اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی: 4 (43)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی رابطه منبع-مخزن در گندم از طریق مقایسه وزن و تعداد دانه در ارقام قدیم و جدید
مهدی جودی شهرام مهری

رشد و پر شدن دانه در گندم توسط مقدار عرضه مواد فتوسنتزی (قدرت منبع)، توانایی جذب مواد فتوسنتزی (قدرت مخزن) و تعادل بین قدرت منبع – مخزن کنترل می شود. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه منبع یا مخزن در گندم از طریق مطالعه روند تغییرات وزن دانه و تعداد دانه در طی سال های اص چکیده کامل

رشد و پر شدن دانه در گندم توسط مقدار عرضه مواد فتوسنتزی (قدرت منبع)، توانایی جذب مواد فتوسنتزی (قدرت مخزن) و تعادل بین قدرت منبع – مخزن کنترل می شود. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه منبع یا مخزن در گندم از طریق مطالعه روند تغییرات وزن دانه و تعداد دانه در طی سال های اصلاح گندم بود. پژوهش حاضر در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان- دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 90-1389 اجرا گردید. تعداد 81 رقم گندم در شرایط آبی و در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تفاوت معنی داری میان ارقام گندم از نظر صفات زراعی و فیزیولوژیک مشاهده شد. عموماً ارقام جدید گندم در مقایسه با انواع قدیمی آن دارای عملکرد دانه بالا بودند. این روند در مورد شاخص برداشت و تعداد دانه در متر مربع نیز دیده شد اما تفاوت معنی داری بین ارقام قدیمی و جدید گندم از نظر عملکرد بیولوژیک و وزن هزار دانه وجود نداشت. وزن سنبله در زمان گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک و همچنین مقدار تسهیم مواد فتوسنتزی به سنبله در فاصله زمانی گرده افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک در طی روند اصلاحی گندم افزایش یافته و مقدار آنها در گندم های جدید بیشتر از قدیمی بود. افزایش تعداد دانه در گندم های جدید و نبود تغییر معنی دار در وزن هزار دانه در گذر از سال های قدیمی به جدید پیشنهاد می کند که احتمالاً عملکرد دانه ارقام مورد آزمایش بیشتر توسط قدرت مخزن کنترل می شود. بنابراین، در شرایط آزمایش حاضر افزایش تعداد دانه در بوته یا در متر مربع احتمالاً با افزایش عملکرد دانه همراه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تجزیه و تحلیل رشد ارقام باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی لجستیک با انجام سرزنی
عارفه علی پور قاسم آباد سفلی علی راحمی کاریزکی علی نخ&lrm;زری مقدم عباس بیابانی

آنالیز رشد روش با ارزشی در بررسی کمّی رشد و نمو و تولید محصولات به شمار می رود. با توجه به این&lrm;که پارامترهای مدل های رگرسیونی غیر خطی از لحاظ فیزیولوژیکی پرمعنا می باشند، بنابراین، به&lrm;منظور بررسی تأثیر سرزنی و رقم بر روی شاخص&lrm;های رشد با استفاده از مدل رگرسیو چکیده کامل

آنالیز رشد روش با ارزشی در بررسی کمّی رشد و نمو و تولید محصولات به شمار می رود. با توجه به این&lrm;که پارامترهای مدل های رگرسیونی غیر خطی از لحاظ فیزیولوژیکی پرمعنا می باشند، بنابراین، به&lrm;منظور بررسی تأثیر سرزنی و رقم بر روی شاخص&lrm;های رشد با استفاده از مدل رگرسیون غیر خطی لجستیک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح&lrm; بلوک&lrm;&lrm;های کامل تصادفی در فصل زراعی 94-1393 در مزرعه آموزشی و پژوهشی دانشگاه گنبد کاووس با سه تکرار اجرا گردید. عامل سرزنی در دو سطح شامل سرزنی و عدم سرزنی و عامل رقم در پنج سطح شامل زهره، شامی، شش&lrm;بند، سرازیری و برکت بودند. نتایج نشان داد که مدل رگرسیون غیر&lrm;خطی لجستیک به&lrm;خوبی روند تغییرات شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک را در برابر زمان توصیف می کند و از این مدل می&lrm;توان در آنالیزهای رشد استفاده کرد. نتایج استفاده از این مدل نشان داد که ارقام از نظر زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ و مدت زمان رسیدن تجمع ماده خشک به 50 درصد حداکثر تفاوت معنی دار نداشتند. اثر رقم روی حداکثر شاخص سطح برگ در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. ارقام برکت، زهره و سرازیری از شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول بالاتری نسبت به ارقام شامی و شش بند برخوردار بودند که باعث عملکرد بالاتر این ارقام شد. شاخص سطح برگ باقلا در تمامی ارقام از نوع بحرانی بود. متوسط شاخص برگ بحرانی در ارقام باقلا 37/1 برآورد شد. حداکثر و حداقل سرعت رشد نسبی در ابتدای فصل رشد به ترتیب 066/0 و 055/0 گرم بر گرم در روز به ارقام سرازیری و برکت تعلق داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - شبیه‌سازی عملکرد ذرت تحت سطوح مختلف نیتروژن با استفاده از مدل DSSAT
فرزاد پاک نژاد شیدا معیری پور فیاض آقایاری محمدنبی ایلکایی

