اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی: 2 (2)

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی تنوع فیتوشیمیایی عصاره اتانولی پوست درخت Fraxinus excelsior L. در رویشگاه‌های مختلف جنگل‌های‌ هیرکانی در استان مازندران
معصومه سلیمانی رحیم ابادی سید محمد حسینی نصر حمید جلیلوند سید محمد حجتی پوریا بی پروا

10.30495/ejmp.2021.694471

زبان گنجشک (Fraxinus excelsior L.)، گونه ای جنگلی با فعالیت های همه جانبه بیولوژیکی و دارویی است که از عصاره اندام های مختلف آن به‌عنوان الگویی برای ساخت ترکیبات جدید در درمان بیماری های مختلف انسان استفاده می شود. در این تحقیق به‌منظور بررسی چگونگی تاثیرپذیری خصوصیات چکیده کامل

زبان گنجشک (Fraxinus excelsior L.)، گونه ای جنگلی با فعالیت های همه جانبه بیولوژیکی و دارویی است که از عصاره اندام های مختلف آن به‌عنوان الگویی برای ساخت ترکیبات جدید در درمان بیماری های مختلف انسان استفاده می شود. در این تحقیق به‌منظور بررسی چگونگی تاثیرپذیری خصوصیات بیوشیمیایی این گونه جنگلی از شرایط محیطی، چهار رویشگاه پرچینک، امره، الندان و قارن سرا با حدود ارتفاعی 200 تا 1400 متری، در حوزه آبخیز تجن و سیاهرود در استان مازندران انتخاب شدند. در هر رویشگاه نمونه های پوست از سه درخت (تکرار) در فصل تابستان برداشت شد. استخراج عصاره‌‌ها به روش خیساندن با اتانول صورت گرفت. مهم ترین ترکیبات شیمیایی عصاره‌‌ها با استفاده از کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی مورد شناسایی قرار گرفت و مشخصه های فیزیکو شیمیایی خاک نیز اندازه گیری شد. مقادیر مهم ترین ترکیبات شناسایی شده شامل بنزن - اتانول (33/30- 35/51 درصد)، دی- آلوز (20/6- 72/31 درصد)، اسکوپولتین (65/14- 83/26 درصد)، تیروزول - استات (37/5- 06/9 درصد)، کارواکرول (0-93/4 درصد)، هومو وانیل - الکل (84/3- 53/6 درصد) در چهار رویشگاه مورد نظر با افزایش ارتفاع افزایش یافت که با عناصر غذایی پرمصرف خاک رابطه منفی مشاهده شد. در این میان تنها پلی فنول تیروزول-استات رفتاری متفاوت از سایر ترکیبات داشته به نوعی که با عامل ارتفاع از سطح دریا رابطه منفی و با مقادیر کربن و فسفر قابل جذب خاک همبستگی مثبت نشان داد. نتایج حاکی از تاثیرپذیری ترکیبات شیمیایی پوست درخت از شرایط رویشگاهی است. با توجه افزایش میزان مواد موثره پوست در ارتفاعات بالاتر که طبعا باعث افزایش مقاومت گیاه در برابر پاتوژنها می شود، به نظر می‌رسد کاشت این گونه در ارتفاعات به منظور تامین اهداف چندگانه در جنگل کاری ها بازدهی بیشتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی فیتوشیمیایی و بهبود عملکرد اسانس گیاه دارویی Cuminum cyminum L. با محلول‌پاشی فعال‌کننده‌ی متابولیک پلورامین و تنظیم‌کننده رشد بیواکس تحت شرایط دیم
سعید حضرتی فرهاد حبیب زاده سعید ملائی زهرا معصوم پور پرینا اصغریان

10.30495/ejmp.2021.694472

گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) سرشار از متابولیت‌های ثانویه، دارای ارزش اقتصادی فراوان و تنها زیره زراعی در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر محلول‌پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس بر این گیاه در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تص چکیده کامل

گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) سرشار از متابولیت‌های ثانویه، دارای ارزش اقتصادی فراوان و تنها زیره زراعی در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر محلول‌پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس بر این گیاه در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (1396 و 1397) اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل محلول‌پاشی پلورامین در غلظت‌های صفر، 5/2 و 5 گرم در لیتر و بیواکس در سطوح صفر، 5 و 10 میلی‌لیتر در لیتر بودند. اسانس توسط دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب، استخراج و توسطGC-MS آنالیز گردید. تاثیر محلول‌پاشی پلورامین بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در چتر و بازده اسانس و اثر محلول‌پاشی بیواکس بر ارتفاع گیاه، تعداد دانه در چتر و درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نیز بر تعداد دانه در چتر، درصد و عملکرد اسانس معنی‌دار گردید. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بالاترین درصد و عملکرد اسانس با اختلاف معنی‌داری به محلول‌پاشی 10 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس تعلق داشت؛ بعد از آن، محلول‌پاشی 5/2 گرم در لیتر پلورامین، بالاترین درصد اسانس را تولید نمود. عمده‌ترین ترکیبات شناسایی شده در همه تیمارها، شامل 3-کارن-10-آل ، پارا-سیمن، پی-کومیک آلدئید، گاما-ترپینن، بتا-پینن و 2-کارن-10-آل بود. بیشترین مقدار ترکیب 3-کارن-10-آل با محلول‌پاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس به‌دست آمد؛ یعنی محلول‌پاشی همزمان، باعث افزایش این ترکیب شد. بیشترین مقدار پارا-سیمن، گاما-ترپینن و بتا-پینن با محلول‌پاشی 10 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس و کم‌ترین میزان این ترکیب با محلول‌پاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلی‌لیتر در لیتر بیواکس به‌دست آمد. در مجموع نتایج نشان داد که محلول‌پاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس می‌تواند عملکرد و ترکیب‌های موجود در اسانس زیره سبز را تحت شرایط دیم بهبود دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی اثر محلول‌پاشی انواع اسیدهای آمینه بر پاسخ‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی Physalis alkekengi L.
سیروس صارمی منوچهر قلی پور حمید عباسدخت حسنعلی نقدی بادی علی مهرآفرین حمیدرضا اصغری

10.30495/ejmp.2021.694469

در این تحقیق به منظور مطالعه تاثیر محلول‌پاشی انواع اسیدهای آمینه بر پاسخ‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کرج در سال زراعی 98-13 چکیده کامل

در این تحقیق به منظور مطالعه تاثیر محلول‌پاشی انواع اسیدهای آمینه بر پاسخ‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کرج در سال زراعی 98-1397 انجام شد. تیمارها در پنج سطح محلول‌پاشی اسیدهای آمینه شامل {شاهد (A0)، تریپتوفان (یک میلی گرم در لیتر) (A1)، گلایسین (یک میلی گرم در لیتر) (A2)، تیروزین (یک میلی گرم در لیتر) (A3) و آرژنین (یک میلی گرم در لیتر) (A4) اجرا شد. متغیرهای اندازه‌گیری شده شامل: میزان کاروتنوئید، آنتوسیانین، پرولین، فنل، بتاکاروتن، لیکوپن، اسید آسکوربیک و آلکالوئید بودند. ابعاد کرت‌ها 3×3 متر، فاصله بین هر کرت یک متر در نظر گرفته شد. عملیات کاشت در اردیبهشت1396 به‌صورت دستی انجام شد. عملیات محلول پاشی روی گیاهان قبل از شروع گلدهی آغاز شد. در زمان نمونه برداری از هر تیمار سه تکرار و از هر تکرار سه نمونه برداشت شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی اسیدهای آمینه روی همه صفات مورد ارزیابی تاثیر معنی داری (p ≤ 0.01) داشت و بیشترین مقادیر کاروتنوئید (83/12 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ)، بتاکاروتن (035/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه برگ) و لیکوپن (017/0 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ) از محلول پاشی آرژنین، بیشترین میزان صفات اسید آسکوربیک (2/24 میلی گرم بر گرم وزن تازه برگ) و آلکالوئید (25/42 درصد) از محلول پاشی تریپتوفان، بیشترین میزان پرولین (4/1 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه برگ) از گلایسین و بیشترین میزان آنتوسیانین (25/12 میلی گرم بر گرم وزن خشک برگ) و فنل (44/32 میلی‌گرم معادل گالیک اسید بر گرم وزن تازه برگ) از تیمار شاهد (عدم محلول پاشی) به دست آمد. به طورکلی نتایج نشان داد که محلول پاشی اسیدهای آمینه به عنوان نوعی محرک زیستی بر بهبود ویژگی های کیفی گیاه عروسک پشت پرده تاثیر مثبتی داشته اند و سبب افزایش تولید ترکیبات بیوشیمیایی گیاه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی ارقام مختلف گیاه دارویی Momordica charantia L. جهت سازگاری به شرایط آب و هوایی زنجان
زینب محکمی عزیزاله خیری محسن ثانی‌خانی عباس بهاری

