پژوهش حاضر درصدد بررسی دلایل ناکارامدی بازار و اصناف در تحولات دوران پهلوی اول (1320) است. از‌این منظر پس از بسط فضای مفهومی‌موضوع، به بررسی نقش و کارکرد اصناف خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در‌این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات چکیده کامل
پژوهش حاضر درصدد بررسی دلایل ناکارامدی بازار و اصناف در تحولات دوران پهلوی اول (1320) است. از‌این منظر پس از بسط فضای مفهومی‌موضوع، به بررسی نقش و کارکرد اصناف خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در‌این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در‌این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد یافته های تحقیق حکایت از آن دارند که بازاریان و اصناف در اثر نفوذ خارجی، گسترش و چاپ روزنامه نقش و کارکرد آنها از حوزه صرف اقتصادی و تجاری خارج شده و جنبه سیاسی و اجتماعی به خود گرفته است که این موضوع ساختار و ماهیت اصناف و بازاریان را دچار دگرگونی اساسی نموده و از حالت طبقه در خود خارج کرده و به طبقه ی برای خود تبدیل نمود است این موضوع سبب تاثیر گذاری بازاریان و اصناف بر تحولاتی از جمله شکل گیری نهضت تنباکو،مجلس وکلای تجار، انقلاب مشروطیت، مجلس ملی و شکل گیری بانک ملی شده به گونه ای که بازاریان دارای تاثیر گذاری مثبتی بر روند حوادث و تحولات تا این بازه زمانی بوده اند اما بعد از مشروطیت تا 1320 به علت فقدان اتحاد درون گروهی ، ضعف آگاهی صنفی و طبقاتی و روی کار آمدن رضا شاه و تشکیل دولت و عدم تعادل طبقاتی و گرایش به زمین داری، بازاریان و اصناف دچار ناکارامد ی شده و نتوانستند بر تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تاثیرات مثبتی بگذارند.
پرونده مقاله
ظهور صفویان یکی از مهم ترین رویدادها ونقطه ی عطفی درتاریخ تشیع وایران محسوب می شود. صفویان توانستند نخستین دولت قدرتمند شیعی ملی را درایران تشکیل دهند. استقراراین دولت شیعی وملی باعث واکنش مخالفان داخلی ودشمنان خارجی گردید.سرکوب مخالفان داخلی ودشمنان خارجی موجب غلبه ی ت چکیده کامل
ظهور صفویان یکی از مهم ترین رویدادها ونقطه ی عطفی درتاریخ تشیع وایران محسوب می شود. صفویان توانستند نخستین دولت قدرتمند شیعی ملی را درایران تشکیل دهند. استقراراین دولت شیعی وملی باعث واکنش مخالفان داخلی ودشمنان خارجی گردید.سرکوب مخالفان داخلی ودشمنان خارجی موجب غلبه ی تفکر نظامی گری خصوصا درنیمه ی اول این دوران به عنوان یکی از ویژگی های عمده ی حکومت صفویان شدلذا نحوه ی مدیریت پادشاهان وفرماندهان عالیرتبه ی جنگ درهدایت نیروهای نظامی وغیر نظامی بسیار مهم بود این ماهیت نظامی ،حکومت صفویه رابرمسیری هدایت نمود که ضمن تمرکز براندیشه نظامی ویابه عبارتی کاربست تاکتیک های نظامی یه ترمیم ساختارهای آن باتوجه به توانمندیها وناتوانی های دوحکومت عثمانی وازبک درقالب تغییر الگوهای سنتی نظامی وطراحی مدل ترکیبی مرحله ای مبتنی برساختارعصبیتی وادارد.بابررسی تاریخ جنگ های نظامی درعصرصفوی به وضوح نقش وتاثیر شگرف این مدل نظامی درموفقیت های نظامی سپاه صفوی قابل ملاحظه است. این پژوهش ضمن تحلیل وبررسی تاکتیک های نظامی آن دوران اخص درنیمه ی اول آن عصر، به واکاوی این الگوی نظامی می پردازد.
