پهنه‌بندی اقلیمی چغندرقند بر اساس خصوصیات خاک و عوامل اقلیمی (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)

الموضوعات :

بهروز سبحانی ¹ (استاد گروه جغرافیای طبیعی، اقلیم شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران*(مسوول مکاتبات))
وحید صفریان زنگیر ² (دانشجوی دکتری گروه جغرافیایی طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
بتول طباطبائی ³ (دانش آموخته، کارشناسی ارشد، گروه جغرافیایی طبیعی، اقلیم‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)

تاريخ الإرسال : 20 الثلاثاء , شعبان, 1438 تاريخ التأكيد : 19 الأربعاء , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 29 الأحد , شوال, 1441

الکلمات المفتاحية: استان آذربایجان شرقی, چغندر قند, ارزیابی چند معیاره, آب و هوا,

ملخص المقالة :

زمینه و هدف: در حال حاضر، کشاورزی یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی کشور به شمار می آید تا جایی که می توان گفت رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست. هر محصول کشاورزی شرایط اقلیمی و محیطی خاصی را می طلبد، این تحقیق به منظور ارزیابی قابلیت های محیطی استان آذربایجان شرقی برای کاشت چغندرقند با استفاده از(ArcGis) انجام شد. روش بررسی: داده های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتند از: بارندگی سالانه، بارندگی طول دوره رشد(مه تا اکتبر)، دمای سالانه، دمای طول دوره رشد، تبخیر، رطوبت نسبی، طول روز، روز بدون یخ بندان، ارتفاع، شیب، جهت و عمق خاک، با بهره گیری از نیاز رویشی(شرایط اقلیمی مطلوب) چغندرقند، لایه های اطلاعاتی تولید و هر سری از داده‌ها ارزش گذاری و طبقه‌بندی و با روش هم‌پوشانی در محیط GIS با هم ترکیب شدند. یافته‌ها:نتایج نشان داد که ارزیابی قابلیت محیطی کاشت چغندر قند در استان آذربایجان شرقی نقش داشته و از بین عوامل و عناصر اقلیمی نامبرده عامل بارش نقش مهمی ایفا می کند. لازم به ذکر است که در روش هم پوشانی عامل دما و بارش بیش ترین نقش را ایفا می کنند البته تأثیر بارش به مراتب بالاتر است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نهایی نشان دهنده این واقعیت هستند که عناصر و عوامل اقلیمی به صورت توام در فرآیند ارزیابی قابلیت های محیطی کاشت چغندرقند نقش موثری ایفا می نمایند. سهم هر کدام از عناصر و عوامل اقلیمی در طول دوره رشد گیاه زراعی مورد مطالعه یکسان نمی باشد. از طریق انطباق لایه های موثر در فرایند کاشت چغندرقند در محیط GIS، امکان شناسایی مناطق مناسب برای کاشت این گیاه زراعی وجود دارد.

المصادر:

1. Garica, j.D., 2000. Predicting cornand soybean productivity for illinoise soils, Agricultural system, (64), 151-171.


2. Malek, a., 1993. Identifying and measuring atmospheric structures in agriculture. Shiraz University Press, Third Edition. (In Persian)


3. Sobhani, B., 2007. Agro-clamacy zoning scheme of Ardabil province with emphasis on sugar beet cultivation. P. 140. (In Persian)


4. Khajepour, M., 1996. Production of industrial plants. Publishing house Jihad, Isfahan University of Technology, Third edition. P. 383. (In Persian)


5. Rudeam., 1997. Heat stress on physiology of wheat growth. Ferdowsi University Press, Mashhad. (In Persian)


6. Jafarimensh, K., 1998. Determination of sugar beet cultivation calendar in Nahavand plain. Master thesis, Tarbiat Moallem University. (In Persian)


7. Sobhani, B., 2005. Agroclammatic zonation of Ardabil province using satellite imagery in GIS environment. Doctoral dissertation, University of Tabriz. P. 160. (In Persian)


8. Frecklaton, R.P., 1999. Yield of sugar beet in relation to weather and nutrients. Agricultural and Frest meteorology, (93), 39-52.


