گیاه سیلن هرز (Silene conoidea L.) از خانواده میخکیان (Caryophyllacea) به شمار میرود که برگ گیاه دارویی و خوراکی می¬باشد. این گیاه در طب سنتی و مدرن در درمان عفونت¬های پوستی، انعقاد خونريزی استفاده میگردد که خواص دارویی آن به ترکیبات فنولی نسبت داده میشود. در این پ چکیده کامل
گیاه سیلن هرز (Silene conoidea L.) از خانواده میخکیان (Caryophyllacea) به شمار میرود که برگ گیاه دارویی و خوراکی می¬باشد. این گیاه در طب سنتی و مدرن در درمان عفونت¬های پوستی، انعقاد خونريزی استفاده میگردد که خواص دارویی آن به ترکیبات فنولی نسبت داده میشود. در این پژوهش اندامهای گل، ساقه، برگ و ریشه گیاه سیلن هرز از منطقه سبزوار در بهار 1401 جمعآوری گردید و برای اولین بار ترکیبات شیمیایی فرکشنهای کلروفرمی و دی کلرومتان توسط GC-MS گزارش شد. به منظور تهیه فرکشنهای مورد نظر در شرایط یکسان برای تمامی اندامها بهترتیب از حلالهای آلی اتردوپترولیوم جهت چربی زدایی و کلروفرم و دی کلرومتان جهت استخراج مواد موثره به روش خیساندن (ماسراسیون) استفاده شد. آنالیز GC-MS فرکشنهای کلروفرمی نشان داد که مشتقات ترپنی، مشتقات فنولی، هیدرو کربنها، اسیدهای چرب، مشتقات هتروسیکل، فنیل پروپانها، مشتقات سیلان و استروئیدها ترکیبات اصلی تشکیلدهنده در تمام اندامها هستند. مشتقات هیدروکربنی (16/69 درصد) در اندام گل، مشتقات ترپنی (46/40 درصد) در اندام ساقه و مشتقات اسید چرب بهترتیب (46/40 درصد و 98/63 درصد) در اندام برگ و ریشه بیشترین درصد ترکیبات را تشکیل میدهند. همچنین آنالیز GC-MS فرکشنهای دی کلرومتانی نشان داد مشتقات ترپنی بهترتیب (62/47 درصد و 53/40 درصد) در اندام برگ و ساقه و مشتقات سیلانی (70/52 درصد) در اندام ریشه بهعنوان بیشترین ترکیبات تشکیلدهنده میباشند. خواص حلالهای استخراج نقش مهمی در تعیین استخراج ترکیبات فیتوشیمیایی با خواص بیولوژیکی منحصر به فرد دارد. بهطورکلی نتایج این پژوهش نشان میدهد عصاره غیر قطبی کلروفرم و ساقه گیاه دارای مواد موثره با ارزش به خصوص ترکیبات ترپنی بهمنظور اهداف دارویی میباشد. این نتایج نشان می دهد که سایر منابع ژنتیکی S. conoidea را میتوان برای غربال کردن ترکیبات بیولوژیک و خالصسازی ترکیبات فیتوشیمیایی که برای تولید، گسترش و توسعه آنتی اکسیدانهای طبیعی در تولید دارو و مواد غذایی ارزشمند هستند، کاوش کرد.