پرونده مقاله
با مطالعه اسناد عرایض به عنوان یکی از منابع مطالعه تاریخ اجتماعی در دوران معاصر، می‌توان نگاهی نو به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی جامعه ایرانی داشت که شاید تاکنون مغفول مانده بود. مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های غیررسمی نیز به عنوان یکی از لایه‌های حیات اج چکیده کامل
با مطالعه اسناد عرایض به عنوان یکی از منابع مطالعه تاریخ اجتماعی در دوران معاصر، می‌توان نگاهی نو به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی جامعه ایرانی داشت که شاید تاکنون مغفول مانده بود. مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های غیررسمی نیز به عنوان یکی از لایه‌های حیات اجتماعی مردم ایران، نیازمند بررسی بیشتر در دوره‌های مختلف تاریخی است و از این منظر، این اسناد، می‌تواند کمک شایانی به شناخت زندگی و مشکلات این گروه‌های اجتماعی داشته باشد. در این پژوهش، اسناد عرایض دوره ناصری، طی سال‌های 1301 تا 1303هـ.ق مورد بررسی قرار گرفته است. مذاهب ذکر شده در این اسناد عمدتا شامل دو گروه مذهبی مسیحی و یهودی است. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی (استقرائی) و شیوه نگارش و تدوین آن به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد. استخراج اطلاعات و داده‌ها نیز به صورت کتابخانه‌ای و اسنادی صورت گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که جز در مسائل مذهبی، در سایر امور، مسائل پیروان ادیان، مذاهب و آیین‌های رسمی و غیررسمی مشترک بوده است. در مورد مسائل مذهبی نیز به جرأت می‌توان گفت که عمدتا مستمسک و بهانه-های اربابان و صاحبان قدرت برای رسیدن به اهداف مادی‌شان بوده است
پرونده مقاله
تاریخنگاری محلی سبکی از تاریخنگاری است که مورخان به آن توجه خاصی دارند. تاریخنگاری محلی دارای جنبه‌های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق‌تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر می‌پردازد. در مازندران، تواریخ محلی مختلفی به رشته تحریر درآمده‌اند که از آن چکیده کامل
تاریخنگاری محلی سبکی از تاریخنگاری است که مورخان به آن توجه خاصی دارند. تاریخنگاری محلی دارای جنبه‌های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق‌تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر می‌پردازد. در مازندران، تواریخ محلی مختلفی به رشته تحریر درآمده‌اند که از آن جمله می‌توان به تاریخ طبرستان ابن اسفندیار، تاریخ رویان اولیاءالله آملی، تاریخ طبرستان و رویان و مازندران و تاریخ گیلان و دیلمستان سیدظهیرالدین مرعشی اشاره کرد. تاریخ‌نگار بازتاب دهنده نوع نگرش و تفکر خود و یک قوم و ملت نسبت به محیط اطراف خود و جامعه پیرامونی آن است و بدون تردید میان دوران حیات مورخ و تاریخ-نگاری او ارتباط مستقیمی وجود دارد.مسأله اساسی پژوهش حاضر این است که تناقض‌گویی‌ها و اشتباهات سیدظهیرالدین مرعشی در تاریخنگاری محصول چه عواملی بوده است؟ به نظر می‌رسد وی در تبیین وقایع تاریخی، تحت‌تأثیر تعلقات دوگانه محل و مذهب(شیعه دوازده امامی) بوده است. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی و شیوه نگارش آن به صورت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. استخراج اطلاعات نیز به صورت کتابخانه‌ای صورت گرفته است. این مقاله سعی دارد به تشریح و تبیین تاریخنگاری سیدظهیرالدین مرعشی، با رویکرد محلی-مذهبی بپردازد.
پرونده مقاله
یکی از سیاست های مهم دولت پهلوی اول (1304-1320ش.) در خصوص ایلات و عـشایر ایـران، سیاست اسکان عشایر یا تخته قاپو کردن آنان بوده است، گر چه این سیاست در نهایت به خاطر مقاومت ایلات و عشایر در مقابل اسکان اجباری و نبود زیرساختهای لازم، با سقوط حکومت پهلوی اول با شکست روبرو چکیده کامل
یکی از سیاست های مهم دولت پهلوی اول (1304-1320ش.) در خصوص ایلات و عـشایر ایـران، سیاست اسکان عشایر یا تخته قاپو کردن آنان بوده است، گر چه این سیاست در نهایت به خاطر مقاومت ایلات و عشایر در مقابل اسکان اجباری و نبود زیرساختهای لازم، با سقوط حکومت پهلوی اول با شکست روبرو شد؛ اما بر وجوه مختلف زندگی ایلات و عشایر تاثیرات بسیار گذاشت. مساله تحقیق حاضر این پرسش است که سیاستهای ضد عشایری پهلوی اول در قالب اسکان اجباری، چه پیامدهای فرهنگی بر زندگی ایلات و عشایر به‌دنبال داشته است؟روش تحقیق در این مقاله، تاریخی (استقرائی) و شیوه گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه‌ای است که با این روش به توصیف و تحلیل مطالب پرداخته خواهد شد.یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که سیاستهای ضد عشایری حکومت رضاشاه از جمله سیاست اسکان، علاوه بر اینکه باعث نابودی و فراموشی بسیاری از مولفه های فرهنگی ایلات و عشایر از جمله صنایع دستی شد، بوجودآورنده نوعی فرهنگ مقاومت در بین مردمان ایل گشت که نشانه‌های آن، در فرهنگ فولکلور مردم عشایر بخصوص اشعار محلی قابل مشاهده و پیگیری است. همچنین تلاشهای حکومت جهت بهبود شاخصه‌های انسانی در زندگی عشایر، ازجمله سواد آموزی و ایجاد مدارس عشایری، گرچه صورت گرفت، ناکافی بوده و در دوره خود، در تشویق عشایر به اسکان موفق نبوده است.
