• فهرس المقالات Water management

      • حرية الوصول المقاله

        1 - کاربرد سیگنال‌های اقلیمی در پیش بینی تبخیر در غرب ایران
        عنایت اله رحمتی مجید منتظری امیر گندمکار مهران لشنی زند
        تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنال‌های اقلیم أکثر
        تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنال‌های اقلیمی میباشند که توجه به نقش آنها پیش بینی تبخیر را ممکن می کند. با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی به پیش بینی تبخیر بر اساس این سیگنال‌ها اقدام شده که آمار مربوط به تبخیر از تشت در 3 ایستگاه سینوپتیک با حداقل 20 سال آمار ماهانه و نیز مهمترین سیگنال‌های اقلیمی با نرم افزار نروسلوشن (Neurosolution) تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که مهمترین سیگنال‌های مرتبط با تبخیر در منطقه شامل Nina3:، Nina1، SW Monsoon، Mei و Nina4 میباشد. مقایسه داده‌های مشاهده ای تبخیر و خروجی شبکه عصبی، همبستگی بالا بین این داده را نشان می دهد. به گونه‌ای که میزان این همبستگی در ایستگاه کرمانشاه 71 درصد، همدان 82 درصد و سنندج 80 درصد است. با درنظر گرفتن خروجی شبکه عصبی مصنوعی و داده‌های مربوط به سیگنال‌های اقلیمی، میتوان با دقت بالای 97 درصد به پیش بینی تبخیر درمنطقه مورد پژوهش اقدام نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه‌های آب و چالش‌های آن در شهرستان سلطانیه
        پریسا نجفلو جعفر یعقوبی جعفر نیکبخت
        هدف این تحقیق بررسی نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه های آب و چالش های این نظام در شهرستان سلطانیه بود. تحقیق کیفی حاضر، از نوع مطالعات موردی است که به روش رویکرد اکتشافی با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی در شهرستان سلطانیه انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق، ذینفعان 533 أکثر
        هدف این تحقیق بررسی نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه های آب و چالش های این نظام در شهرستان سلطانیه بود. تحقیق کیفی حاضر، از نوع مطالعات موردی است که به روش رویکرد اکتشافی با استفاده از روش تحقیق نظریه مبنایی در شهرستان سلطانیه انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق، ذینفعان 533 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق مجاز در نظام بهره‌برداری مشاعی از چاه ها در شهرستان سلطانیه بود. در این تحقیق از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد و جمع آوری داده ها، با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار مند تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه‌وتحلیل داده ها در روش نظریه مبنایی صورت گرفت. نتایج نشان داد در مرحله کدگذاری باز 57 مفهوم استخراج شد که طی کد گذاری محوری 20 گزاره ی مقوله ای ایجاد شد. با توجه به نتایج کدگذاری انتخابی، نظام بهره‌برداری مشاعی موجود از چاه ها با چالش‌هایی شامل مشکلات اجتماعی، ضعف دانشی و نگرشی، موانع مالی، ضعف تصدی گیری دولت و کاهش ذخایر آبی مواجه هستند. پیامدهای ملموس این چالش ها، عدم تجهیز مزرعه به آبیاری تحت فشار، تمایل به حفر چاه غیر مجاز و پیشبرد کار های اداری با رشوه می باشند که باعث خسارت فزاینده به منابع آبی در منطقه می شوند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - واکاوی رفتارهای مدیریت آب در گندمکاران شهرستان اُرزوئیه بر مبنای تئوری شناخت اجتماعی
        لیلی شرفی پور مصطفی احمدوند
        در شرایط بحران آب، رفتار صحیح با آب و مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای مدیریتی آب در بین گندم کاران شهرستان اُرزوئیه صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق 1350 نفر از گندم کاران آبی بخش مرکزی شهرستان اُرزوئیه بودند که تعداد 135 نفر از آ أکثر
        در شرایط بحران آب، رفتار صحیح با آب و مدیریت آن بسیار حائز اهمیت است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای مدیریتی آب در بین گندم کاران شهرستان اُرزوئیه صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق 1350 نفر از گندم کاران آبی بخش مرکزی شهرستان اُرزوئیه بودند که تعداد 135 نفر از آن ها با استفاده از جدول نمونه گیری بارتلت و همکاران به عنوان نمونه برآورد و به صورت تصادفی ساده انتخاب و مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر مبنای مؤلفه های تئوری شناخت اجتماعی بود که روایی ظاهری آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا مورد تأیید قرار گرفت و پایایی نیز با انجام مطالعه ای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (86/0 - 58/0) به دست آمد. یافته های حاصل از تحلیل همبستگی متغیرهای پژوهش نشان داد بین تمامی اجزاء این تئوری (عوامل ساختار اجتماعی، انتظار نتیجه، درک رفتار دیگران، خودکارآمدی و قصد رفتاری) و رفتار مدیریت آب کشاورزان رابطه ی مثبت و معناداری حاکم است. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه توأم نشان داد که متغیرهای این تئوری در مجموع 36 درصد از تغییرات رفتار مدیریت آب گندمکاران را پیش بینی می کنند. فزون بر آن، متغیرهای درک رفتار دیگران، خودکارآمدی و قصد رفتاری بر متغیر وابسته رفتار مدیرت آب اثرگذار بودند. در پایان پیشنهادهایی برای بهبود رفتار مدیریت آب کشاورزان ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تعیین تابع تولید گیاه ریحان در شرایط تنش‌های هم‌زمان آبی و شوری
        مهشاد سادات فرح بخش مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده
        کمبود منابع آب و خاک و شوری آن‌ها، از نکات قابل‌‌توجه و مهم در بخش کشاورزی است. بررسی اثرات متقابل شوری و کم‌آبیاری بر عملکرد گیاهان، اهمیتی فراوان را به‌ویژه جهت اصلاح مدیریت خاک و مصرف آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارا می‌باشد. هدف از این پژوهش، مطالعه و ارزیابی توابع ت أکثر
        کمبود منابع آب و خاک و شوری آن‌ها، از نکات قابل‌‌توجه و مهم در بخش کشاورزی است. بررسی اثرات متقابل شوری و کم‌آبیاری بر عملکرد گیاهان، اهمیتی فراوان را به‌ویژه جهت اصلاح مدیریت خاک و مصرف آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک دارا می‌باشد. هدف از این پژوهش، مطالعه و ارزیابی توابع تولید گیاه ریحان (Basilicum L.)رقم توده‌ی مازندران در شرایط تنش هم‌زمان آبی و شوری بود. بدین منظور، آزمایشی در یک مزرعه‌ی تحقیقاتی یک هکتاری در سایت پژوهشی دوشان‌تپه‌ی تهران انجام شد. در این پژوهش برای تعیین میزان تبخیر- تعرق گیاه ریحان از میکرولایسیمتر وزنی- زهکش‌دار پیشنهادی استفاده گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با چهار تیمار آبیاری شامل آبیاری کامل (FI)، کم‎آبیاری درحد 40 (DI40%)، 60 (DI60%) و 80 (DI80%) درصدِ نیاز آبی گیاه و سه تیمار فرعی شوری آب آبیاری با هدایت الکتریکی 175/1 (S1)، 3 (S2) و 5 دسی‎زیمنس بر متر (S3) در دو سال متوالی 1395 و 1396 به‌ اجرا درآمد. نتایج نشان داد که آستانه‌ی کاهش عملکرد گیاه ریحان نسبت به شوری آب آبیاری 3/1 دسی‌زیمنس بر متر و شیب خط کاهش عملکرد 10 درصد می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - شناخت ظرفیت ها و چالش های مدیریت مصرف آب در گیاه بادام زمینی (مطالعه مروری)
        علی عبدزادگوهری
        کشاورزی اصلی ترین و مهم ترین منبع تأمین مواد غذایی در دنیا به شمار می رود، از این رو نقش به سزایی در ایجاد تعادل در امنیت غذایی، اجتماعی و حتی سیاسی کشورهای جهان دارد. یکی از مؤثرترین راهکارهای مقابله با بحران آب و افزایش کمی و کیفی تولیدات در بخش کشاورزی، توجه جدی به ب أکثر
        کشاورزی اصلی ترین و مهم ترین منبع تأمین مواد غذایی در دنیا به شمار می رود، از این رو نقش به سزایی در ایجاد تعادل در امنیت غذایی، اجتماعی و حتی سیاسی کشورهای جهان دارد. یکی از مؤثرترین راهکارهای مقابله با بحران آب و افزایش کمی و کیفی تولیدات در بخش کشاورزی، توجه جدی به بهره وری آب کشاورزی و ارتقای آن با اعمال روش ها و سیاست های حکیمانه و کارآمد می باشد. ارتقای بهره وری آب، نیازمند مدیریتی هوشمندانه است که ابزارها و روش ها را به خوبی شناسایی کند و با توجه به شرایط، بهترین آن ها را انتخاب و تلاش های لازم را در استفاده از آن ها فراهم نماید. مدیریت آبیاری با رویکرد استفاده مناسب از منابع آب می تواند به عنوان نوعی مدیریت آب در مزرعه به افزایش سطح زیر کشت و مصرف بهینه کمک کند. در ایران، بقولات در تأمین انرژی افراد جامعه نقش به سزایی دارند و سعی شده است که افزایش بهره وری مصرف آب با مساله تولید و خودکفایی کشور متناسب باشد. تعیین و تحلیل شاخص ها و ظرفیت های بهره وری آب می تواند راهکار مناسبی جهت سیاست گذاری های درست برای تولید محصول بادام زمینی در راستای حصول حداکثر سود، توسعه پایدار، امنیت تولید و اشتغال و موجبات صادرات و ارزآوری با توجه به پتانسیل بالای آن شود. اما در این میان نمی توان تنها به بهره وری مصرف آب در جهت تعیین مصرف اکتفا کرد. پژوهش حاضر، ارتباط مقدار آب مصرفی و عملکرد محصول، تاثیر کم آبیاری بر عملکرد و اثر روش های مختلف آبیاری و بهره وری مصرف آب در بادام زمینی، شاخص برداشت در شرایط آبیاری کامل و تنش آبی و همچنین اهمیت مدیریت های مختلف آبیاری در زمان کمبود آب در بادام زمینی را به صورت تفضیلی ارائه می نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تلفیق MCDM و GIS در بررسی توزیع مکانی معادن گچ با تاکید بر ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی : محدوده پروژه مدیریت منابع آب و خاک حبله رود- استان سمنان)
        محمدرضا دلقندی مقدم میرمسعود خیرخواه زرکش
        امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره ب أکثر
        امروزه علیرغم اوج پیشرفت دانش و تکنولوژی بشری، متأسفانه محیط زیست در وضعیت بسیار بحرانی وپیچیده‌ای در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به سر می برد. تقلیل آلودگی و کاهش اثرات تخریبی آن در حدی معقول در روند توسعه‌ای پایدار، همراه با استفاده از تکنولوژی های متعادل همواره برای حفظ و تضمین سلامت، رشد و تعالی حال و آینده موجودات کره زمین، مدنظر بوده است.در این تحقیق با تلفیق MCDM و GIS و هم چنین بررسی شاخص های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی، محدوده مورد مطالعه را بر اساس حساسیت سرزمین نسبت به فعالیت های معدنی، پهنه بندی گردید. هم چنین ملاحظات زیست محیطی 8 معیار تاثیر پذیر از فعالیت های معدنی شامل، سکونتگاه های شهری، سکونت گاه های روستایی، آب های سطحی، آب های زیر زمینی، زیستگاه حیات وحش، کشاورزی، توریسم و پوشش گیاهی مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه بر اساس نقشه زون بندی شده میزان تداخل محدوده معادن فعال و زون‌های تولید شده مشخص گردید. نتایج نشان داد که 15 درصد عرصه های معدنی با محدوده فعالیت ممنوع، 6 درصد در زون حساسیت شدید، 11 درصد در زون حساسیت زیاد، 58 درصد در زون حساسیت متوسط و 10 درصد در زون حساسیت کم واقع گردیده است. که این امر حاکی از این واقعیت است که 26 محدوده از مجموع 52 محدوده فعالیت های معدنی در پهنه فعالیت ممنوع قرار داشته که باید بهره برداری این معادن متوقف شود. بر اساس بررسی صورت گرفته از آن جا که در مابقی محدوده های بیش ترین سطح اشغال زون های داخل محدوده های معدنی مربوط به زون حساسیت متوسط است الویت برنامه ریزی بایستی مربوط به مدیریت این زون باشد. هم چنین در بررسی صورت گرفته مشخص شد که دو عامل عرصه های کشاروزی و آب های سطحی از معیارهای زیست محیطی، بیش ترین تداخل را با محدوده های معدنی داشته و باعث ممنوعیت فعالیت معدنی می‌باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت (مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه)
        سید مرتضی موسوی مهدی سرائی تبریزی حسین طلاچی لنگرودی
        زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی من أکثر
        زمینه هدف: امروزه سرمایه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی به عنوان اجزای اصلی توسعه به صورت توأمان، مورد سنجش قرار می گیرند. عدم جامعیت برنامه ها، مشکلات و مسائل مختلف به ویژه از جنبه های زیست محیطی پس از اجرا به وجود می آورند. تنزل شرایط زیست محیطی، آسیب و تأثیراتی منفی حتی بر ارزش های اقتصادی و اجتماعی در منطقه و محدوده تحت تأثیر خود خواهد داشت. هدف از این پژوهش، بررسی ارزش اقتصادی آب در مصارف زیست‌محیطی، کشاورزی و صنعت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. روش بررسی: تخصیص بهینه نهاده های تولید در سطح کلان تصمیم گیری، از الزامات دستیابی به افزایش بهره وری می باشد. از طرف دیگر، تخصیص بهینه نیز نیازمند بازاری کارآمد برای تبیین ارزش های اقتصادی نهاده های تولید است. در این پژوهش با توجه به محدودیت منابع آب، در پاسخ به تقاضاهای آب برای استفاده رقبای مختلف با استفاده از دستورالعمل حسابداری تلفیقی محیط زیست و اقتصاد [1](SEEA) سازمان ملل متحد، تلاش شده تا با بهره گیری از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شود تا بتوان ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم را در تصمیم گیریهای تخصیص و تسهیم آب در حد مناسبی منعکس نمود. یافته‌ها: بر اساس برآوردهای انجام شده، ارزش اقتصادی آب در مصارف کشاورزی معادل 6045، در مصارف صنعتی معادل 33342 و در محیط زیست حداقل 24235 ریال در هر مترمکعب می باشد. بنابر این، رعایت اصول پایداری و لحاظ ارزش های اقتصادی آب حکم می کند، حتی اگر تقاضای آب در بخش کشاورزی نسبت به افزایش قیمت آب بی کشش باشد در تأمین نیاز محیط زیست به عنوان یکی از مصرف کنندگان آب با ارزش اقتصادی بالاتر و فواید مستقیم و غیرمستقیم مرتبط با آن، اولویت داده شود. در 30 سال آینده، تقاضای آب در کشورهای در حال توسعه مانند تقاضای کشورهای پیشرفته افزایش خواهد یافت. طبق پانل بین المللی تغییر اقلیم[2]، تغییرات آب و هوا باعث افزایش فشار برای در دسترس بودن آب و تشدید اشکال مختلف آلودگی آب، با تأثیر بر اکوسیستم ها، سلامت انسان و قابلیت اطمینان سیستم آب در مناطق بزرگ جهان را تحت تأثیر خواهند داد. بحث و نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، بر اساس اصول اقتصادی و اقتصاد محیط زیست و با استفاده از اطلاعات موجود در خصوص مصارف آب در بخش های کشاورزی، صنعت و محیط زیست و حساب های کلان اقتصادی به ارزیابی ارزش اقتصادی (ارزش تولیدی) آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه پرداخته شد. بنابراین، با توجه به نتایج حاصله انتظار می رود با استقرار بازار آب و یا حداقل لحاظ ارزش اقتصادی خدمات اکوسیستم، آب تخصیص یافته به نیازهای زیست محیطی دریاچه ارومیه تأمین و آب اختصاصی به مصارف صنعتی افزایش یابد و هم زمان به سرمایه گذاری هایی برای استفاده از پتانسیل های درآمدزایی دریاچه ارومیه و صنایع مرتبط و متناسب توجه خاص مبذول گردد. بهره برداری منابع آب با محاسبات مذکور نه اقتصادی است و نه پایدار، معیشتی که به فرض (در سطح محلی) سبب بیابان زایی و فرسودگی خاک شود یا (در سطح جهانی) بر میزان تولید گازهای گلخانه ای می افزاید، نمی تواند پایدار شمرده شود. در این خصوص با توجه به استفاده ناپایدار بخش کشاورزی از منابع آب حوضه آبریز دریاچه ارومیه، برای تغییر شیوه موجود و کاهش وابستگی معیشتی کشاورزان به منابع آب سیستم حکمرانی می تواند با اجرای راهبردهای مناسب اشتغال، ضمن حمایت در پاسخ گویی به نیازها و معیشت جایگزین برای کشاورزان با تقویت اجرای سیاست حفاظت از دریاچه ارومیه، به ویژه با اعمال قانون در برداشت از منابع آب و ایجاد سیستم اندازه گیری، تنظیم و کنترل برداشت های مجاز و ایجاد تعاونی هایی از کشاورزان بپردازد و امتیاز بهره برداری از دریاچه را در قبال تغییر الگوی کشاورزی موجود به الگویی با نیاز آبی کم تر و یا حتی تعدیل حقابه های کشاورزی و اختصاص آن به دریاچه ارومیه به این قبیل کشاورزان اعطا نماید. نکته بسیار با اهمیت این است که ضرورت دارد، مردم محوری و طبیعت مداری توأمان در نظر گرفته شود و تمامی تصمیمات و اقدامات اجرایی به منظور کاهش مصارف آب، با مشارکت حقابه بران موجود و با انسجام، همکاری و اقدام مشترک کلیه دستگاه های متولی و ذی نفعان انجام گیرد. 4- System of Integrated Environmental and Economic Accounts 1- Intergovernmental Panel on Climate Change تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - واکاوی تأثیرات سیاستهای مدیریت آب بر کاهش کم آبی در استان کرمان
        الهام عزیزآبادی حجت مهکویی امیر گندمکار
        آب به عنوان منبع مهم تأمین کننده زیست انسان و حیوان می باشد. بدون آب، می توان اذعان داشت که زندگی و محیط زیست، زایل می گردد. کشور ایران به عنوان یکی از کشورهایی مطرح شده است که با مسأله کم آبی، مواجه شده است؛ و چنانچه سیاستهای مهمی در زمینه مدیریت آب، اتخاذ نشود، بحران أکثر
        آب به عنوان منبع مهم تأمین کننده زیست انسان و حیوان می باشد. بدون آب، می توان اذعان داشت که زندگی و محیط زیست، زایل می گردد. کشور ایران به عنوان یکی از کشورهایی مطرح شده است که با مسأله کم آبی، مواجه شده است؛ و چنانچه سیاستهای مهمی در زمینه مدیریت آب، اتخاذ نشود، بحران کم آبی، امنیت محلی و ملی را با چالشهای اساسی روبرو خواهد کرد. کرمان به عنوان یکی از استانهای مرکزی ایران، با مسأله کم آبی و امنیت آب، مطرح شده است. هدف اصلی در این مقاله، شناخت و واکاوی تأثیرات سیاستهای مدیریت آب بر کاهش کم آبی در استان کرمان می باشد. روش پژوهش مورد استفاده، توصیفی-تحلیلی است که با منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی، به این پرسش اصلی که تأثیرات سیاستهای مدیریت آب بر کاهش کم آبی در استان کرمان چگونه است؟ پاسخ می دهد. نتایج برگرفته از یافته های تحقیق، نشان می دهند که سیاستهایی مانند انتقال آب میان حوضه ای (بهشت آباد و صفارود) چندان مناسب نیست ولی الگوهای مدیریتی مانند راندمان اقتصادی، آب مجازی و ... کارایی بهتری دارند که استفاده از آب مجازی، از میان این الگوها، بهترین راهکار می تواند باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - Determining water productivity in canola cultivation in Lorestan province