پرونده مقاله
یکی از راههای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه در گیاهان استفاده از الیسیتورها است. کیتوزان یک الیسیتور زیستی است که از استیل زدایی کیتین موجود در پوسته خارجی سخت پوستانی مثل میگو به دست میآید. پوست میگو بخشی از ضایعات جامد میگو را تشکیل داده و سالانه مقدار زیادی از چکیده کامل
یکی از راههای افزایش تولید متابولیتهای ثانویه در گیاهان استفاده از الیسیتورها است. کیتوزان یک الیسیتور زیستی است که از استیل زدایی کیتین موجود در پوسته خارجی سخت پوستانی مثل میگو به دست میآید. پوست میگو بخشی از ضایعات جامد میگو را تشکیل داده و سالانه مقدار زیادی از آن دور ریخته میشود. اين پژوهش به منظور بررسي اثر محلول پاشی کیتوزان با غلظتهای 25/0 و 5/0 گرم در لیتر و پودر پوست میگو با غلظتهای 5/2 و 5 گرم در لیتر بر زوفا (Hyssopus officinalis) بهصورت گلداني در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامی شهركرد، طی بهار تا پاییز 1396 انجام شد. اسانس گیری از اندامهای هوایی از شروع گلدهی تا 50% گلدهی، با استفاده از دستگاه کلونجر و شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس توسط GC-FID و GC/MS صورت گرفت. در کل 33 ترکیب از اسانس زوفا در همه تیمارها شناسایی شد که 89 تا 95 درصد از ترکیب اسانس را تشکیل می داد. ترکیبات غالب اسانس در همه تیمارها سیس پینوکامفون (09/55–19/43 درصد) و بتا پینن (04/15 – 31/8 درصد) بود. محلول پاشیهای کیتوزان، پوست میگو و محلولهای توام پوست میگو و کیتوزان موجب افزایش درصد اسانس و سیس پینوکامفون شدند ولی از نظر آماری تنها اثر کیتوزان 5/0 گرم در لیتر معنی دار بود. تیمارهای کیتوزان موجب کاهش ولی پوست میگو و محلولهای توام کیتوزان × پوست میگو باعث افزایش ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، کلروفیل a وb و کلروفیل کل شد. با این حال، هیچ کدام به لحاط آماری معنی دار نبود. با توجه به نتایج این مطالعه، به نظر می¬رسد که علاوه بر کیتوزان از پوست میگو با غلظتهای بیشتر هم می¬توان برای افزایش مواد موثره گیاه دارویی زوفا استفاده کرد.
پرونده مقاله
در این پژوهش برای اولین بار ترکیبات شیمیایی اسانس اندام¬های مختلف (گل، برگ و ساقه) گونه دارویی و خودرو مریم¬گلی لوله¬ای با نام علمی Salvia macrosiphon Boiss. از تیره نعناع (Lamiaceae) مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش، تعداد 30 تک¬بوته کامل در مرحله گلدهی به صورت تصاد چکیده کامل
در این پژوهش برای اولین بار ترکیبات شیمیایی اسانس اندام¬های مختلف (گل، برگ و ساقه) گونه دارویی و خودرو مریم¬گلی لوله¬ای با نام علمی Salvia macrosiphon Boiss. از تیره نعناع (Lamiaceae) مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش، تعداد 30 تک¬بوته کامل در مرحله گلدهی به صورت تصادفی از منطقه جهرم استان فارس انتخاب و به سه گروه مساوی تقسیم شدند. سپس اندام¬های مختلف شامل گل، برگ و ساقه از یکدیگر تفکیک گردیدند. استخراج اسانس از هر اندام با سه تکرار و در هر تکرار 200 گرم ماده گیاهی به¬روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر، صورت گرفته و ترکیبات شیمیایی آنها با دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف¬سنج جرمی (GC-MS) شناسایی گردید. عملکرد متوسط اسانس اندام¬های مختلف گل، برگ و ساقه به¬ترتیب 48/0، 28/0 و 06/0 درصد (وزنی/وزنی) به¬دست آمد. تعداد کل ترکیبات شناسایی و اندازهگیری شده عبارت بود از 25 ترکیب در گل، 18 ترکیب در برگ و 21 ترکیب در ساقه که به ترتیب 1/93 درصد، 4/93 درصد و 2/92 درصد از کل اسانس را در بر گرفتند. نتایج تجزیه ترکیبات اسانس نشان داد که گل دارای مقدار بالایی از لینالول بود. این در حالی است که ترکیبات بی¬سیکلو جرماکرن + ای- کاریوفیلن و جرماکرن دی + بی¬سیکلو جرماکرن اجزای اصلی در برگ و ساقه بودند. همچنین، نتایج نشان داد که هیدروکربن¬های سزکوئی¬ترپنی بعنوان گروه مشترک و بالاترین مقدار در سه اندام مورد مطالعه، در برگ (1/69 درصد)، ساقه (0/68 درصد) و گل (5/34 درصد)، حاصل گردید. بیشترین مقدار ترکیبات مونوترپنهای اکسیژن¬دار در گل به مقدار 3/27 درصد و مربوط به ترکیب لینالول یافت شد. در مجموع، اندام¬های مختلف مریم¬گلی لوله¬ای از کمیت و کیفیت اسانس متفاوتی برخوردار هستند و در بین آنها، گلها برای تولید اسانس و ترکیب لینالول بیشتر توصیه می¬شوند.
