• فهرس المقالات آب و هوا

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تعیین محدوده آسایش حرارتی در شرایط آب و هوای خشک (مطالعه موردی: شهر یزد)
        محمد حسن صادقی روش سید مهدی طباطبائی
        در فرایند توسعه همگام با محیط زیست، ارزیابی آسایش حرارتی به صورت بومی ضروری می باشد، زیرا با تعیین این حدود از اتلاف مقدار متنابعی از انرژی جلوگیری می شود. بیش از 60 درصد وسعت ایران در اقلیم خشک و فراخشک واقع شده است، بنابراین شناسائی محدوده های آسایش در این اقلیم اهمیت أکثر
        در فرایند توسعه همگام با محیط زیست، ارزیابی آسایش حرارتی به صورت بومی ضروری می باشد، زیرا با تعیین این حدود از اتلاف مقدار متنابعی از انرژی جلوگیری می شود. بیش از 60 درصد وسعت ایران در اقلیم خشک و فراخشک واقع شده است، بنابراین شناسائی محدوده های آسایش در این اقلیم اهمیت مضاعفی می یابد. به منظور محاسبه محدوده آسایش حرارتی در شرایط خشک، شهر یزد مورد توجه قرار گرفت و با استفاده از مدل اولگی و اصلاح مرزهای آسایش حرارتی مدل مذکور بر مبنای عرض جغرافیایی، داده های اقلیمی و مشاهدات میدانی،محدوده آسایش حرارتی برای دوره های گرم و سرد سال محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصله، محدوده آسایش حرارتی برای منطقه مطالعاتی در شرایط تابستانی° 27 ° 8/21 و برای شرایط زمستانی ° 23 ° 4/20 درجه سانتیگراد ارزیابی شد. رعایت محدوده حرارتی پیشنهادی ضمن تأ مین شرایط مناسب داخلی، از مصرف ناپایدار انرژی جلوگیری می کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - محیط مجاور یخچالی 1 و مرز تحتانی آن در کوهستان سبلان
        عبدالحمید رجائی علی دلال اوغلی
        محیط مجاور یخچالی سبلان با زمین های نقش دار و برفساب، اشکال حاصل از حرکت توده ای مانند یخچالسنگی 2 و سولیفلاکشن 3، تشکیل تالوس و پرتگاه های سنگی بریده مشخص می شود. این منطقه تا داخل منطقهیخچالی نیز ادامه می یابد. بالاتر از مرز پایین پریگلاسیر نمای اساسی پوشش گیاهی عبارت أکثر
        محیط مجاور یخچالی سبلان با زمین های نقش دار و برفساب، اشکال حاصل از حرکت توده ای مانند یخچالسنگی 2 و سولیفلاکشن 3، تشکیل تالوس و پرتگاه های سنگی بریده مشخص می شود. این منطقه تا داخل منطقهیخچالی نیز ادامه می یابد. بالاتر از مرز پایین پریگلاسیر نمای اساسی پوشش گیاهی عبارت از تیپ اروسیبری 4است . روش های متعددی برای تعیین مرز پایین مجاور یخچالی وجود دارد و مقایسه نتایج حاصل از رو ش هایمختلف نشان می دهد که تکنیک های مختلف برای کوه سبلان می توانند نتایج متفاوت داشته باشند . ارتفاع حاصل ازروش های مختلف برای مرز پایین پریگلاسیر بین 2800 تا 3655 متر تغییر می کند، امّا در رابطه با میانگین دمایسالیانه هوا مرز پایین فعالیت مجاور یخچالی حدود 3000 متر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی تغییرات آب وهوایی کواترنر پسین با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیک در حوضه ی در یاچه ی نئور
        رسول صمدزاده
        ارتفاعات تالش به دلیل قرارگیری در مجاورت بزرگترین پهنه ی آبی بسته ی دنیا یعنی دریای خزر وبهره گیری از منابع رطوبتی عظیم آن به ویژه در دامنه های خاوری یکی از مناطق مرطوب آب وهوایی کشور محسوب می گردد. این موقعیت به همراه اختلاف ارتفاع زیاد مکانی که از سطح دریا تا خط الرأس أکثر
        ارتفاعات تالش به دلیل قرارگیری در مجاورت بزرگترین پهنه ی آبی بسته ی دنیا یعنی دریای خزر وبهره گیری از منابع رطوبتی عظیم آن به ویژه در دامنه های خاوری یکی از مناطق مرطوب آب وهوایی کشور محسوب می گردد. این موقعیت به همراه اختلاف ارتفاع زیاد مکانی که از سطح دریا تا خط الرأس ارتفاعات به بیش از3200 متر می رسد، باعث ریزش بارش های کافی در طول سال می گردد، که شکل آن در فصول سرد در ارتفاعات به صورت برف وجلگه ی ساحلی نیز باران است.این خصلت به ویژه در طول کواترنر به تناوب تغییرات آب وهوایی و حاکمیت دوره های سرد یخچالی بین یخچالی باعث حاکمیت قلمروهای مختلف فرسایشی در سطوح مختلف ارتفاعی گردیده است، هر چند که شدت عمل آن ها در دامنه های خاوری بیشتر از دامنه های باختری بوده است. لیکن حوضه ی دریاچه ی نئور به عنوان یکی از چاله های آبی دامنه های باختری ارتفاعات تالش که در داخل یک گودال گسلی قرار گرفته از این تغییرات بی تاثیر نبوده است. در حال حاظراشکال مختلفی همانند نهشته های،دریاچه ای که سرتا سر پیرامونی وبخش وسیعی ازنیمه ی جنوبی حوضه رادر بر گرفته، مخروط افکنه ها، چاله های فرو افتاده با کف پوشیده ازنهشته های دریاچه ای و چمنزار، که در طول سال معمولاً اشباع از آب می باشند.و پادگانه های دریاچه ای ، عمده ترین میراث تغییرات آب و هوایی دیرینه هستند که درسطح حوضه به چشم می خورند. در حال حاضراین اشکال درطول نیمی از سال تحت تاثیرفرایند برفسابی و در طول فصول گرم نیز تحت تاثیرفرسایش آب های روان در حال تکامل وتکوین هستند.این تحقیق بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات عکس های هوایی1:55000، نقشه های توپو گرافی 1:50000 و زمین شناسی1:100000 و تصاویر ماهواره ای انجام گرفته و در نهایت بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک، تغییرات آب وهوای کواترنر پسین مورد شناسایی و بازسازی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تحلیل فضایی نقش اقلیم بر تجهیزات و ادوات نظامی در ایران
        محمود احمدی بهلول علیجانی
        عناصر اقلیمی روی سامانه های نظامی تأثیر فراوان دارد . پژوهش حاضر به نقش آب و هوا در سایت های نظامیبا تأکید بر تجهیزات و ادوات نظامی پرداخته است . هدف از انجام این کار، شناسایی مناطق مطلوب برای نگهداریتجهیزات و ادوات در پایگاه های نظامی کشور است . به دلیل گستردگی سایت ها أکثر
        عناصر اقلیمی روی سامانه های نظامی تأثیر فراوان دارد . پژوهش حاضر به نقش آب و هوا در سایت های نظامیبا تأکید بر تجهیزات و ادوات نظامی پرداخته است . هدف از انجام این کار، شناسایی مناطق مطلوب برای نگهداریتجهیزات و ادوات در پایگاه های نظامی کشور است . به دلیل گستردگی سایت های نظامی در این تحقیق سعیگردیده است صرفاً به سایت های زمینی توجه شود . دراین سایت ها تجهیزات و ادوات نظامی بعد از سربازان در ردهدوم اهمیت قرار دارد . در تجهیزات نظامی بیشتر عناصر بارش، دما، رطوبت و سرعت باد اثر دارد . پس از استخراجآستانه های اقلیمی مناسب برای تجهیزات و ادوات نظامی آمار سینوپتیک 117 ایستگاه سینوپتیک کشور به صورت روزانه طی یک دوره 23 ساله استخراج گردید و درصد فراوانی روزانه عناصر تأثیرگذار طی یک برنامه نرم افزار کامپیوتری استخراج شد . در مرحله بعد بر مبنای مدل (A.H.P) به صورت وزن دهی و بر اساس درجه اهمیت طی یک جدول ماتریسی به عدد مطلوبیت هر عنصر اقلیمی دست یافتیم . سپس روی نقشه کشور بر مبنای فصول سالنسبت به شناسایی مناطق مناسب اقدام گردید . بر اساس نتایج تحقیق حداقل مطلوبیت 66 % در شهرهایی مثل گلمکان، جاسک، تکاب، پیرانشهر و ... حداکثر آن 98 % در شمال میناب، خور و بیابانک و ایرانشهر مشاهده گردید تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - کاربست نرم افزار Digital Atmosphere 2000 در تحلیل فضایی پدیده های اقلیمی ایران
        محمد علی خورشید دوست یوسف قویدل رحیمی
        پدیده هایی چون توفان های رعد و برقی و گرد و غباری، روزهای توام با مه، روزهای برفی، روزهای بارانی و روزهایتوام با بارا ن های ی خزده دارای اهمیت بسیار زیادی در کشاورزی، بهداشت، حمل و نقل، محیط زیست و غیره هستندو بخش وسیعی از تحقیقات علوم آب و هواشناسی دنیا را به خود اختصا أکثر
        پدیده هایی چون توفان های رعد و برقی و گرد و غباری، روزهای توام با مه، روزهای برفی، روزهای بارانی و روزهایتوام با بارا ن های ی خزده دارای اهمیت بسیار زیادی در کشاورزی، بهداشت، حمل و نقل، محیط زیست و غیره هستندو بخش وسیعی از تحقیقات علوم آب و هواشناسی دنیا را به خود اختصاص داده اند. در این مقاله قابلیت های نرم افزار دیجیتال اتمسفر 2000 در تحلیل فضایی برخی پدیده های خاص اقلیم ایران نشان داده شده است . نتایج این مطالعه ن شانگر تغییراتی در نحوة توزیع زمانی - مکانی پدیده های مورد مطالعه در سطح ایران می باشد .در بین پدیده های اقلیمی مورد مطالعه در این مقاله به جرأت می توان اذعان نمود که مهم ترین پدیده، توفان تندریو بیشترین مقدار تغییرات فضایی در نحوة توزیع توفان های غبار و ماس های قابل مشاهده بوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - شواهد ژئومورفولوژی یخچالی پلئیستوسن در دامنه شمالی کوه خَشچال (البرز غربی)
        جلیل الدین سرور نیما فرید مجتهدی
        شناسائی و مطالعه میراث‌های ریخت‌شناسی، نقش اساسی در نمایش روند تغییرات آب ‌‌و هوایی گذشته در یک مکان جغرافیایی دارد. در این پژوهش با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی و شواهد میدانی ( که بخش مهمی از تحقیق را در بر می‌گیرد)، شواهد ریخت شناسی یخچالی در دامنه شمالی أکثر