مدل DSSAT می تواند رشد، نمو و عملکرد گیاه را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های مشخص مشتمل بر تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آب شویی نیتروژن شبیه سازی کند. این مطالعه به منظور بررسی اثرات نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت رقم 704 چکیده کامل

مدل DSSAT می تواند رشد، نمو و عملکرد گیاه را که در یک سطح یکنواخت کشت شده باشد تحت شرایط مدیریت‌های مشخص مشتمل بر تغییرات در میزان آب خاک، کربن خاک، نیتروژن خاک و آب شویی نیتروژن شبیه سازی کند. این مطالعه به منظور بررسی اثرات نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت رقم 704 با مدل، و کالیبراسیون مدل CERES-Maize تحت 4 سطح کود نیتروژن N1: 25% کمتر از توصیه شده (150 کیلوگرم در هکتار)، N2: توصیه شده (200 کیلوگرم در هکتار)، N3: 50% کمتر از توصیه شده (260 کیلوگرم در هکتار) و N4: 50% بیشتر از توصیه شده (310 کیلوگرم در هکتار)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. مقایسه مقادیر اندازه‌گیری شده و شبیه‌سازی شده مدل در صفات عملکرد بلال، بیوماس، شاخص سطح برگ و ماده خشک ساقه، صورت گرفت. نتایج حاصل از شبیه‌سازی بیوماس نشان داد که، در هر چهار سطح کودی RMSE به ترتیب در محدوده 48/2496، 24/2159، 43/2302 و 19/3289 کیلوگرم در هکتار به دست آمدند. در عملکرد بلال بالاترین میزان ضریب تبیین 98/0=R2 مربوط به N4: 50% بیشتر از توصیه شده بود. در حقیقت این تیمار توسط مدل از بالاترین دقت جهت پیش بینی عملکرد بلال برخوردار بود. برای شاخص سطح برگ نیز، دامنه تغییرات ضریب d که در محدوده بین 94/0- 77/0 است، نشان دهنده آن است که مدل در پیش بینی روند تغییرات شاخص سطح برگ موفق بوده است. بنابراین، مدل توانایی مناسبی در شبیه‌سازی فرایندهای رشد و نمو و عملکرد ذرت در 4 سطح نیتروژن داشته است. لذا می‌توان بعد از واسنجی و بررسی صحت کارکرد مدل، آن را برای اهداف پژوهشی مورد نظر در شرایط اقلیمی منطقه کرج به‌ کار برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - اثر تنش شوری بر تنظیم کننده های اسمزی، عملکرد و اسانس توده های محلی زنیان (Trachyspermum ammi L.)
عیسی پیری موسی کشته گر ابوالفضل توسلی مهدی بابائیان

زنیان یکی از مهم ترین گیاهان دارویی منطقه زاهدان است. تنش شوری و خشکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گیاهان زراعی در استان سیستان و بلوچستان هستند. به منظور بررسی اثر تنش شوری بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زنیان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادف چکیده کامل

