تحليل عوامل مؤثر بر مهاجرت درون منطقه‌ای به شهرستان اصفهان با اشاره‌ای به بررسی اثر تغییرات آب و هوا
الموضوعات :
وحیده ابراهیم نیا
1
(استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی)
علی اصلانی
2
(دانش‌آموخته کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشگاه شهید بهشتی)
الکلمات المفتاحية: استان اصفهان, تغییرات آب و هوا, سنجش از دور, مهاجرت درون منطقه‌ای,
ملخص المقالة :
بیان مسئله: از اوایل دهه 1330 شمسی، با توسعه شهرستان اصفهان، این منطقه به مقصد اصلی حرکت‌های جمعیتی در مرکز کشور تبدیل شده است. این حرکت‌های جمعیتی در داخل استان نیز چشمگیر بوده و می‌تواند تأثیرات مثبت و منفی بر جوامع مبدأ و مقصد داشته باشد. هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر مهاجرت‌های درون استانی به شهرستان اصفهان و تاثیر تغییرات آب و هوایی بر این حرکت‌های جمعیتی است. روش: اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش از دو منبع کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. در راستای ارائه مبانی نظری و شناخت محدوده مطالعاتی، از روش کتابخانه‌ای استفاده شده و به‌منظور رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر مهاجرت‌های درون منطقه‌ای، این عوامل در قالب پرسشنامه توسط مهاجران درون استانی به شهرستان اصفهان در دوره زمانی 1385 تا 1395 تکمیل و رتبه‌بندی گردیده است. در این تحقیق، آزمون فریدمن بر روی داده‌ها برای رتبه‌بندی عوامل و شناسایی عوامل اصلی به‌کار گرفته شده و برای بررسی تأثیر تغییرات آب و هوا از روش رگرسیون خطی درنرم‌افزار SPSS انجام شده است. علاوه بر این، تغییرات آب و هوا در سطح استان اصفهان از طریق روش همپوشانی وزنی (Weighted Overlay) لایه‌های اقلیمی (کمینه و بیشینه دما و بارش) در نرم‌افزار GIS محاسبه شده است. یافته‌ها و بحث: تحلیل‌ها نشان داد که سه عامل اصلی شامل بازار اشتغال، خدمات شهری (آموزشی، درمانی و تفریحی) و امکان حضور در جامعه فرهیخته‌تر به‌طور مستقیم بر مهاجرت‌های درون‌استانی به شهرستان اصفهان تأثیرگذار بوده‌اند. همچنین، تغییرات آب و هوایی به عنوان عاملی که مستقیما بر اشتغال اثرگذار بوده است، افراد را به سمت شهرستان اصفهان با فرصت‌های شغلی متنوع‌تر سوق داده است. نتیجه‌گیری: معکوس کردن روند مهاجرت تنها از طریق بهبود اشتغال غیرممکن است، اما با شناسایی عمیق کمبودها و نارسایی‌های فعالیت‌های کشاورزی و موانع اقتصادی در روستاها، می‌توان با استفاده از امکانات محلی و منابع موجود، برنامه‌هایی برای کاهش مهاجرت تدوین کرد.