پرونده مقاله
هر چند محققین مختلف مولفه های مختلفی در عدم پایداری احزاب و ناکارآمدی آنها در دوره پهلوی دوم بررسی نمودهاند اما شاید بتوان گفت گستردگی ایران و به تبع آن ساختار اجتماعی ناهمگن جامعه ایرانی یکی از دلایلی است شکاف های اجتماعی آن در طی روند تاریخ، بویژه در بعد از به قدرت ر چکیده کامل
هر چند محققین مختلف مولفه های مختلفی در عدم پایداری احزاب و ناکارآمدی آنها در دوره پهلوی دوم بررسی نمودهاند اما شاید بتوان گفت گستردگی ایران و به تبع آن ساختار اجتماعی ناهمگن جامعه ایرانی یکی از دلایلی است شکاف های اجتماعی آن در طی روند تاریخ، بویژه در بعد از به قدرت رسیدن رضاشاه گسترده تر شده و وفاق اجتماعی لازم برای توسعه سیاسی و در راس آن شکل گیری احزاب سیاسی را تقلیل داده است. وفاق ملی در جوامعی که از قومیت ها، گروه ها و خرده فرهنگ های متعددی تشکیل شده اند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و عامل مهمی در ثبات و انسجام سیاسی و اجتماعی بدون کنترل بیرونی است. پیامد های حاصل از وجود بسترهای اجتماعی ناهمگن مانند گسترده تر شدن شکاف قومی-مذهبی ، ایجاد و گسترش شدن شکاف بین سنت گرایان و تجددخواهان ، افزایش شکاف طبقاتی بین مردم و تعارضات ایدولوژیک دربین نخبگان سیاسی دخیل در امر فعالیت احزاب سیاسی، باعث شد تا احزاب سیاسی در دوره پهلوی دوم نتوانند به کارآمدی و ثبات مدنظر دست یابند .
پرونده مقاله
تجدید رقابت میان اصولی و اخباری در صدر دوره قاجارچکیده:اختلاف نظر میان دو مکتب فقهی اخباری و اصولی، پیش از آنکه در سده 12 ه.ق به پایان برسد چالش دنباله‌دار بین دو نحله در قرن 13 نیز مجددا شروع می‌شود. در این روند پیوستگی‌های نسبی و سبب بین روحانیون اصولی به تقویت مجتهدا چکیده کامل
تجدید رقابت میان اصولی و اخباری در صدر دوره قاجارچکیده:اختلاف نظر میان دو مکتب فقهی اخباری و اصولی، پیش از آنکه در سده 12 ه.ق به پایان برسد چالش دنباله‌دار بین دو نحله در قرن 13 نیز مجددا شروع می‌شود. در این روند پیوستگی‌های نسبی و سبب بین روحانیون اصولی به تقویت مجتهدان و اتحاد آنها علیه دیدگاه روحانیون اخباری منجر شد. با ظهور میرزامحمد استرآبادی(در قرن سیزدهم هجری و در روزگار قاجاریه) دور جدیدی از تشدید تقابل بین علمای اخباری و اصولی به وقوع پیوست. مجادلات و مباحثات دو اندیشه اصولی و اخباری در دوره قاجار پیامدهای گوناگون سیاسی و مذهبی داشت که به ویژه در حوزه‌ی تحولات مربوط به دستگاه روحانیت در گسترش اندیشه اجتهاد و تقلید، تحکیم نهاد مرجعیت قدرت یابی و نفوذ روحانیت در میان توده‌های مردم و رویارویی با دولت و نظام حکومتی، گرایش بخشی از روحانیت اصولی به اندیشه‌های روشنگرانه و تفکرات جدید و استقبال از برخی مظاهر نوگرایی ظاهر شد. تحولات سیاسی منطقه و از جمله جنگهای ایران و روس عامل رقابت میان اصولیان و اخباریان بود. این مقاله تلاش دارد تا با پیگیری قرابت‌های موجود بین علمای دینی درباره علل گرایش‌های اخباری در میان روحانیت عصر قاجار بپردازد و تجدید رقابت میان این دو نحله در عرصه تحولات درون سازمانی روحانیت بررسی شود.واژگان کلیدی: اخباریگری، اجتهاد، استرآبادی، روحانیت، عصر قاجار
پرونده مقاله
