گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) سرشار از متابولیتهای ثانویه، دارای ارزش اقتصادی فراوان و تنها زیره زراعی در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر محلولپاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس بر این گیاه در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تص چکیده کامل
گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) سرشار از متابولیتهای ثانویه، دارای ارزش اقتصادی فراوان و تنها زیره زراعی در ایران است. در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر محلولپاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس بر این گیاه در شرایط دیم، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (1396 و 1397) اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل محلولپاشی پلورامین در غلظتهای صفر، 5/2 و 5 گرم در لیتر و بیواکس در سطوح صفر، 5 و 10 میلیلیتر در لیتر بودند. اسانس توسط دستگاه کلونجر با روش تقطیر با آب، استخراج و توسطGC-MS آنالیز گردید. تاثیر محلولپاشی پلورامین بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در چتر و بازده اسانس و اثر محلولپاشی بیواکس بر ارتفاع گیاه، تعداد دانه در چتر و درصد و عملکرد اسانس معنیدار بود. اثر متقابل فاکتورهای آزمایشی نیز بر تعداد دانه در چتر، درصد و عملکرد اسانس معنیدار گردید. مقایسه میانگینها نشان داد که بالاترین درصد و عملکرد اسانس با اختلاف معنیداری به محلولپاشی 10 میلیلیتر در لیتر بیواکس تعلق داشت؛ بعد از آن، محلولپاشی 5/2 گرم در لیتر پلورامین، بالاترین درصد اسانس را تولید نمود. عمدهترین ترکیبات شناسایی شده در همه تیمارها، شامل 3-کارن-10-آل ، پارا-سیمن، پی-کومیک آلدئید، گاما-ترپینن، بتا-پینن و 2-کارن-10-آل بود. بیشترین مقدار ترکیب 3-کارن-10-آل با محلولپاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلیلیتر در لیتر بیواکس بهدست آمد؛ یعنی محلولپاشی همزمان، باعث افزایش این ترکیب شد. بیشترین مقدار پارا-سیمن، گاما-ترپینن و بتا-پینن با محلولپاشی 10 میلیلیتر در لیتر بیواکس و کمترین میزان این ترکیب با محلولپاشی 5 گرم در لیتر پلورامین و 5 میلیلیتر در لیتر بیواکس بهدست آمد. در مجموع نتایج نشان داد که محلولپاشی محرک رشد پلورامین و بیواکس میتواند عملکرد و ترکیبهای موجود در اسانس زیره سبز را تحت شرایط دیم بهبود دهد.
پرونده مقاله