        بهمن فریدونی مریم قربانی یداله یوسفی فرد
        Water scarcity as a limiting factor, vegetation growth and development for arid and semi-arid regions is considered as an inherent limitation for these climates. Due to heavy droughts in the last two decades in Lorestan province as well as excessive water consumption in أکثر
        Water scarcity as a limiting factor, vegetation growth and development for arid and semi-arid regions is considered as an inherent limitation for these climates. Due to heavy droughts in the last two decades in Lorestan province as well as excessive water consumption in the agricultural sector caused The issue of water efficiency in the agricultural sector in this province is important and needs many studies. Water resources in the world are limited And due to population growth And the demand for food and water for agricultural production will increase. On the other hand due to the virtual water trade Which is intended as a new solution Dealing with water scarcity is important, producing products that are produced with high water demand, It does not make sense in areas facing a water crisis. One of the ways to increase water use efficiency in agriculture is to increase the physical productivity of crops. For this, a study in the 2016-2017 crop year in the cities of Khorramabad, Durachegni and Kuhdasht have been studied to study the physical productivity of water and the volume of water used in canola cultivation. The results of this study showed that the average rate of physical water productivity in the management conditions of the operators covered by the project, For canola, it is equal to a minimum of 0.5 and a maximum of 0.67 kg / m 3 and an average of 0.613 kg / m 3 . The average volume of water consumed during growing season in the cities of Khorramabad, Durachegni And Kuhdasht are equal to 3588, 2971 and 3428 cubic meters per hectare, respectively. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - Inflow Regime Evaluation into Bamdej Wetland to Plan Stable Environmental Management
        معصومه کمالی کاظم حمادی فروزان فرخیان
        In the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countri أکثر
        In the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countries. Results of theseissues showed the effects of mortality and immigration, human and animal species, environmentaldegradation, the lack of food resources, energy, water and other natural resources degradation.Therefore,in many scientific circles, the proper use of natural resources, land management, ecosystemconservation and agricultural activities in order to reduce the damaging effects of environmentalstresses is controlled. Bamdej wetland with an area of 4000 hectares located in the South Westprovince, which is fed by the river Shavoor seems to depend on the wetlands for sustainableenvironmental management and environmental factors, including factors involved in the developmentof the drainage basin whichis adjacent to. This research studied thewetlands along the river Shavoorfield. Itaimed to assess the quality and quantity of water flow and provide a suitable model Bamdejpond water to improve environmental management of thewetlands. Preliminary analysis of the annualinflow to the wetland appeared to set two separate samples is formed further data on the original seriesand two series of samples have been analyzed separately. Statistical analysis showed the differencebetween the two series of data through SPSS statistical software. Consequently, a series of annual flowwas also taken into consideration. For water quality parameters such as EC, TDS, total cations, totalanions and pH,two distinct consistent flow regime and a series of extractionwere analyzed. The resultsshowed that there were statistically significant in both series. Results gave a model of environmentalmanagement with emphasis on the quality and quantity of the inflow to the wetland ponds. Theseparameters can be programmed to yield equivalent to 600 million cubic meters, 3 million cubic metersof potable needs, industry needs 7 million cubic meters, 25 million cubic meters for aquaculture,agriculture require 500 million cubic meters, and 140 million cubic meters environment. Follow thepattern of the upstream needs such as agriculture, environmental needs and meet wetland ponds willstabilize the system.Keywords: Hydrological تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - Integrated Urban Water Management (IUWM) Framework Codification in Architectural and Urban Design: The Case of Hashtgerd Young City Project
        milad mohammadkhani Mohammad Reza Masnavi Mohammad Taghi Rezaei Hariri Mahta Mirmoghtadaee