ابراهیمی، سعیده؛ ستاره، فاطمه. (1396). اثر مهاجرت بر برون‌دادهای علمی: مطالعه موردی پژوهشگران ایرانی در پایگاه ISI. رهیافت، 27(66)، 47-60. https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13623 جهانگیرپور، درنا؛ بخشوده، محمد. (1399). تاثیر تغییر اقلیم بر مهاجرت روستاییان در ایران: کاربرد رویکرد Panel VAR. پژوهش های محیط زیست، 11(21)، 133-142. https://www.iraneiap.ir/article_125476.html
سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان (1395)، گزارش های سالانه زراعی و باغی . https://www.agri-es.ir/Default.aspx?tabid=3679
سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اصفهان (1397)، گزارش سنتز مطالعات آمایش استان اصفهان. https://esfahan.mporg.ir/home
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اصفهان (1397)، بررسی جریانات مهاجرتی استان اصفهان . https://esfahan.mporg.ir/home
صادقی، رسول. (1401). بیکاری, توسعه نابرابر منطقه ای و الگوهای فضایی مهاجرت داخلی در ایران. پژوهش مسائل اجتماعی ایران، 1(3 )، 41-65. . https://sid.ir/paper/1002658/fa
صدقیانی، جمشید؛ ابراهیمی، ایرج. (1381). آمار و کاربرد آن در مدیریت (1و2)، تهران، ناشر: مستان. https://www.gisoom.com/book/1656936
صفری شالی، رضا؛ پورگتابی، حبیب. (1394). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده‌های کمی). تهران: انتشارات لویه. https://www.gisoom.com/book/11169336
عبدالله زاده، غلامحسین؛ اژدرپور، علیرضا؛ شریف زاده، محمد شریف. (1398). بررسی عوامل موثر بر گرایش به مهاجرت در بین روستاییان شهرستان زابل. جغرافیا و برنامه‌ریزی، 23(67)، 173-195. https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_8801
فرهادی‌پور، امیدرضا. (1400). بررسی اثر تنزل اقتصادی و زیست‌محیطی بر جریان مهاجرت بین‌استانی در ایران (با تأکید بر فرضیۀ خروج، اعتراض و وفاداری). تأمین اجتماعی، 17(3)، 181-209. https://qjo.ssor.ir/article_157721
کشاورز، مرضیه؛ کرمی، عزت اله؛ لهسایی زاده، عبدالعلی. (1396). عوامل اثرگذار بر مهاجرت روستایی ناشی از خشکسالی: یک مطالعه موردی در استان فارس. روستا و توسعه، 16(1)، 113-127. https://doi.org/10.30490/rvt.2018.59100
موسوی جهرمی، یگانه؛ بیابانی، جهانگیر؛ ارزاقی، الناز. (1402). تحلیل فضایی مهاجرت داخلی با تأکید بر عوامل اقتصادی و محیطی در استان‌های ایران. فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری. https://doi.org/10.30473/grup.2024.70143.2821
Abdollahzadeh, G., Azderpour, A., & Sharifzadeh, M. S. (2019). Investigating factors affecting migration tendency among villagers in Zabol county. Geography and Planning, 23(67), 173-195. (In Persian) https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_8801
Abu-Lughod, J. (1961). Migrant adjustment to city life: the Egyptian case. American Journal of Sociology, 67(1), 22-32. https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/223047
Afolayan, A. A. (2001). Issues and challenges of emigration dynamics in developing countries. International Migration, 39(4), 5-38. https://doi.org/10.1111/1468-2435.00161
Alfken, C. (2015). Ich will nicht nach Berlin! – Life course analysis of inter-regional migration behaviour of people from the field of design and advertising. Environment and Planning A, 47, 2187-2203. https://doi.org/10.1177/0308518X15599287
Andrejuk, K., Godin, M., Dominique, Jolivet, Pereira, S.C., & Mol, C.V. (2022). Welfare Considerations in Migration Decision-Making through a Life-Course Approach: A Qualitative Study of Spanish EU-Movers. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1014635
Aziz, N., Hossain, B., & Mowlah, I. (2018). Does the quality of political institutions affect intra-industry trade within trade blocs? The ASEAN perspective. Applied Economics, 50, 3560-3574. https://doi.org/10.1080/00036846.2018.1430336
Beshers, J. M. (1967). Population processes in social systems. https://works.swarthmore.edu/alum-books/3068
