• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات ورهرام رشیدی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - رابطه ی عملکرد روغن و دانه با صفات مورفولوژیک در هیبریدهای سینگل‌کراس آفتابگردان
        علیرضا تاری نژاد پریسا رمضانی ورهرام رشیدی مهدی غفاری
        عملکرد دانه و روغن آفتابگردان صفات کمی هستند که نتیجه ی توام صفات زیادی در گیاه می‌باشند، به‌همین دلیل ارزیابی صفات مختلف و روابط بین آن ها دارای اهمّیت خاصی است. صفات مهم زراعی و ارتباط بین آن ها در 16 هیبرید سینگل کراس آفتابگردان بر اساس یک طرح پایه ی بلوک‌های کامل چکیده کامل
        عملکرد دانه و روغن آفتابگردان صفات کمی هستند که نتیجه ی توام صفات زیادی در گیاه می‌باشند، به‌همین دلیل ارزیابی صفات مختلف و روابط بین آن ها دارای اهمّیت خاصی است. صفات مهم زراعی و ارتباط بین آن ها در 16 هیبرید سینگل کراس آفتابگردان بر اساس یک طرح پایه ی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال زراعی 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بین هیبریدهای مورد بررسی از نظر تمامی صفات به غیر از نسبت مغز به کل دانه و وزن طبق خالی حداقل در سطح احتمال 5% اختلاف معنی‌داری وجود داشت. همچنین، مقایسه میانگین با آزمون چند دامنه‌ای دانکن بین هیبریدها نشان داد که با در نظر گرفتن مهم‌ترین صفات یعنی عملکرد دانه و روغن و همچنین سایر خصوصیات زراعی از قبیل وزن صد دانه، قطر طبق، قطر ساقه، تعداد دانه در طبق، روز تا گلدهی، تعداد برگ هیبریدهای شماره ی 8 (R2× CMS322) و 13 (R56× CMS346) قابلیت قرارگیری در آزمایش‌های سازگاری نهایی جهت کشت در منطقه را دارا می‌باشند. همبستگی ساده صفات نیز نشان داد که بین عملکرد دانه و صفات مهمی از قبیل روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق و تعداد دانه ی پر در طبق حداقل در سطح احتمال 5% همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - توانایی کال‌زایی و باززایی در دو رقم پیاز سفید کاشان و قرمز ری با استفاده از کشت نوک ریشه در شرایط درون شیشه‌ای
        آیسان گوراوانچی سیدعلی موسوی زاده علی رضا مطلبی‌آذر ورهرام رشیدی
        این مطالعه جهت بررسی تاثیر محیط کشت و ژنوتیپ روی کال‌زایی و باززایی دو رقم پیاز خوراکی از طریق کشت نوک ریشه انجام گرفت. برای کال‌زایی، ریز‌نمونه‌های نوک ریشه ی گیاهچه‌های استریل دو روزه (به طول 1 تا 3 میلی‌متری) روی چهار محیط کشت (1 میلی‌ گرم در لیتر 2,4-D میلی‌گرم در چکیده کامل
        این مطالعه جهت بررسی تاثیر محیط کشت و ژنوتیپ روی کال‌زایی و باززایی دو رقم پیاز خوراکی از طریق کشت نوک ریشه انجام گرفت. برای کال‌زایی، ریز‌نمونه‌های نوک ریشه ی گیاهچه‌های استریل دو روزه (به طول 1 تا 3 میلی‌متری) روی چهار محیط کشت (1 میلی‌ گرم در لیتر 2,4-D میلی‌گرم در لیتر 0.5 2,4-D ‌، میلی‌گرم در لیتر 0.5 2,4-D ‌به همراه 0.5 میلی‌گرم در لیتر kinetin، میلی‌گرم در لیتر 1 2,4-D به همراه 1 میلی‌گرم در لیتر kinetin) در شرایط تاریکی قرارگرفتند. واکشت نمونه‌ها بعد از 4 هفته انجام و سپس کال‌های تولیدی به‌ مدت 4 هفته در محیط کشت جنین زایی و پس از تشکیل جنین، 8 هفته در محیط باززایی گیاه قرار داده شدند. نتایج حاصل نشان داد که درصد کال‌زایی به طور معنی‌داری تحت تاثیر نوع رقم و محیط کشت قرار گرفت، اما اثر متقابل این دو عامل بر درصد کال‌زایی معنی‌دار نبود. درصد باززایی گیاه و تعداد جنین در هر کال به طور معنی‌داری تحت تأثیر رقم قرار داشت، اما نوع محیط کشت و اثر متقابل این دو عامل روی درصد باززایی گیاه و تعداد جنین در هر کال معنی‌دار نبود. درصد کال جنین‌زا به طور معنی‌داری تحت تأثیر رقم بوده اما نوع محیط کشت روی درصد کال جنین‌زا تأثیر معنی‌داری نداشت. رقم سفید کاشان نسبت به رقم قرمز ری از درصد کال‌زایی، درصد باززایی گیاه، تعـداد جنین در هر کال، درصد کال جنین زای بالاتری برخوردار بوده و در محیط کشت شـامل ترکیبات هورمونی2,4-D و kinetinبرای کال‌زایی، استفاده از 0.5 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و میلی‌گرم بر لیتر0.5 kinetin می‌تواند مفید باشد. با توجه به درصد کال‌زایی، جنین زایی و درصد باززایی گیاه، رقم سفید کاشان و محیط کشت حاوی 0.5 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D نسبت به بقیه ی محیط کشت‌ ‌ها، مناسب تر تشخیص داده شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - اثر منابع مختلف فسفر و باکتری های حل کننده آن بر آنالیز رشد ذرت هیبرید (704ksc)