        Water scarcity is seen as a growing crisis that threatens societies, especially in arid climate regions. The climate change phenomenon and global warming have made policymakers reconsider their approaches towards water management issues in different sectors. Investigati أکثر
        Water scarcity is seen as a growing crisis that threatens societies, especially in arid climate regions. The climate change phenomenon and global warming have made policymakers reconsider their approaches towards water management issues in different sectors. Investigating sustainable management practices in the urban context, as one of the most important water-consuming sections is of great importance. In this study, after inquiring different features, principles, and means of sustainable urban water management, a framework of integrated urban water cycle management is codified to help architects and urban designers achieve or assess water efficiency in their design and planning. To reach this framework, principles of integrated urban water management and water sensitive urban design are asserted and practices are categorized into five sections: rainwater management, stormwater management, greywater management, blackwater management, and potable water management. Using this framework and based on the context of each project, a set of best practices are employed to form the integrated water management plan, although in some cases there is more than one correct answer. As a case study, the water management plan of the “Hashtgerd 35 ha. Young Cities project”-as an example of sustainable urban quarter pilot project in the Tehran-Karaj region- is assessed regarding the codified framework. Evidence from this research on water uses and systems’ functions, shows that a significant reduction in potable water consumption per capita from 210 liters to 75 liters per day could be achieved in this project; after implementing best management practices within an integrated water management plan. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - کاربرد‌ها و چالش‌های اینترنت اشیاء در مهندسی عمران(آب و سازه هیدرولیکی)
        بهرضا نورمند
        اینترنت اشیا یک الگوی جدیدی است که با نام اینترنت آینده شناخته شده است و ایده اصلی آن، اتصال اشیا بهاینترنت می باشدکه اولین بار توسط مارک ویزر مطرح و توسط کوین آشتون معرفیشد. اینترنت اشیاء اصطلاحی است برای توصیف دنیایی که در آن اشیاء قادر خواهند بود با اتصال به اینترنت أکثر
        اینترنت اشیا یک الگوی جدیدی است که با نام اینترنت آینده شناخته شده است و ایده اصلی آن، اتصال اشیا بهاینترنت می باشدکه اولین بار توسط مارک ویزر مطرح و توسط کوین آشتون معرفیشد. اینترنت اشیاء اصطلاحی است برای توصیف دنیایی که در آن اشیاء قادر خواهند بود با اتصال به اینترنت یا بهکمک ابزارهای ارتباطی، با سایر اشیاء تعامل داشته باشند و اطلاعات خود را با هم و یا با انسانها به اشتراک بگذارندو کلاس جدیدی از قابلیتها، برنامه کاربردی را ارائه دهند. یکی از اهداف مهم اینترنت اشیا ،هوشمندسازیمدیریت و بهبود کیفیت است.امروزه کمبود آب یکی از مشکلات کنونی بشر در مناطق گرم و خشکاست.از سوی دیگر با روند رو به گسترش جمعیت جهان و نیاز آبی آن، اینترنت اشیا وبرنامههای کاربردی آن میتواند نقش محوری در فنآوری و مدیریت هوشمند آب داشته باشد که نهایتا به ایجادارزش افزوده منجر گردد. در این بررسی، مروری بر پژوهشها و تجارب داخلی در زمینه بکارگیری فنآوری اینترنتاشیا در مهندسی عمران ) آب و سازههای هیدرولیکی( همچون مدیریت رواناب شهری، پیشبینی و هشدار سیل،تبخیر و تعرق، ایمنی سدها، صنعت آب و فاضلاب، آبیاری هوشمند، مدیریت مصرف منابع آب ، هیدرولوژی ) مدیریتکمی و کیفی ( آبهای سطحی و زیرزمینی شده است. از آنجائی که اینترنت اشیاء در مهندسی عمران یکی ازجدیدترین راهکارها در فراهم نمودن امکان داده کاوی و پردازش اطلاعات برای توسعه و بهبود کیفیتزیرساختهای عمرانی است، با چالشهای بکارگیری پیشرو خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - A Stochastic Model for Water Resources Management
        سلیم باوندی هادی ناصری
        Irrigation water management is crucial for agricultural production and livelihood security in many regions and countries throughout the world. Over the past decades, controversial and conflictladen water-allocation issues among competing municipal, industrial and agricu أکثر
        Irrigation water management is crucial for agricultural production and livelihood security in many regions and countries throughout the world. Over the past decades, controversial and conflictladen water-allocation issues among competing municipal, industrial and agricultural interests have raised increasing concerns. Particularly, growing population, varying natural conditions and shrinking water availabilities have exacerbated such competitions. Shrinking water availabilities can result in reduced water supplies, while growing population can lead to increased water demands, these two facts can further intensify the water shortage. Stochastic programming methodology is applied in this paper to a capital investment problem in water resources. A framework is offered for the evaluation of electricity generation and water supply for agricultural irrigation. This essessment is conducted through the construction of an appropriate stochastic optimization model. A recursive least squares algorithm is incorp-orated in the model which enablee more accurate estimation of model parameters. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - رتبه بندی پل های پیش ساخته بتنی راه آهن با معیارهای مدیریت آب به روش تاپسیس