Black, R., Kniveton, D., Skeldon, R., Coppard, D., Murata, A., & Schmidt-Verkerk, K. (2008). Demographics and climate change: Future trends and their policy implications for migration. Development Research Centre on Migration, Globalisation and Poverty. Brighton: University of Sussex. https://www.unscn.org/layout/modules/resources/files/Demographics_and_CC_future_trends.pdf
Bodvarsson, Ö.B. and Van den Berg, H. (2013). The Economics of Immigration. Springer: New York. https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-4614-2116-0
Bogue, D. J. (1969). Principles of demography (No. 304.6 B6). https://lccn.loc.gov/68026847
Cerrutti, M., & Parrado, E. (2015). Intraregional migration in South America: Trends and a research agenda. Annual Review of Sociology, 41, 399-421. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-073014-112249
de Jong, P.W., & de Valk, H.A. (2020). Intra-European migration decisions and welfare systems: the missing life course link. Journal of Ethnic and Migration Studies, 46, 1773-1791. https://doi.org/10.1080/1369183X.2019.1611421
de Jong, P.W., Adserà, A., & de Valk, H.A. (2020). The Role of Welfare in Locational Choices: Modelling Intra‐European Migration Decisions Across the Life‐Course. Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 111, 163-181. https://doi.org/10.1111/tesg.12390
Dobson, J., Koser, K., McLaughlan, G. and Salt, J. (2001). International Migration and the United Kingdom: Recent Patterns and Trends.RDS Occasional Paper 75. Home Office: London. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=5b55a396241da8c68a1b142d91ce5113ba2f3ea5
Duncan, O. D. (1940). theory and consequences of mobility of farm population. https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=0%2C5&q=theory+and+consequences+of+mobility+of+farm+population.&btnG=
Ebrahimi, S., & Setareh, F. (2017). The effect of migration on scientific output: A case study of Iranian researchers in the ISI database. Rahyaft, 27(66), 47-60. (In Persian) https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13623
Elshahat, S., & Moffat, T. (2022). Mental Health Triggers and Protective Factors Among Arabic-Speaking Immigrants and Refugees in North America: A Scoping Review. Journal of immigrant and minority health, 24(2), 489–505. https://doi.org/10.1007/s10903-021-01215-6
Farhadipour, O. (2021). Examining the effect of economic and environmental degradation on inter-provincial migration in Iran (with emphasis on the exit, protest, and loyalty hypothesis). Social Security, 17(3), 181-209. (In Persian) https://qjo.ssor.ir/article_157721
Fatorić, S., Morén-Alegret, R., & Kasimis, C. (2014). Exploring climate change effects in Euro-Mediterranean protected coastal wetlands: The cases of Aiguamolls de l’Empordà, Spain and Kotychi-Strofylia, Greece. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 21(4), 346-360. https://doi.org/10.1080/13504509.2014.888377
Gao, H., & Song, W. (2022). Assessing the Landscape Ecological Risks of Land-Use Change. International journal of environmental research and public health, 19(21), 13945. https://doi.org/10.3390/ijerph192113945
Geiger, M. and Pécoud, A. (eds.). (2012). The New Politics of International Mobility Migration Management and Its Discontents. IMIS-Beiträge 40: Osnabrück. https://doi.org/10.1057/9781137263070_2
Gillis, A., Geiger, N., Raimi, K., Cunningham, J. L., & Sarge, M. A. (2023). Climate change–induced immigration to the United States has mixed influences on public support for climate change and migrants. Climatic Change, 176(5), 48. https://doi.org/10.1007/s10584-023-03519-y
Hakim, A.R., Nachrowi, N.D., Handayani, D., & Wisana, I.D. (2022). Do Amenities and Economic Factors Affect Migration? Empirical Evidence from Indonesian Cities. Environment and Urbanization Asia, 13, 11-26. https://doi.org/10.1177/09754253221083169