زنیان یکی از مهم ترین گیاهان دارویی منطقه زاهدان است. تنش شوری و خشکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گیاهان زراعی در استان سیستان و بلوچستان هستند. به منظور بررسی اثر تنش شوری بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زنیان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور زاهدان در سال 93 – 1392 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دو توده زنیان C1: توده محلی و C2: توده پاکستانی به عنوان فاکتور اول و پنج سطح شوری S1: شاهد، S2: 2، S3: 4، S4: 6 و S5: 8 دسی زیمنس بر متر به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد بیشترین صفات طول ریشه، ارتفاع ساقه، وزن تر گیاه و وزن خشک گیاه و عملکرد اسانس از توده محلی و آبیاری با آب معمولی (تیمار بدون تنش شوری) به دست آمد. با افزایش شدت تنش خشکی در کلیه صفات کمی مورد اندازه گیری کاهش معنی داری مشاهده گردید، اما درصد اسانس با افزایش تنش شوری افزایش یافت. اندازه گیری غلظت تنظیم کننده های اسمزی نشان داد میزان غلظت پرولین و کربوهیدرات های محلول تحت تاثیر تیمار تنش شوری در مقایسه با شاهد افزایش یافتند و افزایش شدت تنش شوری موجب افزایش میزان غلظت تنظیم کننده های اسمزی شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که زنیان نسبتاً به تنش شوری مقاوم است، البته سطـوح بالای 4 دسی زیمنس بر متـر باعث کاهش ویــژگی های کمّی گیاه می شوند و در صورت وقوع شوری، این گیاه با به کارگیری مکانیزم تنظیم اسمزی و به وسیله افزایش تجمع پرولین و کربوهیدرات در هنگام مواجه با شوری، شرایط تنش را تا حدی تحمل می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - اثر توأم تنش سرما و خشکی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارآیی مصرف آب برخی از هیبریدهای ذرت (Zea mays L.)
محسن طریق الاسلامی محمد کافی احمد نظامی رضا ضرغامی

تنش های سرما و خشکی، از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید گیـاهان زراعی محسـوب می شوند. به منظور بررسی اثر توأم تنش سرما و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1393در گلخا چکیده کامل

تنش های سرما و خشکی، از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید گیـاهان زراعی محسـوب می شوند. به منظور بررسی اثر توأم تنش سرما و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1393در گلخانه و مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. در این آزمایش عامل اصلی تنش سرما در دو سطح (عدم تنش سرما و تنش سرما در مرحله چهار برگی)، عامل فرعی شامل سه سطح تنش خشکی (آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه، آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی و آبیاری معادل 50 درصد نیاز آبی گیاه) و عامل فرعی فرعی سه هیبرید ذرت (سینگل کراس 704، سینگل کراس 400 و سینگل کراس 260) بودند. نتایج نشان داد که اثر سطوح تنش خشکی و هیبریدها تفاوت معنی داری در صفات مورد آزمایش از خود نشان دادند، برهمکنش تنش سرما و خشکی و ارقام مختلف ذرت بر صفات مورد مطالعه (تعداد دانه در بلال، وزن ۱۰۰ دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت) معنی دار بودند. بیشترین عملکرد دانه با میزان 7887 کیلوگرم در هکتار و سینگل کراس 400 با عملکرد 6862 کیلوگرم در هکتار در تیمار 100 درصـد نیـاز آبی گیاه به دست آمدند. سینگل کراس 400 بالاترین میزان بهره وری آب را که همسو با عملکرد دانه بود و سینگل کراس 704 بالاترین کارآیی مصرف آب را دارا بودند و کارآیی مصرف آب برای تولید ماده خشک درشرایط محدودیت آبی افزایش یافت. در برهمکنش تنش سرمازدگی و خشکی بالاترین کارآیی مصرف آب به تیمار عدم تنش سرمازدگی با 100 درصد نیاز آبی گیاه تعلق داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - پاسخ فیزیولوژیک گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) به کود دامی و پلیمر سوپرجاذب در شرایط تنش خشکی
زهرا رضایی محمد رفیعی الحسیی

به منظور بررسی اثر کود دامی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی رازیانه در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل: سه سطح 50 (شاهد)، 100 و 150 چکیده کامل

به منظور بررسی اثر کود دامی و پلیمر سوپرجاذب بر برخی صفات فیزیولوژیکی رازیانه در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. سطوح مختلف تیمار تنش خشکی شامل: سه سطح 50 (شاهد)، 100 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان فاکتور اصلی و نسبت های مختلف کود دامی (گاوی) و پلیمر سوپرجاذب در شش سطح شامل: D1: عدم مصرف کود دامی و پلیمر سوپرجاذب، D2: 10 تن در هکتار کود دامی + 150 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D3: 20 تن در هکتار کود دامی + 100 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D4: 30 تن در هکتار کود دامی+ 50 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب، D5: 40 تن در هکتار کود دامی و D6: 200 کیلوگرم در هکتار پلیمر سوپرجاذب به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی و کود دامی و پلیمر سوپرجاذب و اثر متقابل آنها بر محتوای پرولین، کلروفیل b، کارتنوئید، عملکرد دانه و عملکرد اسانس این گیاه تاثیر معنی داری داشتند. همچنین، بیشترین عملکرد دانه (66/146 گرم بر مترمربع)، عملکرد اسانس (99/2 گرم بر مترمربع) و کارتنوئید از تیمار 50 میلی متر تبخیر با کاربرد D6 حاصل شد. بیشترین مقدار پرولین از تیمار 150 میلی متر تبخیر با کاربرد D4 به دست آمد. بیشترین کلروفیل b از تیمار 50 میلی متر تبخیر و کاربرد D3 تولید شد. بیشترین محتوای آب نسبی برگ و کلروفیل کل از تیمار 50 میلی متر تبخیر و D6 و بیشترین کلروفیل a از تیمار 50 میلی متر و D4 حاصل شد. به طورکلی، در شرایط 50 میلی‌متر تبخیر و 200 کیلوگرم سوپرجاذب در هکتار حداکثر عملکرد دانه و عملکرد اسانس به دست آمدند. از طرف دیگر در شرایط 100 میلی متر تبخیر و با کاربرد 40 تن کود دامی در هکتار اثرات سوء تنش خشکی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد اسانس کاهش یافت. همچنین، در تیمار 150 میلی متر تبخیر و کاربرد کود دامی و پلیمر سوپرجاذب (به ترتیب 30 تن و 50 کیلوگرم در هکتار) اثرات تنش خشکی بر صفات عملکرد دانه و عملکرد اسانس نسبت به سایر تیمارها کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - پاسخ ژنوتیپ‌های بابونه (Matricaria Chamomilla L.) به نانو کلات آهن در شرایط متفاوت آبی
حمیده آزاد قوجه بیگلو براتعلی فاخری نفیسه مهدی نژاد قاسم پرمون