پرونده مقاله
تا کنون تحقیقات بسیاری در راستای معرفی امواج فراصوت به عنوان یک عامل کمکی جهت افزایش راندمان استخراج اسانس گیاهان دارویی صورت گرفته است. اما کمتر محققی به نقش امواج فراصوت در تحریک واکنش¬های شیمیایی بر روی ترکیبات اسانس گیاهان پرداخته است. این پژوهش، با هدف بررسی اثر ام چکیده کامل
تا کنون تحقیقات بسیاری در راستای معرفی امواج فراصوت به عنوان یک عامل کمکی جهت افزایش راندمان استخراج اسانس گیاهان دارویی صورت گرفته است. اما کمتر محققی به نقش امواج فراصوت در تحریک واکنش¬های شیمیایی بر روی ترکیبات اسانس گیاهان پرداخته است. این پژوهش، با هدف بررسی اثر امواج بر روی ترکیبات اصلی اسانس آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، پس از استخراج اسانس و عدم حضور بافت گیاهی انجام شد. بدین منظور، اندام هوایی گیاه آویشن باغی در خرداد 1400 از منطقه جنوب تهران و در مرحله گل دهی برداشت شد. اسانس گیاه به روش توسط دستگاه تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و ترکیبات آن توسط روش¬های GC و GC/MS شناسایی و اندازه¬گیری شد. در ادامه امواج فراصوت توسط پراب تیتانیومی (400 وات) و با سه متغیر دما، زمان و نسبت اسانس به آب در سه سطح، بر اسانس مستخرج اعمال شد. در نهایت 27 نمونه اسانس تیمار شده تهیه و ترکیبات شیمیایی تمامی آن¬ها توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی اندازه¬گیری شد. اسانس اولیه شامل 37/44 درصد تیمول، 80/29 درصد پارا-سیمن و 24/21 درصد گاما-ترپینن بود. نتایج حاصل نشان داد که اعمال امواج فراصوت به اسانس آویشن سبب افزایش میزان تیمول و به همان نسبت کاهش میزان گاما-ترپینن و پارا-سیمن شده است. با بهینه سازی شرایط (نسبت 0:1 از اسانس به آب، دمای 20 درجه سانتی¬گراد و زمان 10 دقیقه) موفق شدیم ماده موثره تیمول را از 37/44 درصد به 18/70 درصد افزایش دهیم. امواج فراصوت در حضور آب و اکسیژن سبب تولید رادیکال هیدروپروکسیل (HOO˙) و در ادامه انجام واکنش¬های اکسایشی در راستای تولید تیمول از گاما-ترپینن و پارا-سیمن می¬گردد. نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که امواج فراصوت علاوه بر کمک به افزایش راندمان استخراج اسانس از بافت گیاهی می¬تواند با تحریک واکنش¬های رادیکالی سبب تغییر در ماهیت و نسبت ترکیبات فیتوشیمیایی در اسانس گردد.
پرونده مقاله
این پژوهش با هدف ثبت دانش بومی مردم شهرستان جاجرم در مورد کاربردهای دارویی گیاهان، معرفی گونههای پرمصرف و آنالیز کمی دادههای حاصل از آنها در روستاها و مناطق شهری منطقه مورد مطالعه انجام پذیرفت. به این منظور ۸۱ فرد آگاه از جاجرم و روستاهای اطراف آن، پیرامون گیاهان مور چکیده کامل
این پژوهش با هدف ثبت دانش بومی مردم شهرستان جاجرم در مورد کاربردهای دارویی گیاهان، معرفی گونههای پرمصرف و آنالیز کمی دادههای حاصل از آنها در روستاها و مناطق شهری منطقه مورد مطالعه انجام پذیرفت. به این منظور ۸۱ فرد آگاه از جاجرم و روستاهای اطراف آن، پیرامون گیاهان مورد استفاده، نحوهی مصرف و کاربرد آنها مورد پرسشگری قرار گرفتند. افراد آگاه به صورت تصادفی و با روش نمونهگیری گلوله برفی انتخاب شدند و پس از کسب رضایت آگاهانه قبلی، با استفاده از پرسشنامههای نیمهساختاریافته و مشاهدات شفاهی و شخصی مصاحبه شدند. تمامی گیاهان گزارش شده، پس از جمع آوری با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. دادههای حاصل با استفاده از شاخصهای قومگیاهشناسی نظیر ارزش استفاده، فراوانی نسبی ثبت و ضریب اجماع آگاهان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در طول این مطالعه، تعداد ۶۹ گونه گیاهی متعلق به ۳۰ تیره برای مصارف مختلف معرفی شد. بزرگترین تیرهها از نظر غنای گونهای تیرههای نعنائیان (Lamiaceae) و چتریان (Apiaceae) بودند. برگ گیاهان به عنوان پرمصرفترین بخش گیاه و استفاده از گیاه به شکل دمكرده به عنوان فراوانترین روش استفاده ازگیاه گزارش شد. بیشترین میزان ارزش استفاده متعلق به گیاه نعناع (Mentha aquatica L.)، بیشترین میزان فراوانی نسبی ثبت برای گیاه آویشن، ثبت و بالاترین میزان ضریب اجماع آگاهان برای اختلالات گوارشی گزارش شد. این مطالعه نشان داد که مردم این منطقه بویژه زنان مسن، دانش بومی غنی در رابطه با گیاهان و کاربردهای آنها دارند. نتایج این تحقیق میتواند مبنایی برای انتخاب گیاهان به جهت انجام مطالعات فیتوشیمی و داروشناسی قرار گیرد.