        شناسائی و مطالعه میراث‌های ریخت‌شناسی، نقش اساسی در نمایش روند تغییرات آب ‌‌و هوایی گذشته در یک مکان جغرافیایی دارد. در این پژوهش با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی و شواهد میدانی ( که بخش مهمی از تحقیق را در بر می‌گیرد)، شواهد ریخت شناسی یخچالی در دامنه شمالی کوه خشچال شناسائی شد. اشکال شناسائی شده شامل، اشکال کاوشی مانند: سیرک‌های یخچالی، دره یخچالی و اشکال انباشتی، یخرفت‌های یخچالی‌ می‌باشد. نتایج بررسی‌ها نشان‌ می‌دهد در طی دوران پلئیستوسن آب‌وهوای در دامنه شمالی خشچال، دارای دمای کمتر و احتمالا بارش بیشتر نسبت به آب‌و‌هوای امروزی بوده است و فرایند‌های فرسایشی و شکل‌زائی یخچالی در آن عمل نموده است. در حالیکه شواهد موجود نمایانگر آن است که امروزه با توجه به ارتفاع زیاد و شرایط بارش و دمای منطقه، فرآیندهای شکل‌زائی مجاور یخچالی (ذوب و یخبندان) بر منطقه حاکم است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بیلان آب اقلیمی 1 و تعیین تیپ های آب و هوایی در حوضه آبریز کشف رود
        هادی قنبرزاده زین العابدین جعفرپور
        حوضه ی آبریز کشف رود بخشی از حوضه ی اصلی قره قوم بوده که در شمال شرق استان خراسان واقع شده است .در این حوضه بیلان آب اقلیمی و تیپ های آب و هوایی با تکیه بر عناصر هیدرواقلیم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. با توجه به مساله کمبود آب در کشور به ویژه استان خراسان و محدوده أکثر
        حوضه ی آبریز کشف رود بخشی از حوضه ی اصلی قره قوم بوده که در شمال شرق استان خراسان واقع شده است .در این حوضه بیلان آب اقلیمی و تیپ های آب و هوایی با تکیه بر عناصر هیدرواقلیم مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته اند. با توجه به مساله کمبود آب در کشور به ویژه استان خراسان و محدوده مورد مطالعه، هرگونه پژوهش وبررسی در خصوص تعیین بیلان آب اقلیمی می تواند در نحوه صحیح کاربری اراضی و استفاده بهینه از منابع آبسطحی و زیرزمینی حائز اهمیت باشد.اهداف اساسی این مقاله عبارتند از : الف- محاسبه بیلان آب اقلیمی در حوضه و ب - تعیین تیپ های آب وهوایی در محدوده مورد مطالعه . با توجه به آنالیز بیلان آب در حوضه کشف رود، مشخص گردید که به موازات کاهشبارندگی و افزایش دما، میزان تبخیر و تعرق به شدت افزایش یافته و کمبود شدیدی از نظر نیاز آب در دوره گرمسال وجود دارد . به طوری که مجموع تبخیر و تعرق ماه های تابستان یا میزان تمرکز تابستانی تبخیر و تعرق ماه های55 درصد میزان کل سالانه بوده است . فقر خاک از / 53 تا 9 / تابستان یا میزان تمرکز تابستانی تبخیر و تعرق بین 4نظر ذخیره آب در اواخر بهار و سراسر تابستان و اوایل پاییز ضرورت یک سیستم آبیاری کارآمد را می طلبد. طبقروش تورنت ویت 2 عمده ترین تیپ های آب و هوایی در سطح حوضه از نوع خشک و نیمه خشک همراه با مازاد آببسیار کم می باشد.نتایج حاصله از مطالعه بیلان آب اقلیمی در حوضه کشف رود مشخص می سازد که مازاد آب متعلق به دورهسرد سال بوده که البته حجم زیادی از آن به هدر می رود. بنابراین با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کهحاکم بر منطقه می باشد، ارائه برنامه آبیاری در اولویت کارهای اقتصادی در زمینه بهره برداری از منابع آب می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تحلیل سیستم های محیطی دامنه های باختری ارتفاعات باغروداغ و نقش آن ها در پیدایش بیوم جنگلی فندقلو
        دکتر رسول صمدزاده
        ارتفاعات باختری باغروداغ و در بطن آنها منطقه فندقلو، با دارا بودن جنگل های خزان شونده ی منحصر به فرد، مراتع زیبا و سرسبز و پهنه های آبی طبیعی و انسان ساز، به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی شناخته شده در شمال غرب کشور، در منتهی الیه خاوری استان اردبیل واقع شده است. در این أکثر
        ارتفاعات باختری باغروداغ و در بطن آنها منطقه فندقلو، با دارا بودن جنگل های خزان شونده ی منحصر به فرد، مراتع زیبا و سرسبز و پهنه های آبی طبیعی و انسان ساز، به عنوان یکی از جاذبه های طبیعی شناخته شده در شمال غرب کشور، در منتهی الیه خاوری استان اردبیل واقع شده است. در این تحقیق که اساس آن بر پایه ی مشاهدات ومطالعات میدانی استوار است به منظور بررسی ارتباط پوشش گیاهی موجود در منطقه و پراکنش جوامع جنگلی آن، با عوامل محیطی و شناسایی عوامل محدود کننده (بازدارنده) و تأثیر گذار در شکل گیری بیوم آن، ضمن بررسی هر کدام از عوامل محیطی، پس از تهیه نقشه های مختلف محیطی از یک سو و نقشه های پوشش گیاهی، از سوی دیگر اقدام به تهیه نقشه های تلفیقی درمحیط GISاز آنها، شده است. با بررسی این نقشه ها، مشخص گردید که هیچ کدام از عوامل آب و هوایی، عامل بازدارنده در تشکیل جنگل، محسوب نمی شوند. بلکه این عوامل در نوع پوشش، اثر گذارند. دراین میان، دو عامل رطوبت و جهت باد، بیش از سایر عوامل، اثرگذار بوده و به واسطه میزان بهره مندی عرصه ها و جوامع گیاهی از رطوبت عبوری از سطح منطقه، در تراکم پوشش گیاهی و درصد آن، نقش ایفا می کنند. چنانچه، حفاظت مستمر از عرصه های جنگلی و مرتعی، صورت پذیرد و به گیاهان، اجازه تکمیل مراحل رشد، داده شود، می توان به ایجاد عرصه های جنگلی در اقصی نقاط منطقه مورد مطالعه، امیدوار بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - عوامل موثر برادراک برنجکاران برای سازگاری با تغییرات آب و هوا در شهرستان ساری، مازندران
        رجا رحمن زاده زیدی مهدی چرمچیان لنگرودی
        تغییرات آب و هوایی منجر به کاهش قابل توجه بهره وری کشاورزی هم در کشورهای در حال توسعه و هم توسعه یافته شده است. فهم دقیق کشاورزان از تغییرات آب و هوایی موجب انجام اقدامات کارآمد برای حفاظت از زندگی آنان در مقابله با آسیب های ناشی از تغییرات آب و هوایی می گردد. در همین أکثر
        تغییرات آب و هوایی منجر به کاهش قابل توجه بهره وری کشاورزی هم در کشورهای در حال توسعه و هم توسعه یافته شده است. فهم دقیق کشاورزان از تغییرات آب و هوایی موجب انجام اقدامات کارآمد برای حفاظت از زندگی آنان در مقابله با آسیب های ناشی از تغییرات آب و هوایی می گردد. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر ادراک برنجکاران برای سازگاری با تغییرات آب و هوا در شهرستان ساری در سال 1400انجام گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش شامل برنجکاران شهرستان ساری در استان مازندران می باشند (N= 24502)که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970)، 271 برنجکار به عنوان نمونه ی آماری انتخاب گردید. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شدند. روایی شکلی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. همچنین بر پایه میزان میانگین واریانس استخراج شده (549/0< AVE > 519/0) و پایایی ترکیبی (921/0< CR > 858/0)، پرسشنامه دارای روایی همگرا و پایایی مناسبی بود. برای پردازش داده ها از نرم افزارهای SPSS16 و Smart PLS2 بهره گرفته شد. یافته های مدل سازی معادله های ساختاری نشان داد که دسترسی به منبع های اطلاعاتی، انگیزه های شالیکاران، ویژگی های اجتماعی و درآمد برنجکاری تأثیر مثبت و معنی دار و فاصله شالیزار تا محل سکونت و سن تأثیر منفی و معنی دار بر ادراک برنجکاران برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی داشتند و2/76 درصد از تغییرپذیری های ادراک برنجکاران برای سازگاری با تغییرات آب و هوایی را این شش متغییر تبیین می کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - پهنه‌بندی اقلیمی چغندرقند بر اساس خصوصیات خاک و عوامل اقلیمی (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)
        بهروز سبحانی وحید صفریان زنگیر بتول طباطبائی
        زمینه و هدف: در حال حاضر، کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست. هر محصول کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت های محیطی استان آذربا أکثر
        زمینه و هدف: در حال حاضر، کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست. هر محصول کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت های محیطی استان آذربایجان شرقی برای کاشت چغندرقند با استفاده از(ArcGis) انجام شد. روش بررسی: داده های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی طول دوره رشد(مه تا اکتبر)، دمای سالانه، دمای طول دوره رشد، تبخیر، رطوبت نسبی، طول روز، روز بدون یخ بندان، ارتفاع، شیب، جهت و عمق خاک، با بهره گیری از نیاز رویشی(شرایط اقلیمی مطلوب) چغندرقند، لایه های اطلاعاتی تولید و هر سری از داده‌ها ارزش گذاری و طبقه‌بندی و با روش هم‌پوشانی در محیط GIS با هم ترکیب شدند. یافته‌ها:نتایج نشان داد که ارزیابی قابلیت محیطی کاشت چغندر قند در استان آذربایجان شرقی نقش داشته و از بین عوامل و عناصر اقلیمی نامبرده عامل بارش نقش مهمی ایفا می کند. لازم به ذکر است که در روش هم پوشانی عامل دما و بارش بیش ترین نقش را ایفا می کنند البته تأثیر بارش به مراتب بالاتر است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نهایی نشان دهنده این واقعیت هستند که عناصر و عوامل اقلیمی به صورت توام در فرآیند ارزیابی قابلیت های محیطی کاشت چغندرقند نقش موثری ایفا می نمایند. سهم هر کدام از عناصر و عوامل اقلیمی در طول دوره رشد گیاه زراعی مورد مطالعه یکسان نمی باشد. از طریق انطباق لایه های موثر در فرایند کاشت چغندرقند در محیط GIS، امکان شناسایی مناطق مناسب برای کاشت این گیاه زراعی وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی تأثیرات خلع سلاح هسته ای بر تغییرات آب و هوایی از منظر حقوق بین الملل