به‌منظور مطالعه اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی نانو کلات آهن بر رنگدانه های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد 13 ژنوتیپ بابونه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، در سال 1393 اجرا گردید. چکیده کامل

به‌منظور مطالعه اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی نانو کلات آهن بر رنگدانه های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد 13 ژنوتیپ بابونه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، در سال 1393 اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل:تنش خشکی در 2 سطح (شاهد یا آبیاری در 90 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری 70 درصد ظرفیت زراعی) و محلول پاشی نانو کلات آهن در 2 سطح (شاهد و 2 میلی‌گرم در لیتر) و 13 ژنوتیپ بابونه (اصفهان، مشهد، شیراز، کرمان، اراک، اردستان، گچساران، نائین، خوزستان، صفاشهر، کازرون، آلمان و مجارستان) بودند. نتایج نشان داد علاوه بر اثرات اصلی اثر متقابل تنش در ژنوتیپ و ژنوتیپ در نانو کلات آهن و تنش در نانو کلات آهن و اثرات سه‌جانبه نیز معنی دار شدند، مقایسه میانگین ها نشان دهنده وضعیت متفاوت تغییرات ژنوتیپ ها در هر سطح تنش و نانو کلات آهن می باشد. در تنش خشکی مصرف نانو کلات آهن موجب کاهش کلروفیل a در ژنوتیپ های شیراز، خوزستان، نائین، مجارستان و آلمان، کاهش کلروفیل b در ژنوتیپ های اصفهان، کازرون، اردستان، خوزستان، نائین و آلمان، کاهش کلروفیل کل در ژنوتیپ های اصفهان، شیراز، اردستان، خوزستان، نائین، مجارستان و آلمان و کاهش آنتوسیانین در ژنوتیپ های اصفهان، شیراز، صفاشهر، کازرون، خوزستان و آلمان گردید. در تنش خشکی مصرف نانو کلات آهن نیز موجب کاهش عملکرد گل در ژنوتیپ های مشهد، اراک و نائین و عملکرد بوته در ژنوتیپ های اصفهان، مشهد، اراک، صفاشهر، خوزستان و نائین شد. بیشترین عملکرد بوته (665/0 گرم) از تیمار عدم تنش و مصرف نانو کلات آهن از کرمان و پایین‌ترین مقدار(164/0 گرم) نیز در تیمار تنش و عدم محلول‌پاشی از ژنوتیپ اراک به دست آمد. به طورکلی، واکنش ژنوتیپ های بابونه به تنش خشکی متفاوت بود. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، ژنوتیپ شیراز نسبت به بقیه ژنوتیپ ها تحمل بیشتری به تنش از خود نشان داد. تأثیرات نانو کلات آهن نیز با توجه به ژنوتیپ متفاوت بـوده و در بیشتر ژنوتیپ ها بهبود عملکرد و سیستم فتوسنتزی را سبب شـد و نشان دهنده تأثیرگذاری کودهای نانوکلات در مقادیر کم می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - ارزیابی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه گندم در رژیم‌های آبیاری تحت تاثیر محلول‌پاشی سولفات منگنز
فرهاد فرح‌وش فاطمه هاشم زاده فرشاد سرخی للـه لو