9. Rudeam, j., 1997. Heat stress on physiology of wheat growth. Ferdowsi University Press, Mashhad.


10. Jafarimensh, K., 1998. Determination of sugar beet cultivation calendar in Nahavand plain. Master thesis, Tarbiat Moallem University. (In Persian)


11. Farajnia, A., 2007. Land suitability assessment and determination of sugar beet production potential in Marand district. (In Persian)


12. kodabnde, B., 1987. Agriculture, Vol. II, Industrial Plants. Tehran, first edition. P. 450. (In Persian)


13. Goodman, P.G., 1968. Physical analysis of the efects of different soils on sugar beet crops in different years. APPL, 335-339.


14. Kazemi, H., 1999. Principles of Drymaking. Tabriz University Press. (In Persian)


15. Colivand, M., 2005. Sugar Beet Farming. Sugar Beet Institute Research Institute. P. 243. (In Persian)


16. Shahabifar, M., Small Zadeh, M., Mohammadzadeh, M., Mirlatifi, S.M., 2004. The Use of Geostatistical Methods for Determining the Need for Sugar Beet in Tehran Province. (In Persian)


17. Baladpoos, A., Mokhtari, D., Dali Oghli, AS., 2006. Geography of East Azarbaijan Province. Publication of Iran Textbooks Publishing Co., Seventh Edition. P. 70. (In Persian)


18. Farajzadehasl, M., 2005. Geographic Information System and its Application in Tourism Planning. Tehran, Publication. P. 147. (In Persian)


19. Management and Planning Organization., 2007 provincial statistical journal. Bureau of Statistics and Information Technology, Tabriz. (In Persian)


20. Salt, D.E., Blaylock, M., NandaKumar, P.B.A., Dushenkov, V., Ensley, B.D., and Raskin, I., 1995. Phytoremediation: A novel strategy for the removal of toxic metals from the environment using plants. Biotechnology, (13), 468-474.


21. Biglow, M., Mubarak, Z., 2008. Land suitability assessment of Qazvin province for cultivating saffron based on multi criteria criteria, (66), pp. 119-101. (In Persian)


22. Khajepour, M., 2003. Fundamentals of Agriculture. Publishing house Jihad university of Isfahan, third edition p. 386. (In Persian)


23. Alijani, B., Kaviani, M., 1994. Meteorological Foundations. Tehran, Publication. P. 532. (In Persian)


24. Pidgeo, J.P., 2001. Climatic impact on the productivity of sugar beet in Europen, 1995-1961, Agricultural and forest meteorology, (109), 27-37.


25. Mattina, M.J., Lannucci-Berger, W., Musante, C., White, J.C., 2003.Concurrent plant uptake of heavy metals and persistent organic pollutants from soil. Environmental Pollution, (124), 375-78.


26. Baladpoos, A., Mokhtari, D., Dali Oghli, AS., 2006. Geography of East Azarbaijan Province". Publication of Iran Textbooks Publishing Co., Seventh Edition. P. 70. (In Persian)


27. Farajzadehasl, M., 2005. Geographic Information System and its Application in Tourism Planning". Tehran, Publication. P. 147. (In Persian)


28. Mousavinejad, M., 2001. Study of climatic conditions for sugar beet cultivation in Chenaran region. Master's thesis, Shahid Beheshti University of Tehran. (In Persian)


29. Kafi, M., Gan'ali Ali, A., Military, A., Sharia, Or., 2000. Climate and Crop Performance. Compiled by gp, jhad publishing house, university of mashhad. P. 311. (In Persian)


30. Malczewsski, Jack., 1999. Gis and Multicriteria Decision Analysis, John Wiley & sons Publications, London