پرونده مقاله
جنگلهای هیرکانی اکوسیستم منحصربهفرد و باستانی در امتداد سواحل جنوبی دریای خزر هستند. بررسی تنوع گیاهان دارویی موجود در این جنگلها، ازجمله خرمندی یا خرمالوی وحشی (Diospyros lotus L.)، کمک زیادی به حفظ ذخایر ژنتیکی آنها میکند. هدف از این پژوهش ارزیابی میوه خرمندی بومی چکیده کامل
جنگلهای هیرکانی اکوسیستم منحصربهفرد و باستانی در امتداد سواحل جنوبی دریای خزر هستند. بررسی تنوع گیاهان دارویی موجود در این جنگلها، ازجمله خرمندی یا خرمالوی وحشی (Diospyros lotus L.)، کمک زیادی به حفظ ذخایر ژنتیکی آنها میکند. هدف از این پژوهش ارزیابی میوه خرمندی بومی جنگلهای هیرکانی از سه منطقه حومه گرگان و علیآباد در استان گلستان و حومه بهشهر در استان مازندران ازنظر صفات مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی و آنتیاکسیدانی بود. بدین منظور، نمونههای میوه در آذر 1400 در زمان برداشت تجاری-بومی جمعآوری و مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بهدستآمده، بیشترین وزن، قطر و حجم میوه به منطقه بهشهر و کمترین وزن، طول، قطر و حجم میوه به منطقه گرگان اختصاص یافت. ازنظر شکل ظاهری میوه، نمونههای منطقه بهشهر نسبت به گرگان و علیآباد کشیدهتر بودند. مقایسه صفات کیفی میوهها نشان داد که بیشترین میزان ویتامین ث و اسیدیته میوه به منطقه بهشهر، بیشترین pH و مواد جامد محلول به منطقه گرگان، بیشترین میزان فنول و فلاونوئید کل به مناطق علیآباد و بهشهر و بیشترین میزان آنتوسیانین کل و ظرفیت آنتیاکسیدانی به منطقه گرگان اختصاص یافت. بررسی همبستگی بین صفات نشان داد که وزن میوه با اسیدیته همبستگی مثبت معنیدار داشت، ولی با pH و ظرفیت آنتیاکسیدانی همبستگی منفی معنیدار نشان داد. اسیدیته با ظرفیت آنتیاکسیدانی و آنتوسیانین کل همبستگی منفی معنیدار داشت. در مقابل، pH و مواد جامد محلول با آنتوسیانین کل همبستگی مثبت معنیدار نشان دادند. بهطورکلی، تنوع زیادی بین میوه دارویی خرمندی وحشی در سه ناحیه از جنگلهای هیرکانی ازنظر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکوشیمیایی و ظرفیت آنتیاکسیدانی مشاهده شد.
پرونده مقاله
اسیدهای تری ترپنیک به خصوص اسید بتولینیک، اسیداولئنولیک و اسید اورسولیک به عنوان اجزای زیست فعال مهم در میوه عناب .Ziziphus jujuba mill دارای خواص درمانی در بسیاری از بیماریها از جمله سرطان می باشند. اما مقادیر این اسیدهای تری ترپنیک ممکن است در شرایط جغرافیایی و کشت چکیده کامل
اسیدهای تری ترپنیک به خصوص اسید بتولینیک، اسیداولئنولیک و اسید اورسولیک به عنوان اجزای زیست فعال مهم در میوه عناب .Ziziphus jujuba mill دارای خواص درمانی در بسیاری از بیماریها از جمله سرطان می باشند. اما مقادیر این اسیدهای تری ترپنیک ممکن است در شرایط جغرافیایی و کشت متفاوت، یکسان نباشند. بدین منظور، از عناب کشت شده در باغات مربوط به 29 رویشگاه متفاوت از شرق، شمال شرق، جنوب، مرکز، و غرب در استانهای مختلف ایران در اواخر فصل تابستان نمونهبرداری گردید. با استفاده از الکل 96 درصد به عنوان حلال و با نسبت مایع به جامد 15 میلیلیتر بر گرم تحت امواج فراصوت با دمای 40 درجه سانتیگراد، زمان امواج دهی 35 دقیقه اسید تری ترپنیکهای موجود در پودر عناب خشک استخراج و سپس به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا همراه با آشکار ساز ناحیه مرئی و ماورایبنفش اندازهگیری شده اند. پس از آن تجزیه تحلیل آشیانه ای و آزمون توکی بر روی دادههای بدست آمده انجام شد، که نتایج نشان داد، فقط مقدار میانگین اسید بتونیلیک بین اکوتیپها تفاوت معنی داری دارد. همچنین مطابق تجزیه و تحلیل خوشهای سلسله مراتبی بر اساس میزان تنوع این سه اسید تری ترپنیک، اکوتیپ های مورد مطالعه به چهارخوشه تقسیمبندی گردید و نتایج نشان داد، خوشه 1 که مربوط به مناطق شرق و شمال شرق ایران بوده حاوی بیشترین مقدار این سه اسید تری ترپینیکها است، در مقابل تجزیه تحلیل واریانس بین خوشهها نشان می دهد که تفاوت معنی داری بین آنها وجود ندارد. نتایج حاصل از آمار نشان داد که شرایط اقلیمی ، کیفیت خاک ، بذر و نحوه کشاورزی می تواند در تغییر یا عدم تغییر مقدار اسید تری ترپنیکها در عناب تاثیر گذار باشد.
پرونده مقاله
امروزه با توجه به عوارض جانبی آنتیبیوتیکهای مصنوعی و افزایش مقاومت دارویی، لزوم جایگزینی ترکیبات طبیعی به¬عنوان منابع ایمن، بیشتر احساس می¬شود. مطالعاتی روی خواص دارویی اسانس گونه¬های مختلف کما (Ferula L.) انجام گرفته است اما در این زمینه از گیاه کمای طبسی (Ferula tab چکیده کامل
امروزه با توجه به عوارض جانبی آنتیبیوتیکهای مصنوعی و افزایش مقاومت دارویی، لزوم جایگزینی ترکیبات طبیعی به¬عنوان منابع ایمن، بیشتر احساس می¬شود. مطالعاتی روی خواص دارویی اسانس گونه¬های مختلف کما (Ferula L.) انجام گرفته است اما در این زمینه از گیاه کمای طبسی (Ferula tabasensis Rech. F.)، گونه بومی ایران، گزارشی مشاهده نشده است. در این تحقیق برگ و گل گیاه کمای طبسی در مرحله گلدهی در بهار ۱۴۰۰ از رویشگاه اصلی آن (بین خرانق و ساغند - ۱۵۷۰ متر) جمعآوری شد. اسانس¬گیری به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) و آنالیز نمونه اسانس¬ به¬وسیله GC و GC/MS انجام گرفت. فعالیت ضدمیکروبی اسانس¬های مختلف با تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (MIC) به روش رقت¬سازی در محیط کشت مایع بررسی و قطر هاله عدم رشد برحسب میلی¬متر نیز اندازه¬گیری شد. بازده اسانس¬ها برای برگ و گل گیاه به ترتیب ۳/۰ و ۵/۰ درصد بدست آمد. نتایج نشان داد بورنیل استات (۳۵ درصد و ۲/۳۴ درصد) و آلفا-پینن (۲/۱۲ درصد و ۴/۸ درصد) به ترتیب مهمترین ترکیبات اسانس در برگ و گل، همچنین سیترونلول (۲/۱۵ درصد) دیگر ترکیب اصلی موجود در اسانس گل گیاه کمای طبسی می¬باشد. هر دو اسانس فعالیت ضد¬میکروبی خوبی علیه سویه¬های باکتریایی مورد مطالعه به¬جز اشریشیاكلی داشتند. به نظر می¬رسد عمده ترکیبات موجود در اسانس برگ و گل دلیل اصلی این فعالیت ضد¬باکتریایی باشد، به¬طوری¬که می¬توان آنها را به¬عنوان جایگزین¬هایی برای آنتی¬بیوتیک¬های مصنوعی معرفی کرد.
پرونده مقاله