در گیاهان دارویی تولید متابولیتهای ثانویه بهویژه اسانس تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی از جمله شوری قرار میگیرند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری و نانواکسیدروی بر عملکرد کمی و کیفی ترکیبات اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)، یک آزمایش فاکت چکیده کامل
در گیاهان دارویی تولید متابولیتهای ثانویه بهویژه اسانس تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی از جمله شوری قرار میگیرند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری و نانواکسیدروی بر عملکرد کمی و کیفی ترکیبات اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)، یک آزمایش فاکتوریل با پنج سطح شوری (0، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار کلریدسدیم) و سه سطح نانواکسید روی ( 0 ، 2 و 4 میلیگرم در لیتر) درقالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال ۱۳۹۸ انجام گردید. اسانسگیری به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر از اندام هوایی رویشی گیاه انجام شد. تجزیه اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی انجام شد. نتایج نشان داد، تأثیر سطوح مختلف تنش شوری بر وزن خشک، بازدهی و عملکرد اسانس گیاه نوروزک معنیدار بود، لیکن کاربرد نانو اکسید روی، تنها بازدهی و عملکرد اسانس را تحت تأثیر قرار داد. با افزایش تنش شوری، وزن خشک برگ‎ها، درصـد و عملکرد اسانس برگ بهطور قابل ملاحظهای کاهش یافت، در حالی که افزایش غلظت نانو اکسیدروی باعث افزایش صفات فوق در سطوح بالای شوری گردید. ماده موثره 1و8- سینئول بیشترین ترکیب اسانس گیاه را تشکیل داد که با افزایش سطح شوری مقدار آن 43 درصد افزایش نشـان داد. ترکیبات ایزوپینوکاروئل، کاروتول، اندوبرونئول نیز در سطوح پایین شوری ابتدا کاهش و سپس در سطح 200 میلیمـولار شـوری افزایش یافت. همچنین افزایش غلظت نانوذرات اکسیدروی سبب افزایش میزان اندوبرونوئل، 1و 8- سینئول و بتا- پینن و کاهش میزان ایزوپینوکاروئل، کاروتول و آلفا- کادینول شد.
پرونده مقاله