به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی سولفات منگنز بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام هگزاپلوئید (پیشگام و الوند) و تتراپلوئید (چهل‌دانه و ساجی) گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ا چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر محلول‌پاشی سولفات منگنز بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام هگزاپلوئید (پیشگام و الوند) و تتراپلوئید (چهل‌دانه و ساجی) گندم تحت رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در پاییز سال ۱۳۹۲ اجرا شد. فاکتورهای آزمایش عبارتند از رژیم‌های مختلف آبیاری در ۳ سطح شامل آبیاری با دور ۷ روز (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله طویل شدن ساقه (کد۳۰ مقیاس زادوکس) و قطع آبیاری در مرحله آبستنی (کد ۴۵ مقیاس زادوکس)، فاکتور فرعی کود سولفات منگنز در۳ سطح شامل عدم محلول‌پاشی سولفات منگنز، محلول‌پاشی ۵۰ و ۱۰۰ درصد مقدار توصیه شده پس از تجزیه خاک (با غلظت پنج در هزار) و همچنین فاکتور فرعی فرعی در چهار سطح شامل دو رقم هگزاپلوئید پیشگام و الوند و دو رقم گندم تتراپلوئید چهل‌دانه و ساجی. نتایج نشان داد که رژیم‌های مختلف آبیاری تاثیر معنی‌داری بر میزان انتقال ماده خشک از میانگره برگ پرچم، مقدار نسبی آب برگ، طول دوره پر شدن و سرعت پر شدن دانه، مقدار پرولین برگ، کارایی مصرف آب و عملکرد دانه داشتند. قطع آبیاری در هر دو مرحله و همچنین عدم محلول‌پاشی کود سولفات منگنز سبب کاهش عملکرد دانه، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گردید. قطع آبیاری در مرحله طویل شدن ساقه گندم مقدار نسبی آب برگ را ۳۳ درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. همچنین، قطع آبیاری منجر به افزایش مقدار پرولین برگ گردید، به طوری که قطع آبیاری در مرحله طویل شدن ساقه گندم مقدار پرولین برگ را از 35/5 به 34/8 میکرومول بر گرم وزن تر افزایش داد. در رژیم‌های مختلف آبیاری مشخص شد که تیمارهایی که با فواصل ۷ روز آبیاری شده بودند در مقایسه با تیمارهای تحت قطع آبیاری، دوره پر شدن دانه طولانی‌تر (۳۶ روز) داشتند. بیشترین کارایی مصرف آب (0018/0کیلوگرم بر متر مکعب) نیز با حجم کل آب مصرفی 4/2 مترمکعب برای هر کرت فرعی تحت آبیاری با فاصله ۷ روز به ‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - واکنش ارقام گندم‌نان نسبت به مصرف کود نیتروژنه درتیمارهای مختلف آبیاری
پریسا قهرمانی سلیمان محمدی هاشم هادی

به‌منظور ارزیابی اثرات تنش کمبود آب و زمان بندی مصرف کود نیتروژنه بر عملکرد دانه و اجزای آن در ارقام گندم‌نان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل سطوح مختلف آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیا چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی اثرات تنش کمبود آب و زمان بندی مصرف کود نیتروژنه بر عملکرد دانه و اجزای آن در ارقام گندم‌نان، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل سطوح مختلف آبیاری (آبیاری کامل، قطع آبیاری در مراحل ظهور سنبله و گلدهی) در کرت های اصلی، زمان و نحوه مصرف کود اوره (F1- 20 و 100 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در مراحل کاشت و پنجه دهی، F2- 20 و 100 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در مراحل کاشت و ظهور ساقه، F3- 20 ، 50 و 50کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در مراحل کاشت، پنجه دهی و ظهور ساقه، F4- 20 ، 50 و 50کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در مراحل کاشت، پنجه دهی و ظهور سنبله) در کرت های فرعی و ارقام گندم نان شامل زرین، پیشگام، اروم، زارع و میهن در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند. متوسط عملکرد رقم ها تحت آبیاری کامل 5/7 تن در هکتار بود که به 5/6 تن در هکتار در شرایط قطع آبیاری کاهش یافت. بیشترین میانگین عملکرد دانه متعلق به رقم میهن با 1/8 تن در هکتار و کمترین آن متعلق به رقم زرین با 7/5 تن در هکتار بود. در شرایط آبیاری کامل، بیشترین عملکرد دانه با 4/9 تن در هکتار متعلق به رقم میهن تحت تیمار کوددهی F4 به دست آمد. تحت شرایط تنش‌رطوبتی در مرحله گلدهی و سنبله‌دهی رقم میهن به‌ترتیب با 6/8 و 3/8 تن در هکتار در تیمارهای F3 و F4 دارای حداکثر عملکرد دانه بود. در شرایط قطع آبیاری در مرحله ظهور سنبله ارقام پیشگام، زارع و میهن واکنش بهتری به تیمارهای کوددهی F2، F3 و F4 در مقایسه با تیمار کوددهی F1 نشان دادند. براساس شاخص های تحمل به خشکیHARM،STI ،MP وGMPارقام میهن و پیشگام به‌عنوان ارقامی با عملکرد بالا در هر دو محیط تنش و بدون تنش شناسایی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - بهبود خصوصیات زراعی و کیفی ژنوتیپ های گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum) با کاربرد سولفات روی در شرایط تنش کمبود روی
عزت اله اسفندیاری مجید عبدلی

به منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی عنصر روی بر عملکرد دانه و برخی از ویژگی‌های کیفی آن در خاک آهکی، آزمایشی گلدانی در سال زراعی 1393 به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 4 ژنوتیپ گندم دو چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی عنصر روی بر عملکرد دانه و برخی از ویژگی‌های کیفی آن در خاک آهکی، آزمایشی گلدانی در سال زراعی 1393 به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 4 ژنوتیپ گندم دوروم و 2 سطح کاربرد خارجی سولفات روی (شاهد و کاربرد خاکی به همراه اسپری برگی در مراحل ساقه‌روی + آغاز پرشدن دانه) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد خارجی روی توانست میزان عملکرد بیولوژیک و دانه ژنوتیپ RCOL را به‌ترتیب در حدود 2 و 4 برابر در مقایسه با شاهد افزایش داد درحالی‌که در سایر ژنوتیپ های مورد مطالعه کاربرد عنصر روی بر عملکرد بیولوژیک و دانه تأثیر معنی‌داری نداشت. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین افزایش وزن هزار دانه در اثر کاربرد عنصر روی به میزان 7/20 درصد در ژنوتیپ RCOL صورت گرفت. در بین ژنوتیپ‌ها بیشترین میزان کاهش نسبت مولی اسید فیتیک به روی در ژنوتیپ Ege-88 مشاهده شد و این نسبت از 2/52 در شاهد به 4/8 در شرایط کاربرد روی رسید که این امر نشانگر واکنش متفاوت ژنوتیپ های گندم دوروم به شرایط محیطی از جمله کمبود روی در خاک است. نتایج حاصل همچنین نشان داد که کاربرد خارجی سولفات روی سبب افزایش 7/22 درصدی تعداد دانه در سنبله و کاهش 3/62 درصدی میزان اسید فیتیک شد. همچنین با کاربرد سولفات روی غلظت روی دانه از 9/29 میلی گرم بر کیلوگرم در شرایط شاهد به 7/64 میلی گرم بر کیلوگرم رسید. به‌طور کلی اگرچه کاربرد خارجی عنصر روی منجر به افزایش عملکرد همه ژنوتیپ‌های مورد مطالعه نشد اما با تأثیر بر پارامترهای مورد مطالعه میزان کیفی عملکرد را بهبود داد. لذا، اگرچه برای اطمینان از نتایج حاصل انجام آزمایشات دیگری لازم است ولی، می‌توان استفاده از کاربرد خارجی روی را روش مناسبی برای بهبود همزمان عملکرد کمی و کیفی دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - عکس العمل گشنیز (Coriandrum sativum L.) در تراکم های مختلف بوته به مصرف کود نیتروژن
امیر ابراهیمی سیدغلامرضا موسوی محمدجواد ثقه الاسلامی

مصرف مقادیر مناسب کود نیتروژن و تراکم بوته از عوامل مهم مؤثر بر رشد و عملکرد گیاهان دارویی می باشند. با هدف بررسی اثر نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گشنیز آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1392 در مزرعه تحق چکیده کامل