        میثم نوروزی مهدی اسکندری خوشگو
        از مهم‌ترین مسائل پیش روی تمدن بشری در قرن حاضر، می توان به مقوله جلوگیری از جنگ های هسته‌ای و اجتناب از تغییرات آب و هوایی اشاره نمود. هدف از این پژوهش بررسی تأثیرات خلع سلاح هسته ای بر تغییرات آب و هوایی از منظر حقوق بین الملل است. این پژوهش بر پیوندهای بالقوه بین انر أکثر
        از مهم‌ترین مسائل پیش روی تمدن بشری در قرن حاضر، می توان به مقوله جلوگیری از جنگ های هسته‌ای و اجتناب از تغییرات آب و هوایی اشاره نمود. هدف از این پژوهش بررسی تأثیرات خلع سلاح هسته ای بر تغییرات آب و هوایی از منظر حقوق بین الملل است. این پژوهش بر پیوندهای بالقوه بین انرژی هسته ای به عنوان گزینه ای برای کاهش تغییرات آب و هوایی و خلع سلاح هسته ای تمرکز دارد و به ترتیب به مباحثی همچون خطرات هسته‌ای فعلی، مقیاس چالش هسته ای – اقلیمی، امنیت هسته‌ای و ارتباط آن با انرژی هسته‌ای، عدم تکثیر و خلع سلاح، مدیریت خلع سلاح هسته ای و گام های اساسی برای رسیدگی به چالش های اشاعه و خلع سلاح و پیوندهای سیاسی بین حفظ و تقویت رژیم جهانی منع اشاعه، خلع سلاح هسته ای و رشد انرژی هسته ای در مقیاس بزرگ پرداخته است. استفاده از انرژی هسته‌ای، تقاضاهای بی‌سابقه‌ای را برای سیستم‌های جهانی برای راستی‌آزمایی، کنترل و امنیت مواد هسته‌ای قابل استفاده از سلاح ایجاد می‌کند. کاهش یا رها سازی یا تخلیه بسیاری از تجهیزات و تسلیحات هسته‌ای و ممنوعیت نهایی آن ها نیز نیازمند رویکردهای جدیدی برای مدیریت ذخایر عظیم جهانی مواد هسته‌ای قابل استفاده از سلاح است. جامعه بین‌المللی باید اقداماتی انجام دهد تا انرژی هسته ای بتواند در مدت طولانی به کاهش تغییرات آب و هوایی کمک نماید. در نتیجۀ چنین اقداماتی، خلع سلاح هسته ای، عملی‌تر و مطلوب‌تر می‌گردد و پایه‌های جهانی را می‌سازد که در آن فناوری هسته‌ای به توسعه پایدار کمک می‌کند در حالی که سلاح‌های هسته‌ای شروع به محو شدن از صحنه می‌کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - پروتکل کیوتو ، رهیافت ها و چالش ها (مقاله تحلیلی)
        نسترن رحیمی محسن بختیار
        کنوانسیون تغییر آب و هوا و پیامد آن پروتکل کیوتو از اقدامات زیست محیطی جامعه جهانی است که از سال 1992 آغاز گردیده است. با توجه به گسترده بودن حیطه اثرگذاری این کنوانسیون و پروتکل و با عنایت به این امر که اقدامات جهانی در این راستا و لازم الاجرا شدن پروتکل کیوتو می تواند أکثر
        کنوانسیون تغییر آب و هوا و پیامد آن پروتکل کیوتو از اقدامات زیست محیطی جامعه جهانی است که از سال 1992 آغاز گردیده است. با توجه به گسترده بودن حیطه اثرگذاری این کنوانسیون و پروتکل و با عنایت به این امر که اقدامات جهانی در این راستا و لازم الاجرا شدن پروتکل کیوتو می تواند اثرات اقتصادی، اجتماعی و... متفاوتی بر کشورهای توسعه یافته، در حال توسعه، کشورهای با اقتصاد در حال گذار، کشورهای با اقتصاد وابسته به نفت، آسیب پذیر از لحاظ اکولوژیکی و غیره بگذارد، لذا تحلیلی بر رهیافت ها و چالش های حاصل از اجرای این پروتکل برای جوامع مختلف، سودمندی های متعدد و متفاوتی را در برخواهد داشت. با توجه به آن که اقتصاد ایران در حال حاضر وابسته به منابع انرژی فسیلی است، کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک جان قرار داشته، در پاره ای مناطق زیست بومی آسیب پذیر و شکننده برخوردار است و از طرف دیگر اقدامات بهینه سازی متعدد و موثری در سالیان اخیر در کشور به انجام رسیده است از این در این نوشتار ضمن بررسی ساختار کنوانسیون و پروتکل، نتایج حاصل از مدل های مختلف در مورد اثرات پروتکل کیوتو بر اقتصاد کشور و نیز اثرات اکولوژیکی آن مورد بررسی قرار می گیرد. تا این تحلیل بتواند تا حدودی راهگشایی در زمینه تصمیم سازی ها و برنامه ریزی های آینده باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی تعهدات و مقررات کنوانسیون تغییرات آب و هوا و ارزیابی نحوه اجرای آن درجمهوری اسلامی ایران
        فریده عتابی مهرداد ناظمی امیرعباس صدیقی نرمین توکلی
        در دو دهه اخیر پدیده تغییر آب و هوا به عنوان نگرانی عمده جوامع جهانی مطرح بوده است. بنابراین جامعه بین الملل اقداماتی را در پاسخ به این مشکلات به عمل آورده است . از جمله این اقدامات تدوین کنوانسیون تغییرات آب و هوای سازمان ملل متحد برای دست یابی به تثبیت غلظت گازهای گلخ أکثر
        در دو دهه اخیر پدیده تغییر آب و هوا به عنوان نگرانی عمده جوامع جهانی مطرح بوده است. بنابراین جامعه بین الملل اقداماتی را در پاسخ به این مشکلات به عمل آورده است . از جمله این اقدامات تدوین کنوانسیون تغییرات آب و هوای سازمان ملل متحد برای دست یابی به تثبیت غلظت گازهای گلخانه ای در جو تا سطح جلوگیری از تداخل خطرناک فعالیت های بشری با سیستم آب و هوایی، می باشد . این کنوانسیون مسئولیت های مشترک ولی متفاوتی را برای کشور های عضو در نظر گرفته است . ایران نیز یکی از اعضای این کنوانسیون بوده و در راستای عمل به تعهدات خود طرح توانمند سازی جمهوری اسلامی ایران را با کمک مالی تسهیلات جهانی محیط زیست و دفتر عمران ملل متحد در سازمان حفاظت محیط زیست، تهیه کرده است. در این مقاله پس از مروری بر تغییرات آب و هوا و پدیده گلخانه ای، نحوه شکل گیری کنوانسیون تغییر آب و هوا و اهداف و تعهدات کشور های مختلف در قبال آن و نیز وضعیت این کنوانسیون در ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که ایران به بسیاری از تعهدات خود نسبت به کنوانسیون عمل کرده است. ولی مهم ترین ضعف قوانین مربوط به تغییرات آب و هوا در ایران فقدان عناصر تحقیق و تشویق در قانون و نیز ضعف مدیریت در مورد فعالیت های اجرایی می باشد. عدم هماهنگی لازم بین بخش های مختلف کشور و همچنین عدم تناسب بین جرایم زیست محیطی و پاسخ تعیین شده از جمله چالش های اجرای کنوانسیون تغییر آب و هوا در ایران است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - پایش گردشگری فصلی شمال غرب ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (T.C.I)
        بهروز سبحانی وحید صفریان زنگیر
        زمینه و هدف: شناخت پتانسیل­های اقلیمی، به‌عنوان بستر فعالیت­های انسانی، پایه و اساس غالب برنامه­ریـزی­هـای محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل می­دهد؛ امروزه اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی فصلی اقل أکثر
        زمینه و هدف: شناخت پتانسیل­های اقلیمی، به‌عنوان بستر فعالیت­های انسانی، پایه و اساس غالب برنامه­ریـزی­هـای محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل می­دهد؛ امروزه اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی فصلی اقلیم گردشگری شمال غرب ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (T.C.I)است. روش بررسی: در این پژوهش به‌منظور ارزیابی شرایط اقلیم آسایش از دیدگاه گردشگری، داده­های اقلیمی 22 ایستگاه سینوپتیک شمال غرب‌ایران در یک دوره آماری 20 ساله (2010-1990) تهیه شدند. در این مدل سیستمی از 7 پارامتر: میانگین حداکثر دما، میانگین دما، میانگین حداقل رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی، مجموع بارش ماهانه، میانگین روزانه ساعات آفتابی و سرعت باد استفاده شد. برای پردازش داده‌ها از شاخص TCI استفاده شد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه اقلیم گردشگری برای چهار فصل ترسیم گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص اقلیم گردشگری در شمال غرب به علت تضاد توپوگرافی دارای تنوع زیادی در طول سال می‌باشد. فصل­ تابستان با در برداشتن شرایط (بی­نهایت ایده­ال 7، وضعیت ایده­ال 10، کیفیت­عالی 3، شرایط خیلی­خوب 1 و قابل قبول 1)  نسبت به سه فصل دیگر در رتبه یک؛ فصل پاییز با شرایط (عالی: 4، خیلی­خوب: 11، خوب: 3 و قابل قبول: 4) رتبه دوم نسبت به سه فصل‌دیگر؛ فصل بهار با کیفیت(خیلی­خوب: 2، خوب: 2، قابل­قبول: 11 و ناچیزحاشیه­ای: 7) در رتبه سوم نسبت به فصل­های دیگر و فصل زمستان با وضعیت(قابل­قبول: 1، ناچیزحاشیه­ای: 14، نامناسب: 5 و بسیارنامناسب: 2) در رتبه چهارم و نامطلوب­ترین حالات نسبت به سایر فصول به خود اختصاص دادند. بحث و نتیجه‌گیری: شمال غرب ایران با داشتن جاذبه‌های گردشگری زیاد می‌تواند مقدمات حضور گردشگران داخلی و خارجی باشد. مناظرزیبا و منحصربه‌فرد و شرایط آب‌وهوای متنوع در تمامی فصول می‌تواند در راستای توسعه این صنعت گام‌های استوار برداشته و بهره‌های فراوان داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - بررسی عوامل موثر برتجزیه علف‌کش‌های تاریخ منقضی موجود در انبارهای شرکت خدمات حمایتی‌کشاورزی
        الهام شاهین فر احمد حیدری محمدرضا دماوندیان بابک حیدری علیزاده
        زمینه و هدف: آفت‌کش‌های تاریخ منقضی در سراسر جهان به عنوان یک چالش زیست محیطی مطرح می‌باشند. از این رو برای جلوگیری از آسیب‌های زیست محیطی ناشی از این سموم نیازمند شناخت کافی از عوامل موثر بر تجزیه آن ها به منظور برنامه ریزی دقیق و مطمئن هستیم. هزینه بازسازی و یا معدوم‌ أکثر
