فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - بررسی تغییرات میزان آتروپین واسکوپولامین و ویژگی‌های رشدی گیاه دارویی Atropa belladonna L. تحت تأثیرکودهای زیستی و شیمیایی
  محمد اینانلوفر حسنعلی نقدی بادی مصطفی حیدری مجید تولیت ابوالحسنی حسن مکاریان محمدرضا عامریان
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.1.0
  چکیده [1] امروزه بکارگیری باکتری های محرک رشد (PGPR)[2] یکی از راهکارهای بهبود رشد و ویژگی های فیتوشیمیایی گیاهان دارویی می باشد. این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در سال 1395 به‌صورت فاکتوریل و بر پایه طرح آماری بلوک های کامل تصادفی انجام چکیده کامل

  چکیده [1] امروزه بکارگیری باکتری های محرک رشد (PGPR)[2] یکی از راهکارهای بهبود رشد و ویژگی های فیتوشیمیایی گیاهان دارویی می باشد. این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در سال 1395 به‌صورت فاکتوریل و بر پایه طرح آماری بلوک های کامل تصادفی انجام شد. باکتری های محرک رشد شامل عدم تلقیح، سودوموناس، ازتوباکتر، سودوموناس+ ازتوباکتر، تیوباسیلوس+ گوگرد به‌عنوان عامل اول، و کود شیمیایی شامل عدم مصرف کود شیمیایی یا شاهد، 50 درصد و 100 درصد کود شیمیایی توصیه شده به عنوان عامل دوم این آزمایش بودند.آلکالوئیدهای گیاه در مرحله گلدهی و با استفاده از حلال های کلروفرم، متانول و آمونیاک استخراج و مقدار آتروپین و اسکوپولامین با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کودهای زیستی و شیمیایی و اثر متقابل آنها بر صفات رشدی و میزان آتروپین و اسکوپولامین برگ و ریشه تأثیر معنی داری داشته اند (p<0.01). بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک در تیمار سودوموناس با 100 درصد کود شیمیایی توصیه شده مشاهده شد. بیشترین میزان آتروپین و اسکوپولامین در برگ به‌ترتیب مربوط به تیمارسودوموناس با 50 درصد کود توصیه شده و تیمار عدم استفاده از کود زیستی با 50 درصد کود شیمیایی توصیه شده بود. بیشترین میزان آتروپین ریشه مربوط به تیمار سودوموناس با عدم استفاده از کود شیمیایی توصیه شده بود و بیشترین میزان اسکوپولامین ریشه در تیمار سودوموناس با 100 درصد کود توصیه شده مشاهده شد. بنابراین بیشترین عملکرد بیولوژیک و میزان آتروپین در برگ و ریشه و همچنین میزان اسکوپولامین ریشه در گیاه شابیزک با کاربرد باکتری سودوموناس حاصل شده است. *نویسنده مسئول: naghdibadi@yahoo.com [2]. Plant growth-promoting rhizobacteria پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی و مقایسه فیتوشیمیایی اسانس و عملکرد آنتی‌اکسیدانی سرشاخه‌های گیاه دارویی Juniperus Sabina L. در رویشگاه‌های مختلف مازندران و گلستان
  امیر قربانزاده عظیم قاسم نژاد مصطفی خوشحال سرمست صمد نژادابراهیمی
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.2.1
  گیاه Juniperus sabina L.ازجمله گیاهان دارویی ارزشمند شمال ایران است که از اثرات فارماکولوژیکی بسیاری از جمله خواص ضدسرطانی، ضد مالاریا و ضد باروری برخوردار است. پژوهش حاضرباهدف ارزیابی فیتوشیمیایی اسانس و عملکرد آنتی اکسیدانی سرشاخه های گیاه مای مرزدر دو استان گلستان و چکیده کامل