مصرف مقادیر مناسب کود نیتروژن و تراکم بوته از عوامل مهم مؤثر بر رشد و عملکرد گیاهان دارویی می باشند. با هدف بررسی اثر نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گشنیز آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام گردید. در این تحقیق مقادیر نیتـروژن در چهار سطح (صفر، 40، 80 و120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنـوان فاکتـور اصلی و تراکم در سه سطح (30، 40 و50 بوته در متر مربع) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تاثیر مقدار نیتروژن بر تعداد چتر در بوته و متر مربع، تعداد میوه در چتر، عملکرد میوه، عملکرد بیولوژیک، وزن میوه تک بوته، بیوماس تک بوته و درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. همچنین، تغییر در تراکم بوته به جز صفات تعداد میوه در چتر، وزن هزار میوه و درصد اسانس بر سایر صفات مورد مطالعه تاثیر معنی داری داشت. اثر متقابل نیتروژن و تراکم نیز بر همه صفات به جز تعداد چتر در بوته، تعداد میوه در چتر و درصد و عملکرد اسانس معنی دار بود. با افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 80 کیلوگرم در هکتار تعداد چتر در متر مربع، عملکردهای میـوه، بیـولوژیک و اسـانس به ترتیب سبب 5/62، 1/74، 3/74 و 8/186 درصد افزایش یافتند. همچنین، افزایش تراکم از 30 به 50 بوته به ترتیب افزایش 6/25، 4/31، 8/21 و 4/37 درصدی این صفات شد. به طورکلی، بر اساس نتایج این تحقیق مصرف 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و تراکم 50 بوته در متر مربع، بیشترین عملکردهای میوه و اسانس گشنیز در منطقه بیرجند را به خود اختصاص دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - ارزیابی سیستم‎های مختلف کشت بر میزان غلظت عنصر کادمیوم در مراحل رشدی گندم
خوشناز پاینده علیرضا جعفرنژادی علی غلامی علیرضا شکوه فر ابراهیم پناه پور

آلوده شدن خاک با فلزات سنگین موجب تجمع این عناصر در بافت&lrm;های گیاهی و کاهش کمّی و کیفی محصولات کشاورزی شده و به این ترتیب سلامت انسان و دام را به خطر می اندازد. بقایای محصول قبلی و میزان مصرف کود&lrm;های شیمیایی مصرفی (خصوصاً کود&lrm;های فسفاته) از مهم ترین عوامل تاث چکیده کامل

آلوده شدن خاک با فلزات سنگین موجب تجمع این عناصر در بافت&lrm;های گیاهی و کاهش کمّی و کیفی محصولات کشاورزی شده و به این ترتیب سلامت انسان و دام را به خطر می اندازد. بقایای محصول قبلی و میزان مصرف کود&lrm;های شیمیایی مصرفی (خصوصاً کود&lrm;های فسفاته) از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر تجمع کادمیوم در بافت&lrm;های گیاهان می&lrm;باشد. تناوب کشت عامل مهم و تاثیرگذار دیگری بر قابلیت حل شدگی کادمیوم در خاک می باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات سیستم&lrm;های کشت و مراحل مختلف رشد بر غلظت کادمیوم گیاه زراعی گندم بر اساس آزمایش کرت&lrm;های یک بار خرد شده در زمان و در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 94-93 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی شاوور (استان خوزستان) اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو سیستم کشت (برنج-گندم، آیش-گندم) و فاکتور فرعی در برگیرنده مراحل رشد (پنجه دهی، گلدهی و رسیدگی) بودند. تفاوت غلظت کادمیوم دانه گندم دو سیستم کشت طبق آزمون T (T-Test) در سطح احتمال یک درصد معنی&lrm;دار شد و غلظت کادمیوم دانه در سیستم کشت برنج-گندم با میانگین 31/0 میلی گرم بر کیلوگرم بیشتر از سیستم کشت آیش-گندم (27/0 میلی گرم بر کیلوگرم) بود که بیشتر از حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی است. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر سیستم&lrm;های کشت و مراحل مختلف رشد و نمو بر صفات غلظت کادمیوم ریشه و ساقه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. تجمع مقدار کادمیوم ریشه به میزان 09/1 میلی&lrm;گرم بر کیلوگرم و ساقه به میزان 73/0 میلی&lrm;گرم بر کیلـوگرم در سیستم کشت برنج-گندم در مقایسه با سیستم کشت آیش-گندم بیشتر بود. غلظت های کادمیوم تجمع یافته در ساقه یا در ریشه طی مراحل مختلف رشد گندم تفاوت معنی&lrm;داری نداشتند اما در کل از روند افزایشی دارا بودند. به نظر می&lrm;رسد این امر به دلیل عدم تغییر پذیری غلظت کادمیوم در بازه زمانی کاشت تا برداشت گندم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - نقش دفعات وجین بر میزان کاهش مصرف علف‌کش در چغندرقند
محمد نوبخت علیزاده سبزواری محمد آرمین متین جامی معینی

به منظور بررسی اثر دفعات وجین بر میزان کاهش مصرف علف‌کش در محصول چغندرقند، یک آزمایش مزرعه ای در سال زراعی 91-90 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جویندر خراسان رضوی اجرا گردید. فاکتور اصلی غلظت مصرفی علف کش (غلظت‌های صفر، 25، چکیده کامل