        زمینه و هدف: آفت‌کش‌های تاریخ منقضی در سراسر جهان به عنوان یک چالش زیست محیطی مطرح می‌باشند. از این رو برای جلوگیری از آسیب‌های زیست محیطی ناشی از این سموم نیازمند شناخت کافی از عوامل موثر بر تجزیه آن ها به منظور برنامه ریزی دقیق و مطمئن هستیم. هزینه بازسازی و یا معدوم‌سازی آفت‌کش‌های تاریخ منقضی در مواردی از تولید اولیه آفت‌کش‌ها نیز بیشتر است. روش بررسی: این تحقیق به منظور بررسی امکان به کارگیری سموم تاریخ منقضی موجود در انبارهای شرکت خدمات حمایتی‌کشاورزی انجام شده است. به این منظور آزمایش‌های کنترل کیفی نمونه‌ها براساس دستورالعمل‌های فائو، CIPAC و شرکت‌های سازنده آفت‌کش‌ها انجام شد. یافته ها: نتایج حاصل براساس گروه‌های مختلف آفت‌کش، حالت فیزیکی فرمولاسیون علف‌کش‌ها، شرکت‌های تولید کننده، تاریخ تولید علف‌کش‌ها و موقعیت اقلیمی انبارهای نگهداری آن ها دسته‌بندی گردید. تجزیه و تحلیل آماری توسط آزمون Chi-Square جهت تعیین اختلاف بین متغیرهای مورد مطالعه و آزمون ریسک (Risk) جهت نشان‌ دادن ریسک نسبی تجزیه شدن با کمک نرم افزار SPSS-18 انجام شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد همبستگی معنا داری بین مدت زمان پس از تولید علف‌کش‌ها و درصد تجزیه ‌شدن آن ها وجود دارد. درصد تجزیه در حشره/کنه‌کش‌های تاریخ منقضی بیشتر از علف‌کش‌ها و درصد تجزیه علف‌کش‌های تاریخ منقضی بیشتر از قارچ‌کش‌ها بود. درصد تجزیه علف‌کش‌هایی که در داخل کشور فرموله شده بودند معادل 52 درصد و علف‌کش‌های هندی/‌ چینی معادل 67 درصد بود. نتایج نشان داد که علف‌کش‌های مایع معادل 55 درصد و علف‌کش‌های جامد معادل 26 درصد تجزیه شده بودند. همچنین بین چهار منطقه آب و هوایی محل‌های نگهداری علف‌کش‌ها به لحاظ تجزیه شدن و ماندگاری رابطه آماری معنی‌داری وجود نداشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - شبیه‌سازی و پیش‌بینی برخی از متغیرهای اقلیمی توسط مدل چندگانه خطی SDSM و مدل‌های گردش عمومی جو (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بار نیشابور)
        سیاوش طائی سمیرمی حمید رضا مرادی مرتضی خداقلی
        یکی از ضعف های مدل های GCM بزرگ بودن مقیاس مکانی متغیرهای اقلیمی شبیه سازی شده می باشد که در این صورت برای مطالعات هیدرولوژی و منابع آب در محدوده حوزه های آبخیز از دقت کافی برخوردار نیستند. بنابراین می بایستی آن ها را توسط روش های مختلف کوچک مقیاس نمود. سپس با استفاده ا أکثر
        یکی از ضعف های مدل های GCM بزرگ بودن مقیاس مکانی متغیرهای اقلیمی شبیه سازی شده می باشد که در این صورت برای مطالعات هیدرولوژی و منابع آب در محدوده حوزه های آبخیز از دقت کافی برخوردار نیستند. بنابراین می بایستی آن ها را توسط روش های مختلف کوچک مقیاس نمود. سپس با استفاده از خروجی های ریز مقیاس سازی شده این مدل ها اثرات تغییر اقلیم در مطالعات هیدرولوژیکی مورد ارزیابی قرار گیرد. از بین روش های ریزمقیاس سازی، روش های آماری به واسطه عملکرد سریع و آسان بیشتر مورد توجه هیدرولوژیست ها قرار می گیرند. در تحقیق حاضر مدل آماری (SDSM) در شبیه سازی و پیش بینی دمای بیشینه، کمینه و بارش در حوزه آبخیز بار نیشابور با استفاده از دو روش آماری و ترسیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اجرای مدل SDSM از خروجی های مدل Hadcm3 و CGCM1 استفاده شد. داده های روزانه دمای بیشینه، کمینه و بارش برای دوره پایه (2000-1970) تحت سه سناریو A1، A2 و B1 شبیه سازی گردید. نتایج هر سه سناریو عموماً حاکی از افزایش دما و کاهش بارش در منطقه مورد مطالعه می باشد. به عنوان مثال با توجه به نتایج پارامترهای آماری، سناریو A2(04/4 RMSE =،84/0R2 = ، 99/0 Nash =، 33/0 MAE =، و 24/0-= (PBIS مشاهده شد که خروجی های مدل Hadcm3 تحت سناریو A2 دارای تطابق بیشتری با دوره پایه بوده است. نتایج نشان داد که در دوره های 2039-2010، 2069-2040 و 2099-2070، دمای میانگین به ترتیب 01/0، 3/0 و 6/0؛ دمای متوسط کمینه 3/0، 5/0 و 4/1 و دمای متوسط بیشینه 7/0، 4/1 و 7/2 درجه سانتی گراد نسبت به دوره پایه در حوضه مورد مطالعه افزایش می یابد همچنین نتایج نشان داد که در سه دوره مورد مطالعه بارش متوسط به اندازه 6، 10 و 17 میلی متر نسبت به دوره پایه کاهش می یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - دادخواهی و مسئولیت بین المللی؛ ابزار مقابله با عدم ایفای تعهدات در خصوص تغییرات آب و هوایی
        سید عباس پورهاشمی سبحان طیبی شیما نادری
        ایجاد و تبیین «حق» های بشری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها امری اجتناب ناپذیر است. بدین لحاظ حقوق بشر در برخورد        با معضلات محیط زیست، بی‏تفاوت نمانده و با جدی‏تر شدن مسایل و موضوعات محیط‏زیستی در پرتو ملاحظات بین‏المللی چارچوب‏های قانونی خاصی را نهادینه کرده است أکثر
        ایجاد و تبیین «حق» های بشری در زندگی فردی و اجتماعی انسان ها امری اجتناب ناپذیر است. بدین لحاظ حقوق بشر در برخورد        با معضلات محیط زیست، بی‏تفاوت نمانده و با جدی‏تر شدن مسایل و موضوعات محیط‏زیستی در پرتو ملاحظات بین‏المللی چارچوب‏های قانونی خاصی را نهادینه کرده است. یکی از مهم‏ترین معضلات محیط‏زیستی جهان امروز تغییرات آب و هوایی ناشی از نقض تعهدات       بین المللی دولت‏ها می باشد. در این راستا با امعان نظر به وجود کنوانسیون‏ها ،پروتکل‏ها و دیگر اسناد بین‏المللی در خصوص تغییرات     آب و هوایی با تاکید بر جلوگیری از آلودگی‏های آب و هوا به نظر می رسد هنوز کشورهای توسعه یافته، در حال توسعه و کمتر            توسعه یافته در اجرای این اسناد و مقررات حقوقی دچار مشکل هستند  و توافقات بین المللی کارآیی لازم و مثبتی ندارند. با این توصیف ضروری می نماید با هدف آسیب شناسی عدم ایفای تعهدات بین المللی در خصوص تغییرات آب و هوایی،به بررسی چارچوب های موثر قانونی و ابزارهای موثر در این خصوص پرداخته شود. در این پژوهش تلاش شده است تا با بررسی اصول و قواعد حقوقی در خصوص تغییرات آب و هوایی به ابزارهای مقابله با عدم ایفای تعهدات در این زمینه بپردازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - دیپلماسی محیط زیست و تغییرات اقلیمی؛ راهبردی سازنده و رهیافتی کاهنده
        سبحان طیبی مهناز ضرابی
        با شکل گیری اجلاس های جهانی،آینده مشترک ما، آینده ای که ما می خواهیم،آینده سبز و آینده های پیش رو حاصل فرآیند نشست های متعدد بین المللی در خصوص مسایل بسیار مهم زیست محیطی در عرصه بین المللی و منتج از نظرگاه ساکنان زمین و حاکمان جهانی بوده است. این فرآیند در بستر تعاملات أکثر
        با شکل گیری اجلاس های جهانی،آینده مشترک ما، آینده ای که ما می خواهیم،آینده سبز و آینده های پیش رو حاصل فرآیند نشست های متعدد بین المللی در خصوص مسایل بسیار مهم زیست محیطی در عرصه بین المللی و منتج از نظرگاه ساکنان زمین و حاکمان جهانی بوده است. این فرآیند در بستر تعاملات بین المللی رشد یافته و خاستگاهی برای مطالبات بشری گردیده است. این بستر در چارچوب دیپلماسی شکل متقنی به خود گرفته و به دغدغه های بسیاری پاسخ گفته است. اما در این میان هرچند تحرکات ارزنده ای صورت پذیرفته اما کماکان مخاطرات زیست محیطی در عصر حاضر به عنوان مشکلی فرا روی جامعه جهانی قرار دارد و این مشکلات زیست‌محیطی را می‌توان ناشی از یک بحران اجتماعی دانست که تهدیدی برای صلح و امنیت محسوب می‌شود. در این راستا تغییرات اقلیمی از جمله مخاطرات نوظهور یا نوین است که چالش های زیادی را از جمله گرمایش جهانی، عدم ثبات گازهای گل خانه ای، تخریب لایه ازن، ذوب یخ، بالا آمدن سطح آب دریاها، پدیده های اقیانوسی، باران های اسیدی را شامل می گردد. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی می باشد. انجام این پژوهش بر پایه تبیین دیپلماسی محیط زیست به عنوان یک رهیافت موثر در مهار تغییرات اقلیمی است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که هر چند سازکارهای بین المللی در خصوص تغییرات اقلیمی فعالیت های دامنه داری را در دستور کار داشته اما مهم ترین راه برای موفق بودن این روند توجه ویژه به تعاملات و همکاری های منطقه ای ، بین المللی و جهانی است که در بستر دیپلماسی محیط زیست صورت می پذیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - راهکارهای مقابله با تاثیرات تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای بر محیط ‌زیست ایران از منظر حقوق بین الملل و حقوق ایران
        مرتضی صادقی غزاله کبیرآبادی هاشم امیری
        با توجه به نقش و اهمیت کلیدی محیط ‌زیست در ارتقا کیفی حیات بشری، پرداختن به دغدغه های محیط ‌زیستی که موجبات نگرانی بین المللی را فراهم نموده از ضرورت برخوردار گردیده است. بدون تردید یکی از مقوله‌هایی که باعث تنزل کیفیت محیط‌زیست گردیده تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه‌ا أکثر