  گیاه Juniperus sabina L.ازجمله گیاهان دارویی ارزشمند شمال ایران است که از اثرات فارماکولوژیکی بسیاری از جمله خواص ضدسرطانی، ضد مالاریا و ضد باروری برخوردار است. پژوهش حاضرباهدف ارزیابی فیتوشیمیایی اسانس و عملکرد آنتی اکسیدانی سرشاخه های گیاه مای مرزدر دو استان گلستان و مازندران انجام شد. نمونه ها از سه رویشگاه رامسر، رامیان وتوسکستان در فصل تابستان سال 1397 جمع آوری شدند. اسانس گیری به روش تقطیر با آب و شناسایی ترکیبات با استفاده از دستگاه GC-FID و GC-MS انجام شد. از دو روش TAOC و DPPH جهت بررسی توانمندی آنتی اکسیدانی و روشرنگ‌سنجی (فولین- سیکالچو) جهت سنجش فنل کل استفاده شد. بیشترین مقدار فنل‌کل در نمونه رامسر (mg GAE/g dw19/0± 33/3)، مهار رادیکال DPPH در نمونه رامیان (99/4 ±1/43 درصد) و آنتی اکسیدان کل در نمونه توسکستان (12/0±05/19 میلی‌گرم اسکوربیک اسید در گرم وزن خشک) مشاهده شد.اگرچه درصد اسانس و توانمندی آنتی اکسیدانی جمعیت‌های مناطق مورد مطالعه تفاوت معنی داری نداشتند، با این وجود تغییرات اجزای اسانس به ویژه ترکیبات قالب کاملاً متفاوت بود. مقدارسابینن به‌عنوان ترکیب غالب در سه رویشگاه مذکور به ترتیب 5/12، 8/49 و 58 درصدبود. نکته قابل توجه در این پژوهش وجود ترکیب میرتنیل-استات به مقدار 6/72 درصد در نمونه رامسر بود که تاکنون در رابطه با این گیاه گزارش نشده است.با توجه به تفاوت بارز مشاهده شده در ترکیب اسیدهای چرب ضروری اسانس مای مرز رامسر، پیشنهاد می‌گردد که این توده گیاهی به دقت بیشتری مورد بررسی قرار گرفته و ممکن است در آینده به عنوان کموتایپی از مای مرز معرفی گردد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - بررسی تغییرات فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Dracocephalum moldavica L. تحت تنش‌های مختلف شوری و کاربرد هیومیک و آسکوربیک اسید
  رسول نریمانی محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.3.2
  چکیده شوری یکی از مهم ترین تنش های اکولوژیکی است که باعث کاهش قابلیت تولید محصول می شود. اسید هیومیک به‌عنوان یک اسید آلی و آسکوربات به‌عنوان یک آنتی اکسیدان قوی می توانند در جهت بهبود عملکرد گیاهان در شرایط تنش شوری مؤثر واقع شوند. در این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر ا چکیده کامل

  چکیده شوری یکی از مهم ترین تنش های اکولوژیکی است که باعث کاهش قابلیت تولید محصول می شود. اسید هیومیک به‌عنوان یک اسید آلی و آسکوربات به‌عنوان یک آنتی اکسیدان قوی می توانند در جهت بهبود عملکرد گیاهان در شرایط تنش شوری مؤثر واقع شوند. در این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر اسید آسکوربیک و اسید هیومیک بر میزان و ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه (Dracocephalum moldavica L.) تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1394-1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شوری در چهار سطح (0، 50، 100 و 150 میلی مولار)، اسید هیومیک و اسید آسکوربیک در سه سطح (0، 100 و 200 میلی گرم در لیتر) بود.اسانس گیاه از سرشاخه های هوایی گل دار و به روش تقطیر با بخار آب از طریق دستگاه کلونجر استخراج و با استفاده از روش های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی اجزای تشکیل دهنده آن تفکیک و شناسایی گردید. میزان اسانس با افزایش تنش شوری به شدت کاهش یافت و کاربرد تعدیل کننده های تنش شوری (هیومیک و آسکوربیک اسید) سبب بهبود این صفت گردید. به طوری که در تنش 150 میلی مولار شوری به کمترین میزان خود (2/0 درصد) رسید و کاربرد اسید هیومیک 200 میلی گرم در لیتر سبب افزایش 61/51 درصدی اسانس نسبت به تیمار شاهد گردید. بیشترین اجزای تشکیل دهنده اسانس بادرشبو در تیمار شاهد (عدم کاربرد تعدیل کننده ها و شرایط بدون شوری) شامل ژرانیال (65/36 درصد)، نرال (94/31 درصد)، ژرانیول (56/15 درصد)، ژرانیل استات (66/11 درصد)، ترانس- 2،4- هپتادینال (25/1 درصد)، لینالول (09/1 درصد)، پولگون (95/0 درصد) و وربنول (4/0 درصد) می باشد که 5/99 درصد از اجزای اسانس را شامل می شوند. در تیمار 100 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک در سطوح مختلف تنش شوری تعداد زیادی ترکیب نسبت به تیمار شاهد و کاربرد تعدیل کننده های تنش شوری (کاربرد 100 و 200 میلی گرم در لیتر اسید آسکوربیک و 200 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک) مشاهده شد. ازجمله این ترکیب ها می توان به آلفا-پینن، بتا-پینن، کامفن، کامفور، آلفا-توژون، نرول و تیمول اشاره کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - بهینه‌سازی پارامترهای موثر در استخراج اسانس از بذر (Heracleum persicum Desf. Ex Fischer) با استفاده از روش سطح پاسخ
  محمد فتاحی مریم رضاپور
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.4.3
  چکیده امروزه استفاده از اسانس­های گیاهی در صنایع غذا و دارو در حال افزایش است. لذا مطالعه حاضر، با هدف بهینه­سازی فاکتورهای موثر در به حداکثر رساندن عملکرد اسانس و تعیین ترکیبات اسانس در شرایط بهینه صورت گرفت. اثر پارامترهای: مقادیر مختلف گیاه (X1)، زمان اسانس­گیری (X2) چکیده کامل

  چکیده امروزه استفاده از اسانس­های گیاهی در صنایع غذا و دارو در حال افزایش است. لذا مطالعه حاضر، با هدف بهینه­سازی فاکتورهای موثر در به حداکثر رساندن عملکرد اسانس و تعیین ترکیبات اسانس در شرایط بهینه صورت گرفت. اثر پارامترهای: مقادیر مختلف گیاه (X1)، زمان اسانس­گیری (X2) و اندازه ذرات بذرها با مش (X3)، در سه سطح (1، 0، 1-) به‌عنوان متغیر مستقل، برای بهینه­سازی درصد اسانس به عنوان متغیر وابسته با استفاده از روش سطح پاسخ بررسی شد. پس از جمع‌آوری بذرهای گیاه گلپر از منطقه­ آینالو (آذربایجان شرقی) در مرداد ماه 1394، اسانس به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر استخراج شد و شناسایی ترکیبات اسانس با استفاده از دستگاه GC-MS صورت گرفت. نتایج تجزیه ANOVA و اشتباه آزمایشی برای مدل RSM نشان داد که مدل پیش­بینی شده برای درصد اسانس به‌طور معنی­داری دقیق است (P پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - اتنوبوتانی گیاهان دارویی بومی در مناطق زاغه و بیرانشهر، استان لرستان، ایران
  اسماعیل دلفان حامد خدایاری خسرو عزیزی
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.5.4
  چکیده این تحقیق با هدف جمع آوری، پراکنش، شناسایی و موارد استفاده از گیاهان دارویی در مناطق زاغه و بیرانشهر به اجرا در آمد. با توجه به ضرورت شناخت گونه های دارویی، با استفاده از پرسشنامه هایی، اطلاعات افراد بومی این مناطق در زمینه استفاده از گیاهان دارویی جمع آوری گردید چکیده کامل

  چکیده این تحقیق با هدف جمع آوری، پراکنش، شناسایی و موارد استفاده از گیاهان دارویی در مناطق زاغه و بیرانشهر به اجرا در آمد. با توجه به ضرورت شناخت گونه های دارویی، با استفاده از پرسشنامه هایی، اطلاعات افراد بومی این مناطق در زمینه استفاده از گیاهان دارویی جمع آوری گردید و پس از انتقال نمونه‌ها به هرباریوم دانشگاه لرستان برای هر گونه گیاهی، موارد مصرف دارویی و مطابقت مصارف سنتی آنها با سایر منابع معتبر موجود تدوین گردید. براساس نتایج بدست آمده، 218 گونه دارویی از 55 خانواده شناسایی شد که از این تعداد، 35 گونه مربوط به خانواده Asteraceae، 21 گونه مربوط بهFabaceae ، 19 گونه مربوط به Lamiaceae، 15 گونه مربوط به Liliaceae، 11 گونه مربوط به Rosacea، 10 گونه مربوط بهBrassicaceae ، 9 گونه مربوط به‌Apiacea ، 7 گونه مربوط به تیره Poaceaeو بقیه از سایر خانواده های مختلف می باشند. در بین 218 گونه معرفی شده تعداد 110 گونه برای اکثر مردم مناطق مورد مطالعه شناخته شده در سطح وسیعی کاربرد داشتند. بیشترین موارد مصرف گیاهان دارویی در زمینه اتنوبوتانی به‌ترتیب مربوط به رفع مشکلات گوارشی (36 درصد)، تنفسی (16 درصد)، کاهش قندوچربی خون (10درصد)، بیماری های دستگاه ادراری (8 درصد)، بیماری های پوستی (5 درصد)، مشکلات دهان و دندان (5 درصد)، بیماری‌های چشمی (2 درصد) مشاهده شد. ارزیابی نتایج نشان داد که تنوع گسترده ای از گیاهان دارویی در مناطق بیرانشهر و زاغه وجود دارد که کاربردهای درمانی آنها در طب سنتی ایران رایج است و پژوهش پیرامون این گیاهان دارویی می تواند آغازگر راهی برای کشف داروهای جدید در عرصه درمان باشد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - بررسی اثر کیتوزان و نانوکیتوزان بر خصوصیات زراعی و اسیدهای چرب امگا 3، 6 و 9 در برخی ارقام گیاه دارویی (Nigella sativa L.) تحت تنش خشکی
  آتنا علاقمند شهاب خاقانی محمدرضا بی همتا مسعود گماریان منصور قربان پور
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.6.5
  چکیده تنش آبی یکی از عوامل محدود کننده رشد گیاهان می باشد. به منظور بررسی اثر کیتوزان و نانوکیتوزان بر گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.)تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 139 چکیده کامل

  چکیده تنش آبی یکی از عوامل محدود کننده رشد گیاهان می باشد. به منظور بررسی اثر کیتوزان و نانوکیتوزان بر گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.)تحت تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک در سال 1395 اجرا گردید. کرت اصلی شامل محلول پاشی با کیتوزان، نانوکیتوزان و شاهد و کرت فرعی شامل ارقام اراک، آذربایجان، سمیرم، یاسوج و تربت حیدریه بود. از ابتدای کاشت تا مرحله گلدهی آبیاری منظم وسپس آبیاری قطع و اقدام به محلول پاشی شد. بعد از ظهور 80 درصد گلچه در مزرعه نمونه برداری از کرتها انجام و صفات تعداد شاخه های فرعی، تعداد کپسول در گیاه، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و درصد روغن مورد ارزیابی قرار گرفت. درصد روغن و درصد اسیدهای چرب با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که اعمال تنش خشکی اجزاء عملکرد سیاهدانه را کاهش داد ولی سبب ارتقاء فاکتورهای کیفی همچون درصد روغن و برخی از اسیدهای چرب شد.بیشترین درصد روغن دانه در رقم آذربایجان (76/28 درصد) و کمترین در رقم سمیرم (39/26 درصد) مشاهده گردید.رقم یاسوج را میتوان به واسطه داشتن مقادیر بالای تعداد کپسول، وزن هزار دانه و وزن در متر مربع به عنوان رقم متحمل به تنش خشکی در نظر گرفت. تاثیر نانو کیتوزان در تعدیل اثرات ناشی از تنش بهتر از کیتوزان بود. ارقام آذربایجان و سمیرم بیشترین مقدار اولئیک اسید (امگا9)، رقم یاسوج بیشترین مقدار لینولئیک اسید (امگا6) و ارقام تربت حیدریه و اراک بیشترین مقدار لینولنیک اسید (امگا3) را به خود اختصاص دادند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - بررسی برخی ویژگی‌های بوم شناختی گیاه دارویی (Artemisia sieberi Besser.) و تخمین تراکم آن به روش شبکه‌های عصبی در بخش روداب سبزوار
  علیرضا قاسمی آریان سیدفاضل فاضلی کاخکی حسین روحانی
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.7.6
  چکیده درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser) از تیره Asteraceae گونه ای دارویی در فلور ایران بوده که اسانس آن در درمان بیماری های انگلی و عفونی کاربرد دارد. طی سالیان اخیر، بخش هایی از رویشگاه های درمنه، توسط عوامل انسانی تخریب شده است. این تحقیق با هدف بررسی نیازهای آت چکیده کامل