جغرافیای تاریخی به عنوان یک علم دربرگیرنده دو دانش جغرافیا و تاریخ است و تاریخ علم بررسی زندگی انسان هاست که در بستر جغرافیا تحقق می‌یابد. تاریخنگاری محلی دارای جنبه‌های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق‌تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر می‌پردازد. ت چکیده کامل
جغرافیای تاریخی به عنوان یک علم دربرگیرنده دو دانش جغرافیا و تاریخ است و تاریخ علم بررسی زندگی انسان هاست که در بستر جغرافیا تحقق می‌یابد. تاریخنگاری محلی دارای جنبه‌های محلی بوده و با نگاه جزئی و دقیق‌تری به بررسی گذشته دور و نزدیک منطقه جغرافیائی موردنظر می‌پردازد. تاریخ‌نگار بازتاب‌دهنده نوع نگرش و تفکر خود و یک قوم و ملت نسبت به محیط اطراف خود و جامعه پیرامونی آن است . هدف این پژوهش، واکاوی جایگاه ابعاد گوناگون جغرافیایی در تاریخنگاری مرعشی است. مرعشی، حوادث و رویدادهای تاریخی و اجتماعی را در بستر جغرافیایی روایت می‌کند که خود شاهد و ناظر آن بوده است. تأثیرات متقابل انسان و جغرافیا و نیز ارتباط بین بینش و نگرش مورخ و فهم تاریخی او بحث اصلی پژوهش حاضر است. مساله اصلی پژوهش حاضر این است که چرا سیدظهیرالدین مرعشی در تاریخنگاری خود، از میان همه ابعاد جغرافیایی، صرفا به جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان، عنایت و التفات ویژه‌ای داشته است؟ در این تحقیق، فرضیه‌ای متصور نبوده و مسأله به صورت اکتشافی مورد پژوهش قرار گرفته است.موقعیت خاص جغرافیایی، استقلال اقتصادی و سیاسی، ناکامی‌های طولانی و مستمر مهاجمان ایرانی و انیرانی در فتح تبرستان و مأمن بودن آن برای پناهندگان سیاسی و مذهبی، مهم‌ترین عوامل توجه ویژه مرعشی به جغرافیای طبیعی، سیاسی و نظامی تبرستان در تاریخنگاری محلی بوده است.
پرونده مقاله
دولت اسلامی در اندیشه و عمل مبتنی بر وحی و یا به تعبیر دقیقتر مبتنی بر تفسیر وحی است. از همین روشناخت و سنجش نظریههای مختلف دربارة دولت در اسلام به مثابه مجموعهای از تفسیرهاست که هر یکساختاری معیّن دارند و از کارکردها و دستاوردهای خاصی حکایت میکنند. حال، مسأله اساسی تحق چکیده کامل
دولت اسلامی در اندیشه و عمل مبتنی بر وحی و یا به تعبیر دقیقتر مبتنی بر تفسیر وحی است. از همین روشناخت و سنجش نظریههای مختلف دربارة دولت در اسلام به مثابه مجموعهای از تفسیرهاست که هر یکساختاری معیّن دارند و از کارکردها و دستاوردهای خاصی حکایت میکنند. حال، مسأله اساسی تحقیق حاضرنقش و کارکرد دولت در نظریه سیاسی شیعه امامیه است. فرضیه تحقیق حاضر این است که از نظر شیعههرگونه حکومتی در زمان غیبت فاقد مشروعیت است و باید برای حل و فصل پارهای از امور به فقیه جامعالشرایط مراجعه کرد. این مسأله موجب شد فقیهان شیعه ضمن تمکین به اصول بنیادین شیعه در باب امامتو رهبری جامعه، در شرایطی خاص، همکاری و پذیرش مسئولیت از طرف سلاطین را مجاز اعلام کنند تاعلیرغم نامشروع تلقی کردن نهاد سلطنت، اجرای پارهای از اوامر سلطانی زیر عناوین احقاق حق و یا حفظنظام، مشروعیت یابد. در انجام این تحقیق از روش تحقیق تاریخی (استقرائی) استفاده شده است که سعیدارد با رعایت امانت و حفظ اصول علمی و نیز با نگاهی عینی به وقایع و حوادث مستند تاریخی که در اسنادو منابع تاریخی آمده است، به تبیین و استدلال تاریخی موضوع بپردازد.
پرونده مقاله