        با توجه به نقش و اهمیت کلیدی محیط ‌زیست در ارتقا کیفی حیات بشری، پرداختن به دغدغه های محیط ‌زیستی که موجبات نگرانی بین المللی را فراهم نموده از ضرورت برخوردار گردیده است. بدون تردید یکی از مقوله‌هایی که باعث تنزل کیفیت محیط‌زیست گردیده تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه‌ای است. لذا در این نوشتار به بحث پیرامون دلایل و پیامد های تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای و اقدامات بین‌المللی جهت مقابله با آن‌ها پرداخته شده است. در سطح بین المللی مهم‌ترین این فعالیت‌ها تصویب دو سند بین المللی تحت عنوان کنوانسیون کلیات تغییرات آب و هوا و پروتکل کیوتو هستند که راهکارهای مناسبی در خصوص کاهش گازهای گلخانه‌ای و انطباق را ارائه نموده‌اند. با توجه به اهمیت کاهش تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای ایران نیز به این دو سند حقوقی بین المللی پیوسته است و در راستای انجام تعهداتش نسبت به تاسیس دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا اقدام و تا به حال نسبت به تهیه و ارائه دو گزارش ملی در این زمینه اقدام نموده است. از آن جا که تغییرات آب و هوایی تهدیدی بزرگ برای سلامت محیط‌زیست و حیات بشری به شمار می رود لذا تعهد جامعه بین المللی در خصوص مقابله با این پدیده نوعی از تعهدات ارگاامنسی محسوب و ضرورت پرداختن به این بحث را دو چندان می‌سازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - تأثیر عوامل آب و هوایی بر تغییرات فصلی جمعیت شپشـک معمولی خرما Hem: Diaspididae)) Parlatoria blanchardi در استان خوزستان
        مسعود لطیفیان مهشید زارع
        شپشک های خرما از آفات مهم خرما بوده که در سال های اخیربه دلیل سم پاشی های بی رویه بر علیه آفات کلیدی بر میزان خسارت آنها افزوده شده است. در میان شپشک های خرما، گونه Parlatoria blanchardi Targ. که به شپشک معمولی خرما معروف است از اهمیت و پراکنش بالاتری برخوردار می باشد. أکثر
        شپشک های خرما از آفات مهم خرما بوده که در سال های اخیربه دلیل سم پاشی های بی رویه بر علیه آفات کلیدی بر میزان خسارت آنها افزوده شده است. در میان شپشک های خرما، گونه Parlatoria blanchardi Targ. که به شپشک معمولی خرما معروف است از اهمیت و پراکنش بالاتری برخوردار می باشد. این تحقیق به مدت 4 سال (1379 تا 1382) در منطقه آبادان انجام گرفت. تغییرات فصلی تراکم جمعیت شپشک خرما بصورت ماهانه در طول سال بررسی گردید. داده های هواشناسی که شامل متوسط رطوبت‌نسبی ماهانه و متوسط دمای ماهانه در طول سال بوده اند از طریق ایستگاه هواشناسی منطقه جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفت. در تحلیل داده‌ها از مد‌ل‌های تک مولکولی، لوجستیک، گومپرتز، ویبول و ریچارد استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که شپشک معمولی خرما فعالیت خود را از حدود اواسط فروردین ماه آغاز نموده و جمعیت آفت در طول سال سه دوره فعالیتی دارد. دوره اول از حدود اواسط فروردین ماه شروع و در اواسط شهریور تا اواسط مهر پایان یافت. دوره دوم از دهه اول شهریور تا اواسط مهر شروع و در اواسط آذر تا دهه سوم دی ماه پایان یافته و دوره سوم از اواسط آذر تا اواسط دی ماه شروع و در اواسط فروردین ماه پایان گردید. بین تغییرات جمعیت شپشک معمولی خرما و شرایط محیطی (دما و رطوبت نسبی) ارتباط مستقیم وجود داشت و دما تأثیر بیشتری روی تغییرات جمعیت آفت نشان داد. بیشترین تراکم جمعیت آفت بین میانگین دماهای 16 تا 24 درجه سلسیوس و رطوبت‌‌نسبی بین 42 تا 63 درصد بوقوع پیوست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - زیست‌شناسی بید سیب‌زمینی Phthorimea operculella Zeller (Lep,: Gelechidae) روی دو رقم سیب‌زمینی در مزارع شمال استان خوزستان
        مسعود شهابی علی رجب پور
        بید سیب زمینی یکی از مهم ترین آفات سیب زمینی در ایران می باشد. زیست شناسی این آفت روی دو رقم سیب زمینی سانته و آریندا در شهرستان اندیمشک، شمال استان خوزستان طی دو سال زراعی از 1392 تا 1394 مطالعه شد. پایش مراحل بالغ با کمک تله فرمون جنسی و مراحل نابالغ (تخم و لارو) أکثر
        بید سیب زمینی یکی از مهم ترین آفات سیب زمینی در ایران می باشد. زیست شناسی این آفت روی دو رقم سیب زمینی سانته و آریندا در شهرستان اندیمشک، شمال استان خوزستان طی دو سال زراعی از 1392 تا 1394 مطالعه شد. پایش مراحل بالغ با کمک تله فرمون جنسی و مراحل نابالغ (تخم و لارو) با شمارش مستقیم صورت گرفت. نتایج نشان داد زمان ظهور بالغین در فصل زراعی اول و دوم، دو ماه اختلاف زمانی داشت که به دلیل تفاوت در میانگین دما در دو سال مورد مطالعه بود. بین تراکم بالغین و میانگین دمای هفتگی همبستگی معنی داری وجود داشت در حالی که با رطوبت نسبی هفتگی همبستگی مشخصی مشاهده نشد. در سال زراعی اول و دوم، ظهور اولین شب پره بالغ به ترتیب در اواسط بهمن و اواسط آذر بود و اوج شب پره های شکار شده اوایل فرودین مشاهده شد. ظهور تخم های این شب پره روی ارقام مورد آزمایش در سال زراعی اول و دوم اوایل فروردین بود. در هر دو سال تحقیق، اوج تخم گذاری شب پره در هفته اول فروردین بود. در سال زراعی اول، اولین زمان ظهور لاروها روی ارقام مورد آزمایش اواسط اسفند و در سال زراعی دوم اواخر اسفند بود. اوج جمعیت لارو در سال زراعی اول و دوم به ترتیب اواسط فروردین و اواخر فروردین بود. تفاوت زمانی مشخصی در زمان ظهور، اوج و یا ناپدید شدن مراحل مختلف رشدی مورد مطالعه این آفت در دو رقم مورد مطالعه دیده نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - مطالعه نوسانات جمعیت کرم به، Euzophera bigella Zeller، و کرم سیب، Cydia pomonella L.، در باغ های به اصفهان
        پریسا کرمانی حسین فرازمند جواد کریم زاده آرمان آوندفقیه
        کرم بـه، (Euzophera bigella Zeller (Lep.: Pyralidae، و کرم سیب، (Cydia pomonella L. (Lep.: Tortricidae، از مهم ترین آفات درختان بـه در ایران بوده که باعث کاهش کمی و کیفی میوه ها می ‌شوند. در این پژوهش که در باغات به منطقه فلاورجان اصفهان انجام گرفت، نوسانات جمعیت کرم بـ أکثر
        کرم بـه، (Euzophera bigella Zeller (Lep.: Pyralidae، و کرم سیب، (Cydia pomonella L. (Lep.: Tortricidae، از مهم ترین آفات درختان بـه در ایران بوده که باعث کاهش کمی و کیفی میوه ها می ‌شوند. در این پژوهش که در باغات به منطقه فلاورجان اصفهان انجام گرفت، نوسانات جمعیت کرم بـه و سیب در باغات بـه با استفاده از تله های فرومونی سنتتیک کرم بـه و کرم سیب مطالعه و تاثیر عوامل آب و هوایی بر تغییرات فصلی تراکم جمعیت آن ها بررسی گردید. براساس یافته ها، ظهور شب پره های کرم بـه در اواخر اسفند بوده و در طول فصل، چهار نقطه اوج برای این شب پره مشاهده گردید. این در حالی است که ظهور شب پره ‌های کرم سیب در اوایل فروردین اتفاق افتاد و در طول فصل نیز دارای پنج نقطه اوج پرواز بود. هم چنین جمعیت حشرات کامل نر کرم بـه با رطوبت نسبی، بارش هفتگی تا میزان 5/3 میلی متر، میانگین حداقل و حداکثر هفتگی رطوبت نسبی و دما (دمای بالای 25 درجه سلسیوس) دارای هم‌ بستگی مثبت بود و در بارش ‌های 2/1 میلی ‌متر، پارامترهای میانگین حداقل و حداکثر هفتگی رطوبت نسبی و دما هیچ تاثیری روی تراکم جمعیت کرم بـه نداشتند. هم چنین جمعیت حشرات کامل نر کرم به دارای هم بستگی معنی دار مثبت به مقدار 58% با رطوبت نسبی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - ارزیابی پتانسیل های آسایش اقلیمی استان خراسان جنوبی باروش TCI
        محمود رحمانی
        می دانیم که وضغیت آب و هوائی که عموماً با کمیت شاخص های چون درجه حرارت و رطوبت شکل می یابد عاملی است که زمان انجام فعالیتها در ارتباط با آن انطباق می یابد و به لحاظ مکانی عینیت پیدا می کند. در این رابطه با توجه به این که صنعت گردشگری به لحاظ عملکردی در زیر پوشش شرایط اق أکثر
        می دانیم که وضغیت آب و هوائی که عموماً با کمیت شاخص های چون درجه حرارت و رطوبت شکل می یابد عاملی است که زمان انجام فعالیتها در ارتباط با آن انطباق می یابد و به لحاظ مکانی عینیت پیدا می کند. در این رابطه با توجه به این که صنعت گردشگری به لحاظ عملکردی در زیر پوشش شرایط اقلیمی قرار دارد و محدودیت های ناشی از تنش های گرمائی و سرمائی شرایط آب و هوایی را فضاهای گردشگری وحجم آماری گردشگران ورودی و مدت اقامت آنان را کنترل و تهدید می نماید، لذا سعی شد در قالب یک مطالعه بر اساس ارزش های عددی و آماری ایستگاههای هواشناسی استان خراسان جنوبی با شاخص های اقلیمی و آسایش TCI در یک تجربه محاسباتی قرار گیرد. در این راستا با استفاده از آمارهای ایستگاههای هواشناسی موجود استان در یک روش تحقیق میدانی و کتابخانه ای شرایط آب و هوایی مورد آزمون قرار گرفتند که نتایج نشان می دهد رژیم آب و هوایی در اکثر ماه های سال از قابلیت گردشگری برخوردارند و افت و خیزهای حرارتی یا دمائی و تکرار آن در دو مرحله در دو نیمه سال سبب تنوع آب و هوایی شده است که تمام تغییرات در فاصله مرز مطلوبیت تا ایده آل در حرکت است و این امر گرچه در ایستگاههای مختلف دارای گوناگونی سرعت وتداوم است اما همه آنها رسوبات ذهنی و تصوری گذشته گردشگر را به چالش می کشاند و کمیت و کیفیت ویژگی های اقلیم و آسایش تازه ای از استان را در ذهن ها ایجاد می نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - بررسی‎ ‎ارتباط‎ ‎عناصر‎ ‎آب‎ ‎و‎ ‎هوایی‎ ‎با‎ ‎بیماری‎ ‎ناخنک‎ ‎چشم (مطالعه موردی:شهر‎ ‎سبزوار)‏
        حسن رضایی مریم مرادی محمد معتمدی راد حامد پیری
        اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذا أکثر
        اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذارد. ناخنک چشم یکی از بیماری‌های شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهر سبزوار می‌باشد. جهت انجام این پژوهش از آمار مراجعین به بیمارستان حشمتیه سبزوار در طی سالهای 1394تا 1399 که مبتلا به بیماری ناخنک چشم بودند و همچنین داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، با آزمون ANOVA و همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل ارتباط عناصر آب وهوایی با بیماری ناخنک پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی ماهانه عناصر آب و هوایی، بیشینه دما (تیر و مرداد ماه) و میانگین دما (مرداد ماه)، ساعت آفتابی (خرداد، تیر و مرداد ماه) ، میانگین بارندگی (مرداد ماه) ، تعداد روزهای بارش (تیر ماه) ، سرعت باد (مرداد ماه) و حداکثر سرعت باد (تیر و مرداد ماه) با بیماری ناخنک در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به نظر می رسد که آب و هوا که شامل مجموعه ای از عناصر مختلف مانند بیشینه، میانگین دما، ساعت آفتابی، بارندگی، تعداد روزهای بارش، سرعت باد و حداکثر سرعت باد است که می تواند نقش مهمی در بیماری ناخنک چشم داشته باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - بررسی‎ ‎ارتباط‎ ‎عناصر‎ ‎آب‎ ‎و‎ ‎هوایی‎ ‎با‎ ‎بیماری‎ ‎ناخنک‎ ‎چشم (مطالعه موردی:‏‎ ‎شهر‎ ‎سبزوار)‏
        حسن رضایی مریم مرادی محمد معتمدی راد حامد پیری
        اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذا أکثر
        اقلیم از مؤثرترین عوامل ساختاری سیارۀ زمین است و بدون شک طبیعت، انسان و همة مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی هستند. آب و هوا به عنوان رشته ای قدیمی با جغرافیای پزشکی بیماری ها و بسیاری دیگر از رشته های مربوط به محیط زیست و زندگی روزمرۀ انسان اثر می گذارد. ناخنک چشم یکی از بیماری‌های شایع چشمی است که از عناصر اقلیمی تاثیر می‌پذیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی بر بیماری ناخنک چشم در شهر سبزوار می‌باشد. جهت انجام این پژوهش از آمار مراجعین به بیمارستان حشمتیه سبزوار در طی سالهای 1394تا 1399 که مبتلا به بیماری ناخنک چشم بودند و همچنین داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار استفاده شده است. پس از گردآوری داده ها، با آزمون ANOVA و همبستگی پیرسون در محیط نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل ارتباط عناصر آب وهوایی با بیماری ناخنک پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که همبستگی ماهانه عناصر آب و هوایی، بیشینه دما (تیر و مرداد ماه) و میانگین دما (مرداد ماه)، ساعت آفتابی (خرداد، تیر و مرداد ماه) ، میانگین بارندگی (مرداد ماه) ، تعداد روزهای بارش (تیر ماه) ، سرعت باد (مرداد ماه) و حداکثر سرعت باد (تیر و مرداد ماه) با بیماری ناخنک در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. به نظر می رسد که آب و هوا که شامل مجموعه ای از عناصر مختلف مانند بیشینه، میانگین دما، ساعت آفتابی، بارندگی، تعداد روزهای بارش، سرعت باد و حداکثر سرعت باد است که می تواند نقش مهمی در بیماری ناخنک چشم داشته باشد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - بررسی تغییرات اقلیمی حوضه دز با استفاده از ریزمقیاس نمایی دینامیکی
        سیما رحیمی بندرآبادی مسعود گودرزی طیب رضیئی
        در این مطالعه، به بررسی تغییر آب و هوا در حوضه دز، به عنوان یکی از مهم ترین حوضه ‎های کشور از لحاظ آورد آبی و کشاورزی، پرداخته شده است. برای این منظور، از مدل ریزمقیاس نمایی‎ دینامیکی PRECIS، برای برآورد بارش و دما در دوره 2070 تا 2100 و تحت دو سناریوی A2 و B2 أکثر
        در این مطالعه، به بررسی تغییر آب و هوا در حوضه دز، به عنوان یکی از مهم ترین حوضه ‎های کشور از لحاظ آورد آبی و کشاورزی، پرداخته شده است. برای این منظور، از مدل ریزمقیاس نمایی‎ دینامیکی PRECIS، برای برآورد بارش و دما در دوره 2070 تا 2100 و تحت دو سناریوی A2 و B2 استفاده شده است‎. نتایج نشان می دهد که مقدار بارندگی مشاهده ای طی دوره پایه، دارای روند منفی و دما دارای روند مثبت است. نتایج ارزیابی مدل PRECIS نشان می دهد که به‎ طورکلی، این مدل می‎تواند برآورد مناسبی از بارش و دما در منطقه داشته باشد. بررسی تغییرات آب و هوایی در حوضه دز نشان داد که تحت سناریوی A2، مقدار بارش حدود 22 درصد کاهش و میانگین دمای حداقل و حداکثر، حدود 5 درجه افزایش خواهند داشت. برای سناریوی B2، مقدار بارش حدود 33 درصد کاهش و مقدار میانگین دمای حداقل و حداکثر، حدود 3 درجه افزایش خواهند داشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - تاثیر تغییرات باد غالب بر پروازهای فرودگاه مشهد با رویکرد تغییر اقلیم
        محمد خلیل نژاد رضا برنا منوچهر فرج زاده اصل
        جدیدترین گزارش IPCC اشاره می‌کند که در مطالعات اندکی به طور کمی، اثرات تغییر اقلیم بر هوانوردی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی تاثیر تغییرات سمت و سرعت وزش باد غالب فرودگاه مشهد تا سال 2050 بر پروازهای این فرودگاه با رویکرد تغییر اقلیم پردا أکثر
        جدیدترین گزارش IPCC اشاره می‌کند که در مطالعات اندکی به طور کمی، اثرات تغییر اقلیم بر هوانوردی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی تاثیر تغییرات سمت و سرعت وزش باد غالب فرودگاه مشهد تا سال 2050 بر پروازهای این فرودگاه با رویکرد تغییر اقلیم پرداخته شده است. در این راستا با استفاده از نرم افزار SDSM و مدل CanESM2 و بر اساس سه سناریوی RCp 2.6، RCp 4.5 و RCp 8.5، سمت و سرعت وزش باد ایستگاه مشهد تا سال 2050 مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از نرم افزار WRPLOT گلبادهای شانزده جهتی برای دوره آماری حاضر(2017-1991) و دوره پیش بینی(2050-2020) ترسیم گردید. پیش بینی ها بر اساس سه سناریوی مورد مطالعه نشان می دهد که جهت وزش باد غالب فرودگاه مشهد از سمت جنوبی به شمال شرقی تغییر می یابد و بر میزان وزش آن در سه سناریوی RCp 2.6، RCp 4.5 و RCp 8.5، به ترتیب 3/8% ، 5/9% و 3/9% افزوده می شود. همچنین میزان وزش باد غالب این فرودگاه در محدوده سرعت 5-1 نات در سناریوهای مزبور به ترتیب با 9/3% ، 1/5% و 7/5% افزایش مواجه می شود و در محدوده سرعت 13-5 نات نیز به ترتیب 6/4% ، 6/4% و 8/3% افزایش می یابد و در محدوده سرعت های بیش از 13 نات به صفر نزدیک می شود. از طرفی، ضریب استفاده از باند فعلی فرودگاه مشهد(باند 31-13) در دوره حاضر برابر با 75/97% است که در اثر تغییرات سمت و سرعت وزش باد غالب این فرودگاه تا سال 2050، ضریب مزبور در RCp 2.6 به 23/95% کاهش می یابد و در RCp 4.5 و RCp 8.5 نیز به ترتیب به 66/99% و 93/99% افزایش می یابد. روشن است که افزایش ضریب استفاده از باند موجود یک فرودگاه، می تواند در افزایش ظرفیت ترافیک هوایی و بهبود ایمنی نشست و برخاست هواپیما در آن فرودگاه موثر واقع شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - ارزیابی زمانی و مکانی آسایش آب و هوایی استان همدان با استفاده از شاخصهای دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و فشار عصبی
        محمدقاسم ترکاشوند
        چکیده شرایط آب و هوایی ، یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر جنبه‌های مختلف زندگی، بویژه سلامت و آسایش انسان است. در این پژوهش با استفاده از دو شاخص بیوکلیمایی و توریسم یعنی؛ دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و فشار عصبی به ارزیابی آسایش آب و هوایی استان همدان پرداخته شده است. برای أکثر
        چکیده شرایط آب و هوایی ، یکی از عوامل مهم و اثرگذار بر جنبه‌های مختلف زندگی، بویژه سلامت و آسایش انسان است. در این پژوهش با استفاده از دو شاخص بیوکلیمایی و توریسم یعنی؛ دمای معادل فیزیولوژیک (PET) و فشار عصبی به ارزیابی آسایش آب و هوایی استان همدان پرداخته شده است. برای هر کدام از شاخص‌ها از پارامترهای آب و هوایی مربوط به 9 ایستگاه هواشناسی استان همدان در دوره آماری 14 ساله (2014- 2001) بهره برداری شده است. سپس مناطق مختلف استان از نظر شاخصهای بیوکلیمایی فوق مورد ارزیابی قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد؛ پهنه های مختلف استان همدان دارای تنوع زیادی از نظر آسایش آب و هوایی در طی سال می‌باشد. بر اساس شاخص PET، در ماه می (ایستگاههای ملایر، نهاوند، تویسرکان، رزن، قهاوند و فامنین)، در سپتامبر (ایستگاه همدان) و اکتبر (اسدآباد، فامنین و قهاوند) در شرایط بهینه آب و هوایی و بدون تنش می‌باشند. بر اساس شاخص فشار عصبی نیز ماههای ژوئن در ایستگاههای همدان و فامنین، در جولای همه ایستگاهها در وضعیت گرم همراه با آسایش؛ در آگوست ایستگاههای همدان، ملایر، نهاوند و رزن در آسایش و مابقی ایستگاهها در شرایط گرم با آسایش و در ماه سپتامبر نیز همه ایستگاهها در وضعیت خنک قرار دارند. به طور کلی با توجه به شاخص‌های مورد ارزیابی فوق از نگاه شرایط آسایش آب و هوایی، مناسب‌ترین زمان در استان همدان، ماههای می، سپتامبر و اکتبر می باشند. این در حالی است که بر اساس شاخص عصبی، تنها در ماه آگوست شرایط آسایش فراهم است. در این مدت علاوه بر شرایط بهینه آسایش آب و هوایی، زیبایی های طبیعی در سراسر استان همدان نیز بسیار مطلوب است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - بررسی نقش نهادهای مدیریت سرزمینی در تاب‌آوری ناحیه‌ای با تأکید بر مخاطرات ناشی از نوسانات آب و هوایی (محدوده مورد مطالعه: بناب)