        حسین فرشاد نادر عبدلی یزدی احسان اله اشتهاردیان
        مدیریت آب در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از پارامترهای مهم و موثر، ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه ای را در افزایش طول عمر سازه های رﯾﻠﯽ و متعاقباً در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮرها اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در این تحقیق سعی شده با توجه به تجربیات مشابه از مطالعات گذشته در این زمینه و جمع آوری نظرات أکثر
        مدیریت آب در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از پارامترهای مهم و موثر، ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه ای را در افزایش طول عمر سازه های رﯾﻠﯽ و متعاقباً در ﻋﺮﺻﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺻﻨﻌﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺸﻮرها اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ. در این تحقیق سعی شده با توجه به تجربیات مشابه از مطالعات گذشته در این زمینه و جمع آوری نظرات متخصصان کشور، مطالعات میدانی گسترده، استفاده از چک لیست های بازرسی، اطلاعات آماری و با شناخت درست خرابی های مرتبط با مدیریت آب در پل های بتنی و در نهایت با روش تاپسیس، طبق معیارهای مهندسی آب در نگهداری و تعمیرات پل، بتوان پل های پیش ساخته بتنی اداره کل راه آهن شمال ایران براساس معیارهای مدیریت آب رتبه بندی کرد. نتایج این تحقیق به کارفرمایان و مدیران مسئول کمک می کند تا بتوانند با توجه به ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪود موجود، پل ها را در بحث مهندسی آب به درستی مدیریت کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - واکاوی معانی و مفاهیم شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب
        کرامت اله زیاری فاطمه رزاقی عاطفه دهقان توران پشتی عباسعلی طایفی نصرآبادی
        ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ گرمایش‌جهانی و تغییرات آب‌و‌هوایی،جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت به‌سوی پایداری و تاب‌آوری بخصوص در شرایط عدم‌قطعیت در منابع‌آب‌شهری هستند.توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد ازنحوه برنامه‌ریزی،طراحی و ارائه خدمات سیستم أکثر
        ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ گرمایش‌جهانی و تغییرات آب‌و‌هوایی،جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت به‌سوی پایداری و تاب‌آوری بخصوص در شرایط عدم‌قطعیت در منابع‌آب‌شهری هستند.توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد ازنحوه برنامه‌ریزی،طراحی و ارائه خدمات سیستم آب می باشد.ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮﻯ و فشـار ایـن افزایـش،چالـش بی‌سابقه‌ای رادر مدیریت آب به‌ویژه در دسترسی بـه منابع‌آب،تصفیه-فاضلاب و فناوری‌های بازیافت ایجـاد کرده است.در این راستا نگاهی به وضعیت موجود و شناسایی موانع،تدوین راهکارهای مناسب در جهت بهبود وضعیت را مطرح می‌کند؛شهرهای حساس‌به‌آب از الگوواره‌های جدید مدیریت ‌پایدار‌آب‌شهری باهدف به حداقل رساندن تأثیرات هیدرولوژیکی توسعه-شهری بر محیط اطرافش شناخته می‌شود که در فرایندهای توسعه و بازسازی شهری می‌تواند در دستیابی به اهداف ارتقای کیفیت‌زندگی شهری و زیست‌پذیری شهرها کمک کند.گرچه در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه زمینه و چالش‌های متفاوت ممکن است وجود‌ داشته باشند،لیکن درک وضعیت کنونی شهر ازلحاظ شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب جهت شناخت ظرفیت‌ها و محدودیت‌های به‌عنوان گام‌نخست برای شروع برنامه‌ریزی روند انتقال برای نیل به اهداف و تدوین راهبردهای توسعه است.این مقاله به معرفی شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب و تأثیر آن بر ارزیابی و بهبود عملکردهای مدیریت آب‌شهری که از طریق بررسی ادبیات‌موضوع و بر پایه روش کیفی تحلیل‌محتوا و جستجوی منابع و دسته‌بندی آن‌ها بر مبنای کلیدواژه‌های پژوهش انجام‌شده است،می‌پردازد و منابع تأثیرگذار و مرتبط با شاخص‌های شهر حساس‌به‌آب را موردبررسی قرار می‌دهد.با توجه به نوشتار پیشرو می‌توان نتیجه گرفت شاخص‌ها پشتیبانی از برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک،ارتقا و تقویت نتایج در طول زمان و ارزیابی پیامدها و مسیرهای مدیریت آب‌شهری نسبت به شهرهای دیگر را میسر می‌سازد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - واکاوی معانی و مفاهیم شاخصهای شهر حساس به آب
        کرامت الله زیاری فاطمه رزاقی عاطفه دهقان توران پشتی عباسعلی طایفی نصرآبادی
        باتوجه به اهمیت گرمایشجهانی و تغییرات آبوهوایی، جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت بهسوی پایداری وتابآوری بخصوص در شرایط عدمقطعیت در منابعآبشهری هستند. توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد از نحوه برنامهریزی، طراحی و ارائهخدمات سیستم آب می ب أکثر