Hoekveld, J.J., & Bontje, M. (2016). Intra-Regional Differentiation of Population Development in Southern-Limburg, the Netherlands. Tijdschrift voor economische en sociale geografie, 107, 282-297. https://doi.org/10.1111/tesg.12149
Ikwuyatum, G. O. (2013). The Face and Dynamics of Intraregional Labour Migration in Nigeria: Survey Concept, Challenges and Prospects. In An Interim-Report Presented at the Training Workshop on Intraregional Labour Migration within ECOWAS Region in Accra, Ghana. www. ResearchGate, net/publication (Vol. 225436962). https://www.researchgate.net/profile/Godwin-Ikwuyatum/publication/326436962_
Ikwuyatum, G.O. (2016). The Pattern and Characteristics of Inter and Intra Regional Migration in Nigeria. https://www.researchgate.net/profile/Godwin-Ikwuyatum/publication/326436962_
IOM. (2011). Glossary on Migration.2nd ed. Geneva, Switzerland: International Organization for Migration. https://www.ossrea.net/publications/images/acp/migration-research-guide.pdf
Isfahan Agricultural Organization. (2016). Annual reports on agriculture and horticulture. (In Persian) https://www.agri-es.ir/Default.aspx?tabid=3679
Isfahan Province Management and Planning Organization. (2018). Review of migration flows in Isfahan province. (In Persian) https://esfahan.mporg.ir/home
Isfahan Province Management and Planning Organization. (2018). Synthesis report of Isfahan province spatial planning studies. (In Persian) https://esfahan.mporg.ir/home
Jahangirpour, D., & Bakhshodeh, M. (2020). The impact of climate change on rural migration in Iran: Application of the Panel VAR approach. Environmental Research, 11(21), 133-142. (In Persian) https://www.iraneiap.ir/article_125476.html
Jiang, B., Nishida, R., Yang, C., Yamada, T., & Terano, T. (2010). Agent-based modeling for analyzing labor migration in economic activities. Proceedings of SICE Annual Conference 2010, 567-572. https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/5602213/metrics
Kartiki, K. (2011). Climate change and migration: a case study from rural Bangladesh. Gender & Development, 19(1), 23-38. https://doi.org/10.1080/13552074.2011.554017
Keshavarz, M., Karami, E., & Lahsaeizadeh, A. (2017). Factors influencing rural migration due to drought: A case study in Fars province. Rural Development, 16(1), 113-127. (In Persian) https://doi.org/10.30490/rvt.2018.59100
Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3(1), 47-57. https://doi.org/10.2307/2060063
Lee, E. S. (1970). Migration in relation to education, intellect, and social structure. Population Index, 437-444. https://doi.org/10.2307/2734064
Lewis, G. J. (2021). Human migration: a geographical perspective. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003183051
Mabogunje, A. (1970). Migration policy and regional development in Nigeria. Nigerian Journal of Economic and Social Studies, 12(2), 243-262. https://www.cabidigitallibrary.org/doi/full/10.5555/19721803978
Mousavi Jahromi, Y., Biabani, J., & Arzaghi, E. (2023). Spatial analysis of internal migration with an emphasis on economic and environmental factors in Iranian provinces. Urban Ecology Research Journal. (In Persian) https://doi.org/10.30473/grup.2024.70143.2821
Oduaran, A.B., & Chukwudeh, O.S. (2021). Trap in the Closet: Intra-Eth. https://ideas.repec.org/a/gam/jscscx/v10y2021i2p31-d484133.html
Sadeghi, R. (2022). Unemployment, unequal regional development, and spatial patterns of internal migration in Iran. Iranian Social Issues Research, 3(1), 41-65. (In Persian) https://sid.ir/paper/1002658/fa
Safari Shali, R., & Pourgetabi, H. (2015). Comprehensive guide to SPSS application in survey research (quantitative data analysis). Tehran: Levyeh Publishing. (In Persian) https://www.gisoom.com/book/11169336
Sedghiyani, J., & Ebrahimi, I. (2002). Statistics and its application in management (1 and 2). Tehran: Mastan. (In Persian) https://www.gisoom.com/book/1656936