        جواد حاجی علی زاده اصغر رشیدی ابراهیم حصاری
        این پژوهش در راستای تبیین نقش مدیریت شهری در ارتقاء میزان تاب‌آوری مکان(در مقیاس ناحیه‌ای) در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی انجام گرفته است. راهبرد حاکم بر پژوهش استقرایی بوده و نوع آن، توصیفی-تحلیلی است. متغیر ظرفیت عملکرد‌های نهادهای مربوط به مدیریت فضای جغ أکثر
        این پژوهش در راستای تبیین نقش مدیریت شهری در ارتقاء میزان تاب‌آوری مکان(در مقیاس ناحیه‌ای) در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی انجام گرفته است. راهبرد حاکم بر پژوهش استقرایی بوده و نوع آن، توصیفی-تحلیلی است. متغیر ظرفیت عملکرد‌های نهادهای مربوط به مدیریت فضای جغرافیایی(شامل نهادهای ذی‌مدخل در مدیریت شهر و روستاهای پیرامون شهر بناب) به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد. بر اساس دیدگاه نظری و چهارچوب هیوگو(2005-2015)، درسیزده بعد مورد بررسی قرار گرفت. کاهش مخاطرات ناشی از نوسانات اقلیمی به‌منظور افزایش میزان تاب‌آوری ناحیه‌ای نیز در شش بعد مورد سنجش و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه خبرگان استانی و شهرستانی دخیل در مدیریت فضای ناحیه‌ای بناب(شهری-روستایی) بودند که به شیوه کل شماری مورد پرسش قرار گرفتند. از آزمون‌ آماری k.s به منظور بررسی میزان برازش نمونه‌های آماری، و از آزمون تی تک نمونه ای(T-test) به منظور سنجش مطلوبیت اصول مرتبط با چهارچوب هیوگو استفاده شد. همچنین برای سنجش میزان تأثیرگذاری متغیر مستقل (و ابعاد مختلف آن) بر متغیر وابسته، از معادلات ساختاری، تحلیل عاملی و تحلیل مسیر استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد که از بین معیارهای سیزده‌گانه مربوط به مدیریت شهری-روستایی جهت تاب‌آوری فضای ناحیه‌ای در بناب، قابلیت دسترسی به اطلاعات مربوط به بلایا در تمامی سطوح برای ذینفعان؛ وجود سیستم‌های هشدار سریع در رابطه با کاهش خطرپذیری؛ برقرار نمودن برنامه‌های آمادگی در برابر بلایا و برنامه‌های احتیاطی در تمامی سطوح اداری از نظر مدیران مرتبط با مدیریت فضاهای شهری-روستایی دارای بیشترین تأثیرگذاری در راستای مقابله با مخاطرات ناشی از تغییرات آب و هوایی منطقه و تاب‌آور نمودن منطقه دارد. خروجی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر در خصوص بررسی میزان اثرات مستقیم و غیرمستقیم ابعاد مختلف مربوط به تغییرات آب وهوایی بر مدیریت تاب‌آوری شهری–منطقه‌ای نشان داد که ارزش کمی شاخص‌های GFI و AGFI به ترتیب برابر 91/0 و 90/0 می‌باشد؛ لذا مدل ارائه‌شده، از برازش مناسبی برخوردار است. در نهایت، یافته‌ها نشان داد که مخاطرات ناشی از عوامل شش‌گانه‌ی اقلیمی، با ضریب تأثیر کل 76/0، بر مدیریت تاب‌آوری شهری-منطقه‌ای شهرستان بناب تأثیر می‌گذارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - راهکارهای مقابله با تاثیرات تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای بر محیط ‌زیست ایران از منظر حقوق بین الملل و حقوق ایران
        مرتضی صادقی غزاله کبیرآبادی هاشم امیری
        با توجه به نقش و اهمیت کلیدی محیط ‌زیست در ارتقا کیفی حیات بشری، پرداختن به دغدغه های محیط ‌زیستی که موجبات نگرانی بین المللی را فراهم نموده از ضرورت برخوردار گردیده است. بدون تردید یکی از مقوله‌هایی که باعث تنزل کیفیت محیط‌زیست گردیده تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه‌ا أکثر
        با توجه به نقش و اهمیت کلیدی محیط ‌زیست در ارتقا کیفی حیات بشری، پرداختن به دغدغه های محیط ‌زیستی که موجبات نگرانی بین المللی را فراهم نموده از ضرورت برخوردار گردیده است. بدون تردید یکی از مقوله‌هایی که باعث تنزل کیفیت محیط‌زیست گردیده تغییرات آب و هوایی گازهای گلخانه‌ای است. لذا در این نوشتار به بحث پیرامون دلایل و پیامد های تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای و اقدامات بین‌المللی جهت مقابله با آن‌ها پرداخته شده است. در سطح بین المللی مهم‌ترین این فعالیت‌ها تصویب دو سند بین المللی تحت عنوان کنوانسیون کلیات تغییرات آب و هوا و پروتکل کیوتو هستند که راهکارهای مناسبی در خصوص کاهش گازهای گلخانه‌ای و انطباق را ارائه نموده‌اند. با توجه به اهمیت کاهش تغییرات آب و هوایی و گازهای گلخانه‌ای ایران نیز به این دو سند حقوقی بین المللی پیوسته است و در راستای انجام تعهداتش نسبت به تاسیس دفتر طرح ملی تغییر آب و هوا اقدام و تا به حال نسبت به تهیه و ارائه دو گزارش ملی در این زمینه اقدام نموده است. از آن جا که تغییرات آب و هوایی تهدیدی بزرگ برای سلامت محیط‌زیست و حیات بشری به شمار می رود لذا تعهد جامعه بین المللی در خصوص مقابله با این پدیده نوعی از تعهدات ارگاامنسی محسوب و ضرورت پرداختن به این بحث را دو چندان می‌سازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - تحلیل همدیدی توفان های تندری سیلاب ساز استان کرمانشاه
        شهریار خالدی فرامرز خوش اخلاق مهدی خزایی
        بسیاری از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی انسان ها به شرایط جوی و اقلیمی بستگی دارد. یکی از پدیده های مؤثر در تولید رواناب و سیلاب در بیشتر عرض های جغرافیایی رخداد توفان های تندری در مقیاس محلی تا منطقه ای است. استان کرمانشاه از جمله مناطقی است که به دلیل وقوع توفان های تن أکثر
        بسیاری از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی انسان ها به شرایط جوی و اقلیمی بستگی دارد. یکی از پدیده های مؤثر در تولید رواناب و سیلاب در بیشتر عرض های جغرافیایی رخداد توفان های تندری در مقیاس محلی تا منطقه ای است. استان کرمانشاه از جمله مناطقی است که به دلیل وقوع توفان های تندری شدید به همراه بارش سنگین، خسارات فراوانی را در این استان به وجود می آورد. بنابراین شناخت مکانیسم تشکیل و توسعه این توفان ها می تواند کمک فراوانی را در جهت کاهش خسارات و افزایش سطح بهره وری محصولات کشاورزی و ... را در این استان فراهم کند. در پژوهش حاضر در یک دوره آماری 8 ساله (1987- 1994) داده های مربوط به توفان های تندری (که کدهای 95-99 را شامل می شود) برای استان کرمانشاه از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید و داده های سینوپتیک فشار، نم ویژه و امگا در فشار تراز دریا ، 850 و 500 میلی باری از سایت مرکز پیش بینی های محیطی موسوم به NCEP دریافت و نقشه های مورد نیاز در محیط نرم افزاری grads ترسیم شد. با استخراج آمار بارندگی این توفان ها و مطابقت دادن آن با داده های هیدرومتری چهار سیلاب در طی دوره آماری مذکور شناسایی شد. به طور کلی سه مورد از سیلاب های ایجاد شده (25 و 26 اکتبر 1987 و 7 نوامبر 1994) از یک الگو پیروی می کنند به طوری که در تراز دریا زبانه پرفشاری هوای سرد و خشک را به منطقه مورد مطالعه شارش کرده و در ترازهای بالاتر سامانه پرفشاری هوای گرم و مرطوب دریای عرب را به منطقه مورد مطالعه و جلوی ناوه های واقع شده در غرب کشور شارش می کند. در سیلاب 24 دسامبر 1987 سامانه کم فشار بزرگی که غرب آسیا را در بر گرفته، غرب کشور و منطقه مورد مطالعه را نیز در بر گرفته و در ترازهای بالاتر نیز منطقه مورد مطالعه کاملاً در جلوی ناوه های عمیق غربی قرار گرفته است. همچنین در بررسی نقشه های نم ویژه مشخص شد که بیشترین فرا رفت رطوبت در چهار سیلاب فوق الذکر از طریق دریای عرب تامین شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - تأثیر گونه‌های گیاهی زینتی در کاهش آلودگی و تصفیه هوای اماکن ورزشی
        جلیل پورزرنگار فیروزه پورزرنگار
        گیاهان زینتی یکی از ارزان‌ترین و طبیعی‌ترین عناصر برای تصفیه هوا و کاهش آلودگی هستند. توانایی این نوع از گونه‌های گیاهی در جذب آلاینده‌ها و تصفیه هوا غیرقابل انکار است. امروزه به‌دلیل صنعتی‌شدن و پیشرفت فن‌آوری‌، آلودگی هوا و محیط‌زیست به یک دغدغه مهم در کشورهای درحال ت أکثر
        گیاهان زینتی یکی از ارزان‌ترین و طبیعی‌ترین عناصر برای تصفیه هوا و کاهش آلودگی هستند. توانایی این نوع از گونه‌های گیاهی در جذب آلاینده‌ها و تصفیه هوا غیرقابل انکار است. امروزه به‌دلیل صنعتی‌شدن و پیشرفت فن‌آوری‌، آلودگی هوا و محیط‌زیست به یک دغدغه مهم در کشورهای درحال توسعه تبدیل شده است. هدف از این تحقیق تأثیر گونه‌های گیاهی زینتی در کاهش آلودگی و تصفیه هوای اماکن ورزشی می‌باشد. آلاینده‌هایی که پاکیزگی هوای اماکن ورزشی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، شامل: بنزن، فرمالدئید، منوکسیدکربن، تری‌کلرو اتیلن، آمونیاک، دود و زایلن می‌باشند. هشت گونه گیاهی شامل: پاپیتال، آلوئه‌ورا، پوتوس، نخل خرما، گیاه عنکبوتی، سانسوریا، سرخس بوستون و نخل خیزران برای تصفیه هوا و کاهش آلودگی آلاینده‌ها مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج تحقیق(P < 0/05) ، اطلاعات لازم برای پیش‌بینی همبستگی تصفیه هوا با گونه‌های مختلف گیاهی از نظر آماری نشان داد که براساس مدل، هشت گونه گیاهی موردمطالعه با تصفیه هوا و کاهش آلودگی فضاهای ورزشی همبستگی طبیعی دارند و سانسوریا بیشترین تأثیر را در کاهش آلودگی و تصفیه هوای اماکن ورزشی دارد (بتا = 348/0، مقدار ارزش = 966/0). نتایج نشان داد که در هر نقطه از جهان، گونه‌های گیاهی موردمطالعه از مؤثرترین گونه‌ها در تصفیه هوا هستند، بنابراین برای خیابان‌ها، پارک‌ها و مکان‌های ورزشی مناسب هستند. پیشنهاد می‌گردد که با استفاده از نتایج این تحقیق، مسئولان و دست اندرکاران مربوطه، توجه و بهره‌گیری بیشتری را در استفاده از گیاهان مذکور برای بهبود کیفیت هوای شهر و اماکن ورزشی داشته باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - پیش بینی عملکرد محصول جو دیم با استفاده از سیستمهای خبره عصبی و عصبی فازی منطقه مورد مطالعه استانهای خراسان
        احد مدنی عباس خاشعی علیرضا خاکزاد سیوکی
        در این تحقیق سعی شده تا عملکرد جو دیم در استان های خراسان با پارامترهای اقلیمی و به دو روش سیستم های عصبی (Ann) و فازی (Anfis) پیش بینی شود. محاسبات با نرم افزار MATLAB انجام گرفت و سپس ارزیابی عملکرد مدل ها با شاخص های آماری ضریب همبستگی ( R2 )، ریشه میانگین مربعات خطا أکثر
        در این تحقیق سعی شده تا عملکرد جو دیم در استان های خراسان با پارامترهای اقلیمی و به دو روش سیستم های عصبی (Ann) و فازی (Anfis) پیش بینی شود. محاسبات با نرم افزار MATLAB انجام گرفت و سپس ارزیابی عملکرد مدل ها با شاخص های آماری ضریب همبستگی ( R2 )، ریشه میانگین مربعات خطا ( RMSE ) و میانگین کامل خطاMAE) ) انجام شد. بارندگی و عملکرد سال گذشته نقش موثری در کاهش خطای پیش بینی و افزایش ضریب تعیین هبستگی در هر دو روش Ann و Anfis داشت. ورودی عملکرد سال گذشته و تبخیر و تعرق توانست موجب شود تا روش Anfis در مقایسه با روش Ann پیش بینی عملکردی دقیقتری داشته باشد. بیشترین برتری دقت تخمین عملکرد در Anfis نسبت به ANN با ورودی های با ورودی های مدل R مشاهده شد که که شامل ورودیهای رطوبت ؛ دمای نقطه شبنم و دمای ماکزیمم بود. نتایج در هر دو روش Anfis و Ann برای ورودیهای مدل L که شامل بارندگی،رطوبت نسبی و عملکرد سال گذشته بود، نشان داد که این مدل بالاترین دقت را در بین مدلهای ورودی کسب نموده است. اما برای ورودیهای مدل E نیز که شامل تبخیر و تعرق ، بارندگی ، رطوبت نسبی و دمای حداقل بود، نتایج حاکی از دقت بیشترAnfis نسبت به روش Ann داشت. وجود پارامتر تشعشع در ورودی ها دقت تخمین عملکرد را در هر دو روش کاهش داد. در مجموع روش Anfis دقت بیشتری را در تخمین عملکرد جو نسبت به Ann نشان داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - بررسی تغییرات آب و هوایی در نظام بین المللی حقوق بشر
        زینب پورخاقان شاهرضایی
        حق برخورداری از محیط زیست سالم‌یکی از جلوه‌های حیثیت و کرامت انسانی است که مکملی برای حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل‌های آینده است. گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی‌یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی است که‌این حق را تهدید می‌کند.‌این تهدید در زمینه‌های أکثر
        حق برخورداری از محیط زیست سالم‌یکی از جلوه‌های حیثیت و کرامت انسانی است که مکملی برای حقوق بشر برای نسل حاضر و شرط تحقق آن برای نسل‌های آینده است. گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی‌یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی است که‌این حق را تهدید می‌کند.‌این تهدید در زمینه‌هایی چون حق زندگی، حق غذای سالم، حق آب سالم، حق بر مسکن، حق تعیین سرنوشت و حقوق مردم بومی‌و اقلیت‌ها نمود پیدا می‌کند. منابع حقوق بین الملل و حقوق بشر مربوط به حمایت از محیط زیست دربردارنده ابزارهایی برای حمایت از‌این حق‌ها و‌ایجاد مسئولیت بین المللی برای حفاظت از محیط زیست سالم است که مورد پذیرش عامه واقع شده است، اما نتیجه بخش بودن‌این قواعد مستلزم همکاری بین المللی است. لذا در‌این مقاله نگارنده به دنبال پاسخ گویی به‌این مساله است که تغییرات آب و هوایی چه تاثیراتی را بر حقوق انسان‌ها دارد و تاکید برحق‌های مورد تهدید در اثر بحران تغییرات آب و هوایی و بیان ابزارهای حقوقی بین المللی برای مقابله با‌این بحران از جمله اهداف می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - نگرشی دیگر بر شرایط آب و هوایی ایران دوره‌ی یچچالی کواترنر
        محمد.رضا اصغری مقدم
        شرایط آب و هوایی ایران در دورهی یخبندان از اوایل قرن بیستم مورد توجه جغرافیدانان و زمینشناسان و در اواخر قرن مزبور ژئومورفولوگهای ایران قرار گرفت، و نظرات این پیشکسوتان در دو گروه کلی آب و هوای سرد و خشک ( تر بارش کم ) و آب و هوای سردتر از امروز با بارش بیشتر مطرح میشود أکثر
        شرایط آب و هوایی ایران در دورهی یخبندان از اوایل قرن بیستم مورد توجه جغرافیدانان و زمینشناسان و در اواخر قرن مزبور ژئومورفولوگهای ایران قرار گرفت، و نظرات این پیشکسوتان در دو گروه کلی آب و هوای سرد و خشک ( تر بارش کم ) و آب و هوای سردتر از امروز با بارش بیشتر مطرح میشود . اما وجود شواهد ژئومورفولوژی گسترده در فلات ایران گویای آن است که نمیتوان هر کدام از نظرات مزبور را به تمامی فلات ایران تعمیم داد، از طرف دیگر ترکیب دو نظریه نیز مانند آنچه که برخی از افراد پیشنهاد کردهاند نیز جوابگو نمیباشد، بلکه استفاده از تنوع اشکال ژئومورفولوژی اقلیمی میتوان پنج ناحیهای آب و هوایی برای فلات ایران مشخص کرد که عبارتند از : -1 آب و هوای سرد و یخچالی -2 آب و هوای سرد جنب یخچالی -3 آب و هوای سرد باران -4 ی آب و هوای گرم و مرطوب یا بارانی گرم -5 آب و هوای خشک و نیمهخشک در تعیین این قلمرو نهتنها اشکال ژئومورفولوژی بلکه موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و جهت دا نهم ها نقش عمدهای داشتهاند تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - واکاوی تاثیر تغییرات آب و هوایی بر امنیت بین المللی
        مسعود اخوان کاظمی طیبه سادات حسینی فرشته بهرامی پور
        امروزه نگرانی‌های زیست محیطی به یک مسئله جدی امنیتی در مناسبات بین المللی تبدیل گردیده و دغدغه های مهمی را برای دولتمردان ایجاد نموده است. از آنجا که مشکلات زیست محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی در حال جدی تر شدن است، این امر می تواند بعنوان متغیری تاثیر گذار در منازعات أکثر
        امروزه نگرانی‌های زیست محیطی به یک مسئله جدی امنیتی در مناسبات بین المللی تبدیل گردیده و دغدغه های مهمی را برای دولتمردان ایجاد نموده است. از آنجا که مشکلات زیست محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی در حال جدی تر شدن است، این امر می تواند بعنوان متغیری تاثیر گذار در منازعات داخلی، یا بین المللی قلمداد شود. تغییرات آب و هوایی نه تنها زیست گاه های طبیعی بلکه ترتیبات اجتماعی جوامع را مختل می سازند و احتمال درگیری های خشونت آمیز را افزایش داده و صلح و امنیت بین الملل را با خطر مواجه ساخته و عدالت زیست محیطی را تحت تاثیر قرارمی دهند. هدف پژوهش حاضر بررسی و شناسایی تهدیدات و عوامل زیست محیطی ناشی از تغییرات آب و هوایی بر صلح و امنیت نظام بین الملل است و میزان و مکانیسم چگونگی این تأثیرگذاری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که تغییرات آب و هوایی آتی بر همگرایی ملی جوامع و صلح و امنیت پایدار و امنیت نظام بین الملل تاثیراتی غیر قابل انکار بر جای خواهند گذارد و منشأ انواع جدیدی از منازعات خواهند شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - تفاوت پدیده بلوغ دختران و پسران در مناطق سردسیر ، گرمسیر و معتدل آب و هوایی بر اساس یافته های پزشکی و داده های میدانی
        سید محمد کیکاوسی
        مطابق معیار و ضابطه قرآنی در آیه ششم سوره مبارکه نسا، بلوغ پدیده ای است طبیعی با به فعلیت رسیدن استعداد جنسی و قوای تولید مثل که در مبانی فقهی و حقوقی، رسیدن دختران به سنّ 9 سال و پسران به 15 سالگی به منزله آن و آغاز تکلیف به تعهدات و مسئولیت های دینی، مدنی و کیفری در ن أکثر
        مطابق معیار و ضابطه قرآنی در آیه ششم سوره مبارکه نسا، بلوغ پدیده ای است طبیعی با به فعلیت رسیدن استعداد جنسی و قوای تولید مثل که در مبانی فقهی و حقوقی، رسیدن دختران به سنّ 9 سال و پسران به 15 سالگی به منزله آن و آغاز تکلیف به تعهدات و مسئولیت های دینی، مدنی و کیفری در نظر گرفته شده است. با این حال، آمادگی پذیرش مسئولیت و محدودیت های ناشی از بلوغ برای آحاد دختران و پسران در نژاد های متفاوت ، اقلیم آب و هوایی متنوع محل زندگی و هم چنین متاثر از اختلاف در فرهنگ جوامع و وضعیت سلامت اجتماعی و دیگر عوامل، یکسان نیست و تعیین یک معیار ثابت برای همه ایشان ناصواب به نظر می رسد. از این رو، پژوهش گر با هدف بازخوانی در مبانی فقهی و حقوقی در مقوله معیار بلوغ، ضمن توجه به مخاطب شناسی احادیث در نقد استناد فقهی به روایات بلوغ، میزان متغیر بلوغ در اقلیم های ناهمگون آب و هوایی را مطابق یافته پژوهش های میدانی و مولفه های پزشکی اندازه گیری و بررسی نموده است. بر اساس برآیند پژوهش پیش رو، دختران و پسران ساکن در اقلیم و شرایط آب و هوایی سردسیر به مراتب با تاخیر قابل ملاحظه از هم نوعان خود در مناطق گرم سیری به مرحله بلوغ رسیده و در سنین بالاتر درک صحیحی نسبت به مسئولیت ها و وظایف اجتماعی خود پیدا می کنند. تفاصيل المقالة