        سلیمان محمدی لیمو هوشمند حمدالله کاظمی اربط ورهرام رشیدی سونیا عارفی
        به منظور بررسی تأثیر منابع مختلف فسفر و باکتری های حل کننده آن بر آنالیز رشد ذرت هیبرید سینگل کراس 704KSC، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد چکیده کامل
        به منظور بررسی تأثیر منابع مختلف فسفر و باکتری های حل کننده آن بر آنالیز رشد ذرت هیبرید سینگل کراس 704KSC، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی در این آزمایش شامل، باکتری های حل کننده فسفات در چهار سطح شامل: شاهد، باکتری تیوباسیلوس، حل کننده فسفات و باکتری تیوباسیلوس+ حل کننده فسفات، فسفر مصرفی در سه سطح شامل: شاهد (عدم مصرف)، مصرف فسفر بر مبنای آزمون خاک از منبع خاک فسفات و مصرف فسفر بر مبنای آزمون خاک از منبع سوپر فسفات تریپل بود. در این مطالعه، هر 15 روز یک بار نیم متر مربع از هر کرت برداشت و ماده خشک بوته، شاخص های سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد کاربرد باکتری تیوباسیلوس + حل کننده فسفات + سوپرفسفات تریپل موجب افزایش تولید ماده خشک در واحد سطح و سرعت رشد محصول گردید، ولی باعث کاهش سرعت رشد نسبی، به دلیل کاهش ساخت مواد فتوسنتزی شد. همچنین، شاخص سطح برگ در مراحل اولیه رشد به کندی، ولی با شروع مرحله رشد سریع گیاه، به سرعت افزایش یافت. بالاترین مقدار شاخص سطح برگ (4.3)، ماده خشک (3451 گرم در مترمربع) و سرعت رشد محصول (5.14 گرم بر مترمربع) از کاربرد تیمار باکتری تیوباسیلوس + حل کننده فسفات + سوپرفسفات تریپل به دست آمد. از طرف دیگر مصرف باکتری تیوباسیلوس + حل کننده فسفات + خاک فسفات، نتایج مشابه و نزدیک به مصرف سوپر فسفات تریپل همراه با حل کننده ها را نشان داده است. می توان نتیجه گرفت مصرف حل کننده ها و باکتری تیوباسیلوس برای فراهمی فسفر قابل دسترس گیاه در هر دو منبع فسفر مفید است. همچنین، وجود منبع فسفر از خاک فسفات به دلیل ارزان بودن و کاهش هزینه، قابل دسترس بودن و کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از آلودگی کودهای شیمیایی می تواند جایگزین مناسبی برای کودهای فسفاته رایج نظیر سوپر فسفات تریپل باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی لاین های گندم دوروم بهاره برای تحمل به سرمای اول فصل از طریق کشت زودتر از موعد
        ورهرام رشیدی ناصر عفت دوست عبدالرضا بیرون آرا احمد بابازاده لقا مقدسی
        تنش سرما از عوامل محیطی محدود کننده کشت گندم به ویژه گندم دوروم در مناطق سردسیر و کوهستانی است. به منظور بررسی تحمل به سرمای اول فصل در 36 لاین گندم دوروم آزمایشی به صورت کاشت زودتر از موعد در نیمه دوم اسفند ماه سال 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی وا چکیده کامل
        تنش سرما از عوامل محیطی محدود کننده کشت گندم به ویژه گندم دوروم در مناطق سردسیر و کوهستانی است. به منظور بررسی تحمل به سرمای اول فصل در 36 لاین گندم دوروم آزمایشی به صورت کاشت زودتر از موعد در نیمه دوم اسفند ماه سال 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. طرح آزمایشی مورد استفاده لاتیس ساده بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که لاین های مورد بررسی از نظر کلیه صفات مورد مطالعه مانند درصد بقاء، عملکرد و اجزای آن واکنش متفاوتی داشتند که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بین لاین های مورد مطالعه می باشد. به طوری که لاین های شماره 30، 5، 16، 27، 31 و 35 از درصد بقاء بیشتری نسبت به سایر لاین ها برخوردار بودند که بیانگر تحمل بیشتر این لاین ها نسبت به سرمای اول فصل بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که لاین شماره 35 و لاین های 31، 16 و 5 از نظر صفات درصد بقاء و صفات دارای جهت همسو با آن مانند ارتفاع بوته و تعداد سنبله بارور در بوته و همچنین عملکرد دانه و اجزای آن( تعداد سنبله بارور در بوته و وزن هزاردانه) نسبت به سایر لاین ها به ترتیب برتر و حائز شرایط اپتیمم بودند. بنابراین می توان گفت که لاین های فوق وضعیت بهتری از نظر تحمل به سرمای اول فصل در مقایسه با سایر لاین ها داشتند. در ضمن لاین شماره 35 ضمن تحمل به سرمای اول فصل از عملکرد و اجزای عملکرد بیشتری نیز برخوردار بود که بیانگر ویژگی های خوب این لاین می باشد. تجزیه خوشه ای لاین های مورد مطالعه را به سه گروه تقسیم نمود که لاین های گروه سوم درصد بقاء ، ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بالاتری نسبت به میانگین کل داشتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - مقایسه عملکرد توده های بومی عدس ایرانی از نظر تحمل شرایط تنش خشکی پس از گلدهی
