری، عربی، یونانی، اندلسی (اسپانیایی) در آثار و نوشته‌ها ممتاز است؛ این پژوهش به بررسی دانش داروشناسی و داروسازی در دوره موحدان می‌پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - سازمان اخیان روم و ارتباط آن با ایران
زهرا ربانیدر منابع تاریخی دوره سلجوقیان روم، به گروهی تحت عنوان اخیان که حضوری فعال در جامعه داشته‌اند، اشاره شده است. این گروه از طبقات میانی جامعه و به ویژه پیشه‌وزان برخاسته بودند و آرمان ها، قوانین و ویژگی‌های گروهی شان آنان را با اهل فتوت در ایران و عراق مشابهت تام می‌بخشید. چکیده کاملدر منابع تاریخی دوره سلجوقیان روم، به گروهی تحت عنوان اخیان که حضوری فعال در جامعه داشته‌اند، اشاره شده است. این گروه از طبقات میانی جامعه و به ویژه پیشه‌وزان برخاسته بودند و آرمان ها، قوانین و ویژگی‌های گروهی شان آنان را با اهل فتوت در ایران و عراق مشابهت تام می‌بخشید. صرف نظر از باورهای صوفیانه و مذهبی‌شان در تحولات اجتماعی نیز نقشی چشمگیر داشتند و از آنجاکه دارای پایگاهی مردمی بودند، دامنه تاثیرگذاری آنان طیف وسیعی از جامعه را در بر می‌گرفت. توجه به این گروه از دیدگاه این پژوهش، معطوف است به ردیابی نشانه‌های ارتباط این سازمان با ایران و نیز میران مشارکت ایرانیان در گسترش و رواج این پدیده اجتماعی پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - تحولات فلسفی – کلامی دوره حفصی
محمدرضا پاکمهاجرت فلاسفه و متکمان از شهرهای در حال سقوط اندلس به افریقیه دوره حفصی با ورود اندیشه‌های کلامی امام المتکلمین فخر رازی از مصر به افریقیه همزمان شد. در این برخورد اندیشه‌ها حاکمیت با متکلمان مالکی بود که سنت سلف را تایید و برقرار می‌ساختند. تقوی کلام بر فلسفه در سراسر چکیده کاملمهاجرت فلاسفه و متکمان از شهرهای در حال سقوط اندلس به افریقیه دوره حفصی با ورود اندیشه‌های کلامی امام المتکلمین فخر رازی از مصر به افریقیه همزمان شد. در این برخورد اندیشه‌ها حاکمیت با متکلمان مالکی بود که سنت سلف را تایید و برقرار می‌ساختند. تقوی کلام بر فلسفه در سراسر دوره حفصی در غالب مدارس متعدد کلامی برقرار ماند. تلفیق فلسفه و کلام، فلسفه و تصوف و پیدایش تصوف فلسفی از پدیده‌های خاص دوره حفصی بود. رویکرد جدید این خلدون در تاریخ و ظهور شخصیت جهانی ابن سیعین، دوره حفصی را به عنوان مرحله‌ای اساسی در تاریخ فلسفه اسلامی، مطرح ساخت. غلبه مسلمانان در برخورد کلامی و گفتگوی عالمانه با مسیحیت، حاکی از حیات و پویایی و غلبه فلسفه اسلامی بعد از این رشد است. رواج جدل از پدیده‌های رایج عصر حفصی بود که به ویژه خود را در کلام خوارج اباضی مذهب افریقیه نشان داد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - خطط نگاری در مصر اسلامی
معصومعلی پنجهحجم عظیمی از معلومات تاریخی، جغرافیایی و ادبی مصر اسلامی در آثاری فراهم آمده، که به شیوه خطط نگاشته شده‌اند. این شیوه تاریخ‌نگاری در مصر با ابن عبدالحکم آغاز شد، با مقریزی به اوج خود رسید و با علی پاشا مبارک روی به افول نهاد. در این نوشتار در سه بخش، خطط نگاری پیش از مق چکیده کاملحجم عظیمی از معلومات تاریخی، جغرافیایی و ادبی مصر اسلامی در آثاری فراهم آمده، که به شیوه خطط نگاشته شده‌اند. این شیوه تاریخ‌نگاری در مصر با ابن عبدالحکم آغاز شد، با مقریزی به اوج خود رسید و با علی پاشا مبارک روی به افول نهاد. در این نوشتار در سه بخش، خطط نگاری پیش از مقریزی، خطط مقریزی و خطط نگاری پس از مقریزی به معرفی و بررسی کتب خطط و جایگاه خطط نگاری در تاریخ نگاری مصر اسلامی پرداخته شده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400