  چکیده درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser) از تیره Asteraceae گونه ای دارویی در فلور ایران بوده که اسانس آن در درمان بیماری های انگلی و عفونی کاربرد دارد. طی سالیان اخیر، بخش هایی از رویشگاه های درمنه، توسط عوامل انسانی تخریب شده است. این تحقیق با هدف بررسی نیازهای آت اکولوژی و برآورد تراکم درمنه در سال 1396 در منطقه روداب سبزوار انجام گرفت. ابتدا محدوده درمنه زار بر روی عکس های ماهواره ای، تعیین و اطلاعات بوم شناختی آن، شامل (توپوگرافی، اقلیم، خاک، زمین شناسی و فنولوژی) جمع آوری گردید. در مرحله ی بعد، تراکم درمنه در مراتع تخریب شده با استفاده از مدل شبکه عصبی مورد آزمون قرار گرفت. بدین منظور 70 نمونه تصادفی خاک متشکل از متغیرهای مستقل (بافت، EC،SAR ، pH،N ،P ،K ، کاتیون ها، ماده آلی و درصد آهک) و نیز تراکم درمنه (متغیر وابسته) برای ساخت مدل استفاده گردید. نتایج نشان دادند که درمنه دشتی، ارتفاعات 1400 تا 1800 متر، شیب های صفر تا 12%، بارندگی 160 تا 200 میلی‌متر و خاک های لومی تا لومی ماسه ای آهک دار با شوری کم را ترجیح می‎‎دهد. فعّالیت رویشی درمنه از اواخر اسفند شروع شده و تا اوایل آذر بذرها می رسند. همچنین نتایج پیش بینی مدل نشان داد، کمترین تراکم درمنه با 11/0 در مترمربع مربوط به اراضی می باشد که 40 سال تحت تنش شخم قرار داشته اند و بیشترین تراکم درمنه با 4/0 در مترمربع مربوط به اراضی است که دو سال از تخریب آنها می گذرد.مدل رگرسیون (R2) نشان داد که متغیرهای مستقل، 95% در تعیین تراکم درمنه نفش دارند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - (مقاله کوتاه علمی) بررسی اثر غلظت‌های مختلف کلشی‌سین در تولید متابولیت‌های ثانویه بافت کالوس گیاه دارویی Linum usitatissimum L.
  راحله خادمیان فاطمه کریم زاده بهنام صداقتی
  20.1001.1.23223235.1398.7.4.8.7
  چکیده در این مطالعه که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید، تأثیر غلظت های مختلف کلشی سین (0، 15، 30، 45 و 60 میلی گرم در لیتر) در بازه های زمانی متفاوت (12، 24 و 48 ساعت)روی میزان تولید فنول و لیگنان در بافت کالوس گیاه دارویی (Linum usitatissimum L.) م چکیده کامل

  چکیده در این مطالعه که به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید، تأثیر غلظت های مختلف کلشی سین (0، 15، 30، 45 و 60 میلی گرم در لیتر) در بازه های زمانی متفاوت (12، 24 و 48 ساعت)روی میزان تولید فنول و لیگنان در بافت کالوس گیاه دارویی (Linum usitatissimum L.) مورد بررسی قرار گرفت. جهت کالوس زایی، ریزنمونه های کوتیلیدون در محیط کشت جامد MS حاوی 2 میلی گرم در لیتربنزیل آمینوپورین (BAP) و 1 میلی‌گرم در لیتر نفتالین استیک اسید (NAA) کشت شدند. میزان ترکیبات فنولی (با معرف فولین- سیوکالتیو)و لیگنانی کل براساس روش اسپکتروفتومتریو به‌ترتیب بر حسب منحنی‌های استاندارد گالیک اسید و سزامین در طول مـوج های ۷۶۵ و 288 نانومتر اندازه گیری شد. بیشترین مقدار وزن تر(8/9 گرم در زمان 24 ساعت) و وزن خشک کالوس (25/0 گرم) در همه بازه های زمانی مربوط به تیمار 45 میلی گرم در لیتر کلشی سین بود. حداکثر و حداقل مقدارلیگنان در این بازه های زمانی به‌ترتیب ازتیمارهای 15 میلی گرم در لیتر (به‌طور میانگین4/28 میلی گرم سزامین بر گرم وزن خشک) و 30 میلی گرم در لیتر (به‌طور میانگین75/19 میلی گرم سزامین بر گرم وزن خشک) کلشی‌سین بدست آمد.نتایج نشان داد که بیشترین (164میلی گرم گالیک اسید بر گرم عصاره) و کمترین (6/145گالیک اسید بر گرم عصاره) مقادیر فنل درکالوس ها به‌ترتیب متعلق به غلظت 60 و 30 میلی گرم در لیتر کلشی سین بود. مطابق نتایج حاصله، میزان تولید متابولیت های ثانویه مهم گیاه کتان مانند فنل و لیگنان تحت تیمارهایی از کلشی سین افزایش یافت. پرونده مقاله