        ورهرام رشیدی سمن چلبی یانی مهناز شریفی ناصر عفت دوست
        به منظور مقایسه و گروه بندی 15 توده عدس تحت شرایط تنش خشکی پس از گلدهی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در سال زراعی 1390 اجرا گردید. تنش خشکی چکیده کامل
        به منظور مقایسه و گروه بندی 15 توده عدس تحت شرایط تنش خشکی پس از گلدهی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در سال زراعی 1390 اجرا گردید. تنش خشکی در دو سطح بدون تنش و تنش در مرحله زایشی به عنوان عامل اصلی و 15 توده عدس بومی ایران به عنوان سطوح عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس، تنوع قابل توجه بین توده های مورد مطالعه و معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ و تنش خشکی را در بسیاری صفات اندازه گیری شده نشان داد. عملکرد دانه و تعداد دانه در بوته بیشترین تاثیرپذیری را از شرایط تنش خشکی نشان دادند. نتایج مقایسه میانگین نیز وجود اختلاف معنی دار بین توده ها از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت و کاهش مقدار صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت در توده های مورد بررسی تحت تیمار تنش خشکی را تایید کرد. بر اساس نتایج تجزیه همبستگی، تعداد دانه در بوته و شاخص برداشت در افزایش عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی، نقش مثبت و معنی داری داشتند. تجزیه خوشه‌ای براساس کلیه صفات، توده ها را به سه گروه تقسیم کرد. بر اساس این تقسیم بندی توده های کلیبر، قره داغ، خاروانا، هوراند دانه ریز و شمال ورزقان به عنوان توده های برتر در شرایط خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارزیابی پایداری عملکرد لاین های امید بخش برنج
        معصومه نعمانی ورهرام رشیدی شاپور عبدالهی حسین رحیم سروش
        تعیین ارقام جدید و پرمحصول با پایداری عملکرد بالا از مهم ترین اهداف اصلاح برنج می باشد. به منظور تعیین پایداری عملکرد، ده لاین امید بخش برنج به همراه ارقام هاشمی و کادوس به عنوان شاهد، در سال های ۱۳۸۵، ١٣٨٦و 1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در رشت مورد مقایسه قرا چکیده کامل
        تعیین ارقام جدید و پرمحصول با پایداری عملکرد بالا از مهم ترین اهداف اصلاح برنج می باشد. به منظور تعیین پایداری عملکرد، ده لاین امید بخش برنج به همراه ارقام هاشمی و کادوس به عنوان شاهد، در سال های ۱۳۸۵، ١٣٨٦و 1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در رشت مورد مقایسه قرار گرفتند. نوع طرح آزمایشی در هر سه سال، بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بود. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ ها از نظر اکثر صفات معنی دار بود که حاکی از وجود تفاوت در عملکرد و تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ های مورد مطالعه می باشد. معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ × سال برای برخی صفات از جمله عملکرد، بیانگر واکنش متفاوت ژنوتیپ ها در سال های مختلف بود. برای تعیین ژنوتیپ پایدار و دارای عملکرد بیشتر، از روش های تجزیه پایداری مانند واریانس محیطی، ضریب تغییرات، واریانس پایداری شوکلا، اکووالانس ریک، پلیستد و پترسون، ضریب رگرسیون فنیلی و ویلکینسون، ابرهارت و راسل و ضریب تشخیص پینتوس و نیز روش غیرپارامتری رتبه بندی استفاده شد که در بیشتر روش ها رقم هاشمی به عنـوان پایدارترین رقم شناخته شد. همچنین، لاین های شماره ی ٩ (IR78530-45-3-1-3 (، 6 (IR76993-49-1-1) و ۸ (IR78533-30-2-1) به دلیل داشتن عملکرد بالا و با توجه به پارامترهای پایداری محاسبه شده به عنوان لاین های پایدار شناسایی شدند. پرونده مقاله