        باتوجه به اهمیت گرمایشجهانی و تغییرات آبوهوایی، جوامع در تلاش برای کاهش فشار فزاینده خطرات و پیامد آن و حرکت بهسوی پایداری وتابآوری بخصوص در شرایط عدمقطعیت در منابعآبشهری هستند. توسعه پایداری شهری نیازمند بازبینی مجدد از نحوه برنامهریزی، طراحی و ارائهخدمات سیستم آب می باشد. افزایش جمعیت شهرى و فشار این افزایش، چالش بیسابقهای را در مدیریت آب بهویژه در دسترسی به منابعآب،تصفیهفاضلاب و فناوریهای بازیافت ایجاد کرده است. در این راستا نگاهی به وضعیت موجود و شناسایی موانع، تدوین راهکارهای مناسب در جهتبهبود وضعیت را مطرح میکند؛ شهرهای حساسبهآب از الگووارههای جدید مدیریت پایدارآبشهری باهدف به حداقل رساندن تأثیرات هیدرولوژیکیتوسعهشهری بر محیط اطرافش شناخته میشود که در فرایندهای توسعه و بازسازی شهری میتواند در دستیابی به اهداف ارتقای کیفیتزندگی شهری وزیستپذیری شهرها کمک کند. گرچه در کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه زمینه و چالشهای متفاوت ممکن است وجود داشته باشند، لیکن درکوضعیت کنونی شهر ازلحاظ شاخصهای شهر حساسبهآب جهت شناخت ظرفیتها و محدودیتهای بهعنوان گامنخست برای شروع برنامهریزی روندانتقال برای نیل به اهداف و تدوین راهبردهای توسعه است. این مقاله به معرفی شاخصهای شهر حساسبهآب و تأثیر آن بر ارزیابی و بهبودعملکردهای مدیریت آبشهری که از طریق بررسی ادبیاتموضوع و بر پایه روش کیفی تحلیلمحتوا و جستجوی منابع و دستهبندی آنها بر مبنایکلیدواژههای پژوهش انجامشده است، میپردازد و منابع تأثیرگذار و مرتبط با شاخصهای شهر حساسبهآب را موردبررسی قرار میدهد. با توجه بهنوشتار پیشرو میتوان نتیجه گرفت شاخصها پشتیبانی از برنامهریزی و تصمیمگیریهای استراتژیک، ارتقا و تقویت نتایج در طول زمان و ارزیابیپیامدها و مسیرهای مدیریت آبشهری نسبت به شهرهای دیگر را میسر میسازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - Stream Flow Prediction in Flood Plain by Using Artificial Neural Network (Case Study: Sepidroud Watershed)
        A.R Mardookhpour
        In order to determine hydrological behavior and water management of Sepidroud River (North of Iran-Guilan) the present study has focused on stream flow prediction by using artificial neural network. Ten years observed inflow data (2000-2009) of Sepidroud River were sele أکثر
        In order to determine hydrological behavior and water management of Sepidroud River (North of Iran-Guilan) the present study has focused on stream flow prediction by using artificial neural network. Ten years observed inflow data (2000-2009) of Sepidroud River were selected; then these data have been forecasted by using neural network. Finally, predicted results are compared to the observed data. Results showed that neural network could predict stream flow with high precision and the maximum error percentage in data prediction was about 3. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - Evaluating the Effects of Deficit Irrigation Strategies on Potato (Solanumtuberosum L.) Yield, Tuber Quality and Water use Efficiency
        BIJAN HAGHIGHATI - BOROUJENI
        Evaluating the Effects of Deficit Irrigation Strategies on Potato (Solanumtuberosum L.) Yield, Tuber Quality and Water use EfficiencyBijan Haghighati - BoroujeniAssistant Prof. of Soil and Water Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Res أکثر
        Evaluating the Effects of Deficit Irrigation Strategies on Potato (Solanumtuberosum L.) Yield, Tuber Quality and Water use EfficiencyBijan Haghighati - BoroujeniAssistant Prof. of Soil and Water Research Department, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shahrekord, Iran ⃰ Corresponding author Email: bhaghighati@yahoo.com Received: 4 November 2020 Accepted: 15 January 2021AbstractAdopting efficient irrigation strategies is necessary because of climate change and growing population especially in regions that receivelow precipitation. A field experiment was performed at three replications for two years (2013 and 2014) as split-split-plot in Chaharmahal-Va-BakhtiariProvince, Shahrekord.The main plotswereirrigation type (furrow and tape drip irrigation), sub-plots including potato cultivars (Almeraand Burren) and secondary sub-plots were deficit irrigation (DI) managements (FI=100%, RDI80= 80%, RDI65= 65% of available water depletion and partial-root-zone-drying (PRD) during growth period).Influences of these treatments have been studied on tuber yield, dry matter, starch and proline content, water use efficiency (WUE) and water productivity (WP).Results declared that DI management had significant effects at P ≤0.01on entire studied parameters. The highest and lowest tubers yield 52.8 and 25.5 tonha-1 were related to FI and RDI65 treatments, respectively. Tubers yield reduced noticeably by 8% in plants receiving 80% IR and PRD irrigation and by 52% in plants receiving RDI65 irrigation. The means comparison revealed a relationship between PRD and RDI65 for the highest and lowest values of WUE with 14.5 and 8.46 kgm-3, respectively.Additionally, outcomes demonstrated that tape drip irrigation enhanced CPD by 79% compared to furrow irrigation. Means comparison showed that the highest values of CPD with 10.77 kgm-3 was related to Burren cultivar and this cultivar increased CPD by 21% compared to Almera cultivar. Therefore, it is essential to select irrigation method under environmental parameters of plant in order to enhance production per unit of water consumed. These findings highlight the importance of adopting efficient irrigation strategies to optimize water consumption and increase tuber yield in regions facing water scarcity and climate challenges. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - بررسی اثر برهمکنش نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم و مدیریت آب بر علف‌های هرز و خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ذرت دانه‌ای(Zea mays L.)