به منظور بررسی اثر دفعات وجین بر میزان کاهش مصرف علف‌کش در محصول چغندرقند، یک آزمایش مزرعه ای در سال زراعی 91-90 به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان جویندر خراسان رضوی اجرا گردید. فاکتور اصلی غلظت مصرفی علف کش (غلظت‌های صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد مقدار توصیه شده علف‌کش کلریدازون (پیرامین) به مقدار 25/3 کیلوگرم ماده مؤثره در هکتار) و فاکتور فرعی دفعات وجین (بدون وجین، یک‌بار وجین و دو بار وجین در 30 و 60 روز بعد از سبز شدن) بودند. صفات تراکم و وزن خشک علف‌های هرز، عملکرد ریشه، درصد قند ناخالص (عیار قند)، درصد قند خالص، عملکرد قند، ضریب قلیائیت (آلکالیته)، میزان سدیم، پتاسیم، نیتروژن مضرِ و درصد قند ملاس مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتـایج آزمایش نشـان داد که افزایش دفعـات وجین سبب کاهش تراکم علف های هرز، وزن خشک علف های هرز، نیتروژن مضرِه و افزایش درصد قند خالص، عملکرد ریشه و عملکرد قند شد. کمترین تراکم و وزن خشک علف های هرز در دُز توصیه‌شده علف‌کش مشاهده گردید. افزایش دُز مصرفی علف‌کش در مقایسه با عدم مصرف سبب افزایش 48/14% عیار چغندرقند، 86/57% نیتروژن مضره، 30/19% قند خالص، 67/77% عملکرد ریشه و 17/111% عملکرد قند و کاهش 77/18% میزان پتاسیم 84/28% میزان سدیم، 76/52% و ضریب قلیایت شد. برای کلیه صفات مورد مطالعه، به جز تراکم علف هرز، اختلاف آماری معنی‌داری بین دُز توصیه شده و 75% دُز توصیه شده مشاهده نشد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط یک‌بار وجین امکان کاهش 25% غلظتمصرفی و در شرایط دو بار وجین امکان کاهش 50% دُز مصرفی علف‌کش پیرامین با تولید عملکرد اقتصادی (عملکرد ریشه) مطلوب ممکن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - ارزیابی امکان کشت برخی از گونه‌های علوفه‌ای لوپن در دشت تبریز
حسن منیری فر بهمن پاسبان اسلام

گیاهان علوفه‌ای از اجزای مهم یک الگوی کشت مبتنی بر کشاورزی پایدار می‌باشند و در این میان لگوم‌ها در الگوهای کشت نقش ویژه‌ای دارند. به‌ منظور ارزیابی امکان کشت و استقرار گیاه لوپن در دشت تبریز، آزمایشی با طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار در سال 1395 در مرکز تحقیقات چکیده کامل

گیاهان علوفه‌ای از اجزای مهم یک الگوی کشت مبتنی بر کشاورزی پایدار می‌باشند و در این میان لگوم‌ها در الگوهای کشت نقش ویژه‌ای دارند. به‌ منظور ارزیابی امکان کشت و استقرار گیاه لوپن در دشت تبریز، آزمایشی با طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار در سال 1395 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی اجرا گردید. در این آزمایش سه رقم Dieta، Iris و Pootallong متعلق به سه گونهLupinus albus ،L. angustifolius و L. luteus مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس درصد زنده‌مانی گونه‌های مورد بررسی در مزرعه نشان داد که بین آنها و روزهای پس از کاشت اختلاف معنی‌دار وجود دارد و تفاوت درصد زنده‌مانی در نوبت‌های یادداشت برداری متوالی، موجب معنی‌داری اثر متقابل گونه لوپن در روزهای پس از کاشت گردید. رشد و سبز نمودن ارقام Dieta و Iris شش روز پس از کاشت و در رقم Pootallong در نهمین روز پس از کاشت آغاز شد. ارقام Iris و Pootallong به ترتیب 27 و 18 روز پس از کاشت در مزرعه از بین رفتند. روند رشد و زند مانی رقم Dieta از دو رقم دیگر متفاوت بود و درصد سبز این رقم، 24 روز پس از کاشت به اوج خود رسید. اگر چه رقم Dieta با کسب سرعت سبز 1/50 توانست در مزرعه به ‌طور کامل استقرار یافته و تولید محصول نماید، ولی گیاهان این گونه، با توجه به میزان شوری خاک و آب منطقه که به‌ترتیب µs/m 4580 و 5634 بودند، در ادامه مراحل رشدی نتوانستند پتانسیل عملکرد خود را بروز دهند. به نظر می‌رسد شوری خاک و آب منطقه آزمایش موجب محدودیت شدید برای رشد این گیاهان شده و شرایط خاک و آب محل آزمایش برای کشت و کار ارقام متعلق به گونه‌هایL. angustifolius و L. luteus مساعد نبوده است. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات