زمینه و هدف: امروزه به دلیل تاکید بر رشد اقتصادی و بهرهبرداریهای بیرویه از منابعطبیعی و زیستمحیطی، کلان شهرها با مسائل و مشکلات عدیدهای در زمینه محیطزیست و امنیت زیستمحیطی مواجه شدهاند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی چالش‎های زیست محیطی در شهر تهران، تعیین چکیده کامل
زمینه و هدف: امروزه به دلیل تاکید بر رشد اقتصادی و بهرهبرداریهای بیرویه از منابعطبیعی و زیستمحیطی، کلان شهرها با مسائل و مشکلات عدیدهای در زمینه محیطزیست و امنیت زیستمحیطی مواجه شدهاند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی چالش‎های زیست محیطی در شهر تهران، تعیین مولفههای زیست‎محیطی، تحلیل استراتژی‎ها و ارائه مدل مناسب جهت ارتقای امنیت زیست‎محیطی در شهر تهران می‎باشد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیتی توصیفی-تحلیلی با ماهیت پیمایشی است. در این پژوهش از پرسشنامه ویژه صاحب نظران و کارشناسان در حیطه محیط زیست استفاده شد. جهت تحلیل عوامل داخلی (ضعف، قوت) و خارجی (تهدید و فرصت) شهر از روش SWOT و جهت آزمون فرضیه از آزمون تیتک نمونهای، استفاده گردید. جهت تحلیل مصاحبهها و شناسایی نهایی پیامدها از روش دلفی استفاده شد. همچنین با استفاده از مدل برنامهریزی استراتژیک برایسون و با توجه به استراتژیها و اولویتهای آنها نسبت به تدوین مدل برنامهریزی استراتژیک توسعهشهری که تاکید بر امنیت زیستمحیطی دارد، اقدام شده است. در نهایت با استفاده از ماتریس QSPM استراتژیها اولویت‎بندی شدند. این تحقیق در بازه زمانی 1400-1397 انجام شده است.یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که مهمترین استراتژی از دیدگاه متخصصان و صاحب‎نظران در بین این مولفه ها، مولفه های سیاسی و نظارتی هستند. همچنین مهمترین استراتژی‎ها از دیدگاه متخصصان اجرای طرح های هدفمند برای جلوگیری از کاهش تخریب و استراتژی های مناسب به منظور مدیریت بهینه کیفیت هوا می‎باشد.بحث و نتیجه گیری: طبق بررسی ها وضعیت امنیت زیست‎محیطی شهر تهران در وضعیت بحرانی می‎باشد و مهم‎ترین استراتژی های ارائه شده از طریق ماتریس QSPM شامل به کارگیری ابزارهای کاهش دهنده آلودگی، اصلاح الگوی مصرف انرژی و بهینه سازی آن، جلوگیری از گسترش شهرنشینی و حاشیه نشینی، استفاده از سیستم های مدیریت و کاهش مصرف انرژی و اجرای طرح های هدفمند برای جلوگیری از کاهش تخریب می باشند.
پرونده مقاله