        احسان اله جلیلی فرناز گنج آبادی میرسعید ولیعهدی مرتضی قوامی
        این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و مدیریت میزان آبی أکثر
        این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و مدیریت میزان آبیاری در سه سطح: 50، 100 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک در کرت های فرعی و کاربرد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در سه سطح: صفر (شاهد)، 2 و 4 میلی‌گرم در لیتر در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند. یافته‌های این تحقیق نشان داد به منظور استفاده‌ی بهینه از منابع آب، جهت کاهش تلفات آبیاری و دست‌یابی به عملکرد بالا در تولید ذرت دانه‌ای، از روش آبیاری قطرهای (تیپ زیر سطحی) می‌توان استفاده کرد. اعمال مدیریت آبیاری قطره‌ای نوار تیپ زیرسطحی به همراه نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم چهار میلی‌گرم در لیتر در مزارع ذرت دانه‌ای سبب کاهش 85 درصدی علف‌های هرز شد. در نتیجه رقابت ذرت و علف‌های هرز کاهش بافت و اختصاص منابع فتوسنتزی به سمت دانه بیشتر از ساقه و برگ ذرت بود. همچنین استفاده از نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد ذرت شد. به‌طوری‌که بیشترین عملکرد در این تیمار با 10450 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - مطالعه برهمکنش نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم و مدیریت آب بر مدیریت علف‌های هرز و خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ذرت دانه‌ای(Zea mays L.)
        احسان اله جلیلی فرناز گنج‌آبادی میرسعید ولیعهدی مرتضی قوامی
        این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و تنش کمبود آب در أکثر
        این آزمایش در سال زراعی 1396 در کرج و به صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل مدیریت آبیاری در سه سطح: آبیاری با نوارهای تیپ سطحی، زیر سطحی (عمق 15 سانتی‌متری) و جوی و پشته‌ای در کرت اصلی و تنش کمبود آب در سه سطح: 50، 100 و 150 میلی‌مترتبخیرازتشتکدر کرت‌های فرعی و کاربرد نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در سه سطح: صفر (شاهد)، 2 و 4 میلی‌گرمدر لیتر در کرت‌های فرعی فرعی قرار گرفتند. یافته‌هایاینتحقیقنشان داد بهمنظور استفاده‌یبهینهازمنابعآب،جهتکاهشتلفاتآبیاریو دست‌یابیبهعملکردبالادرتولیدذرتدانه‌ای،ازروش آبیاریقطره‌ای(تیپ زیر سطحی)می‌تواناستفادهکرد. اعمالمدیریتآبیاری قطره‌ای نوار تیپ زیرسطحی به همراه نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم چهار میلی‌گرمدر لیتر درمزارع ذرت دانه‌ایسبب کاهش 85 درصدی علف‌های‌هرز شد. درنتیجه رقابتذرتو علف‌های‌هرزکاهش یافت و اختصاصمنابع فتوسنتزیبهسمتدانهبیشترازساقه و برگ ذرتبود. همچنین استفادهازنانو ذرات دی‌اکسیدتیتانیومسببافزایشفعالیتآنزیم‌های آنتی‌اکسیدانتی و عملکرد ذرتشد. به‌طوری‌که بیشترین عملکرد در این تیمار با 10450 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - تاثير قارچ مایکوریزا، تنش آب و سال بر عملکرد گل و برخی خصوصیات گیاه دارویی گاوزبان (Borago officinalis L.) در منطقه یاسوج
        علی رحیمی
        شناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کم‌آبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گی أکثر
        شناسايي زمان بحراني و زمانبندي آبیاری گياه بر مبناي يك برنامه دقيق و اساسي، كليدي براي نگهداري آب، بهبود عمليات آبياري و قابليت تحمل گياه به كمبود آب در كشاورزي است. در سال‌هاي اخیر براي مقابله با کم‌آبی و تنش خشکی قارچ‌هاي مایکوریزاي وزیکولار آربوسکولار در بسیاري از گیاهان مورد استفاده قرار گرفته است. در این راستا، آزمایشی به صورت کرت¬های خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تکرار، در سال¬های¬ 1394 و 1395 در منطقه یاسوج اجرا ¬گردید. تنش آب به‌عنوان عامل اصلی بصورت آبياري پس از 30، 60، 90، 120 و 150 ميلي¬متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A و قارچ مایكوريزا به‌عنوان عامل فرعی بصورت عدم کاربرد، کاربرد Glomus mosseae و کاربرد Glomus intraradices در نظر گرفته شد. نتایج نشان¬ داد که برهمکنش آبیاری و قارچ مایکوریزا بر فسفر گل، عملکرد گل¬، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گاوزبان معنی¬دار بود. در سطوح آبیاری پس از 60، 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر، کاربرد قارچ¬¬¬های مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices نسبت به عدم وجود قارچ به ترتیب موجب افزایش عملکرد گل گیاه (04/30 و 35/27 درصد)، (2/92 و 98/90 درصد)، (1/94 و 21/93 درصد) و (73/81 و 86/78 درصد) شدند، همچنین در این سطوح از آبیاری، عملکرد زیستی و کارایی مصرف آب گل گاوزبان در شرایط حضور قارچ مایکوریزا نسبت به عدم کاربرد قارچ افزایشی معنی¬دار حاصل نمودند. کاربرد هر دو سویه قارچ مایکوریزا Glomus mosseae و Glomus intraradices در سطوح آبیاری پس از 90، 120 و 150 میلی¬متر تبخیر آب از تشتک تبخیر نسبت به عدم کاربرد قارچ مایکوریزا به ترتیب موجب افزایش معنی¬دار شاخص برداشت گل گاوزبان (55/44 و 36/43 درصد)، (21/13 و 96/15 درصد) و (6/5 و 41/5 درصد) و فسفر گل (69/44 و 45/20 درصد)، (150 و 125 درصد) و (74/267 و 48/235 درصد) شدند. قارچ مایکوریزا توانست باعث تعدیل اثرات منفی تنش کم‌آبی و موجب افزایش صفات فوق در آن سطوح آبیاری گردد و بر اساس نتایج این بررسی، تیمار آبیاری پس از 90 میلی‌متر تبخیر آب از تشتک تبخیر + کاربرد قارچ‌ مایکوریزای Glomus mosseae توصیه می‌شود. تفاصيل المقالة