10.30495/ejmp.2021.684645

20.1001.1.23223235.1400.9.2.4.3

خیار تلخ (Momordica charantia L.) متعلق به تیره کدوئیان و بومی جنوب شرق آسیاست. میوه های گیاه برای درمان بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا، چاقی، سرطان و ایدز استفاده می شود. موموردیسین و کارانتین دو ترکیب تری ترپنوئیدی موجود در این گیاه هستند که خصوصیات ضددیابتی قو چکیده کامل

خیار تلخ (Momordica charantia L.) متعلق به تیره کدوئیان و بومی جنوب شرق آسیاست. میوه های گیاه برای درمان بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا، چاقی، سرطان و ایدز استفاده می شود. موموردیسین و کارانتین دو ترکیب تری ترپنوئیدی موجود در این گیاه هستند که خصوصیات ضددیابتی قوی دارند. با توجه به اثرات مثبت خیار تلخ در درمان دیابت و به منظور بررسی سازگاری ارقام مختلف خیار تلخ، آزمایشی در سال زراعی 1397 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. در طول فصل رشد برخی از صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی نظیر رنگیزه ها، میزان فنل کل (فولین-سیوکالتو)، فلاونوئید کل (رنگ سنجی آلومینیوم کلرید) و فعالیت آنتی اکسیدانی (DPPH) عصاره متانولی میوه، کربوهیدرات (روش فنل- سولفوریک اسید)، ویتامین ث (یدومتریک) و موموردیسین و کارانتین (HPLC) ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که در میان ارقام مورد ارزیابی، رقم Vijay از محتوای فنولی (55/28 میلی گرم اکی والان گالیک‌اسید/گرم وزن خشک) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (42/69 درصد) بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بود. همچنین بیشترین میزان متابولیت های ثانویه موموردیسین و کارانتین (به‌ترتیب 182/0و 603/0 میلی گرم/گرم وزن خشک) در رقم Vijay و کمترین میزان آنها (به‌ترتیب 038/0 و 183/0 میلی گرم/گرم وزن خشک) در رقم Hybrid Baby Doll سنجش گردید. از طرفی بیشترین میزان ویتامین ث (2676 میکروگرم/100 میلی لیتر آب میوه)، اسیدیته کل (022/0 درصد) و مواد جامد محلول (53/5 شاخص بریکس) در رقم Jounpouri یافت شد. رقم Vijay که توانایی بیشتری در تجمع متابولیت های ثانویه داشت؛ رقم برتر جهت استحصال مواد موثره دارویی شناسایی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی اکوفیتوشیمیایی اسانس سه گونه از گیاه دارویی Artemisia L. متاثر از اقلیم و مراحل فنولوژیکی مختلف در استان خوزستان
محمدرضا نظرپور مهراب یادگاری

10.30495/ejmp.2021.694470

هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات شرایط اقلیمی دو منطقه مختلف از استان خوزستان (مسجدسلیمان و ایذه) و مراحل فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) بر خصوصیات کمی و کیفی اسانس سرشاخه هوایی سه گونه از جنسArtemisia (دشتی sieberi، کوهی aucheri و معمولی vulgaris) از خانواده ک چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات شرایط اقلیمی دو منطقه مختلف از استان خوزستان (مسجدسلیمان و ایذه) و مراحل فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) بر خصوصیات کمی و کیفی اسانس سرشاخه هوایی سه گونه از جنسArtemisia (دشتی sieberi، کوهی aucheri و معمولی vulgaris) از خانواده کاسنی بود. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی به‌صورت فاکتوریل در 3 تکرار انجام شد. پس از جمع‌آوری سرشاخه هوایی گیاهان در مراحل مختلف، اسانس‌گیری به روش تقطیر با بخار آب توسط دستگاه کلونجر صورت گرفت و پس از آماده‌سازی، جهت شناسایی ترکیبات به دستگاه GC و GC/MS تزریق گردید. بیشترین ترکیبات مؤثره اسانس شامل آلفا-پینن، کامفن، سابینن، لیمونن، آرتمیزیا-کتون، بورنئول، کاریوفیلن، ژرماکرن-دی و بتا-اودسمول بود. نتایج نشاندهنده اثرگذاری معنی‌دار مناطق و مراحل فنولوژیکی بر کمیت و کیفیت اسانس بود. بیشترین میزان اسانس (57/2 درصد) در گونه A.aucheri L. تحت اقلیم مسجد سلیمان و در مرحله گلدهی و کمترین میزان اسانس (61/1 درصد) در گونه A.vulgaris L. تحت اقلیم ایذه و در مرحله بذردهی حاصل گردید. بیشترین میزان ترکیبات معطر مانند آلفا-پینن، سابینن و بورنئول (گروه مونوترپن‌های هیدروکربنه) و کاریوفیلن (سزکوئی ترپن هیدروکربنه) در اسانس گونه های درمنه در مرحله انتهای رشد رویشی به‌دست آمد. با تغییر منطقه از سردسیر (ایذه) روبه گرمسیر (مسجدسلیمان)، میزان ترکیبات معطر موجود در اسانس مانند آلفا-پینن و لیمونن از گروه مونوترپن‌های هیدروکربنه کاهش، ولی ترکیبات سزکوئی‌ترپن مانند کاریوفیلن افزایش یافت. پیشنهاد می‌شود در جهت استحصال اسانس بیشتر در سه گونه مورد مطالعه درمنه، در مرحله گلدهی و در مناطق گرمسیر اقدام به بهره‌برداری نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی اثر نانواکسیدروی بر عملکرد، میزان کیفیت و کمیت ترکیبات اسانس گیاه دارویی Salvia leriifolia Benth. در شرایط تنش شوری
مهدی آخوندی مجید دشتی مریم نیاکان هما محمود زاده آخرت

10.30495/ejmp.2021.694473

در گیاهان دارویی تولید متابولیت‌های ثانویه به‌ویژه اسانس تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی از جمله شوری قرار می‌گیرند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری و نانواکسیدروی بر عملکرد کمی و کیفی ترکیبات اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)، یک آزمایش فاکت چکیده کامل

در گیاهان دارویی تولید متابولیت‌های ثانویه به‌ویژه اسانس تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی از جمله شوری قرار می‌گیرند. در این تحقیق به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش شوری و نانواکسیدروی بر عملکرد کمی و کیفی ترکیبات اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)، یک آزمایش فاکتوریل با پنج سطح شوری (0، 50، 100، 150 و 200 میلی‌مولار کلریدسدیم) و سه سطح نانواکسید روی ( 0 ، 2 و 4 میلی‌گرم در لیتر) درقالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی مشهد در سال ۱۳۹۸ انجام گردید. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر از اندام هوایی رویشی گیاه انجام شد. تجزیه اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی انجام شد. نتایج نشان داد، تأثیر سطوح مختلف تنش شوری بر وزن خشک، بازدهی و عملکرد اسانس گیاه نوروزک معنی‌دار بود، لیکن کاربرد نانو اکسید روی، تنها بازدهی و عملکرد اسانس را تحت تأثیر قرار داد. با افزایش تنش شوری، وزن خشک برگ&lrm;ها، درصـد و عملکرد اسانس برگ به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت، در حالی که افزایش غلظت نانو اکسیدروی باعث افزایش صفات فوق در سطوح بالای شوری گردید. ماده موثره 1و8- سینئول بیشترین ترکیب اسانس گیاه را تشکیل داد که با افزایش سطح شوری مقدار آن 43 درصد افزایش نشـان داد. ترکیبات ایزوپینوکاروئل، کاروتول، اندوبرونئول نیز در سطوح پایین شوری ابتدا کاهش و سپس در سطح 200 میلی‌مـولار شـوری افزایش یافت. همچنین افزایش غلظت نانوذرات اکسیدروی سبب افزایش میزان اندوبرونوئل، 1و 8- سینئول و بتا- پینن و کاهش میزان ایزوپینوکاروئل، کاروتول و آلفا- کادینول شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی اثر کودهای زیستی بر برخی از صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی Dracocephalum kotschyi Boiss. تحت رژیم‌های رطوبتی مختلف خاک
رامین چم سید علی ابطحی مجتبی جعفری نیا جعفر یثربی

10.30495/ejmp.2021.694476

زرین گیاهBoiss. Dracocephalum kotschyi از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است تغییرات برخی از صفات فیزیولوژیکی، اثر کود‌های زیستی در چهار سطح بر رشد زرین گیاه در شرایط که به علت تحمیل شرایط نامساعد محیطی در حال انقراض است. به‌منظور بررسی کارایی کود‌ها چکیده کامل

زرین گیاهBoiss. Dracocephalum kotschyi از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است تغییرات برخی از صفات فیزیولوژیکی، اثر کود‌های زیستی در چهار سطح بر رشد زرین گیاه در شرایط که به علت تحمیل شرایط نامساعد محیطی در حال انقراض است. به‌منظور بررسی کارایی کود‌های زیستی بر روی تنش خشکی در سه سطح (آبیاری تا تکمیل 4٠، 6٠ و 80 درصد ظرفیت مزرعه‌ای) آزمایشی در سال ۱۳۹۸ به اجرا درآمد. بررسی روند تغییرات رنگیزه های فتوسنتزی، فلورسانس کلروفیل و میزان نسبی آب برگ در زرین گیاه نشان داد که با افزایش تنش خشکی میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل به همراه فلورسانس کلروفیل (Fv/Fm) کاهش معنی‌داری داشت. در حالی که مصرف کود‌های زیستی سوپرنیتروپلاس و بیوفسفر در شرایط آبیاری تا تکمیل ۶٠ و ۴٠ درصد ظرفیت مزرعه ای به‌طور معنی‌داری میزان صفات فوق‌الذکر را در برگ‌های زرین گیاه در مقایسه با گیاهان تیمار شده با کود نیتروکسین و گیاهان شاهد بالاتر نگه داشت. افزایش شدت خشکی همچنین باعث افزایش معنی‌دار در کربوهیدرات‌ها، پروتیین‌های محلول، آنتوسیانین‌ها و فلاونویید‌ها گردید، که البته مصرف کود‌های زیستی حاوی باکتری‌های محرک رشد٬ میزان این ترکیبات در مقایسه با شاهد همراه با افزایش بیشتری بود. بیشترین میزان آنتوسیانین (۸۲/۳۷ میلی‌گرم بر گرم بافت تازه) و ترکیبات فلاونویید‌ها (۶۲/۱۶ میلی‌گرم بر گرم بافت تازه) مربوط به گیاهان رشد یافته تحت تنش خشکی شدید (آبیاری تا تکمیل ۴٠ درصد ظرفیت مزرعه‌ای) و مصرف کود زیستی بیوفسفر به‌دست آمد. براساس نتایج این آزمایش استفاده از کود‌های زیستی سوپرنیتروپلاس و بیوفسفر باعث بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی زرین گیاه در هر دو شرایط تنش کم آبی و بدون تنش گردید. افزایش صفات اندازه‌گیری شده، نشان‌دهنده نوعی سازگاری به شرایط تنش خشکی به حساب می‌آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی تنوع ژنوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی Camellia sinensis L. با استفاده از خصوصیات اکوفیتوشیمیایی در رویشگاه‌های مختلف استان گیلان
سمیرا منتهایی درگاه محمد باقر رضایی مرضیه قنبری جهرمی سپیده کلاته جاری شاهین جهانگیرزاده خیاوی

10.30495/ejmp.2021.694478

گیاه چای (Camellia sinensis L.) یک گیاه چوبی و دارویی چندساله متعلق به تیره چای می باشد. در این تحقیق تنوع تعداد سی اکوتیپ از گیاه چای از رویشگاههای: لنگرود، لاهیجان و سیاهکل (هر منطقه ده اکوتیپ) به عنوان سه منطقه عمده چایکاری در ایران در سال 1398 مورد آزمایش قرار گرفتن چکیده کامل

گیاه چای (Camellia sinensis L.) یک گیاه چوبی و دارویی چندساله متعلق به تیره چای می باشد. در این تحقیق تنوع تعداد سی اکوتیپ از گیاه چای از رویشگاههای: لنگرود، لاهیجان و سیاهکل (هر منطقه ده اکوتیپ) به عنوان سه منطقه عمده چایکاری در ایران در سال 1398 مورد آزمایش قرار گرفتند. صفاتی مثل وزن تر و خشک، میزان کلروفیل a، b و کل، میزان کافئین، پلی فنول، درصد خاکستر کل و خاکستر محلول و نامحلول در آب اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد بین اکوتیپ های چای برای همه صفات نشان داد. مقایسه میانگین اکوتیپ ها نشان داد که بیشترین میزان وزن خشک و تر برگ را اکوتیپ سیاهکل (کد 11) به خود اختصاص داد. اکوتیپ سیاهکل (کد 13) بالاترین درصد کافئین (63/7 درصد) و اکوتیپ لاهیجان (کد 21) پایین ترین درصد کافئین را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان کلروفیل a و کلروفیل کل در اکوتیپ سیاهکل (کد 18) و بیشترین میزان کلروفیل b در اکوتیپ لاهیجان (کد 30) مشاهده شد. بیشترین درصد پلی فنول (45/9درصد) در اکوتیپ سیاهکل (کد 16) و کمترین درصد پلی فنول (1/3 درصد) در اکوتیپ لاهیجان (کد 21) بدست آمد. بیشترین درصد خاکستر کل، خاکستر محلول و غیرمحلول در آب را هم به ترتیب اکوتیپ های سیاهکل (کد 18)، سیاهکل (کد 12) و لاهیجان (کد 21) نشان دادند. به طور کلی اکوتیپ های مربوط به منطقه سیاهکل (کدهای 11، 13، 16 و 18) می توانند در برنامه ریزی پروژه های اصلاحی و تصمیم گیری برای انتخاب والدین مناسب در دورگه گیری برای افزایش عملکرد چای و افزایش صفات فیتوشیمیایی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات